ΑΝΩΤΑΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΜΝΗΜΕΙΑΚΗ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΤΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (κωδ. 722β) Χειμερινό εξάμηνο 2018 2019 10 ο ΜΑΘΗΜΑ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 18 ος ΑΙΩΝΑΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ-ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Διδάσκουσα: Μπαλαμώτη Ελένη
18 ος αιώνας Γύρω στο 1700 γίνεται φανερή κάποια αλλαγή. Η οθωμανική αυτοκρατορία έχει μπει σε φάση παρακμής. Οι χριστιανοί χάρη στην οικονομική τους πρόοδο και στο κοινοτικό πνεύμα, επηρεάζουν και τα πολιτιστικά θέματα. Στις πόλεις έχουν εγκατασταθεί μεγάλοι πληθυσμοί τούρκων, με αποτέλεσμα την σταδιακή αλλοίωση του κτισμένου περιβάλλοντος.
18 ος αιώνας Η μετατροπή σε μουσουλμανικά τεμένη των μεγαλύτερων βυζαντινών εκκλησιών. Η αποθάρρυνση των δραστηριοτήτων του δημόσιου βίου των χριστιανών. Η αποθάρρυνση της οικοδομικής δραστηριότητας της ναοδομίας. Η αναγνώριση του ηγετικού ρόλου της εκκλησίας, με προνομιακή μεταχείριση.
18 ος αιώνας Παρακμή των δυνάμεων της ξένης επικυριαρχίας και η ανασυγκρότηση των δυνάμεων του έθνους. Ως προς την αρχιτεκτονική επικρατεί η τάση ανανέωσης με την ευρύτερη συμμετοχή του λαϊκού στοιχείου. Η συνθήκη του Κιουτσιούκ Καιναρτζή το 1774 αφορούσε και την προστασία των χριστιανικών ναών στην οθωμανική επικράτεια.
18 ος αιώνας Οι οθωμανοί στηρίχθηκαν στις προόδους από την έγγειο ιδιοκτησία στις γόνιμες πεδιάδες. Οι χριστιανοί ανέπτυξαν δραστηριότητες στις ορεινές περιοχές. Πολυάριθμες κοινότητες ελληνορθόδοξων σχηματίστηκαν στις ευρωπαϊκές πόλεις και στις παραδουνάβιες ηγεμονίες.
18 ος αιώνας Κατά τον 18 ο αιώνα στην ναοδομία διατηρούνται οι βυζαντινοί τύποι. Παρουσιάζουν μικρές ή μεγάλες αποκλίσεις από τα γνωστά και ως προς τους τύπους και ως προς τις μορφές
18 ος αιώνας Κατά τον 18 ο αιώνα στην παραδοσιακή ναοδομία αλλά και στις βασιλικές υιοθετούνται μορφές ευρωπαϊκής τεχνοτροπίας του μπαρόκ και του ροκοκό.
18 ος αιώνας Τις εξελίξεις σε όλους τους τομείς επιταχύνει η παιδεία.
Μεταβυζαντινή περίοδος 18 ος αιώνας Μνημεία Μαγνησία
Μονή Παναγίας Λαμπηδόνας Λαμπινού, Πήλιο, Μαγνησία Η μονή βρίσκεται λίγο χαμηλότερα από το χωριό Λαμπινού. Η μονή απαρτίζεται από δύο πτέρυγες κελλιών, με ξύλινο προστώο, στη δυτική και νότια πλευρά και το καθολικό της που κτίστηκε το 1796 από τον γνωστό στην περιοχή του Πηλίου λαϊκό αρχιτέκτονα Δήμο Ζουπανιώτη. Πρόκειται για μονόκλιτη βασιλική, με χαμηλό τρούλλοασπίδα. Τη δυτική και νότια πλευρά του ναού περιβάλλει, η τυπική για τους ναούς του Πηλίου, ξυλόστεγη στοά. Το υπέρθυρο και ο αξιόλογος λιθανάγλυφος διάκοσμος, με τη μία από τις δύο στο Πήλιο λιθανάγλυφες προσωπογραφίες κτήτορος, είναι έργα του γλύπτη Μίλιου. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού.
Μονή Παναγίας Λαμπηδόνας Λαμπινού, Πήλιο, Μαγνησία
Ναός Αγίου Αθανασίου Δράκεια Μαγνησία Ο ναός του Αγίου Αθανασίου κτίστηκε το 1766 από Ζουπανιώτες μαστόρους πρωτοστατούντος του έκπτωτου οικουμενικού Πατριάρχη Καλλίνικου (1713-1791). Αποτελεί τυπικό δείγμα πηλιορείτικης αρχιτεκτονικής του 18ου - 19ου αι. Πρόκειται για τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική με τρεις εξέχουσες ημικυκλικές αψίδες στην ανατολική πλευρά, υπερώα και στοά κατά μήκος της νότιας και δυτικής πλευράς. Στο ανατολικό άκρο της νότιας στοάς βρίσκεται το παρεκκλήσι του Αγίου Χαραλάμπους. Ο ναός διαιρείται σε τρία κλίτη με τρία ζεύγη κιόνων και ένα ζεύγος πεσσών, στα ανατολικά, όπου στηρίζεται το τέμπλο. Ως προς την τοιχοποιία συνίσταται σε αργολιθοδομή με πηλοκονίαματα και ασβεστεπιχρίσματα που ενισχύεται από ξυλοδεσιές. Εξαίρεση αποτελούν οι τρεις αψίδες του Ιερού που είναι κτισμένες με λαξευτούς λίθους. Οι οροφές είναι επίπεδες με θολίσκους. Η οροφή του κεντρικού κλίτους διατηρεί αξιόλογο τοιχογραφικό διάκοσμο του σημαντικού λαϊκού ζωγράφου Παγώνη. Τοιχογραφίες διατηρούνται επίσης στο Ιερό Βήμα και στο παρεκκλήσι του Αγίου Χαραλάμπους. Αξιόλογος επίσης είναι ο λιθανάγλυφος διάκοσμος του ναού.
Ναός Αγίου Αθανασίου Δράκεια, Μαγνησία
Μονή Ταξιαρχών Άγιος Γεώργιος, Νηλεία, Πήλιο, Μαγνησία Η μονή βρίσκεται στα αριστερά του δρόμου που οδηγεί από το χωριό Άγιος Βλάσιος στο χωριό Άγιος Γεώργιος. Το καθολικό χρονολογείται στο α` τέταρτο του 18 ου αιώνα. Βρίσκεται στο μέσο τετράπλευρου οχυρωματικού περιβόλου, του οποίου οι πτέρυγες-κελιά με ανοιχτές στοές, χρονολογούνται βάσει επιγραφής στα 1833. Το καθολικό της μονής είναι μονόχωρος ναός με τρούλλο που έχει υποστεί αλλοιώσεις και μεταγενέστερες επισκευές. Στις μεταγενέστερες αυτές επισκευές ανήκει και ο πολύ νεότερος (1903) πρόναος και το παρεκκλήσι που φαίνεται σαν προέκταση της νότιας πτέρυγας του πρόναου. Από τα σωζόμενα αρχιτεκτονικά του στοιχεία συνάγεται ότι ο ναός αρχικά (στην αρχική οικοδομική φάση του ναού ανήκουν η ανατολική πλευρά, ο νότιος και ο δυτικός τοίχος) είχε τη μορφή του συνεπτυγμένου μονόχωρου σταυροειδούς τύπου με χαμηλό τρούλλο. Ο ζωγραφικός διάκοσμος του ναού, το ξυλόγλυπτο τέμπλο του και οι προσαρμοσμένες σε αυτό εικόνες χρονολογούνται στον 18 ο αιώνα.
Μονή Ταξιαρχών Άγιος Γεώργιος, Νηλεία, Πήλιο, Μαγνησία Το παλαιό Καθολικό
Μεταβυζαντινή περίοδος 18 ος αιώνας Μνημεία Λάρισα
«Ελληνομουσείον» Αμπελακίων Αμπελάκια, Λάρισα Ως πιθανότερη χρονολογία, σύμφωνα με τον Γ. Φιλάρετο, αναφέρεται το 1749. Άλλοι μελετητές όπως ο Δ. Τσοποτός αναφέρουν ως έτος ίδρυσης του Ελληνομουσείου το 1737.
Τούρκικο κονάκι στην οδό Βόλου Λάρισα Δεν είναι γνωστή η χρονολογία κατασκευής του. Εκτεινόταν στη συμβολή των οδών Βόλου και Λάμπρου Κατσώνη και καταλάμβανε μεγάλη έκταση. Στη δεξιά πλευρά τη φωτογραφίας προβάλλει ένα μεγάλο σε διαστάσεις και επιβλητικό κτίσμα. Από την αρχιτεκτονική μορφή του όμως πιθανολογείται ότι ανήκει στα οθωμανικά κτίρια που κατασκευάσθηκαν κατά τα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας και χαρακτηρίζεται σαν τούρκικο κονάκι.. Το κτίσμα και η αυλή περιστοιχίζονταν από ψηλό φράχτη (μαντρότοιχο). Στη γωνία της συμβολής των δύο οδών, ήταν η κυρία είσοδος στην αυλή του σπιτιού. Ήταν ευρύχωρη, ψηλή και σκεπασμένη με κεραμίδια. Πιο ψηλά κατά μήκος της οδού Βόλου, ο μαντρότοιχος διατρυπιέται από ένα παραπόρτι. Από την έκταση της σκεπής φαίνεται ότι το κτίσμα αυτό ήταν μια μεγάλων διαστάσεων διώροφη κατοικία (κονάκι), στο οποίο στεγαζόταν η οικογένεια κάποιου Οθωμανού μπέη. Ήταν τετράγωνο σε κάτοψη και μεγάλο τμήμα του επάνω ορόφου προεξείχε στις τέσσερες γωνίες από το κυρίως σώμα του σπιτιού και σχημάτιζε ευρύτατα σαχνισιά (προεξοχές), τα οποία, υποστηρίζονταν από πολλά ξύλινα φουρούσια. Η διάταξη της σκεπής προϊδεάζει και την εσωτερική διάταξη των χώρων του άνω ορόφου. Οι τοίχοι του ήταν διάτρητοι από διαδοχικά παράθυρα και πόρτες. Η ίδια κατανομή ανοιγμάτων επικρατούσε και στο ισόγειο. Πίσω διακρίνεται και ένα ακόμη κτίσμα σχεδόν πανομοιότυπο με το πρώτο, όπως αφήνει να εννοηθεί η κατασκευή της σκεπής του. Στην αυλή του διακρίνονται τα βοηθητικά κτίσματα.
Τούρκικο κονάκι στην οδό Βόλου Λάρισα
Μονή Κομνηνείου Στόμιο, Λάρισα Είναι ναός αθωνικού τύπου στην πλήρως απαρτισμένη του μορφή. Χρονολογείται στον 16 ο αιώνα, ενώ μέρος του κτιρίου σώζεται από την προηγούμενη φάση, του 14 ου. Κάτω από αυτό βρέθηκε με ανασκαφή το Κομνήνειο καθολικό. Οι τοιχογραφίες που διατηρούνται στα παρεκκλήσια έγιναν στα 1758, ενώ στις εξωτερικές όψεις του ναού βρίσκονται εντοιχισμένα πολλά γλυπτά της παλαιοχριστιανικής, μέσης και ύστερης βυζαντινής περιόδου.
Μονή Κομνηνείου Στόμιο, Λάρισα
Μονή Κομνηνείου Αρχική μορφή Στόμιο Λάρισα
Μονή Κομνηνείου Κατά τις εργασίες αποκατάστασης Στόμιο Λάρισα
Τεκές Ντουρπαλί Σουλτάν Ασπρόγεια Φαρσάλων, Λάρισα Ο τεκές ανήκε στο τάγμα των Μπεκτασί δερβίσηδων. Υπήρξε ιδιαίτερα γνωστός κατά τη μεταβυζαντινή περίοδο και εξακολούθησε και μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας στο ελληνικό κράτος (1881). Ο τεκές αποτελείται από δύο ανεξάρτητα τμήματα εντός περιβόλων. Στα νότια εκτείνεται το κοιμητήριο και στα βόρεια τα υπόλοιπα κτήρια του συγκροτήματος. Στο κοιμητήριο (νότιος περίβολος) δεσπόζουν δύο μαυσωλεία (τουρμπέδες), που περιβάλλονται με 33 τάφους. Τα δύο μαυσωλεία επικοινωνούν με σύγχρονη τσιμεντένια κατασκευή, όπου περιλαμβάνονται δύο τάφοι. Όλοι οι τάφοι των μαυσωλείων ανήκαν στους ηγουμένους της μονής (σεΐχηδες). Στο βόρειο περίβολο, τα κτήρια αναπτύσσονται γύρω από μια πλακόστρωτη αυλή. Στο βάθος της αυλής υψώνεται το μεϊντάν, δηλαδή ο χώρος που προοριζόταν για τις τελετές. Από το συσχετισμό των μορφολογικών στοιχείων των μαυσωλείων, τον αριθμό των τάφων, καθώς και τις χρονολογίες στις σωζόμενες επιτύμβιες στήλες, προτείνεται η χρονολόγηση της ίδρυσης του τεκέ στο β` μισό του 18 ου αιώνα.
Τεκές Ντουρπαλί Σουλτάν Ασπρόγεια Φαρσάλων, Λάρισα
Λεπτομέρεια εισόδου Τεκές Ντουρπαλί Σουλτάν Ασπρόγεια Φαρσάλων, Λάρισα Τάφος
Αρχοντικό Γεωργίου Σβαρτς Αμπελάκια, Λάρισα Το αρχοντικό του Γεωργίου Σβαρτς αποτελεί εξαιρετικό δείγμα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής του 18 ου αιώνα. Άρχισε να κτίζεται το 1787 και ολοκληρώθηκε το 1798. Πρόκειται για τριώροφο οίκημα με κάτοψη σε σχήμα Γ, που αποτελείται από λιθόκτιστο ισόγειο, ημιώροφο και όροφο κατασκευασμένο από ελαφριά υλικά και διάτρητο από μεγάλα ανοίγματα.
Αρχοντικό Γεωργίου Σβαρτς Αμπελάκια, Λάρισα
Αρχοντικό Αλεξούλη Αγιά, Λάρισα Μεγάλη διώροφη οικία, με συμμετρική κάτοψη, κελάρια, παράσπιτα και οργανωμένη αυλή με ψηλό περίβολο, που χρονολογείται στα τέλη του 18 ου αιώνα και αποτελεί δείγμα οικιών της κυρίαρχης τάξης της εποχής, που ασχολούνταν με την κατεργασία νημάτων και την εξαγωγή τους.
Αρχοντικό Αλεξούλη Αγιά, Λάρισα
Πυριτιδαποθήκη Λάρισα Η παλιά πυριτιδαποθήκη του στρατοπέδου της Πύλης των Φαρσάλων, χτισμένη πιθανότατα γύρω στο 1750, χρησιμοποιούνταν μέχρι τη μεταφορά των φυλακών της Λάρισας ως θάλαμος κρατουμένων. Βρίσκεται επί της οδού Ιουστινιανού, στο χώρο του 5ου Γυμνασίου Λυκείου Λάρισας. Είναι ένα λιθόκτιστο επίμηκες κτίσμα αποτελούμενο από τρεις καμαροσκέπαστες αίθουσες, δύο κάθετες και μία εγκάρσια. Από τη μέχρι τώρα έρευνα προκύπτει ότι το κτίσμα αποτελεί ίσως το μοναδικό δείγμα πυριτιδαποθήκης με δίδυμη αίθουσα, που σώζεται σε τόσο καλή κατάσταση.
Πυριτιδαποθήκη Λάρισα
Μεταβυζαντινή περίοδος 18 ος αιώνας Μνημεία Καρδίτσα
Μονή Κώστη Κουμπουριανά, Καρδίτσα Βρίσκεται ε επίπεδο μέρος μεταξύ των Κουμπουριανών και της Στεφανιάδας κάτω από το Αετοχώρι. Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς ιδρύθηκε, έχουμε σαν στοιχεία για να υπολογίσουμε την χρονολογία την κολυμπήθρα (1007) και την αγιογράφηση (1759). Ο ναός είναι αφιερωμένος στην Γέννηση της Θεοτόκου. Είναι περιτειχισμένη, σε σταυροειδές μέγεθος με υπερυψωμένο μεγαλοπρεπή τρούλο γεμάτο αγιογραφίες εξαιρετικής τέχνης και με τέμπλο ξυλόγλυπτο λεπτότατης επεξεργασίας. Η αγιογράφηση έγινε το 1759 σύμφωνα με την επιγραφή.
Μονή Κώστη Κουμπουριανά, Καρδίτσα
Μεταβυζαντινή Καρδίτσα 18 ος αιώνας Μονή Αγίας Τριάδας Δρακότρυπα, Άγραφα, Καρδίτσα Ο ναός αποτελούσε το καθολικό της διαλυμένης σήμερα ομώνυμης σταυροπηγιακής μονής. Είναι κτισμένος σε μια πλαγιά των Αγράφων, σε απόσταση 4 χλμ. νοτιοδυτικά του οικισμού της Δρακότρυπας. Το μοναστήρι σύμφωνα με τις πηγές κτίστηκε το 1742 στη θέση παλαιότερου μοναστηριού που κάηκε και το οποίο ήταν αφιερωμένο στον Άγιο Προκόπιο. Το καθολικό της μονής είναι αγιορείτικου τύπου ναός (σύνθετος τετρακιόνιος σταυροειδής με χορούς), με νάρθηκα-λιτή στη δυτική πλευρά του. Εσωτερικά ο ναός είναι κατάγραφος με τοιχογραφίες τις οποίες φιλοτέχνησε το 1758 ο ζωγράφος Θεόδωρος, ιερέας από την Αγιά Λαρίσης.
Μονή Αγίας Τριάδας Δρακότρυπα, Καρδίτσα
Μεταβυζαντινή Καρδίτσα 18 ος αιώνας Ναός αγίου Αθανασίου Δροσάτο, Καρδίτσα Τρίκογχος ναός με τρούλλο που χρονολογείται τον 18 ο αιώνα με τοιχογραφίες του 1737 (ο κυρίως ναός) και του 1770 (ονάρθηκας).
Μεταβυζαντινή Καρδίτσα 19 ος αιώνας Ναός Αγίου Γεωργίου Λεύκη, Καρδίτσα O ναός είναι τρίκλιτη βασιλική με υπερυψωμένο φωταγωγό και προστώο κατά μήκος της βόρειας πλευράς του και ευρύχωρο νάρθηκα στη δυτική του πλευρά. Ο ναός είναι κατάγραφος με τοιχογραφίες σε δύο στρώματα. Το πρώτο στρώμα που αναπτύσσεται στους τοίχους και τις τοξοστοιχίες του κυρίως ναού φιλοτεχνήθηκε από τον ζωγράφο Θεόδωρο από την Αγιά Λαρίσης στα μέσα του 18 ου αιώνα. Το δεύτερο στρώμα καταλαμβάνει τους τοίχους του ιερού βήματος και χρονολογείται στον 19 ο αιώνα.
Ναός Αγίου Γεωργίου Λεύκη, Καρδίτσα
Μεταβυζαντινή Καρδίτσα 19 ος αιώνας Ναός Αγίου Γεωργίου και παρεκκλήσιο Αγίου Δημητρίου Ρεντίνα, Καρδίτσα Ο ναός βρίσκεται στην πλατεία της ιστορικής κοινότητας της Ρεντίνας. Από επιγραφή του 1662 γνωρίζουμε ότι στον χώρο προϋπήρχε ο ναΐσκος των αγίων Γεωργίου και Δημητρίου, και σε επαφή με αυτόν κτίσθηκε αργότερα ο μεγάλος τρίκογχος ναός του Αγίου Γεωργίου, που αγιογραφήθηκε το 1719, ενώ ο παλιός ναός ενσωματώθηκε ως παρεκκλήσιο στο νότιο τμήμα του.
Μεταβυζαντινή περίοδος 18 ος αιώνας Μνημεία Τρίκαλα
Βαρούσι, Τρίκαλα Η παλαιά συνοικία Βαρούσι αποτελούσε την εύπορη, χριστιανική και αυτοδιοικούμενη συνοικία της πόλης που εκτεινόταν κατά μήκος της ανατολικής πλευράς του Φρουρίου. Τα αρχοντικά του Βαρουσίου και οι πολυάριθμες εκκλησίες (συνολικά δέκα, που χρονολογούνται από τον 16 ο ως τον 19 ο αιώνα) αντικατοπτρίζουν την οικονομική και πολιτιστική άνθιση του 18 ου και 19 ου αιώνα που ήταν αποτέλεσμα της ανάπτυξης του εμπορίου και της βιοτεχνίας. Η αίγλη της συνοικίας του Βαρουσίου σκιάστηκε από την επέκταση της πόλης με την ανέγερση νέων αρχοντικών νεοκλασικού χαρακτήρα γύρω στα τέλη του 19 ου αιώνα.
Βαρούσι, Τρίκαλα
Ναός Αγίας Μαρίνας Τρίκαλα Μονόχωρη ξυλόστεγη τοιχογραφημένη βασιλική, του 1766, στη θέση παλαιότερου ναού.
Ναός Αγίας Μαρίνας Τρίκαλα
Μονή Παναγίας Χρυσίνου Κλεινοβός, Καλαμπάκα, Τρίκαλα Σε ύψος 680μ., τέσσερα χλμ. από τον οικισμό του Κλεινοβού βρίσκεται η μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου ή οποία επειδή κτίσθηκε στη θέση «Χρύσινο», είναι γνωστή περισσότερο, ως Μονή Χρυσίνου. Το καθολικό είναι ναός καμαροσκέπαστος, με τοιχογραφίες του 1748 που υπογράφουν οι Καλαρρυτινοί ζωγράφοι Γεώργιος και Στέργιος. Περιλαμβάνει διώροφη πτέρυγα κελλιών, στοές στην δυτική πλευρά και περίβολος.
Μονή Παναγίας Χρυσίνου Κλεινοβός, Τρίκαλα Καλαμπάκα,
Κονάκι Χρυσαυγής (Τουρναβοί) Χρήστου Τσιτσόπουλου Χρυσαυγή, Τρίκαλα Το χωριό Χρυσαυγή Τρικάλων, παλιά ονομασία «Τουρναβοί» επί Τουρκοκρατίας υπήρξε τσιφλίκι διάφορων τούρκων Μπέηδων. Στη Χρυσαυγή το κονάκι ήταν ένα πέτρινο αρχοντικό, δίπατο με 14 δωμάτια. Δυστυχώς σήμερα δεν υπάρχει, καθώς το 1985 κατεδαφίστηκε από τους κληρονόμους ιδιοκτήτες του.
Κονάκι Χρυσαυγής (Τουρναβοί) Χρήστου Τσιτσόπουλου Χρυσαυγή, Τρίκαλα
Μονή Παναγίας Χρυσίνου Κλεινοβός, Καλαμπάκα, Τρίκαλα
Μονή Ζωοδόχου Πηγής (Παναγίτσα) Φαρκαδόνας Φαρκαδόνα, Τρίκαλα Είναι κτισμένη στην οροσειρά των Αντιχασίων. Σώζεται μόνο το καθολικό του 1761 και υπολείμματα της βορειοανατολικής πτέρυγας των κελιών. Το αθωνίτικου τύπου καθολικό εσωτερικά είναι κατάγραφο με τοιχογραφίες, που σύμφωνα με επιγραφή, φιλοτεχνήθηκαν «δια χειρός Χρήστου ιερέως σκευοφύλαξ παπά Ιωάννου σαμαριναίου», στα 1834.
Μονή Ζωοδόχου Πηγής (Παναγίτσα) Φαρκαδόνας Φαρκαδόνα, Τρίκαλα
Μονή Ζωοδόχου Πηγής (Παναγίτσα) Φαρκαδόνας Φαρκαδόνα, Τρίκαλα
Μονή Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου Ζάρκο, Τρίκαλα Στις πλαγιές της Κούτρας, 2500 μέτρα έξω από το χωριό, υπάρχει η μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. Χτίστηκε κατά τον 18 ο αιώνα. Το καθολικό είναι ναός αθωνικού τύπου, σταυροειδής εγγεγραμμένος, με νάρθηκα στα δυτικά. Ανήκει στην παραλλαγή των σύνθετων τετρακιόνιων και έχει επιμηκυσμένη τη δυτική κεραία του σταυρού.
Μονή Αγίου Ιωάννη Θεολόγου Ζάρκο, Τρίκαλα
Μονή Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου Ζάρκο, Τρίκαλα Στις πλαγιές της Κούτρας, 2500 μέτρα έξω από το χωριό, υπάρχει η μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. Χτίστηκε κατά τον 18 ο αιώνα. Το καθολικό είναι ναός αθωνικού τύπου, σταυροειδής εγγεγραμμένος, με νάρθηκα στα δυτικά. Ανήκει στην παραλλαγή των σύνθετων τετρακιόνιων και έχει επιμηκυσμένη τη δυτική κεραία του σταυρού.
Μονή Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου Ζάρκο, Τρίκαλα
Ευχαριστώ για την προσοχή σας