ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. 3.1 Εισαγωγή

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ 3.1 Εισαγωγή Η Ελληνική Προεδρία πραγµατοποιείται σε µια κρίσιµη, για την Ευρωπαϊκή Ένωση, περίοδο. Μια Ένωση που προετοιµάζει την µεγαλύτερη διεύρυνση στην ιστορία της- µια ένωση που ετοιµάζεται να θεσπίσει Σύνταγµα που θα αυξήσει την ευαισθητοποίηση και συµµετοχή του κόσµου- µια Ένωση που ετοιµάζεται να εµβαθύνει τις σχέσεις της µε την ευρύτερη Ευρωπαϊκή Ένωση, τους παλιούς και τους νέους της γείτονες. Η διεύρυνση δεν είναι απλά θέµα γεωγραφικής επανένωσης: επιτάσσει ριζική µεταρρύθµιση της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης µε στόχο την εµβάθυνση της πολιτικής της ολοκλήρωσης. Είναι τώρα η στιγµή τόσο για να επαναβεβαιώσουµε τις θεµελιώδεις αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και για να ξανασκεφτούµε το µέλλον της. Τον Ιούνιο του 2003, η Συντακτική Συνέλευση για το Μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα παρουσιάσει το σχέδιο της Συνταγµατικής Συνθήκης στους λαούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ένα συµβόλαιο για τη νέα Ευρωπαϊκή Ένωση. Καθώς νέοι συναρπαστικοί ορίζοντες ανοίγονται για την Ευρωπαϊκή Ένωση, πρέπει να αναρωτηθούµε: Γιατί υπάρχει η Ευρωπαϊκή Ένωση; Και για ποιους; Ποιο είναι το κοινό µας όραµα για το µέλλον; Η ανάλυση που ακολουθεί πραγµατοποιήθηκε κατά την διάρκεια της ελληνικής προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Φεβρουάριο έως και Ιούνιο του 2003). Ο συνολικός αριθµός των ευρωπαίων πολιτών που απάντησε σχετικά µε το µέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οδήγησε στην δηµιουργία των παρακάτω αποτελεσµάτων ανέρχεται στους 10537. 46

3.2 Αποτελέσµατα- Συµπεράσµατα Θέλοντας να εξετάσουµε κατά πόσον οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν αποκτήσει ευρωπαϊκή συνείδηση, εξετάσαµε την απάντησή τους στην ερώτηση: «Θεωρείτε τον εαυτό σας πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης;». Τα αποτελέσµατα παρουσιάζονται στο κυκλικό διάγραµµα που ακολουθεί. Γράφηµα 3.1: Θεωρείτε τον εαυτό σας πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης; 9% 23% 68% Ναι Μερικές φορές Όχι Παρατηρούµε πως το 68% θεωρεί τον εαυτό του πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επιδεικνύοντας µε αυτόν τον τρόπο Ευρωπαϊκή συνείδηση. Μόνο το 9% δεν συµφωνεί µε τα παραπάνω και απαντά πως δεν θεωρεί τον εαυτό του πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης, σε ποσοστό 23% οι ερωτηθέντες απάντησαν πως µερικές φορές αισθάνονται Ευρωπαίοι πολίτες, αλλά όχι πάντα. Βλέπουµε λοιπόν ότι η πλειοψηφία των Ευρωπαίων πολιτών έχει ευρωπαϊκή συνείδηση. Στο ίδιο συµπέρασµα καταλήγουµε και εξετάζοντας την απάντηση των Ευρωπαίων στην ερώτηση που σχετίζεται µε το αν οι πολίτες αισθάνονται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση τους έφερε πιο κοντά στους άλλους ανθρώπους και στις άλλες χώρες από ότι πέντε έως δέκα χρόνια πριν. 47

Γράφηµα 3.2: Η Ευρωπαϊκή Ένωση έφερε πιο κοντά τους ανθρώπους και τις χώρες 15% 5% Συµφωνώ Καµιά διαφορά ιαφωνώ 80% Παρατηρούµε πως το 80% των Ευρωπαίων συµφωνεί µε την άποψη πως λόγω της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι λαοί και οι χώρες ήρθαν πιο κοντά από ότι ήταν πριν από πέντε µε δέκα χρόνια. Με την παραπάνω άποψη διαφωνεί το 5% ενώ µόλις το 15% πιστεύει πως δεν υπάρχει καµία διαφορά µεταξύ των σχέσεων. Στην περίπτωση όµως της σηµαίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι Ευρωπαίοι ερωτήθηκαν πως αισθάνονται όταν την αντικρίζουν. Στο κυκλικό διάγραµµα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι απαντήσεις των ερωτηθέντων στη συγκεκριµένη ερώτηση. Γράφηµα 3.3: Η σηµαία σας κάνει να αισθάνεστε ότι είναι: 19% 6% Για αυτούς Για εµάς Κανέναν 75% Παρατηρούµε πως το 75% των Ευρωπαίων πιστεύει πως η σηµαία είναι για "εµάς", κάτι που δηλώνει ευρωπαϊκή συνείδηση µιας και η σηµαία µιας χώρας είναι 48

ένα σύµβολο το οποίο "αποδέχονται" οι πολίτες της χώρας αυτής. Κατά συνέπεια η πλειοψηφία των Ευρωπαίων φαίνεται να έχει συνείδηση της ευρωπαϊκής ταυτότητας. Μόνο το 25% εµφανίζεται να µην συµφωνεί µε τα παραπάνω, απαντώντας πως η σηµαία είναι για "αυτούς" ή για κανέναν, δηλώνοντας µε αυτόν τον τρόπο ότι δεν έχουν ευρωπαϊκή συνείδηση. Όπως είναι γνωστό, τα µέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκλέγονται άµεσα από τους Ευρωπαίους πολίτες. Στην ερώτηση: «Έχετε ψηφίσει ποτέ για κάποιο µέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου;» οι απαντήσεις των πολιτών συνοψίζονται στο παρακάτω γράφηµα. Γράφηµα 3.4: Έχετε ψηφίσει για κάποιο µέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 31% Ναι Όχι 69% Παρατηρούµε πως το 69% απάντησε πως έχει ψηφίσει για κάποιο µέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ενώ το 31% δηλώνει πως δεν έχει ψηφίσει. Σηµαντικό είναι να αναφέρουµε πως από αυτούς που απάντησαν πως δεν έχουν ψηφίσει για κάποιο µέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το 40% είναι ηλικίας 15-24 ετών. Σε αντίθεση όµως µε το παραπάνω αποτέλεσµα, βλέπουµε πως η πλειοψηφία των Ευρωπαίων, παρόλο που έχει ψηφίσει για την εκλογή των µελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δεν έχει έρθει ποτέ σε επαφή µε κάποιο µέλος αυτού για κάποιο θέµα που το απασχολεί, κάτι που φαίνεται στο παρακάτω γράφηµα. 49

Γράφηµα 3.5: Έχετε έρθει ποτέ σε επαφή µε κάποιο µέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου; 10% Ναι Όχι 90% Παρατηρούµε πως το 90% των Ευρωπαίων απάντησαν πως δεν έχουν έρθει ποτέ σε επαφή µε κάποιο µέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για κάποιο θέµα που τους απασχολεί. Μόνο το 10% απάντησε θετικά στην παραπάνω ερώτηση, φανερώνοντας µε αυτόν τον τρόπο πως υπάρχει µια απόσταση µεταξύ των Ευρωπαίων πολιτών και των ευρωβουλευτών. Επίσης, θα ήταν ενδιαφέρον να παρατηρήσουµε κατά πόσον οι Ευρωπαίοι θα ήθελαν περιοδικά να λαµβάνουν πληροφορίες από τα µέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για γεγονότα και εξελίξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γράφηµα 3.6: Θα θέλατε να ενηµερώνεστε από τα µέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση; 14% Ναι Όχι 86% Παρατηρούµε πως το 86% επιθυµεί να ενηµερώνεται για τις εξελίξεις που συµβαίνουν µέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση από µέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. 50

Μόλις το 14% απάντησε πως δεν επιθυµεί να ενηµερώνεται για τα γεγονότα και τις εξελίξεις που συµβαίνουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση µε αυτόν τον τρόπο. Πάντως στην πλειοψηφία τους οι Ευρωπαίοι εµφανίζονται να επιθυµούν επαφή µε τα µέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και αν είναι δυνατόν αυτή η επαφή να είναι άµεση τόσο το καλύτερο. Επιπλέον, ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι απαντήσεις των Ευρωπαίων στην ερώτηση: «Εάν θέλατε να λαµβάνετε πληροφορίες για θέµατα και πράξεις σχετικά µε την Ευρωπαϊκή Ένωση που θα απευθυνόσασταν πρώτα για βοήθεια;». Παρατηρούµε πως το 91,8% απάντησε πως εάν χρειαζόταν να µάθει πληροφορίες για θέµατα και πράξεις που αφορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση θα έψαχνε πρώτα στο διαδίκτυο. Οι αµέσως επόµενες επιλογές που δόθηκαν είναι λιγότερο δηµοφιλείς. Για παράδειγµα το 2% των ερωτηθέντων θα απευθυνόταν στην τοπική βιβλιοθήκη ή στο γραφείο εξυπηρέτησης πολιτών για πληροφορίες σχετικά µε την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης, υπάρχει και το ποσοστό του 6,2% που απάντησε πως για τυχόν απορίες σχετικά µε την πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα απευθυνόταν είτε στον τηλεφωνικό κατάλογο, είτε θα επικοινωνούσε µε κάποιο µέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είτε ακόµη δεν θα ήξερε τι να κάνει. Βλέπουµε πάντως πως στην πλειοψηφία τους οι Ευρωπαίοι θα απευθύνονταν στο διαδίκτυο για τυχόν απορίες σχετικά µε την πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάτι που φανερώνει και την καλή σχέση που έχουν µε το διαδίκτυο. Στην ερώτηση: «Όταν σκέφτεστε τις αποφάσεις και τις τακτικές που ακολουθούν τα διάφορα επίπεδα κυβερνήσεων πόσο συχνά πιστεύετε πως παίρνονται σωστές αποφάσεις;», οι απαντήσεις των πολιτών φαίνονται στο ραβδόγραµµα που ακολουθεί. 51

Γράφηµα 3.7: Πόσο συχνά πιστεύετε πως παίρνονται σωστές αποφάσεις από τις διάφορες κυβερνήσεις; ιεθνείς Οργανισµοί Ηνωµένα Έθνη Ευρώπη Εθνική Κυβέρνηση Τοπική Κυβέρνηση 0% 20% 40% 60% 80% 100% Σωστές Αποφάσεις Λανθασµένες Αποφάσεις Από το παραπάνω διάγραµµα παρατηρούµε πως η πλειοψηφία των Ευρωπαίων πιστεύει πως τόσο η εθνική όσο και η τοπική κυβέρνηση παίρνουν σε γενικές γραµµές σωστές αποφάσεις για τα διάφορα θέµατα που απασχολούν τους πολίτες. Επίσης, παρατηρούµε πως οι Ευρωπαίοι κρίνουν πως οι αποφάσεις που παίρνουν τόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και τα Ηνωµένα έθνη είναι στην πλειοψηφία τους σωστές. Επιπλέον, οι Ευρωπαίοι όταν σκέφτονται περίπου τι ποσοστό των φόρων των χρηµάτων τους ξοδεύεται ικανά από τα διάφορα επίπεδα των κυβερνήσεων, απάντησαν ότι σε επίπεδο εθνικών αλλά και τοπικών κυβερνήσεων, σπαταλιέται από τους φόρους ποσοστό των χρηµάτων που είναι κάτω από 50%. Αντίθετα πολύ λίγοι είναι εκείνοι που πιστεύουν πως το ποσοστό των χρηµάτων που σπαταλιέται από τους φόρους είναι πάνω του 50%. Ακόµη, οι Ευρωπαίοι απάντησαν πως το ποσοστό των χρηµάτων που σπαταλιέται από τους φόρους που διαχειρίζονται τα Ηνωµένα Έθνη και η Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι λιγότερο από 50%. Αντίθετα πολύ λίγοι είναι αυτοί που πιστεύουν πως τα χρήµατα των φόρων που σπαταλούνται είναι πάνω από 50% του συνολικού φόρου. Τα παραπάνω αποτελέσµατα παρουσιάζονται γραφικά στο ραβδόγραµµα που ακολουθεί. 52

Γράφηµα 3.8: Το ποσοστό των φόρων που ξοδεύεται από κάθε φορέα Ηνωµένα Έθνη Ευρώπη Εθνική Κυβέρνηση Κάτω από 50% Πάνω από 50% Τοπική Κυβέρνηση 0% 20% 40% 60% 80% 100% Είναι γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση συµπεριλαµβάνει πολλά "σώµατα" και οργανισµούς. Για κάθε έναν από τους παρακάτω οργανισµούς δηµιουργήθηκε ένα κυκλικό διάγραµµα στο οποίο παρουσιάζεται η εµπιστοσύνη που δείχνουν οι Ευρωπαίοι στον αντίστοιχο οργανισµό. Γράφηµα 3.9: Η Ευρωπαϊκή Ένωση σαν σύνολο 14% 9% Ναι,εµπιστεύοµαι Όχι,δεν εµπιστεύοµαι εν ξέρω 77% Από το παραπάνω διάγραµµα παρατηρούµε πως το 77% των Ευρωπαίων πολιτών εµπιστεύεται το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και µόνο το 14% δηλώνει πως δεν την εµπιστεύεται. Βέβαια υπάρχει και το 9% που εµφανίζεται να µην γνωρίζει εάν πρέπει ή όχι να την εµπιστευτεί. 53

Γράφηµα 3.10: Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 14% 9% Ναι,εµπιστεύοµαι Όχι,δεν εµπιστεύοµαι εν ξέρω 77% Το 77% απαντά πως εµπιστεύεται το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενώ αντίθετη άποψη εµφανίζεται να έχει µόνο το 14%. Επιπλέον, το 9% των ερωτηθέντων απάντησε πως δεν γνωρίζει εάν εµπιστεύεται ή όχι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Γράφηµα 3.11: Ευρωπαϊκή Επιτροπή 14% Ναι,εµπιστεύοµαι 23% 63% Όχι,δεν εµπιστεύοµαι εν ξέρω Το 63% εµφανίζεται να εµπιστεύεται την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενώ µόλις το 23% δηλώνει πως δεν την εµπιστεύεται. Επίσης, σε ποσοστό 14% οι ερωτηθέντες απάντησαν πως δεν γνωρίζουν εάν πρέπει να εµπιστευτούν ή όχι την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. 54

Γράφηµα 3.12: Συµβούλιο Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης 18% 36% 46% Ναι,εµπιστεύοµαι Όχι,δεν εµπιστεύοµαι εν ξέρω Παρατηρούµε πως το 46% δηλώνει πως εµπιστεύεται το Συµβούλιο των Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ το 36% απάντησε πως δεν το εµπιστεύεται. Μόλις το 18% απάντησε πως δεν γνωρίζει εάν θα πρέπει να το εµπιστευτεί ή όχι. Εξίσου µεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η γνώµη των Ευρωπαίων σχετικά µε την υιοθέτηση του ευρώ από πολλές Ευρωπαϊκές χώρες, που πραγµατοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2002. Γράφηµα 3.13: Πώς βλέπετε το Ευρώ; 10% Καλύτερα µε αυτό 28% Χειρότερα µε αυτό 62% εν ξέρω,η χώρα µου δεν το υιοθέτησε Παρατηρούµε πως το 62% θεωρεί πως µετά την εισαγωγή του ευρώ η χώρα βρίσκεται σε καλύτερη οικονοµική κατάσταση από ότι πριν την εισαγωγή του ευρώ. Μόνο το 28% εµφανίζεται να πιστεύει πως µε την εισαγωγή του ευρώ η χώρα βρίσκεται σε χειρότερη οικονοµική κατάσταση. Τέλος, υπάρχει και το 10% το οποίο 55

απάντησε πως δεν µπορεί να κρίνει την εισαγωγή του ευρώ διότι η χώρα του δεν το υιοθέτησε. Από τότε που το ευρώ υιοθετήθηκε, πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν σε αυτό ως µια απόδειξη πως η Ευρωπαϊκή Ένωση µπορεί να είναι επιτυχηµένη και µπορεί να συνεχίσει την ολοκλήρωσή της. Το 79% των Ευρωπαίων απάντησε πως συµφωνεί µε την εισαγωγή του ευρώ και πιστεύει πως θα πρέπει να προωθήσουµε κάτι παρόµοιο και σε άλλους τοµείς εκτός του οικονοµικού. Επίσης, το 12% πιστεύει πως αν και το ευρώ δουλεύει αρκετά καλά, προχωράµε πολύ γρήγορα και θα πρέπει να µειώσουµε λίγο ταχύτητα µε σκοπό να δούµε πως θα εξελιχθούν τα πράγµατα στο µέλλον. Τέλος, το 9% συµφωνεί πως η οικονοµική ολοκλήρωση είναι καλή αλλά είναι αντίθετο σε κάθε άλλη πολιτική ολοκλήρωση. Εν συνεχεία, τίθεται το ερώτηµα εάν θα πρέπει µια χώρα που είναι µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης να µπορεί να αποχωρήσει από αυτή, εάν εκείνη το επιθυµεί. Η γνώµη των Ευρωπαίων πολιτών φαίνεται στο γράφηµα που ακολουθεί. Γράφηµα 3.14: Μια χώρα- µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα µπορεί να αποχωρήσει από αυτή, εάν εκείνη το επιθυµεί; 10% 25% 65% Ναι Όχι εν ξέρω Το 65% απάντησε πως εάν µια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης το επιθυµεί, θα πρέπει να µπορεί και να αποχωρήσει από την Ένωση. Αντίθετη γνώµη έχει το 25%, το οποίο πιστεύει πως µια χώρα µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν µπορεί να αποχωρήσει όποτε αυτή θέλει από την Ένωση. Τέλος, υπάρχει και το 10% το οποίο δεν εκφέρει γνώµη επί του θέµατος. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η απάντηση των Ευρωπαίων στο ερώτηµα: «Εάν ήταν δυνατόν, θα ψηφίζατε για να φύγει η χώρα σας από την Ευρωπαϊκή Ένωση;». Από το κυκλικό διάγραµµα που ακολουθεί, παρατηρούµε πως στη συντριπτική 56

πλειοψηφία τους οι Ευρωπαίοι (92%) απάντησαν πως θα ψήφιζαν να µείνει η χώρα τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το παραπάνω γεγονός δηλώνει πως οι Ευρωπαίοι είναι ευχαριστηµένοι µε την Ευρωπαϊκή Ένωση και δεν επιθυµούν να αποχωρήσουν. Αντίθετη γνώµη έχει µόνο το 8% των πολιτών. Γράφηµα 3.15: Θα ψηφίζατε για τη χώρα σας 8% Να φύγει από την ΕΕ 92% Να µην φύγει από την ΕΕ Στην ερώτηση εάν θα επιθυµούσαν οι Ευρωπαίοι να φορολογούνται απευθείας από την Ευρωπαϊκή Ένωση οι απαντήσεις διίστανται. Το 32% απάντησε πως εξαρτάται από το τι ποσοστό φόρων δίνεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση τώρα. Ακόµη, µόλις το 28% συµφωνεί να φορολογείται απευθείας από την Ευρωπαϊκή Ένωση ενώ µόνο το 14% έχει την αντίθετη άποψη, δηλαδή δεν επιθυµεί να φορολογείται άµεσα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης, υπάρχει και ένα ποσοστό της τάξης του 25% που δηλώνει πρόθυµο να πληρώσει φόρους απευθείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση όχι τώρα αλλά αργότερα. Τέλος, µόλις το 1% απάντησε πως δεν ξέρει εάν πρέπει να πληρώσει φόρους ή όχι απευθείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο παρακάτω διάγραµµα παρουσιάζονται συνοπτικά τα παραπάνω συµπεράσµατα. 57

Γράφηµα 3.16: Πιστεύετε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να φορολογεί άµεσα τους πολίτες της; 32% 1% Ναι 28% Όχι Ίσως αργότερα 25% 14% Εξαρτάται από τους φόρους εν ξέρω Σύµφωνα µε το ισχύον σύστηµα, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης εναλλάσσεται κάθε έξι µήνες και προέρχεται από διαφορετική χώρα. Στην ερώτηση εάν θα θέλατε να αλλάξει το ισχύον σύστηµα µε το οποίο γίνεται η διαδοχή του προέδρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το 48% απάντησε πως θα πρέπει να αλλάξει σε κάτι άλλο. Αντίθετα, το 38% θεωρεί πως πρόκειται για ένα καλό σύστηµα το οποίο λειτουργεί σωστά. Τέλος, το 14% απάντησε πως δεν γνωρίζει αρκετά για το θέµα µε συνέπεια να µην έχει σωστή κρίση και να µην µπορεί να αποφασίσει. Οι υποστηρικτές όµως της εναλλασσόµενης προεδρίας πιστεύουν πως κάτι τέτοιο θα πρέπει να ισχύσει διότι µε αυτόν τον τρόπο δίνεται η δυνατότητα σε όλες τις χώρες µέλη, µικρέ και µεγάλες, να διαδραµατίσουν έναν ισάξιο ηγετικό ρόλο. Από το κυκλικό διάγραµµα που ακολουθεί, παρατηρούµε πως το 71% των Ευρωπαίων πιστεύει πως η εναλλασσόµενη προεδρία δίνει την δυνατότητα σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, µικρές και µεγάλες, να διαδραµατίσουν τον ίδιο ηγετικό ρόλο. Με τα παραπάνω διαφωνεί µόνο το 29% των Ευρωπαίων, το οποίο πιστεύει πως η εναλλασσόµενη προεδρία δεν συνεπάγεται πως δίνεται σε όλες τις χώρες κράτη µέλη τη δυνατότητα για ισάξιο ηγετικό ρόλο. 58

Γράφηµα 3.17: Η εναλλασσόµενη προεδρία δίνει την δυνατότητα ίσου ηγετικού ρόλου µεταξύ των κρατών 29% Συµφωνώ ιαφωνώ 71% Όσον αφορά το σύνταγµα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τίθεται το ερώτηµα κατά πόσον θα πρέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση να αναπτύξει ένα σύνταγµα το οποίο θα έχει ισχύ για όλους τους πολίτες σε όλα τα κράτη µέλη. Από το ακόλουθο διάγραµµα παρατηρούµε πως το 86% τίθεται υπέρ της απόψεως του συντάγµατος µε ισχύ για όλους τους πολίτες σε όλες τις χώρες µέλη. Αντίθετα, µόνο το 9% εµφανίζεται να µην συµφωνεί µε την άποψη περί συντάγµατος. Επιπροσθέτως, µόλις το 5% απάντησε πως δεν έχει γνώµη επί του θέµατος. Γράφηµα 3.18: Θα πρέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει κοινό σύνταγµα; 9% 5% Ναι Όχι εν ξέρω 86% Τέλος, στην ερώτηση: «Εάν αναπτυχθεί ένα Ευρωπαϊκό Σύνταγµα, πως θα πρέπει αυτό να εγκριθεί ή να απορριφθεί;», το 62% απάντησε πως στην περίπτωση που θεσπιστεί ένα σύνταγµα τότε θα πρέπει να εγκριθεί ή να απορριφθεί από την πλειοψηφία των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης µε την βοήθεια ενός δηµοψηφίσµατος που θα πραγµατοποιηθεί σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης, το 59

24% πιστεύει πως θα πρέπει να εγκριθεί ή να απορριφθεί µε βάση ένα συνολικό ψήφισµα που θα κάνει κάθε κράτος µέλος, όπου ο κάθε πολίτης θα µπορεί να ψηφίσει σε ένα ξεχωριστό δηµοψήφισµα που θα πραγµατοποιήσει η κάθε χώρα. Επιπλέον, µόλις το 9% πιστεύει πως η έγκριση ή η απόρριψη του συντάγµατος θα πρέπει να γίνει µε την ψήφο των µελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τέλος µόνο το 5% πιστεύει πως θα πρέπει να είναι απόφαση της κάθε εθνικής κυβέρνησης. 60

3.3 Συνοπτικά Συµπεράσµατα Το 68% θεωρεί τον εαυτό του πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποδεικνύοντας µε αυτόν τον τρόπο Ευρωπαϊκή συνείδηση. Το 80% των Ευρωπαίων συµφωνεί µε την άποψη πως λόγω της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι λαοί και οι χώρες ήρθαν πιο κοντά από ότι ήταν πριν από πέντε µε δέκα χρόνια. Το 75% των Ευρωπαίων πιστεύει πως η σηµαία είναι για "εµάς", κάτι που δηλώνει ευρωπαϊκή συνείδηση µιας και η σηµαία µιας χώρας είναι ένα σύµβολο το οποίο "αποδέχονται" οι πολίτες της χώρας. Το 90% των Ευρωπαίων απάντησαν πως δεν έχουν έρθει ποτέ σε επαφή µε κάποιο µέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για κάποιο θέµα που τους απασχολεί. Το 86% επιθυµεί να ενηµερώνετε για τις εξελίξεις που συµβαίνουν µέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση από µέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το 91,8% απάντησε πως εάν χρειαζόταν να µάθει πληροφορίες για θέµατα και πράξεις που αφορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση θα έψαχνε πρώτα στο διαδίκτυο. Το 77% των Ευρωπαίων πολιτών εµπιστεύεται το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το 77% απαντά πως εµπιστεύεται το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το 63% εµφανίζεται να εµπιστεύεται την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Παρατηρούµε πως το 46% δηλώνει πως εµπιστεύεται το Συµβούλιο των Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ το 36% απάντησε πως δεν το εµπιστεύεται. Το 62% θεωρεί πως µετά την εισαγωγή του ευρώ η χώρα βρίσκεται σε καλύτερη οικονοµική κατάσταση από ότι πριν την εισαγωγή του ευρώ. Το 79% των Ευρωπαίων απάντησε πως συµφωνεί µε την εισαγωγή του ευρώ και πιστεύει πως θα πρέπει να προωθήσουµε κάτι παρόµοιο και σε άλλους τοµείς εκτός του οικονοµικού. Το 65% απάντησε πως εάν µια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης το επιθυµεί, θα πρέπει να µπορεί και να αποχωρήσει από την Ένωση. 61

Στην συντριπτική πλειοψηφία τους οι Ευρωπαίοι (92%) απάντησαν πως θα ψήφιζαν να µείνει η χώρα τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην ερώτηση εάν θα επιθυµούσαν οι Ευρωπαίοι να φορολογούνται απευθείας από την Ευρωπαϊκή Ένωση οι απαντήσεις διίστανται. Το 32% απάντησε πως εξαρτάται από το τι ποσοστό φόρων δίνεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση τώρα. Στην ερώτηση εάν θα θέλατε να αλλάξει το ισχύον σύστηµα µε το οποίο γίνεται η διαδοχή του προέδρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το 48% απάντησε πως θα πρέπει να αλλάξει σε κάτι άλλο. Παρατηρούµε πως το 71% των Ευρωπαίων πιστεύει πως η εναλλασσόµενη προεδρία δίνει την δυνατότητα σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκή Ένωσης, µικρές και µεγάλες, να διαδραµατίσουν τον ίδιο ηγετικό ρόλο. Το 86% τίθεται υπέρ της απόψεως του συντάγµατος µε ισχύ για όλους τους πολίτες σε όλες τις χώρες κράτη µέλη. Το 62% απάντησε πως στην περίπτωση που θεσπιστεί ένα σύνταγµα τότε θα πρέπει να εγκριθεί ή να απορριφθεί από την πλειοψηφία των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης µε την βοήθεια ενός δηµοψηφίσµατος που θα πραγµατοποιηθεί σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. 62