Ηλεκτρονικό εμπόριο για άτομα με ειδικές ανάγκες

Σχολή Σδο Τμήμα Λογιστικής Ηλεκτρονικό εμπόριο για άτομα με ειδικές ανάγκες ΕΤΓιΡλέττων ΒαλσοίμΙδης Σταύρος Σ ττο υ δ ά σ τρ ια Γ ιόφκου Χ α ρ ιτω μ έν η -Τ Ιν α Καβάλα 2002

Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ Αριθμ. Πρωτ. ΣΧΟΛΗ Η ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΟΥ ΔΙΑΒΙΒΑΖΕΤΑΙ 3 8? 7 Ημεραρηνιο./Ο -ο Ι

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Πρόλογος ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Ηλεκτρονικό Εμπόριο (e-commerce) 1.1 Ηλεκτρονικό Εμπόριο...1 1.2 Υιοθέτηση Ηλεκτρονικού Εμπορίου (Electronic Commerce)... 5 1.3 Πεδίο Δράσης του Ηλεκτρονικού Εμπορίου...5 1.4 Πεδία Εφαρμογής του Ηλεκτρονικού Εμπορίου...8 1.5 Κατηγορίες Ηλεκτρονικού Εμπορίου...9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Ατομα με Ειδικές Ανάγτ<ες και Περιγραφή Προβλημάτων τους 2.1 Γενικά...11 2.2 Δυσκολίες χρήσης...11 2.3 Παγκόσμιο Σχέδιο (Universal Design)...12 2.4 Άτομα με ειδικές ανάγκες...12 2.4.1 Καθημερινά προβλήματα... 13 2.4.2 Οπτική Ανικανότητα...14 2.4.3 Ελαττωμένη Ορατότητα... 14 2.4.4 Χρωματική Τύφλωση... 15 2.4.5 Κώφωση... 15 2.4.6 Δυσκολία Ακοής... 15 2.4.7 Σωματική Ανικανότητα... 16 2.4.8 Ανικανότητα Ομιλίας... 16 2.4.9 Δυσλεξία...16 2.4.10 Έλλειψη Συγκέντρωσης... 16 2.4.11 Κλονισμένη Νοημοσύνη...18 2.4.12 Εξασθένηση Μνήμης... 18 2.4.13 Πνευματική Ανικανότητα... 18 2.4.14 Διαταραχή Σύλληψης Καταστάσεων...18 2.4.15 Πολλαπλές Ανικανότητες... 18 2.4.16 Δυσκολίες Γραφής... 19 2.5 Δυσκολίες Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες... 19 2.6 Δυσκολίες Ιδιωτικών Ιστοσελίδων...20

2.7 Περιορισμοί...20 2.8 Ηλεκτρονικές Αγορές (E-Shopping)...21 2.8.1 Υπηρεσίες Υπαλλήλων...21 2.8.2 Ηλεκτρονικοί Κατάλογοι (E-Cat)...22 2.8.3 Δυσκολίες Καταλόγων...22 2.8.4 Προβλήματα Συσκευασίας...22 2.8.5 Περιορισμοί Κωδικοποιημένων Προϊόντων... 23 2.9 Ηλεκτρονική Πληρωμή (E-Payment)...23 2.9.1 Μετρητά...24 2.9.2 Πιστωτικές Κάρτες... 24 2.9.3 Μεταφερόμενα Ηλεκτρονικά Κεφάλαια...25 2.9.4 Δυσκολίες Μεταφερόμενων Ηλεκτρονικών Κεφαλαίων (Eftpos)...25 2.10 Τραπεζικές Συναλλαγές μέσω Διαδικτύου (E-Banking)...26 2.11 Αγορές Μέσω Διαδικτύου...26 2.11.1 Προβλήματα Ηλεκτρονικών Αγορών...27 2.11.2 Απορίες καταναλωτών...28 2.12 Δυσκολίες Τηλεφωνικής Πληροφόρησης...28 2.13 Ηλεκτρονική Τράπεζα (E-Banking)...28 2.13.1 Δυσκολίες Ηλεκτρονικής Τράπεζας...29 2.13.2 Δυσκολίες ΑΤΜ... 30 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Αλληλεπίδραση ανθρώπου υπολογιστή 3.1 Εισαγωγή...31 3.2 Αλληλεπίδραση Ανθρώπου Υπολογιστή...31 3.3 Κοινωνική Πτυχή (Social Aspect)... 33 3.4 Φυσική Πτυχή (Physical Aspect)... 33 3.5.1 Ηλεκτρονικοί...34 3.5.2 Εργονόμοι...34 3.5.3 Ψυχολόγοι...35 3.5.4 Κοινωνιολόγοι...35 3.5.6 Διοικητικοί...35 3.5.7 Πληροφορική...36 3.5.8 Προγραμματιστές... 36

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Ατομα με Ειδικές Ανάγκες; Παραδείγματα και Περιγραφή σε Σχέση με το Ηλεκτρονικό Εμπόριο 4.1 Γενικά... 37 4.2 Έξυττνες Κάρτες (Smart Cards)...37 4.3 Αυτόματες Μηχανές Εξυπηρέτησης (ATM)...38 4.3.1 Ωφέλειες των ΑΤΜ... 38 4.4 Έξυπνα Κιόσκια Πληροφοριών (Information Kiosks)... 38 4.4.1 Ευκολίες Προσέγγισης...39 4.4.2 Αειτουργία...39 4.5 Σύστημα γραφής και ανάγνωσης (Braille)...40 4.6 Σύστημα αλληλεπίδρασης φωνητικής ανταπόκρισης (IVR)... 40 4.6.1 Σκοπός των IVR... 40 4.7 Αποδοχή της νέας τεχνολογίας...41 4.7.1 Ευκολίες πρόσβασης...41 4.7.2 Κλειδιά Ευκολίας... 42 4.8 Χρήση διαδικτύου... 43 4.8.1 Ωφέλειες του Ηλεκτρονικού Εμπορίου...44 4.9 Μηχανές ομιλίας... 45 4.10 Κτίρια τεχνολογίας... 45 4.11 Πληκτρολόγια και διακόπτες...45 4.12 Μαθαίνοντας για προϊόντα και υπηρεσίες...46 4.13 Τραπεζικές υπηρεσίες μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου... 46 4.13.1 Πλεονεκτήματα τραπεζικών υπηρεσιών...47 4.14 Τραπεζικές συναλλαγές μέσω τηλεφώνου...47 Ηλεκτρονικά τηλέφωνα... 48 Μέτρα εταιρειών...48 Ευκολίες παροχής...49 Ψηφιακές τεχνολογίες... 50 Χρήσιμοι μέθοδοι ηλεκτρονικού εμπορίου...50 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Αναφορά στο Μέλλον 5.1 Γενικά... 53 5.2 Προτεραιότητες...53 5.3 Επιλογή προϊόντων... 54 5.4 Στοχασμοί ομάδων... 55

5.5 Βελτιωμένη πρόσβαση...56 5.6 Τράπεζα αυτοεξυτυηρέτησης... 57 ^5.6.1 Μελλοντικά ΑΤΜ... 57 5.7 Τραπεζικές συναλλαγές διαδικτύου... 57 5.8 Έξυτινες συναλλαγές... 57 5.9 Έξυτινα κιόσκια πληροφοριών (Information Kiosks)... 58 5.10 Επίλογος...59 Β ιβλιογραφία

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Κύριος σκοπός αυτής της εργασίας είναι να γνωρίσουμε τα είδη των ατόμων με ειδικές ανάγκες, να εξετάσουμε τους περιορισμούς και δυσκολίες που αντιμετωπίζουν αυτά τα άτομα σε σχέση με την εξέλιξη του ηλεκτρονικού εμπορίου. Αναφέρονται επίσης λύσεις στα προβλήματά τους, ώστε να επιτευχθεί η όσο το δυνατόν καλύτερη προσέγγιση τους στην νέα τεχνολογία. Η εργασία έχει τους εξής στόχους: > να εξεταστούν τα θετικά και αρνητικά στοιχεία της εττίδρασης του ηλεκτρονικού εμπορίου στα άτομα με ειδικές ανάγκες. > Το να πραγματοποιηθούν ένα ή και περισσότερα σεμινάρια για το ηλεκτρονικό εμπόριο για τα άτομα ειδικές ανάγκες, για τα άτομα που εργάζονται κοντά σε ανάπηρους και για αυτούς που εργάζονται στον τομέα της βιομηχανίας του ηλεκτρονικού εμπορίου. > Να γίνουν συστάσεις για περαιτέρω έρευνα πάνω στον τομέα ώστε να αυξηθούν οι δυνατότητες για περαιτέρω ανάπτυξη στις υπηρεσίες και προϊόντα του ηλεκτρονικού εμπορίου. Πριν κλείσω αυτό το σύντομο εισαγωγικό σημείωμα θα ήθελα να εκφράσω τις θερμές μου ευχαριστίες στον καθηγητή του ΤΕΙ Καβάλας κ. Βαλσαμίδη Σταύρο για την βοήθεια του και την αμέριστη συμπαράσταση του.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ 1.1 Ηλεκτρονικό sunooio Ο ορισμός του τι είναι περιλαμβάνει το Ηλεκτρονικό Εμπόριο έχει, σήμερα, διευρυνθεί σημαντικά σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία. Η κύρια διαφορά μπορεί να εντοπισθεί σαν μια μετατόπιση από την έννοια της ηλεκτρονικής συναλλαγής (στιγμιαία, δομημένη, περιορισμένη) στην ηλεκτρονική συνεργασία με χρήση πληροφοριακών και επικοινωνιακών συστημάτων. Η συνεργασία ξεκινά από το εσωτερικό της επιχείρησης όπου λειτουργικά και γεωγραφικά όρια καταλύονται και οι εργαζόμενοι χρησιμοποιούν και ανταλλάσσουν πληροφορία από μια ολοκληρωμένη πληροφοριακή αρχιτεκτονική, ενώ συνεργάζονται και συντονίζονται υποβοηθούμενοι από δικτυακές δομές (intranets, κ.λ.π.) Εκτός των ορίων της επιχείρησης, η ετηκοινωνία και η ροή της εργασίας με γνωστούς και συστηματικούς εταίρους γίνεται μέσα από αυτοματοποιημένη ανταλλαγή δεδομένων αλλά και ολοένα και στενότερη συνεργασία σε επίπεδο επιχειρηματικών διαδικασιών (π.χ. αναπλήρωση αποθεμάτων), προγραμματισμός παραγωγής και διανομής, συντονισμός προωθητικών ενεργειών). Ηλεκτρονικά δίκτυα (extranets) διευρύνουν τα όρια της επιχείρησης εκτός του φυσικού της χώρου ή της φυσικής της υπόστασης. Το Internet θεωρείται πλέον ως μέσο για πρόσβαση σε ένα πολύ ευρύτερο κοινό, παρέχοντας την δυνατότητα για εντοπισμό νέων πελατών, προμηθευτών, ή άλλων εταίρων με σκοπό την σύναψη ευκαιριακών ή μόνιμων επιχειρηματικών σχέσεων. Η αυτοματοποίηση και η ελαχιστοποίηση του περιθωρίου κόστους (m arginal cost) για τις συναλλαγές αυτές αλλάζει όλη την φιλοσοφία της οργάνωσης των σχέσεων μιας επιχείρησης με το περιβάλλον της. Το ηλεκτρονικό εμπόριο αφορά την χρήση του Internet, των ψηφιακών μέσων επικοινωνίας και των εφαρμογών τεχνολογιών πληροφορικής η οποία είναι προσανατολισμένη στην διαδικασία αγοράς / πώλησης. Το ηλεκτρονικό επιχειρείν αφορά την συνεχή βελτιστοποίηση της διαδικασίας δημιουργίας αξίας και του ρόλου της επιχείρησης στην εφοδιαστική αλυσίδα μέσω της υιοθέτησης ψηφιακών τεχνολογιών και την χρήση του Internet ως κύριο μέσο επικοινωνίας. Αυτή η μεταμορφωμένη επιχείρηση είναι μια ηλεκτρονική επιχείρηση, ικανή να δραστηριοποιείται στους παραδοσιακούς της τομής επιχειρηματικής δραστηριότητας προσαρμοζόμενη ταχύτατα στις αλλαγές της αγοράς, ανταποκρινόμενη με τον ταχύτερο τρόπο στις ανάγκες των πελατών, λειτουργώντας με το χαμηλότερο δυνατό κόστος και διαχειριζόμενη την

δημιουργία και την αξιοποίηση των επιχειρηματικών της σχέσεων με τους διαφορετικούς παίκτες της αγοράς. Μια τέτοια επιχείρηση πρέπει να υλοποιήσει και να ολοκληρώσει εφαρμογές ηλεκτρονικού εμπορίου, συστήματα διαχείρισης πελατειακών σχέσεων, συστήματα διαχείρισης γνώσης, συστήματα διαχείρισης εφοδιαστικής αλυσίδας και εφαρμογές logistics. Σχήμα 1.1 Το πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου Το ηλεκτρονικό επιχειρείν μεταλλάσσει όλους τους κλάδους και όλες τις αγορές, δεν υπάρχει περιβάλλον μηδενικής επιρροής. Είτε η πίεση προέρχεται από το εσωτερικό της επιχείρησης για αύξηση της ανταγωνιστικότητάς της είτε από αλλαγές και ανακατατάξεις στις αγορές και επηρεάζουν τις επιχειρηματικές διαδικασίες, κάθε επιχείρηση θα επιχείρηση θα επηρεαστεί. Οι πιο σημαντικές αλλαγές θα συμβούν σε κλάδους όπου η πληροφορία αποτελεί κύριο συστατικό του προϊόντος υπηρεσίας'. Η ηλεκτρονική μεταμόρφωση της επιχείρησης υποστηρίζεται από: Συστήματα Διαχείρισης Επιχειρησιακών Πόρων (Enterprise Resource Planning) τα οποία αφορούν την εκτέλεση των καθημερινών λειτουργιών μιας επιχείρησης. Πρόκειται για συστήματα διαχείρισης δοσοληψιών τα οποία υποστηρίζουν όλες τις λειτουργίες της επιχείρησης (ανθρώπινοι πόροι, οικονομική διαχείριση, πωλήσεις, παραγωγές). Η I Electronic Commerce: A Manager s Guide, Ravi Kalakota, σελ. 235-239

ολοκληρωμένη πληροφοριακή υποδομή για την διαχείριση της επιχείρησης καθώς και για την ανάπτυξη του προϊόντος / υπηρεσίας και η τεχνολογία, δίνουν την δυνατότητα στην επιχείρηση να επικεντρωθεί στις ετηχειρηματικές τις δραστηριότητες, στην βελτίωση και στην επαύξηση των προϊόντων / υπηρεσιών της, παρά στα διαχειριστικά θέματα που αφορούν την υποστήριξη αυτών των δραστηριοτήτων. Συστήματα Διαχείρισης Γνώσης (Knowledge M anagem ent) τα οποία υποστηρίζουν κάθε δραστηριότητα μιας ετηχειρηματικής διαδικασίας με αξιοποιήσιμη γνώση που αφορά τους πελάτες, τους ανταγωνιστές, τα προϊόντα / υπηρεσίες καθώς και την ίδια την επιχειρηματική διαδικασία. Στην επερχόμενη δικτυακή οικονομία, κάθε επιχείρηση θα εξειδικεύεται σε περιορισμένο αριθμό προϊόντων / υπηρεσιών και διαδικασιών. Δεδομένου όμως της παγκοσμιοποίησης, η επιβίωση των επιχειρήσεων αυτών είναι άμεσα συνδεδεμένη με την αριστοποίηση των προϊόντων / υπηρεσιών και διαδικασιών σε παγκόσμιο πλέον επίπεδο. Οι τεχνολογίες πολυμέσων και επικοινωνιών σε συνδυασμό με την πληροφορία που παρέχει μια ολοκληρωμένη πληροφοριακή υποδομή δίνουν την δυνατότητα στον οργανισμό να συλλέξει, να οργάνωση την πληροφορία που διαθέτει, να την μετασχηματίσει σε γνώση και να την διανείμει όπου μπορεί να χρειαστεί. Έξυπνες συσκευές (Sm art Appliances) οι οποίες μεταφέρουν την επεξεργασία της πληροφορίας στο σημείο χρήσης της. Η πληροφορία για την κίνηση μεταφέρεται μέσω δορυφορικών συστημάτων (Global Positioning Systems) στον αυτοκινητιστή, πληροφορία που συλλέγεται στο ταμείο ενός καταστήματος στον κατασκευαστή του προϊόντος, δυσλειτουργίες μηχανημάτων μέσω αισθητήρων στον μηχανικό υποστήριξης, οι μεταβολές των τιμών των μετοχών στο κινητό τηλέφωνο του χρήστη. Όλα αυτά είναι εφικτά λόγω της ψηφιοποίησης της πληροφορίας, το Internet ως οικονομικό δίκτυο μεταφοράς και την βελτίωση των επιδόσεων των επεξεργαστών παράλληλα με την μείωση κόστους αυτών. Στρατηγικές Δικτύωσης Επιχειρήσεων μέσω της ανάπτυξης συνεργασιών όπου πολλές ετηχειρήσεις εμφανίζονται ως μια σε μια συγκεκριμένη λειτουργία ή επιχειρηματική δραστηριότητα. Οι στρατηγικές δικτύωσης είναι: Το ηλεκτρονικό εμπόριο (οπτική της πώληση). Η προμήθεια υπηρεσιών και αγαθών που σχετίζονται με την συντήρηση, την επισκευή και την λειτουργία πόρων της επιχείρησης (ηλεκτρονικό εμπόριο - οπτική της αγοράς). Κοινές υπηρεσίες όπου ομαδοποιούνται όμοιες υπό-διαδικασίες (ανθρώπινοι πόροι, νομικές υπηρεσίες, φορολογίες) διαφορετικών τμημάτων και παρέχονται από ένα τμήμα (τηθανώς και από εξωτερικό συνεργάτη^

Η διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας όπου σκοπός είναι η βελτιστοποίηση της διαχείρισης των προμηθειών, της παραγωγής, της αποθήκευσης και της μεταφοράς κατά μήκος του δικτύου παραγωγής και διάθεσης των προϊόντων / υπηρεσιών (η πληροφορία που αφορά τις πωλήσεις ενός προϊόντος είναι άμεσα διαθέσιμη σε όλους τους επιχειρηματικούς εταίρους στην εφοδιαστική αλυσίδα). Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες οι οποίες είτε εκτελούν συντονιστικό ρόλο (π.χ. δοσοληψίες κατά την πληρωμή) είτε είναι υπό-διαδικασίες κοινές για όλες για τις επιχειρήσεις με αποτέλεσμα να είναι συμφέρουσα η παροχή τους σε ηλεκτρονική μορφή. Αυτές μπορεί να είναι: Ύ βασικές υπηρεσίες όπου παρέχεται τεχνική υποδομή, υπηρεσίες ολοκλήρωσης οι οποίες διασφαλίζουν την ασφαλή μεταφορά μηνυμάτων από και προς επιλεγμένα δίκτυα ή βοηθούν στην αναζήτηση και τον προσδιορισμό αγοραστών, πωλητών, προϊόντων ή βοηθούν στην επανάληψη μιας αποτυχημένης δοσοληψίας ή υπηρεσίες πληροφόρησης ή υποστηρικτικές υπηρεσίες προς επιχειρήσεις τις οποίες οι επιχειρήσεις προτιμούν να προμηθεύονται από κάποιον ειδικευμένο παροχέα. Ένα παράδειγμα θα μπορούσε να είναι το προφίλ των πελατών. Σε αντίθεση με τον πωλητή ή τον προμηθευτή, ένα τρίτος σε συνεργασία με τον πελάτη αναλαμβάνει την δημιουργία του προφίλ και την on-line παροχή του προς τον πωλητή ή προμηθευτή σε συνεργασία. Διαδικασίες προσανατολισμένες στον πελάτη καθώς πλέον οι επιχειρήσεις δεν πρόκειται να πουλούν προϊόντα / υπηρεσίες στους πελάτες αλλά θα υποστηρίζουν όλο τον κύκλο αξιοποίησης του πόρου που αποκτά ο πελάτης με τις επιμέρους δραστηριότητές του. Οι υττηρεσίες μεταφορών θα αναλάβουν τις logistics διαδικασίες, οι γιατροί θα υποστηρίζουν όλη την διαδικασία θεραπείας του ασθενή και οι ασφαλιστικές εταιρίες θα αναλαμβάνουν τις διαφορές και τα παράπονα των πελατών τους προς τρίτους. Η ιδέα της πελατοκεντρικότητας αποτέλεσε βασική αρχή για πολλές επιχειρήσεις αλλά περιορίστηκε μόνο στην προώθηση των προϊόντων / υπηρεσιών εστιαζόμενη κατά το μέγιστο δυνατό στον πελάτη. Ο προσανατολισμός της επιχειρηματικής στρατηγικής συνεχίζει να κλίνει προς το ίδιο το προϊόν, αυτό είναι άλλωστε ορατό και στους δικτυακούς τρόπου των εταιριών. Η επιχείρηση της ψηφιακής εποχής στοχεύει στις διαδικασίες και στο πρόβλημα του πελάτη. Καινοτομικές εταιρείες υποστηρίζουν πλέον όλο τον κύκλο ζωής του πελάτη, καθώς ο πελάτης ικανοποιεί μια ανάγκη του. Προσφέρουν στον πελάτη κάθε είδος προϊόντος / υπηρεσίας, κάθε είδος πληροφορίας που χρειάζεται από ένα κοινό σημείο επαφής και τον καθοδηγεί καθ όλη την διαδικασία. Γίνονται ολοκληρωτές υπηρεσιών και ειδικοί στην συγκεκριμένη διαδικασία.

Νέες πρακτικές διοίκησης όπου η ανώτερη διοίκηση δεν προσανατολίζεται πλέον μόνο στα οικονομικά αποτελέσματα αλλά επικεντρώνεται στους παράγοντες που συνεισφέρουν σε αυτά τα αποτελέσματα. Η οικονομική διαχείριση γίνεται πλέον διαχείριση αξίας η οποία λαμβάνει και μετρά τους δείκτες επίδοσης τόσο από την επιχείρηση όσο και από το περιβάλλον της'. 1.2 Υιοθέτηστΐ Ηλεκτρονικού Εμπορίου Προκειμένου να αναλυθεί η υιοθέτηση του ηλεκτρονικού εμπορίου, η παρούσα εργασία παραθέτει τον εξής ορισμό^ του ηλεκτρονικού εμπορίου: ^^Ηλεκτρονικό εμπόριο είναι οποιαδήποτε εμπορική δραστηριότητα η οποία διεξάγεται μεταξύ επιχειρηματικών εταίρων διαμέσου ηλεκτρονικών δικτύων, κυρίως διαμέσου του Internet, και οδηγεί στην αγορά ή πώλ,ηση αγαθών ή υπηρεσιών ^. Με βάση τον ορισμό αυτό ζητήθηκε από κάποιες επιχειρήσεις να απαντήσουν: εάν σήμερα έχουν υιοθετήσει πρακτικές ηλεκτρονικού εμπορίου (οργανωμένα ή αποσπασματικά) τι υποδομή διαθέτουν ποια ήταν τα κίνητρα που τους παρακίνησαν στην υιοθέτηση εφαρμογών ηλεκτρονικού εμπορίου ποια είναι τα κύρια εμπόδια που αντιμετωπίζουν τι προοπτικές διανοίγονται (πότε κρίνουν οι Ελληνικές επιχειρήσεις ότι θα γίνει απαραίτητο στον κλάδο τους) 1.3 Πεδίο δράσης του ηλεκτρονικού εαπορίου Το Ηλεκτρονικό Εμπόριο^σαν μια γενική ιδέα καλύπτει όλες τις μορφές ετηχειρηματικών συναλλαγών που διεξάγονται ηλεκτρονικά και χρησιμοποιούν τα τηλετακοινωνιακά δίκτυα. Συμπεριλαμβάνει ένα μεγάλο εύρος δραστηριοτήτων και ο βασικός στόχος είναι φυσικά ο κύκλος των εμπορικών συναλλαγών. Δηλαδή το να "εμπορεύεσαι" ηλεκτρονικά φυσικά αγαθά και υπηρεσίες δεν είναι μόνο ηλεκτρονικό θέμα. Μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί στη διαφήμιση και στην προώθηση του προϊόντος, στις διευκολύνσεις που παρέχονται μεταξύ των εμπόρων, στην προμήθεια και στους όρους αγοράς. Ακόμα στην υποστήριξη πριν, αλλά και μετά την πώληση καθώς επίσης και στην υποστήριξη για διαμοιραζόμενες επιχειρηματικές εργασίες. 2 Εισοτγοίγή στο Ηλεκτρονικό εμπόριο, Αν. Πομπόρτσης, Αν. Τσουφλάς, σελ- 156-158 3 http://www.etl.uom.gr/greelc/projects/e_c/chapter 1003.htm

To Ηλεκτρονικό Εμπόριο επιδρά σε ένα μεγάλο βαθμό επιχειρηματικών δραστηριοτήτων όπως: Μάρκετινγκ, πωλήσεις και προώθηση πωλήσεων προσφορές πριν την πώληση. Χρηματοδότηση και ασφάλιση εμπορικές συναλλαγές: παραγγελία, μεταφορά και πληρωμή, σέρβις προϊόντος και συντήρησηυποστήριξη ανάπτυξη προϊόντος, κατανεμημένη εργασία. Χρήση δημοσίων και ιδιωτικών υπηρεσιών εππχείρησηδημόσια διοίκηση (παραχωρήσεις, άδειες, φόροι, κτλ.). Μεταφορές και λογιστική προσωπικού και υλικών. Προμήθειες δημοσίου αυτόματο εμπόριο ψηφιακών αγαθών λογιστικά. Η όλη εμπορική συναλλαγή μπορεί να υποστηριχθεί ηλεκτρονικά, συμπεριλαμβανομένων και της μεταφοράς και της πληρωμής. Θεωρητικά ακόμα υπάρχει και η δυνατότητα να γίνεται η συνδιαλλαγή με τις δημόσιες υπηρεσίες ηλεκτρονικά, δηλαδή για πληρωμή δασμών και φόρων. Παρόλα αυτά όμως ένας αριθμός ζητημάτων όπως η προστασία και η ασφάλεια, η νομική κάλυψη δεν έχουν διευθετηθεί ακόμα ώστε να αποτελόσουν αναπόσπαστο κομμάτι του κεφαλαίου αυτού που λέγεται Ηλεκτρονικό Εμπόριο. Θα πρέπει να γίνεται όμως ένας σαφής διαχωρισμός μεταξύ της ηλεκτρονικής μεταφοράς φυσικών αγαθών και υπηρεσιών και ανάμεσα στην ηλεκτρονική μεταφορά περιεχομένων βασισμένα αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή (εικόνες, ήχος, κείμενο, λογισμικό). Το Η.Ε. φυσικών αγαθών και υπηρεσιών αναπαριστά θα λέγαμε την εξέλιξη της μορφής του εμπορίου γενικότερα στη σημερινή εποχή, κεφαλαιοποιώντας τις νέες δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία για να επιτευχθεί η μέγιστη αποδοτικότητα των πόρων της επιχείρησης. Παράλληλα, προσφέρει το άνοιγμα της αγοράς για νέα προϊόντα και αναβαθμισμένες υπηρεσίες μέσα από μια πρωτοποριακή άμεση συναλλαγή πελάτη-προμηθευτή. Αναμένεται να έχει μεγάλη επίδραση στον ανταγωνισμό και λιγότερη στην απασχόληση. Ειδικότερα, το εμπόριο ηλεκτρονικού υλικού (εικόνες, ήχος, κείμενο, βίντεο, λογισμικό, παιχνίδια, multimedia works) αναπαριστά μια επαναστατική νέα μορφή εμπορίου, στην οποία ο κύκλος των εμπορικών συναλλαγών δεν κλείνει ποτέ, μια και βρίσκεται συνέχεια μέσα στο δίκτυο. Τα εμπορευόμενα "ηλεκτρονικά αγαθά" μπορούν να δημιουργήσουν ολοκληρωτικά καινούργιες αγορές, βασιζόμενα βέβαια σε επιτυχείς λύσεις, αλλά και να φέρουν επανάσταση σε μερικές βιομηχανίες (π.χ. εκδοτικούς οίκους). Αυτή καθαυτή η καινοτόμος μορφή εμπορίου αναμένεται να έχει μια σημαντική επίδραση στην ανταγωνιστικότητα και στη δημιουργία απασχόλησης.

Ορισμένα επιχειρηματικά οφέλη του Ηλεκτρονικού Εμπορίου είναι τα εξής: Μειωμένα έξοδα διαφήμισης. Μειωμένα έξοδα μεταφοράς, ιδιαίτερα για αγαθά που μπορούν να μεταφερθούν ηλεκτρονικά. Μειωμένα έξοδα στο σχεδίασμά και στην παραγωγή. Ανεπτυγμένος στρατηγικός σχεδιασμός. Περισσότερες ευκαιρίες για niche μάρκετινγκ, δηλαδή η πρακτική της διαίρεσης της αγοράς σε ειδικές περιοχές στις οποίες προσφέρονται εξειδικευμένα προϊόντα και niche market είναι μία από τις ανωτέρω ειδικές περιοχές. Ίση πρόσβαση στις αγορές από όλους. Πρόσβαση σε νέες αγορές. Ανάμειξη του πελάτη στο προϊόν και καινοτομία υπηρεσιών. Πληροφορίες για οποιαδήποτε αγορά και χώρα μπορούν πλέον να προωθηθούν ηλεκτρονικά και να αναπτυχθούν στο εμπορικό περιβάλλον, δημιουργώντας όμως έτσι και έναν αριθμό από προβλήματα όπως η μυστικότητα (privacy) που είναι ανάγκη να διευθετηθεί. Επαφές μεταξύ εταιριών μπορούν να διευκολυνθούν με άμεση επικοινωνία (on-line) επιχειρησιακούς καταλόγους και να βελτιωθούν με εθνικά ή τοτηκά πληροφοριακά κέντρα. Επαφές μεταξύ εταιριών και καταναλωτών μπορούν να υποστηριχθούν με σημαντικά μέσα, συμπεριλαμβανομένων on-line διαφημίσεων και κλειστών αγορών. Εταιρίες μπορούν να προωθήσουν αναλυτικές πληροφορίες για τα προϊόντα τους και τις υπηρεσίες τους καθώς επίσης και να απαντήσουν σε ερωτήσεις που υποστηρίζονται από κατανοητές ευκολίες πλοήγησης και αναζήτησης. Τα τελευταία χρόνια έγιναν προσπάθειες για να βελτιωθεί η επιχειρησιακή αποδοτικότητα και αυτό το γεγονός επέδρασε καταλυτικά και ξεπέρασε έτσι τα "σύνορα" εταιριών και πελατών. Ένα τέτοιο παράδειγμα συμβαίνει με την λεγάμενη «εικονική ετηχείρηση» (virtual enterprise), εκεί όπου κάθε τέτοιου είδους εταιρία παίζει τον δικό της ρόλο σε ένα πολύ κοντινό δίκτυο εταιριών απευθύνοντας μια πολύ συγκεκριμένη ευκαιρία αγοράς. Οι στρατηγικές επιχειρήσεων που είναι βασισμένες στο Ηλεκτρονικό Εμπόριο είναι οι εξής: Ηλεκτρονική παρουσία στο χώρο αγοράς: προώθηση πωλήσεων. Διαλογική Τηλεόραση (Interactive TV) / αγορές διαδικτύου.

Διοίκηση αποτελεσματικής ανταπόκρισης πελατών. Διοίκηση αλυσίδας προσφοράς. Καταγραφή πωλήσεων σε επίπεδο πωλητών. Το ηλεκτρονικό εμπόριο επιτρέπει επίσης ικανοποιητική υποστήριξη για μοιραζόμενες επιχειρηματικές εργασίες άσχετα με τη φύση τους και δίχως να λαμβάνεται υπόψη η γεωγραφική τους θέση ή η χρονολογική τους τοποθέτηση. Η αιτιολόγηση και τα παραδείγματα που δώσαμε παραπάνω, ενδυναμώνουν το επιχείρημα ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι ένα φαινόμενο το οποίο θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη από όλους μας κάτω από το πρίσμα των διαφορετικών πολιτικών που ακολουθούνται και των δεκάδων υπαρχόντων τομέων αγοράς. 1.4 Πεδία EcpgpuoYfic του Ηλεκτρονικού Eunopvov Το Ηλεκτρονικό Εμπόριο^^ μπορεί να εφαρμοστεί σε μια ευρεία γκάμα επιχειρηματικών λειτουργιών που περιλαμβάνουν: 1. Ανταλλαγή πληροφοριών για προϊόντα και υπηρεσίες (πριν την πώληση). Η ανταλλαγή πληροφοριών, η διαφήμιση και η ενημέρωση για προϊόντα και υπηρεσίες είναι ίσως η πλέον διαδεδομένη χρήση του Ηλεκτρονικού Εμπορίου. 2. Υποστήριξη πελάτη (πριν και μετά την πώληση). Πολλές επιχειρήσεις δημιουργούν ομάδες συζητήσεων και επαφών με τους πελάτες τους, οι οποίοι με τον τρόπο αυτό μπορούν να επικοινωνούν όχι μόνο με τον προμηθευτή αλλά και μεταξύ τους, ανταλλάζοντας ιδέες, ερωτήσεις, συμβουλές κλπ. 3. Δημιουργία ηλεκτρονικών επιχειρήσεων (virtual enterprises) -εμπορικά κέντρα. Το Ηλεκτρονικό Εμπόριο παρέχει τη δυνατότητα δημιουργίας ηλεκτρονικών επιχειρήσεων στο δίκτυο, οι οποίες δεν έχουν φυσική υπόσταση και υπάρχουν μόνο ως ηλεκτρονικά καταστήματα όπως το βιβλιοπωλείο Amazon ή η κοινοπραξία μικρών παραγωγών κρασιού στην Καλιφόρνια Virtual Vineguards. 4. Ηλεκτρονικές Τράπεζες. Αρκετές τράπεζες έχουν δημιουργήσει ηλεκτρονικές υπηρεσίες παρέχοντας ένα σύνολο δυνατοτήτων στους πελάτες τους. Οι ηλεκτρονικές τράπεζες επιτρέπουν στους πελάτες να χρεοπιστώνουν τους λογαριασμούς τους μέσα από το διαδίκτυο, να μεταφέρουν κεφάλαια από ένα λογαριασμό σε άλλο ή ακόμα να κάνουν αίτηση για προέγκριση δανείου ή απόκτηση τηστωτικής ή άλλης κάρτας. 5. Ηλεκτρονική διανομή. Στα πλαίσια της ηλεκτρονικής διανομής μπορούν να ενταχθούν υττηρεσίες άμεσης επικοινωνίας (οη- http://www.esee.gr/greek/digitaleconomy/ciigitaleconomy.htm

line) διάχυσης πληροφοριών με μηδαμινό, συνήθως κόστος χρήσης. Ένα παράδειγμα προέρχεται από τον χώρο των εφημερίδων και περιοδικών όπου πολλές εταιρίες παρέχουν τέτοιες υπηρεσίες στους πελάτες τους. 6. Ανάπτυξη κοινών επιχειρηματικών διαδικασιών (shared business processes) μεταξύ επιχειρήσεων. Τέτοιες διαδικασίες φέρνουν σε στενή επαφή τους συμμετέχοντες στο εμπορικό κύκλωμα, συσφίγγοντας τους επιχειρηματικούς δεσμούς και δυσχεραίνοντας με αυτόν τον τρόπο την αλλαγή συνεργατών (lock in). 1.5 Κατηγορίες Ηλεκτρονικού Εμπορίου Όπως φαίνεται στην εικόνα 1 το Ηλεκτρονικό Εμπόριο'* μπορεί να υποδιαιρεθεί σε 4 κατηγορίες : επιχείρηση - επιχείρηση επιχείρηση - καταναλωτής επιχείρηση - δημόσια διοίκηση καταναλωτής - δημόσια διοίκηση Εικόνα 1.2 Κατηγορίες ηλεκτρονικού εμπορίου α) επιχείρηση - επιχείρηση Είναι μια επιχείρηση που χρησιμοποιεί ένα δίκτυο για τις παραγγελίες της από προμηθευτές, που λαμβάνει τιμολόγια και κάνει πληρωμές. Αυτή η κατηγορία έχει κατοχυρωθεί αρκετά χρόνια, ειδικά με την χρησιμοποίηση της ΗΑΔ (EDI) σε κλειστά ή διεθνή δίκτυα. vv.etl.uom. gr/greek/proj ects/e_c/chapter1002. htm

β) επιχείρηση - καταναλωτής Εξομοιώνεται με την ηλεκτρονική λιανική πώληση. Αυτή η κατηγορία έχει αναπτυχθεί με την εκτόξευση του Παγκόσμιου Ιστού (World Wide Web). Οι καταναλωτές μαθαίνουν για τα προϊόντα μέσα από ηλεκτρονικές εκδόσεις, αγοράζουν προϊόντα με "ψηφίακό" χρήμα και άλλα ασφαλή συστήματα πληρωμής. Υπάρχουν τώρα "καταστήματα" σε όλο το διαδίκτυο, που προσφέρουν κάθε είδος προϊόντων, από κέικ και κρασιά, μέχρι ΗΛΓ και αυτοκίνητα. γ) επιχείρηση - δημόσια διοίκηση Καλύπτει όλες τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και δημόσιων οργανισμών. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ οι λεπτομέρειες για τις προμήθειες των προσεχών κυβερνήσεων, εκδίδονται στο διαδίκτυο και οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις, ανταποκρίνονται ηλεκτρονικά. Προς το παρόν, αυτή η κατηγορία είναι σε νηπιακό στάδιο, αλλά μπορεί να αναπτυχθεί ραγδαία όσο οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν τις δικές τους λειτουργίες για να προωθήσουν την αντίληψη τους για το Ηλεκτρονικό Εμπόριο. Επιπροσθέτως, οι διοικήσεις πρέπει να παρέχουν την ευκαιρία ηλεκτρονικών συναλλαγών για καταστάσεις όπως επιστροφές ΦΠΑ και δασμών. δ) πελάτης - δημόσια διοίκηση Δεν έχει ακόμα ενεργοποιηθεί. Στον βωμό της ανάπτυξης των δύο προηγούμενων κατηγοριών, οι επιχειρήσεις μπορούν να αναπτύξουν τις ηλεκτρονικές συναλλαγές σε περιοχές όπως πληρωμές κοινωνικής πρόνοιας και ιδιωτικών φόρων.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ 2.1 Γ ενικά Η νέα τεχνολογία έχει περιγραφεί συχνά ως σπαθί με δύο κόψεις. Στην μία κόψη έχει τις δυνατότητες να δίνει αττίθανη ανεξαρτησία και συμμετοχή σε όλα τα επίπεδα, από την άλλη μεριά όμως, έχοντας την δυνατότητα για περαιτέρω άρνηση κατά την χρήση της, κλειστές πόρτες. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να είναι σοβαρά απομονωμένα τα άτομα με ειδικές ανάγκες, από την πλήρη συμμετοχή τους στην μόρφωση, στην εργασία, στην ψυχαγωγία και στην κοινωνική αλληλεπίδραση. 2.2 Δυσκολίες χρήσης Το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι η τεχνολογία, γιατί είναι εργαλείο το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δημιουργήσει απειράριθμες δυνατότητες και υπηρεσίες οι οποίες είναι επιθυμητές. Στατιστικά, δεν υπάρχουν στοιχεία για το πόσα άτομα με ειδικές ανάγκες έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο. Ακόμα και να υπήρχαν στοιχεία, τα στατιστικά αυτά δεν θα μας έλεγαν πόσα άτομα με ειδικές ανάγκες θα επιθυμούσαν να χρησιμοποιήσουν το διαδίκτυο, εάν θα ήταν πιο προσβάσιμο σε αυτούς και αν θα ήταν τηο εύκολο να το μάθουν και να το χρησιμοποιούν. Τα άτομα όμως που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο, το χρησιμοποιούν εκτεταμένα. Υπάρχουν πολλά άτομα τα οποία δεν έχουν την οικονομική ευχέρεια, την ικανότητα, την τεχνολογία την εκπαίδευση ή ακόμη και την αυτοπεποίθηση να χρησιμοποιήσουν το διαδίκτυο. Συγκεκριμένα, τα προβλήματα είναι τα εξής: με τα ατομικά σωματεία και τις κυβερνήσεις οι οποίες αναπτύσσουν και αναθέτουν νέες τεχνολογίες, με την σχεδόν αποκλειστική μεταφορά προγραμμάτων να είναι μειωμένη στην εξέλιξη των προγραμμάτων, με την αρκετά τεχνητή θεωρία του στερεότυπου της τεχνολογίας κλπ, κάποιος με πέντε αισθήσεις που λειτουργούν κανονικά, τέσσερα άκρα που ανταποκρίνονται άριστα, η ομιλία να είναι φυσιολογική, το ετήπεδο ευφυΐας να είναι στο μέσο όρο ή και πιο

πάνω, και φυσικά η εκπαίδευση και τα οικονομικά με τα οποία θα έχουν πρόσβαση στο να χρησιμοποιούν τον ηλεκτρονικό υπολογιστή και τα προγράμματά του. Με λίγα λόγια μπορεί να ειπωθεί ότι το πρόβλημα, είναι πρόβλημα ενημέρωσης προς το ευρύ κοινό σχετικά με τις ανάγκες μίας ευρείας σειράς από απαιτήσεις και προϋποθέσεις των ατόμων με ειδικές ανάγκες και εδώ αλλά και στο εξωτερικό. Το πρόβλημα μπορεί να τυπωθεί ως; οι εκατομμύρια ξεχασμένοι. 2.3 Παγκόσαιο Σχέδιο (Universal Design) Η λύση συχνά εκφράζεται ως Παγκόσμιο Σχέδιο (Universal Design). Βασίζεται στις αρχιτεκτονικές αρχές οι οποίες ενεργοποιούνται να φτιάξουν κτίρια, με ευκολίες προσέγγισης για όσο το δυνατόν περισσότερα άτομα. Ο σχεδιασμός αυτός βασίζεται στην φιλοσοφία της προσπάθειας στο να σχεδιαστούν προγράμματα υπολογιστών και εξοπλισμοί, με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από μεγάλο αριθμό ατόμων με διαφορετικές ικανότητες και άτομα με ειδικές ανάγκες. Για παράδειγμα, ο εξοπλισμός και τα προγράμματα των υπολογιστών που υποστηρίζουν τον παγκόσμιο σχεδιασμό, θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν και οπτικές αλλά και ακουστικές έννοιες για την παρουσίαση πληροφοριών. Θα ήταν σωματικά ακατόρθωτο για τα άτομα που περιορίζονται να φτάσουν το πληκτρολόγιο. Ετήσης μπορεί να έχει ένα πιο απλό υπολογιστικό βοήθημα για τα άτομα τα οποία δεν έχουν οικειότητα με τους υπολογιστές, ή για τα άτομα με μαθησιακή η διανοητική αναπηρία. 2.4 Ατομα ηε Ειδικές Ανάγκες Κατηγορίες ατόμων με ειδικές ανάγκες^ μπορούν να θεωρηθούν οι εξής: οπτική ανικανότητα (τύφλωση, ελαττωμένη όραση, έλλειψη αντίληψης χρώματος), ακουστική ανικανότητα (δυσκολία στην ακοή, κώφωση), άτομα με κινητική ανικανότητα (δύναμη, αντοχή έως κάποιο όριο, δυσκολίες σε χειρισμούς, τρεμούλα, έλλειψη αίσθησης), άτομα με δυσκολία στην ομιλία, άτομα με γλωσσικές και μαθησιακές δυσκολίες (ανάγνωσης, σκέψης, μνήμης), άλλων ειδών ανικανοτήτων (επιληψία, κοντό ανάστημα). http;//www.softspeak.com.au/ecrep 10.htm

άτομα με συνδυασμό αυτών των ανικανοτήτων (π.χ. κάποιος να είναι κουφός και τυφλός). Θα πρέπει επίσης να αναγνωριστεί, ότι ενώ τα περισσότερα άτομα, γενικά εστιάζονται στα άτομα με μόνιμη ανικανότητα, θα μπορούσε κάθε άνθρωπος κατά την διάρκεια της ζωής του, προσωρινά να έχει κάποιες ανικανότητες. Τέτοιες ανικανότητες μπορούν να είναι, ελαττωμένη ορατότητα λόγω επέμβασης ή κάποιας μόλυνσης, κινητική εξασθένηση η οποία οφείλεται σε σπασμένο πόδι, αδυναμία στο να χρησιμοποιήσει το χέρι του, επειδή το έχει σπάσει, δυσκολία στην ακοή λόγω κάποιας μόλυνσης. Παρόλο αυτά, το ποσοστό των ατόμων με ειδικές ανάγκες στην κοινωνία μας μπορεί να μην φαίνεται τόσο υψηλό. Θα πρέπει να έχουμε υπόψην ότι πολλά άτομα πάνω από τα πενήντα τους χρόνια, μπορούν να θεωρηθούν άτομα που χρειάζονται προσοχή. Αυτό γιατί καθώς γερνά ο άνθρωπος, ελαττώνονται οι λειτουργίες των αισθήσεων του, η μνήμη του, και φυσικά η ευκινησία και το επίπεδο ενέργειας. Είναι γνωστό ότι ως σύνολο ζούμε περισσότερο και ότι ο μέσος όρος ζωής συνεχίζεται να αυξάνεται. Εκτιμάται ότι μέχρι το έτος 2020 το σύνολο των ατόμων πάνω από τα εξήντα πέντε θα έχουν διπλασιαστεί, σύμφωνα με έρευνες. Αυτό σημαίνει ότι με το πέρασμα του χρόνου θα υπάρχουν περισσότερα άτομα με ειδικές ανάγκες και ότι θα έχουν τις ανικανότητες τους για περισσότερο διάστημα. Πολλές φορές η μία αναπηρία φέρνει την άλλη, για παράδειγμα: κάποια άτομα με φθορά στην όραση δεν είναι δυνατόν να θεραπευτούν με γυαλιά, έρευνες έχουν δείξει άτομα με οπτικό πρόβλημα συχνά έχουν και ακουστικό πρόβλημα, έρευνες επίσης έδειξαν ότι τα άτομα με χαμηλή όραση χρειάζονται βοηθό στο να χειριστούν την αλληλογραφία, καθώς και στην πληρωμή λογαριασμών. 2.4.1 Καθημερινά Προβλήματα Οοισμένα προβλήματα της καθημερινής ζωής των ατόμων με ειδικές ανάγκες είναι: καταναλωτές ανοιχτής γραμμής (on-line) με ανικανότητα διάκρισης χρωμάτων, ειδησιογράφος με διαρκώς επαναλαμβανόμενα προβλήματα άγχους. http://www.w3.orgavai/eo/drafts/pwd-use-web/

μαθητής ανοιχτής γραμμής (on-line) που είναι κουφός, λογιστής με τύφλωση, μαθητής με δυσλεξία, υπάλληλος με νοητική ανικανότητα σε υττηρεσία ανοιχτής γραμμής (on-line) για αγορές προϊόντων, έφηβος που υποφέρει από τύφλωση και κώφωση. 2.4.2 Οπτική Ανικανότητα Η τύφλωση περιλαμβάνει ουσιώδη, μη γιατρεύσιμο ποσοστό όρασης και στα δύο μάτια. Παραδείγματα από περιορισμούς που τα άτομα με τύφλωση αντιμετωπίζουν στις ιστοσελίδες είναι; Εικόνες, παραστάσεις οι οποίες δεν παγώνουν, πολύπλοκες παραστάσεις (π.χ. γραφικά, διαγράμματα), τα οποία δεν περιγράφοντα επαρκώς, κάποια βίντεο το οποίο δεν περιγράφεται με κείμενο ή ήχο, πίνακες που δεν βγάζουν νόημα όταν διαβάζονται τμηματικά (π.χ. κελί κελί), σχηματισμούς που δεν έχουν άλλες εναλλακτικές ή ουσιώδη ονομασίες, έντυπα που δεν μπορούν να μαρκαριστούν σε λογική σειρά, ή που είναι φτωχά σε καθορισμούς. 2.4.3 Ελαττωμένη Ορατότητα Υπάρχουν πολλών ειδών τύποι ελαττωμένης όρασης, για παράδειγμα, φτωχή όραση (όταν η όραση δεν είναι καθαρή), τούνελ όραση (όταν είναι ορατό μόνο το κέντρο ενός οπτικού πεδίου), όταν η κεντρική όραση είναι ανεπαρκής (όταν διακρίνεται μόνο τα γύρω ενός οπτικού πεδίου). Οι περιορισμοί που συναντούν άτομα με ελαττωμένη όραση^ είναι οι εξής: ιστοσελίδες με απόλυτη μεγέθη γραμματοσειρών, τα οποία δεν μεταβάλλονται (να αυξάνονται και να ελαττώνονται) εύκολα, ιστοσελίδες λόγω της ασύμφωνης τυπογραφικής διάταξης, είναι δύσκολο να κατευθύνονται όταν μεγεθύνονται. nittp://www.w3.org/wai/eo/drafts/pwd-use-web/

ιστοσελίδες ή σχήματα στις ιστοσελίδες που έχουν ιρτωχή αντίθεση, και που δεν αλλάζει εύκολα με το στυλ του φύλλου (stylesheets), καθώς και οι προαναφερόμενοι περιορισμοί για τα άτομα με οπτική ανικανότητα, ανάλογα με το επίπεδο όρασης του κάθε ατόμου. 2.4.4 Χρωματική Τύφλωση Η μη διάκριση ορισμένων χρωμάτων, είναι ετήσης ένα είδος ανικανότητας. Κοινό πρόβλημα διάκρισης ανάμεσα σε χρώματα, γίνεται κυρίως ανάμεσα στο κόκκινο και το πράσινο, ή ανάμεσα στο κίτρινο και το μπλε. Πολλές φορές σε αυτού του είδους η ανικανότητα, συμπεριλαμβάνει τα άτομα που δεν μπορούν να διακρίνουν κανένα χρώμα. Οι περιορισμοί που έχουν τα άτομα που δεν μπορούν να διακρίνουν ένα ή και περισσότερα χρώματα χρησιμοποιώντας το παγκόσμιο διαδίκτυο είναι: χρώμα το οποίο χρησιμοποιείται ως ασυνήθιστος μαρκαδόρος για να τονίσει ορισμένα κείμενα στις ιστοσελίδες, κείμενα όπου στο πίσω μέρος τους έχουν αταίριαστους χρωματισμούς ή σχέδια, φυλλομετρητές (browsers) που δεν υποστηρίζουν το στυλ του φύλλου (style sheet) του χρήστη. 2.4.5 Κώφωση Η κώφωση αφορά πραγματική, μη επανορθώσιμη βλάβη και στα δύο αυτιά. Κάποιοι κουφοί έχουν ως πρώτη γλώσσα, την γλώσσα των σημάτων και ίσως να μην μπορούν να διαβάσουν ή να μιλήσουν με ευχέρεια. Οι περιορισμοί που αντιμετωπίζουν άτομα με κώφωση κατά την χρήση των ιστοσελίδων είναι: > έλλειψη εικόνας ή διασκευής του ήχου στο διαδίκτυο, > έλλειψη ικανοποίησης σχημάτων σε ιστοσελίδες που υπάρχει μόνο κείμενο, όπου δύσκολα γίνεται κατανοητό για τα άτομα που πρώτη τους γλώσσα είναι τα σήματα και όχι η γραφή και ομιλία, ^ απαιτήσεις για φωνητική εισαγωγή σε ορισμένες ιστοσελίδες. 2.4.6 Δυσκολία Ακοής

Ατομα με ελαφρά μειωμένη ακουστική ικανότητα*, μπορούν να θεωρηθούν ως άτομα με δυσκολία ακοής. Ο περιορισμός που αντιμετωτιίζουν αυτά τα άτομα είναι η έλλειψη τίτλων ή διασκευών. 2.4.7 Σωματική Ανικανότητα Κινητικά προβλήματα μπορεί να περιλαμβάνουν αδυναμία, περιορισμούς μυϊκού ελέγχου (όπως αμελέτητες κινήσεις), αρθριτικά προβλήματα, έλλειψη κάποιου άκρου. Ορισμένες σωματικές ανικανότητες προκαλούν πόνο παρεμποδίζοντας έτσι την κίνηση. Αυτές οι καταστάσεις μπορούν να επηρεάσουν τα χέρια καθώς και άλλα σημεία του σώματος. Οι περιορισμοί που αντιμετωπίζουν αυτά τα άτομα κατά την πρόσβασή τους σε ιστοσελίδες είναι: Όριο χρόνου στο να επιλέγουν με ευχέρεια τις ιστοσελίδες, μπροσούρες και εργαλεία συγγραφής που δεν υποστηρίζουν πληκτρολόγια με εναλλακτικό ποντίκι. 2.4.8 Ανικανότητα Ομιλίας Η ανικανότητα στην ομιλία περιλαμβάνει φράσεις που δύσκολα μπορούν να αναγνωριστούν από πρόγραμμα φωνητικής αναγνώρισης, είτε επειδή είναι πολύ δυνατή η ομιλία, είτε λόγω ασάφειας. Ο περιορισμός που μπορεί να αντιμετωπίσουν αυτά τα άτομα είναι ιστοσελίδες που απαιτούν φωνητική αλληλεπίδραση και δεν δέχονται άλλη εναλλακτική μέθοδο εισαγωγής δεδομένων. 2.4.9 Δυσλεξία Ατομα με δυσλεξία μπορεί να έχουν δυσκολίες στο να κατανοούν κείμενα ή εικόνες όταν χρειάζεται να διαβαστούν, ή όταν ακούν κάποια γλώσσα ή να κατανοήσουν νούμερα όταν πρέπει να τα διαβάσουν, ή όταν τα ακούνε. Ο περιορισμός που ίσως να αντιμετωτιίζουν άτομα με δυσλεξία είναι η έλλειψη εναλλακτικής λύσης μεθόδων για πληροφορίες σε ιστοσελίδες. 2.4.10 Έλλειψη Συγκέντρωσης Ατομα με έλλειψη συγκέντρωσης^ μπορεί να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο να εστιάζονται σε πληροφορίες. Οι περιορισμοί που ενδεχομένως να αντιμετωπίσουν αυτά τα άτομα είναι: http://www.w3.orgavai/eo/drafts/pwd-use-web/ ^ http ://www. w3.orgavai/eo/drafts/pwd-use-web/

να αποσπαται η προσοχή τους απο κινούμενες εικόνες οι οποίες δεν σβήνονται ή απενεργοποιούνται εύκολα, έλλειψη κατανόησης και ασυνέπεια στην οργάνωση της ιστοσελίδας.

2.4.11 Κλονισμένη Νοημοσύνη Άτομα με κλονισμένη νοημοσύνη (πολλές φορές ονομάζεται μαθησιακή ανικανότητα), μαθαίνουν πιο αργά ή έχουν δυσκολία στο να κατανοήσουν πολύπλοκες έννοιες. Οι περιορισμοί στο παγκόσμιο διαδίκτυο που αντιμετωπίζουν τα άτομα αυτά είναι: χρήση ανώφελης πολυπλοκότητας του λεξιλογίου των ιστοσελίδων, έλλειψη γραφικών και εικόνων στις ιστοσελίδες, έλλειψη σαφήνειας ή συνέπειας στην οργάνωση της ιστοσελίδας. 2.4.12 Εξασθένηση Μνήμης Άτομα με εξασθένηση μνήμης, μπορεί να αντιμετωπίζουν προβλήματα μερικού χρόνου μνήμης, έλλειψη μνήμης για αρκετό χρόνο ή μερική έλλειψη λεξιλογίου. Ο περιορισμός που αντιμετωπίζουν αυτά τα άτομα είναι η έλλειψη κατανόησης ή συνέπειας στην οργάνωση της ιστοσελίδας. 2.4.13 Πνευματική Ανικανότητα Άτομα με πν/ευματική ή συναισθηματική ανικανότητα, αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο να εστιάζονται σε πληροφορίες των ιστοσελίδων, ή δυσκολίες με θολή όραση ή ακόμη και τρεμούλα στα χέρια που οφείλεται σε φαρμακευτικές αγωγές. Οι περιορισμοί σε τέτοιες περιπτώσεις περιλαμβάνουν: το να μην μπορούν να απενεργοποιηθούν στοιχεία τα οποία τους αποσπούν την προσοχή, ιστοσελίδες με απόλυτα μεγέθη στις σελίδες τους, δηλαδή που δεν αυξάνεται το μέγεθος των πληροφοριών εύκολα ή και καθόλου. 2.4.14 Διαταραχή Σύλληψης Καταστάσεων Άτομα που υποφέρουν από διαταραχή σύλληψης καταστάσεων', δυσκολεύονται από το αναβόσβησμα οπτικών σημάτων σε ορισμένες περιπτώσεις. Ο περιορισμός κατά την πρόσβασή τους στο διαδίκτυο είναι η χρήση οπτικών σημάτων ή ηχητικών σημάτων που αναβοσβήνουν σε ορισμένες περιπτώσεις και που προκαλούν ενεργοποίηση ξαφνικής κρίσης. 2.4.15 Πολλαπλές Ανικανότητες Συνδυασμούς ανικανοτήτων που ελαττώνουν τους τρόπους με τους οποίους το άτομο θα έχει πρόσβαση σε πληροφορίες. http://www.softspeak.com.au/ecreplo.htm

Για παράδειγμα, όταν κάποιος είναι τυφλός, οφείλεται στα ακουστικά συστήματα περιγραφής ενός WEB βίντεο και κάποιος ο οποίος είναι κουφός, οφείλεται σε τίτλους κεφαλαίου, εικόνες που συνοδεύονται από ήχο. Κάποιος που είναι τυφλός και κουφός, χρειάζεται πρόσβαση σε αντιγραφή κειμένου και περιγραφή του ήχου και του βίντεο. Έτσι θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ανανεωμένο σύστημα γραφής και ανάγνωσης για άτομα με ειδικές ανάγκες (Braille). Επίσης κάποιος που είναι κουφός με ελαττωμένη όραση οφείλεται από τις εικόνες και τίτλους κεφαλαίων που μπορούν να μεγεθύνουν και το χρώμα τους να προσαρμοστεί στις ανάγκες τους. 2.4.16 Δυσκολίες Γραφής Άτομα με δυσκολίες γραφής μπορούν να θεωρηθούν: άτομα που είναι τυφλά ή που έχουν σοβαρό πρόβλημα όρασης, άτομα με σωματικές ανάγκες που δεν μπορούν να κρατήσουν ή να χειριστούν τυπωμένο υλικό, άτομα κουφά ή που έχουν πνευματική ανικανότητα που δεν μπορούν να μάθουν γλώσσα, άτομα που έχουν χάσει μέρος του λεξιλογίου τους λόγο κάποιας εγκεφαλικής βλάβης, άτομα που έχουν συνδυασμό από δύο ή και παραπάνω ανικανότητες. 2.5 Δυσκολίες Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες Έτσι, έχουμε, ότι άτομα με ειδικές ανάγκες αντιμετωπίζουν τις εξής δυσκολίες^*: ίσως να μην μπορούν να ακούσουν, κινήσουν, να δουν ή να μην μπορούν να επεξεργαστούν ορισμένα τύποι πληροφοριών, μπορεί να έχουν δυσκολίες στο να διαβάσουν ή να καταλάβουν ορισμένα κείμενα, ίσως να μην έχουν ή να μην μπορούν να χειριστούν το πληκτρολόγιο ή το ποντίκι, μπορεί να έχουν οθόνη που δέχεται μόνο κείμενα ή μικρή οθόνη, ή αργή σύνδεση στο διαδίκτυο, ίσως να μην μιλάνε ή να μην καταλαβαίνουν ικανοποιητικά την γλώσσα που είναι γραμμένα τα έγγραφα. " http://www.w3.orgavai/eo/drafts/pwd-use-web

μπορεί να βρίσκονται σε κατάσταση που τα μάτια, τα αυτιά ή τα χέρια να είναι απασχολημένα (π.χ. όταν εργάζονται σε δυνατό περιβάλλον). 2.6 Δυσκολίες Ιδιωτικών Ιστοσελίδων Οι ιστοσελίδες του ιδιωτικού τομέα παρουσιάζουν μια σειρά από δυσκολίες, κατά την πρόσβαση των ατόμων; έλλειψη εικόνων και σχεδίων, έλλειψη συστημάτων που παγώνουν το κείμενο και σημαντικά στοιχεία τα οποία δεν έχουν επεξηγητικό κείμενο, πολλές ιστοσελίδες χρειάζονται υπερβολικό χρόνο φόρτωσης, οι χρήστες απαιτούν να φορτώνουν συμπληρωματικά προγράμματα, τα οποία δεν είναι πάντα συμβατά με παλιότερο εξοπλισμό ή εύχρηστα από άτομα με προβλήματα όρασης, με καθόλου εναλλακτικές λύσεις. 2.7 Π εριορισμοί Άλλοι περιορισμοί που αντιμετωπίζουν άτομα με ειδικές ανάγκες οι οποίοι τους εμποδίζουν να έχουν πρόσβαση στο ηλεκτρονικό εμπόριο είναι'^: η χρηματική αξία των υπολογιστών και η σύνδεσή τους στο διαδίκτυο, περιορισμένη άνεση και ευκολίες σε δημόσιου χώρους για τα άτομα το οποία δεν μπορούν να αγοράσουν δικό του εξοπλισμό, περιορισμένες πηγές πόρων βοήθειας και πληροφόρησης, για την χρήση εξοπλισμών και προγραμμάτων, προς τα ηλικιωμένα άτομα και άτομα με ειδικές ανάγκες, έλλειψη ενημέρωσης για την μυστικότητα και ασφάλεια των συναλλαγών μέσω του διαδικτύου, έλλειψη ή καθυστέρηση προμήθειας υλικού σε ευπρόσιτες φόρμες (ειδικά στην εκπαίδευση), για λόγους συγγραφικούς ή άλλων νομικών δυσκολιών και το υλικό από τις φόρμες τα οποία διαθέτονται από εκδότες. Η αγορά υπολογιστή για την πρόσβαση στο διαδίκτυο ακόμη θεωρείται ουσιώδης επένδυση για την πλειονότητα των νοικοκυριών. Οι μη ίσες ευκαιρίες απόκτησης τέτοιων διευκολύνσεων έτσι στο σττίτι ή στην δουλειά. ^http://www.w3.orgavai/eo/drafts/pwd-use-web/

οδηγούν τα άτομα σε ευκολίες που παρέχονται από την κοινωνία, όπως κυβερνητικά προγράμματα, σε εκπαιδευτικά ιδρύματα, κοινωνικούς οργανισμούς κ.α. 2.8 Ηλεκτρονικές Αγορές Όλοι έχουν το δικαίωμα να πηγαίνουν για ψώνια στην κοινωνία μας. Συχνά για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, αυτό το τόσο απλό και αναγκαίο της καθημερινής ζωής μας μπορεί να είναι και ακατόρθωτο πολλές φορές. Τα άτομα αυτά σε αυτές τις περιπτώσεις δεν μπορούν να λειτουργήσουν ανεξάρτητα, επίσης δεν έχουν και ιδιωτική ζωή. Όπως η δυνατότητα το να είσαι ικανός να οδηγήσεις αυτοκίνητο ή να παραλάβεις το κλειδί μιας πόρτας. Καθημερινά, αρνούνται στα άτομα με ειδικές ανάγκες δικαιώματα και ελευθερίες οι οποίες θεωρούνται ως δεδομένο για τους περισσότερους ανθρώπους. Απλές περιπτώσεις της καθημερινής ζωής όπως το να περπατάς από μαγαζί σε μαγαζί, προβάλλοντας το ράφι μιας υπεραγοράς ή το να διαβάζεις τον κατάλογο ενός πολυκαταστήματος, μπορεί να είναι πολύ δύσκολο για πολλά άτομα με διάφορες ανικανότητες. Η επέκταση και εξέλιξη του ηλεκτρονικού εμπορίου έχει ως στόχο να κάνει όλα αυτά πιο προσιτά για όλες τις κατηγορίες ανικανοτήτων, θα επιτευχθεί στο κοντινό μέλλον. 2.8.1 Υπηρεσίες Υπαλλήλων Πολλά καταστήματα προσφέρουν δωρεάν υπηρεσίες, όπου κάποιος υπάλληλος συνιστά τι να αγοράσει ο πελάτης σύμφωνα με τις ανάγκες του*^. Αυτό όμως μεταβάλλεται από τόπο σε τόπο. Πιο συγκεκριμένα, υπάρχει περιορισμός στα αγαθά τα οποία προτείνει ο υπάλληλος. Καθώς τα μαγαζιά γίνονται όλο και πιο μεγάλα και λιγότερο προσανατολιστικά, καθώς η ώρα του κάθε υπαλλήλου θα πρέπει να αφιερώνεται σε όλο και τηο πολύτιμες υπηρεσίες, καθώς και η μείωση του προσωπικού λόγω οικονομικού συμφέροντος και ανάπτυξη της τεχνολογίας. Όλα αυτά θα έχουν σαν αποτέλεσμα, αυτού του είδους εξυπηρέτησης από τους υπαλλήλους να βρίσκεται σε σοβαρό ρίσκο το να μην είναι διαθέσιμη, ή και αν θα είναι διαθέσιμη, να προσφέρεται η υπηρεσία αυτή με πληρωμή. Με την αγορά μέσω του διαδικτύου, είναι εφικτό για τα άτομα με ειδικές ανάγκες ακόμη και αυτοί με προβλήματα στην όρασή τους, να μπορούν να ξεφυλλίζουν του ηλεκτρονικούς καταλόγους του δικτύου. Όι κατάλογοι έχουν πλήρη περιγραφή των προϊόντων. Ενώ οι περισσότεροι έχουν μια πιο φυσιολογική εικόνα των καταλόγων των καταστημάτων. Αυτοί, γιατί, φυσιολογικά περπατούν στους διαδρόμους, κοιτάζοντας τα προϊόντα καθώς περνάνε από μπροστά τους. Για τα άτομα με πρόβλημα στην όραση ή και τύφλωση, έχουν δυσκολία στο να διαβάζουν μέσω σαρωτή. ^ http;//www.softspeak.com.au/ecreplo.htm

2.8.2 Ηλεκτρονικοί Κατάλογοι (E-Cat) Οι ηλεκτρονικοί κατάλογοι (Electronic Catalogues) ετητρέπουν την διασύνδεση εσωτερικών εφαρμογών όπου αποθηκεύονται πληροφορίες για τα προϊόντα μιας επιχείρησης και εν συνεχεία την αυτόματη δημιουργία καταλόγων για τα προϊόντα αυτά. Οι κατάλογοι αυτοί μπορεί να περιέχουν τεχνικές περιγραφές προϊόντων, πληροφορίες τιμών, κ,α. Η επιχείρηση μπορεί να αποστείλει ηλεκτρονικά τους καταλόγους αυτούς προς υποψηφίους πελάτες της, να δημιουργεί καταλόγους «κατά παραγγελία», κ,α. Το βασικό πλεονέκτημα είναι ότι οι κατάλογοι μπορούν να ενημερώνονται και να αλλάζουν αυτόματα κάθε φορά που αλλάζει κάτι στις πληροφορίες των προϊόντων στις βάσεις δεδομένων της επιχείρησης. Εφαρμογές ηλεκτρονικών καταλόγων που ενημερώνονται αυτόματα από τις εσωτερικές εφαρμογές μιας επιχείρησης συναντώνται συχνά στο διαδίκτυο. Παρ όλα αυτά οι Ηλεκτρονικοί Κατάλογοι είναι μάλλον μια εσωτερική επιχειρηματική εφαρμογή, αφού ο τελικός παραλήπτης των καταλόγων (π.χ. ο χρήστης του διαδικτύου) βλέπει απλώς το προϊόν και δεν έχει κανένα τρόπο να ξέρει αν ο κατάλογος δημιουργήθηκε αυτόματα ή με κάποιον άλλον τρόπο. 2.8.3 Δυσκολίες Καταλόγων Για τα άτομα με πρόβλημα στην όραση ή και τύφλωση, έχουν δυσκολία στο να διαβάζουν μέσω σαρωτή (scanner) τους καταλόγους οι οποίοι μας ταχυδρομούνται, λόγω των πολύπλοκων σχεδίων των φωτογραφιών. Το πρόβλημα αυτό της πρόσβασης των καταλόγων είναι επίσης πρόβλημα για τις υπηρεσίες αγορών από το σπίτι που πουλάνε π.χ. προϊόντα των υπεραγορών. 2.8.4 Προβλήματα Συσκευασίας Υπάρχουν εταιρείες οι οποίες τελευταία ερευνούν τον τομέα της συσκευασίας και της ετικέτας των προϊόντων στη υπεραγορά. Έχει διαπιστωθεί από τις έρευνες ότι πολλά άτομα με ειδικές ανάγκες''*, καθώς και ηλικιωμένα άτομα έχουν τεράστιο πρόβλημα ακόμη και στο να ανοίξουν πολλά αγαθά, λόγω του τρόπου συσκευασίας τους. Οι έρευνες αυτές επίσης συμπεριλαμβάνουν και συστάσεις γύρω από την ετικέτα και τα χρώματα της συσκευασίας, για να μπορέσουν τα άτομα να αναγνωρίζουν με ευκολία την διαφορά του ενός προϊόντος από το άλλο. Τεχνικά όμως η πρόσθεση ενός chip που μιλάει και αποθήκευση σε μια συσκευή που διαβάζει κωδικούς, δεν είναι και τόσο δύσκολο να γίνει. Βασικά, ορισμένα τέτοιοι μηχανισμοί ήδη υπάρχουν. Υπάρχουν μερικών ειδών σαρωτών που διαβάζουν κωδικούς, παρόλα αυτά που μπορούν να σαρώνουν κάποιο προϊόν από όλες τις προοπτικές, όπως είναι όπως είναι στα ταμεία των υπεραγορών, είναι αρκετά ακριβοί. Φθηνότερες τέτοιες συσκευές οι οποίες απαιτούν ακριβή τοποθέτηση της συσκευής του σαρωτή πάνω από τον κωδικό του προϊόντος. Αυτοί οι http://thalis.cs.umpi/gr/omospondo/ergasies_1999_2000 laptop-store man/

μηχανισμοί είναι διαθέσιμοι όμως και πολύ δύσκολοι στο να τις χειριστούν αξιόπιστα άτομα με ανικανότητα στην όραση. 2.8.5 Περιορισμοί Κωδικοποιημένων Προϊόντων Ορισμένοι περιορισμοί οι οποίοι δυσκολεύουν την προσέγγιση στα κωδικοποιημένα προϊόντα για τα άτομα που δεν μπορούν να διακρίνουν την ετικέτα των προϊόντων, είναι τα εξής'^: Υπάρχουν πραγματικά εκατομμύρια προϊόντα που έχουν ένα μοναδικό κωδικό. Δεν είναι ούτε εφικτό, ούτε δυνατό να αποθηκευτούν όλα τα λεπτομερή στοιχεία των προϊόντων σε μία συσκευή χειρός. Η τιμή του προϊόντος δεν είναι σύμφυτο κομμάτι για την πληροφορία του προϊόντος. Αυτή η αξία είναι αποθηκευμένη στον υπολογιστή του καταστήματος και μπορεί να είναι διαφορετική από μία αλυσίδα καταστημάτων στην άλλη. Για αυτό οποιοδήποτε σύστημα που διαβάζει κωδικούς και χρησιμοποιούνται από τα άτομα με ειδικές ανάγκες, θα πρέπει να βρουν την τρέχουσα τιμή του προϊόντος και να την προσθέτουν στην περιγραφή του προϊόντος. Πολλές φορές οι κωδικοί συνήθως δεν είναι τυπωμένοι έτσι ώστε να είναι εύκολο να βρεθούν με ευκολία. Έτσι για πολλά άτομα με προβλήματα στην όραση είναι πολύ μεγάλη πρόκληση ακόμη και στο να βρουν τον κωδικό. Εκτός αν κάποιο ανάγλυφο στοιχείο θα ήταν τοποθετημένο κοντά στον κωδικό. Όμως και πάλι μια συσκευή χειρός που διαβάζει θα παρουσίαζε δυσκολίες στον καταναλωτή. Είναι απαραίτητο σε έναν αυτόματο μηχανισμό που διαβάζει κωδικούς να έχει και ρυθμιστή ήχου που να μπορεί να το προσαρμόζει στο περιβάλλον που βρίσκεται. Αυτό θα ήταν ωφέλιμο γιατί π.χ. όταν κάποιος θέλει να αγοράσει προϊόντα για την ιδιωτική του ζωή, θα ήταν μεγάλη ευκολία και διακριτικότητα οι συσκευές αυτές είτε να χαμηλώνουν την έντασή τους, είτε να υπάρχουν ακουστικά, ώστε να μην ακούνε οι γύρω του τι προϊόν έχει σαρώσει. 2.9 Ηλεκτρονική Πλιιρωαή (E-Pavment) Η ηλεκτρονική πληρωμή για εμπορικές συναλλαγές είναι ίσως η πιο δύσκολη εφαρμογή ηλεκτρονικού εμπορίου αυτή τη στιγμή. Οι λόγοι που συντελούν στη δυσκολία αυτή είναι πολλοί: η μη ύπαρξη κατάλληλης εναρμόνισης σε πολλές εθνικές νομοθεσίες, οι αυξημένες απαιτήσεις http ://ww W. softspeak. com. au/ecrep 10.htm

ασφαλείας που υπάρχουν, και τέλος η ανυπαρξία μέχρι σήμερα κάποιου παγκόσμια αποδεκτού προτύπου για τέτοιου είδους πληρωμές. Μεγάλη πρόκληση μπορούν να παρουσιάσουν τα άτομα με διάφορες ανικανότητες, στην προσπάθεια να ξεχωρίσουν τι χαρτιά κρατάνε, στο να ετηβεβαιώνουν τα ρέστα τα οποία έχουν λάβει, στο να εισάγουν την πιστωτική κάρτα σωστά μέσα στο μηχάνημα ή ελέγχοντας την ετικέτα από αγοραζόμενα προϊόντα Στα ταμεία των υπεραγορών, ή και σε οποιαδήποτε άλλα ταμεία, τα προϊόντα πληρώνονται με οποιαδήποτε από τους παρακάτω τρόπους αλλά και με τις ακόλουθες ενδεχόμενες δυσκολίες: 2.9.1 Μ ετρητά Όσον αφορά τα μετρητά: άτομα με διανοητική ανικανότητα μπορεί να έχουν δυσκολίες στην μέτρηση των χρημάτων, άτομα με σωματικές ανικανότητες μπορεί να παρουσιάζουν δυσκολίες στο να χειρίζονται σημειώματα και κέρματα, άτομα που είναι τυφλά ή έχουν μειωμένη ορατότητα, μπορεί να έχουν δυσκολίες στο να αναγνωρίζουν τα περιεχόμενα των χαρτιών που κρατάνε ή και στο να παραλάβουν χρήματα, ηλικιωμένα άτομα μπορεί να μπερδεύονται στο να παραλαμβάνουν και να χειρίζονται λεφτά. Αυτού του είδους συναλλαγές πολλές φορές είναι χάσιμο χρόνου και εμπόδιο για ένα μεγάλο μέρος ατόμων, και απαιτεί σημαντικό επίπεδο εμπιστοσύνης μεταξύ των ατόμων. 2.9.2 Πιστωτικές Κάρτες Προβλήματα πληρωμής μέσω πιστωτικών καρτών μπορεί να θεωρηθούν τα εξής^ : Βάζοντας ακόμη και την υπογραφή είναι δύσκολο για μερικούς ανθρώπους ή μπορεί και να μην είναι ευανάγνωστο, προκαλώντας έτσι την μη εγκυρότητα της συναλλαγής. Επειδή κάποιες συναλλαγές είναι στιγμιαίες και άλλ ς με καθυστέρηση και επειδή οι τράπεζες κρατάνε κεφάλαιο στην άκρη μέχρι όλες οι συναλλακτικές λειτουργίες ολοκληρωθούν, μπορεί να προκαλεί σύγχυση σε ηλικιωμένα άτομα ή και σε ττνευματικά ανίκανα άτομα για την πραγματική κατάσταση των πιστώσεων τους σε ορισμένο χρόνο. http://thalis.cs.umpi/gr/omospondo/ergasies_1999_2000 laptop-store man/

Πολλά άτομα αντιμετωτήζουν δυσκολίες στο να ταξιδεύουν ανεξάρτητα, χωρίς δέσμευση από το σπίτι ή από την δουλειά τους. Για αυτά τα άτομα είναι πιο λογικό να χρησιμοποιούν την πιστωτική τους κάρτα στο τηλέφωνο, ενδεχομένως εκθέτοντας τους σε ένα μεγαλύτερο ρίσκο όσον αφορά την απάτη των πιστωτικών καρτών. 2.9.3 Μεταφερόμενα Ηλεκτρονικά Κεφάλαια (Eftpos) Η χρήση αυτού του συστήματος είναι συνηθισμένη στα πολυκαταστήματα, σε υπηρεσίες σταθμών των τρένων και λεωφορείων'^. Επιτρέπει την μεταφορά χρημάτων απευθείας από τον τραπεζικό λογαριασμό του χρήστη, στον πωλητή ή συσκευή αυτόματης πώλησης. 2.9.4 Δυσκολίες Μεταφερόμενων Ηλεκτρονικών Κεφαλαίων Η μέθοδος αυτή όμως παρουσιάζει τις εξής δυσκολίες: Για τα άτομα με προβλήματα στην όραση, είναι πολύ δύσκολο ή και αδύνατον τις περισσότερες φορές να πληκτρολογήσουν τον κωδικό της κάρτας τους. Αυτό οφείλεται στον σχεδιασμό με τον οποίο είναι φτιαγμένη η συσκευή που διαβάζει την κάρτα. Πολλά πλήκτρα είναι ευαίσθητα στο άγγιγμα με αποτέλεσμα να αποδέχεται το άγγιγμα του δαχτύλου όταν οποιοδήποτε από τα κουμπιά έχουν πατηθεί ελαφρά. Ένα καλό παράδειγμα είναι ο ευφυής αναγνώστης στοιχείων εισόδου, ο οποίος είναι διαθέσιμος στο κοινό σε πολλές τράπεζες και ταμεία καταστημάτων. Άτομα με σοβαρά κινητικά προβλήματα μπορεί να μην είναι δυνατόν να εισάγουν τον κωδικό τους. Για τις συναλλαγές αυτή η ανικανότητα μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα να εκμυστηρευτούν τον κωδικό τους σε έναν φίλο ή και ακόμη και στην υπάλληλο του καταστήματος. Αυτό είναι πολύ ριψοκίνδυνο για το ποιόν θα εμπιστευτούν. Επίσης καθώς θα λέει το άτομο τον κωδικό του, μπορεί να τον ακούσει κάποιος άλλος καταναλωτής ή περαστικός, η εμπιστοσύνη είναι κρίσιμη σε τέτοιες περιπτώσεις. Άτομα που έχουν πρόβλημα μνήμης, ή που έχουν δυσλεξία, ενδεχομένως να έχουν δυσκολία στο να θυμούνται ή και να πληκτρολογήσουν με αξιοπιστία τον κωδικό τους. Τα άτομα με απώλεια όρασης δεν τους είναι ξεκάθαρο καν με ποιο τρόπο θα εισάγουν την κάρτα τους στο μηχάνημα. Για τα άτομα με σωματική ανικανότητα, μπορεί να μην είναι δυνατόν να φτάσουν το μηχάνημα ή να συγκρατήσουν την ' http://www.softspeak.com.au/ecreplo.htm