Οι περί Ελέγχου της Ρύπανσης των Νερών Νόμοι του 2002 μέχρι 2009 Οροι Αδειοδότησης Οινοποιείων που αφορούν την Διαχείριση υγρών και στερεών αποβλήτων παραγωγικής διαδικασίας
Νομοθεσία για Έλεγχο της Ρύπανσης των Νερών περικλείεται στους περί Ελέγχου της Ρύπανσης των Νερών Νόμους του 2002 μέχρι 2009 Λειτουργούν ως «νόμος πλαίσιο» για τον έλεγχο της ρύπανσης των νερών. Όλες οι Οδηγίες για Προστασία των Νερών έχουν εναρμονιστεί με Κανονισμούς και Διατάγματα στα πλαίσια αυτούτουνόμουόπωςείναικαιτο: Διάταγμα Κ.Δ.Π. 38/2007, του 2006, των περί Ελέγχου της Ρύπανσης των Νερών Νόμων (Γενικοί Όροι Απόρριψης Αποβλήτων από Οινοποιεία). 2
Νομοθεσία για Έλεγχο της Ρύπανσης των Νερών Απαγορεύει τη λειτουργία οποιασδήποτε εγκατάστασης η οποία προκαλεί ή δυνατό να προκαλέσει ρύπανση στα νερά ή στο έδαφος, αν ο φορέας εκμετάλλευσης της εγκατάστασης δεν κατέχει Άδεια Απόρριψης Αποβλήτων. Αποτελεί αδίκημα η απόρριψη ή διάθεση στο έδαφος ή στα νερά, αποβλήτων χωρίς την συγκεκριμένη άδεια 3
Με βάση τη Νομοθεσία, τα οινοποιεία πρέπει να υποβάλουν αίτηση στο Τμήμα Περιβάλλοντος για χορήγηση Άδειας Aπόρριψης Aποβλήτων, έτσι ώστε με την αδειοδότηση να τους δοθούν οι κατάλληλοι όροι για την ορθολογική διαχείριση των αποβλήτων, οι οποίοι πρέπει να εφαρμόζονται και να τηρούνται. 4
Κατηγορίες Οινοποιείων Τα οινοποιεία με βάση την δυναμικότητα τους ταξινομούνται σε δύο κατηγορίες: Α Κατηγορία Οινοποιείων Παραλαβή άνω των 1.000 τόνων σταφυλιών τον χρόνο. Τα οινοποιεία αυτά επιβάλλεται να επεξεργάζονται τα υγρά απόβλητά τους σε αδειοδοτημένο σταθμό επεξεργασίας, ιδιόκτητο ή μη. Για την λειτουργία του ιδιόκτητου σταθμού επεξεργασίας έχει ευθύνη ο Φορέας Εκμετάλλευσης (Φ.Ε.) του οινοποιείου. 5
Κατηγορίες Οινοποιείων Β Κατηγορία Οινοποιείων Παραλαβή μέχρι 1.000 τόνους σταφυλιών τον χρόνο. Με βάση το Διάταγμα Κ.Δ.Π. 38/2007 του 2006, των περί Ελέγχου της Ρύπανσης των Νερών Νόμων (Γενικοί Όροι Απόρριψης Αποβλήτων από Οινοποιεία): Η ελάχιστη απαίτηση για την διαχείριση των υγρών αποβλήτων των οινοποιείων αυτών είναι η διοχέτευση των αποβλήτων σε σηπτική δεξαμενή για κατακράτηση των στερεών, και ακολούθως σε άλλη στεγανοποιημένη δεξαμενή. Από την στεγανοποιημένη δεξαμενή μπορούν να διατίθενται για άρδευση καλλιεργειών. 6
Υγρά απόβλητα από την παραγωγική διαδικασία Τα υγρά απόβλητα παράγονται από : - Μεταγγίσεις - Μεταγγίσεις από τα φίλτρα - Καθαρισμό Αποραγιστηρίου Θλιπτηρίου Πιεστηρίου Φίλτρων Δαπέδων - Ξεπλύματα δεξαμενών Καθίζησης Μεταγγίσεων -Ψύξη - Παστερίωση -Πλυντήριο Εμφιαλωτηρίου - Απώλειες κρασιού κατά τις μεταγγίσεις και τις εμφιαλώσεις 7
Διαχείριση υγρών αποβλήτων Απαιτεί: Συλλογή από του χώρους παραλαβής και οινοποίησης σε κανάλια με σχάρες, μεταφορά και προσωρινή αποθήκευση σε στεγανή και κλειστή δεξαμενή και μεταφορά σε Σταθμό Βιολογικής Επεξεργασίας, ή μεταφορά με κλειστούς αγωγούς σε σηπτική δεξαμενή και ακολούθως σε στεγανή / αποθηκευτική δεξαμενή και διάθεση για άρδευση: Όροι για την άρδευση έχουν ως ακολούθως : -να μην δημιουργούνται επιφανειακά / λιμνάζοντα νερά ή απορροές σε γειτονικά τεμάχια ώστε να μην προκαλείται οχληρία ή και να αποτελούν κίνδυνο για την δημόσια υγεία, -να διεξάγεται σύμφωνα με τον Κώδικα Ορθής Γεωργικής Πρακτικής Κ.Δ.Π.263/2007. -Aπαγορεύεται η διάθεση ή διαρροή σε αργάκια ή και ποταμούς. Εγκατάσταση μετρητή και σημείο δειγματοληψίας (σημείο Α) 8
Σχεδιάγραμμα 1: Ελάχιστη απαίτηση για Διαχείριση Υγρών Αποβλήτων Οινοποιείων Μετρητής Ροής και σημείο δειγματοληψίας Φρεάτια Ελέγχου Συλλογή υγρών αποβλήτων σε κανάλι με σχάρες A Προς άρδευση Σηπτική και στεγανή Δεξαμενή Στεγανή Δεξαμενή 9
Στερεά απόβλητα από την παραγωγική διαδικασία - Χώρο εκραγιστηρίου και θλιπτηρίου: Βόστρυχοι...3-5% των επεξ. σταφυλιών Στέμφυλα...12% των επεξ. σταφυλιών - Χώρους των διεργασιών παραγωγής κρασιού Πιεστήριο Νωπή Πομάσσα (κουκούτσια και φλοιοί σταφυλιών Δεξαμενές Μεταγγίσεων Οινολάσπη και Χάρτινα Φίλτρα Φιλτράρισμα Διαύγαση Διήθηση Τριγικάάλατα - Εσχαρίσματα των καναλιών και καθιζάνοντα υλικά από τις δεξαμενές - Εμφιαλώσεις Ελαττωματικές παρτίδες υλικών συσκευασίας (γυαλί, χαρτόνι, πλαστικό ) 10
Διαχείριση στερεών αποβλήτων Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων προνοεί όπως: Οι βόστρυχοι, τα στέμφυλα, καθώς και τα στερεά από τα εσχαρίσματα των εγκαταστάσεων του οινοποιείου και τα καθιζάνονται υλικά από τις δεξαμενές πρέπει να διαχειρίζονται ως εξής : Ως αρχικό στάδιο να μεταφέρονται σε χώρο προσωρινής αποθήκευσης / αποξήρανσης ο οποίος να πληροί συγκεκριμένους όρους/προδιαγραφές. Να παραμένουν για ένα και περισσότερους μήνες στην στεγανή πλατφόρμα, πάντοτε ανάλογα με την ποσότητα των στερεών και άλλων παραγόντων, και στη συνέχεια να διατίθενται ως εδαφοβελτιωτικό. Μπορούν επίσης να διαχειρίζονται με ένα ή συνδυασμό από τους ακόλουθους τρόπους: α) να διατίθενται στην κτηνοτροφία για χρήση ως ζωοτροφή, β) να διατίθενται σε αδειοδοτημένους χώρους απόρριψης, γ) να διατίθενται σε αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις για περαιτέρω επεξεργασία (π.χ. κομποστοποίηση) 11
Σχεδιάγραμμα 2: Χώρος προσωρινής αποθήκευσης / αποξήρανσης στερεών αποβλήτων (βόστρυχοι, στέμφυλα, πομάσσα) Στέγαστρο Προστατευτικός τοίχος στις 2 ή 3 πλευρές με ύψος 1 ½ μέτρων Βόστρυχοι, στέμφυλα, πομάσσα Στεγανή Δεξαμενή Συλλογή και διοχέτευση απορροών / εκπλύνσεων υγρών Κλίση προς το κανάλι συλλογής αποβλήτων Στεγανό δάπεδο 12
Η οινολάσπη που προκύπτει από τον καθαρισμό των δεξαμενών μεταγγίσεων, δεξαμενών αποθήκευσης και από το φιλτράρισμα, μπορεί να διαχειρίζεται με ένανήπερισσότερουςαπότουςπιοκάτωτρόπους: α) Να μεταφέρεται σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση απόσταξης ζιβανίας β) Να μεταφέρεται σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση αναερόβιας επεξεργασίας για παραγωγή βιοαερίου γ) Να αποθηκεύεται σε ανοικτή στεγανή δεξαμενή αποξήρανσης για εξάτμιση και ακολούθως να έχει χρήση ως εδαφοβελτιωτικό Κατά την μεταφορά υγρών ή και στερεών αποβλήτων πρέπει να λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα για αποφυγή διαρροής ή διαφυγής από το μέσο μεταφοράς. 13
Άδεια Απόρριψης Αποβλήτων Ετοιμάζονται επιπρόσθετοι όροι σε σχέση με το Διάταγμα Κ.Δ.Π. 38/2007, των περί Ελέγχου της Ρύπανσης των Νερών Νόμων (Γενικοί Όροι Απόρριψης Αποβλήτων από Οινοποιεία), πoυ στόχο θα έχουν την βελτίωση της παρακολούθησης και του ελέγχου. Στους νέους όρους θα περιλαμβάνονται απαιτήσεις για: -Δειγματοληψίες και χημικές αναλύσεις (εδάφους και υπογείων νερών) -Ελάχιστες αποστάσεις για τους χώρους άρδευσης από γεωτρήσεις, αργάκια και ποταμούς. -Υποβολή ετήσιας έκθεσης στον Διευθυντή του Τμήματος Περιβάλλοντος η οποία θα περιλαμβάνει δεδομένα όπως : την συνολική ποσότητα παραλαβής και επεξεργασίας σταφυλιών, αποτελέσματα αναλύσεων, ατυχήματα, διάθεση υγρών και στερεών αποβλήτων, περιγραφή παραπόνων και εκπαίδευση προσωπικού. 14
Ε υ χ α ρ ι σ τ ώ Μαριλένα Αδαμίδου Τεχνικός Τμήματος Περιβάλλοντος Τηλ: 22408944 Email: madamidou@environment.moa.gov.cy 15