Βασιλική Ν. Γιαννακοπούλου MD, Phds, FESC, FEAS Διευθ. Μονάδας Εμφραγμάτων Τζάνειο Νοσοκομείο Πειραιά 1 ο Περιφερειακό Συνέδριο Τρίκαλα 2016
Τι είναι η χοληστερόλη? Η χοληστερόλη είναι μια λιπαρή ουσία που παράγεται κυρίως στο ήπαρ, αλλά την λαμβάνουμε και μέσω της διατροφής μας Ο οργανισμός μας την χρειάζεται για να σχηματίζει τις κυτταρικές μεμβράνες, αλλά και διάφορες ορμόνες όπως οι ανδρικές & οι γυναικείες ορμόνες στην παραγωγή της βιταμίνης D, αλλά & της κυριότερης ορμόνης για την αντιμετώπιση του στρες, της κορτιζόλης. Είναι πολύ σημαντική για τη φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου Δεν διαλύεται στο αίμα & μεταφέρεται στους ιστούς συνδεδεμένη με πρωτεΐνες, σχηματίζοντας τις λιποπρωτεΐνες. Οι χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνες (LDL) ελευθερώνουν τη χοληστερόλη στο σώμα. Οι λιποπρωτεΐνες υψηλής πυκνότητας (HDL) αφαιρούν τη χοληστερόλη από την κυκλοφορία του αίματος
Υπερλιπιδαιμία σημαίνει αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα. Δεν είναι νόσος, αλλά μια διαταραχή του μεταβολισμού που προκαλεί αθηροσκλήρωση
LDL ή "κακή" χοληστερίνη Μεταφέρει τη χοληστερίνη από το ήπαρ στους ιστούς του σώματος Αν υπάρχουν υψηλά επίπεδα κακής (LDL) χοληστερίνης στο αίμα, μπορεί να συσσωρευτεί στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων, στενεύοντάς τα και αυξάνοντας τον κίνδυνο για εκδήλωση της στεφανιαίας νόσου ή του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου
HDL ή καλή χοληστερόλη Αποτελεί το 1/3 1/4 της συνολικής χοληστερόλης Προστατευτικό ρόλο Μεταφέρει τη χοληστερόλη από τις αρτηρίες στο ήπαρ Όσο πιο υψηλά επίπεδα έχουμε, προταστευόμαστε περισσότερο από την αρτηριοσκλήρωση
Τριγλυκερίδια Τα τριγλυκερίδια είναι χημικές ουσίες που βρίσκονται στο ανθρώπινο σώμα και στις τροφές Μαζί με τη χοληστερόλη σχηματίζουν τα λιπίδια του πλάσματος
Υπερτριγλυκεριδαιμία Αυξάνει 3 x το κίνδυνο για στεφανιαία νόσο Αυξάνει 3 x το κίνδυνο για αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (> 200 mg/dl) Κίνδυνος για λιπώδες ήπαρ και παγκρεατίτιδα (> 400 mg/dl)
Θανατηφόρα ακολουθία Υπερχολεστερολαιμία Αθηροσκλήρωση Στεφανιαία νόσος Έμφραγμα/ΑΕΕ Η υψηλή χοληστερίνη δεν έχει συμπτώματα
Παράγοντες κινδύνου για την αθηροσκλήρωση Μη τροποποιήσιμοι Ηλικία Φύλο (άρρεν) Γενετικοί παράγοντες Ιστορικό πρώιμης ΣΝ Εμμηνόπαυση Τροποποιήσιμοι δυσλιπιδαιμία υπέρταση σακχαρώδης διαβήτης κάπνισμα έλλειψη άσκησης διατροφή
Κατηγορίες Δυσλιπιδαιμιών Οικογενής Υπερχοληστερολαιμία (1:500-1:1.000.000) Οικογενής Συνδυασμένη Δυσλιπιδαιμία (3-5 :1.000) Τύπου ΙΙΙ Δυσλιπιδαιμία (1 :100) Οικογενής Υπερτριγλυκεριδαιμία Οικογενής Υποβηταλιποπρωτεϊναιμία Σύνδρομο Χυλομικροναιμίας
Δευτεροπαθείς δυσλιπιδαιμίες ΟΧ ΤΓΛ Υποθυρεοειδισμός Γυναικείες ορμόνες Εγκυμοσύνη Σακχαρώδης διαβήτης Ουρική αρθρίτιδα Παχυσαρκία Νεφρωσικό σύνδρομο Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Ολική Χοληστερόλη (mg/dl) <200 Επιθυμητή 200 239 Οριακά υψηλή 240 Υψηλή LDL Χοληστερόλη (mg/dl) <100 100 129 130 159 160 189 190 Επιθυμητή ~ Επιθυμητή Οριακά υψηλή Υψηλή Πολύ υψηλή
Τριγλυκερίδια (mg/dl) <150 φυσιολογικά 150-199 οριακά υψηλά 200-499 Υψηλά 500Πολύ υψηλά HDL Χοληστερόλη (mg/dl) <40 Χαμηλή ( όριο 40, όριο 50) >60 Υψηλή (πολύ ευνοϊκή δράση)
ΠΩΣ ΘΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΥΨΗΛΗ ΧΟΛΗΞΣΤΕΡΟΛΗ? ΣΕ ΠΟΙΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΦΤΑΣΕΙ?
Επίπεδα LDL-C Χωρίς παράγοντες κινδύνου < 130 mg/dl Με παράγοντες (σάκχαρο) < 100 mg/dl Έμφραγμα μυοκαρδίου 70 mg/dl
Υγιεινοδιαιτητικές οδηγίες ATP III Έμφαση στην αλλαγή τρόπου ζωής Δίαιτα πτωχή σε κεκορεσμένα λιπαρά Εναλλακτικές τροφές που ενισχύουν την μείωση της LDL Φυτικές στανόλες / στερόλες (2 g/d) Φυτικές ίνες (10 25 g/d) Έμφαση στη μείωση του βάρους και στην αύξηση της φυσικής δραστηριότητας Διακοπή του καπνίσματος
ΥΠΟΛΙΠΙΔΑΙΜΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΣΤΑΤΙΝΕΣ ΦΙΒΡΑΤΕΣ ΡΗΤΙΝΕΣ ΝΙΚΟΤΙΝΙΚΟ ΟΞΥ ΕΖΕΤΙΜΙΔΗ Ω3 ΛΙΠΑΡΑ ΟΞΕΑ
ΣΤΑΤΙΝΕΣ (Λοβαστατίνη Πραβαστατίνη Σιμβαστατίνη Φλουβαστατίνη Ατορβαστατίνη Ροσουβαστατίνη) Κλασσικά χορηγούνται για LDL Έχουν αποδεδειγμένη ικανότητα για θνησιμότητας σε άτομα με ή χωρίς ΣΝ Έχουν πλειοτροπικές δράσεις
ΠΟΤΕ? ΓΙΑ ΠΟΣΟ? ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ? ΘΑ ΠΕΙΡΑΞΟΥΝ ΤΟ ΣΥΚΩΤΙ ΜΟΥ?
Τι πρέπει να προσέχουμε όταν μας χορηγούνται στατίνες? Την κατανάλωση grape fruit Διακοπή κατά τη διάρκεια λήψης αντιβιοτικών ή εμφάνισης πυρετού Μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ Μυική καταπόνηση Έλεγχος ηπατικών ενζύμων και CPK
Πότε διακόπτουμε τα φάρμακα? 1. ισχυρές μυαλγίες 2. αύξηση της CPK > 10X AΦΟ 3. αύξηση των ηπατικών ενζύμων > 3Χ Προσοχή στην ταυτόχρονη χορήγηση: Φιβρατών, κουμαρινικών αντιπηκτικών, μακρολιδίων, ιτρακοναζόλης, βεραπαμίλης, διλτιαζέμης