ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2013-2014

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2013-2014 ΜΑΡΙΑ ΑΜΠΑΡΤΖΑΚΗ ΠΑΙ 101: Προσχολική Παιδαγωγική Μαρία Αμπαρτζάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Παράδοση, υποχρεωτικό μάθημα κορμού Προπτυχιακό 1 ο Εξάμηνο, Χειμερινό 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 4 ECTS Στόχος του μαθήματος είναι η συστηματική παρουσίαση, ανάλυση, κριτική θεώρηση και προσέγγιση των εκπαιδευτικών ζητημάτων της προσχολικής ηλικίας. Πιο συγκεκριμένα θα εξεταστούν: α) Εισαγωγή και βασικές έννοιες του αντικειμένου της Προσχολικής Παιδαγωγικής β) Η εξέλιξη του θεσμού του νηπιαγωγείου στον διεθνή χώρο και στην Ελλάδα. γ) Προϋποθέσεις και σκοποί της προσχολικής αγωγής. ε) Μορφωτικές κοινότητες και προσχολική αγωγή. στ) Οι επιδράσεις των κοινωνικοοικολογικών συνθηκών και ο ρόλος της οικογένειας στην εξέλιξη του νηπίου ζ) Η συνεργασία οικογένειας και νηπιαγωγείου. η) Το πρόβλημα της φοίτησης στο νηπιαγωγείο. θ) Ο αντισταθμιστικός ρόλος του νηπιαγωγείου. ι) Μεταβατικές φάσεις στο νηπιαγωγείο και στο δημοτικό σχολείο. ια) Προβλήματα ειδικής αγωγής στο νηπιαγωγείο. ιβ) Ο νηπιαγωγός (η κατάρτισή του, ο ρόλος του, η επιμόρφωση και η μετεκπαίδευσή του). 8. Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι: Το μάθημα θα διδαχθεί μέσω διαλέξεων, συζητήσεων σε ομάδες και προβληματισμό με τη χρήση πρωτογενών πηγών, εκπαιδευτικών DVD και άλλου διαδικτυακού υλικού. Επίσης, το μάθημα θα υποστηριχθεί με πληροφοριακό υλικό και ασκήσεις από την ηλεκτρονική πλατφόρμα e-class. Τα κύρια οπτικοακουστικά μέσα θα είναι ο ηλεκτρονικός υπολογιστής και ο προβολέας. 9. Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη: i. Κιτσαράς, Γ. (2001). Προσχολική Παιδαγωγική. Αθήνα: Εκδόσεις του συγγραφέα (προτείνεται να διανεμηθεί δωρεάν). ή 1

ii. Πανταζής Σπ. & Σακελαρίου, Μ. (2005). Προσχολική Παιδαγωγική: Προβληματισμοί Προτάσεις. Αθήνα: Ατραπός (προτείνεται να διανεμηθεί δωρεάν). 10. Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης: Η βαθμολόγηση των φοιτητών/τριών θα γίνεται ως εξής: 3 βαθμοί θα συγκεντρώνονται από τη βαθμολόγηση ασκήσεων που θα εκπονούνται καθ όλη τη διάρκεια του εξαμήνου στο e-class, 7 βαθμοί από γραπτή ή προφορική εξέταση των φοιτητών/τριών στο τέλος του εξαμήνου και 1,5 (ενισχυτικός) βαθμός από προαιρετική γραπτή εργασία. 11. Γλώσσα διδασκαλίας: Η ελληνική. ΔΑΣ ΙΙα: Διδακτικές Ασκήσεις ΙΙα Μαρία Αμπαρτζάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Υποχρεωτικό 5 ο Εξάμηνο Χειμερινό και 6 ο Εξάμηνο Εαρινό αντίστοιχα Προαπαιτούμενο Διδακτικές Ασκήσεις Ι. 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 8 ECTS στο επίπεδο ΙΙα. Σκοπός των διδακτικών ασκήσεων είναι οι εξοικείωση των φοιτητών με το πρακτικό μέρος των σπουδών τους (διδακτική διαδικασία) και η ιδιαίτερη εξάσκησή τους στην πρακτική εφαρμογή των θεωριών της σύγχρονης (γενικής και ειδικής) Διδακτικής Μεθοδολογίας του νηπιαγωγείου (Εφαρμοσμένη Παιδαγωγική). Προγραμματισμός, σχεδιασμός, εφαρμογή, ανάλυση, ερμηνεία, τροποποίηση, κριτική κ.τ.λ. της διδακτικής διαδικασίας, που αναφέρεται σε μια δραστηριότητα ή σε ένα ημερήσιο πρόγραμμα ενός νηπιαγωγείου, είναι τα κυριότερα θέματα/αντικείμενα των «διδακτικών ασκήσεων». Διδασκαλίες φοιτητών και αξιολόγηση της διδασκαλίας από τον αρμόδιο καθηγητή των Παιδαγωγικών. 8. Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι: Οι φοιτητές εμπλέκονται σε διδασκαλία και παρατήρηση των διδασκαλιών που διεξάγονται από τους συμφοιτητές τους. Με την επιπρόσθετη οργάνωση εργαστηριακών ασκήσεων, ο αρμόδιος καθηγητής βοηθάει παράλληλα τους φοιτητές να κατανοήσουν τα παραπάνω θέματα και να δραστηριοποιηθούν ανάλογα. 2

9. Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη: (για ΔΑΣ ΙΙα Χειμερινό Εξάμηνο) i. Συνώδη, Ε. & Αμπαρτζάκη, Μ. (Επιμ.) (2011). Προγράμματα Προσχολικής Εκπαίδευσης. Θεωρία και πράξη. Αθήνα: Πεδίο (προτείνεται να διανεμηθεί δωρεάν). ή ii. Οικονομίδης Β. (Επιμ.) (2011). Εκπαίδευση και επιμόρφωση εκπαιδευτικών. Θεωρητικές και ερευνητικές προσεγγίσεις. Αθήνα: Πεδίο. (προτείνεται να διανεμηθεί δωρεάν). 10. Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης: Παρατήρηση διδασκαλίας, συζήτηση, χρήση σχάρας παρατήρησης/αξιολόγησης/αυτοαξιολόγησης. 11. Γλώσσα διδασκαλίας: Η ελληνική. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΙ 121 ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, Λέκτορας ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΟ - ΠΑΡΑΔΟΣΗ Προπτυχιακό επίπεδο, Χειμερινό Εξάμηνο, 5 ο εξάμηνο σπουδών και εξής 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: Στόχος του μαθήματος είναι να προσφέρει στους φοιτητές εξοικείωση με ένα ευρύ φάσμα μάθησης και επιστημονικής διερεύνησης στον τομέα της διοίκησης της εκπαίδευσης, με ιδιαίτερη έμφαση στη διοίκηση των σχολικών μονάδων Προσχολικής εκπαίδευσης. Το γνωστικό αντικείμενο του Μαθήματος περιλαμβάνει κατ αρχάς την εξοικείωση των διδασκομένων με τους βασικούς όρους της εκπαιδευτικής διοίκησης και στη συνέχεια τη μελέτη των οργανωτικών δομών και διαδικασιών, τις βασικές αρχές της εκπαιδευτικής ηγεσίας, την σύγχρονη έρευνα σε ελληνικό και διεθνές επίπεδο και τέλος την εμπλοκή των ιδίων των φοιτητών σε καταστάσεις προσομοίωσης της σχολικής-εκπαιδευτικής διοίκησης με την μεθοδολογία της μελέτης περίπτωσης. 8. Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι: ΔΙΑΛΕΞΗ, ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ, ΚΑΤΑΙΓΙΣΜΟΣ ΙΔΕΩΝ, ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΡΟΛΩΝ/ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ, ΜΕΛΕΤΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ 9. Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη: 1. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ «ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗΣ 3

ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ» 2. Phyllis M. Click Διοίκηση μονάδων Προσχολικής και Σχολικής Αγωγής, εκδόσεις, ΊΩΝ, Αθήνα 2005 10. Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης: 1. ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ [ΔΙΑΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ] 2. ΤΕΛΙΚΗ ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ [ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ] 11. Γλώσσα διδασκαλίας: ΕΛΛΗΝΙΚΗ, ΑΓΓΛΙΚΗ [ΠΡΟΣΦΕΡΕΤΑΙ ΣΕ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ERASMUS] ΣΠΑ 104: Η ερευνητική στρατηγική της Μελέτης Περίπτωσης και η συμβολή της στην Οργάνωση και Διοίκηση της Εκπαίδευσης Ελευθερία Αργυροπούλου, Λέκτορας Σεμινάριο, κατ επιλογήν υποχρεωτικό. Προπτυχιακό επίπεδο, Χειμερινό Εξάμηνο, ΣΤ και Ζ εξάμηνο σπουδών. 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 7 ECTS 6. Αντικειμενικοί στόχοι του μαθήματος (επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα): Στόχος του σεμιναρίου είναι η εξοικείωση των φοιτητών κατ αρχάς με την ποιοτική έρευνα και εν συνεχεία με την Μελέτη Περίπτωσης. Επιδιώκεται η κατανόηση του περιεχομένου της συγκεκριμένης ερευνητικής στρατηγικής και διδάσκονται τα μεθοδολογικά βήματα που ακολουθούνται κατά το σχεδιασμό, την εκτέλεση και την ανάλυση των δεδομένων μιας Μελέτης Περίπτωσης στο γνωστικό πεδίο της Οργάνωσης και Διοίκησης της Εκπαίδευσης. Εισαγωγικά περί των ειδών της έρευνας. Διάκριση μεταξύ ποσοτικών και ποιοτικών τεχνικών. Εννοιολογική προσέγγιση των χρησιμοποιουμένων όρων και ανάλυση του περιεχομένου της Μελέτης Περίπτωσης στην Οργάνωση, Διοίκηση και Ηγεσία της Εκπαίδευσης. Η Μελέτη Περίπτωσης ως τρόπος διδασκαλίας και άσκησης των φοιτητών των παιδαγωγικών τμημάτων σε θέματα καθημερινής διοικητικής πρακτικής και ηγετικών δυνατοτήτων στη σχολική μονάδα. Αναγκαιότητα της υιοθέτησης της συγκεκριμένης ερευνητικής στρατηγικής. Το θέμα της ηθικής της έρευνας και η εξασφάλιση της ανωνυμίας των υποκειμένων στο πλαίσιο της ελληνικής νομοθεσίας. Η διαχείριση των δεδομένων. Τα θέματα γενίκευσης και αξιοπιστίας της έρευνας. Σύγχρονα υπολογιστικά προγράμματα ανάλυσης ποιοτικών δεδομένων. Υιοθέτηση και χρησιμότητα τους. 8. Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι (διαλέξεις συζητήσεις παρουσιάσεις εργασιών οπτικοακουστικά μέσα συμμετοχή άλλων διδασκόντων άλλες μέθοδοι): Παράδοση- Ανάθεση ερευνητικών δραστηριοτήτων και ομαδο-συνεργατικών projects μικρής κλίμακας. Ανάλυση δημοσιευμένων Μελετών Περίπτωσης από το διεθνές ερευνητικό πεδίο. Σχεδιασμός και προσομοίωση εκτέλεσης μιας Μελέτης 4

Περίπτωσης. 9. Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη (έως πέντε τίτλοι + βοηθήματα που θα διανεμηθούν): Κατάλογος εξειδικευμένης αρθρογραφίας και βιβλιογραφίας ανά θεματική ενότητα (διανέμεται από την Διδάσκουσα). 10. Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης (γραπτή εξέταση προφορική εξέταση ενδιάμεσα τεστ προαιρετική ή υποχρεωτική γραπτή εργασία άλλες μέθοδοι): Αξιολόγηση της ερευνητικής επάρκειας στις ανατιθέμενες σε κάθε μάθημα δραστηριότητες, της συμμετοχικοτητας στα ομαδο-συνεργατικά projects και της ανάπτυξης και ανάλυσης της συγκεκριμένης ερευνητικής στρατηγικής στο περιβάλλον προσομοίωσης. 11. Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική Σημείωση: Σε περίπτωση προπτυχιακών φοιτητών ERASMUS το μάθημα μπορεί να πραγματοποιηθεί και στην Αγγλική γλώσσα. ΠΑΙ 124: Οικονομία και προγραμματισμός στην εκπαίδευση Ελευθερία Αργυροπούλου, Λέκτορας Παράδοση, κατ επιλογήν υποχρεωτικό μάθημα Προπτυχιακό επίπεδο - Εαρινό εξάμηνο - Δ εξάμηνο σπουδών 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 4 ECTS 6. Αντικειμενικοί στόχοι του μαθήματος (επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα): Στόχος του μαθήματος είναι η ανάπτυξη γνώσεων και δεξιοτήτων που είναι απαραίτητες για την αποδοτικότητα των σχολικών-εκπαιδευτικών μονάδων, με την προϋπόθεση ότι η απόκτηση παιδείας αποτελεί μια μορφή επένδυσης. Το γνωστικό αντικείμενο του μαθήματος περιλαμβάνει: α. γενικά θέματα που αφορούν βασικές οικονομικές έννοιες και το ρόλο του κράτους στην οικονομική δραστηριότητα, τη χρηματοδότηση της εκπαίδευσης, την επίδραση της παιδείας στην επαγγελματική δομή του εργατικού δυναμικού, την κατανομή του εισοδήματος και τις προοπτικές για οικονομική ανάπτυξη, τις ανάγκες του ανθρώπινου δυναμικού, την ανάλυση κόστους-οφέλους ή αποδοτικότητας, β. θέματα που αφορούν τον προγραμματισμό (μορφές και μέθοδοι) ως διοικητική λειτουργία, την υλοποίηση του προγραμματισμού (στην εκπαίδευση γενικότερα και στην προσχολική εκπαίδευση ειδικότερα), την έννοια και τις μορφές των αντισταθμιστικών προγραμμάτων (γενικότερα στην εκπαίδευση και ειδικότερα στην προσχολική εκπαίδευση), την Longitudinal έρευνα στα Οικονομικά της 5

Εκπαίδευσης γ. θέματα οικονομικής διαχείρισης της σχολικής μονάδας προσχολικής εκπαίδευσης και τη λειτουργία και το ρόλο της Σχολικής Επιτροπής. 8. Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι (διαλέξεις συζητήσεις παρουσιάσεις εργασιών οπτικοακουστικά μέσα συμμετοχή άλλων διδασκόντων άλλες μέθοδοι): Διαλέξεις, ομαδικές εργασίες, συζήτηση. 9. Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη (έως πέντε τίτλοι + βοηθήματα που θα διανεμηθούν): Α) Ελευθερία Αργυροπούλου, Οικονομία και Προγραμματισμός στην Προσχολική Εκπαίδευση, αυτοεκδοση, Ρέθυμνο 2007 (προτείνεται για δωρεάν διανομή) Β) Γ. Ψαχαρόπουλος, Οικονομικά της Εκπαίδευσης, εκδόσεις Παπαζηση, Αθήνα 1999 (προτείνεται για δωρεάν διανομή) Γ) Κατάλογος ανανεωμένης ελληνικής και διεθνούς αρθρογραφίας και βιβλιογραφίας (διανέμεται δωρεάν από τη Διδάσκουσα) 10. Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης (γραπτή εξέταση προφορική εξέταση ενδιάμεσα τεστ προαιρετική ή υποχρεωτική γραπτή εργασία άλλες μέθοδοι): Τελική γραπτή εξέταση 11. Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική Σημείωση: Σε περίπτωση προπτυχιακών φοιτητών ERASMUS το μάθημα μπορεί να πραγματοποιηθεί και στην Αγγλική γλώσσα. ΣΠΑ 113 Ηγεσία στην Εκπαίδευση ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, Λέκτορας ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ Προπτυχιακό επίπεδο, Εαρινό Εξάμηνο, 8 ο και 9 ο εξάμηνο σπουδών Προτείνεται στους/ις φοιτητές/τριες να έχουν παρακολουθήσει ή να παρακολουθούν ταυτόχρονα το μάθημα «Οργάνωση και Διοίκηση της Εκπαίδευσης» ΠΑΙ 121 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: Στόχος του μαθήματος είναι η κατανόηση του ερευνητικού πεδίου της εκπαιδευτικής ηγεσίας και η εμβάθυνση στις επιμέρους πτυχές του μέσω ερευνητικών στρατηγικών, κυρίως ποιοτικού χαρακτήρα A. Ηγεσία: Ορισμός και αναγκαιότητα. Διάκριση της ηγεσίας από την διοίκηση. Η εξουσία και η διαχείριση της. Πολιτικές διαχείρισης της εξουσίας. Η έννοια 6

της «μικροπολιτικής». B. Ηγέτης: Ρόλοι και λειτουργίες. Το «όραμα» και η «αποστολή» του ηγέτη. Χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και ικανότητες του ηγέτη. Συστημική θεώρηση και ηγέτης. Η αποτυχία του ηγέτη. Γ. Αποτελεσματική Ηγεσία: Η έννοια και το περιεχόμενο της αποτελεσματικής ηγεσίας στην εκπαίδευση. Προϋποθέσεις αποτελεσματικής ηγεσίας στην εκπαίδευση I. κατανόηση του εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος της σχολικής μονάδας II. γνώση του χώρου ευθύνης και στρατηγικές εκπλήρωσης των στόχων III. ανθρώπινο δυναμικό, επικοινωνία και παρακίνηση IV. διαδικασίες λήψης αποφάσεων V. ομάδες, συμφέροντα και διαχείριση κρίσεων VI. διαμόρφωση εσωτερικής κουλτούρας και σχολικού κλίματος VII. εισαγωγή και υλοποίηση αλλαγών Δ. Θεωρίες και απόψεις περί ηγεσίας στην εκπαίδευση: α. Θεωρίες [Μετασχηματιστική, Διανεμητική, Συνεργατική, το Περιπτωσιακό Μοντέλο, κλπ] β. Απόψεις [Καθοδηγητική, Οργανωσιακή, Υποστηρικτική, συλλογική, κλπ] γ. Νέες θεωρήσεις: Η ηγεσία ως μάθηση Ε. Σύγχρονες Τάσεις στο Ερευνητικό Πεδίο: Το διεθνές πεδίο. Συσχέτιση σχολικής ηγεσίας και επίδοσης των μαθητών: Μύθοι και πραγματικότητα. Προς μια νέα θεωρητική προσέγγιση της αποτελεσματικής ηγεσίας μέσω συνδυαστικής έρευνας (ποσοτικής ποιοτικής) ΣΤ. Γυναικεία Ηγεσία και Προσχολική Εκπαίδευση: Φύλο και ιδιαίτερα ηγετικά χαρακτηριστικά. Περιορισμοί και διστακτικότητα στην ανάληψη διοικητικών ηγετικών ρόλων. Η σημασία των προτύπων. Ζ. Η ελληνική πραγματικότητα: Αγκυλώσεις, μειονεκτήματα, ελλείψεις. Αυτονομία και συγκεντρωτικό σύστημα ως παράγοντες διαμόρφωσης ηγετικών ικανοτήτων. Δυνατότητες ή αδυναμίες παρέμβασης στην λειτουργία και την οργανωτική δομή της σχολικής μονάδας. Προς ένα μοντέλο ανάπτυξης διοικητικών και ηγετικών στελεχών στην εκπαίδευση. 8. Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι: Ανάθεση ερευνητικών δραστηριοτήτων και ομαδο-συνεργατικών projects μικρής κλίμακας- Συζήτηση ευρημάτων. 9. Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη: 1. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ «ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ» [για όσους φοιτητές δεν έχουν παρακολουθήσει το ΠΑΙ 121 και δεν έχουν λάβει δωρεάν το σύγγραμμα] 2. Κατάλογος εξειδικευμένης αρθρογραφίας και βιβλιογραφίας ανά θεματική ενότητα (διανέμεται από την Διδάσκουσα). 10. Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης: Αξιολόγηση της ερευνητικής επάρκειας στις ανατιθέμενες σε κάθε μάθημα δραστηριότητες και της συμμετοχικότητας στα ομαδο-συνεργατικά projects 11. Γλώσσα διδασκαλίας: ΕΛΛΗΝΙΚΗ, ΑΓΓΛΙΚΗ [ΠΡΟΣΦΕΡΕΤΑΙ ΣΕ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ERASMUS] 7

ΕΥΘΥΜΙΑ ΓΟΥΡΓΙΩΤΟΥ ΠΑΙ 170 Μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό σχολείο: Εκπαιδευτικοί σχεδιασμοί και διδακτικές πρακτικές Ευθυμία Γουργιώτου Παράδοση-Επιλεγόμενο Προπτυχιακό επίπεδο-χειμερινό εξάμηνο 2013-2014- E εξάμηνο Σπουδών 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: Σκοπός του μαθήματος είναι α)να μυήσει τους φοιτητές στην αναγκαιότητα ενός εκπαιδευτικού σχεδιασμού μέσω της δημιουργίας ενός μόνιμου και συνεκτικού πλαισίου συνεργασίας μεταξύ των σχολικών μονάδων, της οικογένειας και της τοπικής κοινότητας και β)να τους καταστήσει ικανούς να σχεδιάσουν δράσεις και δραστηριότητες που θα διευκολύνουν την μετάβαση των μικρών παιδιών στην α δημοτικού. Στο μάθημα εξετάζονται οι διαστάσεις της μετάβασης σε σχέση με τις παιδαγωγικές θεωρίες (από τον μπιχεβιορισμό στην οικοσυστημική), τις εκπαιδευτικές πρακτικές και τα αναλυτικά προγράμματα. Επιδιώκεται να αναπτυχθεί μια προβληματική γύρω από τις διαδικασίες μετάβασης, με έμφαση στην παιδαγωγική φύση και το ρόλο αυτών των διαδικασιών, με σκοπό την αποδόμηση τρεχουσών παιδαγωγικών πρακτικών και το πλαίσιο όπου αυτές εκτυλίσσονται, και την ανατροφοδότηση της σύγχρονης εκπαιδευτικής πράξης με καίρια ερωτήματα. Το μάθημα διαρθρώνεται στις παρακάτω ενότητες: 1. Η μετάβαση ως οικοσυστημικό φαινόμενο (θεωρία Bronfenbrenner, Vygotsky, Pianta, k.a. ) (oικολογικός ορισμός μετάβασης, dομικά στοιχεία/μοχλοί αναπτυξιακά έγκυρης μετάβασης, όρια μετάβασης (ομοιόσταση σε επίπεδο ατομικό-οργανικό, κοινωνικό, πολιτικό, πολιτιστικό, οικοσυστημικοί όροι μετάβασης ως εργαλεία ανάλυσης, ερμηνείας, σχεδιασμού και αξιολόγησης παιδαγωγικών καταστάσεων) 2. Τα κριτήρια για μια επιτυχημένη μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό (προβλήματα-αποτελεσματικές στρατηγικές αντιμετώπισης) 3.Σχεδιασμός προγράμματος ομαλής μετάβασης των παιδιών από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό (οργάνωση, σχεδιασμός, εφαρμογή, απολογισμός, εξατομικευμένο σχέδιο μετάβασης, εργαλεία, πηγές, βοηθήματα) 4. Αξιολόγηση σχεδίου μετάβασης και διδακτικών πρακτικών 8. Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι: Διαλέξεις-συζητήσεις-ομάδες εργασίας-βιντεοπροβολές 8

9. Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη: 1. Γουργιώτου, Ε. (2012). Μετάβαση και συνέχεια στην εκπαίδευση. Αθήνα: Αυτοέκδοση. 2. Γουργιώτου, Ε. & Γκλιάου-Χριστοδούλου Ν. (υπό έκδοση). Η σχολική μετάβαση στο σταυροδρόμι των κοινωνικών αναπαραστάσεων εκπαιδευτικών και γονέων. Αποτελέσματα από μια εθνική έρευνα. 3. Αλευριάδου, Α.,Βρυνιώτη, Κ., Καρύδης, Α., Σιβροπούλου- Θεοδοσιάδου, Ει. & Χρυσαφίδης, Κ. (2008). Οδηγός Ολοήμερου Νηπιαγωγείου. Αθήνα: Πατάκη. 4. Βρυνιώτη, Κ., Καρύδης, Α., Σιβροπούλου-Θεωδοσιάδου, Ε.& Χρυσαφίδης, Κ. (2008). Οδηγός γονέα. Αθήνα: Πατάκη 5. 5.Μπαγάκης, Γ., Διδαχού, Ε., Βαλμάς, Φ., Λουμάκου, Μ. & Πομώνης, Μ. (2006). Η ομαλή μετάβαση των παιδιών από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό και η προσαρμογή τους στην Α τάξη. Αθήνα: Μεταίχμιο. 10. Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης: Τελική γραπτή εξέταση-υποχρεωτική γραπτή ομαδική εργασία 11. Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνικά 1. Κωδικός και τίτλος του μαθήματος: ΠΑΙ 148: Ειδική Διδακτική Μεθοδολογία Γουργιώτου Ευθυμία, Λέκτορας 3. Τύπος μαθήματος (παράδοση-σεμινάριο-υποχρεωτικό κορμού-επιλεγόμενοδιδακτική άσκηση): Παράδοση, υποχρεωτικό μάθημα κορμού 4.Επίπεδο μαθήματος-εξάμηνο (ή εξάμηνα) σπουδών-προαπαιτήσεις Προπτυχιακό επίπεδο-χειμερινό εξάμηνο 2013-2014- Δ εξάμηνο Σπουδών 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 6. Αντικειμενικοί στόχοι του μαθήματος (επιδιωκόμενα αποτελέσματα): Σκοπός του μαθήματος είναι η μελέτη των αρχών, περιεχομένων, στόχων και διαδικασιών συγκρότησης των γνώσεων και δεξιοτήτων που κατακτούν τα μικρά παιδιά στο πλαίσιο των παιδαγωγικών αλληλεπιδράσεων μέσα στο νηπιαγωγείο. 7. Περιεχόμενο του μαθήματος: Α. ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΟΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ: Αρχές ολόπλευρης ανάπτυξης και συγκρότησης γνώσεων και δεξιοτήτων των μικρών παιδιών: αναγκαία γνώση για την ανάπτυξη καθημερινών προγραμμάτων Διδασκαλία ή παιδαγωγική αλληλεπίδραση; - Αναπτυξιακά κατάλληλες πρακτικές ή πρακτικές με νόημα; - Ο ρόλος του/της εκπαιδευτικού -Η σημασία του σχεδιασμού και της οργάνωσης του μαθησιακού περιβάλλοντος - Η καταγραφή και αξιολόγηση της ανάπτυξης και μαθησιακής εξέλιξης των παιδιών - αξιολόγηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας -Εργασία και παιχνίδι σε ομάδες: Ο ρόλος του παιχνιδιού στη μάθηση Ενίσχυση του προγράμματος μέσα από την εμπλοκή της οικογένειας του μικρού παιδιού. Β. Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΝΟΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: Είδη προγραμμάτων που μπορούν να σχεδιαστούν (πρόγραμμα βασιζόμενο στο πρόγραμμα σπουδών (ΔΕΠΠΣ), πρόγραμμα βασιζόμενο στο παιχνίδι, ολιστικό πρόγραμμα, διαπολιτισμικό, δημιουργικό, κ.ά.)-θεματικές προσεγγίσεις και 9

σχέδια εργασίας: Διευρύνοντας τους χώρους μάθησης έξω από την τάξη. Γ. Η ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: Σχεδιασμός εξατομικευμένων προγραμμάτων - Οι γιορτές στο νηπιαγωγείο -Το διευρυμένο πρόγραμμα: αυξημένες δυνατότητες για την ανάπτυξη δημιουργικών δραστηριοτήτων. 8. Διδακτικές και μαθησιακές Διαλέξεις-συζητήσεις-ομάδες εργασίας-βιντεοπροβολές 9. Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη Α. Ντολιοπούλου, Ε. & Γουργιώτου, Ε. (2008). Η Αξιολόγηση στην Εκπαίδευση και ιδιαίτερα στην Προσχολική. Αθήνα: Gutenberg. Β. Κιτσαράς, Γ. Προγράμματα Προσχολικής Εκπαίδευσης-Διδακτική μεθοδολογία. Αθήνα. Γ. Χρυσαφίδης, Κ. (1994). Βιωματική-επικοινωνιακή διδασκαλία. Αθήνα: Gutenberg. Δ. Ματσαγγούρας, Η. (2002). Η διαθεματικότητα στη σχολική γνώση. Αθήνα: Γρηγόρης. E. Δαφέρμου, Χ., Κουλούρη, Π. & Μπασαγιάννη, Ρ. (2006). Οδηγός Νηπιαγωγού. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. 10. Μέθοδοι αξιολόγησης/βαθμολόγησης Πρόοδος-Τελική γραπτή εξέταση-υποχρεωτική γραπτή ομαδική εργασία 11. Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική 1.Κωδικός και τίτλος του μαθήματος: Διδακτικές Ασκήσεις ΙΙΙα και ΙΙΙβ Γουργιώτου Ευθυμία, Λέκτορας 3.Τύπος του μαθήματος: Υποχρεωτικό, διδακτική άσκηση. 4.Επίπεδο μαθήματος Εξάμηνο (ή εξάμηνα σπουδών) Προαπαιτήσεις: Προπτυχιακό Ακαδημαϊκό έτος 2012-2013-Χειμερινό εξάμηνο Προαπαιτούμενο Διδακτικές Ασκήσεις ΙΙ 5.Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 8 ECTS 6.Αντικειμενικοί στόχοι μαθήματος: Σκοπός των διδακτικών ασκήσεων είναι η εξοικείωση των φοιτητών με το πρακτικό μέρος των σπουδών τους (διδακτική διαδικασία) και η ιδιαίτερη εξάσκησή τους στην πρακτική εφαρμογή των θεωριών της σύγχρονης (Γενικής και Ειδικής) Διδακτικής Μεθοδολογίας του νηπιαγωγείου (Εφαρμοσμένη Παιδαγωγική). Τέσσερις (4) ημέρες διδακτικής άσκησης σε δημόσια νηπιαγωγεία της περιοχής του Ν. Ρεθύμνου. Εργαστήρια Προετοιμασίας: Υποχρεωτική παρακολούθηση σε πέντε (5) εργαστήρια. (προγραμματισμός και προετοιμασία των δράσεων στο νηπιαγωγείο, παράδοση, παρουσίαση και σχολιασμός των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και των εντύπων). Εβδομαδιαίες συναντήσεις: Oι φοιτητές σε συνεργασία με τις αποσπασμένες νηπιαγωγούς απασχολούνται για το σχεδιασμό, την οργάνωση, την υλοποίηση και την αποτίμηση, των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που πραγματοποιούν στα νηπιαγωγεία 10

(προετοιμασία και ανατροφοδότηση). Νηπιαγωγείο: Κατά τις τέσσερις (4) ημέρες υλοποίησης των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων στα νηπιαγωγεία, κάθε φοιτητής/τρια σχεδιάζει και υλοποιεί δύο (2) εβδομαδιαία προγράμματα και συμμετέχει στα υπόλοιπα δύο (2) λειτουργώντας διευκολυντικά στο έργο του/της συμφοιτητή/τριας. Εργαστήρια αναστοχασμού: Προαιρετική συμμετοχή των φοιτητών μετά τις διδασκαλίες σε συναντήσεις που σκοπό έχουν τη διαμορφωτική αξιολόγηση των ημερήσιων προγραμμάτων και την ανατροφοδότησή τους. 8.Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι: Παρουσίαση, συζήτηση, βιντεοπροβολές, μάθηση μέσω επίλυσης προβλήματος και σχεδίων εργασίας, έρευνα. 9.Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη: Μπιρμπίλη, Μ. (2008). Προς μια Παιδαγωγική του Διαλόγου. Η σημασία και ο ρόλος των ερωτήσεων στην προσχολική εκπαίδευση. Εκδόσεις: Gutenberg. Helm & katz, L. (2002) ( επιμέλεια Χρυσαφίδης Κ., Κουτσουβάνου, Ε.) Μέθοδος προσχολική εκπαίδευση- μικροί ερευνητές, εκδ. Μεταίχμιο. Θεοφιλίδης, Χ.(1987). Διαθεματική προσέγγιση της διδασκαλίας, Λευκωσία. Frey, K. (2002). Η Μέθοδος Project.Μια μορφή συλλογικής εργασίας στο σχολείο ως θεωρία και πράξη (μτφρ. Κ. Μάλλιου). Θεσσαλονίκη: Αδελφοί Κυριακίδη Οδηγός Σχεδίων Εργασίας, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Αθήνα 2002 10. Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης: Αξιολόγηση φακέλου φοιτητών από τη διδάσκουσα και την αποσπασμένη νηπιαγωγό, παρατήρηση και αξιολόγηση των φοιτητών από τη διδάσκουσα και την αποσπασμένη νηπιαγωγό, αυτοαξιολόγηση φοιτήτριας/τή, ετεροαξιολόγηση φοιτητών μέσα στην ομάδα. 11. Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΙ168-ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΠΟΥΛΟΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ Προπτυχιακό Επίπεδο 4 Ο εξάμηνο σπουδών Όχι 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 4 (τέσσερις) ECTS (α) Η αποσαφήνιση των όρων και των διαστάσεων της αξιολόγησης (π.χ. εσωτερικήεξωτερική αξιολόγηση, αξιολόγηση μαθητή, αξιολόγηση έργου, αξιολόγηση εκπαιδευτικού κλπ.), (β) Η παρουσίαση των βασικών θεωρητικών μοντέλων και τύπων αξιολόγησης, (γ) Η κατανόηση των σύγχρονων τάσεων στην εκπαιδευτική αξιολόγηση, και (δ) H απόκτηση γνώσεων για αποτελεσματική σχεδίαση και 11

εφαρμογή διαδικασιών αξιολόγησης στην εκπαίδευση. Το μάθημα περιλαμβάνει μια ενότητα παρουσίασης όλων των μορφών αξιολόγησης που συναντώνται σε οποιαδήποτε εκπαιδευτική αξιολόγηση, μία εισαγωγή στις θεωρίες αξιολόγησης, το θεωρητικό πλαίσιο που τις διέπει και το υπόβαθρο που στηρίζονται. Συζητούνται θέματα πρακτικών εφαρμογών της επιστήμης της αξιολόγησης στην εκπαίδευση, των διακρίσεων και ταξινομήσεων που έχουν αποτυπωθεί καθώς και η εφαρμογή τους. Επίσης συζητούνται θέματα σύγχρονων τάσεων αξιολόγησης προγραμμάτων και εφαρμογής. 8. Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι: Διαλέξεις Συζητήσεις Ομάδες μελέτης 9. Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη: Καψάλης, Α., & Χανιωτάκης, Ν. (2011). Εκπαιδευτική αξιολόγηση. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Κυριακίδη Ντολιοπούλου, E., & Γουργιώτου, E. (2008). Η αξιολόγηση στην εκπαίδευση με έμφαση στην προσχολική. Αθήνα: Gutenberg. Fitzpatrick, J. L., Sanders, J. R., & Worthen, B. R. (2011). Program evaluation: Alternative approach and practical guidelines. Boston, MA: Allyn & Bacon. Mertens, D. M. & Wilson, A. T. (2012). Program evaluation theory and practice: A comprehensive guide. New York, NY: The Guilford Press. Mertens, D. M. (2010). Research and evaluation in education and psychology. Thousand Oaks, CA: Sage. Stufflebeam, D. L., & Shinkfield A. J. (2011). Evaluation theory, models, and applications. Jossey-Bass. 10. Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης: Πρόοδοι & Τελική γραπτή εξέταση 11. Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική ΣΠΕ 120 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΠΟΥΛΟΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Προπτυχιακό Επίπεδο Χειμερινό εξάμηνο Επιτυχής εξέταση στο ΣΠΑ120 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 14 (δεκατέσσερις) ECTS Δυνατότητα σχεδιασμού και εφαρμογής μιας διαδικασίας αξιολόγησης σε εκπαιδευτικό περιβάλλον Το μάθημα εισάγει τους φοιτητές στην εφαρμοσμένη έρευνα, στην επιστημονική συγγραφή και στο πως διερευνάται η ελληνική και διεθνής βιβλιογραφία. Το περιεχόμενο του εφετινού σεμιναρίου έχει να κάνει με την εφαρμογή της αξιολόγησης στο εκπαιδευτικό περιβάλλον 8. Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι: 12

Εκπόνηση & παρουσίαση εργασιών, συζήτηση 9. Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη: Ειδικός κατάλογος ανά θεματική περιοχή της κάθε πτυχιακής 10. Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης: Τελική πτυχιακή εργασία 11. Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική ΣΠΑ 120 ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΙΙ ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΠΟΥΛΟΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΩΝ Προπτυχιακό Επίπεδο Εαρινό εξάμηνο Όχι 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 7 (επτά) ECTS Η εξοικείωση των φοιτητών/τριων με διαδικασίες αξιολόγησης και η εξάσκηση με όργανα αξιολόγησης του περιβάλλοντος της προσχολικής τάξης και της εκπαιδευτικής πράξης. (α) Παρουσίαση και ανάλυση των οργάνων αξιολόγησης που θα αποτελέσουν το αντικείμενο του σεμιναρίου. Στα όργανα θα περιλαμβάνονται σταθμισμένα τεστ, κλίμακες αξιολόγησης, ερωτηματολόγια, φάκελοι αξιολόγησης, μετρήσεις που καλύπτουν σφαιρικά την αξιολόγηση στην πρώιμη παιδική ηλικία, (β) Ανάλυση, συζήτηση και παρουσίαση των οργάνων αξιολόγησης από ομάδες φοιτητών/τριών, (γ) Πιλοτική εφαρμογή και εξάσκηση των φοιτητών με τα όργανα σε μικρή κλίμακα. Το σεμινάριο ολοκληρώνεται με την τελική παρουσίαση των αποτελεσμάτων και την ανατροφοδότηση των φοιτητών/τριών για τις δυνατότητες αξιοποίησης των οργάνων. 8. Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι: Εκπόνηση & παρουσίαση εργασιών, συζήτηση 9. Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη: La Paro, K. M., Pianta, R.C., & Stuhlman, M. (2004). The Classroom assessment coring system: Findings from the pre-kindergarten year. The Elementary School Journal, 104 (5), pp. 409-426. Mantzicopoulos, P., & Neuharth-Pritchett, S. (2003). Development and validation of a measure to assess Head Start children s appraisals of teacher support. Journal of School Psychology, 41, 431 451. Pianta, R. C. (2001). STRS Student Teacher Relationship Scale. Professional manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources. Pianta, R. C. (2003). Standardized classroom observations from pre-k to third grade: A mechanism for improving quality classroom experiences during the P-3 years. www.ffcd.org/news/publications.html. Pianta, R. C., Howes, C., Burchinal, M., Bryant, D., Clifford, R., Early, D., & Barbarin, O. (2005). Features of pre-kindergarten programs, classrooms, and 13

teachers: Do they predict observed classroom quality and child-teacher interactions? Applied Developmental Science, 9(3), 144-159. 10. Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης: Εργασίες & Παρουσιάσεις 11. Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΑΚΗΣ ΚΟΙ 100: Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία Θεόδωρος Ελευθεράκης, Λέκτορας Παράδοση, υποχρεωτικό μάθημα κορμού. Προπτυχιακό επίπεδο Χειμερινό εξάμηνο 2013-2014 Α εξάμηνο σπουδών. 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 4 ECTS Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών/-τριών με έναν πρωτόγνωρο χώρο, στο πλαίσιο του οποίου αναλύεται μεθοδολογικά η κοινωνία υπό το πρίσμα διεπιστημονικών ερμηνειών. Από τους στοιχειώδεις παράγοντες που συγκροτούν το κοινωνικό και πολιτισμικό σύστημα στο οποίο γεννιόμαστε, μαθαίνουμε σταδιακά να συμπεριφερόμαστε και να επικοινωνούμε με τα άλλα άτομα-μέλη της κοινωνίας. Σε αυτή την ικανότητα συμβάλλουν α) οι θεσμοί που μας «γαλουχούν», β) οι κανόνες που μας ελέγχουν, γ) οι αξίες που μας κατευθύνουν και δ) τα πρότυπα της συμπεριφοράς που μας αναγνωρίζουν. Βασικοί άξονες των εν λόγω παραγόντων είναι, από τη μια, η ένταξη του ανθρώπου στην κοινωνία, και από την άλλη, η διείσδυση της κοινωνίας στον άνθρωπο. 8. Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι: Διαλέξεις Συζητήσεις 9. Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη: 1. Giddens, Anthony (2009). Κοινωνιολογία (Sociology, μτφρ. Δ.Γ. Τσαούσης). Αθήνα: Gutenberg (προτείνεται να διανεμηθεί δωρεάν) 2. Καρράς, Κ. (2011). Ο Εκπαιδευτικός σ έναν κόσμο που αλλάζει. Αθήνα: Gutenberg (προτείνεται να διανεμηθεί δωρεάν). 3. Κορώσης, Κωνσταντίνος (2010). Η Γένεση του Χριστιανισμού και οι επιδράσεις του στον μικρόκοσμο και στο κοινωνικό-πολιτισμικό περιβάλλον του ανθρώπου. Μια κοινωνιολογική προσέγγιση. Αθήνα: Παρρησία (προτείνεται να διανεμηθεί δωρεάν) 4. Γιούλτσης, Βασίλειος Τ. (1997). Γενική Κοινωνιολογία. Πέμπτη έκδοση. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη Α.Ε. 5. Hughes, Michael & Kroehler, Carolyn J. (2007). Κοινωνιολογία: Οι βασικές έννοιες (Sociology: The Core, μτφρ. Γ.Ε. Χρηστίδης). Αθήνα: Κριτική 6. Τσαούσης, Δημήτριος Γ. (2000). Η Κοινωνία του Ανθρώπου. Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία, 16η ανατύπωση. Αθήνα: Gutenberg 10. Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης: 14

Τελική γραπτή εξέταση 11. Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική. ΣΠΕΝ 403: Σεμινάριο Πτυχιακής Εργασίας στην Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Θεόδωρος Ελευθεράκης, Λέκτορας Υποχρεωτικό Σεμινάριο Πτυχιακής Εργασίας Προπτυχιακό επίπεδο Χειμερινό εξάμηνο 2013-2014 Προαπαιτούμενα: να έχει εξεταστεί επιτυχώς ο φοιτητής σε τέσσερα (4) μαθήματα: 1. ΚΟΙΝ 100 - Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία 2. ΠΑΙΝ 105 - Μεθοδολογία Ψυχοπαιδαγωγικής Έρευνας Ι 3. ΠΑΙΝ 120 - Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης και 4. ένα μάθημα από: ΚΟΙΝ 108 - Πολιτική κοινωνικοποίηση και εκπαίδευση: θεωρία και πράξη, ή ΣΠΑΝ 115 - Σεμινάριο Παιδαγωγικών, Κοινωνιολογία του Σχολείου, ή ΣΑΕΝ 312 - Σεμινάριο Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης. 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 14 ECTS Ο σκοπός του Σεμιναρίου είναι ο φοιτητής «να μάθει να ερευνά», δηλαδή να μπορεί να εργάζεται με επιστημονικό τρόπο (επισκόπηση της βιβλιογραφίας, χρήση ποιοτικών και ποσοτικών μεθόδων εμπειρικής έρευνας, κατηγοριοποίηση και ερμηνεία αποτελεσμάτων και συγγραφή τελικού κειμένου της έρευνας-εργασίας του) στην ερευνητική περιοχή του αντικειμένου της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης. Το αντικείμενο του Σεμιναρίου είναι: «Πολιτική κοινωνικοποίηση στο Σχολείο», δηλαδή η μελέτη των παραγόντων/μεταβλητών της πολιτικής κοινωνικοποίησης του ατόμου στα πλαίσια του σχολικού περιβάλλοντος (Νηπιαγωγείου/Δημοτικού). Στο σεμινάριο διερευνώνται οι εξής επιμέρους θεματικές περιοχές: Σχολική κοινότητα, σχολική τάξη, οικογένεια-σχολείο, αναλυτικά προγράμματα και σχολικά βιβλία, ο ρόλος του δασκάλου/νηπιαγωγού, θεσμοί της σχολικής ζωής: μαθητική κοινότητα, εκπαιδευτική επίσκεψη-εκδρομή, σχολική βιβλιοθήκη, πίνακας ανακοινώσεων, σχολική εφημερίδα-περιοδικό, σχολική γιορτή, πολιτιστική εκδήλωση, εθνική γιορτή, εξωσχολικές δραστηριότητες, αθλητικές δραστηριότητεςσχολικοί αγώνες κ.ά. 8. Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι: Διαλέξεις-Συζητήσεις-Παρουσιάσεις εργασιών-οπτικοακουστικά μέσα 9. Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη: 1. Β. Οικονομίδης & Θ. Ελευθεράκης (Eπιμ.): Εκπαίδευση, Δημοκρατία και Ανθρώπινα Δικαιώματα. «Διάδραση». Αθήνα 2011 2. Α. Καζαμίας & Λ. Πετρονικολός (Eπιμ.): Παιδεία και Πολίτης. Η Παιδεία του Πολίτη της Ελλάδας, της Ευρώπης και του Κόσμου. «Ατραπός». Αθήνα 2003 3. Μ. Γκίβαλος: Πολιτική κοινωνικοποίηση και εκπαιδευτικό περιβάλλον. «Νήσος». Αθήνα 2005 15

4. Δ. Καρακατσάνη: Εκπαίδευση και πολιτική διαπαιδαγώγηση. Γνώσεις, αξίες, πρακτικές. «Μεταίχμιο». Αθήνα 2004 5. Π. Τερλεξής: Πολιτική κοινωνικοποίηση. Η γένεση του πολιτικού ανθρώπου. «Gutenberg». Αθήνα 1999 10. Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης: Υποχρεωτική γραπτή εργασία Υποστήριξη τελικών αποτελεσμάτων 11. Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική. ΚΟΙΝ 108: Πολιτική κοινωνικοποίηση και εκπαίδευση: Θεωρία και πράξη Θεόδωρος Ελευθεράκης, Λέκτορας 3. Τύπος μαθήματος (παράδοση - σεμινάριο - υποχρεωτικό κορμού επιλεγόμενο διδακτική άσκηση): Παράδοση, επιλεγόμενο μάθημα 4. Επίπεδο μαθήματος-εξάμηνο (ή εξάμηνα) σπουδών-προαπαιτήσεις: Προπτυχιακό μάθημα Εαρινό εξάμηνο 2013-2014 2 ο - 8 ο εξάμηνο σπουδών 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 4 ECTS Στόχος του μαθήματος είναι να προσφέρει στους φοιτητές μια εξοικείωση με τις βασικές έννοιες, τους φορείς και τους παράγοντες της πολιτικής κοινωνικοποίησης και της δημοκρατικής εκπαίδευσης. 7. Περιεχόμενα μαθήματος: Εννοιολογική προσέγγιση και συσχετισμός των όρων "κοινωνικοποίηση", "πολιτική κοινωνικοποίηση" και "εκπαίδευση": ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας. Πρωτογενείς φορείς πολιτικής κοινωνικοποίησης: οικογένεια, σχολείο και η ανάγκη συνεργασίας τους. Ο ρόλος της εκπαίδευσης και της σχολικής κοινωνικοποίησης στην ανάπτυξη των δημοκρατικών ιδεωδών και του δημοκρατικού πολίτη. Δημοκρατία και Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Σχολείο. Παιδεία Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Παράγοντες/μεταβλητές πολιτικής κοινωνικοποίησης του ατόμου στα πλαίσιο του σχολικού περιβάλλοντος: αναλυτικά προγράμματα, εγχειρίδια, μαθητικές κοινότητες, ατμόσφαιρα σχολικής τάξης, διαπροσωπικές σχέσεις, οργάνωση του σχολικού χώρου, εξωσχολικές δραστηριότητες, σχολικές γιορτές, κ.ά. Σύγχρονα προβλήματα/προβληματισμοί στο χώρο της πολιτικής κοινωνικοποίησης και συσχετισμός τους με την εκπαίδευση (τυπική και άτυπη). Ανάλυση, ερμηνεία και κριτική προσέγγιση της λειτουργίας της πολιτικής κοινωνικοποίησης στο πλαίσιο της ελληνικής εκπαίδευσης: παραδείγματα από το χώρο της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα (Νηπιαγωγείο, Δημοτικό). 8. Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι (διαλέξεις-συζητήσεις-παρουσιάσεις εργασιών-οπτικοακουστικά μέσα-συμμετοχή άλλων διδασκόντων-άλλες μέθοδοι): Διαλέξεις-Συζητήσεις 9. Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη (έως πέντε τίτλοι + βοηθήματα που θα διανεμηθούν): 16

1. Β. Οικονομίδης & Θ. Ελευθεράκης (Eπιμ.): Εκπαίδευση, Δημοκρατία και Ανθρώπινα Δικαιώματα. «Διάδραση». Αθήνα 2011 (προτείνεται να διανεμηθεί δωρεάν) 2. Π. Καλογιαννάκη- Κ. Καρράς. Η 'ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΤΟΙΧΩΝ'. Τα graffiti στα Πανεπιστήμια την εποχή της 'κρίσης'. «Δαρδανός». Αθήνα 2013 (προτείνεται να διανεμηθεί δωρεάν) 3. Π. Καλογιαννάκη: Η εκπαίδευση στο σύγχρονο κόσμο. «Εκδόσεις Ίων». Αθήνα 2011 (προτείνεται να διανεμηθεί δωρεάν) 3. V. Lenhart: Παιδαγωγική των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Gutenberg». Αθήνα 2006 4. Π. Καλογιαννάκη-Χουρδάκη: Έλληνες μαθητές του Δημοτικού Σχολείου και Πολιτική Κοινωνικοποίηση. «Γρηγόρης». Αθήνα 1993 5. Α. Καζαμίας & Λ. Πετρονικολός (Eπιμ.): Παιδεία και Πολίτης. Η Παιδεία του Πολίτη της Ελλάδας, της Ευρώπης και του Κόσμου. «Ατραπός». Αθήνα 2003 10. Μέθοδοι αξιολόγησης/βαθμολόγησης (γραπτή εξέταση-προφορική εξέτασηενδιάμεσα τεστ-προαιρετική ή υποχρεωτική γραπτή εργασία-άλλες μέθοδοι): Τελική γραπτή εξέταση 11. Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική ΣΠΑΝ 115: Σεμινάριο Παιδαγωγικών, Κοινωνιολογία του σχολείου Θεόδωρος Ελευθεράκης, Λέκτορας Σεμινάριο Προπτυχιακό μάθημα - Εαρινό εξάμηνο 2013-2014 Προαπαιτούμενα: 1. ΠΑΙΝ 105: Μεθοδολογία Ψυχοπαιδαγωγικής Έρευνας Ι 2. ΠΑΙΝ 120: Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης και 3. ΚΟΙΝ 108: Πολιτική κοινωνικοποίηση στην εκπαίδευση: θεωρία και πράξη 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 7 ECTS Στόχος του μαθήματος είναι να προσφέρει στους φοιτητές μια πρώτη εξοικείωση με την επιστημονική ερευνητική μελέτη των παραγόντων/μεταβλητών που βοηθούν ή δυσχεραίνουν την κοινωνικοποίηση του ατόμου στα πλαίσια του σχολικού περιβάλλοντος (Νηπιαγωγείου/Δημοτικού). Στο σεμινάριο διερευνώνται οι εξής επιμέρους θεματικές περιοχές: Α. Τομέας - Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης και του Σχολείου: Οργανωτικές μορφές του σχολείου. Κοινωνιολογία της σχολικής τάξης. Σχέσεις οικογένειας και σχολείου (συνεργασία και σύγκρουση): αποτελεσματικό σχολείο. Εκπαιδευτικές ανισότητες και κοινωνικοποίηση. Το επάγγελμα του εκπαιδευτικού. Εκπαίδευση και κοινωνική κινητικότητα. Η εκπαίδευση στη σύγχρονη κοινωνία (δημοκρατικό σχολείο). Το σχολείο στις πολυεθνοτικές (πολυπολιτισμικές) κοινωνίες. Εκπαίδευση και οικονομία. Μηχανισμοί κοινωνικής επιλογής από το σχολείο: διαγωνισμοί, εξετάσεις, αξιολόγηση. 17

Β. Τομέας - Κοινωνιολογία της Ειδικής Αγωγής: Κοινωνική και φιλοσοφική διάσταση της αναπηρίας. Η νομοθεσία της Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα. Ένταξη, ενσωμάτωση. Inclusive Εκπαίδευση, inclusion. Συνεκπαίδευση. Οι πρωτεργάτες της Ειδικής Αγωγής. Τα σχολεία της Ειδικής Αγωγής και σύλλογοι ΑμεΑ. Η επαγγελματική αποκατάσταση και εκπαίδευση των ΑμεΑ. Η ιδιωτική πρωτοβουλία και η κρατική μέριμνα στην Ειδ. Αγωγή. Τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα ΑμεΑ. 8. Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι: Διαλέξεις-Συζητήσεις-Παρουσιάσεις εργασιών-οπτικοακουστικά μέσα 9. Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη: 1. Σ.-Μ. Νικολάου: Θεωρητικά ζητήματα στην Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης. «Gutenberg». Αθήνα 2009 2. Ε. Σιάνου-Κύργιου: Εκπαίδευση και κοινωνικές ανισότητες. «Μεταίχμιο». Αθήνα 2005 3. Μ. Κελπανίδης: Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης. 4η έκδοση, «Ελληνικά Γράμματα». Αθήνα 2002 4. Π. Παπακωνσταντίνου: Εκπαιδευτικό έργο και αξιολόγηση στο σχολείο 2 η έκδοση. «Μεταίχμιο». Αθήνα 2005 5. Θ. Ελευθεράκης: Εθνικό Σχολείο; «Gutenberg». Αθήνα 2006 10. Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης: Υποχρεωτική γραπτή εργασία 11. Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΖΑΡΑΝΗΣ ΠΛΗ 103 - Εφαρμογές Πολυμέσων στην εκπαίδευση Νικόλαος Ζαράνης, Επίκουρος Καθηγητής Παράδοση, επιλεγόμενο μάθημα Προπτυχιακό επίπεδο Χειμερινό εξάμηνο 2013-2014 3 ο ή 5 ο ή 7 ο εξάμηνο σπουδών, Προαπαιτούμενο το ΠΛΗ 100 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 4 ECTS Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή των φοιτητών σε α) βασικές έννοιες των πολυμέσων β) κατασκευή εκπαιδευτικού λογισμικού γ) δημιουργία μικρών εφαρμογών για το Νηπιαγωγείο. Τα αντικείμενα που θα διδαχθούν κατά την διάρκεια των παραδόσεων είναι τα εξής: α) Κατανόηση του περιβάλλον εργασίας του flash και των χαρακτηριστικών του β) Σχεδιασμός κίνησης γ) Κίνηση χαρακτήρων και εξαγωγή κινήσεων σε CD-ROM, δ) Εισαγωγή και επεξεργασία video στο Flash 8. Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι (διαλέξεις συζητήσεις παρουσιάσεις εργασιών οπτικοακουστικά μέσα συμμετοχή άλλων διδασκόντων άλλες μέθοδοι): Διαλέξεις - Συζητήσεις 18

9. Προτεινόμενα συγγράμματα για διανομή (έως πέντε τίτλοι + βοηθήματα που θα διανεμηθούν): A) Μακράκης Β.: Υπερμέσα στην Εκπαίδευση. «Μεταίχμιο», Αθήνα 2000, (προτείνεται να διανεμηθεί δωρεάν). Β) Θέματα σχεδίασης και αξιολόγησης λογισμικού υπερμέσων, Τάσος Μικρόπουλος, Κλειδάριθμος, Αθήνα 2000. Γ) Α. Ράπτης & Α. Ράπτη, Μάθηση και Διδασκαλία στη εποχή της Πληροφορίας : Ολική προσέγγιση, «εκδ. ιδίου», Αθήνα 2013 (προτείνεται να διανεμηθεί δωρεάν). Δ) Νικόλαος Ζαράνης & Βασίλειος Οικονομίδης, Οι Τεχνολογίες της Επικοινωνίας και των Πληροφοριών στην Προσχολική Εκπαίδευση. «Εκδόσεις Γρηγόρη», Αθήνα 2008 (προτείνεται να διανεμηθεί δωρεάν). 10. Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης (γραπτή εξέταση προφορική εξέταση ενδιάμεσα τεστ προαιρετική ή υποχρεωτική γραπτή εργασία άλλες μέθοδοι): Τελική γραπτή εξέταση στο εργαστήριο υπολογιστών ή γραπτή εργασία. 11. Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική ΣΠΕ 416: Σεμινάριο στη Διδακτική Μαθηματικών με τη βοήθεια των Νέων Τεχνολογιών. Νικόλαος Ζαράνης, Επίκουρος Καθηγητής Σεμινάριο πτυχιακής εργασίας Προπτυχιακό επίπεδο Χειμερινό 2013-2014 ΣΠΑ121, και Επιτυχής εξέταση σε δύο μαθήματα συναφή με τους υπολογιστές 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 14 ECTS Ο στόχος του σεμιναρίου είναι η γνωριμία των μαθητών με τη διδακτική των Μαθηματικών και τη χρήσης τους σε δραστηριότητες που βασίζονται σε υπολογιστές Το αντικείμενο του σεμιναρίου είναι, πρώτον, η εξέταση των υφιστάμενων ερευνών όσον αφορά την ένταξη των υπολογιστών στο Νηπιαγωγείο και συγκεκριμένα στο ειδικό τομέα των Μαθηματικών και, δεύτερον, η ενσωμάτωση του λογισμικού για Μαθηματικά στο ελληνικό νηπιαγωγείο. 8. Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι (διαλέξεις συζητήσεις παρουσιάσεις εργασιών οπτικοακουστικά μέσα συμμετοχή άλλων διδασκόντων άλλες μέθοδοι): Διαλέξεις Συζητήσεις Χρήση οπτικοακουστικών μέσων 9. Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη (έως πέντε τίτλοι + βοηθήματα που θα διανεμηθούν): Προτείνεται βιβλιογραφικός κατάλογος, προσαρμοσμένος στο θέμα της/του κάθε φοιτήτριας/ φοιτητή. 10. Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης (γραπτή εξέταση προφορική εξέταση ενδιάμεσα τεστ προαιρετική ή υποχρεωτική γραπτή εργασία άλλες μέθοδοι): Προφορική υποστήριξη και γραπτή εργασία 11. Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική 19

ΠΛΗ 100: Πληροφορική στην Εκπαίδευση Ι Νικόλαος Ζαράνης, Επίκουρος Καθηγητής Παράδοση, υποχρεωτικό μάθημα κορμού Προπτυχιακό επίπεδο Εαρινό εξάμηνο 2013-2014 2 ο εξάμηνο σπουδών 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 4 ECTS Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή των φοιτητών στη δημιουργική και εποικοδομητική αξιοποίηση των πολλαπλών χρήσεων του υπολογιστή στο Νηπιαγωγείο. Τα αντικείμενα που θα διδαχθούν κατά την διάρκεια των παραδόσεων είναι τα εξής: α) Εκπαιδευτικές Λειτουργίες του Υπολογιστή: στάσεις και απόψεις σχετικά με την εισαγωγή των Νέων Τεχνολογιών (Ν.Τ.) στην προσχολική εκπαίδευση, πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα β) Η εκπαιδευτική χρήση του υπολογιστή: ως γνωστικό αντικείμενο, ως πηγή πληροφόρησης και ως γνωστικό εργαλείο γ) Βασικά στοιχεία υπολογιστών δ) Το λειτουργικό σύστημα των windows (windows XP, vista) ε) Επεξεργαστής κειμένου (Microsoft Word) στ) Λογιστικό φύλλο (Excel) ζ) Σχεδιάζοντας παρουσιάσεις (Power Point). 8. Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι (διαλέξεις συζητήσεις παρουσιάσεις εργασιών οπτικοακουστικά μέσα συμμετοχή άλλων διδασκόντων άλλες μέθοδοι): Διαλέξεις - Συζητήσεις 9. Προτεινόμενα συγγράμματα για διανομή (έως πέντε τίτλοι + βοηθήματα που θα διανεμηθούν): Α) Νικόλαος Ζαράνης & Βασίλειος Οικονομίδης, Οι Τεχνολογίες της Επικοινωνίας και των Πληροφοριών στην Προσχολική Εκπαίδευση. «Εκδόσεις Γρηγόρη», Αθήνα 2008 (προτείνεται να διανεμηθεί δωρεάν). B) Τάσος Μικρόπουλος & Ιωάννα Μπέλλου, Σενάρια Διδασκαλίας με υπολογιστή, Κλειδάριθμος, Αθήνα 2010. (προτείνεται να διανεμηθεί δωρεάν). Γ). Βασίλης Κόμης., Εισαγωγή στην Διδακτική της Πληροφορικής, Κλειδάριθμος, Αθήνα 2005, (προτείνεται να διανεμηθεί δωρεάν). Δ) C. Depover, T. Karsenti & Β. Κόμης., Διδασκαλία με χρήση της τεχνολογίας, Προώθηση της μάθησης, ανάπτυξη ικανοτήτων. Κλειδάριθμος, Αθήνα 2010, (προτείνεται να διανεμηθεί δωρεάν). 10. Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης (γραπτή εξέταση προφορική εξέταση ενδιάμεσα τεστ προαιρετική ή υποχρεωτική γραπτή εργασία άλλες μέθοδοι): Τελική γραπτή εξέταση στο εργαστήριο υπολογιστών. 11. Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική ΣΠΑ 121 - Σεμινάριο Παιδαγωγικών με τη βοήθεια των τεχνολογιών της πληροφορίας και των επικοινωνιών 20

Νικόλαος Ζαράνης, Επίκουρος Καθηγητής Σεμινάριο, επιλεγόμενο μάθημα Προπτυχιακό επίπεδο Εαρινό εξάμηνο 2011-2012 6 ο ή 8 ο εξάμηνο σπουδών, Προαπαιτούμενα: ΣΤΑ 101, ΠΛΗ103. 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 7 ECTS Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή των φοιτητών σε α) βασικές έννοιες των πολυμέσων β) κατασκευή εκπαιδευτικού λογισμικού γ) δημιουργία μικρών εφαρμογών για το Νηπιαγωγείο. Τα αντικείμενα που θα διδαχθούν κατά την διάρκεια των παραδόσεων είναι τα εξής: α) Κατανόηση του περιβάλλον εργασίας στα πολυμέσα και των χαρακτηριστικών του β) Σχεδιασμός κίνησης γ), Εισαγωγή και επεξεργασία video δ) κατασκευή εκπαιδευτικού λογισμικού, ε) τεστ αξιολόγησης για τους μαθητές, στ) εισαγωγή δεδομένων στο SPSS. 8. Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι (διαλέξεις συζητήσεις παρουσιάσεις εργασιών οπτικοακουστικά μέσα συμμετοχή άλλων διδασκόντων άλλες μέθοδοι): Διαλέξεις Συζητήσεις Χρήση οπτικοακουστικών μέσων 9. Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη (έως πέντε τίτλοι + βοηθήματα που θα διανεμηθούν): Προτείνεται βιβλιογραφικός κατάλογος, προσαρμοσμένος στο θέμα της/του κάθε φοιτήτριας/ φοιτητή. 10. Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης (γραπτή εξέταση προφορική εξέταση ενδιάμεσα τεστ προαιρετική ή υποχρεωτική γραπτή εργασία άλλες μέθοδοι): Προφορική υποστήριξη και γραπτή εργασία 11. Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική ΣΤΕΛΙΟΣ ΖΕΡΒΟΥΔΑΚΗΣ ΜΟΥ 100: Μουσική και Ρυθμική Αγωγή I. Ζερβουδάκης Στ. μέλος Ε.Ε.ΔΙ.Π. Υποχρεωτικό κορμού Προπτυχιακό, Χειμερινό εξάμηνο. 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 3 ECTS Επεξεργασία α) του ρυθμού διαμέσου του σώματος και κρουστών οργάνων. β) του 21

λόγου σε συνδυασμό με το ρυθμό. γ) της μελωδίας. α)βασικές έννοιες θεωρίας της μουσικής. β).σολφέζ γ)διδασκαλία τραγουδιών με χρήση μελωδικών και ρυθμικών κρουστών. 8. Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι: Διδασκαλία πρακτική εξάσκηση. 9. Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη: α) Jukka Maki: Η χαρά της μουσικής.πατάκης,1995,(προτείνεται να διανεμηθεί δωρεάν). β) Otto Karolyi:Εισαγωγή στη μουσική. Νεφέλη, 1983. γ) Ματέυ Π.: Ρυθμική. Γ. Νάκας, 1986 δ) Καψάσκη Μακρή : Τα πρώτα μου τραγούδια. Αθήνα 1988 10. Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης: Τελική προφορική εξέταση. 11. Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική. ΜΟΥ.101: Μουσική και Ρυθμική Αγωγή II. Ζερβουδάκης Στ. μέλος Ε.Ε.ΔΙ.Π. Υποχρεωτικό κορμού Προπτυχιακό επίπεδο, εαρινό εξάμηνο, προαπαιτούμενο ΜΟΥ 100. 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 3 ECTS Επιλογή και σχεδιασμός κατάλληλων εμπειριών για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας που αφορούν: α)τη μουσική εκτέλεση-ερμηνεία, β)τη δημιουργικότητα, γ) την ακρόαση-περιγραφή.. α)ρυθμική ανάλυση και επεξεργασία τραγουδιών, περιγραφή ιστορίας με ήχους. β) Αυτοσχεδιασμός και σύνθεση μελωδίας με βάση το λόγο. γ) Γραφική σημειογραφία. δ) Ακρόαση. ανάλυση και επεξεργασία μουσικών έργων. 8. Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι: Διδασκαλία πρακτική εξάσκηση. 9. Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη: α)αντωνακάκης-χιωτάκη:μουσική Παιδαγωγική. Καστανιώτης 2007 (προτείνεται να διανεμηθεί δωρεάν). β)gertrud Meyer- Denkmann:Πειραματισμοί στον ήχο. Νικολαΐδης 1989. γ) Ger Storms: 100 μουσικά παιγνίδια. δ)ζερβουδάκης Σ.- Μάργαρη Μ.: Από το ταξίδι του χρόνου. Αθήνα 1992. 22

10. Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης: Τελική προφορική ή γραπτή εξέταση. 11. Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική. ΜΟΥ 102: Μουσική και Ρυθμική Αγωγή ΙΙΙ. Ζερβουδάκης Στ. μέλος Ε.Ε.ΔΙ.Π. Κατ επιλογήν υποχρεωτικό. Προπτυχιακό επίπεδο, χειμερινό εξάμηνο, προαπαιτούμενο ΜΟΥ.101 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 3 ECTS α) Εισαγωγή στα μουσικοπαιδαγωγικά συστήματα. β)οργάνωση μουσικού συνόλου κρουστών. γ)γνωριμία με παιδικά τραγούδια και μουσικέs δραστηριότητες απ όλο τον κόσμο.. α)οι μέθοδοι Dalcroze και Orff, η προσέγγιση Kodaly. β) Δημιουργία ομάδος κρουστών οργάνων συστήματος Orff. γ) Διαπολιτισμικά τραγούδια. 8. Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι:. Διδασκαλία πρακτική εξάσκηση 9. Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη: α) Σέργη.Λ: Δημιουργική μουσική αγωγή για τα παιδιά μας.gutenberg 1989, ( προτείνεται να διανεμηθεί δωρεάν). β) Εδώ Λιλιπουπολη τα τραγούδια,ianos 2010. γ)d.mc Donald G.M.Simons: Musical growth and development. Shirmer Books 1989. δ)j.b. Turner and R.S. Schiff.: Let s Make Music (multicultural songs and activities), Hal- Leonard, 1995. 10. Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης:. Τελική προφορική ή γραπτή εξέταση. 11. Γλώσσα διδασκαλίας:. Ελληνική. MOY.103: Μουσική και Ρυθμική Αγωγή ΙV. Ζερβουδάκης Στ. μέλος Ε.Ε.ΔΙ.Π. Κατ επιλογήν υποχρεωτικό. 23

Προπτυχιακό επίπεδο, εαρινό εξάμηνο, προαπαιτούμενο ΜΟΥ102 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 3 ECTS Ανάπτυξη και βελτίωση μουσικών ικανοτήτων με στόχο την καλύτερη κατανόηση των στοιχείων της μουσικής (μελωδία, ρυθμός, δυναμικές, ηχόχρωμα, αρμονία και φόρμα). Δημιουργία ομάδος χορωδιακού τραγουδιού. (Επιλογή από την παραδοσιακή και σύγχρονη ελληνική μουσική. 8. Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι: Διδασκαλία πρακτική εξάσκηση. 9. Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη: α)θεοδωράκης Μ.: 40 τραγούδια για παιδιά. Παπαγρηγορίου-Νάκας 1993. β)μαυρουδής Ν.: Χάρτινο καράβι.. Παπαγρηγορίου Νάκας 1996. γ) Σμώλ Κ.: Μουσική, Κοινωνία, Εκπαίδευση.Νεφέλη,1983. 10. Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης:. Τελική προφορική ή γραπτή εξέταση. 11. Γλώσσα διδασκαλίας:. Ελληνική. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΠΑΙ 156 - Οι Φυσικές Επιστήμες στην Προσχολική Εκπαίδευση Μιχαήλ Καλογιαννάκης, Λέκτορας. Παράδοση Επιλεγόμενο. Προπτυχιακό - 3 ο εξάμηνο σπουδών. 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 4 ECTS. Εξετάζονται ζητήματα τα οποία σχετίζονται με τις εξής θεματικές ενότητες: (α) ιδέες των παιδιών για έννοιες και φαινόμενα του φυσικού κόσμου, (β) θεωρίες μάθησης και οι επιδράσεις τους στην ανάπτυξη πλαισίων για την οργάνωση δραστηριοτήτων από τις Φυσικές Επιστήμες στην προσχολική εκπαίδευση, (γ) διδακτικές στρατηγικές στη διδακτική των Φυσικών Επιστημών στην προσχολική εκπαίδευση, (δ) εισαγωγή των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ) για τη διδακτική των Φυσικών Επιστημών στην προσχολική εκπαίδευση, (ε) δραστηριότητες για έννοιες και φαινόμενα από το φυσικό κόσμο για την προσχολική ηλικία (βαρύτητα, ηλεκτρισμός, σκιές, φως, ήχος, φυτά, στερεά, υγρά, αέρια, περιβάλλον, φαινόμενο του θερμοκηπίου κ.ά.). 24

Επιστημολογική συγκρότηση της διδακτικής των Φυσικών Επιστημών και μύηση των παιδιών προσχολικής ηλικίας στις Φυσικές Επιστήμες. 8. Διδακτικές και μαθησιακές μέθοδοι: Διαλέξεις συζητήσεις παρουσιάσεις εργασιών βιωματικές ασκήσεις. Το μάθημα είναι υβριδικό και προσφέρεται εξ αποστάσεως στο σύστημα διαχείρισης μάθησης του Πανεπιστημίου Κρήτης (e-class) στη διεύθυνση http://eclass.edc.uoc.gr/eclass/ (στα ελληνικά). Επίσης, θα αναπτυχθεί και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: Facebook 9. Συνιστώμενη βιβλιογραφία προς μελέτη: Ραβάνης, Κ. (2003). Δραστηριότητες για το νηπιαγωγείο από τον κόσμο της φυσικής. Αθήνα: Δίπτυχο [προτείνεται να διανεμηθεί δωρεάν] ή Κολιόπουλος, Δ. (2006). Θέματα διδακτικής Φυσικών Επιστημών. Η συγκρότηση της σχολικής γνώσης. Αθήνα: Μεταίχμιο [προτείνεται να διανεμηθεί δωρεάν]. 10. Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης: Γραπτή εξέταση προφορική εξέταση προαιρετική ή υποχρεωτική γραπτή εργασία 11. Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική. ΣΠΕ 415 - Σεμινάριο Πτυχιακής Εργασίας: Φυσικές Επιστήμες στην προσχολική εκπαίδευση. Μιχαήλ Καλογιαννάκης, Λέκτορας. Πτυχιακή εργασία Προπτυχιακό - 7 ο εξάμηνο σπουδών ΠΑΙ 156 και ΠΑΙ 164. 5. Αριθμός πιστωτικών μονάδων: 14 ECTS Βασικός στόχος του σεμιναρίου είναι να βοηθήσει τις/τους φοιτήτριες/τές στην οργάνωση μιας ερευνητικής διαδικασίας η οποία θα οδηγήσει στη συγγραφή της πτυχιακής εργασίας. Ο/η φοιτητής/τρια μαθαίνει να ερευνά και να εργάζεται με τον επιστημονικό τρόπο (επισκόπηση της βιβλιογραφίας, χρήση ποιοτικών και ποσοτικών μεθόδων, κατηγοριοποίηση αποτελεσμάτων) για θέματα διδακτικής φυσικών επιστημών στην προσχολική εκπαίδευση. Οι φοιτητές/τριες θα οργανώσουν μια ερευνητική διαδικασία για βασικά θέματα διδακτικής φυσικών επιστημών στην προσχολική εκπαίδευση. Προτείνεται η ανάπτυξη δραστηριοτήτων και υλοποίηση και αξιολόγηση διδακτικών παρεμβάσεων για τα παρακάτω θέματα*: ανακύκλωση, κύκλος του νερού, σκιές, ιδιότητες του αέρα, ατμοσφαιρική ρύπανση, βύθιση, πλεύση, ηλεκτρισμός, ηφαίστεια, σεισμοί, μαγνήτες, τήξη, εξαέρωση, ουράνιο τόξο, φως, χρώματα, κ.ά. Εξετάζονται ζητήματα τα οποία σχετίζονται με τις ιδέες των παιδιών για έννοιες και φαινόμενα του φυσικού κόσμου καθώς και την εισαγωγή των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ) για τη διδασκαλία των θεμάτων αυτών στην προσχολική εκπαίδευση. *Τα θέματα που αναφέρονται παραπάνω είναι ενδεικτικά και μπορούν να 25