Δελτίο Τύπου Αθήνα, 20 Ιανουαρίου 2015 Επιδείνωση των μεσοπρόθεσμων προσδοκιών για την οικονομία καταγράφει το τέταρτο τρίμηνο του 2014 ο δείκτης GMCCI Οικονομική Συγκυρία. Περισσότερο απαισιόδοξες και οι προβλέψεις για τις εξελίξεις στους παραγωγικούς συντελεστές. Η ασυνέχεια του κράτους είναι ο κυριότερος ανασχετικός παράγων στην επιχειρηματική ανάπτυξη. Μέτριες οι επιδόσεις του ΕΣΠΑ για την ανάπτυξη, αναδιάρθρωση της οικονομίας και ανταγωνιστικότητα. Η γενική εικόνα που προκύπτει είναι ότι η επιδείνωση των προσδοκιών που κατεγράφη το τρίτο τρίμηνο συνεχίστηκε και μάλιστα πολύ απότομα. Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος του ισοζυγίου «θετικών» «αρνητικών» απαντήσεων για τα πέντε μεγέθη του GMCCI Οικονομική Συγκυρία περιορίστηκε σε μόλις 3,8 από 36,9 το προηγούμενο τρίμηνο, όπως φαίνεται στο επόμενο διάγραμμα. GMCCI Οικονομική Συγκυρία (μέσος όρος διαφοράς «θετικών» - «αρνητικών» απαντήσεων) 60,0 50,0 43,0 48,7 40,0 36,9 30,0 20,0 10,0 0,0 3,8 Ι ΙΙ ΙΙΙ IV Η απότομη αυτή κάμψη του δείκτη οφείλεται σε μειώσεις όλων ανεξαιρέτως των συνιστωσών του. Μεγαλύτερη απαισιοδοξία επικράτησε πάντως για τη μεγέθυνση της οικονομίας και για τις ιδιωτικές επενδύσεις, λόγω της αυξημένης αβεβαιότητας για την οικονομική πολιτική. Και στα δύο αυτά μεγέθη οι «αρνητικές» απαντήσεις ξεπέρασαν τις «θετικές». 1
Οι εξελίξεις των προσδοκιών στο μέτωπο των παραγωγικών συντελεστών, δηλαδή των παραγόντων που εν τέλει προσδιορίζουν το μακροχρόνιο ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης. Και εδώ υπήρξε επιδείνωση των προσδοκιών. Ο δείκτης GMCCI Παραγωγικοί Συντελεστές, δηλαδή ο μέσος όρος της διαφοράς «θετικών» «αρνητικών» απαντήσεων, σημείωσε απότομη κάμψη από 29,7 το προηγούμενο τρίμηνο σε μόλις 1,6 τώρα. Επισημαίνεται ότι όλοι οι υποδείκτες χειροτέρευσαν, δηλαδή αποδοτικότητα ανθρωπίνου δυναμικού, δημόσιες υποδομές, συνθήκες χρηματοδότησης, επιχειρηματικότητα και θεσμικό-κανονιστικό πλαίσιο. Η μεγαλύτερη ωστόσο επιδείνωση σημειώθηκε στις εκτιμήσεις για τις συνθήκες χρηματοδότησης. GMCCI Παραγωγικοί Συντελεστές (μέσος όρος διαφοράς «θετικών» - «αρνητικών» απαντήσεων) 40,0 35,0 30,0 34,6 33,1 29,7 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 Ι ΙΙ ΙΙΙ IV 1,6 Οι σύμβουλοι θεωρούν ότι τα κυριότερα πρόσκωμματα στην επιχειρηματική δράση δημιουργούνται από τις ανεπάρκειες του δημόσιου τομέα. Πρώτη σε σημασία είναι η «ασυνέχεια» του κράτους, δηλαδή οι συχνές αλλαγές πολιτικών. Ακολουθούν η στενά σχετιζόμενη με το προηγούμενο παράγοντα, έλλειψη σταθερότητας του φορολογικού συστήματος, η λειτουργία της δημόσιας διοίκησης και η πρόσβαση στη χρηματοδότηση. Τέλος, η υψηλή φορολογία παρέμεινε στην πέμπτη θέση. 2
Οι ανασχετικοί παράγοντες στην επιχειρηματική δράση Η γεωπολιτική θέση της Ελλάδας 1,64 Η έλλειψη κατάλληλα εκπαιδ. προσωπικού 2,20 Οι κρατικές παρεμβάσεις στην αγ. εργασίας Οι κρατικές παρεμβάσεις στις αγ. κεφαλαίων Οι κρατικές παρεμβάσεις στις αγορές Τα εμπόδια εισόδου σε κλάδους & επαγγέλματα Η διαφθορά Οι αδειοδοτήσεις & η εγκατάσταση επιχειρήσεων Το σύστημα απονομής δικαιοσύνης Η παραγωγικότητα του δημόσιου τομέα στην παροχή βασικών δημόσιων και οιονεί Η υψηλή φορολογία Η πρόσβαση στη χρηματοδότηση Η λειτουργία της δημόσιας διοίκησης Η έλλειψη σταθερότητας του φορολ. συστήματος Η έλλειψη συνέχειας της λειτουργίας του κράτους 2,93 2,94 2,98 3,02 3,61 3,63 3,77 3,77 3,86 4,04 4,21 4,35 4,38 Λίγο ανασταλτικός 0 2 4 6 Πολύ ανασταλτικός 3
Οι εκτιμήσεις για το ΕΣΠΑ Όσον αφορά το ΕΣΠΑ, οι περισσότεροι σύμβουλοι θεωρούν ότι η κατανομή των πόρων του είναι τέτοια ώστε τα αποτελέσματά του στην ανάπτυξη, στην επίλυση των διαρθρωτικών προβλημάτων της οικονομίας και στην βελτίωση της αναταγωνιστικότητας είναι μέτρια. Καταγράφηκαν επίσης οι εκτιμήσεις για τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ενισχυόμενες επιχειρήσεις. Τα σημαντικότερα σχετίζονται με τη χρηματοδότηση. Συγκεκριμένα, πολύ σημαντικά είναι η δυσκολία δανεισμού, οι καθυστερήσεις που παρατηρούνται στις εκταμιεύσεις και οι δυσκολίες κάλυψης της ίδιας συμμετοχής στην επένδυση. Επίσης, το κυριότερο πρόβλημα των διαδικασιών είναι οι σχετιζόμενες με τις εκταμιεύσεις και ακολουθεί η τήρηση των αναληφθέντων υποχρεώσεων. Τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις που ζητούν ενισχύσεις μέσω του ΕΣΠΑ Πρόβλημα Ένταση προβλημάτων (%) Υψηλή Μέτρια Χαμηλή Πολυπλοκότητα διαδικασιών 49,0 49,0 2,0 Αδιαφάνεια διαφθορά 16,3 57,1 26,5 Αδυναμία κάλυψης ίδιας συμμετοχής 68,8 27,1 4,2 Δυσκολία δανεισμού και έκδοσης εγγυητικών επιστολών 79,6 18,4 2,0 Καθυστερήσεις εκταμιεύσεων 81,6 16,3 2,0 Δράσεις που δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες των επιχειρήσεων 32,7 59,2 8,2 Τα προβλήματα των διαδικασιών ενίσχυσης των επιχειρήσεων μέσω του ΕΣΠΑ Ένταση προβλημάτων (%) Στάδιο Υψηλή Μέτρια Χαμηλή Προετοιμασία αίτησης 12,8 51,1 36,2 Αξιολόγηση αίτησης έγκριση 29,2 64,6 6,3 Τήρηση υποχρεώσεων υλοποίησης 41,7 56,3 2,1 Εκταμίευση 70,8 22,9 6,3 Μεθοδολογία Ο ΣΕΣΜΑ δημιούργησε ένα νέο δείκτη, το Δείκτη Εμπιστοσύνης Συμβούλων Μάνατζμεντ (Greek Management Consultants Confidence Index - GMCCI), ο οποίος έχει δύο συνιστώσες. Η πρώτη, GMCCI Οικονομική Συγκυρία, αποτυπώνει τις προσδοκίες των διευθυνόντων και στελεχών των επιχειρήσεων Συμβούλων Μάνατζμεντ για την πορεία των βασικών οικονομικών μεγεθών κατά το επόμενο δωδεκάμηνο. Η δεύτερη, GMCCI Παραγωγικοί Συντελεστές, καταγράφει τις εκτιμήσεις τους για τις μεταβολές στη διαθεσιμότητα και στην ποιότητα των βασικών παραγωγικών συντελεστών, ήτοι το ανθρώπινο δυναμικό, τις συνθήκες χρηματοδότησης, τις δημόσιες υποδομές, την επιχειρηματικότητα και το θεσμικό πλαίσιο. Η βελτίωση της παραγωγικότητας αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στην έξοδο από την ύφεση, στην επιχειρούμενη αλλαγή του προσανατολισμού και στη μακρόπνοο ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Έτσι, η συνιστώσα αυτή του GMCII έχει ιδιαίτερη βαρύτητα. 4
Και οι δύο υποδείκτες καταρτίζονται από δεδομένα που προέρχονται από τριμηναίες έρευνες στα μέλη και στελέχη των επιχειρήσεων μελών του ΣΕΣΜΑ και προκύπτουν από τη διαφορά μεταξύ «θετικών» και «αρνητικών» απαντήσεων. Επιπλέον, οι έρευνες καταγράφουν τα κυριότερα προσκόμματα στην επιχειρηματική δράση. Το τμήμα αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο γιατί απηχεί την εμπειρία συμβούλων που παρέχουν υποστήριξη σε ένα ευρύ φάσμα κλάδων και συνεπώς είναι σε θέση να γνωρίζουν τους όποιους ανασταλτικούς παράγοντες. Τέλος, στο τέλος κάθε έτους καταγράφονται οι εκτιμήσεις των συμβούλων, των κατ εξοχήν ειδικών, για τα αποτελέσματα του ΕΣΠΑ, για τα κυριότερα προβλήματα και οι προτάσεις τους για τη βελτίωση του. Επιστημονικός υπεύθυνος είναι ο κ. Κωνσταντίνος Αϊβαλής και υπεύθυνος της έρευνας ο κ. Βασίλειος Ρεγκούζας, γενικός γραμματέας του ΔΣ του ΣΕΣΜΑ. Η έρευνα για το δ τρίμηνο 2014 πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη των μελών του ΣΕΣΜΑ, Accenture, KPMG, PwC, REMACO, STOCHASIS, TEC και ΤΕΚΜΩΡ. Ο ΣΕΣΜΑ Ο Σύνδεσμος Εταιρειών Συμβούλων Μάνατζμεντ Ελλάδος (ΣΕΣΜΑ) ιδρύθηκε το 1991 και αποτελεί τον επαγγελματικό συλλογικό φορέα των οργανωμένων εταιρειών συμβούλων επιχειρήσεων στην Ελλάδα, με 56 εταιρείες μέλη, στις οποίες απασχολούνται περισσότερα από 2.500 εξειδικευμένα στελέχη, Έλληνες επιστήμονες, και πραγματοποιούν περισσότερο από 250 εκ. ετήσιο κύκλο εργασιών, έχοντας επενδύσει άνω των 70 εκ. ελληνικής προέλευσης κεφάλαια. Κύριος στόχος του ΣΕΣΜΑ είναι η ανάπτυξη και διεύρυνση της αγοράς συμβουλευτικών υπηρεσιών, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, και η ενίσχυση και παγίωση της αξιοπιστίας και της προστιθέμενης αξίας των συμβουλευτικών υπηρεσιών και της επιχειρηματικής υποστήριξης, τόσο στον δημόσιο, όσο και τον ιδιωτικό τομέα. 5