Εισαγωγή Η Δημοτική Εκπαίδευση είναι υποχρεωτική και διαρκεί έξι χρόνια. Είναι υπεύθυνη για την εκπαίδευση παιδιών ηλικίας 5 8 / 12 μέχρι 11 8 / 12 χρονών, που φοιτούν στα δημοτικά σχολεία. Ακρογωνιαίος λίθος των επιδιώξεων της Δημοτικής Εκπαίδευσης ήταν και είναι η ισόρροπη ανάπτυξη της προσωπικότητας των παιδιών, με τη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για την κατάκτηση της γνώσης, την ανάπτυξη ορθών συμπεριφορών και την καλλιέργεια δεξιοτήτων, καθιστώντας τους ικανούς να αναλάβουν μελλοντικές ευθύνες και δράση στο συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο. Κύριος σκοπός της Δημοτικής Εκπαίδευσης είναι να οργανώνει, να εξασφαλίζει και να προσφέρει σε όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα από ηλικία, φύλο, οικογενειακό και κοινωνικό υπόβαθρο και πνευματικές δυνατότητες, τέτοιες ευκαιρίες μάθησης, με τρόπο που: να αναπτύσσονται ισόρροπα στο γνωστικό, συναισθηματικό και ψυχοκινητικό τομέα, αξιοποιώντας, στο μέγιστο δυνατό βαθμό, τα μέσα που προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία, να αντιμετωπίζουν με επιτυχία τα ποικίλα προβλήματα που είναι δυνατό να συναντήσουν και τις τυχόν δυσκολίες προσαρμογής στο σχολικό και ευρύτερο περιβάλλον και να προετοιμαστούν με στόχο την ενεργή και δημιουργική συμμετοχή τους στην κοινωνική, πολιτική, πολιτιστική και οικονομική ζωή, να αποκτούν θετικές στάσεις έναντι στη μάθηση, να αναπτύσσουν κοινωνική συναντίληψη, αγωνιστικότητα, προσήλωση στις ανθρωπιστικές αξίες και σεβασμό της πολιτιστικής κληρονομιάς και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, να εκτιμούν το ωραίο και να αναπτύσσουν διάθεση για δημιουργικότητα και αγάπη για τη ζωή και τη φύση, ώστε να ευαισθητοποιούνται αποτελεσματικά σε θέματα
διατήρησης και βελτίωσης του περιβάλλοντος. Στην Κύπρο λειτουργούν δημόσια και ιδιωτικά δημοτικά σχολεία. Όλα τα παιδιά που διαμένουν μόνιμα ή προσωρινά στην Κύπρου έχουν το δικαίωμα να εγγραφούν και να φοιτήσουν δωρεάν στα δημόσια δημοτικά σχολεία. O ανώτατος αριθμός μαθητών κατά τμήμα σε όλες τις τάξεις του δημοτικού σχολείου είναι 25. Κατεχόμενα σχολεία Στις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου διαβιούν σήμερα μόνο περίπου 330 Ελληνοκύπριοι και 110 Μαρωνίτες. Στις κατεχόμενες περιοχές, παρά τα εμπόδια και τη λογοκρισία που επέβαλαν οι κατοχικές αρχές, λειτούργησαν αρχικά τρία δημοτικά σχολεία: ένα στο Ριζοκάρπασο, ένα στην Αγία Τριάδα και ένα στον Κορμακίτη. Κατά τη σχολική χρονιά 1996-1997, το Δημοτικό Σχολείο Αγίας Τριάδας έκλεισε, παρά τις έντονες διαμαρτυρίες της Κυπριακής Κυβέρνησης. Κατά τη σχολική χρονιά 1999-2000 το Δημοτικό Σχολείο Κορμακίτη, που λειτουργούσε μέχρι την προηγούμενη σχολική χρονιά με ένα μαθητή, έκλεισε λόγω αποφοίτησης του μοναδικού αυτού μαθητή. Κατά τη σχολική χρονιά 2004-2005, έπειτα από συνεχείς, επίμονες και επίπονες προσπάθειες της Κυπριακής Κυβέρνησης, επαναλειτούργησε για πρώτη φορά, μετά την τουρκική εισβολή, το Γυμνάσιο Ριζοκαρπάσου. Προς το τέλος της ίδιας σχολικής χρονιάς και συγκεκριμένα στις 11 Απριλίου 2005, έγινε κατορθωτή η λειτουργία και του Νηπιαγωγείου Ριζοκαρπάσου.
Προβλήματα, όπως λογοκρισία των βιβλίων, άρνηση αποδοχής κάποιων εκπαιδευτικών και προσπάθεια περιορισμού ή ελέγχου της δράσης των σχολείων από τις κατοχικές αρχές παρουσιάζονται κάθε χρόνο. Παρά τα προβλήματα αυτά, η εκπαίδευση που δίνεται σε όλους τους μαθητές, προδημοτικής, δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης, κρίνεται ικανοποιητική. Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού φροντίζει για την αποστολή στα σχολεία όλων των απαραίτητων βιβλίων, υλικών και διδακτικών μέσων και η Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ανταποκρίνεται άμεσα στις ανάγκες των τριών σχολείων (νηπιαγωγείου, δημοτικού και γυμνασίου Ριζοκαρπάσου) για διδακτικό προσωπικό. Ειδική Εκπαίδευση Η ειδική αγωγή και εκπαίδευση παρέχεται στα δημόσια σχολεία σε παιδιά με ειδικές ανάγκες, από την ηλικία των τριών χρονών μέχρι την ολοκλήρωση του κύκλου σπουδών τους. Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού μεριμνά ώστε να παρέχεται η αναγκαία βοήθεια και στήριξη σε παιδιά με ειδικές ανάγκες όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης (Προδημοτικής, Δημοτικής, Μέσης, Ανώτερης και Ανώτατης). Στόχος είναι η ανάπτυξη των παιδιών σε όλους τους τομείς (κοινωνικό, συναισθηματικό, εκπαιδευτικό) και στην προεπαγγελματική και επαγγελματική τους κατάρτιση, όπου αυτό είναι δυνατό. Παιδιά με ειδικές ανάγκες, για τα οποία οι Επαρχιακές Επιτροπές Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης αποφασίζουν την παροχή ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, δικαιούνται δωρεάν φοίτηση σε δημόσιο σχολείο.
Μετά από απόφαση των Επαρχιακών Επιτροπών Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, παρέχεται Ειδική Αγωγή και Λογοθεραπεία σε παιδιά που φοιτούν σε τάξεις συνηθισμένου σχολείου, στις οποίες δημιουργείται η κατάλληλη υποδομή. Για κάθε παιδί καταρτίζεται Ατομικό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης, προσαρμοσμένο στις δικές του εκπαιδευτικές ανάγκες. Η στήριξη παιδιού με ειδικές ανάγκες, για το οποίο καθορίζεται ειδική αγωγή και εκπαίδευση, μπορεί να γίνει με τη φοίτησή του και σε Ειδική Μονάδα που λειτουργεί σε συνηθισμένο σχολείο. Οι Ειδικές Μονάδες είναι ενταγμένες και ενσωματωμένες σε συνηθισμένα σχολεία και λειτουργούν σε χώρους άνετους και προσπελάσιμους. Ειδική αγωγή και εκπαίδευση παρέχεται και σε Ειδικά Σχολεία, για περιπτώσεις παιδιών με πολλαπλές αναπηρίες. Παγκύπρια λειτουργούν εννέα Ειδικά Σχολεία. Κυπριακή Εκπαιδευτική Αποστολή Η Κυπριακή Εκπαιδευτική Αποστολή Μεγάλης Βρετανίας αποτελεί τον κύριο φορέα μέσω του οποίου, από το 1969, το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού ενισχύει τις προσπάθειες της κυπριακής παροικίας στη Μεγάλη Βρετανία για διατήρηση και καλλιέργεια της εθνικής, θρησκευτικής, πολιτιστικής και γλωσσικής ταυτότητας των παιδιών και του συνόλου των μελών της. Η Κυπριακή Εκπαιδευτική Αποστολή στελεχώνεται με έναν Προϊστάμενο και με αποσπασμένους δασκάλους, ο αριθμός των οποίων καθορίζεται από το Υπουργικό Συμβούλιο, ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες και τις τρέχουσες εξελίξεις. Η στελέχωση της Κυπριακής Εκπαιδευτικής Αποστολής συμπληρώνεται και από αριθμό ωρομίσθιων δασκάλων, οι οποίοι είτε βρίσκονται στη Μεγάλη Βρετανία με εκπαιδευτική άδεια είτε είναι μόνιμοι κάτοικοι της χώρας.
Τον συντονισμό των ενεργειών όλων των εκπαιδευτικών φορέων της Ελληνικής Παροικιακής Εκπαίδευσης στη Μεγάλη Βρετανία έχει ο Ενιαίος Φορέας Ελληνικής Παροικιακής Εκπαίδευσης, που είναι ο κεντρικός φορέας. Ο Ενιαίος Φορέας διαδραματίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο τόσο στην ίδρυση και λειτουργία σχολείων και την αντιμετώπιση διάφορων προβλημάτων όσο και στη διατήρηση της εθνικής ταυτότητας των αποδήμων. Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού καταβάλλει συντονισμένες προσπάθειες (αποστολή εκπαιδευτικών, επιμόρφωση προσωπικού, έκδοση και αποστολή βιβλίων κ.ά.) για την αποτελεσματικότερη επιτέλεση του ρόλου της Κυπριακής Εκπαιδευτικής Αποστολής και των παροικιακών σχολείων. Εκπαίδευση των Ελλήνων της Διασποράς Στα πλαίσια των προσπαθειών για παροχή εκπαιδευτικής βοήθειας στους Έλληνες της Διασποράς, το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού προβαίνει στις ακόλουθες ενέργειες: Αποστέλλει βιβλία και άλλο εκπαιδευτικό υλικό σε όλα τα ελληνικά σχολεία και φορείς των απανταχού ομογενών, μετά από την εκ μέρους τους υποβολή σχετικού αιτήματος. Φιλοξενεί ομάδες παιδιών από τις διάφορες παροικίες στις κατασκηνώσεις του. Κατά τη διάρκεια της παραμονής των παιδιών προσφέρει εκπαιδευτικά προγράμματα σχετικά με την ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό. Προσφέρει εκπαιδευτικές διευκολύνσεις σε επαναπατριζόμενους ομογενείς στην Κύπρο μέσω ειδικών προγραμμάτων, τόσο μέσα στα σχολεία όσο και στα πλαίσια λειτουργίας των Επιμορφωτικών Κέντρων, όπως δωρεάν
μαθήματα εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας σε παιδιά και ενήλικες. Παραχωρεί τις υπηρεσίες δύο εκπαιδευτικών με στόχο τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας τόσο στα παιδιά όσο και στους εκπαιδευτικούς των σχολείων του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Ιεροσολύμων. Εκπαιδευτικές και θερινές κατασκηνώσεις Σκοπός των Εκπαιδευτικών και Θερινών Κατασκηνώσεων είναι να δώσουν την ευκαιρία σε μαθητές Ε και Στ τάξης δημοτικών σχολείων της Κύπρου, να γνωρίσουν, να αξιοποιήσουν και να αγαπήσουν το φυσικό περιβάλλον, να αναπτύξουν σχέσεις και φιλίες με τα συνομήλικά τους παιδιά, να γνωρίσουν την κυπριακή ιστορία, την Κύπρο και την κουλτούρα της. Τα παιδιά από το εξωτερικό που φιλοξενούνται στα προγράμματα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν την ελληνική γλώσσα καθώς και τα ήθη κι έθιμα της Κύπρου αλλά και πληθώρα αξιοθέατων του τόπου μας. Οι Εκπαιδευτικές και Θερινές Κατασκηνώσεις δίνουν την ευκαιρία στα παιδιά να ζήσουν μακριά από το οικογενειακό τους περιβάλλον, σε μια οργανωμένη κοινωνία, γεγονός που βοηθά, μεταξύ άλλων, στην κοινωνικοποίηση, στην αυτοεκτίμηση και αυτογνωσία, στην αυτοοργάνωση και αυτοσυντήρηση, στην ανάπτυξη πνεύματος συνεργασίας και στη δημιουργία του συναισθήματος της ευθύνης. Επίσης, συμβάλλουν στη βελτίωση της υγείας του παιδιού και του προσφέρουν οργανωμένη ψυχαγωγία. Οι Εκπαιδευτικές και Θερινές Κατασκηνώσεις υπηρετούν τις σύγχρονες τάσεις της αγωγής, μέσα από τη βιωματική περιβαλλοντική αγωγή και την ενεργό συμμετοχή των παιδιών στην οργάνωση κοινωνικής ζωής στην κατασκήνωση.