Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΤΜΗΜΑ

Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΤΜΗΜΑ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΒΙΝΤΕΟ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ Μαρία Σιδηροπούλου ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013 ΕΠΟΠΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Δρ. Ελευθέριος Μωυσιάδης Εκπονηθείσα πτυχιακή εργασία απαραίτητη για την κτήση του βασικού πτυχίου

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Τα τελευταία χρόνια οι βίντεο-παρουσιάσεις χρησιμοποιούνται ευρέως ως αποτελεσματικό μέσο μετάδοσης εκπαιδευτικού περιεχομένου. Τυπικά παραδείγματα βίντεο-παρουσιάσεων μπορούν να βρεθούν άφθονα στον Παγκόσμιο Ιστό, είτε με τη μορφή διαλέξεων είτε με τη μορφή εγχειριδίων, περιλαμβάνοντας ποικίλα θέματα όπως πανεπιστημιακές διαλέξεις, θέματα εκμάθησης χρήσης λογισμικών, ζητημάτων μάρκετινγκ, μαγειρικής κ.ά. Παρά την εκτενή βιβλιογραφία σχετικά με την αποτελεσματικότητα των βίντεοπαρουσιάσεων, παρατηρείται έλλειψη έρευνας για το κομμάτι που αφορά τη μεθοδολογία η οποία πρέπει να ακολουθηθεί ώστε να επιτευχθεί μια ποιοτική βίντεο-παρουσίαση. Στην παρούσα πτυχιακή εργασία καλούμαστε να καλύψουμε το κενό της βιβλιογραφίας και να προτείνουμε τα βήματα μιας μεθοδολογίας για την ανάπτυξη μιας ποιοτικής βίντεο-παρουσίασης. Στη συνέχεια, η εφαρμογή της προτεινόμενης μεθοδολογίας επιβεβαιώνει πειραματικά την αξιοπιστία της ως προς τη μεγιστοποίηση της ποιότητας της βίντεο-παρουσίασης. Σελ.2 από 101

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον επιβλέποντα καθηγητή μου, Δρ. Ελευθέριο Μωυσιάδη που μου έδωσε την ευκαιρία να ασχοληθώ με ένα τόσο ενδιαφέρον ζήτημα, καθώς και για τη σημαντική συνεισφορά του στις γνώσεις που απέκτησα κατά τη διάρκεια των προπτυχιακών σπουδών μου. Επίσης, ευχαριστώ ιδιαίτερα τον γραφίστα Θεόδωρο Αδάμο για την καθοδήγηση και τις συμβουλές του κατά τη διάρκεια υλοποίησης του βίντεο όπως και την Παρασκευή Σαμοΐλη για τη συμμετοχή της ως αφηγήτρια του βίντεο. Σελ.3 από 101

Πίνακας περιεχομένων ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 2 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ... 3 1.ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ... 7 1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 7 1.2 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚOI ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΕΝΝΟΙΕΣ... 7 1.3 ΒΙΝΤΕΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ... 8 1.4 Η ΧΡΗΣΗ ΒΙΝΤΕΟ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ... 9 1.5 Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΒΙΝΤΕΟ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ... 10 1.6 ΤΟ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΜΑΘΗΣΗΣ ΜΕ ΠΟΛΥΜΕΣΑ ΚΑΙ Η ΑΠΟΤΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ... 12 1.7 ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΒΙΝΤΕΟ ΣΤΟΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ... 13 2. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ... 18 2.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 18 2.2 ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ... 18 2.3 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ... 19 2.3.1 ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΟΔΟΥ... 20 2.3.2 ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΕΙΣΟΔΟΥ... 21 2.3.3 ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΒΙΝΤΕΟ... 24 2.3.4 ΈΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗ... 28 3. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΜΕΔΟΛΟΓΙΑΣ... 33 3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 33 3.2 ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΟΔΟΥ... 33 3.3 ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΕΙΣΟΔΟΥ... 34 3.4 ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΒΊΝΤΕΟ... 36 3.5 ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗ... 38 3.5.1 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΚΕΝΟΥ... 39 3.5.2 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ (ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΟΔΟΧΗΣ)... 45 4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ... 53 5. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 56 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α... 61 1. ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΕΙΣΟΔΟΥ ΣΕ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ (ΜΕΘΟΔΟΣ 1 ΚΑΙ 2)... 61 2. 1 ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΜΕΘΟΔΟΣ 1 Η (ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ)... 74 2.2 ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΜΕΘΟΔΟΣ 1 Η (ΦΛΥΑΡΙΕΣ)... 79 Σελ.4 από 101

3.1 ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΜΕΘΟΔΟΣ 2Η (ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΚΕΝΟΥ)... 86 3.2 ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΜΕΘΟΔΟΣ 2 Η (ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ)... 88 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β... 92 1. ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ... 92 2. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΠΟΔΟΧΗΣ... 95 3. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΚΕΝΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ... 96 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ (ΜΩΥΣΙΑΔΗΣ,2013)... 98 Σελ.5 από 101

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Σελ.6 από 101

1.ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ 1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στο πρώτο κεφάλαιο της πτυχιακής εργασίας επιχειρείται η περιγραφή ορισμένων βασικών όρων και εννοιών που σχετίζονται με το θέμα των βίντεοπαρουσιάσεων. Στη συνέχεια, γίνεται μια προσπάθεια συγκέντρωσης και αναφοράς στα κυριότερα σημεία που έχει σταθεί η βιβλιογραφική έρευνα στο αντικείμενο των βίντεο-παρουσιάσεων με έμφαση στο θέμα της εκπαίδευσης. Σκοπός του παρόντος κεφαλαίου είναι να εισαγάγει τον αναγνώστη ομαλά στη θεωρία των βίντεο-παρουσιάσεων, ώστε να κατανοήσει στη συνέχεια τη μεθοδολογία ανάπτυξης μιας αποτελεσματικής βίντεο-παρουσίασης και την πειραματική εφαρμογή της εν λόγω μεθοδολογίας, όπως περιγράφονται στα επόμενα κεφάλαια. 1.2 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚOI ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΕΝΝΟΙΕΣ Αρχικά παραθέτουμε τον ορισμό ορισμένων βασικών εννοιών που περιλαμβάνονται στη πτυχιακή εργασία. Βίντεο: Το βίντεο αποτελεί ένα ηλεκτρονικό μέσο για την καταγραφή, αντιγραφή και μετάδοση κινούμενων οπτικών εικόνων [1]. Μπορεί να περιλαμβάνει αφήγηση ή και όχι. Το βίντεο μπορεί να είναι προσωπικό, να δημιουργηθεί δηλαδή από τον ενδιαφερόμενο με τη χρήση της κατάλληλης κάμερας, του κατάλληλου φωτισμού και συστήματος ήχου ή να δημιουργηθεί μέσω υπολογιστή χρησιμοποιώντας ένα λογισμικό σύλληψης οθόνης όπως περιγράφεται παρακάτω. Ορισμένα από τα προγράμματα αναπαραγωγής είναι τα VLC, Windows Media Player, Bsplayer κ.α. Βίντεο σύλληψης οθόνης: το βίντεο σύλληψης οθόνης αποτελεί μια καταγραφή του τι συμβαίνει στην οθόνη του υπολογιστή κάθε στιγμή. Μπορεί να περιέχει υπότιτλους, κίνηση ή και αφήγηση [2]. Εναλλακτικά ορίζεται ως μια εικόνα της οθόνης του υπολογιστή η οποία μπορεί να εξαχθεί με τη μορφή ενός αρχείου γραφικών [3]. Στα αγγλικά αναφέρεται ως screen capture, screen cast ή screen shot video. Σήμερα υπάρχει μια πληθώρα εργαλείων τα οποία χρησιμοποιούνται στην παραγωγή Σελ.7 από 101

βίντεο σύλληψης οθόνης και μάλιστα δωρεάν. Τα πιο γνωστά είναι τα Aviscreen, Camstudio, Camtasia, Robodemo, Lotus Screencam, Copernicus, GoView, Isu, Jing, Krut, Screen Castle, Screencast O matic, Screenjelly, Screenr, Webinaria [4]. Το βίντεο εξάγεται σε μορφή αρχείων AVI, WMV, FLV ή MPEG [5]. Βίντεο συνεχούς ροής : Το βίντεο συνεχούς ροής είναι ένας όρος που εφαρμόζεται με τις τεχνικές συμπίεσης και φόρτωσης που επιτρέπουν στο χρήστη τη μετάδοση και παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο ενός βίντεο μέσω του διαδικτύου [6]. Ο αγγλικός όρος είναι video streaming. Ορισμένα από τα πλεονεκτήματα της χρήσης του βίντεο συνεχούς ροής περιλαμβάνουν τη στιγμιαία παρακολούθηση, τη μετάδοση ζωντανά γεγονότων, την παροχή μεγάλων φορμών, την ομαδική εκπομπή σε πολλούς θεατές και την εύκολη δημιουργία αρχείων συνεχούς ροής. Η μετάδοση βέβαια ενός βίντεο συνεχούς ροής εξαρτάται άμεσα από τον τύπο και την ταχύτητα της σύνδεσης στο διαδίκτυο γεγονός που αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μειονεκτήματα της συγκεκριμένης μορφής βίντεο [6]. Βίντεο παρουσίαση (Video Presentation) : Αναφέρεται στην παρουσίαση ενός θέματος σε ακροατήριο χρησιμοποιώντας την τεχνολογία του βίντεο. Βίντεο διάλεξη (Video Lecture) : Αναφέρεται σε μέθοδο διδασκαλίας και παρουσίασης ενός εκπαιδευτικού περιεχομένου σε μια τάξη ή σε οποιοδήποτε ακροατήριο. Βίντεο Βοήθημα (Video Tutorial) : Το βίντεο βοήθημα είναι μια μέθοδος μεταφοράς γνώσης μέσω βίντεο και αποτελεί κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας [7]. Τα βίντεο βοηθήματα μπορεί να είναι απλά βίντεο που παρακολουθεί ο ενδιαφερόμενος, βίντεο σύλληψης οθόνης με οδηγίες για την εκμάθηση και χρήση ενός λογισμικού αλλά και διαδικτυακές διαλέξεις, καταγραμμένες ή και παρακολουθούμενες σε πραγματικό χρόνο μέσω διαδικτύου. 1.3 ΒΙΝΤΕΟ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Οι βίντεο-παρουσιάσεις χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο στον επιχειρηματικό κλάδο για ενδοεταιρικούς σκοπούς όπως η παρουσίαση και Σελ.8 από 101

ανάπτυξη διαφόρων ιδεών αλλά και για προβολή προϊόντων, σχεδίων, έργων ιδεών σε υποψήφιους ή υφιστάμενους πελάτες, καθώς και στον εκπαιδευτικό κλάδο για μετάδοση εκπαιδευτικού περιεχομένου. Η επιλογή της χρήσης βίντεο σε μια παρουσίαση έγκειται στους εξής παράγοντες: «Αιχμαλωτίζει» την προσοχή του ακροατηρίου: Η επιτυχία της παρουσίασης κρίνεται από την αντίδραση του ακροατηρίου στα πρώτα λεπτά. Αυτό εξασφαλίζεται μέσω ενός βίντεο που δημιουργεί γρήγορα μια συναισθηματική αντίδραση που δεσμεύει τους παρευρισκόμενους στην παρουσίαση. Παρουσιάζει τον τρόπο εκμάθησης μέσω βίντεο: Η ενσωμάτωση του βίντεο σε μια παρουσίαση καλύπτει εξ ορισμού διάφορα στυλ εκμάθησης αφού περιλαμβάνει τη χρήση ομιλίας, μουσικής, εικόνας, κειμένου και κίνησης και εξασφαλίζει τη σύνδεση με τον παρευρισκόμενο. Παρέχει διαλείμματα για τον παρουσιαστή και τους συμμετέχοντες: Η χρήση βίντεο δίνει τη δυνατότητα στον παρουσιαστή να αποτραβηχτεί κατά τη διάρκεια του βίντεο, να ανασυγκροτηθεί αλλά και να παρατηρήσει τις αντιδράσεις του κοινού, ενώ παρέχει και ένα διάλειμμα για τον συμμετέχοντα από τον ομιλητή. Παράγει καλύτερες συζητήσεις με την ενεργό συμμετοχή των παρευρισκομένων: η χρήση βίντεο προκαλεί τις αντιδράσεις του κοινού το οποίο συμμετέχει σε σύντομες αλλά στοχευμένες συζητήσεις στα θέματα που προκύπτουν [8]. 1.4 Η ΧΡΗΣΗ ΒΙΝΤΕΟ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Ειδικότερα στον τομέα της εκπαίδευσης η χρήση βίντεο στις διαλέξεις ή η επιλογή βίντεο-βοηθημάτων για την αποτελεσματική μετάδοση εκπαιδευτικού υλικού κερδίζει όλο και περισσότερους υποστηρικτές. Τυπικά παραδείγματα βίντεο-παρουσιάσεων μπορούν να βρεθούν στο διαδίκτυο και αφορούν θέματα ποικίλης ύλης όπως πανεπιστημιακές διαλέξεις, εγχειρίδια χρήσης λογισμικών, μαθήματα μαγειρικής, διακόσμησης, πλεξίματος, δημιουργίας κοσμημάτων, Σελ.9 από 101

σεμινάρια ψυχολογίας, εσωτερικής αναζήτησης και αυτογνωσίας, μαθήματα εκγύμνασης και πολλά άλλα. Η ενσωμάτωση της τεχνολογίας βίντεο σε μια διάλεξη ή η δημιουργία ενός βίντεο εκμάθησης ενός αντικειμένου προσφέρει δημιουργικότητα και διαδραστικότητα. Επιπλέον, εξελίσσει και αυξάνει τη διαδικασία μάθησης, καθώς οι μαθητές παρακολουθούν το περιεχόμενο σε δράση. Ενόσω το βαρετό κείμενο ζωντανεύει μέσω της εικόνας, της κίνησης και του ήχου, οι μαθητές επεξεργάζονται τις πληροφορίες ταχύτερα και οπτικοποιούν μια διαδικασία και το πώς αυτή λειτουργεί [6]. Σημαντικό είναι δε ότι το βίντεο προκαλεί πολλές φορές συναισθηματικές αντιδράσεις που μπορούν να βοηθήσουν στην αύξηση της κινητοποίησης του εκάστοτε κοινού [9]. 1.5 Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΒΙΝΤΕΟ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Μελετώντας τη θεωρία του βίντεο από ιστορική σκοπιά διαπιστώνουμε την εξέλιξη της τεχνολογίας του βίντεο από παιδαγωγικής άποψης. Ενώ στα μέσα της δεκαετίας του 80 η εικόνα μέσω της τηλεόρασης, των ταινιών, των βιντεοκασετών κατείχε εξέχουσα θέση, από τα τέλη της δεκαετίας του 80 και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 90 το στοίχημα στη χρήση βίντεο στον τομέα της εκπαίδευσης μεταφέρθηκε στο κομμάτι της «αλληλεπίδρασης» με την εμφάνιση των ψηφιακών βίντεο, των πολυμέσων και των CD-ROM. Ενώ μέχρι πρότινος ο έλεγχος ανήκε αποκλειστικά στον καθηγητή, με την εμφάνιση του διαδραστικού βίντεο ο μαθητής απέκτησε ελεγχόμενη πρόσβαση στους πόρους του διδακτικού υλικού. Το πεδίο έρευνας για τα διαδραστικά πολυμέσα επεκτάθηκε εκτός από τη μελέτη της αποτελεσματικότητας τους στην απόδοση των μαθητών, σε τεχνικές ενσωμάτωσης παιδαγωγικών αρχών και σχεδίασης τακτικών διδασκαλίας [10]. Επιπλέον, μελετήθηκαν στρατηγικές σχεδίασης και επιλογής-μίξης των κατάλληλων εργαλείων που ανταποκρίνονται σε διαφορετικά στυλ μάθησης και ο τρόπος παρουσίασης τους στους μαθητές [11]. Στα μέσα της δεκαετίας του 90 το διαδίκτυο ενίσχυσε περισσότερο την προσβασιμότητα και την διαδραστικότητα και εισήγαγε ένα νέο στοιχείο, την «ενσωμάτωση». Αυτό συνεπάγεται διασύνδεση με άλλα υλικά στο διαδίκτυο, συνεργαζόμενα εργαλεία και επικοινωνία. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι οι Σελ.10 από 101

διαδικτυακές βίντεο-διαλέξεις που λαμβάνουν χώρα σε μια τάξη και σε απομακρυσμένους ταυτόχρονα φοιτητές ενισχύουν την αλληλεπίδραση μεταξύ : Του υφηγητή και των μαθητών Του υφηγητή και των απομακρυσμένων μαθητών Μεταξύ των μαθητών Μεταξύ των απομακρυσμένων μαθητών Μεταξύ των μαθητών της τάξης και των απομακρυσμένων μαθητών Μεταξύ όλων των μαθητών και των αρχείων προς επεξεργασία [12] Η αξία που προσθέτει κάθε στάδιο εξέλιξης της τεχνολογίας του βίντεο στην εκπαιδευτική διαδικασία συνοψίζεται στον παρακάτω πίνακα [13]: Πίνακας 1 : Αξία του βίντεο στην εκπαιδευτική διαδικασία κατά τα στάδια εξέλιξής του ΕΙΚΟΝΑ (Ο έλεγχος στον καθηγητή) Το βίντεο είναι ελκυστικό Επιτρέπει την εργασία εκτός τάξης και δείχνει την εφαρμογή της θεωρίας στην αληθινή ζωή Μπορεί να μεταφέρει γνώμες ειδικών, παραδείγματα, παρουσιάσεις Δείχνει ωραία, ενθαρρύνοντας και τους αδιάφορους μαθητές ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ (Ο έλεγχος στο μαθητή) Ο μαθητής μπορεί να επιστρέψει πίσω στο βίντεο και να το επαναλάβει στο δικό του χρόνο με το δικό του ρυθμό Δυνατότητα επανάληψης και παύσης Μπορεί να μάθει οπουδήποτε και οποτεδήποτε Μπορεί να επιλέξει τη χρήση του ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ (Κατανεμημένος Έλεγχος) Επιτρέπει δυναμικές παρουσιάσεις Δίνει αξία στο κείμενο Υποστηρίζει τη διδασκαλία και τη μάθηση Σύνθεση πολυμέσων για απομακρυσμένους μαθητές Σελ.11 από 101

Τραβάει την προσοχή Ανταλλαγή ιδεών μαθητών Προσθέτει στην αξία της ψυχαγωγίας Οι εικόνες δίνουν γρήγορα πληροφορίες Συνδέει τις διαλέξεις με τους απομακρυσμένους μαθητές Οι μαθητές παρακολουθούν με εμπιστοσύνη Μπορεί να επιτευχθεί μεγαλύτερο κοινό Καλύτερη πρόσβαση στη μάθηση για τα άτομα με ειδικές ανάγκες Παρέχει διαδραστικό περιβάλλον διδασκαλίας Αυξάνει τους συμμετέχοντες και αντιμετωπίζει τα διαφορετικά στυλ μάθησης Το βίντεο μπορεί να λειτουργήσει παράλληλα με τις διαλέξεις Το βίντεο μπορεί να επιμεριστεί σε ενότητες και να συνδεθεί με ασκήσεις Ενσωμάτωση με διαδικτυακούς πόρους Υποστήριξη των σπουδαστών και ανατροφοδότηση 1.6 ΤΟ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΜΑΘΗΣΗΣ ΜΕ ΠΟΛΥΜΕΣΑ ΚΑΙ Η ΑΠΟΤΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ Η διαδικασία επεξεργασίας πληροφοριών που σχετίζονται με τα πολυμέσα από το ανθρώπινο μυαλό περιγράφεται επιτυχώς από τον Mayer στο γνωστικό μοντέλο μάθησης με πολυμέσα (Congitive theory of multimedia learning) το οποίο περιγράφεται σχηματικά παρακάτω: Σχήμα 1: Το γνωστικό μοντέλο μάθησης με πολυμέσα [14] Σελ.12 από 101

Τα κουτιά αντιπροσωπεύουν αποθήκες μνήμης, συμπεριλαμβανομένων της αισθητηριακής μνήμης, της μνήμης εργασίας και της μακροπρόθεσμης μνήμης. Εικόνες και λέξεις που έρχονται από τον έξω κόσμο από μια παρουσίαση πολυμέσων εισάγονται στην αισθητηριακή μνήμη μέσα από τα μάτια και τα αυτιά. Η αισθητηριακή μνήμη επιτρέπει σε φωτογραφίες και τυπωμένο κείμενο να διατηρούνται σαν οπτικές εικόνες για πολύ σύντομο χρονικό διάστημα σε μια οπτική αισθητηριακή μνήμη και σε προφορικές ομιλίες και άλλους ήχους σαν ακριβείς ακουστικές εικόνες σε μια ακουστική αισθητήρια μνήμη. Η κεντρική διεργασία της μάθησης από πολυμέσα λαμβάνει χώρα στη μνήμη εργασίας, η οποία χρησιμοποιείται για την προσωρινή κατοχή και τον χειρισμό της γνώσης στην ενεργό συνείδηση. Στη μνήμη εργασίας, δηλαδή, πραγματοποιείται η συνειδητή επεξεργασία των μεταβλητών εισόδου, των λέξεων και της εικόνας, η οποία καταλήγει στην παραγωγή της γνώσης, λεκτικής και εικονογραφικής. Η αλληλεπίδραση μεταξύ των μεταβλητών εισόδου αντιπροσωπεύει την ψυχολογική μετατροπή μιας λέξης σε εικόνα και αντίστροφα [14]. Η μακροπρόθεσμη μνήμη μπορεί να διατηρήσει μεγάλο όγκο πληροφοριών για μεγάλο διάστημα. Η αποτελεσματικότητα της μάθησης με πολυμέσα έγκειται στην ενσωμάτωση της μνήμης εργασίας στη μακροπρόθεσμη μνήμη ώστε να μπορούν να ανακληθούν οι μεταβλητές εισόδου, δηλαδή οι οπτικές και ακουστικές πληροφορίες που τέθηκαν υπό επεξεργασία μετά από την παρουσίαση [15]. 1.7 ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΒΙΝΤΕΟ ΣΤΟΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ Η βιβλιογραφία σχετικά με το θέμα των βίντεο-διαλέξεων και βίντεοβοηθημάτων έχει επικεντρωθεί κυρίως σε έρευνες που αφορούν την αποτελεσματικότητα τους στην εκμάθηση διαφόρων αντικειμένων σε σύγκριση πάντα με τις κλασικές μεθόδους διδασκαλίας. Από το 1984 ο Rutter στο βιβλίο του Looking and Seeing : The role of Visual Communication in Social Interaction είχε επισημάνει ότι το βίντεο δίνει ένα «πρόσωπο» στο απρόσωπο κομμάτι του περιεχομένου, το οποίο εγείρει το ενδιαφέρον και την επικοινωνία μεταξύ των μαθητών και επηρεάζει με αυτόν τον τρόπο την μάθηση θετικά [16]. Σε εκτεταμένη έρευνα του πανεπιστημίου Nanyang Technological University από το 2003 έως το 2006 ερευνήθηκε η Σελ.13 από 101

αποτελεσματικότητα της χρήσης των βίντεο-διαλέξεων και αναλύθηκαν μέσω ερωτηματολογίου οι λόγοι προτίμησης των σπουδαστών στα μαθήματα που χρησιμοποιούν βίντεο-παρουσιάσεις. Σε σύνολο 1160 συμμετεχόντων στην έρευνα το 94,9% βρήκε τις βίντεο-διαλέξεις χρήσιμες για τις σπουδές του, κυρίως γιατί δίνουν τη δυνατότητα στους φοιτητές να ξαναπαρακολουθήσουν συγκεκριμένα κομμάτια του μαθήματος που δεν έγιναν αντιληπτά, από οποιονδήποτε υπολογιστή, οποιαδήποτε στιγμή, όσες φορές είναι απαραίτητο και γιατί τα βίντεο βοηθούν την προετοιμασία τους για τις εξετάσεις [16]. Σε πείραμα στο Michigan των Η.Π.Α μαθητές τρίτης και όγδοης τάξης εκτέθηκαν σε διδασκαλία μέσω βίντεο συνεχούς ροής στα μαθήματα των θετικών και κοινωνικών επιστημών. Τα αποτελέσματα παρουσίασαν μια άνοδο στο μέσο όρο βαθμολογίας στις εξετάσεις των μαθητών της τρίτης τάξης και στα δύο γνωστικά αντικείμενα, ενώ της όγδοης τάξης μόνο στις κοινωνικές επιστήμες [17]. Μια ακόμα εμπειρική μελέτη το 2008 παρουσιάζει τη θετική επίδραση βίντεοδιαλέξεων με αναλυτικότερο περιεχόμενο από αυτό του μαθήματος με σκοπό την ενίσχυση των αδύναμων μαθητών. Ένα στατιστικά σημαντικό ποσοστό 68,5% χρησιμοποίησε τις βίντεο-διαλέξεις για την προετοιμασία πριν τις εξετάσεις ενώ το 38,9 % των σπουδαστών που τις χρησιμοποίησε βελτίωσε τις βαθμολογίες του [18]. Τα υποσχόμενα θετικά αποτελέσματα τείνει να επαληθεύσει μικρότερης κλίμακας έρευνα σε πέντε φοιτητές πανεπιστημίου, οι οποίοι παρακολούθησαν 16 πεντάλεπτες διαλέξεις σε θέματα κινησιολογίας και ψυχολογίας για παιδιά. Η επίδοση των φοιτητών έδειξε μια αμυδρή άνοδο χάρη στη μεθόδο των βίντεο-διαλέξεων σε σχέση με τις τυπικές μεθόδους διδασκαλίας [19]. Επιπλέον, σε σχετική έρευνα του Cooshna-Naik για την επίδραση των βίντεοβοηθημάτων σύλληψης εικόνας στη διδασκαλία ενός γκρουπ δέκα μαθητών τα αποτελέσματα ήταν ενθαρρυντικά, καθώς οι μαθητές εκτίμησαν τα βίντεοβοηθήματα όπως βέβαια και τις στατικές εκδοχές των βοηθημάτων, γεγονός που οφείλεται στα διαφορετικά στυλ εκμάθησης των μαθητών. Παρά τον περιορισμένο αριθμό του δείγματος, η έρευνα δίνει μια γενική ιδέα της αποτελεσματικότητας των βίντεο-βοηθημάτων και προτείνει τη χρήση τους ως συμπληρωματικών εργαλείων σε συμβατικές μορφές μαθησιακών πόρων [15]. Σελ.14 από 101

Προς την ίδια κατεύθυνση κινείται και η ποσοτική έρευνα του καθηγητή Walker για την αποτελεσματικότητα των βίντεο σύλληψης οθόνης με αφήγηση σε εργασία στατιστικής που ανατέθηκε σε φοιτητές σε περιβάλλον Excel. Πιο συγκεκριμένα, τα βίντεο χρησιμοποιήθηκαν για την διδασκαλία των στατιστικών συναρτήσεων του Excel και τα αποτελέσματα της εργασίας που ανατέθηκε στους φοιτητές συγκρίθηκαν με αυτά που είχαν κατατεθεί πριν την διδασκαλία μέσω βίντεο-βοηθημάτων και βρέθηκαν σαφώς βελτιωμένα [2]. Εξάλλου, η θετική επίδραση της χρήσης βίντεο για την κατανόηση του κλάδου των μαθηματικών είχε ήδη επισημανθεί. Όταν ο σπουδαστής καλούνταν να διαβάσει μόνος του -παρά το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια διδασκαλίας στην τάξη το περιεχόμενο του μαθήματος είχε γίνει αντιληπτό- παρουσίαζε δυσκολία στην κατανόηση, γεγονός που κάμφθηκε μετά τη χρήση του βίντεο. Τα μικρά επεξηγηματικά βίντεο σε συνδυασμό με τα παραδοσιακά εγχειρίδια του μαθήματος των μαθηματικών αποτελούν σωστή πρακτική [20]. Πρόσφατη έρευνα του 2011 επικεντρώνεται στη σύγκριση της αποτελεσματικότητας των βίντεο σύλληψης οθόνης που χρησιμοποιούνται ως βοηθήματα με αφήγηση και χωρίς αφήγηση ορμώμενη από τη θεωρία του Mayer για το οπτικό και ακουστικό κανάλι της μνήμης εργασίας. Συγκεκριμένα, η έρευνα αφορά 45 προπτυχιακούς φοιτητές χωρισμένους σε δυο γκρουπ που παρακολούθησαν αντίστοιχα βίντεο με οδηγίες για τις λειτουργίες του λογισμικού Flash Animation με αφήγηση και χωρίς αφήγηση. Τα ευρήματα κατέληξαν στην πρόταση ότι μικρά και απλά βίντεο σύλληψης οθόνης με αφήγηση πλεονεκτούν στην προώθηση της μάθησης, ειδικά για τους μαθητές με χαμηλή προγενέστερη γνώση, τη γνώση δηλαδή που είναι αποθηκευμένη στη μακροπρόθεσμη μνήμη [21]. Ειδικά η δυνατότητα επανάληψης του βίντεο τείνει να ενθαρρύνει την αποτύπωση των πληροφοριών στη μακροπρόθεσμη μνήμη. Τέλος, ένα κομμάτι της βιβλιογραφίας επιχείρησε τη συγκέντρωση των ερευνών που έχουν πραγματοποιηθεί. Ενδεικτικά αναφέρουμε το βιβλίο του Pornsook Tantrarungroj με τίτλο Effect of Embedded Streaming Video Strategy in an Online Learning [22] καθώς και την πρόσφατη έρευνα των Pursel και Fang με τίτλο Lecture Capture: Current Research and Future Directions. Ειδικότερα, η τελευταία έρευνα κατηγοριοποιεί τις μεταβλητές στις οποίες είχε αντίκτυπο η εκμάθηση μέσω βίντεο-παρουσιάσεων και εξάγει συνολικά συμπεράσματα ανά μεταβλητή συγκεντρώνοντας τις μελέτες της σχετικής βιβλιογραφίας [23]. Σελ.15 από 101

Συγκεκριμένα τα συμπεράσματα που εξήχθησαν ανά μεταβλητή ελέγχου είναι τα εξής: Επίδοση των μαθητών: Η πλειοψηφία των ερευνών συμφωνεί πως τα βίντεο βοήθησαν τους μαθητές να επιτύχουν μεγαλύτερους βαθμούς και να βελτιώσουν την επίδοση τους στο μάθημα. Διαδικασία μάθησης: Η εξέταση της συγκεκριμένης μεταβλητής έδειξε πως τα βίντεο έδωσαν νέα ώθηση στους μαθητές και έκαναν την μάθηση ευκολότερη. Παρουσία των μαθητών: Οι έρευνες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα βίντεο δίνουν κίνητρο στους σπουδαστές να παρακολουθήσουν από κοντά τις διαλέξεις ακόμα και αν είναι διαθέσιμες στο blackboard, γιατί δεν θέλουν να χάσουν τις αλληλεπιδράσεις που προκύπτουν μέσα στην τάξη μετά την παρουσίαση του βίντεο. Ικανοποίηση των μαθητών: Συγκεντρωτικά, οι μαθητές ανέφεραν πως η παρακολούθηση των βίντεο ήταν χρήσιμη και αποτέλεσε συνολικά μια θετική εμπειρία. Χρήση από τους μαθητές: Η πλειοψηφία των ερευνών αποκάλυψε πως οι περισσότεροι μαθητές παρακολουθούν συγκεκριμένα αποσπάσματα των βίντεο και όχι ολόκληρη τη βίντεο-διάλεξη γεγονός που σημαίνει ότι τα βίντεο χρησιμοποιήθηκαν κυρίως ως συμπληρωματικά βοηθήματα του μαθήματος και δεν υποκαθιστούν την παράδοση του μαθήματος και τα εγχειρίδια της ύλης του. Παρά τις αποδείξεις για την αποτελεσματικότητα της χρήσης των βίντεοπαρουσιάσεων στον εκπαιδευτικό τομέα, σύμφωνα με τον Bates αυτού του είδους οι παρουσιάσεις υποχρησιμοποιούνται [24]. Ενώ το κόστος παραγωγής ενός βίντεο έχει πέσει δραματικά και ως προς τον εξοπλισμό που απαιτείται αλλά και ως προς τα δωρεάν πλέον λογισμικά που επιτρέπουν την παραγωγή βίντεο, μια βίντεο-παρουσίαση προϋποθέτει την αφιέρωση αρκετού χρόνου γεγονός που αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για τους εκπαιδευτικούς. Σε επίπεδο πανεπιστημιακής εκπαίδευσης κρίνεται δύσκολη η μεταφορά αφηρημένων εννοιών και γενικών αρχών σε βίντεο, οπότε προτιμάται η έντυπη μορφή εγχειριδίων. Επιπροσθέτως, δεν υπάρχει εξοικείωση με την τεχνολογία του βίντεο με αποτέλεσμα τη διατήρηση των κλασικών μεθόδων διδασκαλίας. Σελ.16 από 101

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Σελ.17 από 101

2. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ 2.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στο δεύτερο κεφάλαιο της πτυχιακής εργασίας επιχειρείται η ανάπτυξη μιας αποτελεσματικής μεθοδολογίας υλοποίησης ποιοτικών βίντεο-παρουσιάσεων με σκοπό την κάλυψη της έλλειψης στο συγκεκριμένο ζήτημα από πλευράς βιβλιογραφίας. Αρχικά, εντοπίζεται το πρόβλημα σχετικά με την έλλειψη ποιοτικών βίντεο-διαλέξεων. Στη συνέχεια, αναλύονται τα στάδια της προτεινόμενης μεθοδολογίας προετοιμάζοντας τον αναγνώστη για την κατανόηση του τρίτου κεφαλαίου. Αυτό περιλαμβάνει όλη την πειραματική διαδικασία η οποία ακολουθήθηκε, προκειμένου να επαληθευτεί η θεωρητική προσέγγιση του παρόντος κεφαλαίου στην ανάπτυξη της μεθοδολογίας υλοποίησης ποιοτικών βίντεο-παρουσιάσεων. 2.2 ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ Παρά το γεγονός ότι η χρήση των βίντεο-παρουσιάσεων τα τελευταία χρόνια αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς ιδιαίτερα στον εκπαιδευτικό χώρο, όπως αναλύθηκε και στο προηγούμενο κεφάλαιο, υπάρχει έλλειψη βιβλιογραφίας που σχετίζεται με τη μεθοδολογία υλοποίησης μιας αποτελεσματικής βίντεοπαρουσίασης. Ενώ υπάρχει πληθώρα ερευνών και επιστημονικών μελετών σε σχέση με την αποτελεσματικότητα των βίντεο-παρουσιάσεων, σε πρακτικό επίπεδο η κοινότητα που επιλέγει την υλοποίηση βίντεο για διδακτικούς σκοπούς στερείται μιας μεθοδολογίας υλοποίησης που να εγγυάται την επιτυχία των βίντεο-παρουσιάσεων στον εκπαιδευτικό τους στόχο. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται τόσο από προσωπική επισταμένη έρευνα της βιβλιογραφίας, αλλά και από μαρτυρίες του επιβλέποντος καθηγητή Δρ. Μωυσιάδη, ο οποίος αντιμετώπισε πολλάκις το πρόβλημα έλλειψης μεθοδολογίας όταν χρειάστηκε να αναθέσει την υλοποίηση βίντεο-παρουσιάσεων σε φοιτητές του για την παρουσίαση της πτυχιακής τους εργασίας. Πιο συγκεκριμένα, ενώ η υλοποίηση του εκάστοτε βίντεο είχε ως μεταβλητή εισόδου ένα πλήρες και άρτιο κείμενο, το κείμενο δηλαδή της πτυχιακής εργασίας όπως αυτό διαμορφωνόταν μετά τις τελικές διορθώσεις, εντούτοις συχνά η βίντεο-παρουσίαση παρουσίαζε σημαντικά κενά που δυσκόλευαν την κατανόηση του θέματος. Αφιερώνονταν πολλά καρέ σε πληροφορίες όχι σημαντικές, ενώ ζητήματα που ήταν βασικά για Σελ.18 από 101

την κατανόηση του θέματος είτε υποβαθμίζονταν είτε παραλείπονταν τελείως [25]. Κατ αυτόν τον τρόπο, γίνεται σαφής η ανάγκη ανάπτυξης μιας μεθοδολογίας υλοποίησης βίντεο-παρουσιάσεων που να είναι ποιοτική, να επιτυγχάνει δηλαδή τον σκοπό της μετάδοσης του εκπαιδευτικού περιεχομένου και ειδικότερα όταν είναι απαραίτητη η μαζική ή και συνεργατική παραγωγή τέτοιων βίντεο-παρουσιάσεων. 2.3 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Δεδομένου ότι θέλουμε να δομήσουμε μια θεωρία με ποιοτικά αποτελέσματα θεωρούμε την εν λόγω μεθοδολογία ως μια κυκλική διαδικασία συνεχούς βελτίωσης ποιότητας που ακολουθεί τον κύκλο του Deming επιτυγχάνοντας μέσα από διαδοχικές βελτιώσεις συστηματικά υψηλότερη ποιότητα. Ο κύκλος του Deming περιλαμβάνει τα εξής στάδια: Σχεδίαση: Συλλογή των δεδομένων εισόδου και σχεδίαση της διαδικασίας Υλοποίηση: Υλοποίηση της διαδικασίας Έλεγχος: Έλεγχος της διαδικασίας σε σχέση με το στόχο Δράση: Βελτιωτικές κινήσεις σε σχέση με τα αποτελέσματα που προέκυψαν από τον έλεγχο [26] Σχήμα 2: Ο κύκλος του Deming [27] Σε αυτό το πλαίσιο προτείνεται το παρακάτω περίγραμμα της μεθοδολογίας υλοποίησης μιας ποιοτικής βίντεο-παρουσίασης: Στάδιο 1 ο : Εντοπισμός Δεδομένων Εισόδου Σελ.19 από 101

Στάδιο 2 ο : Ανάλυση Δεδομένων Εισόδου Στάδιο 3 ο : Υλοποίηση Βίντεο Στάδιο 4 ο : Έλεγχος και Βελτίωση Σχηματικά η προτεινόμενη κυκλική διαδικασία της μεθοδολογίας υλοποίησης ποιοτικών βίντεο-παρουσιάσεων περιγράφεται στο διάγραμμα που ακολουθεί: Σχήμα 3: Διάγραμμα περιγραφής προτεινόμενης μεθοδολογίας 2.3.1 ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΟΔΟΥ Στο πρώτο στάδιο της προτεινόμενης μεθοδολογίας, αρχικά προσπαθούμε να εντοπίσουμε το κατάλληλο εκπαιδευτικό περιεχόμενο το οποίο θα αποτελέσει την αφετηρία ή αλλιώς τη μεταβλητή εισόδου της μεθοδολογίας με τη μορφή κειμένου. Είναι απαραίτητο να δοθεί μεγάλη προσοχή στην επιλογή του κειμένου αφενός γιατί πρέπει να εξυπηρετεί τους διδακτικούς και Σελ.20 από 101

παιδαγωγικούς στόχους και αφετέρου γιατί πρέπει να είναι άρτιο και σωστά δομημένο, ώστε να διευκολύνει την ανάλυσή του που ακολουθεί στην επόμενη φάση της μεθοδολογίας. Το κείμενο εισόδου μπορεί να το επιλέξει ο ενδιαφερόμενος είτε από κάποιο υπάρχον σύγγραμμα είτε να το εκπονήσει ο ίδιος. Όσον αφορά την αρτιότητα του κειμένου σε περίπτωση σύνταξής του από τον ενδιαφερόμενο, προτείνουμε τη βασική δομή του πρόλογου, κυρίως θέματος και επιλόγου, όπου το κυρίως θέμα χωρίζεται νοηματικά σε σαφείς ενότητες καθώς και την προσεκτική επιμέλεια από πλευράς σύνταξης και γραμματικής. Από αυτό το σημείο και παρακάτω θα αναφερόμαστε στα δεδομένα εισόδου συγκεκριμένα ως «κείμενο εισόδου». 2.3.2 ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΕΙΣΟΔΟΥ Η διαδικασία της ανάλυσης του κειμένου εισόδου αποτελεί την «καρδιά» της μεθοδολογίας με την οποία προτείνεται να υλοποιηθεί η βίντεο-παρουσίαση. Σκοπός της ανάλυσης του κειμένου, δηλαδή της ανάλυσης του κειμένου στις επιμέρους πληροφορίες που αυτό μεταφέρει, είναι να διασφαλιστεί το γεγονός πως κάθε διακριτή πληροφορία θα περιληφθεί στη βίντεο-παρουσίαση. Για το λόγο αυτό επινοήσαμε και ελέγξαμε δύο μεθόδους ανάλυσης του κειμένου εισόδου καταλήγοντας στην υιοθέτηση της μιας ως πιο αποτελεσματικής. Για την επινόηση των μεθόδων ανάλυσης του κειμένου εισόδου ερευνήσαμε τη βιβλιογραφία σχετικά με τη διαδικασία της ανάγνωσης, την αποθήκευση και επεξεργασία των πληροφοριών από την ανθρώπινη μνήμη καθώς και τεχνικές σχετικές με την κατανόηση κειμένων και εντοπισμού των σημαντικών πληροφοριών, την οποία παραθέτουμε συνοπτικά παρακάτω, ώστε να εισαγάγουμε τον αναγνώστη στον τρόπο με τον οποίο καταστρώσαμε τις δύο μεθόδους που θα προτείνουμε. Καθώς η ανάγνωση είναι μια σύνθετη γνωσιακή διαδικασία αποκωδικοποίησης συμβόλων με στόχο την άντληση νοήματος από το κείμενο, αντιμετωπίζουμε το κείμενο εισόδου ως ένα εκπαιδευτικό κείμενο το οποίο διαβάζουμε και προσπαθούμε να κατανοήσουμε [28]. Η κατανόηση του κειμένου είναι μια περίπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ του κειμένου και του αναγνώστη. Διαμορφώνεται από την προηγούμενη γνώση, τις εμπειρίες του αναγνώστη, τη στάση του απέναντι στην ανάγνωση και τη Σελ.21 από 101

γλώσσα του κειμένου. Αντιλαμβανόμαστε, δηλαδή, πως η διαδικασία της κατανόησης ενός κειμένου και κατ επέκταση ο τρόπος με τον οποίο κάθε άτομο επεξεργάζεται τις πληροφορίες αποτελεί μια υποκειμενική διαδικασία. Για να προχωρήσει η διαδικασία της επεξεργασίας των πληροφοριών από τον ανθρώπινο εγκέφαλο, πρέπει πρώτα οι πληροφορίες να αποθηκευτούν, γεγονός που λαμβάνει χώρα στη μνήμη [29]. Οι πληροφορίες που δέχεται ο εγκέφαλος περνούν αρχικά στην αισθητηριακή μνήμη, όπου παραμένουν ελάχιστα (έως 5 δευτερόλεπτα) και στη συνέχεια φιλτράρονται. Ένα μέρος αυτών περνά στη βραχυπρόθεσμη μνήμη, της οποίας η χωρητικότητα είναι περιορισμένη. Το πρώτο αυτό φιλτράρισμα, το οποίο αποτελεί μια υποσυνείδητη διαδικασία, διαχωρίζει τις πληροφορίες σημασιολογικά [30]. Στη βραχυπρόθεσμη μνήμη ή μεταγενέστερα ονομαζόμενη μνήμη εργασίας [31] συντελείται η συνειδητή διαδικασία της κωδικοποίησης των πληροφοριών με στόχο να περάσουν στη μακροπρόθεσμη μνήμη. Η μνήμη εργασίας μπορεί να διαχειριστεί μικρό αριθμό πληροφοριών, κατά μέσο όρο επτά αντικείμενα ( συν, πλην δύο) και για πολύ μικρό χρονικό διάστημα μέχρι το πολύ είκοσι δευτερόλεπτα [32]. Γίνεται σαφές ότι η μνήμη εργασίας θα πρέπει να τροφοδοτείται μόνο με μικρό αριθμό πληροφοριών, ενώ συνιστάταιι και η κατάτμηση του όγκου των πληροφοριών (η τεχνική αυτή του εγκεφάλου καλείται chunking) σε μικρότερα κομμάτια, τα οποία ανάλογα με τη σχετικότητα τους ενώνονται σε άλλα κομμάτια [30]. Με βάση τη θεωρία της κατάτμησης και του μικρού όγκου των πληροφοριών, που επιτάσσει να τροφοδοτείται η μνήμη εργασίας, αντιλαμβανόμαστε ότι μετά την ανάγνωση του κειμένου εισόδου, είναι μεγίστης σημασίας ο διαχωρισμός του κειμένου σε ενότητες με σαφείς επικεφαλίδες (εάν δεν είναι ήδη σε αυτή τη μορφή το κείμενο) και στη συνέχεια ο διαχωρισμός του κειμένου και η καταγραφή των προτάσεων από τις οποίες αποτελείται. Για ευκολία δίνουμε ένα σύμβολο σε κάθε παράγραφο και έναν αύξοντα αριθμό για κάθε πρόταση της εκάστοτε παραγράφου. Το στάδιο αυτό εφαρμόζεται και στις δύο μεθόδους ανάλυσης κειμένου που προτείνουμε αμέσως παρακάτω. Σελ.22 από 101

1 η Μέθοδος Ανάλυσης Κειμένου Εισόδου Κατά την πρώτη μέθοδο, αφού έχουμε διαχωρίσει και αριθμήσει την κάθε πρόταση του κειμένου εισόδου, επιλέγουμε υποκειμενικά από τις προτάσεις της κάθε παραγράφου ποιες είναι οι σημαντικές πληροφορίες και τις καταγράφουμε. Οι υπόλοιπες είναι οι μη σημαντικές πληροφορίες, οι λεγόμενες φλυαρίες τις οποίες δεν θα χρησιμοποιήσουμε. Μπορεί κάποιες προτάσεις να είναι ολόκληρες φλυαρίες, οπότε παραλείπονται ολόκληρες ή να περιέχουν σημαντικές πληροφορίες μαζί με φλυαρίες τις οποίες και διαχωρίζουμε. Με αυτόν τον τρόπο έχουμε συγκεντρώσει τις διακριτές πληροφορίες που πρέπει περιληφθούν στη βίντεοπαρουσίαση. 2 η Μέθοδος Ανάλυσης Κειμένου Εισόδου Η δεύτερη μέθοδος ανάλυσης κειμένου βασίζεται στην τεχνική των ερωτήσεων συμπλήρωσης κενού. Έχοντας, όπως και στην προηγούμενη μέθοδο, χωρίσει και αριθμήσει το κείμενο σε προτάσεις, για κάθε πρόταση σχηματίζουμε μια ερώτηση συμπλήρωσης κενού. Διαβάζουμε, δηλαδή, κάθε πρόταση σχηματίζοντας μια ερώτηση στο μυαλό μας και καταγράφουμε την απάντηση. Οι ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού που κάνουμε διαβάζοντας κάθε πρόταση είναι ερωτήσεις τύπου «ακριβώς εκεί» σύμφωνα με τους Raphael και Pearson και χρησιμοποιούνται για να δώσουν απάντηση σε σαφείς ερωτήσεις από το κείμενο [33]. Μερικά παραδείγματα για το πώς ξεκινούν οι ερωτήσεις τύπου «ακριβώς εκεί» είναι τα εξής: Ποιος είναι...;, Πού είναι...;, Τι είναι...;, Πότε είναι...;, Πόσα...; κτλ. Στη συνέχεια και αφού έχουμε μετατρέψει κάθε πρόταση σε μια ερώτηση συμπλήρωσης κενού και έχουμε συγκρατήσει τις απαντήσεις επιλέγουμε ανά παράγραφο τις σημαντικότερες από αυτές οι οποίες αποτελούν και τις διακριτές πληροφορίες που θα περιληφθούν στη βίντεο-παρουσίαση. Σχηματικά οι δύο μέθοδοι ανάλυσης κειμένου περιγράφονται ως εξής: Σελ.23 από 101

Σχήμα 4: Σύγκριση 1 ης και 2 ης Μεθόδου Ανάλυσης Κειμένου Εισόδου Η τεχνική σχηματισμού ερωτήσεων συμπλήρωσης κενού αποτελεί μια τεκμηριωμένη στρατηγική κατανόησης κειμένου σύμφωνα με έρευνα του Εθνικού Ινστιτούτου Λογοτεχνίας καθώς οδηγεί στην εξέλιξη της σκέψης και στον εντοπισμό των απαραίτητων απαντήσεων μέσα σε ένα κείμενο [34], ενώ προτείνεται και από το Πανεπιστήμιο του Ohio ως φόρμουλα μελέτης, ώστε να κατανοούν οι φοιτητές ένα κείμενο και να εστιάζουν στα ουσιώδη [35]. Για τους παραπάνω λόγους, η δεύτερη μέθοδος ανάλυσης του κειμένου θεωρείται περισσότερο αξιόπιστη και επιλέγεται ως πιο αποτελεσματική. 2.3.3 ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΒΙΝΤΕΟ Στην ενότητα αυτή πραγματοποιήσαμε μια έρευνα στο διαδίκτυο που αφορά τη διαδικασία δημιουργίας και επεξεργασίας ενός βίντεο, την οποία αναλύουμε ακολούθως εν συντομία. Παράλληλα, προτείνουμε οδηγίες και συμβουλές Σελ.24 από 101

σχετικά με το κομμάτι που αφορά τη δημιουργική εργασία υλοποίησης ενός βίντεο, η οποία βέβαια εξαρτάται άμεσα από την προσωπικότητα και το χαρακτήρα, κοινώς το «γούστο» του ατόμου που σχεδιάζει και παράγει το βίντεο. Από τη στιγμή που έχει ολοκληρωθεί η ανάλυση του κειμένου και έχουμε ξεχωρίσει τις προτάσεις που περιέχουν τις ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού με τις σημαντικές πληροφορίες, αυτές θα αποτελέσουν και το «σενάριο» του βίντεο που πρόκειται να υλοποιήσουμε. Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι έχουν αφαιρεθεί κάποιες προτάσεις οι οποίες περιλαμβάνονταν στο αρχικό κείμενο εισόδου, προσθέτουμε κάποιες συνδετικές λέξεις ή τροποποιούμε ελαφρώς τις προτάσεις που επιλέξαμε, έτσι ώστε να υπάρχει σύνδεση και συνοχή μεταξύ τους. Στη συνέχεια, επιλέγουμε τις εικόνες οι οποίες αντιπροσωπεύουν τις σημαντικές πληροφορίες που έχουν προκύψει από την ανάλυση του κειμένου ανά θεματική ενότητα (όπως περιγράψαμε στην προηγούμενη παράγραφο το κείμενο εισόδου έχει χωριστεί σε σαφείς θεματικές ενότητες στις οποίες έχει δοθεί και τίτλος). Προτείνουμε την επιλογή απλών και καθαρών εικόνων που στοχευμένα απεικονίζουν τη σημαντική πληροφορία και όχι κάποιο κολλάζ εικόνων που μπορεί να αποπροσανατολίσει το κοινό από τη σημαντική πληροφορία [36]. Επιπλέον, όσο καλύτερης ποιότητας και ευκρίνειας είναι οι εικόνες τόσο καλύτερη θα προκύψει στη συνέχεια και η ποιότητα των γραφικών του βίντεο [37]. Κατόπιν, επιλέγουμε το λογισμικό με το οποίο θα δημιουργήσουμε κινούμενα γραφικά, θα προσαρμόσουμε δηλαδή κίνηση στις εικόνες και θα τις επεξεργαστούμε κατάλληλα ως προς τα χρώματα, το μέγεθος, το φωτισμό, τα εφέ κτλ. Θα δημιουργήσουμε, δηλαδή, τα λεγόμενα «καρέ» τα οποία δεν είναι παρά εικόνες που εναλλάσσουμε με συγκεκριμένο ρυθμό, ώστε να προσδώσουμε την αίσθηση της κίνησης. Μερικά από τα λογισμικά που διατίθενται για τον παραπάνω σκοπό, για επεξεργασία γραφικών δισδιάστατα είναι τα Adobe After Effects, Discreet Combustion, και Apple Motion. Εάν επιθυμούμε την προσθήκη τρισδιάστατης κίνησης προτείνουμε τα προγράμματα της Autodesk, Maya and 3D Studio Max, τα οποία απευθύνονται κυρίως σε έμπειρους χρήστες εξαιτίας του βαθμού πολυπλοκότητας τους [38]. Σελ.25 από 101

Μετά τη διαμόρφωση των κινούμενων εικόνων ακολουθεί η επεξεργασία των κλιπ, δηλαδή των ομάδων καρέ που δημιουργήθηκαν προηγουμένως, η οποία γίνεται μέσω ενός λογισμικού επεξεργασίας βίντεο (video editing software). Λογισμικά επεξεργασίας βίντεο διατίθενται δωρεάν όπως το Windows Movie Maker, αλλά και εμπορικά διαθέσιμα όπως το Camtasia, AVS, Edius, Pinnacle Studio, Sony Vegas [39]. Η διαδικασία επεξεργασίας του βίντεο περιλαμβάνει τον διακανονισμό των αποσπασμάτων εικόνων και ήχου, την προσθήκη ή την αφαίρεση τμημάτων τους, την επεξεργασία των χρωμάτων και την προσθήκη εφέ, καθώς και τις μεταβάσεις μεταξύ των αποσπασμάτων [40]. Κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας μπορούμε να εισάγουμε κείμενο, με τη μορφή λέξεων κλειδιών ή σύντομων και σαφών προτάσεων που θα πλαισιώνουν την αφήγηση και θα εστιάζουν όπως και το σενάριο στις σημαντικές πληροφορίες. Στόχος μας είναι το κοινό που παρακολουθεί το βίντεο να επεξεργάζεται αυτό που ακούει, ενώ παράλληλα να απορροφά αυτό που είναι γραμμένο [41]. Για το λόγο αυτό μια ή δυο σειρές κειμένου σε κάθε καρέ αρκούν. Στο κείμενο που προσθέτουμε μπορούμε να προσθέσουμε κίνηση, να επεξεργαστούμε τα χρώματα, τις γραμματοσειρές κτλ., έτσι ώστε να ταιριάζει με το ύφος της παρουσίασης μας. Ένα σημείο στο οποίο θα πρέπει να δοθεί προσοχή σε σχέση με το κείμενο είναι να φροντίσουμε η διάρκεια της παραμονής του στην οθόνη να είναι αρκετή, για να μπορεί να αναγνωστεί από τον θεατή. Ακόμα, προτείνουμε και την επιλογή ενός φόντου στο οποίο θα «πατήσουν» τα γραφικά και το κείμενο [42]. Γενικώς, συνιστούμε ήπια χρώματα που να αναδεικνύουν τα βασικά δομικά στοιχεία του βίντεο που είναι οι εικόνες και το κείμενο που χρησιμοποιήσαμε. Το επόμενο στάδιο αφορά την αφήγηση του σεναρίου. Η αφήγηση μπορεί να γίνει είτε από το άτομο που δημιουργεί το βίντεο, είτε από κάποιον επαγγελματία, είτε μέσω υπολογιστή με speech synthesizer, μέσω software δηλαδή που παράγει τεχνητά την ανθρώπινη φωνή [43]. Δε συνιστούμε τη χρήση speech synthesizer, καθώς θεωρούμε ότι αποξενώνει τον θεατή από την παρουσίαση και τον δυσκολεύει στην κατανόηση του βίντεο εφόσον πρόκειται για μια συνθετική και όχι μια πραγματική φωνή. Η επιλογή, επιπλέον, της φωνής που θα πραγματοποιήσει την αφήγηση γίνεται ανάλογα με την περίπτωση με βάση τη χροιά, τον τόνο, την ικανότητα αφήγησης, την προφορά, το φύλο. Ένας άλλος παράγοντας στον οποίο πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη Σελ.26 από 101

προσοχή σε σχέση με το θέμα της αφήγησης είναι ο ρυθμός της και τα κενά που πρέπει να παρεμβάλλονται μεταξύ των καρέ για τον συγχρονισμό με την εικόνα, καθώς και ο τόνος της. Πρέπει, δηλαδή, ο αφηγητής να αποδώσει το κείμενο και να μεταφέρει τα ανάλογα συναισθήματα στο κοινό: πχ. ενθουσιασμό ή έκπληξη, σε σχέση με το κομμάτι του βίντεο στο οποίο αντιστοιχεί το κομμάτι της αφήγησης. Το γεγονός αυτό απαιτεί τη διενέργεια πολλών προβών - αναγνώσεων του κειμένου πριν την τελική ηχογράφηση. Η ηχογράφηση της αφήγησης απαιτεί την ύπαρξη κατάλληλου μικροφώνου και προτείνεται να γίνει σε χώρο όπου υπάρχει απόλυτη ησυχία για την αποφυγή θορύβων και παρασίτων ή ακόμα καλύτερα σε στούντιο ηχογραφήσεων με επαγγελματικό εξοπλισμό [44]. Η αφήγηση αποθηκεύεται σε αρχεία ανά θεματική ενότητα του κειμένου εισόδου, ώστε να μπορεί μετέπειτα να προσαρμοστεί και να συγχρονιστεί με τις αντίστοιχες ομάδες καρέ του βίντεο κατά την τελική φάση επεξεργασίας του. Μπορούμε ακόμα να επιλέξουμε και ένα «μουσικό χαλί» το οποίο θα πλαισιώνει το βίντεο μας, η ένταση του οποίου προτείνουμε να διαβαθμίζεται ανάλογα με τα καρέ, την εναλλαγή τους ή τα κενά που πιθανόν να υπάρχουν από πλευράς αφήγησης. Η μουσική επιλέγεται, για να κολακεύει το βίντεο. Σε περίπτωση που θεωρούμε πως οποιαδήποτε μουσική μπορεί να αποσπάσει την προσοχή του θεατή από το οπτικό και αφηγηματικό περιεχόμενο, είναι προτιμότερο να μην επιλέξουμε μουσική υπόκρουση [45]. Αναζήτηση μουσικής υπόκρουσης μπορεί να γίνει σε βιβλιοθήκες του YouTube ανάλογα με το περιεχόμενο του βίντεο [46]. Σε αυτό το σημείο είμαστε πλέον έτοιμοι να επιστρέψουμε στο πρόγραμμα επεξεργασίας βίντεο και να προσθέσουμε στο βίντεό μας τα αποσπάσματα της αφήγησης και της μουσικής υπόκρουσης που έχουμε επιλέξει και να προβούμε στο συγχρονισμό τους με τα κλιπ. Κατά τον έλεγχο μάς ενδιαφέρει κυρίως να διαπιστώσουμε αν υπάρχει μια ομαλή ροή εικόνας και ήχου που συνέχει το αποτέλεσμα. Εφόσον έχουμε ελέγξει το βίντεο ως προς το συγχρονισμό εικόνας και ήχου, προχωρούμε στη συμπίεση και εξαγωγή του σε μορφή αρχείου το οποίο μπορεί να αναπαραχθεί από ένα λογισμικό αναπαραγωγής βίντεο, σε μορφή avi, mp4, mkv, dv κ.α [5]. Συνιστούμε τη μορφή mp4 ως πιο διαδεδομένη. Σελ.27 από 101

Θα θέλαμε σε αυτό το σημείο να σημειώσουμε πως η αντιμετώπιση της διαχείρισης του εκάστοτε αισθητικού υλικού κατά τη δημιουργία ενός βίντεο είναι μια ικανότητα η οποία αποκτάται με την εμπειρία και την εξάσκηση, δίνοντας τη δυνατότητα στο χρήστη με τον καιρό να συνδυάζει αρμονικά εφέ, χρώματα, φόντα, κινήσεις και γενικότερα περισσότερο πολύπλοκα στοιχεία. Για την επεξεργασία ενός βίντεο από αρχάριο χρήστη προτείνουμε την επιλογή απλών γραφικών και όχι το συνδυασμό πολλών χρωμάτων για να πετύχουμε ένα εγγυημένα καλαίσθητο αποτέλεσμα. 2.3.4 ΈΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗ Αφού έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της υλοποίησης της βίντεο-παρουσίασης, προχωρούμε στον έλεγχο της ποιότητάς της με σκοπό τον εντοπισμό των σημείων που απαιτούν βελτίωση. Προσπαθούμε δηλαδή να εντοπίσουμε τις ομάδες των καρέ του βίντεο που πέτυχαν τον αρχικό στόχο της μετάδοσης του εκπαιδευτικού περιεχομένου, μετέφεραν δηλαδή τις σημαντικές πληροφορίες στο κοινό και τις ομάδες που απέτυχαν ή παρουσίασαν προβλήματα στη μετάδοση των πληροφοριών. Για να αξιολογήσουμε, λοιπόν, το βίντεο χρησιμοποιούμε ερωτηματολόγιο το οποίο απευθύνεται στην ομάδα ελέγχου που παρακολούθησε τη βίντεοπαρουσίαση. Το ερωτηματολόγιο συμπληρώνεται μια φορά από την ομάδα ελέγχου πριν παρακολουθήσουν το βίντεο -για να ελεγχθεί η προϋπάρχουσα γνώση πάνω στο εκπαιδευτικό αντικείμενο που πραγματεύεται το βίντεο- και μια φορά έπειτα από την παρακολούθηση του βίντεο, για να ελέγξουμε την αποτελεσματικότητα του. Η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου στηρίζεται στη θεωρία της ανάκλησης δεδομένων από τη μνήμη. Η ανάκληση δεδομένων από τη μνήμη ή κοινώς ανάμνηση αναφέρεται στην εκ νέου προσπέλαση γεγονότων ή πληροφοριών από το παρελθόν, τα οποία έχουν προηγουμένως κωδικοποιηθεί και αποθηκευτεί στον εγκέφαλο. Ειδικότερα, η ανάκτηση της μνήμης απαιτεί την εκ νέου επίσκεψη διαδρομών νεύρων του εγκεφάλου που σχηματίστηκαν κατά την κωδικοποίηση της μνήμης. Η αποτελεσματική ανάκτηση επιστρέφει μια ανάμνηση από την μακροπρόθεσμη μνήμη στην βραχυπρόθεσμη μνήμη ή μνήμη εργασίας όπου αποκτάται πρόσβαση ξανά στη διαδικασία Σελ.28 από 101

κωδικοποίησης. Στη συνέχεια, η ανάμνηση επιστρέφει την μακροπρόθεσμη μνήμη όπου αποθηκεύεται εκ νέου και ενισχύεται [47]. Στηριζόμενοι στην παραδοχή των Daneman και Carpenter, ότι η ανάκληση απλών δεδομένων από τη μνήμη μετά την ανάγνωση ενός κειμένου δημιουργεί απαιτήσεις στη μνήμη παρόμοιες με αυτές που δημιουργούνται κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης του ίδιου κειμένου [48], προτείνουμε τη δημιουργία ερωτηματολογίου για την αξιολόγηση της ποιότητας του βίντεο που θα στηρίζεται στη μέθοδο την οποία επιλέξαμε για την ανάλυση του κειμένου εισόδου (2 η μέθοδος ανάλυσης κειμένου). Προτείνουμε, δηλαδή, το σχεδιασμό ερωτηματολογίου που θα στηρίζεται στις ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού που δημιουργήθηκαν για την ανάλυση του κειμένου εισόδου με σκοπό να ελέγξουμε αν το βίντεο κατάφερε επιτυχώς να μεταδώσει τις διακριτές πληροφορίες που επιλέξαμε από το κείμενο εισόδου. Επίσης, στην ομάδα ελέγχου χορηγείται συμπληρωματικό ερωτηματολόγιο το οποίο στηρίζεται στη θεωρία της τεχνολογικής αποδοχής και στοχεύει στην αξιολόγηση του περιεχομένου της βίντεο παρουσίασης, της αντιλαμβανόμενης χρησιμότητας, της αντιλαμβανόμενης ευκολίας χρήσης και στη συλλογή παρατηρήσεων και προτάσεων βελτίωσης του βίντεο. Η θεωρία της τεχνολογικής αποδοχής (Technology Acceptance Model TAM) αποτελεί μια θεωρία των πληροφοριακών συστημάτων που μοντελοποιεί το πώς οι χρήστες δέχονται και χρησιμοποιούν μια τεχνολογία. Το μοντέλο στηρίζεται στην παραδοχή ότι όταν παρουσιάζεται στους χρήστες μια νέα τεχνολογία, υπάρχει ένας αριθμός παραγόντων που επηρεάζει το πώς και το πότε θα την χρησιμοποιήσουν. Τέτοια στοιχεία είναι η Αντιλαμβανόμενη Ευκολία Χρήσης (perceived ease of use) και η Αντιλαμβανόμενη Χρησιμότητα (perceived usefulness) [49]. Ο Davis ορίζει την αντιλαμβανόμενη χρησιμότητα ως «το βαθμό, στον οποίο ένα άτομο πιστεύει ότι χρησιμοποιώντας ένα συγκεκριμένο σύστημα θα αυξήσει την απόδοσή του στην εργασία του» και την αντιλαμβανόμενη ευκολία χρήσης ως «το βαθμό, στον οποίο ένα άτομο πιστεύει ότι η χρησιμοποίηση ενός συγκεκριμένου συστήματος δεν θα απαιτεί προσπάθεια» [50]. Πρακτικά προτείνουμε το συμπληρωματικό ερωτηματολόγιο να περιέχει ερωτήσεις διαβαθμισμένης κλίμακας σχετικά με το βαθμό ευκολίας ή δυσκολίας Σελ.29 από 101

στην κατανόηση της βίντεο-παρουσίασης που σχετίζεται με δομικά στοιχεία του βίντεο όπως η γλώσσα, τα γραφικά, η εναλλαγή εικόνων και ήχου, τα γραπτά μηνύματα του βίντεο, η ταχύτητα εμφάνισης και εξαφάνισης τους, η μουσική υπόκρουση, η αφήγηση και σχετικά με τη βοήθεια που προσέφερε στην ομάδα ελέγχου, ώστε να κατανοήσει το εκπαιδευτικό περιεχόμενο που μεταδόθηκε μέσω του βίντεο. Επίσης, προτείνουμε να συμπεριληφθεί στο συμπληρωματικό ερωτηματολόγιο μια ανοικτή ερώτηση όπου ελεύθερα ο ερωτώμενος -χωρίς να κατευθύνεται από τον ερευνητή- θα συμπληρώσει τις παρατηρήσεις του αλλά και τις δικές του προτάσεις βελτίωσης για την βίντεο-παρουσίαση. Ο ερευνητής επιλέγει την ομάδα ελέγχου ανάλογα με το εκπαιδευτικό περιεχόμενο του βίντεο και το κοινό που θέλει να το απευθύνει στο μέλλον. Θεωρούμε ακόμα ότι η παρουσίαση του βίντεο γίνεται ταυτόχρονα σε όλα τα μέλη που επιλέχθηκαν ή προσφέρθηκαν να συμμετάσχουν στην ομάδα ελέγχου πχ. σε μία τάξη. Μ αυτό τον τρόπο, κατά τη διάρκεια της προβολής του βίντεο ο ίδιος ο ερευνητής μπορεί να παρακολουθήσει και να παρατηρήσει τις αντιδράσεις των ατόμων της ομάδας ελέγχου, με σκοπό να εξαγάγει τα δικά του συμπεράσματα ως προς τα μέρη της παρουσίασης για τα οποία ήταν δύσκολη η κατανόηση ή ακόμα και βαρετή. Επιπροσθέτως, το ερωτηματολόγιο θα πρέπει στην αρχή του να περιλαμβάνει ορισμένα ατομικά στοιχεία του ερωτώμενου όπως ονοματεπώνυμο, ηλικία, αντικείμενο σπουδών, γνωστικό επίπεδο σε σχέση με το θέμα που πραγματεύεται η βίντεο-παρουσίαση και οτιδήποτε άλλο θα ενδιέφερε τον ερευνητή. Προτείνουμε η διαμόρφωση του ερωτηματολογίου να είναι καλαίσθητη, ώστε να ικανοποιείται αρχικά ο ερωτώμενος οπτικά και να του δημιουργεί θετική διάθεση ως προς την συμπλήρωσή του. Στο σύνολό της η προτεινόμενη αξιολόγηση με το ερωτηματολόγιο που βασίζεται σε ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού προερχόμενες από το κείμενο εισόδου, καθώς και οι συμπληρωματικές ερωτήσεις που βασίζονται στην θεωρία της τεχνολογικής αποδοχής, στοχεύουν όπως ήδη ειπώθηκε στον εντοπισμό της ομάδας ή των ομάδων καρέ που δε μεταδίδουν τις σημαντικές πληροφορίες. Αφού εντοπιστούν οι συγκεκριμένες ομάδες και ληφθούν υπόψη και οι παρατηρήσεις της ομάδας ελέγχου με βάση το πρότυπο της κυκλικής βελτίωσης της ποιότητας της βίντεο-παρουσίασης, προβαίνουμε στην αλλαγή Σελ.30 από 101

και βελτίωση των στοιχείων του βίντεο που αποδείχθηκαν προβληματικά. Η παραπάνω διαδικασία ελέγχου στη συνέχεια επαναλαμβάνεται και με αυτόν τον τρόπο μέσα από διαδοχικές βελτιώσεις επιτυγχάνεται συστηματικά υψηλότερη ποιότητα της βίντεο-παρουσίασης. Σελ.31 από 101

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Σελ.32 από 101

3. ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΜΕΔΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στο τρίτο κεφάλαιο της παρούσας πτυχιακής εργασίας θα παρουσιάσουμε το πειραματικό κομμάτι, κατά το οποίο προσπαθήσαμε να εφαρμόσουμε στην πράξη την προτεινόμενη μεθοδολογία όπως περιγράψαμε θεωρητικά στο προηγούμενο κεφάλαιο. Ακολουθώντας τα στάδια της προτεινόμενης μεθοδολογίας, ξεκινάμε από τον εντοπισμό των δεδομένων εισόδου και προχωρούμε στην ανάλυση του κειμένου εισόδου με τις δύο προτεινόμενες μεθόδους και στην υλοποίηση του βίντεο βασιζόμενοι στην αποτελεσματικότερη μέθοδο ανάλυσης κειμένου που έχουμε επιλέξει. Τέλος, ακολουθεί η διαδικασία του ελέγχου και της βελτίωσης του βίντεο μέσω των ερωτηματολογίων που διαμορφώσαμε και διανέμαμε στην ομάδα ελέγχου, και κυρίως των αποτελεσμάτων που προέκυψαν από την ανάλυση των απαντήσεων των ερωτώμενων. 3.2 ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΟΔΟΥ Τα δεδομένα εισόδου του βίντεο που πρόκειται να υλοποιήσουμε, δηλαδή το κείμενο εισόδου, αφορά το πρώτο κεφάλαιο του γνωστού βιβλίου Matthew MacDonald με τίτλο «Creating a Website, the missing manual». Το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου «Preparing for the Web» το οποίο θα αποτελέσει μετά από οδηγίες του επιβλέποντος καθηγητή Δρ. Μωυσιάδη το κείμενο εισόδου, έχει ως εκπαιδευτικό περιεχόμενο την εισαγωγή του αναγνώστη σε βασικές έννοιες του διαδικτύου που πρέπει να γνωρίζει κανείς πριν επιχειρήσει να κατασκευάσει μόνος του έναν δικτυακό τόπο. Πρόκειται για ένα άρτιο κείμενο το οποίο είναι ήδη χωρισμένο σε σαφείς ενότητες με τίτλο σε κάθε θεματική ενότητα. Πριν προχωρήσουμε στο επόμενο στάδιο, της εφαρμογής δηλαδή των δύο μεθόδων ανάλυσης του κειμένου εισόδου που καταλήξαμε να προτείνουμε στην ενότητα 2.3.2 για να διαπιστώσουμε στην πράξη το πρόβλημα που υφίσταται κατά την δημιουργία ενός βίντεο καθώς δεν υπάρχει μια προτεινόμενη μεθοδολογία στην οποία να μπορέσουμε να στηριχτούμε, ξεκινήσαμε την Σελ.33 από 101

πειραματική διαδικασία με την προσπάθεια να υλοποιήσουμε ένα βίντεο χωρίς μεθοδολογία. Για να υλοποιήσουμε αυτό το αρχικό βίντεο διαβάσαμε το κείμενο εισόδου και στη συνέχεια απομονώσαμε αυθαίρετα κάποιες προτάσεις του κειμένου ώστε να αποτελέσουν το σενάριο του βίντεο. Όπως ήταν αναμενόμενο υπήρξε δυσκολία στην επιλογή των κομματιών που θα περιλαμβανόταν στο σενάριο με αποτέλεσμα να επιλεγούν σημαντικές αλλά και δευτερεύουσες πληροφορίες. Έπειτα, επιλέξαμε κάποιες εικόνες από το διαδίκτυο που αντιπροσώπευαν το σενάριο, τις οποίες χωρίς να επεξεργαστούμε, εισάγαμε στο πρόγραμμα που επιλέξαμε για τη δημιουργία του βίντεο. Επιλέξαμε ένα δωρεάν και απλό πρόγραμμα, το Windows Movie Maker, καθώς δεν υπήρχε πρότερη εξοικείωση με τέτοιας φύσης λογισμικά. Επιλέξαμε τα καρέ των τίτλων των ενοτήτων να παρουσιαστούν με κείμενο ενώ το υπόλοιπο βίντεο αποτελείται από εικόνες. Επιλέξαμε ακόμα ένα απλό εφέ αποχώρησης των εικόνων, ενώ το φόντο του βίντεο είναι μαύρο. Η αφήγηση έγινε μέσω speech synthesizer σε αρκετά γρήγορη ταχύτητα. Το αποτέλεσμα του βίντεο ήταν φυσικά αποθαρρυντικό καθώς όχι μόνο απέτυχε να εστιάσει στις σημαντικές πληροφορίες και να τις μεταδώσει αλλά αποδείχθηκε δύσκολη η παρακολούθηση του για τους εξής λόγους: Οι πληροφορίες ήταν πολλές Δεν υπήρχε δομή Δεν υπήρχε συσχέτιση εικόνων και αφήγησης Οι εικόνες δεν είχαν καθόλου καλή ποιότητα Η κατανόηση της αφήγησης ήταν αποτρεπτική καθώς ακουγόταν μια «μηχανική» φωνή χωρίς να γίνεται κατανοητή Η ταχύτητα της αφήγησης ήταν μεγάλη Η ποιότητα του ήχου ήταν κακή Το μαύρο φόντο αποδείχθηκε κουραστικό για το μάτι 3.3 ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ΕΙΣΟΔΟΥ Έχοντας λοιπόν αυτή την πρώτη επαφή και εμπειρία με την υλοποίηση ενός βίντεο, προχωρήσαμε στις απαραίτητες ενέργειες ανάλυσης του κειμένου Σελ.34 από 101

εισόδου με τις μεθόδους που προτείναμε στην παράγραφο 2.3.2, ώστε στη συνέχεια να υλοποιήσουμε το βίντεο με τις εν λόγω μεθοδολογίες. Όπως προείπαμε στην ενότητα 2.3.2, εφόσον το κείμενο είναι άρτιο και διαχωρισμένο σαφώς σε θεματικές ενότητες, η επόμενη εργασία που έχουμε να κάνουμε, η οποία είναι κοινή και για τις δύο μεθόδους ανάλυσης κειμένου, είναι ο διαχωρισμός του κειμένου σε προτάσεις τις οποίες και αριθμούμε, ενώ παράλληλα δίνουμε και ένα σύμβολο στην κάθε θεματική ενότητα. Το κείμενο εισόδου όπως προκύπτει μετά τον διαχωρισμό των ενοτήτων και των προτάσεων με τα σύμβολα και την αρίθμηση που έχουμε κάνει παρουσιάζεται αναλυτικά στο Παράρτημα Α, Ενότητα 1. 1 η Μέθοδος Ανάλυσης Κειμένου: Σύμφωνα με την πρώτη μέθοδο που προτείνουμε ξεχωρίζουμε από τις προτάσεις της κάθε ενότητας τις σημαντικές πληροφορίες από τις φλυαρίες και τις καταγράφουμε. Οι σημαντικές πληροφορίες που έχουμε διαχωρίσει αποτελούν τις διακριτές πληροφορίες στις οποίες θα στηριχθεί η υλοποίηση του βίντεο. Η καταγραφή των σημαντικών πληροφοριών και των φλυαριών παρουσιάζεται στο Παράρτημα Α, Ενότητα 2.1 και 2.2. 2 η Μέθοδος Ανάλυσης Κειμένου: Εφαρμόζοντας τη δεύτερη μέθοδο ανάλυσης κειμένου που προτείνουμε διατυπώνουμε για κάθε πρόταση του κειμένου εισόδου μια ερώτηση συμπλήρωσης κενού και την καταγράφουμε. Στη συνέχεια, καταγράφουμε τις απαντήσεις των ερωτήσεων συμπλήρωσης κενού και για κάθε ενότητα επιλέγομε μεταξύ των απαντήσεων τις πιο σημαντικές πληροφορίες. Οι ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού με τις απαντήσεις που περιέχουν τις σημαντικές πληροφορίες παρουσιάζονται στο Παράρτημα Α, Ενότητα 3.1 και 3.2. Από τη θεωρητική ανάλυση των μεθόδων ανάλυσης του κειμένου εισόδου στηρίζουμε ως περισσότερη αποτελεσματική τη δεύτερη μέθοδο, όπως περιγράφηκε και στο τέλος της παραγράφου 2.3.2, οπότε και προχωράμε στην υλοποίηση του βίντεο, του οποίου το σενάριο αποτελείται από τις προτάσεις τις οποίες μετασχηματίζοντας σε ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού καταλήξαμε πως περιέχουν τις σημαντικές πληροφορίες. Σελ.35 από 101

3.4 ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΒΊΝΤΕΟ Η διαδικασία της υλοποίησης του βίντεο βασίστηκε στην έρευνα που κάναμε στο διαδίκτυο όπως περιγράφηκε στην παράγραφο 2.3.3 σχετικά με τις οδηγίες που υπάρχουν για τα βήματα που ακολουθούνται καθ όλη τη δημιουργία του βίντεο αλλά και για την επίτευξη ενός αρμονικού αποτελέσματος με συνέχεια, συνεκτικότητα και ομαλή ροή. Έχοντας στα χέρια μας το κείμενο εισόδου όπως διαμορφώθηκε μετά την επιλογή της 2 ης μεθόδου ανάλυσης που προτείναμε, προχωρήσαμε σε πρώτη φάση στην ελαφριά τροποποίηση του, προσθέτοντας συνδετικές λέξεις κυρίως ώστε να υπάρχει συνοχή. Προσέχουμε ιδιαίτερα να μην αλλοιωθεί το νόημα, και να μην επηρεαστούν οι σημαντικές πληροφορίες. Στη συνέχεια, επιλέγουμε από το διαδίκτυο τις εικόνες που πιστεύουμε πως αντιπροσωπεύουν τις σημαντικές πληροφορίες και ταιριάζουν αισθητικά πάντα στο προσωπικό γούστο. Οι εικόνες που χρησιμοποιήθηκαν είναι κυρίως απλές εκτός από ορισμένα κομμάτια στα οποία θέλαμε να τονίσουμε για παράδειγμα την πληθώρα των δικτυακών τόπων προώθησης όπου επιλέξαμε ένα κολλάζ εικόνων. Επιπλέον, για την περιγραφή των ειδών των δικτυακών τόπων χρησιμοποιήσαμε το πρόγραμμα σύλληψης οθόνης Snag it με σκοπό να αποτυπώσουμε εικόνες από πραγματικούς δικτυακούς τόπους. Η επεξεργασία των εικόνων που ακολούθησε έγινε με το λογισμικό Adobe After Effects, προσαρμόσαμε δηλαδή το μέγεθος τους, τα χρώματα και τον φωτισμό ενώ επιλέγοντας τον κατάλληλο ρυθμό εναλλαγής τους, πετύχαμε την αίσθηση της κίνησης. Η επεξεργασία των ομάδων καρέ που δημιουργήθηκαν από τις κινούμενες πλέον εικόνες ανά θεματική ενότητα του κειμένου εισόδου πραγματοποιήθηκε με το λογισμικό Edius. Τα κλιπ που δημιουργήθηκαν αποτελούνται από καρέ με εικόνες, καρέ με κείμενο αλλά και καρέ με συνδυασμό εικόνας και κειμένου. Φροντίσαμε τα αποσπάσματα του κειμένου να περιέχουν λέξεις κλειδιά, τις σημαντικές δηλαδή πληροφορίες, ενώ ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στην έκταση τους και τον ρυθμό εμφάνισης και παραμονής. Πιο συγκεκριμένα χρησιμοποιούνται δυο με τρεις σειρές το πολύ σε κάθε καρέ, ενώ το μέγεθος της γραμματοσειράς του κειμένου διαφέρει σε σχέση με το μέγεθος της εικόνας Σελ.36 από 101

σε κάθε καρέ ανάλογα με το που θέλουμε να εστιάσουμε. Τα κομμάτια του κειμένου που χρησιμοποιήθηκαν δεδομένου ότι δεν επιθυμούσαμε να έχουν μεγάλη έκταση συνδυάζουν πληροφορίες και δεν ταυτίζονται με την αφήγηση. Επιλέξαμε το κείμενο σε πολλά καρέ να εμφανίζεται ανά γράμμα για έμφαση και διάρκεια παραμονής στο πλάνο επαρκή για να μπορέσει να αναγνωστεί από τον θεατή. Για τη δημιουργία των κλιπ επιλέχθηκε άσπρο φόντο, για είναι ξεκούραστο για τον θεατή, στο οποίο προστέθηκαν γραφικά με ροζ αστέρια και γαλάζια σύννεφα εκφράζοντας τον προσωπικό δημιουργικό χαρακτήρα. Μετά την αποτυχημένη προσπάθεια χρησιμοποίησης speech synthesizer για την αφήγηση του σεναρίου επιλέξαμε τη χρησιμοποίηση μιας πραγματικής γυναικείας φωνής. Η επιλογή της φωνής της Παρασκευής Σαμοΐλη επιλέχθηκε με βάση την ηρεμία της χροιάς της καθώς και την άριστη αγγλική προφορά. Η αφήγηση πραγματοποιήθηκε μετά από πολλές πρόβες ανάγνωσης του σεναρίου σε επαγγελματικό στούντιο ηχογραφήσεων για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα στο θέμα του ήχου. Σαν μουσικό υπόστρωμα του βίντεο επιλέχθηκε μια ήρεμη ατμοσφαιρική μουσική, η οποία επιλέξαμε να αυξάνει στις εναλλαγές των καρέ και να γεμίζει τα κενά όπου δεν υπάρχει αφήγηση, ενώ όπου υπάρχει αφήγηση γη μουσική γίνεται σχεδόν ανεπαίσθητη. Έχοντας ολοκληρώσει την εγγραφή της αφήγησης και την επιλογή του μουσικού υποστρώματος επιστρέφουμε στο πρόγραμμα επεξεργασίας του βίντεο, Edius, ώστε να εισάγουμε στο βίντεο τα αντίστοιχα αποσπάσματα αφήγησης και μουσικής υπόκρουσης. Ακολουθεί ο συγχρονισμός του ήχου με την εικόνα και μετά τον έλεγχο για την ομαλή ροή του βίντεο προχωρούμε στη συμπίεση και την εξαγωγή του σε μορφή αρχείου mp4. Συνολικά για την πραγματοποίηση του βίντεο από αισθητικής πλευράς προσπαθήσαμε να δώσουμε έναν ανάλαφρο χαρακτήρα, ώστε να γίνει το εκπαιδευτικό περιεχόμενο του δελεαστικό προς το υποψήφιο κοινό. Επιλέξαμε απαλά χρώματα, με διακριτικά γραφικά και εφέ εικόνας και κειμένου για να μην κουράσουμε τον θεατή δεδομένης της μεγάλης διάρκειας του βίντεο όπως προέκυψε. Σελ.37 από 101

3.5 ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗ Σύμφωνα με την ανάλυση που προηγήθηκε στην ενότητα 2.3.4 το στάδιο του ελέγχου και της αξιολόγησης της προτεινόμενης μεθοδολογίας σε σχέση με την επίτευξη του στόχου της μετάδοσης του εκπαιδευτικού περιεχομένου του βίντεο πραγματοποιείται με ερωτηματολόγια. Τα ερωτηματολόγια διανεμήθηκαν σε 15 άτομα, 7 άνδρες και 8 γυναίκες που χρησιμοποιούν υπολογιστή στην καθημερινότητα τους και έχουν γνώση της αγγλικής γλώσσας μιας και το κείμενο εισόδου, συνεπώς και το βίντεο, χρησιμοποιούν την αγγλική γλώσσα. Στην αρχή του κάθε ερωτηματολογίου διαμορφώθηκε ένας πίνακας που περιλαμβάνει τα προσωπικά στοιχεία κάθε ερωτώμενου όπως ονοματεπώνυμο, ηλικία, αλλά και αντικείμενο σπουδών και γνωστικό επίπεδο πληροφορικής καθώς το βίντεο πραγματεύεται γνώσεις σχετικές με το αντικείμενο της πληροφορικής. Έπειτα από τον πίνακα με τα προσωπικά στοιχεία ακολουθούν οι ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού όπως διαμορφώθηκαν μετά από επιλογή με βάση τις ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού του κειμένου εισόδου όπως αυτό προέκυψε μετά την εφαρμογή της δεύτερης μεθόδου ανάλυσης του. Η δομή των ερωτήσεων συμπλήρωσης κενού ακολουθεί τις θεματικές ενότητες των ομάδων καρέ του βίντεο και συνεπώς τις θεματικές ενότητες του κειμένου εισόδου. Οι απαντήσεις των ερωτήσεων συμπλήρωσης κενού αποτελούν τις σημαντικές πληροφορίες. Το ερωτηματολόγιο περιλαμβάνει συνολικά 70 ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού κατανεμημένες σε 13 θεματικές ενότητες όπως φαίνεται στο Παράρτημα Β, Ενότητα 1. Σκοπός των ερωτήσεων συμπλήρωσης κενού είναι ο εντοπισμός των καρέ που παρουσιάζουν πρόβλημα, των καρέ δηλαδή που δεν κατάφεραν να μεταδώσουν τη σημαντική πληροφορία στον θεατή. Στο Παράρτημα Β, Ενότητα 2 παρατίθεται στο συμπληρωματικό ερωτηματολόγιο που βασίζεται στη θεωρία της τεχνολογικής αποδοχής με σκοπό να αξιολογήσει το βίντεο ως προς τους παράγοντες που δυσκόλεψαν τους ερωτώμενους κατά την παρακολούθηση του, να αξιολογήσει παράγοντες που θα διευκόλυναν την παρακολούθηση του, και να συλλέξει παρατηρήσεις και ενδεχομένως προτάσεις βελτίωσης από τους ερωτώμενους. Οι παράγοντες που σχετίζονται με το βαθμό δυσκολίας κατά την παρακολούθηση έχουν να κάνουν Σελ.38 από 101

με την αγγλική γλώσσα, τη διάρκεια του βίντεο, την ποσότητα των πληροφοριών, την ταχύτητα εναλλαγής εικόνων και την ταχύτητα εναλλαγής κειμένου. Οι παράγοντες που πιθανόν θα διευκόλυναν στη συγκράτηση περισσοτέρων πληροφοριών εντοπίζονται κυρίως στη εκτέλεση του βίντεο στην ελληνική γλώσσα, τη διάσπαση του βίντεο σε δύο μικρότερης διάρκειας, στην επιλογή λέξεων-κλειδιών και όχι ολόκληρων προτάσεων και τέλος στην ταυτοποίηση της αφήγησης και του κειμένου. Οι ερωτήσεις 1 και 2 του συμπληρωματικού ερωτηματολογίου είναι ερωτήσεις διαβαθμισμένης κλίμακας, ενώ η ερώτηση 3 είναι ελεύθερης ανάπτυξης ώστε ο ερωτώμενος χωρίς να καθοδηγείται και να περιορίζεται να εκφράσει με δικά του λόγια τις παρατηρήσεις του και τις προτάσεις βελτίωσης που επιθυμεί να παραθέσει. Τέλος στο Παράρτημα Β, Ενότητα 3 παρατίθενται οι σωστές απαντήσεις των ερωτήσεων συμπλήρωσης κενού με βάση τις οποίες θα γίνει και η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των ερωτηματολογίων που ακολουθεί. Υπενθυμίζουμε ότι τα ερωτηματολόγια συμπληρώθηκαν δύο φόρες, μια πριν την παρακολούθηση του βίντεο και μια μετά, ώστε να ελέγξουμε την επίδραση της παρακολούθησης του βίντεο σε σχέση με τις προγενέστερες γνώσεις των ερωτώμενων. 3.5.1 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΚΕΝΟΥ Τα αποτελέσματα των ερωτηματολογίων συγκεντρώθηκαν, καταγράφηκαν και αναλύθηκαν στο Excel 2007. Στα παρακάτω γραφήματα στήλες παριστάνονται γραφικά τα ποσοστά των σωστών απαντήσεων κατά την συμπλήρωση των ερωτηματολογίων πριν και μετά την παρακολούθηση του βίντεο. Τα διαγράμματα αναλύθηκαν ανά ερώτηση και ανά θεματική ενότητα του ερωτηματολογίου. Σημειώνεται πως επειδή ορισμένες ερωτήσεις περιείχαν δυο και τρία κενά, διασπάστηκαν στην ανάλυση των αποτελεσμάτων (π.χ. η ερώτηση συμπλήρωσης κενού 3 περιέχει δυο κενά-απαντήσεις, οπότε και διασπάστηκε σε 3α και 3β). Σελ.39 από 101

Γράφημα 1: Αποτελέσματα ερωτηματολογίου Πριν και Μετά την παρακολούθηση του βίντεο Γράφημα 2: Αποτελέσματα ερωτηματολογίου Πριν και Μετά την παρακολούθηση του βίντεο Σελ.40 από 101

Γράφημα 3: Αποτελέσματα ερωτηματολογίου Πριν και Μετά την παρακολούθηση του βίντεο Γράφημα 4: Αποτελέσματα ερωτηματολογίου Πριν και Μετά την παρακολούθηση του βίντεο Γράφημα 5: Αποτελέσματα ερωτηματολογίου Πριν και Μετά την παρακολούθηση του βίντεο Σελ.41 από 101

Γράφημα 6: Αποτελέσματα ερωτηματολογίου Πριν και Μετά την παρακολούθηση του βίντεο Γράφημα 7: Αποτελέσματα ερωτηματολογίου Πριν και Μετά την παρακολούθηση του βίντεο Σελ.42 από 101

Γράφημα 8: Αποτελέσματα ερωτηματολογίου Πριν και Μετά την παρακολούθηση του βίντεο Σημείωση: Οι ερωτήσεις των ενοτήτων Planning a Web Site και Type of Sites τοποθετήθηκαν στο ίδιο γράφημα. Γράφημα 9: Αποτελέσματα ερωτηματολογίου Πριν και Μετά την παρακολούθηση του βίντεο Σελ.43 από 101

Γράφημα 10: Αποτελέσματα ερωτηματολογίου Πριν και Μετά την παρακολούθηση του βίντεο Σημείωση: Οι ερωτήσεις των Practice good design και Reaching as many people as possible τοποθετήθηκαν στο ίδιο γράφημα. Γράφημα 11: Αποτελέσματα ερωτηματολογίου Πριν και Μετά την παρακολούθηση του βίντεο Μελετώντας τα παραπάνω γραφήματα γίνεται αντιληπτή η επίδραση της παρακολούθησης του βίντεο σε σχέση με τη βελτίωση και τη μάθηση του εκπαιδευτικού περιεχομένου του βίντεο, καθώς παρατηρούνται μεγάλες αυξήσεις στα ποσοστά των σωστών απαντήσεων πριν και μετά την παρακολούθηση του βίντεο. Σε ερωτήσεις που έχουν χαμηλά ποσοστά πριν από την παρακολούθηση του βίντεο παρατηρούμε μια ραγδαία βελτίωση καθώς τα ποσοστά των σωστών απαντήσεων μετά την παρακολούθηση αυξάνονται Σελ.44 από 101