ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Σχολή Καλών Τεχνών - Τμήμα Θεάτρου Χειμερινό εξάμηνο 2012-2013 (Επιλεγόμενο, 3 ο και 9 ο εξάμηνο και άνω). Κωδικός μαθήματος ΣΤ0616 Περιγραφή του μαθήματος Το μάθημα κινείται παράλληλα σε θεωρητικούς και εργαστηριακούς βιωματικούς άξονες και διασταυρώνει τα πεδία της Θεωρίας της Λογοτεχνίας, της Ψυχολογίας των ομάδων και των Θεατρικών τεχνικών στην υπηρεσία της εμψύχωσης. Πρώτο μέλημα είναι η επαφή των φοιτητών με ένα ικανοποιητικό αριθμό παραμυθιών για να μελετηθούν τα διαφορετικά είδη, οι αφηγηματικές τεχνικές και οι λειτουργίες τους. Στη συνέχεια θα διερευνηθούν οι τρόποι και οι μέθοδοι που συνδέουν αυτό το αφηγηματικό υλικό με την εμψύχωση των ομάδων. Η μαθησιακή διαδικασία ολοκληρώνεται με ασκήσεις και τεχνικές που οδηγούν σε εφαρμογές της θεωρητικής γνώσης. Το μάθημα περιλαμβάνει: πέντε εισαγωγικά μαθήματα τα οποία θα ορίσουν τους άξονες όπου θα κινηθούν οι υπόλοιπες συναντήσεις του εξαμήνου. Στο δεύτερο μάθημα θα συζητηθούν τα είδη των παραμυθιών, τα αρχέτυπα στοιχεία και οι συμβολισμοί στα Κλασικά παραμύθια, καθώς και συγκεκριμένοι τίτλοι παραμυθιών (μπορούν να προτείνουν και οι φοιτητές). Στο τρίτο μάθημα οι φοιτητές θα πρέπει να έχουν αποφασίσει με ποιο παραμύθι θα ασχοληθούν στις εργασίες τους. Τρόπος διεξαγωγής του μαθήματος: Περιορισμένος αριθμός φοιτητών (20-25 άτομα). Υποχρεωτικές παρουσίες (δικαιολογούνται δύο απουσίες). Αξιολόγηση του μαθήματος: Γραπτή εργασία (παραδίδεται στο τέλος του εξαμήνου), σε συνδυασμό με υποχρεωτική παρουσίαση μέρους του σχεδιασμού της (θεωρητικού ή βιωματικού) μέσα στην αίθουσα (όποιοι δεν παρουσιάσουν δεν μπορούν να παραδώσουν γραπτή εργασία). Η γραπτή εργασία περιλαμβάνει: α. Εισαγωγή (σύντομη παρουσίαση των θεωρητικών προβληματισμών που σχολιάστηκαν στα πέντε πρώτα μαθήματα με αναφορές στη συγκεκριμένη βιβλιογραφία). β. Αιτιολόγηση της προσωπικής επιλογής (γιατί επιλέχθηκε το συγκεκριμένο παραμύθι, στόχος, θεατρικές τεχνικές, θεωρητικό μοντέλο εμψύχωσης, κ.ά.). γ. Σύντομο σχολιασμό του συγκεκριμένου παραμυθιού (ειδολογική ταξινόμηση, αφηγηματικές τεχνικές, ζητήματα μορφής και περιεχομένου, προτεινόμενες ερμηνείες σύμβολα, κ. ά.) γ. Ανάπτυξη ενός προγράμματος για την εμψύχωση μιας ομάδας (προσδιορισμός της ομάδας) μέσω του συγκεκριμένου παραμυθιού. δ. Βιβλιογραφία. Προτεινόμενα συγγράμματα: 1) Δάφνη Φιλίππου Πόλα καραντάνα, Ιστορίες για να ονειρεύεσαι παιχνίδια για να μεγαλώνεις Για εμψύχωση βιωματικών ομάδων προσωπικής ανάπτυξης, Καστανιώτης, Αθήνα 2010. Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 12537724 2) Ζάννα Αρχοντάκη Δάφνη Φιλίππου, 205 Βιωματικές ασκήσεις για εμψύχωση ομάδων, Καστανιώτης, Αθήνα 2003. Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 16714 3) Πελασγός Στέλιος, Τα μυστικά του παραμυθά. Μαθητεία στην τέχνη της προφορικής λογοτεχνίας και αφήγησης, Μεταίχμιο, Αθήνα 2008. Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 24281 Διάγραμμα μαθημάτων 1. Εισαγωγή: μεθοδολογικοί προβληματισμοί. Γιατί παραμύθι; Οικουμενική γλώσσα, κοινός, διαχρονικός τόπος για τη συνάντηση των ανθρώπων με τον εαυτό και τον κόσμο. Πηγή της λογοτεχνίας και της δραματουργίας (Σαίξπηρ, Ίψεν, Στρίντμπεργκ, Μπρεχτ, κ.ά.). Το παραμύθι ως μεταβατικός χώρος και ο ρόλος του εμψυχωτή. Τα δύο σκέλη του μαθήματος: Παραμύθι και Ψυχολογία των ομάδων. Το παραμύθι ως «ιστορικό» αντικείμενο από τις αρχές του 19ου αιώνα. Από τη «μαγική» στην
«παράλογη» αφήγηση. Σχολιασμός του διαγράμματος μαθημάτων. Τρόπος εργασίας αξιολόγησης του μαθήματος. 2. Παραμύθι, μύθος, θρύλος: τρεις διαστάσεις της συμβολικής σκέψης - λειτουργίας. Ορισμοί και ειδολογική ταξινόμηση. Αρχέτυπα στοιχεία και συμβολισμοί στα Κλασικά παραμύθια (J. Cooper και B. Bettelheim). Η «ξεχασμένη γλώσσα» - ερμηνευτικές προσεγγίσεις: α) Κοσμολογικές θρησκευτικές, β) ψυχαναλυτικές γ) προσεγγίσεις «μύησης». Η Κοκκινοσκουφίτσα, η Σταχτοπούτα, οι άσχημες αδερφές και η μητριά, η μεταμόρφωση και το γυάλινο γοβάκι. Οι παραλλαγές της Σταχτοπούτας. Ξωτικά και μάγια. Ηθική και ταμπού. Ο Χρόνος και ο κοιμισμένος η ωραία κοιμωμένη. Κορίτσια Κύκνοι και ο συμβολισμός του νερού, κ.ά. Επιλογή παραμυθιών για τις εργασίες του εξαμήνου. 3. Οι ρίζες των παραμυθιών και οι επιστημολογικές προσεγγίσεις του 19ου και του 20ου αιώνα. Οι αδελφοί Grimm (αρχές 19ου αι.), η μονογενετική βάση της Ινδοευρωπαϊκής θεωρίας και η γλωσσολογική προσέγγιση. Η ανθρωπολογική προσέγγιση του Edward Burnett Tylor (1832-1917) και η εθνολογική πολυγενετική θεωρία του Andrew Lang (1899-1912). Η κοινωνιολογική προσέγγιση: David Emile Durkheim (1858-1917), Bronislaw Malinowski (1884-1942) και Franz Boas (1858-1942). Η ψυχαναλυτική προσέγγιση: Sigmund Freud (1856-1936) και Carl Jung (1875-1961). Η δομική προσέγγιση του Claude Lévi- Strauss (1908-2009). Η εκλεκτική προσέγγιση του 20 ου αι.: Paul Delarue και Elisee Legros. Η διαίρεση των παραμυθιών σε κατηγορίες. Ο Vladimir Propp και η Μορφολογία του παραμυθιού. Η θεωρία του Greimas. 4. Αφηγηματικές τεχνικές στην προφορική λογοτεχνία και αφήγηση του παραμυθιού:τα μυστικά του παραμυθά (Σ. Πελασγός). Η εμψύχωση των ομάδων: εισαγωγή - σύνοψη στα θεωρητικά μοντέλα J. Moreno, C. Rogers, M. Lobrot. 5. Το ελληνικό λαϊκό παραμύθι, οι ρίζες και η μελέτη του. Η «δύναμη των παραμυθιών». Η εφαρμογή θεατρικών τεχνικών στην εμψύχωση των ομάδων με μέσο το παραμύθι. Το παραμύθι στις ομάδες προσωπικής ανάπτυξης - αυτογνωσίας και στην ψυχοθεραπεία. Το παραμύθι στην εκπαίδευση με στόχο την προσωπική ανάπτυξη. Σχεδιασμός με άξονα συγκεκριμένο παραμύθι. 6-12 Εφαρμογές: στα επτά αυτά μαθήματα θα παρουσιαστούν - θεωρητικά και εργαστηριακά- μέρη των εργασιών των φοιτητών και θα σχολιαστούν στη συνέχεια. 13. Συμπεράσματα. Αξιολόγηση του μαθήματος. «Μια φορά κι έναν καιρό» αφήγηση παραμυθιού σε επιλεγμένα σημεία της πόλης (ΚΑΠΗ, πλατείες, καφενεία, κ.ά.). ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Ξένων συγγραφέων Bettelheim B., Η γοητεία των παραμυθιών, Γλάρος, Αθήνα 1995. Campbell J., Η δύναμη του μύθου, Ιάμβλιχος, Αθήνα 1998. Cooper J. C., Ο θαυμαστός κόσμος των παραμυθιών, Θυμάρι, Αθήνα 1983. Dalley T. & Case C., Θεραπεία μέσω τέχνης, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1985. Fischer E., Η αναγκαιότητα της τέχνης, Θεμέλιο, Αθήνα 1996. Goleman D., Η συναισθηματική νοημοσύνη, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1998. Jean G., Η δύναμη των παραμυθιών, Καστανιώτης, Αθήνα 1996. Jennings S. & A. Minde, Μάσκες της ψυχής. Εικαστικά και θέατρο στη θεραπεία, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1996. Jones Phil, Δραματοθεραπεία. Το θέατρο ως τρόπος ζωής και θεραπείας, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2003. Landy Robert, «Η περίπτωση του Χανς και της Γκρέτελ: Ένα παράδειγμα ομαδικής θεραπείας μέσω δράματος», Προσωπικότητα και προσωπείο. Οι ρόλοι στο δράμα, τη θεραπεία και την καθημερινότητα, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2001, σ. 171-207.
Mindell A., Συνομιλώντας με το σώμα που ονειρεύεται, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1997. Ong W., Προφορικότητα και εγγραμματοσύνη: η εκτεχνολόγηση του λόγου, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2005. Propp V., Μορφολογία του παραμυθιού, Καρδαμίτσας, Αθήνα 1987. Rodari G., Η γραμματική της φαντασίας, Τεκμήριο, Αθήνα 1985. Santagostino Paolo, Πώς να διηγούμαστε ένα παραμύθι και να επινοούμε άλλα εκατό, Καστανιώτης, Αθήνα 2003. Thomassin P., Αναζητώντας τις ρίζες. Από τον κοσμογονικό μύθο στο προσωπικό παραμύθι, Κέδρος, Αθήνα 1993. Todorov T., Εισαγωγή στη φανταστική λογοτεχνία, Οδυσσέας, Αθήνα 1991. Tomatis A., Το αυτί και η ζωή, Χιωτέλλη, Αθήνα 1988. Wainwright G. R., Η γλώσσα του σώματος, Καστανιώτης, Αθήνα 1999. Winnicott D. W., Το παιδί, το παιχνίδι και η πραγματικότητα, Καστανιώτης, Αθήνα 1979. Yalom I.D., Θεωρία και πράξη της ομαδικής ψυχοθεραπείας, Άγρα, Αθήνα 2006. Zitzlsperger Helga, Τα παιδιά παίζουν παραμύθια, Πατάκης, Αθήνα 1999. Ελλήνων συγγραφέων Αγγελίδου Ε. & Τσιλιμένη Τ., Η αφήγηση ως εργαλείο μάθησης στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Καστανιώτης, Αθήνα 2009. Αγγελοπούλου Α. & Μπρούσκου Α., Επεξεργασία παραμυθιακών τύπων και παραλλαγών ΑΤ 700-749, Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας, Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών Ε.Ι.Ε., Αθήνα 1994. Αγγελοπούλου Α. & Μπρούσκου Α., Επεξεργασία παραμυθιακών τύπων και παραλλαγών ΑΤ 300-499, τ. Α και Β, Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας, Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών Ε.Ι.Ε., Αθήνα 1999. Αναγνωστόπουλος Δ. Β. & Κ. Λιάπης (επιμ.), Λαϊκό παραμύθι και παραμυθάδες στην Ελλάδα, Καστανιώτης, Αθήνα 1995. Αναγνωστόπουλος Δ. Β., Τέχνη και τεχνική του παραμυθιού, Καστανιώτης, Αθήνα 1997. Αναστόπουλος Δημήτρης, Θεατρική σκηνή για το σχολείο, Αθήνα 2007. Ανδρουτσοπούλου Α., «Η επιλογή των σύγχρονων ιστοριών για παιδιά ως βιβλιοθεραπευτικών μέσων: Σκεπτικό και εφαρμογές», Διαδρομές στο χώρο της Λογοτεχνίας για παιδιά και νέους, τχ. 49, 1998, σ. 12-17. Αρχοντάκη Ζ. & Φιλίππου Δ., 205 βιωματικές ασκήσεις για εμψύχωση ομάδων, Καστανιώτης, Αθήνα 2003. Αυδίκος Ε., Το λαϊκό παραμύθι: θεωρητικές προσεγγίσεις, Οδυσσέας, Αθήνα 1994. Αυδίκος Ε., Από το παραμύθι στα κόμικς: παράδοση και νεοτερικότητα, Οδυσσέας, Αθήνα 1996. Γκόβας Ν., Για ένα νεανικό, δημιουργικό θέατρο, Μεταίχμιο 2002. Γραμματάς Θόδωρος, Fantasyland. Θέατρο για παιδικό και νεανικό κοινό, Τυπωθήτω, Αθήνα 1996. Ευδοκίμου Ρ., Δραματοθεραπεία, μουσικοθεραπεία, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1999. Καπλάνογλου Μαριάνθη, Ελληνική λαϊκή παράδοση. Τα παραμύθια στα περιοδικά για παιδιά και νέους, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1998. Καπλάνογλου Μαριάνθη, Παραμύθι και αφήγηση στην Ελλάδα: μια παλιά τέχνη σε μια νέα εποχή. Το παράδειγμα των αφηγητών από τα νησιά του Αιγαίου και από τις προσφυγικές κοινότητες των μικρασιατών Ελλήνων, Πατάκης, Αθήνα 2002. Κατσαρίδου Μάρθα, Η μέθοδος της δραματοποίησης στη διδασκαλία της λογοτεχνίας, ανέκδοτη Διδακτορική διατριβή, Παιδαγωγικό τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη 2011. Κουλουμπή Κ., (επιμ.), Η τέχνη της αφήγησης, Πατάκης, Αθήνα 1997. Λαδογιάννη- Τζούφη Γεωργία, Το παιδικό θέατρο στην Ελλάδα: Ιστορία και κείμενα, Αθήνα 1998. Λαϊκά παραμύθια και παραμυθάδες της Δωδεκανήσου, τ. 1, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Σύλλογος Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και Προσχολικής Αγωγής Ρόδου, Ρόδος 1999. Μερακλής Μ. Γ., Τα παραμύθια μας, Κωνσταντινίδης, Θεσσαλονίκη 2001. Μερακλής Μ. Γ., «Το παραμύθι και το παιδαγωγικό του περιεχόμενο», Διαδρομές, τχ.2, 1986, σ. 90.
Μερακλής Μ. Γ., Το λαϊκό παραμύθι: κείμενα παραμυθολογίας, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1999. Μιχαηλίδης- Νουάρος, Ανδρέας Μ., Ένα παραμύθι: γενικά προβλήματα και ειδικότερες παιδαγωγικές απόψεις: διεπιστημονική μελέτη, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 1983. Μπακιρτζής Κωνσταντίνος Ν, Η Δυναμική Της Αλληλεπίδρασης Στην Επικοινωνία: Κριτική Παρουσίαση Της Συμβολής Των Kurt Lewin, Jacob Moreno Και Carl Rogers, Gutenberg, Αθήνα 2003. Μπατάνη Μαρία, Η εφαρμογή του εκπαιδευτικού δράματος σε λαϊκά παραμύθια, ανέκδοτη Μεταπτυχιακή εργασία, τμήμα Θεάτρου ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη 2011. Παπαδάκη Μιχαηλίδη Ε., Η σιωπηλή γλώσσα των συναισθημάτων, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1998. Παπάκου- Λάγου Αυγή, Η γυναίκα στο παραδοσιακό παραμύθι: ανθολογία λαϊκών παραμυθιών, Καλέντης, Αθήνα 1994. Παπαλιού Ν. (επιμ.), Άκου μια ιστορία, Ακρίτας, Αθήνα 1996. Παράσογλου Γ. & Χατζητάκη- Καψωμένου Χ. (επιμ.), Το νεοελληνικό λαϊκό παραμύθι, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη), Θεσσαλονίκη 2002. Πελασγός Στέλιος, Τα μυστικά του παραμυθά. Μαθητεία στην τέχνη της προφορικής λογοτεχνίας και αφήγησης, Μεταίχμιο, Αθήνα 2008. Πεσμαζόγλου Τερέζα, Το ηρωϊκό παραμύθι της Π. Σ. Δέλτα: μικρό οδοιπορικό από τις απαρχές στην ωριμότητα της νεοελληνικής παιδικής λογοτεχνίας, Εστία, Αθήνα 1991. Πέτροβιτς- Ανδρουτσοπούλου Λ., «Όπως και στ αηδόνια» - Για την παιδική λογοτεχνία χωρίς ψευδαισθήσεις, Πατάκης, Αθήνα 1995. Σακελλαρίου Χ., Το παραμύθι χθες και σήμερα: η ψυχοπαιδαγωγική και κοινωνική λειτουργία, Πατάκης, Αθήνα 1995. Σαρρής Δ., Ε. Τριβιζάς, Εισαγωγή στη γνωστική και ψυχαναλυτική θεωρία της ανάπτυξης του παιδιού: αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών μέσα από το παραμύθι και τη μαριονέτα, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2009. Σιαφαρίκα Ε., «Το παραμύθι ως μέσο διαχείρισης του φόβου», Επιστημονικό Βήμα του Δασκάλου, τχ. 12, Ι.Π.Ε.Μ. Δ.Ο.Ε, Αθήνα 2010. Σκούρδου- Εξαρχοπούλου Μίνα, Κουκλοπαιχνιδίδματα, Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1996. Σούρλας Ε., Η διδακτική των παραμυθιών: παραμύθι και λαϊκή ψυχή, Δίπτυχο, Αθήνα 1961. Συλλογικό, Το παραμύθι και η εκπαίδευση: χαιρετισμοί, εισηγήσεις και επίμετρο, Ημερίδα, Τετάρτη 11 Μαϊου 1994, Δημόσια Βιβλιοθήκη Φλώρινας «Βασιλική Πιτόσκα», 1994. Συλλογικό, Άκου μια ιστορία: Η παραδοσιακή τέχνη της προφορικής αφήγησης και η αναβίωσή της στις μέρες μας, Ακρίτας, Αθήνα 1996. Τσιώλης Γ., Ιστορίες ζωής και βιογραφικές αφηγήσεις, Κριτική, Αθήνα 2006. Φιλίππου Δάφνη Πόλα καραντάνα, Ιστορίες για να ονειρεύεσαι παιχνίδια για να μεγαλώνεις Για εμψύχωση βιωματικών ομάδων προσωπικής ανάπτυξης, Καστανιώτης, Αθήνα 2010. Ενδεικτική βιβλιογραφία ιστοριών και παραμυθιών Ξένων συγγραφέων Andersen H. C., Το ασχημόπαπο, Πατάκης, Αθήνα 2008. Bach R., Ο γλάρος Ιωνάθαν Λίβινγκστον, Διόπτρα, Αθήνα 1992. Brecht B., Οι ιστορίες του κυρίου Κόυνερ. Η διαλεχτική σαν τρόπος ζωής, Θεμέλιο, Αθήνα 2008. Buscaglia L., Η πτώση του φύλλου που το έλεγαν Φρέντυ, Γλάρος, Αθήνα 1991. Fisher R., O ιππότης με τη σκουριασμένη πανοπλία, Opera, Αθήνα 2001. Fisher R. & Kelly, Ο μπούφος που δε μπορούσε να κάνει μπου, Opera, Αθήνα 2007. Gouichoux R., O πράσινος λύκος, Παπαδόπουλος, Αθήνα 2008. Goethe J. W., Ραϊνέκε φουξ (Το παραμύθι της αλεπούς), Ελευθερουδάκης, Αθήνα 1930. Γκρίμμ, (διασκευή.), Οι δώδεκα πριγκίπισσες που χόρευαν, Ρώσση, Αθήνα 1978.
Harris Rosemary (διασκευή), Η πεντάμορφη και το τέρας, Ρώσση, Αθήνα 1979. Μπουκάι Χόρχε, Να σου πω μια ιστορία. Διηγήσεις που μ έμαθαν να ζω, Opera, Αθήνα 2008. Ροντάρι Τζιάνι, Παραμύθια από το τηλέφωνο, Τεκμήριο, Αθήνα 1971. Rodari Gianni, Παραμύθια απ όλο τον κόσμο, 3 τόμοι, Gutenberg, Αθήνα 1986. Subcomandante Marcos, Ιστορίες του γέρο-αντόνιο, Ροές, Αθήνα 2003 Σιλβερστάιν Σελ, Το κομμάτι που λείπει συναντά το μεγάλο Ο, Δωρικός, Αθήνα 1998. Σιλβερστάιν Σελ, Το δέντρο που έδινε, Δωρικός, Αθήνα 1998. Τηκ Λούντβιχ, Ο ξανθός Έκμπερτ. Το Ρούνενμπεργκ, μετ. Α. Ίσαρης, επίμετρο, Γ. Καλλιφατίδης, Σμίλη, Αθήνα 2006. Wilde Oscar, Ο εγωιστής γίγαντας, Μεταίχμιο, Αθήνα 2011. Ελλήνων συγγραφέων Αδαμόπουλος Αλέξανδρος, Ο Σιμιγδαλένιος, (θεατρικό), Εστία, Αθήνα 1999. Βολανάκη Τατιάνα, Η οργή των Θεών: λαϊκό παραμύθι από το Θιβέτ, Γνώση [1984]. Γρηγοριάδου Σουρελή Γαλάτεια, Το φεγγάρι το γραμματόσημο κι εγώ, (πολλές ιστορίες), Άγκυρα, Αθήνα 1987. Γρηγοριάδου Σουρελή Γαλάτεια, Συντροφιά με τον άνεμο, (πολλές ιστορίες), Χαρταετός, Αθήνα 1982. Δενδρινού Φίλια, Το νυσταγμένο φεγγάρι του Πάουλ Κλέε, Λιβάνης, Αθήνα 2007. Ζαραμπούκα Σοφία, Μυθολογία, (9 τίτλοι), Κέδρος, Αθήνα 1983. Ιωάννου Γιώργος, Ο Πίκος και η Πίκα, Γνώση, Αθήνα 1990. Κυριτσόπουλος Αλέξης, Το παραμύθι με τα χρώματα, Κέδρος, Αθήνα 1976. Λοΐζου Μάρω, Το ποτάμι τρέχει να συναντήσει τη θάλασσα, Καλέντης, Αθήνα 1986. Μαρουλάκης Νίκος, Ο κύριος Σαρανταποδαρούσας, Καστανιώτης, Αθήνα 1982. Μαρουλάκης Νίκος, Το μαγικό τσουκάλι, Καστανιώτης, Αθήνα 1982. Μέγας Γ. Α., Ελληνικά παραμύθια, τ. 1, τ. 2, Κολλάρος, Αθήνα 1962. Μεσαιωνικοί θρύλοι της Ουαλλίας, Γαβριηλίδης, Αθήνα Μπουλώτης Χρήστος, Ιστορίες για περίεργα παιδιά, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2009. Μπουλώτης Χρήστος, Όταν η πασχαλίτσα συνάντησε ελέφαντα, Λιβάνης, Αθήνα 2007. Μπουλώτης Χρήστος, Ο Τομ Τιριτόμ κι η πολιτεία που ήταν χωρισμένη στα δυο, Πατάκης, Αθήνα 1999. Ξενόπουλος Γρηγόριος, Το καλό μου το βιβλίο Θησαυροί από τη Διάπλαση των Παίδων, [πολλές μικρές ιστορίες] Αδελφοί Βλάσση, Αθήνα 1999. Ξενόπουλος Γρηγόριος, Ο Γιαννάκης στο Λουνα Παρκ Θησαυροί από τη Διάπλαση των Παίδων, Αδελφοί Βλάσση, Αθήνα 1998. Ξενόπουλος Γρηγόριος, Τα αρκουδάκια πρόσκοποι Θησαυροί από τη Διάπλαση των Παίδων, [πολλές μικρές ιστορίες] Αδελφοί Βλάσση, Αθήνα 1999. Ξενόπουλος Γρηγόριος, Ο ανδρείος Αχιλλέας Θησαυροί από τη Διάπλαση των Παίδων, [πολλές μικρές ιστορίες] Αδελφοί Βλάσση, Αθήνα 1998. Πέτροβιτς Ανδρουτσοπούλου Λότη, Τρεις φορές κι έναν καιρό σ έναν πλανήτη μακρινό: σύγχρονο παραμύθι, Πατάκης, Αθήνα 1996. Πέτροβιτς Ανδρουτσοπούλου Λότη Βέτα Κωστίδου Λένη, 5 κουκιά + 5 ρεβύθια = δέκα παραμύθια, Άγκυρα, Αθήνα 1986. Παραμύθια από τη Γουατεμάλα, Γαβριηλίδης, Αθήνα Παραμύθια των Αράβων, Γαβριηλίδης, Αθήνα Πετσίνης Λάπρος, Ρώσσικα λαϊκά παραμύθια, Καστανιώτης, Αθήνα 1987. Τριβιζάς Ευγένιος, Ιστορίες από το νησί των πυροτενημάτων, (9 τίτλοι), Κέδρος, Αθήνα 1984. Τριβιζάς Ευγένιος, Η Χαρά και το Γκουντούν, (6 τίτλοι), Πατάκης, Αθήνα 1993. Τριβιζάς Ευγένιος, Παραμύθια ντορεμύθια: Οι γιαγιάδες με τα γιο-γιο, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2003. Φακίνου Ευγενία, Τα ελληνάκια: ένα παραμύθι εμπνευσμένο από τα κεντήματα, τα λιθόγλυπτα και τα υφαντά της ελληνικής λαϊκής τέχνης, Κέδρος, Αθήνα 1983. Φακίνου Ευγενία, Ο κύριος Ουλτραμέρ, (ιστορίες από την Ντενεκεδούπολη), Καστανιώτης, Αθήνα χ.χ. Χατζοπούλου Καραβία Λεία, Τα σιωπηλά πλήκτρα, Πατάκης, Αθήνα 1989. Χατόγλου Φρόσω, Για πρώτη φορά, Σύγχρονη εποχή, Αθήνα 1988. Χορτιάτη Θέτη, Είμαι του κόσμου ένα παιδί, (μικρές ιστορίες), Λωτός, Αθήνα 1990.
Βλ. πλούσιο κατάλογο παραμυθιών στο βιβλίο: Δάφνη Φιλίππου Πόλα καραντάνα, Ιστορίες για να ονειρεύεσαι παιχνίδια για να μεγαλώνεις Για εμψύχωση βιωματικών ομάδων προσωπικής ανάπτυξης, Καστανιώτης, Αθήνα 2010.