Με το SU24 έπεσαν και οι αγορές

01-OIK_COVER_OIK_01 24/11/15 22:47 Page 2 ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015 Eτος 1 ο Aρ. φύλλου 52 Εβδομαδιαία Οικονομική και Πολιτική Εφημερίδα w w w. k a thimerini. com. cy/ financial Τιμή: 1,50 ΥΠΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ Είμαστε πολύ λίγοι για ανάπτυξη Ενας βασικός λόγος για τον οποίο οι ανεπτυγμένες οικονομίες δεν έχουν ικανοποιητική ανάπτυξη είναι οι δημογραφικές εξελίξεις, σύμφωνα με τη Wall Street Journal. Τις προηγούμενες δεκαετίες, κυβερνήσεις και αναλυτές ανησυχούσαν ότι ο πληθυσμός της Γης αυξάνεται με υπερβολικά ταχύ ρυθμό. Σήμερα, ανακαλύπτουν ότι το πρόβλημα είναι το ακριβώς αντίθετο: είμαστε πολύ λίγοι. Σελ. 12 ΚΟΜΙΣΙΟΝ Σχέδιο ασπίδα στις καταθέσεις H Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρoυσίασε νέο πανευρωπαϊκό εγγυοδοτικό σχέδιο για τις καταθέσεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση, το οποίο έχει διαδοχικά στάδια: αρχικά έως το 2020 προβλέπεται αντασφάλιση των τραπεζών έναντι των καταθέσεων και κατόπιν ασφάλιση των ίδιων των καταθέσεων που διατηρούν, υπό την επωνυμία Ευρωπαϊκό Σχήμα Ασφάλισης Καταθέσεων (EDIS). Σελ. 11 ΟΙ ΝΕΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Παιδιά ενός κατώτερου Θεού Το «μάρμαρο» της κρίσης στην Ελλάδα πλήρωσε κυρίως ο ι- διωτικός τομέας, με το δημόσιο να μένει σχεδόν στο απυρόβλητο. Οι μισθοί των ιδιωτικών υπαλλήλων μειώθηκαν κατά 20,7%, έναντι 12,4% στο δημόσιο. Μέσα σε πέντε χρόνια ο αριθμός των ανέργων αποκλειστικά στον ιδιωτικό τομέα α- νήλθε στις 680.000, ενώ οι μισές θέσεις εργασίας είναι με τη μορφή της μερικής απασχόλησης. Σελ. 16 100 Γενικός Δείκτης 68,76 1.000 Με το SU24 έπεσαν και οι αγορές 80 60 40 800 600 400 Υποχώρησαν τα χρηματιστήρια Κων/πολης και Μόσχας και ανεστάλησαν πωλήσεις πακέτων σε Ρώσους τουρίστες 20 200 0 18/11 19/11 20/11 23/11 24/11 0 Όγκος συναλλαγών (χιλιάδες ) 396,9 ΣΗΜΕΡΑ ΘΩΜΑΣ ΚΑΖΑΚΟΣ Με ή χωρίς λύση συνεχίζει ακάθεκτη η ναυτιλία Στις περαιτέρω προοπτικές ανάπτυξης της κυπριακής ναυτιλίας σε ενδεχόμενη επίλυση του κυπριακού προβλήματος αναφέρεται ο γενικός διευθυντής του Κυπριακού Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου Θωμάς Καζάκος, διευκρινίζοντας, ωστόσο, ότι ακόμα και χωρίς τη λύση ή τα ενεργειακά κοιτάσματα, η ναυτιλιακή βιομηχανία θα εξακολουθήσει να καταγράφει την επιτυχημένη πορεία των τελευταίων ετών. Σελ. 8 ΤΡAΠΕΖΑ ΚYΠΡΟΥ Αγκάθι οι απαιτήσεις ΕΚΤ για προβλέψεις Με θετικές ενδείξεις για την πορεία των προβληματικών δανείων και με ανοικτή συζήτηση με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η Τράπεζα Κύπρου διέρχεται τις τελευταίες βδομάδες του χρόνου. Διαφωνούμε με τις παραδοχές, αλλά καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η κεφαλαιακή θέση της Τράπεζας παραμένει επαρκής και δεν αναμένεται να χρειαστεί να προβεί σε έκδοση επιπρόσθετου κεφαλαίου, σχολίασε ο J. P. Hourican o οποίος παραμένει στη θέση του. Σελ. 6 ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ Οι 16 ακριβότεροι παίκτες στην Κύπρο Οι δεκαέξι ποδοσφαιριστές με τη μεγαλύτερη αγοραστική αξία στο κυπριακό πρωτάθλημα ανήκουν σε μόλις πέντε ο- μάδες, με ΑΠΟΕΛ και Ανόρθωση να διαθέτουν στο ρόστερ τους από πέντε. Τη μεγαλύτερη αξία στην Κύπρο έχει ο (δανεικός στον Απόλλωνα) Ζοάο Πέδρο με 1,8 εκατ. ευρώ και ακολουθεί ο ακριβότερος Κύπριος, ο Δημήτρης Χριστοφή με α- ξία 1,7 εκατ. Σελ. 22 Η κατάρριψη από την Τουρκία του ρωσικού μαχητικού SU24 χθες, εκτός του ότι δοκιμάζει στρατηγικές, τακτικές και νεύρα δημιουργώντας ορατό κίνδυνο ευρύτερης πολεμικής ανάφλεξης στην περιοχή, δοκιμάζει και τις διεθνείς αγορές οι οποίες από την πρώτη στιγμή έδειξαν τις προθέσεις τους. Περιορισμένη, αλλά αισθητή, ήταν η στροφή των ε- Αισιοδοξία για έγκριση του νόμου περί πώλησης δανείων Στις 3 Δεκεμβρίου στη Βουλή τα εργασιακά της cyta Πτώση της τιμής του πετρελαίου Υποχώρησαν ρούβλι και λίρα πενδυτών προς ασφαλή επενδυτικά προϊόντα, όπως γερμανικά κρατικά ομόλογα και χρυσό. Παράλληλα, σοβαρές επιπτώσεις αναμένεται να έχει η κρίση και στον τουρκικό τουρισμό, με τον Ρώσο Υπουργό Εξωτερικών κ. Σεργκέι Kύκλοι του ΥΠΟΙΚ με τους οποίους επικοινώνησε η «Κ», δηλώνουν βάσιμα αισιόδοξοι για την έγκριση από την Τρόικα του νομοσχεδίου που ψηφίστηκε πρόσφατα και α- φορά την πώληση δανείων, ως μέρος των τεσσάρων προαπαιτούμενων που απελευθερώνουν την τελευταία δόση για τη Δημοκρατία. «Δεν υπάρχει επίσημη απάντηση ακόμη από την Τρόικα, εφόσον ήθελαν να δουν το επίσημα δημοσιευμένο κείμενο της Δημοκρατίας πριν δώσουν και το τυπικό εντάξει», τόνισαν στην «Κ» οι ίδιες πηγές. Από την άλλη πλευρά, το νομοσχέδιο για τα εργασιακά στη cyta, ώστε να εξεταστεί συνολικά το νομοσχέδιο της μετοχοποίησης της εταιρείας, θα είναι στη Βουλή των Αντιπροσώπων στις 3 Δεκεμβρίου. Για τα άλλα δυο προαπαιτούμενα το λόγο έχει το Υπουργικό. Σελ. 3 Σε ενεργειακή άνοιξη η Λευκωσία Παρά την προσπάθεια να κρατηθούν χαμηλοί τόνοι, στο κυβερνητικό στρατόπεδο επικρατεί ευφορία από την είσοδο της βρετανικής BG Group στο τεμάχιο 12, αλλά και τη διαβεβαίωση από πλευράς γαλλικής Total ότι θα συνεχίσει τις έ- ρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ. Μοναδικό σημείο - αγκάθι η συμφωνία συνεκμετάλλευσης με το Ισραήλ. Σελ. 5 Λαβρόφ να καλεί τους συμπατριώτες του να μην ταξιδεύουν στην Τουρκία. Ηδη, το Natalie Tours, εκ των μεγάλων ταξιδιωτικών πρακτορείων στη Ρωσία, λίγο αργότερα ακολούθησαν και άλλα, ανακοίνωσε την αναστολή Για πρώτη ενδεχομένως φορά από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης και πιο συγκεκριμένα από την κατάρρευση της Λαϊκής Τράπεζας, ομάδα επενδυτών στρέφεται κατά των ελεγκτών της τράπεζας. Κάτοχοι αξιογράφων της τράπεζας και πρώην μέτοχοι, των οποίων η συνολική αξία της χαμένης επένδυσής τους ξεπερνά τα 100 εκατ. ευρώ, υπέβαλαν απαίτηση αποζημιώσεων σε PwC και Grant Thornton στη πωλήσεων πακέτων εκδρομών και περιηγήσεων στην Τουρκία για το άμεσο μέλλον. Σύμφωνα με επίσημα τουρκικά στοιχεία, ο αριθμός των Ρώσων τουριστών στην Τουρκία έφθασε πέρυσι στα 4,5 εκατομμύρια. Δεν α- ποκλείεται και σε αυτή την περίπτωση να ευνοηθεί με κάποιο τρόπο η κυπριακή τουριστική βιομηχανία. Σελ. 13 Στρέφονται τώρα εναντίον ελεγκτών Λαϊκής Τράπεζας Απαίτηση για αποζημιώσεις στη βάση μελέτης ειδικών βάση μελέτης που διενεργήθηκε από εμπειρογνώμονες. Από την πλευρά της η PwC απορρίπτει τους ισχυρισμούς τους οποίους χαρακτηρίζει παντελώς αβάσιμους. Προσθέτει ότι ενήργησε κατά τον ουσιώδη χρόνο με τον πρέποντα ε- παγγελματισμό και με σοβαρότητα με βάση τους ισχύοντες νόμους και κανονισμούς και σύμφωνα με τα ισχύοντα Διεθνή Πρότυπα Ε- λέγχου. Σελ. 4 www.pwc.com.cy Expertise Solutions Value Είναι από τις περιπτώσεις εκείνες που το έντυπο έρχεται να συμπληρώσει ένα κενό στη δημοσιογραφία και να θέσει τα θεμέλια μιας νέας σχέσης με τον αναγνώστη, ξεπερνώντας το α- σφαλές λιμάνι της επικαιρικής καταγραφής και μόνο. Η Οικονομική Καθημερινή κλείνει τον πρώτο της χρόνο κυκλοφορίας με τη σημερινή της έκδοση και αν υπάρχει ένα συμπέρασμα στο οποίο αξίζει να σταθεί κανείς, είναι πως η σχέση αυτή είναι επιτυχημένη. Στην καθημερινότητά μας, μπήκαν πολύπλοκες οικονομικές έννοιες, από το κούρεμα και εντεύθεν, και φτάσαμε σε τέτοια λεπτομέρεια ανάλυσης των όρων αυτών στις συζητήσεις μας, που γίναμε όλοι σοφότεροι. Το ερώτημα που εγείρεται δεν αφορά λοιπόν το γνωσιολογικό μας επίπεδο, αλλά αν γίναμε σοφότεροι και ως προς τις κινήσεις μας στο μέλλον. Η Οικονομική Καθημερινή ακολουθεί το δρόμο που φέρει το όνομά της, ένας δρόμος που βασίστηκε στο τρίπτυχο, πληροφορία, ανάλυση, συμπέρασμα, με νηφαλιότητα και ψυχραιμία. Στο πρόσφατο συνέδριο του Economist στη Λευκωσία δόθηκε εν ΣΧΟΛΙΟ / Tου ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ Οικονομική Καθημερινή, έτος πρώτο είδει βιβλίου, όλη η δημοσιογραφική καταγραφή και κυρίως αυτή καθαυτή η ανάλυση και η μελλοντική επίπτωση των γεγονότων που ακολούθησαν τη λέξη «κρίση» τόσο στο παγκόσμιο όσο και συγκεκριμένα στο κυπριακό γίγνεσθαι, με τον τίτλο «Από την κρίση στην καταστροφή». Τα κείμενα αυτά Η πρώτη και αμιγώς περί των οικονομικών εφημερίδα της Κύπρου, απολαμβάνει της εμπιστοσύνης φορέων, αξιωματούχων και κυρίως των αναγνωστών. φιλοξενήθηκαν στην Καθημερινή και η ανάγνωσή τους, μήνα τον μήνα, ο- δήγησε τις αναλύσεις αυτές σε απτή πραγματικότητα για το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας και τα συμπεράσματα που προέκυψαν, σε μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο για την κοινωνία από το 2013 και μετά. Η Οικονομική Καθημερινή ήρθε με τη σειρά της, σε αυτό το πλαίσιο, να επαναπροσδιορίσει πάνω στις ίδιες αρχές τη σχέση με τον αναγνώστη και να λειτουργήσει ως εργαλείο α- νάπτυξης της κριτικής σκέψης του καθενός από εμάς, της ορθής σταχυολόγησης των γεγονότων, πέρα από την απλή ενημέρωση. Αυτό δεν είναι εύκολο και εμπεριέχει ένα βαθμό ρίσκου, το οποίο, όμως, ενυπήρχε και στα προαναφερόμενα κείμενα. Ξεπερνιέται, όμως, σε κάθε έκδοση ε- φόσον η μεθοδολογία, όπως προαναφέρθηκε, και η διπλή ανάγνωση του τι συμβαίνει στην κοινωνία και πως μας επηρεάζει όλους, παίζει και θα συνεχίσει να παίζει καθοριστικό ρόλο στην ενημέρωση μέσα από τις σελίδες μας. Εξ ου και το ότι η πρώτη και α- μιγώς περί των οικονομικών εφημερίδα της Κύπρου, η Οικονομική Καθημερινή, απολαμβάνει της εμπιστοσύνης πλέον εδώ και ένα χρόνο, φορέων, α- ξιωματούχων και κυρίως των αναγνωστών. «Τώρα ξέρεις», είναι η φράση που συνοδεύει την εφημερίδα και ναι, τώρα ξέρουμε όλοι μαζί πως η Οικονομική Καθημερινή έχει και θέση και ρόλο να διαδραματίσει στην οικονομική πραγματικότητα της Κύπρου. BIG BANG GOLD CERAMIC

02-OIK_SHMEIOMATARIO_KATHI 24/11/15 21:58 Page 2 2 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015 ΟΜΗΡΟΥ & ΣΕΒΕΡΗ Tο μέτωπο Φούλη-Χάσικου και το... ξύπνημα του Βασιλείου! Γράφει ο ΟΝΑΣΑΓOΡΑΣ Νέα συνάντηση θα έχουν σήμερα Νίκαρος-Μουσταφά στη σκιά των συγκλονιστικών εξελίξεων που λαμβάνουν χώρα στη γειτονιά μας. O Νίκαρος συζήτησε το θέμα με τον Άιντε σε μια βιαστική, όπως μαθαίνω από τον κύριο Πάμπο, συνάντηση... Όπως πληροφορούμαι στον λόφο της εξουσίας κυριαρχούσε χθες μια ανησυχία για την ματαίωση των επισκέψεων Λαβρόφ και Κέρι. Και ο Νίκαρος μια έξτρα νευρικότητα την είχε... Και πριν και μετά την επίσκεψη του Άιντε... Πάντως αποφασίστηκε ότι τα ΜΜΕ θα επιστρέψουν ξανά σήμερα στον τόπο του... εγκλήματος. Θα μπορούν να πάρουν δηλώσεις από τους συνομιλητές όπως παλιά, ενώ ο Άιντε θα αναγνώσει και δήλωση, σύμφωνα με αποκλειστική πληροφόρηση που είχα. Ο Νίκαρος, ωστόσο, το ξεκαθάρισε ότι διατηρεί το δικαίωμά του να πει ό,τι θέλει αναλόγως των εξελίξεων, αφού και ο Μουσταφά αυτό κάνει εδώ και καιρό... Συνέντευξη, κύριο θέμα με τεράστιους τίτλους και ολόκληρο δισέλιδο στην κυριακάτικη έκδοση της Αλήθειας έγινε την Κυριακή ο Φούλης. Τίποτε το παράξενο δεν θα συνέβαινε εάν η Αλήθεια δεν ανήκε στην οικογένεια του ΥΠΕΣ Σωκράτη Χάσικου και... άσπονδου μέχρι πρόσφατα, εσωκομματικού εχθρού του Φούλη... Συναγερμικό στέλεχος μου σφύριξε πως τις προάλλες οι δύο ισχυροί άνδρες του ΔΗΣΥ θεάθηκαν να συντρώγουν σε εστιατόριο. Ήταν μια εμφανής προσπάθεια να πείσουν άπαντες ότι επήλθε εκεχειρία στην μεταξύ τους πολεμική, μου είπε. Από άτομο που γνωρίζει επιμένει πως η εξέλιξη επιβλήθηκε και από τα γεγονότα αλλά κυρίως από τον Νίκαρο! Όπως υποστηρίζει, πάντως, επί του παρόντος, τους βολεύει όλους... - Εγώ και ο Φούλης; Πρώτοι φίλοι! Εξηγούμαι: Ο Νίκαρος το ξεκαθάρισε πως δεν ήθελε συνέχεια του εμφυλίου στον ΔΗΣΥ. Ο Αβέρωφ ήθελε όσο κανείς άλλος ισχυρούς συμμάχους που να τονίζουν την ενότητα του κόμματος. Ο δε Χάσικος αναζητούσε φανατικά την σύμπηξη μετώπων μετά την φοβερή αντιπαράθεση που έχει δημιουργήσει με τις επεκτάσεις στο τηλεοπτικό πεδίο και τις συμφωνίες με τον Άλφα Ελλάδος... Τρία στα τρία δηλαδή... Από τον λόφο της εξουσίας άκουσα πως ο Νίκαρος μόλις πληροφορήθηκε για την έκρηξη βόμβας στον χώρο της κυπριακής πρεσβείας στην Αθήνα έσπευσε να μάθει αν είναι καλά ο Κυριάκος και το προσωπικό της πρεσβείας. Στο προσκήνιο επανήλθε το τελευταίο διήμερο ο Γιώργος Βασιλείου αλλά και η Ανδρούλλα του. Ο πρώην Πρόεδρος εμφανίστηκε το βράδυ της Δευτέρας σε εκδήλωση προς τιμή του δημοσιογράφου Σταύρου Αγγελίδη και όπως ακούω μίλησε με ένθερμα λόγια υπέρ των προσπαθειών Νίκαρου-Μουσταφά για λύση. Στην εκδήλωση ήταν και η Ανδρούλλα η ο- ποία τον ξεπέρασε στις χειραψίες! Το πρωί της Τρίτης ο πρώην Πρόεδρος παρευρέθηκε σε ρόλο ειρηνευτή στη Γενική Συνέλευση των μετόχων της Τράπεζας Κύπρου προσπαθώντας να στηρίξει τους σημερινούς μετόχους. Μιλώντας μάλιστα σε παλαιούς μετόχους και κατόχους αξιογράφων που αντιδρούσαν είπε ότι και ο ίδιος έχασε πολλά χρήματα στην Τράπεζα Κύπρου, χρειάζεται ψυχραιμία αφού αυτοί (οι νέοι μέτοχοι) ήρθαν για να σώσουν την τράπεζα και τον τόπο... Τι ήθελε να το πει... Προκλήθηκε χαμός... Καμιά σχέση με τα χειροκροτήματα που δέχθηκε το προηγούμενο βράδυ... Στιγμές συγκίνησης βίωσε η Πρώτη Κυρία στη Νέα Υόρκη, σύμφωνα με άμεση ανταπόκριση που είχα από ο- μογενή που συμμετείχε στα συγκινητικά δρώμενα. Όπως μου είπε, με τα σπαστά του ελληνικά, ιδιαίτερα συγκινητικές ήσαν οι στιγμές της κυρίας Άντρης στο Ελληνοαμερικάνικο Σχολείο Αγίας Τριάδας της Νέας Υόρκης. Ιδιαίτερα συγκινήθηκε από το καλλιτεχνικό πρόγραμμα των παιδιών που περιλάμβανε και κυπριακά ποιήματα αλλά και από τη συναναστροφή μαζί τους. Σύμφωνα με την πηγή μου μεγάλη ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ ήταν η συγκίνηση και για την Υποδοχή, της οποίας η κ. Άντρη έτυχε στο Χορό των Χρυσανθέμων όπου και τιμήθηκε και άκουσε τα καλύτερα από την πρόεδρο της Φιλοπτώχου Δρα Μιράντα Κοφινά αλλά και τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Δημήτριο. Και η ίδια όμως δεν υστέρησε σε φιλοφρονήσεις. Ιδιαίτερα για τον Αρχιεπίσκοπο τον οποίο χαρακτήρισε πνευματικό ηγέτη των Ορθοδόξων Χριστιανών στις ΗΠΑ αλλά και σε όλο τον κόσμο... Σχεδόν Οικουμενικό... Οι εισφορές πάντως υπέρ του Ανεξάρτητου Φορέα Κοινωνικής Στήριξης -που μέχρι στιγμής έχει 1000 αιτήσεις για βοήθεια φοιτητών- ανήλθαν στις 60.000 δολάρια. ΕΡΩΤΗΣΗ: Αληθεύει ότι ο Άιντε επεχείρησε να τεθεί κάποιου είδους μορατόριουμ στις προσπάθειες της κυβέρνησης για προώθηση του κυπριακού φυσικού αερίου, αλλά ο Νίκαρος του το έκοψε άμεσα και η κουβέντα πήγε αλλού;... ΚΟΥΪΖ: Σε ποιο κόμμα τα δύο πρώτα, πρώτα ηγετικά στελέχη, βρίσκονται στα μαχαίρια για τη θέση στο ψηφοδέλτιο; Μιλάμε για μάχη Λεμεσού- Λευκωσίας και όχι αστεία... Στο νοητό σταυροδρόμι της εξουσίας της Κύπρου ο Πρόεδρος ξεκινά την ανάβασή του από τον πάτο του πηγαδιού των τειχών στην οδό Ομήρου που διαπερνά τον πολιτικό μας βουλευτικό πολιτισμό ε- ντός του παρηκμασμένου πολυπολιτισμικού κήπου, για να ανέβει με κακουχίες ιερομάρτυρα τον Λόφο της Σεβέρη, ξαποσταίνοντας για λίγο από τα πολεμικά παίγνια υπό το θλιμμένο βλέμμα του υπό απόκρυψη τις νύχτες Κυριάκου Μάτση. Όταν όμως ο λόφος καταληφθεί, είτε συγκυριακά είτε από τακτική μαεστρία, τα λάφυρα είναι μεθυστικά.τον κατήφορο της επιστροφής στην οδό Ομήρου δεν τον επέλεξε ποτέ κανείς. ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑΡΙΟ H νέα εμφάνιση του «Τhe Famous Grouse» Της ΓΑΒΡΙΕΛΑΣ ΑΓΗΣΙΛΑΟΥ Το Famous Grouse μπαίνει σε μια νέα εποχή και μας συστήνει την ολοκαίνουρια premium συσκευασία του, γεμάτη προσωπικότητα, που αντανακλά όλες τις αξίες της επωνυμίας που έχουν αγαπήσει εκατομμύρια καταναλωτές σε όλον τον κόσμο. Ε- μπνευσμένη από τη μακροχρόνια ι- στορία της χώρας όπου «γεννήθηκε», τη Σκωτία, η νέα φιάλη, μέσα από το δυναμικό και σύγχρονο σχεδιασμό της, αποπνέει στυλ και ποιότητα. Το περιεχόμενο παραμένει το ίδιο εξαιρετικό, με τη χαρακτηριστική πλήρη γεύση που έχει γίνει αγαπητή τόσα χρόνια. Η καινούργια φιάλη παρουσιάστηκε για πρώτη φορά την Πέμπτη 19 Νοεμβρίου, σε μια πρωτότυπη εκδήλωση στη Λεβέντειο Πινακοθήκη. Ο Glen Gribbon, Διευθυντής του The Famous Grouse, δήλωσε: «Η νέα συσκευασία έχει αναπτυχθεί ως απάντηση στη ζήτηση των καταναλωτών για υψηλότερη ποιότητα συσκευασίας και τη διαφοροποίηση περαιτέρω του brand από τους ανταγωνιστές μας, θέτοντας ένα νέο σημείο αναφοράς για να ακολουθήσουν. Κατά την ά- ποψή μας αυτός ο σχεδιασμός αποτελεί μια σύγχρονη έκφραση των βασικών μας στοιχείων: η πέρδικα και «διάσημο» μας όνομα θα μας βοηθήσει να υλοποιήσουμε τις φιλόδοξες μας προσδοκίες αναφορικά με το brand για τα επόμενα χρόνια». Ενώ επί του παρόντος, η εταιρεία είναι πέμπτη παγκοσμίως στα blended ουίσκι (IWSR 2013), η Edrington φιλοδοξεί να φτάσει στην τρίτη θέση μετά από αυτή την νέα τολμηρή κίνηση και τις σημαντικές επενδύσεις. Το συνολικό brand συνεχίζει να αποδίδει καλά και αυτή τη στιγμή ανεβαίνει συνεχώς στην κατηγορία blended σκωτσέζικου ουίσκι. Ο κ. Στέλιος Στυλιανού και ο κ. Δημήτρης Στυλιανού. Ο κ. Λευτέρης Μουσαρής. Η κ. Μαρία Δημητρίου. Η κ. Δώρα Χαραλάμπους και ο κ. Stewart Cassians. Η κ. Αλεξία Χατζηγεωργίου και η κ. Βίκυ Σολωμονίδου. Ο κ. Στέλιος Μαλέκος και ο κ. Αβέρωφ Νεοφύτου. Ο κ. Ανδρέας Ανδρέου και ο κ. Ανδρέας Βαλανίδης. Ο Δήμαρχος Λευκωσίας κ. Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης. Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Αρχισυντάκτης: ΜΙΧΑΛΗΣ TΣΙΚΑΛΑΣ Αρχισυντάκτης Οικονομικού: ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Iδιοκτησία «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ» Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος e-mail: info@kathimerini.com.cy Τηλ.: 22472500 Fax: Σύνταξη +357 22472540 Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες +357 22472550 ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ n Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ

03-OIK_POLITIKI_KATHI 24/11/15 19:07 Page 3 Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 3 Αισιοδοξία για τα προαπαιτούμενα που απελευθερώνουν τη δόση Στις 3 Δεκεμβρίου στη Βουλή των Αντιπροσώπων νομοσχέδιο και για τα εργασιακά της cyta Του ΜΙΧAΛΗ ΤΣΙΚΑΛA Η πρόσφατη πρωτοβουλία του ίδιου του Προέδρου της Δημοκρατίας ως προς τη διαχείριση του ζητήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων τα οποία, ως γνωστόν, δεσπόζουν στους ισολογισμούς των τραπεζών, δείχνει τη συνολικότερη βούληση που υπάρχει στο κυβερνητικό μέτωπο ως προς την αντιμετώπιση του προβλήματος μετά και την ψήφιση του νόμου για την πώληση δανείων. Το ρεπορτάζ της «Κ» επιβεβαίωσε πως υπάρχει εγρήγορση ως προς τα προαπαιτούμενα και κυρίως αυτά που αφορούν την έγκριση της Τρόικας αλλά και της Βουλής των Αντιπροσώπων, τόσο σε επίπεδο Προεδρίας της Δημοκρατίας όσο και στο ΥΠΟΙΚ. Υπενθυμίζεται ότι για να απελευθερωθούν τα 350 εκατ., ευρώ (Σ.Σ. 200 εκατ. και επιπλέον 150 εκατ. ευρώ για τον Συνεργατισμό εφόσον εγκριθεί η κρατική στήριξη) Δεν υπάρχει επίσημη απάντηση ακόμη από την Τρόικα, εφόσον ήθελαν να δουν το επίσημα δημοσιευμένο κείμενο της Δημοκρατίας πριν δώσουν και το τυπικό εντάξει. Πάντως, δεν υπάρχει ανησυχία. που αποτελούν και την τελευταία δόση του προγράμματος της Κύπρου, πρέπει να εγκριθούν πριν το πρώτο Euroworking Group του 2016 που θα λάβει χώρα στις 11 Ιανουαρίου τα εξής: Ψήφιση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων του νομοσχεδίου που ήδη εκκρεμεί ενώπιον της Βουλής, το οποίο διέπει την ίδρυση κρατικής εταιρείας cyta. Έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο του νομοσχεδίου που θα διέπει τα εργασιακά θέματα των εργαζομένων της cyta. Λήψη απόφασης επί της αρχής από το Υπουργικό Συμβούλιο σχετικά με τον τρόπο και τη μορφή του διαχωρισμού της ΑΗΚ, με βάση τις αρχές του τρίτου ενεργειακού πακέτου. Οριστική επιβεβαίωση από την Τρόικα του περιεχομένου της νομοθεσίας που ψηφίστηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων στις Θα εγγράψουν επενδυτικό όχημα οι τράπεζες για να μπορέσουν να προχωρήσουν στην πώληση δανείων, λένε κύκλοι του ΥΠΟΙΚ. 12 Νοεμβρίου σχετικά με το εποπτικό πλαίσιο για την πώληση των δανείων. Τα δυο σημαντικότερα εξ αυτών, πέραν των όσων θέλουν την τυπική έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο, αφορούν την ψήφιση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων του νομοσχεδίου για τη cyta και επιπρόσθετα το τυπικό πράσινο φως από την Τρόικα αναφορικά με το νομοσχέδιο που αφορά την πώληση δανείων. Επί του δεύτερου ζητήματος, κύκλοι του ΥΠΟΙΚ με τους οποίους επικοινώνησε η «Κ», δηλώνουν βάσιμα αισιόδοξοι και πως δεν διαβλέπεται κάποια ανησυχία αν και παραμένει το «ΟΚ» της Τρόικας. «Δεν υπάρχει επίσημη απάντηση ακόμη, από την Τρόικα, εφόσον ήθελαν να δουν το επίσημα δημοσιευμένο κείμενο της Δημοκρατίας πριν δώσουν και το τυπικό εντάξει. Δεν υπάρχει ανησυχία, πάντως, μάλλον το αντίθετο, όμως, αντιλαμβάνεστε πως πρέπει να τελειώσει η υπόθεση και μέχρι τότε δεν μπορούμε να είμαστε α- πολύτως βέβαιοι. Περιμένουν επιπρόσθετα βέβαια και την επίσημη μετάφραση». Στο ίδιο πλαίσιο, προοδευτικά βατό και σε σύντομο χρονικό διάστημα, βρίσκεται και το δεύτερο σκέλος που άπτεται της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας και έχει να κάνει με την εκπόνηση οδηγίας για την πρακτική εφαρμογή μέσα από την ο- ποία οι τράπεζες θα μπορούν να πωλούν δάνεια. Όσες τράπεζες, από την άλλη, δραστηριοποιούνται στην Κύπρο και έχουν ήδη τη σχετική άδεια από χώρες μέλη της ΕΕ (οι οποίες με τη σειρά τους έχουν ήδη προχωρήσει με το καθεστώς της πώλησης δανείων) θα χρειαστεί να έχουν άδεια και από την Κύπρο για να προχωρήσουν.όπως δήλωσε η ίδια πηγή «θα πάρουν μια άδεια για να εγγράψουν ένα ειδικό επενδυτικό όχημα στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου. Δεν είναι κάτι που είναι πάρα πολύ δύσκολο, όχι τελείως τυπικό εφόσον υπάρχει το στοιχείο της αδειοδότησης στην Κύπρο αλλά είναι εύκολη η διαδικασία. Όποιος θέλει να αδειοδοτηθεί μπορεί να αδειοδοτηθεί», τόνισε η ίδια πηγή. Επί της ουσίας το συγκεκριμένο μέτρο θα λάβει χώρα περισσότερο για να υπάρχει ένα μητρώο στο οποίο θα καταγράφονται ποιοι είναι αυτοί που μπορούν να αγοράζουν κυπριακά δάνεια. «Ούτως ή άλλως, αυτά τα δάνεια, μιλάμε πάντοτε μέχρι ενός εκατομμυρίου, θα συνεχίσουν να διέπονται από την κυπριακή νομοθεσία, άρα δεν είναι παράλογο να εγγραφεί στην Κύπρο ε- κείνος που θέλει τη σχετική άδεια», κατέλήξε η ίδια πηγή. 3 Δεκεμβρίου η cyta στη Βουλή Την ίδια ώρα καταγράφονται ήδη αντιδράσεις ως προς το διαχωρισμό της Αρχής Ηλεκτρισμού και τα νομοσχέδια για ίδρυση εταιρείας cyta, συν αυτώ και των αλλαγών που ε- πέρχονται στα εργασιακά, από συνδικαλιστικές οργανώσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, οι συντεχνίες της ΑΗΚ ΕΠΟΠΑΗ, ΣΗΔΗΚΕΚ, ΣΕΠΑΗΚ και ΣΥΒΑΗΚ δήλωσαν την αντίθεσή τους στα σχέδια της κυβέρνησης ενώ στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν και οι συντεχνίες της Α- ΤΗΚ, ΠΑΣΕ-ΑΤΗΚ και ΣΗΔΗΚΕΚ ΠΕΟ, μέσα από κοινή γραμμή δράσης. Ο Αλέκος Τρυφωνίδης, γγ της ΠΑΣΕ ΑΤΗΚ, δήλωσε ότι «ο εκσυγχρονισμός και οι μεταρρυθμίσεις στη cyta είναι επιβαλλόμενες, αλλά το ξεπούλημα του οργανισμού που φέτος αναμένεται να έχει κέρδη περίπου 83 εκατ. ευρώ δεν θα το επιτρέψουν ούτε οι εργαζόμενοι ούτε η κοινωνία». Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές, το νομοσχέδιο για την cyta, αν ανέμενε η Βουλή και το νομοσχέδιο για τα εργασιακά για να εξετάσει το νομοσχέδιο της μετοχοποίησης της εταιρείας στο σύνολό του, θα είναι ενώπιόν της στις 3 Δεκεμβρίου. Υπενθυμίζεται ότι απαιτείται μόνο έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο του νομοσχεδίου για τα εργασιακά της cyta. Στο ενδιάμεσο πάντως αναμένεται να ενταθούν οι πιέσεις εκ μέρους των συνδικαλιστικών οργανώσεων αν και όπως ήδη έχει καταγραφεί ο μέχρι στιγμής διάλογος μεταξύ των εργαζομένων στην ΑΤΗΚ και του ΥΠΟΙΚ έχει φέρει θετικά αποτελέσματα για τους πρώτους όσο αφορά την κατοχύρωση των κεκτημένων και του συνταξιοδοτικού, στην περίπτωση που ο οργανισμός πάει σε χέρια ιδιώτη επενδυτή. Συνάντηση στο ΥΠΟΙΚ με φόντο το ΓεΣΥ «Σπεύδε βραδέως» φαίνεται να είναι η φράση που επικρατεί αυτή την ώρα γύρω από την υπόθεση ΓεΣΥ, ενώ σήμερα αναμένεται σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» συνάντηση στο ΥΠΟΙΚ ανάμεσα στους Χάρη Γεωργιάδη και Γιώργο Παμπορίδη αλλά και τα επιτελεία τους. Σκοπός της συνάντησης, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πληροφορίες, δεν είναι η κοστολόγηση αλλά οικονομικά δεδομένα που έχει συλλέξει το ΥΠΟΙΚ. Στο επίκεντρο της συζήτησης αναμένεται να βρεθεί και η ακύρωση, όπως όλα δείχνουν, του διαγωνισμού που αφορά το περιβόητο λογισμικό του ΓεΣΥ. Όπως είχε καταγράψει η «Κ» την προηγούμενη εβδομάδα, ο Οργανισμός Α- σφάλισης Υγείας με σχετική του ανακοίνωση είχε κάνει γνωστό πως προχωρά στο τρίτο μέρος της διαδικασίας. Σύμφωνα όμως με πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας, η σχετική άποψη της Ελεγκτικής Υπηρεσίας είναι να προκηρυχτεί εκ νέου διαγωνισμός εφόσον υπάρχουν νέα οικονομικά δεδομένα που αφορούν το ΓεΣΥ και Στη συζήτηση και η ακύρωση διαγωνισμού για το λογισμικό. τον προϋπολογισμό του. Σημείο επί του ο- ποίου άπτεται και η όλη προβληματική όπως αυτή έχει αναπτυχθεί από κυβερνητικούς κύκλους σχετικά με το αν είναι θεμιτή ή όχι μια νέα κοστολόγηση του όλου εγχειρήματος, δεδομένο που βρίσκει κάθετα αντίθετους κύκλους του Υπουργείου Υγείας. «Υπάρχει η έκθεση της Mercer που καταγράφει τα δεδομένα», υποστηρίζει πηγή του Υπουργείου αν και όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ, τα όσα εμπεριέχονται στη συγκεκριμένη έκθεση είναι με ευρήματα του 2011 και η επικαιροποίησή της, όχι η εκπόνηση νέας, θεωρείται από τους ίδιους κύκλους η πιο ενδεδειγμένη λύση. Η έκθεση της ΜcKinsey&Co To λογισμικό για το ΓεΣΥ καθώς και όλες οι περιφερειακές λεπτομέρειες για τη μετάβαση στο ΓεΣΥ εμπεριέχονται και στην έκθεση της ΜcKinsey&Co. Σε αυτή όμως ενυπάρχουν και οι προϋποθέσεις που πρέπει να γίνουν πραγματικότητα, πριν περάσουμε στη μετάβαση διαμέσου της περιόδου που απαιτείται, υποστηρίζουν από την άλλη στην «Κ» κυβερνητικές πηγές. Έτερο θέμα είναι το αν θα επικρατήσει πολυασφαλιστικό ή μονοασφαλιστικό σύστημα, κάτι που ε- μπεριέχεται και αυτό μέσα στη γενικότερη ατζέντα θεμάτων που είναι ανοιχτά.

04-OIK_ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ_KATHI 24/11/15 20:21 Page 4 4 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015 Στρέφονται κατά των ελεγκτών Λαϊκής Τράπεζας Aπαίτηση για αποζημιώσεις βασισμένη στις οικονομικές καταστάσεις της τράπεζας Του ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Για πρώτη ενδεχομένως φορά από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης και πιο συγκεκριμένα από την κατάρρευση της Λαϊκής Τράπεζας, ομάδα επενδυτών στρέφεται κατά των ελεγκτών της τράπεζας. Κάτοχοι αξιογράφων της τράπεζας και πρώην μέτοχοι, που η συνολική αξία της χαμένης επένδυσής τους ξεπερνά τα 100 εκατ. Ευρώ, υπέβαλαν απαίτηση αποζημιώσεων σε PwC και Grant Thornton στη βάση μελέτης που διενεργήθηκε από εμπειρογνώμονες. Η απαίτηση εδράζεται σε κρίσιμα γεγονότα που επηρέασαν διαχρονικά τα αποτελέσματα της τράπεζας, όπως η εξαγορά του 96.88% της Marfin Financial Group τον Δεκέμβρη του 2006 και τα δάνεια χωρίς εξασφάλιση Oπως υποστηρίζεται, για το έτος 2007 η Λαϊκή παρουσίασε κέρδη 593.2 εκατ. ευρώ, ενώ τα κέρδη που θα έπρεπε να παρουσιάζει ήταν μόνο 169.3 εκατ. ευρώ. που παραχωρούσε η Μαρφίν Εγνατία και για τα οποία, όπως υποστηρίζεται, δεν γίνονταν επαρκείς προβλέψεις. Επίσης, υποστηρίζεται ότι το κόστος επένδυσης της Λαϊκής Τράπεζας στην Μαρφίν Εγνατία ύψους 1,7 δισ. ευρώ δεν απομειωνόταν ως έπρεπε με βάση την εσωτερική οικονομική κατάσταση της ίδιας της τράπεζας αλλά και σε σχέση με τη γενικότερη οικονομική κατάσταση. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, οι ελεγκτές ενήργησαν κατά παράβαση των υποχρεώσεών τους ή με επαγγελματική αμέλεια. Η εξαγορά Marfin Ένα σημαντικό μέρος της απαίτησης αφορά την επένδυση που έκανε η Λαϊκή στην Marfin Finacial Group και ο τρόπος που αυτή εξελίχθηκε. Όπως αναφέρεται στην απαίτηση, στις 23/12/2006, η Λαϊκή Τράπεζα α- γόρασε το 96,88% της Marfin Financial Group (ΜFG), για 1.612.000.000 ευρώ. Στις 07/05/2007, η MFG προχώρησε σε επιστροφή κεφαλαίου με αποτέλεσμα η Λαϊκή (ως μέτοχος του 96,88%), να εισπράξει το πόσο των 590.520.000 ευρώ. Την ίδια ημερομηνία, η MFG κατέβαλε μέρισμα στους μετόχους της, με αποτέλεσμα η Λαϊκή (ως μέτοχος του 96,88%), να εισπράξει το ποσό των 238.479.000 ευρώ. Το μέρισμα στη Λαϊκή, καταβλήθηκε από κέρδη που προήλθαν πριν από την εξαγορά (preacquisition profits). Σύμφωνα με την απαίτηση, το κόστος επένδυσης της Λαϊκής στη MFG ήταν 1.612.000.000 590.520.000 238.479.000 = 783.001.000 ευρώ. Σημειώνεται ότι, κατά την περίοδο αυτή, η MFG μετονομάστηκε σε Marfin Investment Group (MIG). Κατά ή περί την 12/07/2007, η MIG προχώρησε σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου χωρίς να συμμετέχει η Λαϊκή Τράπεζα (deemed disposal), με αποτέλεσμα το ποσοστό της από 96,88% να μειωθεί στο 6,45% και ως εκ τούτου έχασε τον έλεγχο της θυγατρικής MIG. Επειδή, αναφέρεται στην απαίτηση, η τράπεζα έχασε τον έλεγχο της θυγατρικής της, για τον υπολογισμό της δίκαιης αξίας του ποσοστού της (6,45 %), θα έπρεπε να χρησιμοποιηθεί το λογιστικό πρότυπο IAS 39 βάσει του οποίου θα έπρεπε να κατηγοριοποιηθεί στην κατηγορία χρηματοοικονομικά στοιχεία διαθέσιμα προς πώληση (available for sale) και να κοστολογηθεί στη δίκαιη αξία (fair value), η οποία ήταν η χρηματιστηριακή αξία ή η τιμή έκδοσης των νέων μετοχών της MIG, δηλαδή 6,70/μετοχή. Ως εκ τούτου, η αξία του 6,45 % που κατείχε η Λαϊκή στη MIG ήταν: 53.606.471 μετοχές x 6,70 ευρώ = 359.163.355 ευρώ. Στην απαίτηση σχολιάζεται πως παρόλο που η συγκεκριμένη κατηγοριοποίηση έγινε, εντούτοις η ζημιά που προέκυψε για την τράπεζα, ως α- ποτέλεσμα της μείωσης του μετοχικού κεφαλαίου που αναφέρεται πιο πάνω, δεν αναγνωρίστηκε στον λογαριασμό αποτελεσμάτων του 2007. Η ζημιά που προέκυψε ήταν 423.837.645 ευρώ. (Κόστος επένδυσης μετά την πληρωμή μερίσματος και τη μείωση μετοχικού κεφαλαίου 783.001.000 ευρώ μείον χρηματιστηριακή αξία 359.163.355 ευρώ = Ζημιά 423.837.645 ευρώ. Αντί η συγκεκριμένη ζημιά να παρουσιαστεί, αναφέρεται, αποκρύφτηκε και παρουσιάστηκε ως κόστος επένδυσης, σε μια άλλη θυγατρική (τη Marfin Bank), η οποία αγοράστηκε στις 07 Μαΐου 2007 για 616.000.000 ευρώ. Ως αποτέλεσμα, προκύπτουν τα εξής αναφέρεται: (Ι) το κόστος αγοράς της Marfin Bank, αντί να παρουσιάζεται σε 616.000.000 ευρώ παρομοιαζόταν από την ημέρα εξαγοράς μέχρι και το 2011 σε 1.039.837.645 ευρώ. Οι ισολογισμοί για τα πιο πάνω έτη ήταν παραφουσκωμένοι κατά 423.837.645 ευρώ. (ΙΙ) για το έτος 2007 και με βάση τις ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις η Λαϊκή παρουσίασε κέρδη 593.205.000, ενώ τα κέρδη που θα έπρεπε να παρουσιάζει ήταν μόνο 169.367.355 ευρώ (593.205.000 423.837.645= 169.367.355) Η απομείωση Μαρφίν Εγνατία Στην απαίτηση αναφέρεται πως από το 2007 έως τα εννιαμηνιαία α- ποτελέσματα του 2011, η επένδυση Αποζημιώσεις από PwC και Grant Thornton ζητούν πρώην μέτοχοι και κάτοχοι αξιογράφων της τράπεζας. PwC: Παντελώς αβάσιμοι οι ισχυρισμοί στην θυγατρική Τράπεζα Μαρφίν Ε- γνατία (ΤΜΕ) παρουσιαζόταν με κόστος 1.739.000.000 ευρώ ενώ τη συγκεκριμένη περίοδο, το κόστος επένδυσης είχε ουσιαστικά απομειωθεί. Στην απαίτηση καταγράφονται κάποιο εσωτερικοί και εξωτερικοί παράγοντες που όπως υποστηρίζεται, αποδεικνύουν ότι η επένδυση είχε απομειωθεί: (α) Η ΤΜΕ στα αποτελέσματα της το 2010, παρουσίασε ζημιές 8.000.000 ευρώ ενώ για το 2011 παρουσίασε ζημιές 929.000.000 ευρώ. (β) Την 01/03/09 έγινε μονομερής διακοπή της σύμβασης παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών της θυγατρικής Εθνική Τράπεζα Ελλάδος (Ε.Τ.Ε.) προς τη MIG. To συμβόλαιο αυτό ήταν σημαντική απώλεια για την ΤΜΕ, αφού η ετήσια αμοιβή ήταν δεκάδες εκατομμύρια ευρώ (ετήσια αμοιβή = 1% της εσωτερικής αξίας της MIG ανά έ- τος). (γ) Μεγάλες χορηγήσεις δανείων για αγορά μετοχών με μόνη εξασφάλιση τις μετοχές. Συγκεκριμένα δόθηκαν Τη δική της απάντηση έδωσε η εταιρεία PwC στα όσα αναφέρονται στην απαίτηση στη βάση αντίστοιχης τοποθέτησης της και στο πρόσφατο παρελθόν. Σύμφωνα με την εταιρεία, το περιεχόμενο της επιστολής είναι νομικά και πραγματικά εντελώς αβάσιμο και αστήρικτο. Η PwC, αναφέρεται, ενήργησε κατά τον ουσιώδη χρόνο, δηλαδή τα χρόνια για τα οποία ενεργούσε ως συνελεγκτής των λογαριασμών της Λαϊκής Τράπεζας, όπως πάντοτε πράττει, με τον πρέποντα επαγγελματισμό και με σοβαρότητα με βάση τους ισχύοντες νόμους και κανονισμούς και σύμφωνα με τα ισχύοντα Διεθνή Πρότυπα Ελέγχου. «Κατανοούμε την πικρία των ανθρώπων που υπέστησαν την όποια οικονομική ζημία από τη σχέση τους με τη Λαϊκή Τράπεζα. Αρνούμαστε, ω- στόσο, κατηγορηματικά ότι η PwC έχει ή μπορεί να έχει ή μπορεί να της αποδοθεί οποιαδήποτε ευθύνη για τα θέματα τα οποία αναφέρονται στην εν λόγω επιστολή. Δεν θα επιτρέψουμε σε κανέναν να μας διαβάλει και για το λόγο αυτό έχουμε προβεί ήδη στις α- παραίτητες νομικές ενέργειες για να διαφυλάξουμε το κύρος και τη διεθνή αξιοπιστία του οργανισμού μας», καταλήγει η τοποθέτηση της εταιρείας. Αξίζει να σημειωθεί πως η Grant Thornton στο παρόν στάδιο δεν θέλησε να τοποθετηθεί επί της απαίτησης. 800.000.000 ευρώ για αγορά μετοχών στη MIG (σε διάφορους επενδυτές), η μετοχή της οποίας (η εξασφάλιση) μειώθηκε την 31/12/2007, από τα 6,70./μετοχή (τιμή έκδοσης), στα 4,78/μετοχή, ενώ τη 31/12/08 η τιμή ήταν 2,50/μετοχή. (δ) Η χρηματιστηριακή αξία της μετοχής της ΤΜΕ, ήταν πολύ χαμηλότερη από το κόστος επένδυσης. Συγκεκριμένα κατά τα τέλος του 2009, η χρηματιστηριακή αξία της ΤΜΕ ήταν μικρότερη από 580.000.000 ευρώ ενώ στο τέλος τους 2010, η χρηματιστηριακή αξία της ΤΜΕ ήταν μικρότερη από 200.000.000 ευρώ. (ε) Κατά ή περί τον Ιανουάριο και Μάιο 2009, οι τέσσερις μεγάλες Ελληνικές Τράπεζες (Πειραιώς, Eurobank, Alpha Bank και Εθνική) αναγκάστηκαν να προχωρήσουν και προχώρησαν σε αυξήσεις κεφαλαίου για αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, εκδίδοντας προνομιούχες μετοχές προς το ελληνικό δημόσιο, δηλ. κρατικοποιήθηκαν. Υ- ποστηρίζεται πως ο πραγματικός λόγος που η ΤΜΕ δεν προχωρούσε σε αύξηση κεφαλαίου, ήταν επειδή τότε θα όφειλαν να διαγράψουν αυτόματα όλο ή σχεδόν όλο το ποσό του κόστους ε- πένδυσης της Λαϊκής στη συγκεκριμένη τράπεζα. Το κόστος επένδυσης της Λαϊκής στη θυγατρική ΤΜΕ ύψους 1.739.000.000 ευρώ δεν απομειωνόταν ως έπρεπε με βάση την εσωτερική οικονομική κατάσταση της ίδιας της θυγατρικής τράπεζας και τη γενική οικονομική κατάσταση, είναι η θέση που εκφράζεται. Ως αποτέλεσμα, σχολιάζεται στην απαίτηση, από το 2008 έως και τα εννιαμηνιαία α- ποτελέσματα του 2011, παρουσιαζόταν ένα κόστος επένδυσης, άσχετο με την πραγματικότητα, που έδειχνε μια θετική εικόνα για τη Λαϊκή χωρίς να είναι πραγματική. Ποσό 1.400.000.000 ευρώ, αναφέρεται, θα έπρεπε να είχε διαγραφεί σταδιακά κατά τα έτη 2008 εννιαμηνιαία αποτελέσματα του 2011. Χειρισμός ομολόγων Σε σχέση με τα ελληνικά ομόλογα και τον χειρισμό τους, που όπως είναι γνωστό προκάλεσαν τεράστιες ζημιές, υπενθυμίζεται πως στις 27/04/2010, αξιολογήθηκαν από τον οίκο αξιολόγησης Standard & Poor s σε ΒΒΒ +, δηλ. σε μη επενδυτική βαθμίδα σκουπίδια, στις 14/06/2010 από τον οίκο α- ξιολόγησης Moody s σε ΒΑ1, δηλ. ε- πίσης σε μη επενδυτική βαθμίδα και από τις 14/01/2011 από τον οίκο αξιολόγηση Fitch σε ΒΒΒ +, επίσης σε μη επενδυτική βαθμίδα. Στις 31/12/2009 στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις της Λαϊκής, φαίνεται ότι μαζί με τη θυγατρική ΤΜΕ, οι δύο τράπεζες κατείχαν ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου 2.567.219.000 ευρώ τα οποία φαίνονται ως χρεωστικοί τίτλοι δανειακού κεφαλαίου. Επίσης, στις 31/12/2010 στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις της Λαϊκής φαίνεται ότι μαζί με τη θυγατρική ΤΜΕ, οι δύο τράπεζες κατείχαν ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου 3.412.890.000 ευρώ τα οποία φαίνονται χρεωστικοί τίτλοι δανειακού κεφαλαίου. Επικαλούμενοι το πρότυπο IAS 39, οι συντάκτες της μελέτης σχολιάζουν πως τα ομόλογα τα οποία διαπραγματεύονται σε ενεργή αγορά δεν μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ως χρεωστικοί τίτλοι δανειακού κεφαλαίου. Με αυτήν την παρουσίαση, αναφέρεται, αποκρύβονταν τεράστιες ζημιές οι οποίες ξεπερνούν το 1.000.000.000 ευρώ αφού ενώ παρουσιάζονταν σε τιμή κόστους, η χρηματιστηριακή αξία τους ήταν πολύ χαμηλότερη. Δάνεια χωρίς εξασφαλίσεις Το τελευταίο κεφάλαιο στο οποίο ε- δράζεται η απαίτηση, αφορά και πάλι τη θυγατρική ΤΜΕ και δάνεια υψηλού κινδύνου που παραχώρησε το 2007 σε πελάτες της ή/και σε επενδυτές με α- νεπαρκείς εξασφαλίσεις. Όπως υποστηρίζεται, για τα δάνεια αυτά δεν διενεργούνταν από τη θυγατρική ΤΜΕ, οι απαιτούμενες προβλέψεις για ενδεχόμενες ζημιές. Υπενθυμίζεται η κοινή έκθεση της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου και της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, με ημερ. 06/07/09, στην οποία αναφέρεται πως για το έτος 2008 οι συνολικές προβλέψεις για επισφαλείς χρεώστες θα έπρεπε να ήταν 444.500.000 ευρώ ενώ οι προβλέψεις που είχαν γίνει ήταν μόνο 224.400.000 ευρώ καταδεικνύοντας ανεπάρκεια προβλέψεων της τάξης των 220.100.000 ευρώ. Αποτέλεσμα, όπως υποστηρίζεται, ήταν η Λαϊκή να δείχνει στις ενοποιημένες οικονομικές της καταστάσεις κέρδη 403.345.000 ευρώ ενώ στην πραγματικότητα τα κέρδη ήταν μόνο (403.345.000 220.100.000) = 183.245.000 χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τυχόν ανεπαρκείς εξασφαλίσεις και στο Κυπριακό Δανειακό Χαρτοφυλάκιο. Αξίζει να σημειωθεί πως δίδεται χρονικό περιθώριο μέχρι στους ελεγκτές μέχρι τις 10 Δεκεμβρίου 2015 για εξώδικη και φιλική διευθέτησης της ζημιάς αλλιώς θα προχωρήσουν στη λήψη δικαστικών μέτρων. Βαλκανικό «ταξίδι» υψηλών απαιτήσεων μέσω οπτικών ινών της cyta Διείσδυση του ημικρατικού οργανισμού στον ευρωπαϊκό χώρο μέσω ιδιόκτητων καλωδίων, με πρώτο σταθμό τα Χανιά Κρήτης Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ Οι εν εξελίξει διαδικασίες αλλαγής του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας της cyta ουδόλως, όπως φαίνεται, επηρεάζουν ή βάζουν στον «πάγο» τους μακροπρόθεσμους επενδυτικούς σχεδιασμούς κυρίως στον τομέα των υ- ποδομών. Ο τηλεπικοινωνιακός οργανισμός της Κύπρου, παρά τις θεσμικές διεργασίες, συνεχίζει απρόσκοπτα το έργο του κάνοντας εντονότερη την παρουσία του στον ελλαδικό χώρο με προοπτική τις γειτονικές ευρωπαϊκές χώρες. Μια πορεία που στόχο έχει να φέρει ακόμα πιο κοντά την Κύπρο με την Ευρώπη μέσω ιδιόκτητων τηλεπικοινωνιακών υποδομών νέας γενιάς. Στη λογική αυτή εντάσσεται το υποθαλάσσιο σύστημα που φέρει την ονομασία του Αθηναίου στρατηγού Κίμωνα, ο οποίος τον 5ο αιώνα π.χ. ηγήθηκε εκστρατείας για απελευθέρωση της Κύπρου. Μέχρι το τέλος του χρόνου το υποθαλάσσιο καλωδιακό σύστημα KIMONAS θα ενώσει τον Ελλαδικό χώρο μέσω Κρήτης. Από το σταθμό της cyta στο Πεντάσχοινο, το ιδιόκτητο καλώδιο του οργανισμού θα καταλήγει στον σταθμό της Med Nautilus, θυγατρικής εταιρείας της ι- ταλικής Telecom, που βρίσκεται στα Χανιά. Το τελευταίο απόκτημα του οργανισμού πέρα από τις τηλεπικοινωνιακές γέφυρες που θα στήσει με την Ελλάδα θα αποτελέσει ένα από τους πολλούς κρίκους της αλυσίδας που οδηγεί βορειότερα, καλύπτοντας τον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο, αλλά α- νοίγοντας συνάμα τεράστιες προοπτικές στον ημικρατικό οργανισμό ε- κτός συνόρων της Ελλάδας. Με βάση τους μακροπρόθεσμους σχεδιασμούς, το υποθαλάσσιο σύστημα KIMONAS θα ενωθεί πρώτα με την οπτική ίνα Χανίων-Αθηνών στο υποσύστημα ATHENA, ιδιοκτησία της cyta Hellas και από εκεί μέσω δικτύου οπτικών ι- Απρόσκοπτα συνεχίζεται η υλοποίηση της επενδυτικής πολιτικής της cyta σε υποθαλάσσια συστήματα σε Κύπρο και Ελλάδα. Η πόντιση του υποθαλάσσιου συστήματος POSEIDON πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο του 2014 και ήδη έχει προσαιγιαλωθεί σε καλωδιακούς σταθμούς της cyta. νών, επίσης ιδιοκτησίας της θυγατρικής στην Ελλάδα θα διασχίσει τη Στερεά Ελλάδα με προέκταση τη Σόφια και άλλα σημεία σε γειτονικές βαλκανικές χώρες. Μέσω του δικτύου καλωδίων τόσο στον κυπριακό όσο και στον ελλαδικό χώρο, ο όμιλος cyta ε- δραιώνεται ως ένας εκ των πλέον σημαντικών τηλεπικοινωνιακών κόμβων στη Μεσόγειο προσφέροντας αμοιβαίες επιχειρηματικές ευκαιρίες για πρόσβαση σε νέες σημαντικές αγορές της Ευρώπης, αλλά και της Μέσης Ανατολής. Παράλληλα, όπως τονίζει και ο Διευθύνων Σύμβουλος της θυγατρικής του οργανισμού στην Ελλάδα και Διευθυντής Εθνικής και Διεθνούς Χονδρικής Αγοράς του ομίλου, Γιάννης Κουλίας, πέρα από τα επιχειρησιακά πλεονεκτήματα, οι υποθαλάσσιες υ- ποδομές επιτρέπουν τη δημιουργία ενός κοινού μετώπου Κύπρου Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή ως εναλλακτική τηλεπικοινωνιακή γέφυρα με έντονη γεωπολιτική αξία. Υποδομές που προσδίδουν αξία Οι καλωδιακοί σταθμοί της cyta φιλοξενούν εννέα διεθνή υποθαλάσσια συστήματα και υποσυστήματα οπτικών ινών σύγχρονης ψηφιακής ιεραρχίας, τα οποία διασυνδέουν την Κύπρο με το Λίβανο, τη Συρία, την Αίγυπτο, το Ισραήλ, την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Γαλλία και άλλους προορισμούς στην Ευρώπη, στη Μέση Ανατολή και στη Ν.Α. Ασία, μέχρι την Ιαπωνία και την Αυστραλία. Ειδικότερα, το νέο καλωδιακό υποσύστημα ALEXANDROS, μεγάλης χωρητικότητας 96 οπτικών συχνοτήτων με ξεχωριστές ιδιόκτητες οπτικές ίνες προς Αίγυπτο και Γαλλία, επιτυγχάνει, σε συνδυασμό με άλλα συστήματα, τη βέλτιστη διάταξη για τις επιχειρησιακές ανάγκες της cyta και τα ευρύτερα συμφέροντα της Κύπρου και ενισχύει την ευρωστία των διεθνών υποδομών. Ειδικότερα, για την cytahellas, την μεγαλύτερη επένδυση του ημικρατικού οργανισμού εκτός Κύπρου, η στόχευση για ιδιόκτητο δίκτυο οπτικών ινών ε- πέτρεψε την απεξάρτηση της θυγατρικής εταιρείας από μισθωμένες υποθαλάσσιες συνδέσεις Κρήτης Αθήνας, ενώ έγινε εφικτή η διασύνδεση των δικτύων της θυγατρικής με την μητρική εταιρεία στην Κύπρο. Το δίκτυο της cyta Hellas καλύπτει το 70% του πληθυσμού στον ελλαδικό χώρο και επεκτείνεται σε έκταση 5500 χλμ. της ελληνικής επικράτειας από την Κρήτη έως την Αλβανία, τα Σκόπια και την Βουλγαρία. Από τα σημαντικά αναπτυξιακά έργα του οργανισμού η επιτυχής πόντιση στην κυπριακή ΑΟΖ του υποθαλάσσιου συστήματος POSEIDON μέσω διασυνδέσεων με άλλα υποθαλάσσια συστήματα επιτυγχάνει για πρώτη φορά τη σύγκλιση ωκεανογραφίας και τηλεπικοινωνιών, προσφέροντας σημαντικές υπηρεσίες στην υπεράκτια βιομηχανία υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο.

05-OIK_POLITIKI_KATHI 24/11/15 17:33 Page 5 Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 5 Τα συν και τα πλην από τη βρετανική «απόβαση» στο 12 Αγκάθι οι απαιτήσεις του Ισραήλ επί των ποσοτήτων του «Αφροδίτη», ενόχληση στη Λευκωσία Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ Σε ενεργειακή άνοιξη για τη Λευκωσία μετατρέπονται οι «δονήσεις» που προκάλεσε η α- νακάλυψη μεγάλου κοιτάσματος υδρογονανθράκων στην αιγυπτιακή ΑΟΖ. Η αντίδραση της κυβέρνησης φαίνεται να αποδίδει καρπούς, με το διαφαινόμενο μειονέκτημα να μετατρέπεται τελικά σε πλεονέκτημα. Η πρόθεση της βρετανικής BG Group να συμπεριληφθεί στις εταιρείες, οι οποίες έχουν δικαιώματα επί του κοιτάσματος «Αφροδίτη» με την αγορά ενός μεριδίου 35% από την Noble Energy δημιουργεί νέα δεδομένα στο ενεργειακό ισοζύγιο της περιοχής με σαφέστατες πολιτικές προεκτάσεις, όπως εκτιμάται, από κυβερνητικής πλευράς. Η ενεργός παρουσία μιας εταιρείας βρετανικών συμφερόντων ενισχύει το ήδη ισχυρό προφίλ των εταιρειών του οικοπέδου 12. Από την άλλη, στα συν καταγράφεται η α- ναθέρμανση του ενδιαφέροντος για το ερευνητικό πρόγραμμα στην κυπριακή ΑΟΖ, το ο- ποίο προ ανακοινώσεων για το μεγάλο αιγυπτιακό κοίτασμα, το μέλλον του φάνταζε θολό. Στη Λευκωσία -με δεδομένο το ενδιαφέρον της BG Group αλλά και της TOTAL να μην ε- < Πλήρως ικανοποιημένη εμφανίζεται η κυβέρνηση από τις εξελίξεις. Ειδικά όμως για την παρουσία της BG Group στην κυπριακή ΑΟΖ η Λευκωσία θεωρεί ότι εμπεριέχει και πολιτικά στοιχεία. γκαταλείψει τις αναζητήσεις για υδρογονάνθρακες- θεωρούν ότι τα ενεργειακά ζητήματα, όχι μόνο προχωρούν, αλλά καταγράφεται και μια σημαντική αναβάθμιση. Τα συμφέροντα των εταιρειών λέγεται ότι είναι σε πλήρη ευθυγράμμιση με αυτά της Κυπριακής Δημοκρατίας, κάτι που δίνει διέξοδο, πρώτον, στο κομμάτι εμπορικής εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων του «Αφροδίτη», δεύτερον, δεν ρίχνει στα αζήτητα τις προσπάθειες ανακάλυψης νέων κοιτασμάτων σε άλλα τεμάχια και τρίτον, από πολιτικής απόψεως, εκτιμάται ότι οι τελευταίες εξελίξεις αποτελούν απάντηση στις επικρίσεις που διατυπώθηκαν κατά της κυβέρνησης για πάγωμα των ενεργειακών σχεδιασμών ελέω Κυπριακού και τουρκικής προκλητικότητας. Ειδικά για την BG Group, η πολιτική ανάγνωση που επιχειρεί η κυβέρνηση είναι θετική για ένα λόγο: Η πρόθεση αγοράς πακέτου δικαιωμάτων σε μια περιοχή με «ιδιομορφίες» διαβάζεται ως ψήφος εμπιστοσύνης προς τη Λευκωσία από την βρετανική πλευρά, αλλά και μια ξεκάθαρη απάντηση στα όσα επιδιώκει η τουρκική πλευρά στο κομμάτι των υδρογονανθράκων. Μοναδικό σημείο το οποίο δεν φαίνεται να συμβαδίζει με το γενικότερο κλίμα ευφορίας, αποτελεί η συμφωνία συνεκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε κοιτάσματα που έχουν εντοπιστεί στην μέση γραμμή των ΑΟΖ Κύπρου-Ισραήλ. Οι κινήσεις, αλλά και οι απαιτήσεις από ισραηλινής πλευράς, έχουν προκαλέσει ενόχληση, κάτι όμως, που, όπως πιστεύεται, δεν θα σταθεί εμπόδιο οι δυο χώρες να καταλήξουν σε ένα αποδεκτό πλαίσιο που θα ρυθμίζει την εκμετάλλευση κοινών κοιτασμάτων. Παραμένει η TOTAL Μια μέρα μετά την επισημοποίηση του ενδιαφέροντος αγοράς μεριδίου 35% επί των δικαιωμάτων του κοιτάσματος «Αφροδίτη», τη δημόσια κινητικότητα στα ενεργειακά ήλθε να επισφραγίσει η γαλλική TOTAL, η οποία θα παραμείνει στην κυπριακή ΑΟΖ και στο οικόπεδο 11 τουλάχιστον πραγματοποιώντας νέες έρευνες. Το κλίμα της συνάντησης στο Προεδρικό ήταν καλό και αυτό το οποίο βγήκε προς τα έξω είναι ότι οι Γάλλοι μετά τα νέα δεδομένα που δημιουργήθηκαν από την μεριά της αιγυπτιακής ΑΟΖ θα επικεντρωθούν και πάλι στο οικόπεδο 11. Εδώ καθοριστικό χρονικό σημείο Θετικό περιγράφεται το κλίμα στη συνάντηση του Προεδρικού, με την αντιπροσωπεία της TOTAL να ανανεώνει την πρόθεση της γαλλικής εταιρείας να συνεχίσει τις ερευνητικές δραστηριότητες στην κυπριακή ΑΟΖ. θεωρείται ο ερχόμενος Μάιος, όπου είναι προγραμματισμένες ερευνητικές γεωτρήσεις από την ιταλική ENI στο αιγυπτιακό τεμάχιο Zorh. Η προσοχή των Γάλλων του τεμαχίου 11 είναι στραμμένη στην Αιγυπτιακή ΑΟΖ και στα α- ποτελέσματα των ερευνών της ENI, από τα ο- ποία θα κριθούν οι ερευνητικές κινήσεις που θα γίνουν. Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία υ- πάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι ένα μέρος του αιγυπτιακού Zorh εισέρχεται στο τεμάχιο 11. Οι γεωλογικές πιθανότητες ανακάλυψης πετρελαίου είναι στο 4%, κάτι που δεν συμβαίνει και με το φυσικό αέριο, όπως λέγεται από τεχνοκράτες της βιομηχανίας υδρογονανθράκων. Το Ισραήλ απαιτεί μερίδιο ΦΑ Σκληρό αναμένεται το «παζάρι» το οποίο θα γίνει μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ προκειμένου οι δυο πλευρές να καταλήξουν σε ένα κοινό πλαίσιο συνεργασίας για τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στα όρια των ΑΟΖ των δυο χωρών. Μια συμφωνία, η οποία επηρεάζει το εμπορικό σκέλος του κοιτάσματος «Αφροδίτη». Το ισραηλινό κλιμάκιο, το οποίο θα ξεκινήσει διαβουλεύσεις επί κυπριακού εδάφους στις 26 Νοεμβρίου, ήλθε στη Λευκωσία με απαιτήσεις, οι οποίες α- πέχουν παρασάγγας από θέσεις της κυπριακής πλευράς. Το Υπουργείο Ενέργειας προσδιορίζει στο 1% το ποσοστό διείσδυσης του κοιτάσματος «Αφροδίτη» στην ισραηλινή ΑΟΖ, την ώρα που οι ισραηλινοί κάνουν λόγο για ποσοστό 8%. Οι απαιτήσεις, καθώς και η ενέργεια της ισραηλινής κυβέρνησης να προχωρήσει και να κηρύξει ε- μπορικά εκμεταλλεύσιμο το τεμάχιο στο οποίο λέγεται ότι εισχωρεί το κοίτασμα του «Αφροδίτη» προτού συναφθεί η συμφωνία, έχει προκαλέσει ενόχληση. Τεχνοκράτες, οι οποίοι λαμβάνουν μέρος σε συνέδριο που διεξάγεται στο Ισραήλ κάνουν λόγο για επιθετική συμπεριφορά η οποία ωστόσο δεν θα σταθεί εμπόδιο οι δυο πλευρές να τα βρουν. Βρέθηκε αγοραστής για το Φυσικό Αέριο Πέρα από τις άλλες παραμέτρους, η παρουσία της BG Group στο τεμάχιο 12 φαίνεται να βάζει το ΦΑ του «Αφροδίτη» στον αγωγό προς το idku της Αιγύπτου. Ακόμα και στους τεχνοκρατικούς κύκλους που ήθελαν το σενάριο εξαγωγής στην αραβική χώρα να συγκεντρώνει αμυδρές ελπίδες, τώρα καταγράφεται μια νότα αισιοδοξίας. Ωστόσο, και σε αυτή την περίπτωση, φαίνεται να επιδεικνύεται μια αυτοσυγκράτηση ως προς το τελικό αποτέλεσμα, το οποίο θα εξαρτηθεί, ό- πως λέγεται, και από άλλους παράγοντες. Η στάση αναμονής που τηρείται έχει να κάνει περισσότερο με τις διαδικασίες πώλησης της BG Group στην Shell και τις προθέσεις του αγοραστή να πωλήσει περιουσιακά στοιχεία της BG Group 30 δισ. ευρώ ανάμεσα σε αυτά και το τερματικό υγροποίησης στο idku της Αιγύπτου.Το άλλο σημαντικό στοιχείο -πάντα στο εμπορικό κομμάτι- είναι ότι με τα νέα δεδομένα ανοίγει ο δρόμος για την εμπορική ανάπτυξη του κοιτάσματος «Αφροδίτη». Εκτός από το ποσό των 165 εκατ. δολαρίων από την πώληση του 35% η Noble ζέστανε το ταμείο της και με άλλες δυο πωλήσεις στην πλευρά της ισραηλινής ΑΟΖ. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ ΑΝΑΛΥΣΗ Του HUGO DIXON / REUTERS Γιατί η Βρετανία είναι πολύτιμη για την Ε.Ε. ΑΝΑΛΥΣΗ Του PAUL KRUGMAN / THE NEW YORK TIMES Το Obamacare πέτυχε Ενα από τα παράπονα των Βρετανών για την Ευρωπαϊκή Ενωση είναι ότι οι μεγάλες αποφάσεις καθορίζονται από τους Γερμανούς και τους Γάλλους. Οι αντιευρωπαϊστές καλλιεργούν αυτό το κλίμα ενόψει τους δημοψηφίσματος, οπότε θα κληθούν οι Βρετανοί να α- ποφασίσουν εάν επιθυμούν να παραμείνουν εντός Ευρωπαϊκής Ενωσης, προβάλλοντας το επιχείρημα ότι η χώρα τους δεν μπορεί να ασκήσει καμία επιρροή στις Βρυξέλλες για τις εξελίξεις στην Ευρώπη. Εάν, όμως, η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ, ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι και άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες ήταν διατεθειμένοι να αναγνωρίσουν τη συμβολή των Βρετανών στην Ε.Ε. και να παραδεχτούν τα λάθη τους κάτι που, δίχως αμφιβολία, είναι δύσκολο γι αυτούς, διότι θα γίνουν δυσάρεστοι στους δικούς τους ψηφοφόρους τότε θα διατύπωναν τα ακόλουθα: «Μπορεί να θεωρείται πως η Βρετανία έχει πολύ λίγα να πει στα συμβούλιά μας, αλλά κάτι τέτοιο είναι πέρα για πέρα αναληθές. Για παράδειγμα, η Βρετανία συστηματικά ασκούσε πιέσεις για το άνοιγμα των αγορών και την ενίσχυση της α- νταγωνιστικότητας. Η Μάργκαρετ Θάτσερ διαδραμάτισε έναν πολύ μεγάλο ρόλο στη δημιουργία της ενιαίας αγοράς. Ο Λέον Μπρίταν, ένας από τους Βρετανούς επιτρόπους στις Βρυξέλλες, βοήθησε στην ανάπτυξη μιας πολιτικής ανταγωνισμού, βάσει της οποίας εντοπίζονται επιδοτήσεις και συγκρατείται η δημιουργία μονοπωλίων. Οι βρετανικές κυβερνήσεις έχουν, επίσης, παροτρύνει την Ε.Ε. να διορθώσει τις στρεβλώσεις στην αγροτική πολιτική μέχρι το σημείο που λίμνες κρασιού και τα βουνά βουτύρου ανήκουν πια στο παρελθόν. Πρόσφατα, ο Ντέιβιντ Κάμερον διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στη χάραξη μιας συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου με τις ΗΠΑ. Δίχως τον Βρετανό πρωθυπουργό δεν θα είχαν επιτευχθεί, επίσης, οι πρώτες σε πραγματικούς όρους περικοπές στον προϋπολογισμό της Ε.Ε. Βέβαια, η Ε.Ε. δεν άκουγε πάντα τη Βρετανία. Δεν έδωσε σημασία στις προειδοποιήσεις για τη δημιουργία της νομισματικής ένωσης. Ούτε δόθηκε η αρμόζουσα προσοχή όταν παραπονιούνταν για τις υπερβολικές δαπάνες που προκαλούνταν από τους κανονισμούς της Ε.Ε. Αλλά τώρα είμαστε όλοι αυτιά. Συνειδητοποιούμε πως η Ε.Ε. πρέπει να μειώσει τη γραφειοκρατία. Γνωρίζουμε, επίσης, πως θα πρέπει να καταβάλουμε περισσότερες προσπάθειες για να ο- λοκληρωθεί η ενιαία αγορά σε τομείς όπως το Διαδίκτυο, η ενέργεια, οι χρηματοοικονομικές αγορές και άλλοι κλάδοι παροχείς υπηρεσιών. Η Βρετανία δεν ασκούσε μόνον ε- πιρροή στον χώρο των οικονομικών ζητημάτων. Η κ. Θάτσερ ήταν εκείνη που είχε προβάλει την ιδέα να ενσωματωθούν οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης στην Ε.Ε. μετά την πτώση της Σοβιετικής Ενωσης. Η Βρετανία έχει να προσφέρει ακόμη πολλά ως προς τη χάραξη μιας κοινής στάσης σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, όπως και στη δημιουργία ενός νέου κέντρου για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας στην Ευρώπη. Εάν ατενίσει κάποιος το μέλλον, η Βρετανία θα διαδραματίζει έναν ακόμη μεγαλύτερο ρόλο στα ευρωπαϊκά θέματα εάν οι πολίτες της χώρας ψηφίσουν υπέρ της παραμονής της χώρας στην Ε.Ε. Η Βρετανία προβλέπεται πως θα είναι το κράτος-μέλος της Ε.Ε. με τον μεγαλύτερο πληθυσμό ενδεχομένως να έχει και τη μεγαλύτερη οικονομία. Από την άλλη πλευρά, εάν αποφασίζατε να αποχωρήσετε από την Ε.Ε., τότε θα πρέπει να επιλέξετε τι σχέση που θα επιθυμούσατε με τις Βρυξέλλες. Θα θέλατε να παραμείνετε στην ενιαία αγορά; Θα θέλατε να συνεργαστείτε στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής και στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας; Χωρίς εσάς στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τη Ρωσία ή στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, μπορεί οι αποφάσεις να είναι χειρότερες. Μπορεί αυτό να εξυπηρετεί μια χώρα με τόσο υπερήφανη ιστορία; Θα ήταν καλύτερα να παραμείνετε στην Ε.Ε. και να εργαστείτε μαζί μας, για να γίνει η Ευρώπη ένας ασφαλέστερος και πιο εύπορος τόπος». Προς κατάπληξη της Δεξιάς, η τακτική του φόβου και των ψευδεπίγραφων νομικών προκλήσεων δεν πέτυχε να προστατεύσει το έθνος από τη μάστιγα της εγγυημένης ιατρικής ασφάλισης. Παρόλα αυτά οι αντίπαλοι του Obamacare (σ.σ. η ονομασία με την οποία έχει γίνει γνωστός ο νόμος περί καθολικής υποχρεωτικής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης που προώθησε ο πρόεδρος Ο- μπάμα) επέμεναν ότι η ρύθμιση θα κατέρρεε εξαιτίας της χαμηλής συμμετοχής των πολιτών και του υψηλού κόστους. Ωστόσο, τα δύο πρώτα χρόνια εφαρμογής του νόμου κύλησαν εξαιρετικά καλά. Ο αριθμός των ανασφάλιστων Α- μερικανών μειώθηκε κατά πολύ, ενώ το κόστος της ασφάλισης αποδείχτηκε μικρότερο απ όσο προβλεπόταν. Οι α- ντίπαλοι της μεταρρύθμισης θα μπορούσαν να επανεξετάσουν τη θέση τους, πράγμα που σπάνια συμβαίνει στη σύγχρονη πολιτική. Αντιθέτως, συνέχισαν να υποστηρίζουν με ακόμη μεγαλύτερη πυγμή τις προβλέψεις περί καταστροφής και να «φουσκώνουν» κάθε κακή είδηση. Πράγματι, εσχάτως εμφανίστηκαν ορισμένα προβλήματα, ωστόσο, η μεταρρύθμιση του κράτους πρόνοιας εξακολουθεί να αποτελεί τεράστια επιτυχία. Στόχος του νόμου είναι να καλύπτει τους Αμερικανούς μέσω δύο καναλιών. Οι Αμερικανοί που έχουν χαμηλά εισοδήματα καλύπτονται μέσω του ομοσπονδιακού προγράμματος ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης (Medicaid). Ολοι οι υπόλοιποι έχουν πρόσβαση σε προγράμματα που προσφέρουν ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, οι οποίες πλέον δεν μπορούν να κάνουν διακρίσεις με βάση το ιατρικό ιστορικό του ασφαλισμένου. Αυτού του είδους τα ασφαλιστικά προγράμματα υποστηρίζονται από κρατικές επιδοτήσεις που εξαρτώνται από το εισόδημα του καθενός, ώστε να είναι προσβάσιμα. Τα ασφάλιστρα, όπως και οι επιδοτήσεις, αυξήθηκαν κατά πολύ λιγότερο απ όσο προβλεπόταν το 2014 και το 2015. Οπως ήταν αναμενόμενο εμφανίστηκαν και ορισμένες αν όχι κακές τουλάχιστον όχι πολύ θετικές ειδήσεις για την ιατροφαρμακευτική μεταρρύθμιση. Πρώτον, αυξάνεται το κόστος των ασφαλίστρων κατά 11% κατά μέσο όρο. Πρόκειται περί απογοητευτικής είδησης αλλά όχι περί καταστροφής, δεδομένης της μακροπρόθεσμης τάσης αύξησης των ασφαλίστρων κατά 5%- 10% τον χρόνο. Δεύτερον, ορισμένοι Αμερικανοί που αγόρασαν φθηνά α- σφαλιστικά πακέτα ανακάλυψαν ότι πρέπει να καλύψουν οι ίδιοι τα πρώτα έξοδα σε περίπτωση ασθενείας (μέχρις τις πρώτες 3.000 δολάρια). Πρόκειται για σοβαρό ζήτημα, αλλά δεν θα πρέπει να λέγονται υπερβολές, δεδομένου ότι όλα τα ασφαλιστικά προγράμματα καλύπτουν πλήρως τις προληπτικές εξετάσεις και πολλά άλλα καλύπτουν μεγάλο μέρος της περίθαλψης, ενώ παρέχεται και επιπλέον κρατική επιδότηση για φτωχές οικογένειες. Ορισμένοι άνθρωποι ίσως δεν γνωρίζουν ακόμη αυτές τις πτυχές, ωστόσο τα πράγματα θα βελτιωθούν με τον καιρό. Τρίτον, η εταιρεία UnitedHealth προκάλεσε αίσθηση όταν ανακοίνωσε ότι καταγράφει ζημίες εξαιτίας των ασφαλιστικών προγραμμάτων που πουλάει στο πλαίσιο του Obamacare και ότι ε- ξετάζει το ενδεχόμενο να αποτραβηχτεί από τη συγκεκριμένη αγορά. Υπάρχουν ορισμένα στοιχεία στην ανακοίνωση που θα μπορούσαν να κάνουν κάποιον να εικάσει ότι η εταιρεία έχει απώτερα κίνητρα, ωστόσο είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσει κανείς ότι η UnitedHealth είναι σχετικά μικρός παίκτης στη συγκεκριμένη αγορά και ότι άλλες εταιρείες έχουν πολύ θετικότερη εικόνα. Σύμφωνα με τις επίσημες προβλέψεις, λιγότεροι Αμερικανοί θα υπογράψουν τα νέα ασφαλιστικά συμβόλαια και ο βασικός λόγος είναι ότι λίγοι εργοδότες ακυρώνουν τα συμβόλαια που προσφέρουν στους υπαλλήλους τους. Οπότε, πού βρισκόμαστε ακριβώς; Τα αναπάντεχα καλά νέα για το Obamacare φαίνεται πως τελείωσαν, αλλά μιλάμε για ένα τελείως νέο σύστημα το οποίο οι πάντες προσπαθούν ακόμη να μάθουν. Ηταν α- ναμενόμενο να προκύψουν και ορισμένα προβλήματα. Βλέπουμε όμως μπροστά μας την αρχή της κατάρρευσης του συστήματος; Πράγματι ορισμένοι υποστηρίζουν κάτι τέτοιο, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι το Obamacare μπορεί να μην είναι ένα τέλειο σύστημα, αλλά λειτουργεί.

06-OIK_OIKONOMIA_KATHI 24/11/15 21:34 Page 6 6 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015 Αγκάθι η άσκηση ΕΚΤ στις θετικές εξελίξεις Επιπρόσθετες προβλέψεις 1 δισ. ζητά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με την Τρ. Κύπρου να διαφωνεί σε σχέση με τα 400 εκατ. Του ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Με θετικές ενδείξεις για την πορεία των προβληματικών δανείων και με ανοικτή συζήτηση με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η Τράπεζα Κύπρου διέρχεται τις τελευταίες βδομάδες του χρόνου. Η α- νακοίνωση της παραμονής Hourican στη θέση του Διευθύνοντος Συμβούλου μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2018 λύνει ένα πολύμηνο ζήτημα που ταλάνιζε την τράπεζα εδώ και πολλούς μήνες. Η ανακοίνωση ότι ο Ιρλανδός παραμένει αποτέλεσε κεραυνό εν αιθρία για τους πλείστους, ενώ για κάποιους άλλους ήταν ήδη γνωστό. Κάποιοι χάρηκαν από τη συγκεκριμένη εξέλιξη ενώ κάποιοι, που για μήνες μιλούσαν για την ανάγκη έλευσης Θετική ένδειξη η μείωση των δανείων με καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών. Η παραμονή Hourican για ακόμα δύο χρόνια ήταν η έκπληξη που επιφυλάχθηκε για την Γενική Συνέλευση των μετόχων της τράπεζας. ενός μη «επενδυτικού» τραπεζίτη, εξέφρασαν προβληματισμό. Ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου Josef Ackermann, πάντως, εξέφρασε την ικανοποίησή του. Στα πλέον θετικά στοιχεία που κατέγραψε η τράπεζα στα αποτελέσματα εννιαμήνου ήταν η σημαντική μείωση των δανείων με καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών. Τα δάνεια σε καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών μειώθηκαν κατά 649 εκατ. ευρώ κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου (5% τριμηνιαία μείωση), εκ των οποίων 369 εκατ. ευρώ σχετίζονται με την πώληση της πλειοψηφίας των δραστηριοτήτων στη Ρωσία. Τα 280 ε- κατ. ευρώ αποτελούν καθαρή μείωση και εκφράζεται η αισιοδοξία ότι όσο βελτιώνονται οι συνθήκες στην οικονομία τόσο ταχύτερα θα μειώνονται και τα προβληματικά δάνεια. Τα δάνεια σε καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών ανήλθαν σε 11,9 δισ. ευρώ στις 30 Σεπτεμβρίου 2015 και αντιπροσωπεύουν το 52% του συνόλου των δανείων, σε σύγκριση με 12,6 δισ. ευρώ το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό κάλυψης των δανείων σε καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών με προβλέψεις ανήλθε σε 41% στις 30 Σεπτεμβρίου 2015, σε σύγκριση με 43% στις 30 Ιουνίου 2015 και 41% στις 30 Ιουνίου 2014 λαμβάνοντας υπόψη την πώληση της πλειοψηφίας των δραστηριοτήτων στη Ρωσία. Λαμβάνοντας υπόψη τις ε- μπράγματες εξασφαλίσεις σε εύλογη αξία, τα δάνεια σε καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών καλύπτονται πλήρως. Διαμάχη 400 εκατ. Το τρίτο τρίμηνο του 2015 ο δείκτης βασικών κεφαλαίων της τράπεζας ανήλθε στο 15,6% που είναι το ψηλότερο επίπεδο που κατέγραψε η τράπεζα. Ενδεικτικά όταν έγινε η αύξηση κεφαλαίου πριν από ένα χρόνο ο δείκτης είχε ανέλθει στο 15,4 %. Με αυτά τα δεδομένα, η τράπεζα εκτιμά πως δεν θα χρειαστεί νέα κεφάλαια ακόμα κι αν γίνει μία αναπροσαρμογή των προβλέψεων της τράπεζας κατά 1 δισ. ευρώ όπως είναι τα αρχικά ευρήματα της αξιολόγησης που διενήργησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. «Κατά την κρίση της ΕΚΤ υπάρχει μια α- ναπροσαρμογή των προβλέψεων ύψους περίπου 300 εκατ. ευρώ για το judge mental portfolio (δηλαδή σε ατομική βάση) και περίπου 700 εκατ. ευρώ για το statistical portfolio (δηλαδή το χαρτοφυλάκιο που ε- πιθεωρήθηκε σε συλλογική βάση), η οποία σχετίζεται κυρίως με την ανακτήσιμη αξία των εξασφαλίσεων με ακίνητα». Η Τράπεζα θεωρεί πως μόνο 600 εκατ. ευρώ είναι οι προβλέψεις που δεν έχουν αναγνωριστεί. Σε τέτοια περίπτωση, θα υ- πάρξει μία μείωση στο Δείκτη κεφαλαίων της τάξης του 2,4%. Η τράπεζα εκτιμά πως ακόμα κι αν ληφθούν όλες οι προβλέψεις που ε- ντοπίζει η ΕΚΤ και πάλι θα πληροί το νέο Δείκτη Κεφαλαίων που καθορίζεται στο 11,75%. Υπενθυμίζεται πως και ο Συνεργατισμός με βάση την άσκηση της ΕΚΤ έλαβε Βελτίωση σε ένα χρόνο Στοιχεία Σεπτέμβριος Σεπτέμβριος 2015 2014 Κεφάλαια 15,6% 15,4% Περιουσιακά στοιχεία 24,2 δισ. 27,5 δισ. ELA 4,3 δισ. (Νοέμβριος) 7,7 δισ. Καταθέσεις 13,6 δισ. 13,3 δισ. Δάνεια 17,9 δισ. 19,8 δισ. προβλέψεις 600 εκατ. ευρώ με α- ποτέλεσμα τα κεφάλαιά του να βρίσκονται οριακά πάνω από τα όρια που έθεσε ο επόπτης. Παρόλα αυτά, θα επιχειρήσει να αντλήσει ακόμα 150 εκατ. ευρώ περίπου σε κεφάλαια από το μέτοχό του το κράτος. Πάντως, τόσο από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων όσο και από την ομιλία του Διευθύνοντος Συμβούλου, διαφαίνεται πως ο «διάλογος» με την ΕΚΤ έχει εισέλθει σε στάδιο διαφωνίας με τα ευρήματα του ελέγχου. «Δεν συμφωνούμε α- παραίτητα ότι τα στοιχεία υποστηρίζουν αυτή τη θέση. Διαφωνούμε με αυτές τις παραδοχές. Αξιολογώντας το θέμα καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι, ακόμα και σε περίπτωση που μια τέτοια αναπροσαρμογή θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη, η κεφαλαιακή θέση της Τράπεζας παραμένει επαρκής και δεν αναμένεται να χρειαστεί να προβεί σε έκδοση επιπρόσθετου κεφαλαίου. Ο δείκτης Κεφαλαίου Κοινών Μετοχών Κατηγορίας 1 ανέρχεται στο 15,6%. Ακόμα και αν η Τράπεζα συμπεριλάμβανε εξ ολοκλήρου στα αποτελέσματά της όλες τις μεθοδολογικές αναπροσαρμογές της Ε- ΚΤ, ο δείκτης Κεφαλαίου Κοινών Μετοχών Κατηγορίας 1 θα ανερχόταν σε 13,2%», σχολίασε ο CEO της τράπεζας. Πάντως, στο ισόγειο των κεντρικών γραφείων στην Αγία Παρασκευή υπάρχει ένα μικρό δωμάτιο που δηλώνεται ως «ECB room» και είναι ενδεικτικό του πόσο ενεργό εμπλοκή έχει πλέον ο επόπτης στα των τραπεζών. Όπως έγινε γνωστό, η χρηματοδότηση της τράπεζας από τον Μηχανισμό Παροχής Έκτακτης Ρευστότητας (ELA) μειώθηκε κατά 1 δισ. ευρώ το τρίτο τρίμηνο του 2015 και κατά περαιτέρω 600 εκατ. ευρώ μετά το τέλος του τριμήνου, στο σημερινό επίπεδο των 4,3 δισ. ευρώ, περίπου 62% χαμηλότερα από το υψηλό των 11,4 δισ. ευρώ τον Απρίλιο του 2013. Θετικό χαρακτήρισε ο John Hourican το γεγονός πως η καταθετική βάση της τράπεζας συνεχίζει να ενισχύεται, με τις καταθέσεις πελατών να αυξάνονται κατά 500 εκατ. ευρώ ή 5%, κατά το τρίτο τρίμηνο, και ανήλθαν σε 12,2 δισ. ευρώ στα τέλη Σεπτεμβρίου. Ο δείκτης δανείων προς καταθέσεις του Συγκροτήματος βελτιώθηκε σε 132% σε σύγκριση με το υψηλό των 151% τον Μάρτιο του 2014. Έπεται βελτίωση Αν και σε σχέση με τους μεγάλους δανειολήπτες της τράπεζας τα δεδομένα δεν διαφοροποιήθηκαν σημαντικά σε σχέση με έξι μήνες προηγουμένως, αφού το ποσό παραμένει στα 4,3 δισ. ευρώ, εντούτοις πληροφορίες από την τράπεζα α- ναφέρουν πως έχουν συμφωνηθεί και θα υλοποιηθούν το επόμενο διάστημα σημαντικές αναδιαρθρώσεις μεγάλων ανοιγμάτων. Η τράπεζα σχολιάζει πως δάνεια ύψους περίπου 800 εκατ. ευρώ σύντομα θα βρεθούν εκτός της Μονάδας Α- ναδιαρθρώσεων και Ανακτήσεων. Ελληνική Τράπεζα: Ανακοινώνει να ξεμπερδεύει Ο θόρυβος και οι φήμες που κυκλοφορούν σε σχέση με το ενδεχόμενο οι κυπριακές τράπεζες να χρειαστούν πρόσθετα κεφάλαια, λόγω της άσκησης που διενεργεί ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός οδήγησαν την Ελληνική Τράπεζα να λάβει απόφαση με την οποία επισπεύδεται η μέρα έκδοσης των αποτελεσμάτων. Συγκεκριμένα, αντί την Παρασκευή, η τράπεζα θα ανακοινώσει αποτελέσματα εννιαμήνου σήμερα Τετάρτη, με πρώτιστο στόχο να δώσει μία αρχική εικόνα σε σχέση με τα ευρήματα του ελέγχου που διεξάγει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Μετά τις σχετικές ανακοινώσεις από Συνεργατισμό και Τράπεζα Κύπρου, η προσοχή πλέον στράφηκε στην Ελληνική Τράπεζα, η οποία αν και ακόμα δεν έχει λάβει την τελική έκθεση αφού η μελέτη συνεχίζεται, εντούτοις υπάρχουν κάποιες αρχικές εκτιμήσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η τράπεζα αναμένεται να ανακοινώσει το ενδεχόμενο αύξησης των προβλέψεών της < Επιπρόσθετες προβλέψεις 50-70 εκατ. αναμένεται να ανακοινώσει η τράπεζα. κατά περίπου 50-70εκατ. ευρώ, κάτι που δεν θα δημιουργήσει προβλήματα ή ανάγκες για αύξηση κεφαλαίου. Η τράπεζα στο τέλος του προηγούμενο εξαμήνου είχε πρωτοβάθμια κεφάλαια 13,5% ενώ αν λαμβάνονταν υ- πόψη και τα ΜΑΕΚ αυξάνονταν σε 16,5%. Στο ενδιάμεσο η τράπεζα άντλησε επιπλέον 20 εκατ. ευρώ από την EBRD. Πάντως και η Ελληνική Τράπεζα, όπως και η Τράπεζα Κύπρου, διαφωνούν με τα ευρήματα της άσκησης του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού. Άδοξη κατάληξη Σε μία άλλη εξέλιξη, χωρίς αίσιο τέλος αναμένεται να ολοκληρωθεί ο διάλογος μεταξύ της τράπεζας και της ΕΤΥΚ υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εργασίας σε σχέση με εργατικές διαφορές μεταξύ των δύο πλευρών. Μετά από πολλές βδομάδες διαλόγου, φαίνεται πως η επίλυση των διαφορών μεταξύ τω δύο πλευρών δεν πρόκειται να τελεσφορήσει και ο διάλογος θα μείνει στα μισά. Από την άλλη η τράπεζα καταγράφει ήδη σημαντικό ενδιαφέρον σε σχέση με το σχέδιο πρόωρης αφυπηρέτησης που εξήγγειλε την περασμένη βδομάδα αφού αρκετοί υπάλληλοι εξέφρασαν το ενδιαφέρον τους για να ενταχθούν στο σχέδιο. Το σχέδιο ανάμεσα σ άλλα, προβλέπει την καταβολή εφάπαξ χαριστικού ποσού. Σύμφωνα με το Σχέδιο, η αποζημίωση θα λαμβάνει υπόψη τον τερματισμό της υπηρεσίας και την απώλεια καριέρας κάθε υπαλλήλου, ο οποίος θα επιλέξει να α- ποχωρήσει βάσει αυτού. Ο καθορισμός του ποσού της αποζημίωσης θα βασίζεται στο ύψος του μισθού (βασικός + ΑΤΑ πριν από οποιεσδήποτε κρατήσεις και εισφορές) και στα έτη υπηρεσίας. Το μέγιστο ποσό, που θα μπορεί να καταβληθεί σε υπάλληλο με υπηρεσία 30 ετών είναι μισθοί δύο ετών. Μετακίνηση από αρχικές θέσεις ο απολογισμός του Νοεμβρίου Αναστασιάδης και Ακιντζί θα τα πουν δυο - τρεις ακόμη φορές φέτος Σε κατ ιδίαν συνάντηση Νικόλας -Καρογιάν για τις βουλευτικές Ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ ζητά σαφή απάντηση για το αν επαναδιεκδικεί ή όχι Της ΜΕΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Με την ανακοίνωση δυο τριών συναντήσεων των δύο ηγετών για τον Δεκέμβριο και τη διασταυρούμενη διαπραγμάτευση του περιουσιακού, της διακυβέρνησης και της ιθαγένειας ο- λοκληρώνεται σήμερα ο κύκλος των εντατικών συνομιλιών που εγκαινίασαν για το Νοέμβριο ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Μουσταφά Ακιντζί. Σύμφωνα με τις ε- κτιμήσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς, όπως αυτές μεταφέρονται στην «Κ», αν και οι προηγούμενες πέντε συναντήσεις των δύο ηγετών υπήρξαν παραγωγικές, ωστόσο, δεν θα πρέπει να αναμένεται με την ολοκλήρωση και της σημερινής συνάντησης η ο- Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων κατατέθηκαν νέες σκέψεις, ενώ παρατηρούνται μετακινήσεις από τις αρχικές θέσεις και των δύο πλευρών σε όλα τα υ- πό συζήτηση κεφάλαια. ριστικοποίηση ή η ανακοίνωση νέων συγκλίσεων μεταξύ των δύο πλευρών, δεδομένων, αφενός, των διαφωνιών που εξακολουθούν να χωρίζουν τις θέσεις των δύο πλευρών σε κομβικά ζητήματα και, αφετέρου, της διασύνδεσης των διαφόρων θεμάτων μέσω της διασταυρούμενης διαπραγμάτευσης. Πάντως και παρά τις διαφωνίες, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων κατατέθηκαν νέες σκέψεις, ενώ παρατηρούνται μετακινήσεις από τις αρχικές θέσεις και των δύο πλευρών σε όλα τα υπό συζήτηση κεφάλαια. Ο ειδικός σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα των ΗΕ, Έσπεν Μπαρθ Άιντε, ο οποίος είχε χθες διαδοχικές συναντήσεις με τον Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη, τον Τουρκοκύπριο ηγέτη, Μουσταφά Ακιντζί, και τον Πρόεδρο Αναστασιάδης και Ακιντζί θα ανακοινώσουν σήμερα τις επόμενες δυο τρεις συναντήσεις που θα έχουν μέχρι το τέλος του χρόνου, ενώ θα συζητήσουν και τα θέματα του περιουσιακού, της διακυβέρνησης και της ιθαγένειας. του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου, εμφανίστηκε ιδιαίτερα αισιόδοξος για θετική κατάληξη των διαπραγματεύσεων πριν από τις βουλευτικές εκλογές του 2016, αφού, όπως ο ίδιος το αντιλαμβάνεται, έχει σημειωθεί πρόοδος στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ενώ οι διαφωνίες των δύο πλευρών στα υπό συζήτηση κεφάλαια, περιλαμβανομένου και του περιουσιακού, δεν βρίσκονται πλέον σε επίπεδο αρχών, αλλά χειρισμού. «Σε αυτή την εντατική φάση των συνομιλιών είχαμε μια δυνατότητα, που δεν είχαμε πριν, να εξετάσουμε πολύ πιο αλληλένδετα ένα αριθμό θεμάτων», δήλωσε χαρακτηριστικά ο α- ξιωματούχος των ΗΕ εξερχόμενος της συνάντησής του με τον Πρόεδρο Α- ναστασιάδη, για να προσθέσει μετά τη συνάντησή του με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη πως η πραγματοποίηση συνεχών συναντήσεων στο πλαίσιο των συνομιλιών για το Κυπριακό είναι μια καλή εμπειρία και ότι σε ορισμένα θέματα προχωρούν προς συμφωνία, ενώ σε άλλα γνωρίζουν το πώς πρέπει να οργανωθούν από εδώ και πέρα. Μεταξύ των θεμάτων, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», που οι δύο πλευρές προχωρούν σε συμφωνία αφορά την πληθυσμιακή πλειοψηφία με ποσοστό 70% τουρκοκύπριοι και 30% ελληνοκύπριοι στο μελλοντικό τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος, αν και οι δύο πλευρές εξακολουθούν να διαφωνούν ως προς τον τρόπο και το είδος κατοχύρωσης μιας τέτοιας πλειοψηφίας. Συγκλίσεις, παράλληλα, έχουν επιτευχθεί και σε κάποια από τα κριτήρια του περιουσιακού, αν και οι διαφωνίες που παραμένουν σε ουσιώδη ζητήματα, όπως ο ορισμός του χρήστη μιας περιουσίας σε συνάρτηση με τα δικαιώματα του αρχικού ιδιοκτήτη στην περιουσία του, αναιρούν στην πράξη τις όποιες επιμέρους συμφωνίες. Από την πλευρά του, πάντως, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Νίκος Χριστοδουλίδης, μιλώντας μετά τη συνάντηση του αξιωματούχου των ΗΕ με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, έδωσε το στίγμα των προθέσεων της ελληνοκυπριακής πλευράς για τη συμπερίληψη από το Δεκέμβριο και μετά στις διαπραγματεύσεις και των κεφαλαίων που μέχρι τώρα αρνείται η τουρκοκυπριακή πλευρά να συζητήσει. «Αναπόφευκτα η θεματολογία θα επικεντρωθεί στο να ολοκληρωθεί η συζήτηση επί όλων των θεμάτων, όλων των πτυχών του Κυπριακού για να δούμε πού μπορούμε να μιλούμε για συγκλίσεις, πού μπορούμε να μιλούμε για σμίκρυνση της διαφοράς στις θέσεις των δύο πλευρών και κατ επέκταση για το πού υπάρχουν ουσιαστικές διαφωνίες. Να δούμε δηλαδή μέσα από τη συζήτηση όλων των θεμάτων ποια είναι η κατάσταση πραγμάτων και α- κολούθως να αποφασίσουμε πώς θα προχωρήσουμε», επεσήμανε ο εκπρόσωπος. Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ «Όσοι ενδιαφέρονται να διεκδικήσουν εκλογή τους στις επικείμενες εκλογές, θα πρέπει να ενημερώσουν το συντομότερο την ηγεσία», επεσήμανε κατά την χθεσινή συνεδρία του Εκτελεστικού Γραφείου ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος, μιας και ο χρόνος εξαντλείται. Οι συστάσεις του προέδρου του ΔΗΚΟ φαίνεται να έχουν ως κύριους δέκτες τους κατεξοχήν εκπροσώπους της εσωκομματικής του αντιπολίτευσης Μάριο Καρογιάν και Αθηνά Κυριακίδου που εξακολουθούν να έχουν κλειστά τα χαρτιά τους. Ήδη ο Νικόλας Παπαδόπουλος ανέλαβε την πρωτοβουλία να συναντήσει τον τέως πρόεδρο του κόμματος και εσωκομματικό του αντίπαλο Μάριο Καρογιάν την ερχόμενη Παρασκευή, με κύριο θέμα συζήτησης το τι σκοπεύει να κάνει ο τελευταίος στις επικείμενες ε- κλογές. Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί πως οι τελικές διεργασίες για διαμόρφωση του ψηφοδελτίου, δεν πρόκειται να λειτουργήσουν ανεξάρτητα από το αν τελικώς υπάρξει συνεργασία ΔΗ- ΚΟ-Ελένης Θεοχάρους, καθώς κάτι τέτοιο διαμορφώνει αναπόφευκτα τον εσωκομματικό χάρτη. Στη συνεδρία του εκτελεστικού γραφείου, ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος ενημέρωσε τα στελέχη για το πώς θα κινηθεί το κόμμα στις επικείμενες βουλευτικές εκλογές ενώ έκανε λόγο και για οικονομικά ζητήματα που αφορούν το κόμμα. Σε ό,τι αφορά τις βουλευτικές, οι επαρχιακές επιτροπές ενημέρωσαν ότι έχουν γίνει οι συζητήσεις και διαβουλεύσεις, ενώ πλέον βρίσκονται στο επίπεδο επαφής με τους προταθέντες, για να εξακριβωθεί κατά πόσο ενδιαφέρονται να βρίσκονται στο ψηφοδέλτιο του κόμματος. Ο κ. Παπαδόπουλος υπογράμμισε πως όσοι ενδιαφέρονται να διεκδικήσουν εκλογή τους στις βουλευτικές του Μάη, θα πρέπει να ενημερώσουν το συντομότερο την ηγεσία, βάζοντας ως τελική ημερομηνία για να κλείσει το ψηφοδέλτιο τη 15η Δεκεμβρίου. Ό- πως όλα δείχνουν τα μόνα στελέχη Οι δύο πολιτικοί άνδρες θα συναντηθούν την ερχόμενη Παρασκευή με κύριο θέμα το κατά πόσο ο Μάριος Καρογιάν θα διεκδικήσει την επανεκλογή του. που δεν έχουν δώσει σαφείς απαντήσεις για το αν θα διεκδικήσουν ή όχι εκλογή τους είναι οι Μάριος Καρογιάν και Αθηνά Κυριακίδου. Τα δύο στελέχη, κατεξοχήν εκπρόσωποι της εσωκομματικής αντιπολίτευσης, δεν παρευρέθηκαν στη χθεσινή συνεδρία, με την Αθηνά Κυριακίδου να επικαλείται κοινοβουλευτικές υποχρεώσεις οι ο- ποίες συνέπιπταν με την ώρα της συνεδρίας. Το πώς θα κινηθούν είναι ένα ζήτημα που μένει ανοικτό. Ήδη για τον Μάριο Καρογιάν, θεωρείται ως καίριο ζήτημα για τις επόμενες κινήσεις του το ποιες θα είναι οι εξελίξεις στο Κυπριακό, ενώ σύμφωνα με κύκλους του περίγυρου της Αθηνάς Κυριακίδου, θεωρείται μάλλον βέβαιη η διεκδίκηση επανεκλογής της βουλευτού Λεμεσού. Τα βήματα ΝΕΔΗΚ Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, έ- γινε και απολογισμός του προέδρου της Νεολαίας του Δημοκρατικού Κόμματος Γιάννη Παναγιώτου ενόψει της λήξης της θητείας του και των συνεδριακών διαδικασιών για ανάδειξη νέας ηγεσίας το Σάββατο. Θα πρέπει να σημειωθεί πως σε αντίθεση με τις εσωκομματικές προστριβές που παρατηρούνται το τελευταίο διάστημα στους κόλπους του ΔΗΚΟ, η νεολαία του Δημοκρατικού Κόμματος δεν φαίνεται να διαιωνίζει την αντιπαράθεση των δύο εσωκομματικών τάσεων, αλλά μάλλον λειτουργεί συναινετικά. Χαρακτηριστικό το γεγονός ότι με τις προσπάθειες της υφιστάμενης ηγεσίας της ΝΕΔΗΚ, η νεολαία του κόμματος κατέληξε σε μία αποδεκτή για όλους απόφαση, αποφεύγοντας με τη μη διεξαγωγή εκλογών, την πυροδότηση ε- σωκομματικών αντιδράσεων λίγους μήνες πριν από τις βουλευτικές εκλογές. Το κεφάλαιο Ελένη Η φημολογία που πλανάται το τελευταίο διάστημα για το ενδεχόμενο συμμαχίας του ΔΗΚΟ με την Ελένη Θεοχάρους προκαλεί αντιδράσεις και προστριβές στο εσωτερικό του κόμματος. Ήδη κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ ρωτήθηκε αν ισχύει το ενδεχόμενο συνεργασίας με την Ελένη Θεοχάρους. Ο ίδιος απάντησε πως μίλησε τηλεφωνικώς με την κα Θεοχάρους χωρίς να έχει πραγματοποιηθεί άλλη επαφή. Σημείωσε δε, πως ενδεχομένως να γίνει κάποια επαφή όταν επιστρέψει η Ελένη Θεοχάρους από την Αφρική. Θα πρέπει να σημειωθεί πως η ηγεσία του κόμματος έχει από την αρχή αντιμετωπίσει θετικά μία τέτοια συμμαχία, καθώς η Ελένη Θεοχάρους ακολουθεί την ίδια γραμμή με την ηγεσία του ΔΗΚΟ στο εθνικό ζήτημα. Στα ανώτατα δώματα σημειώνουν, πως κάτι τέτοιο θα ενισχύσει ιδιαίτερα τόσο πολιτικά όσο και εκλογικά το κόμμα. Υπάρχουν όμως και τα στελέχη-προερχόμενα από την μετριοπαθή τάση- που βλέπουν με ιδιαίτερη ανησυχία μια τέτοια σύμπραξη καθώς όπως αναφέρουν με αυτό τον τρόπο θα επικρατήσει η σκληρή γραμμή στο Κυπριακό, μεταλλάσσοντας το ΔΗΚΟ, από ένα «μετριοπαθές κόμμα σε ακραίο». Οι ίδιοι κύκλοι χαρακτηρίζουν ως αριβισμό μία τέτοια σύμπλευση, διερωτούμενοι για ποιο λόγο η Ελένη Θεοχάρους, η οποία είχε αποχωρήσει στο παρελθόν από το ΔΗ- ΚΟ, επιλέγει να επιστρέψει κάτω από μία τέτοια συμμαχία.

07-OIK_POLITIKI_KATHI 24/11/15 21:00 Page 7 Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 7 Μεικτά πρόσημα καταγράφουν οι εισηγμένες εταιρείες Η ανάπτυξη των τελευταίων μηνών δεν έχει ακόμη αντίκτυπο στην πραγματική οικονομία Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΑΣΟΥΡΑ Μείωση αλλά σε διαχειρίσιμα επίπεδα καταγράφουν αρκετές εκ των εισηγμένων εταιρειών σύμφωνα με τα αποτελέσματα ενδιάμεσης κατάστασης διαχείρισης για το πρώτο εννιάμηνο του 2015. Την ίδια ώρα εταιρείες που οι εργασίες τους επηρεάζονται κυρίως από εξωγενείς παράγοντες, όπως τουριστικές και εξαγωγικές, καταγράφουν βελτιωμένες αποδόσεις σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2014. Παρουσιάζονται αποτελέσματα (σε αριθμούς όπου αυτοί είναι διαθέσιμοι) που αφορούν εταιρείες σε νευραλγικούς τομείς στην κυπριακή οικονομία όπως ο τουρισμός, το εμπόριο, τα καύσιμα και μεταποιημένα προϊόντα. Τσιμεντοποιία Βασιλικού Τα Τσιμεντοποιεία Βασιλικού έχουν καταγράψει ιδιαίτερα ψηλά μικτά κέρδη σε σύγκριση με πέρσι, με μια αύξηση της τάξης του 65% (από 10,669,000 το αντίστοιχο εννιάμηνο του 2014, τώρα στα 16,729,000 για το 2015). Η βελτίωση στο περιθώριο κέρδους επιτεύχθηκε, όπως αναφέρει στην έκθεσή της η εταιρεία, λόγω των μειώσεων κόστους και βελτιώσεων στην τιμολόγηση ως επακόλουθο της ισχυροποίησης του δολαρίου Αμερικής έναντι του Ευρώ. Ως αποτέλεσμα, το λειτουργικό κέρδος για την περίοδο ανήλθε σε 9.650.000, σε σύγκριση με 6.068.000 κατά την αντίστοιχη περίοδο του 2014. Cyprus Trading Corporation Plc (CTC) Η Cyprus Trading Corporation Plc (CTC), μέλος του Ομίλου Εταιρειών Σιακόλα, αναφέρει ότι υπήρχε κάποια μικρή πτώση που είδε τα μεικτά κέρδη της εταιρίας να συρρικνώνονται κατά 9% σε σχέση με πέρσι. Επίσης, ο κύκλος εργασιών του εννιαμήνου του 2015 α- νήλθε στα 210.328.000, σε σύγκριση με 224.081.000 το 2014, παρουσιάζοντας μείωση 6,1%. Μετά την αφαίρεση των λειτουργικών εξόδων, των αποσβέσεων των πάγιων και άυλων περουσιακών στοιχείων και των χρηματοδοτικών εξόδων, η καθαρή ζημιά του Συγκροτήματος από τις συνεχιζόμενες συνήθεις εργασίες για το εννιάμηνο του 2015 ανήλθε σε 9.954.000 σε σύγκριση με ζημιά 7.674.000 το 2014. Η εταιρεία καταγράφει την εξαγορά από την Atterbury Cyprus Ltd (Ν. Α- φρικανικών συμφερόντων), των μετοχών που κατείχαν οι Woolworth (Cyprus) Properties Plc και Ermes Department Stores Plc στις ITTL Trade Tourist and Leisure Park Plc και Woolworth Commercial Center Plc, ι- διοκτητριών του Εμπορικού Πάρκου Σιακόλα. Επίσης, τέλος Νοεμβρίου α- νοίγει και το καινούργιο Super Home Center στη Λάρνακα. Top Kinisis Travel Public Ltd Η Top Kinisis Travel Public Ltd α- νακοίνωσε αύξηση στις πωλήσεις, κατά 16,7%, για τους πρώτους 9 μήνες αυτής της χρονιάς σε σύγκριση με την προηγούμενη από 23.085.000 το 2014 σε 26.936.000 το 2015. Ιδιαίτερη αύξηση, ωστόσο, παρατηρήθηκε στις πωλήσεις στην Ελλάδα κατά 108,6%. Παράλληλα, η εταιρεία υ- πενθύμισε ότι η Kinisis Aviation, θυγατρική εταιρεία, διορίστηκε ως Γενικός Αντιπρόσωπος Πωλήσεων (GSA) της αεροπορικής εταιρείας GERMANIA. Εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην εγχώρια αγορά δεν καταγράφουν αύξηση πωλήσεων. Lordos United Plastics Public Ltd Από τη Lordos United Plastics Public Ltd, ο κύκλος εργασιών του συγκροτήματος από την αρχή του 2015 μέχρι και 16 Νοεμβρίου είναι μειωμένος κατά 2,5% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Ο κυριότερος λόγος που φαίνεται να επηρέασε αυτή τη μικρή πτώση είναι η μείωση των πωλήσεων των σωλήνων σε μεγάλα έργα, αναφέρει η εταιρεία. Παράλληλα, το ποσοστό του Μεικτού Κέρδους είναι ελαφρώς βελτιωμένο λόγω μείωσης στις τιμές των πρώτων υλών, ενώ τα αποτελέσματα του συγκροτήματος από τις συνήθεις εργασίες είναι μειωμένα λόγω της μείωσης του όγκου εργασιών και της αύξησης των εξόδων. Σημαντικότεροι κίνδυνοι για την αγορά, που εντοπίζει η εταιρεία είναι: επιτόκια, τιμή αγοράς, πιστωτικός κίνδυνος, ρίσκο ρευστότητας, αύξηση στις τιμές πρώτων υλών, καθώς και αυξημένος ανταγωνισμός στο εσωτερικό από εισαγωγείς προϊόντων από χώρες με χαμηλό εργατικό κόστος. Μιτσίδης Δημόσια Εταιρεία Λτδ Η Μιτσίδης Δημόσια Εταιρεία Λτδ αναφέρει μείωση του κύκλου εργασιών κατά 7%, για την περίοδο 01/07/2015-15/11/2015, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2014 μια μείωση, που κατά την εταιρεία, οφείλεται κυρίως σε πτώση στις πωλήσεις των τελικών Εξαγωγικές και τουριστικές εταιρείες κινούνται θετικότερα από πέρσι. προϊόντων της Σέρβικης θυγατρικής Mtsides Point D.o.o. Παρόλα αυτά, τα οικονομικά αποτελέσματα κατά την υπό εξέταση περίοδο παρουσιάζονται βελτιωμένα σε σχέση με πέρσι, όμως, υπάρχει ακόμη αρκετή αβεβαιότητα λόγω της αυξανόμενης τιμής πρώτων υλών και της πιστωτικής κρίσης η οποία μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τα μελλοντικά αποτελέσματα του Συγκροτήματος. Lordos Hotels (Holdings) Public Ltd H Lordos Hotels (Holdings) Public Ltd αναφέρει ότι ο κύκλος εργασιών της αυξήθηκε για το εννιάμηνο του 2015 (έναντι αυτού του 2014) κατά 249 χιλιάδες περίπου (ή 2,9%). Η αύξηση οφείλεται κυρίως λόγω περισσότερων κρατήσεων στα ξενοδοχεία. Παράλληλα, υπήρξε μεγέθυνση του κόστους πωλήσεων κατά 4,9% (αναβάθμιση του Golden Coast η κύρια αιτία), αύξηση λειτουργικών εξόδων κατά 17% (συντηρήσεις και ανακαινίσεις) αλλά τα έξοδα διοίκησης παρέμειναν στα ίδια επίπεδα, ενώ τα χρηματοδοτικά έξοδα μειώθηκαν κατά 18% (λόγω μείωσης δανεισμού και επιτοκίων). Τα συνολικά κέρδη μετά τη φορολογία μειώθηκαν κατά 106.006. Το Συγκρότημα εκτιμά ότι οι πιο σημαντικοί κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται είναι τα επιτόκια και ο κίνδυνος ρευστότητας. Με βάση τα μέχρι τώρα δεδομένα τα αποτελέσματα του Συγκροτήματος για το 2015 αναμένονται να είναι στα ίδια επίπεδα κερδοφορίας με αυτά του 2014. Petrolina (Holdings) Public Ltd Η Petrolina (Holdings) Public Ltd ανακοίνωσε ότι για την περίοδο από 1 Ιουλίου 2015 μέχρι 17 Νοεμβρίου 2015, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2014, υπήρξαν μειώσεις στο συνολικό κύκλο εργασιών (περίπου 10% - από 325 εκ. το 2014 στα 293,3 εκ. το 2015), μειώσεις στο κέρδος από εργασίες (περίπου 4,5% - από 6,8 εκ. στα 5,3) και μειώσεις στο κέρδος πριν (24,7% - από 7,7 εκ. στα 5,8 εκ.) και μετά (26,5% - από τα 6,8 εκ. στα 5,0 εκ.) τη φορολογία. Τα αποτελέσματα, εξηγεί η εταιρεία, στην υπό εξέταση περίοδο, παρουσιάζονται μειωμένα σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2014, κυρίως λόγω μειωμένου μεικτού κέρδους και αυξημένων λειτουργικών εξόδων τα οποία αντισταθμίζονται μερικώς από μειωμένες προβλέψεις για επισφαλείς χρεώστες. Stademos Hotels Plc Ο κύκλος εργασιών του συγκροτήματος παρουσιάζει μια αύξηση της τάξεως του 7% περίπου από την αρχή του έτους σε σύγκριση με την ίδια περσινή περίοδο. Το κόστος πωλήσεων είναι αυξημένο λόγω της αύξησης του κύκλου εργασιών καθώς επίσης και τα λειτουργικά έξοδα. Το μεικτό λειτουργικό κέρδος (πριν τις αποσβέσεις και τα χρηματοδοτικά έξοδα), παρουσιάζει αύξηση της τάξεως του 15%. Τα χρηματοδοτικά έξοδα παρουσιάζονται μειωμένα, λόγω μείωσης των επιτοκίων. Σαν αποτέλεσμα, αναφέρεται, το συγκρότημα αναμένεται να παρουσιάσει αυξημένη κερδοφορία για το έτος, σε σύγκριση με το 2014. Το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας όπως αναφέρεται, με την επιτυχημένη λειτουργία των δύο ξενοδοχείων της, του Elysium στην Πάφο και του Mediterranean στη Λεμεσό, και την καθιέρωσή της στα τουριστικά πράγματα του τόπου αλλά και μεταξύ των τουριστικών διοργανωτών, είναι σήμερα σε θέση να κάμει το επόμενο βήμα και προγραμματίζει να προχωρήσει άμεσα στην κατασκευή ξενοδοχείου και Condominium και να προσθέσει στη δυναμικότητά της ένα σημαντικό αριθμό δωματίων αλλά και στην τουριστική βιομηχανία της Κύπρου ένα υπερπολυτελές καινούριο ξενοδοχείο νέας γενιάς. Ενα Oval διαμάντι στη Λεμεσό Στο σημαντικότερο οικονομικό κέντρο της Κύπρου και έναν από τους αναδυόμενους επιχειρηματικούς κόμβους της ανατολικής Μεσογείου, στην κοσμοπολιτική Λεμεσό, σάρκα και οστά φαίνεται ότι παίρνει το μεγαλεπήβολο έργο της εταιρείας Cybarco, που έρχεται να ενισχύσει ακόμη περισσότερο την σύγχρονη εικόνα της πόλης. Το The Oval θα αποτελέσει αναμφισβήτητα ένα έργο ορόσημο, αφού πέρα από ένα εντυπωσιακό γραφειακό συγκρότημα, θα αποτελεί το ψηλότερο εμπορικό κτήριο, με ύψος που θα φτάνει τα 75 μέτρα. Εκατό μόλις μέτρα από τη θάλασσα και ένα μόνο χιλιόμετρο από την καρδιά της πόλης, το έργο θα διαθέτει 16 ορόφους με συνολικά Το The Oval, πέρα από ένα εντυπωσιακό γραφειακό συγκρότημα, θα αποτελεί το ψηλότερο εμπορικό κτήριο, με ύψος που θα φτάνει τα 75 μέτρα. 30 γραφεία, τα οποία θα προσφέρουν στους εργαζόμενους απρόσμενη θέα προς τη μαγευτική θάλασσα της Λεμεσού. Η μοναδική εμπειρία του The Oval ξεκινά από τους πολυτελείς, στελεχωμένους χώρους υποδοχής που βρίσκονται στο ισόγειο, τους όμορφα διαμορφωμένους κήπους και την καφετέρια, καθώς επίσης και τις προσφερόμενες υπηρεσίες όπως property management, 24ωρη ασφάλεια και ελεγχόμενη είσοδο στο κτήριο, αλλά και τους δύο υπόγειους χώρους στάθμευσης, συνολικής χωρητικότητας 220 οχημάτων, διπλάσιων απ όσους προνοεί ο νόμος. Η κατασκευή του έργου, που ξεκίνησε στις αρχές του 2014, συνεχίζεται στη βάση χρονοδιαγράμματος, ενώ ήδη βρίσκεται στον 10ο όροφο, στα μέσα δηλαδή του σχηματισμού του, αφού κάθε μήνα ολοκληρώνονται δύο όροφοι. Για την υλοποίηση των εργασιών του The Oval, στήθηκε ο ψηλότερος γερανός που χρησιμοποιήθηκε ποτέ στην Κύπρο, ύψους 85 μέτρων, ενώ για τις μέχρι τώρα εργασίες χρησιμοποιήθηκαν 12.000 κυβικά μέτρα σκυροδέματος και 2.000 τόνοι σιδήρου. Η κατασκευή του εντυπωσιακότερου για τα κυπριακά δεδομένα εμπορικού κτηρίου, με το χαρακτηριστικό οβάλ σχήμα, απ όπου και το όνομα του κτηρίου, πραγματοποιείται σε οικόπεδο 4.447 τ. μ., με τους καλυμμένους του χώρους να φτάνουν τα 18.897 τ. μ.. Δημιούργημα των παγκοσμίου φήμης αρχιτεκτόνων Atkins, σε συνεργασία με τα αρχιτεκτονικά γραφεία WKK και Αρμεύτης & Συνεργάτες, το The Oval ξεχωρίζει από κάθε άποψη. Με πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης κατηγορίας Α, το έργο αποτελεί μια αειφόρο ανάπτυξη που με τη χρήση γεωθερμίας η εκπομπή ρύπων θα περιορίζεται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα. Έχοντας ως ένα από τα βασικότερά του χαρακτηριστικά τον «πράσινο» του προσανατολισμό, το The Oval χρησιμοποιεί ένα από τα πλέον σύγχρονα συστήματα ε- ξαερισμού και αποκαπνισμού στους υπόγειους χώρους στάθμευσης, εξοικονομώντας 60 με 70% ενέργεια σε σχέση με τα παραδοσιακά συστήματα. Το εξελιγμένο σύστημα εννέα υδάτινων γεωτρήσεων που διαθέτει, τροφοδοτεί το υπόγειο νερό που ρέει 15 m κάτω από το κτήριο, στο κεντρικό σύστημα όλου του κτηρίου και στη συνέχεια επιστρέφεται πίσω στο έδαφος (open-loop). Το κάθε γραφείο συνδέεται στο κεντρικό σύστημα με εσωτερικές αντλίες θερμότητας, εξοικονομώντας ενέργεια κατά 30 έως 50% σε σύγκριση με τα συνηθισμένα συστήματα κλιματισμού, ενώ η μη χρήση οποιασδήποτε εξωτερικής μονάδας κλιματισμού, πέραν της ανυπαρξίας θορύβου, περιορίζει το κόστος συντήρησης πολύ χαμηλό ενώ διατηρεί μακρόχρονη την υψηλή απόδοση των κλιματιστικών. Ανάμεσα σε άλλα, το The Oval θα είναι εξοπλισμένο με ένα σύστημα ανάκτησης συμπυκνωμάτων από το σύστημα κλιματισμού, τα οποία θα συγκεντρώνονται σε υπόγειο ντεπόζιτο όπου θα τα φιλτράρει και θα τα αποστειρώνει, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν στη συνέχεια για την τροφοδοσία των τουαλετών και την άρδευση των κοινόχρηστων κήπων. Το έργο, που αναμένεται να ολοκληρωθεί περί τα τέλη του 2016, έχει ήδη πουληθεί και κρατηθεί σε ποσοστό 35%, κυρίως σε Ρώσους αλλά και Ευρωπαίους επενδυτές οι οποίοι επιθυμούν να ξεχωρίσουν μέσα σε ένα πρωτοποριακό για τα κυπριακά δεδομένα έργο, με τις τιμές του να ξεκινούν από τις 540.000 επιπλέον ΦΠΑ για τα γραφεία με 129 τ.μ. συνολική κάλυψη.

08-OIK_SYNENTEYJI_KATHI 24/11/15 20:21 Page 8 8 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015 Δυνατή η ναυτιλία με ή χωρίς λύση και φυσικό αέριο Πολύ μεγάλη η συνεισφορά της στην οικονομία και την κοινωνία του τόπου, τονίζει ο γενικός διευθυντής του ΚΝΕ Θωμάς Καζάκος Συνέντευξη στον ΜΑΡΙΟ ΙΩΑΝΝΟΥ Στις περαιτέρω προοπτικές ανάπτυξης της κυπριακής ναυτιλίας σε ενδεχόμενη επίλυση του κυπριακού προβλήματος, η οποία αυτομάτως θα οδηγήσει σε άρση του τουρκικού εμπάργκο των πλοίων υπό κυπριακή σημαία, αναφέρεται ο γενικός διευθυντής του Κυπριακού Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου (ΚΝΕ) Θωμάς Καζάκος, διευκρινίζοντας, ωστόσο, ότι ακόμα και χωρίς τη λύση αλλά και χωρίς τα ενεργειακά κοιτάσματα, η ναυτιλιακή βιομηχανία θα ε- ξακολουθήσει να έχει την επιτυχημένη πορεία, την οποία έχει χαράξει τα τελευταία χρόνια. Σε συνέντευξή του στην «Κ», ο κ. Καζάκος Με την αναβάθμιση της ναυτιλιακής διοίκησης θα επιτευχθεί ο πολυαναμενόμενος εκσυγχρονισμός της ναυτιλίας. αναφέρει ότι η ναυτιλία απέδειξε τη σταθερότητά της κατά τη δύσκολη οικονομική περίοδο του κουρέματος, διατηρώντας στα ίδια ε- πίπεδα τη συνεισφορά της στην κυπριακή οικονομία. Εξάλλου, σημειώνει ότι παρά το αυξημένο ενδιαφέρον των τελευταίων μηνών από εταιρείες ελλαδικών συμφερόντων, εντούτοις καμία τέτοια ε- ταιρεία δεν έχει προχωρήσει σε εγγραφή της στο Επιμελητήριο, εξηγώντας ότι στόχος είναι όταν και εφόσον μία εταιρεία θέλει να χρησιμοποιήσει την Κύπρο ως βάση, να είναι ενεργός και πλήρως στελεχωμένη, ούτως ώστε να καταβάλλει τοπικές φορολογίες και να απασχολεί ντόπιο εργατικό δυναμικό. -Ποια είναι η παρούσα κατάσταση στη ναυτιλία; Εχει σταθεροποιηθεί; -Το κυπριακό νηολόγιο παραμένει εδώ και δεκαετίες σταθερά δέκατο στην παγκόσμια κατάταξη και τρίτο μεγαλύτερο νηολόγιο στην ΕΕ, ενώ η Κύπρος φιγουράρει ως το μεγαλύτερο κέντρο πλοιοδιαχείρισης εντός της ΕΕ και ένα από τα μεγαλύτερα αντίστοιχα παγκοσμίως. -Ποια είναι τα τρέχοντα θέματα που απασχολούν τη βιομηχανία, σε σχέση με την περαιτέρω δυνατή ανάπτυξη του κλάδου; -Πέραν της διεθνούς κατάταξης και του μεγάλου εμπορικού στόλου, ο οποίος αποτελεί πολιτικό πλεονέκτημα για την Κύπρο, καθώς μέσω του στόλου η χώρα αποκτά πολιτικό εκτόπισμα στα διεθνή ναυτιλιακά φόρουμ, η κυριότερη δύναμη της κυπριακής ναυτιλίας είναι σε θέματα συνεισφοράς προς την οικονομία και την κοινωνία κατ επέκταση. Συνεισφέρει το 7% του ΑΕΠ, που θεωρείται η άμεση συνεισφορά, ποσοστό το οποίο θεωρείται ένα από τα υψηλότερα κατ αναλογία με άλλες ναυτιλιακά ανεπτυγμένες χώρες. Παρόλο που η διεθνής ναυτιλιακή οικογένεια υποφέρει τα τελευταία χρόνια από ασταθή και χαμηλά ναύλα, στην Κύπρο, τουλάχιστον σε θέματα συνεισφοράς προς την οικονομία, η ναυτιλιακή βιομηχανία αποτελεί μία από τις πιο σταθερές και πλέον αξιόπιστες βιομηχανίες, πράγμα που απέδειξε κατά την δύσκολη οικονομική περίοδο του κουρέματος. Εκεί που άλλες κλαδικές βιομηχανίες είχαν υ- ποστεί πολύ πιο σημαντικό πλήγμα, με αποτέλεσμα να συρρικνωθεί το ποσοστό συνεισφοράς τους, η ναυτιλία παρέμεινε σταθερή και ήταν από τις ελάχιστες παραγωγικές και προσοδοφόρες, εντός λογικών πλαισίων, βιομηχανίες. -Με ποιες προκλήσεις είναι α- ντιμέτωπος ο τομέας της ναυτιλίας και σε ποια σημεία χρήζει βελτίωσης; -Το πιο γνωστό στο ευρύ κοινό ζήτημα που απασχολεί τον κλάδο είναι η παράνομη απαγόρευση κατάπλου πλοίων υπό κυπριακή σημαία στα τουρκικά λιμάνια, το γνωστό τουρκικό εμπάργκο, το οποίο δημιουργεί αρνητικές επιπτώσεις στην περαιτέρω ανάπτυξη τόσο του κυπριακού στόλου όσο και των κυπριακών λιμανιών. Πρωτίστως, στο πλαίσιο των συνεχών επαφών μεταξύ των δύο κοινοτήτων για την επίλυση του Κυπριακού, η παρούσα κυβέρνηση έχει αναδείξει πολλάκις το θέμα, ενώ δεύτερη δίοδος θεωρείται η πορεία της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, όπου εκεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε εγείρει ξανά το θέμα ως μέτρο καλής θελήσεως, προκειμένου να αρθούν οι όποιες ενστάσεις για περαιτέρω διάνοιξη κεφαλαίων προς την ε- νταξιακή πορεία. Το τουρκικό ε- μπάργκο είναι ένα μονομερές παράνομο μέτρο, εμπορικής φύσεως μεν πολιτικής επικαλύψεως δε, το οποίο επιβάλλεται από την Τουρκία από το 1987 μέχρι σήμερα. Ωστόσο, αν και αποτελεί σίγουρα την αχίλλειο πτέρνα της κυπριακής σημαίας, εντούτοις το κυπριακό νηολόγιο παραμένει σταθερά συμπαγές. Παράλληλα, ένας τομέας, στον οποίο έχουν ήδη αρχίσει να λαμβάνονται σημαντικά μέτρα είναι η αναβάθμιση της ναυτιλιακής διοίκησης και του προϊόντος που ονομάζεται κυπριακή ναυτιλία. Ευελπιστούμε ότι θα επιτευχθεί ο πολυαναμενόμενος εκσυγχρονισμός της ναυτιλίας, μιας βιομηχανίας που δεν κοιμάται ποτέ, καθώς, όπως και σε άλλους κλάδους της οικονομίας, δεν Mε την πιθανή λύση και την αυτόματη άρση του τουρκικού εμπάργκο οι προοπτικές ανάπτυξης θα είναι πιο χειροπιαστές. «Αυτό που ίσως αποτέλεσε και τη βάση για παραμονή των ναυτιλιακών εταιρειών ακόμα και κατά τη διάρκεια της οικονομικής αναστάτωσης, που ακολούθησε το Eurogroup του 2013, ήταν η διατήρηση του εξειδικευμένου ναυτιλιακού φορολογικού συστήματος», σημειώνει στην «Κ» ο κ. Καζάκος. γίνεται να συνεχίζουμε να λειτουργούμε με την ίδια υποδομή από το 1960 και έπειτα, σε θέματα δημόσιας διοίκησης, την ώρα που ο στόλος έχει δεκαπλασιαστεί. Εξάλλου, αυτό που ίσως αποτέλεσε και τη βάση για παραμονή των ναυτιλιακών εταιρειών ακόμα και κατά τη διάρκεια της οικονομικής αναστάτωσης, που ακολούθησε το Eurogroup του 2013, ήταν η διατήρηση του εξειδικευμένου και ε- γκεκριμένου ναυτιλιακού φορολογικού συστήματος, το οποίο λειτούργησε ως ασπίδα σωτηρίας τόσο στις επαφές με την Τρόικα όσο και σε νέες ανταγωνιστικές προκλήσεις, οι οποίες προέκυψαν από το 2010 εντός και εκτός ΕΕ. -Με ποιο τρόπο αναμένεται να επηρεάσει τη ναυτιλία η ενδεχόμενη επίλυση του Κυπριακού; - Πιθανοί παράγοντες περαιτέρω ανάπτυξης της ναυτιλίας θεωρούνται ο αναδυόμενος τομέας της ε- νέργειας και η αναμενόμενη στενή συνεργασία του με τον τομέα των μεταφορών, σε πιθανή επίλυση του Κυπριακού. Βέβαια, τονίζω ότι ακόμα και χωρίς τη λύση αλλά και χωρίς τα ενεργειακά κοιτάσματα, η κυπριακή ναυτιλία θα εξακολουθήσει να έχει την πορεία, την οποία έχει χαράξει τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, αν αντιληφθούμε τις πιθανότητες περαιτέρω βελτίωσης και μέσω αυτών των παραγόντων, ιδιαίτερα με την πιθανή λύση και την αυτόματη άρση του τουρκικού εμπάργκο, τότε οι προοπτικές α- νάπτυξης του κυπριακού στόλου και κατ επέκταση της ναυτιλίας και της συνεισφοράς της στην οικονομία θα είναι πιο χειροπιαστές. -Πόσες ναυτιλιακές εταιρείες είναι εγγεγραμμένες στην Κύπρο και ποια κινητικότητα καταγράφηκε τα τελευταία χρόνια; -Διευκρινίζεται ότι οι εταιρείες μέλη του ΚΝΕ είναι καθαρά ναυτιλιακές καθώς και συναφείς με ναυτιλιακά εταιρείες. Εχουμε ξεπεράσει το φράγμα των 180 εταιρειών, που εδρεύουν στην Κύπρο και οι οποίες συλλογικά ελέγχουν έναν στόλο, που ξεπερνά περί τα 2500 ποντοπόρα σκάφη με περίπου 50 εκατ. τόνους ολικής χωρητικότητας. Αν αντιληφθεί κάποιος ότι ο κυπριακός στόλος, που είναι δέκατος στον κόσμο, έχει γύρω στα 1000 ποντοπόρα εμπορικά σκάφη με 20-21 εκατ. ενώ ο στόλος του Ε- πιμελητηρίου έχει γύρω στα 2500 πλοία, αντιλαμβάνεστε τις προοπτικές περαιτέρω εγγραφής πλοίων στο κυπριακό νηολόγιο μετά την άρση του τουρκικού εμπάργκο. Από πλευράς εγγραφής νέων μελών τόσο το 2013 και το 2014 όσο και φέτος, καταγράφεται μικρή αλλά σταθερή εγγραφή εταιρειών. Βολιδοσκόπησαν μεν, αλλά δεν έκαναν εγγραφή -Ποιο ενδιαφέρον καταγράφεται από ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες; -Επειδή εδώ και αρκετούς μήνες η αναφορά σε κάθοδο των μυρίων εξ Ελλάδος και κατακλυσμό του κυπριακού νηολογίου με πλοία που ανήκουν σε Ελλαδίτες πλοιοκτήτες, έχει πάρει μη αντικειμενική βάση, θέλω να τονίσω ξεκάθαρα ότι όσον αφορά στο κυπριακό νηολόγιο, από της ιδρύσεώς του το 1963, ανέκαθεν και διαχρονικά, το πιο μεγάλο ποσοστό ι- διοκτησίας πλοίων υπό κυπριακή σημαία ανήκει σε Ελλαδίτες, που σε παλαιότερες εποχές έφτανε μέχρι και το 55%, ενώ τα τελευταία δέκα χρόνια κυμαίνεται γύρω στο 40%. Η εκδήλωση ενδιαφέροντος πρωτίστως για πληροφόρηση για την κυπριακή ναυτιλιακή υ- ποδομή, σχετικά με θέματα φορολογίας και λειτουργικότητας είναι συνεχής και διαχρονική τόσο από Ελλαδίτες πλοιοκτήτες όσο και από Σκανδιναβούς και Ασιάτες. Γι αυτό και πεμπτουσία αποτελεί η διατήρηση του ανταγωνιστικού, διάφανου, νομότυπου ναυτιλιακού φορολογικού συστήματος, γνωστού ως νόμου περί φόρου χωρητικότητας, που ωθεί διάφορων εθνικοτήτων πλοιοκτήτες να ενδιαφέρονται να πληροφορηθούν. Συνεπώς, ή ιδιαίτερη αναφορά ότι η Κύπρος έχει κατακλυστεί από Ελλαδίτες πλοιοκτήτες, δεν ευσταθεί με τη μορφή που παρουσιάζεται, αλλά με τη διαχρονική παρουσία τους από το 1963. Αν η ερώτηση, ωστόσο, αφορά στο κατά πόσο προσφάτως υπήρξε αυξημένο ενδιαφέρον για πληροφόρηση, τότε η απάντηση σίγουρα είναι ναι. Σαφώς, η ναυτιλία είναι μια διεθνοποιημένη βιομηχανία που έχει την ανάγκη να λειτουργεί εύρυθμα και χωρίς προβλήματα, όπως να μην λειτουργούν οι τράπεζες προκειμένου να καταβάλλονται οι συμβατικές υποχρεώσεις των πλοιοκτητών έναντι ναυτικών ή προμηθευτών, με αποτέλεσμα κάποιος νομότυπος πλοιοκτήτης να μην μπορεί να εξαρτάται μόνο από μία γεωγραφική επικράτεια, εάν σε αυτή υπάρχουν προβλήματα εξυπηρέτησης. Ετυχε η Ελλάδα να περνά και συνεχίζει να περνά μία δύσκολη οικονομική περίοδο και γι αυτό τον λόγο και έχοντας το παράδειγμα του προσωρινού κλεισίματος των εμπορικών τραπεζών στην Ελλάδα, υπήρξε σχετική ανησυχία των εταιρειών κατά πόσο θα μπορούσαν να λειτουργούν από την Ελλάδα. Αυτός ήταν και ένας από τους λόγους, που εκείνο το διάστημα αυξήθηκε το ενδιαφέρον για την Κύπρο, καθώς στόχος των εταιρειών ήταν, σε περίπτωση που χρειάζονταν να λειτουργούν απρόσκοπτα, να έχουν μία δεύτερη βάση. -Πόσες ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες έχουν γραφτεί τον τελευταίο χρόνο; -Ακριβή στοιχεία για όσες έχουν εγγραφεί στον Έφορο Εταιρειών για τη δημιουργία ναυτιλιακών ε- ταιρειών μπορούν να ληφθούν από το γραφείο του Εφόρου. Ωστόσο, αν ρωτάτε πόσες εταιρείες ελλαδικών συμφερόντων έχουν γραφτεί στο Κυπριακό Ναυτιλιακό Επιμελητήριο τον τελευταίο χρόνο, η απάντηση είναι καμία. Αν και έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον από Ελλάδα, από σκανδιναβικές χώρες και την Ασία, ε- ντούτοις συγκεκριμένα από την Ελλάδα δεν έχουν ληφθεί οποιεσδήποτε αιτήσεις από εταιρεία, η οποία έχει εγκατασταθεί η επιθυμεί να το κάνει. Στόχος είναι όταν και εφόσον μία εταιρεία θέλει να χρησιμοποιήσει την Κύπρο ως βάση, να είναι ενεργός και πλήρως στελεχωμένη, ούτως ώστε να καταβάλλει τοπικές φορολογίες, να απασχολεί ντόπιο εργατικό δυναμικό και κατ επέκταση να επενδύει σε άλλες παρεμφερείς υπηρεσίες στην Κύπρο. Δύναμη της ναυτιλίας είναι, όχι απλώς να εγγράφονται εταιρείες, αλλά πόσες θα στελεχωθούν, θα λειτουργήσουν και θα εργοδοτήσουν προσωπικό. Εξάλλου, όταν και ε- φόσον κατασταλάξει το οικονομικό γίγνεσθαι στην Ελλάδα, μετά την απόφαση για εφαρμογή του τρίτου μνημονίου και εφόσον ξεκαθαρίσει το πλαίσιο λειτουργίας των ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών στην Ελλάδα, μόνο τότε θα μπορέσουμε να διαπιστώσουμε αν πράγματι υπάρχει ενδιαφέρον για δημιουργία δεύτερης ή καινούριας βάσης των εταιρειών στην Κύπρο. ΑΝΑΛΥΣΗ Tου CHRISTOPHER DEMBIK* Στα πρόθυρα μιας νέας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης Το ξέσπασμα μιας νέας κρίσης τα επόμενα χρόνια είναι αναπόφευκτο. Η πρόβλεψη αυτή βασίζεται στην παραδοχή ότι ο καπιταλισμός πλέον χαρακτηρίζεται από κύκλους που διαρκούν λιγότερο από μία δεκαετία. Και δεν υ- πάρχει τίποτα το θριαμβευτικό σε αυτό. Μέχρι πρόσφατα, η οικονομική κοινή γνώμη προσδοκούσε ισχυροποίηση της παγκόσμιας οικονομίας εντός του 2016. Ωστόσο, μια σειρά αρνητικών α- ναθεωρήσεων των προβλέψεων ανάπτυξης από μεγάλους διεθνείς οργανισμούς επιβεβαιώνει ότι η εν λόγω προσδοκία απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο. Η δυναμική για την ανάπτυξη του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, ειδικά στις ΗΠΑ, συνεχίζει να αποτελεί τον κύριο παράγοντα παγκόσμιας α- νάπτυξης. Επιπλέον, είναι ασθενέστερη σε σχέση με προηγούμενες περιόδους ανάκαμψης, όπως καταδεικνύει η δυνητική ανάπτυξη του ΑΕΠ, η οποία μειώθηκε στο 2% για την περίοδο 2015-2025 συγκριτικά με το 3% της περιόδου 2000-2007. Η αδυναμία αυτής της α- νάκαμψης διαφαίνεται από τη μεγάλη επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης στο διεθνές εμπόριο. Η αύξηση των παγκόσμιων εισαγωγών σε επίπεδο ό- γκου είναι σημαντικά χαμηλότερη σε σύγκριση με τα έτη 1992-2008. Οι δυσμενείς επιπτώσεις από την κρίση με τα δάνεια υψηλού κινδύνου εξακολουθούν να επηρεάζουν το παγκόσμιο γίγνεσθαι. Η προοπτική μιας νέας κρίσης επανέφερε στο προσκήνιο τη θεωρία της «τεράστιας απόκλισης». Ωστόσο, σε αυτή την περίπτωση η θεωρία δεν βρήκε εφαρμογή στην πράξη. Το 2008, το συγκεκριμένο μοντέλο αναφέρθηκε συστηματικά αλλά δεν υλοποιήθηκε, καθώς βασίζεται στην ψευδαίσθηση ότι η Ασία, και ειδικότερα η Κίνα, θα καταφέρει να πάρει τα ηνία από τα χέρια των ΗΠΑ. Η οικονομική επιρροή του Πεκίνου αυξάνεται ολοφάνερα: το γουάν αποτελεί το τέταρτο πλέον σε διαπραγμάτευση νόμισμα παγκοσμίως, έχοντας ξεπεράσει το ιαπωνικό γιεν, ενώ κατά πάσα πιθανότητα θα ξεπεράσει τη βρετανική λίρα στις χρηματοοικονομικές συναλλαγές πριν από το τέλος του 2016. Η στρατηγική του «Νέου Δρόμου του Μεταξιού», η οποία φιλοδοξεί να δημιουργήσει μια οικονομική γέφυρα μεταξύ της Ευρώπης και της Θάλασσας της Νότιας Κίνας, αποτελεί έναν εξαιρετικό μοχλό για την ανάπτυξη της χώρας και την ανάληψη εκ μέρους της ηγετικού ρόλου στο διεθνές επιχειρηματικό γίγνεσθαι. Παρ όλα αυτά, η υπό διαμόρφωση ζώνη του γουάν δεν είναι ακόμα σε θέση να ανταγωνιστεί την ηγεμονία της τεράστιας ζώνης του δολαρίου. Ο- ποιαδήποτε δυσμενής αναθεώρηση των προβλέψεων για την οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ θα έχει εκτεταμένες επιπτώσεις στην Ασία και στο σύνολο των αναδυόμενων αγορών. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την πιθανότητα ενός νομισματικού «μπαζούκα» στην Κίνα το πρώτο εξάμηνο του 2016. Ενα κινεζικό νομισματικό «μπαζούκα» ενδεχομένως να παρείχε κάποια προσωρινή ασφάλεια στις παγκόσμιες αγορές. Το να πιστέψουμε, όμως, ότι θα μπορούσε να σώσει την παγκόσμια οικονομία σε περίπτωση που οι ανεπτυγμένες χώρες βυθιστούν στην κρίση θα ήταν υπερβολικό. Ολοι πίστευαν ότι η παγκόσμια οικονομία κατευθυνόταν σε βιώσιμη α- νάπτυξη. Ωστόσο, ολοένα και περισσότεροι βασικοί δείκτες (ο δείκτης δευτερογενούς παραγωγής Empire Manufacturing στις ΗΠΑ, η βιομηχανική παραγωγή και το επιχειρηματικό κλίμα στην Ιαπωνία, το ΑΕΠ στον Καναδά, οι τιμές του χαλκού κ.λπ.) εγείρουν ανησυχίες για το ενδεχόμενο μιας παγκόσμιας ύφεσης. Οι αναδυόμενες α- γορές είναι οι πρώτες που θα την υποστούν. Η Βραζιλία άνοιξε τον δρόμο και η Τουρκία είναι πιθανόν η επόμενη στη σειρά. Η πιθανή ανακοίνωση αρνητικών επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) θα ε- κληφθεί ως μια απελπισμένη ενέργεια με τεράστιες αρνητικές συνέπειες, καθώς τα επιτόκια υπό του μηδενός θα εντείνουν τις χρηματοοικονομικές στρεβλώσεις. Μια τέτοια κίνηση θα τόνιζε ότι είναι αδύνατον να διαφύγουμε από νομισματικές πολιτικές χαλάρωσης. Η απερισκεψία αυτή θα διαρκέσει όσο και η αξιοπιστία των κεντρικών τραπεζών. Είναι απλώς θέμα χρόνου προτού οι αγορές συνειδητοποιήσουν ότι τα όρια της νομισματικής πολιτικής έχουν εξαντληθεί. Η αδυναμία που χαρακτηρίζει την παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα είναι εν μέρει αποτέλεσμα της απουσίας μιας πραγματικής κάθαρσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος το 2008. Αυτό που βλέπουμε σήμερα δεν είναι μια οδός διαφυγής από την κρίση. Αντιθέτως, βρισκόμαστε στο χείλος μιας νέας χρηματοοικονομικής καταστροφής. * Οικονομολόγος της Saxo Bank.

09-OIK_POLITIKI_KATHI 24/11/15 20:02 Page 9 Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 9 Τριάντα χρόνια και πάει η διαμάχη Σιακόλα-Federal Bank of Lebanon Ένα συμβόλαιο στη Νιγηρία το 1976 αποτελεί την αφορμή για τη μακροβιότερη υπόθεση των κυπριακών δικαστηρίων Του ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Μία δικαστική διαμάχη, που πάει πίσω μέχρι και τριάντα χρόνια και η οποία προβλέπεται πως α- κόμα έχει αρκετό καιρό μπροστά της, εκτυλίσσεται στις αίθουσες τoυ Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας. Πρωταγωνιστές είναι ο Νίκος Σιακόλας και η Federal Bank of Lebanon. H ιστορία πάει πίσω στο 1975 και σχετίζεται με την τότε προσπάθεια του γνωστού Κύπριου επιχειρηματία να δραστηριοποιηθεί στη Νιγηρία. Η προσπάθεια έγινε μέσω της ελληνικής εταιρείας Eurotrade η οποία θα προμήθευε τσιμέντο στη Νιγηρία και συγκεκριμένα το Υπουργείο Άμυνας της χώρας. Κατά του Νίκου Σιακόλα καταχωρήθηκε αγωγή το 1986 ως εγγυητή της εταιρείας, αλλά, όπως Η πρωτόδικη απόφαση παραμερίστηκε το 2011 και η υπόθεση άρχισε ξανά από την αρχή. χαρακτηριστικά αναφέρει παλαιότερη δικαστική απόφαση, «διάφορες συγκυρίες γεγονότων δεν επέτρεψαν την εκδίκασή της νωρίτερα. Μεγάλος αριθμός ενδιάμεσων διαδικασιών, εφέσεις, εκδικάσεις εξ υπαρχής και αναβολές προκάλεσαν, μεταξύ άλλων, την δυσάρεστη αυτή καθυστέρηση». Το ιστορικό Η Eurotrade είχε συσταθεί στην Ελλάδα τον Φεβρουάριο του 1975 με μετόχους το Νίκο Σιακόλα, με ποσοστό 40% του μετοχικού της κεφαλαίου, και τρία άλλα πρόσωπα που κατείχαν από 20% ο καθένας. Σύμφωνα με την έκθεση απαίτησης που είχε υποβληθεί, ο Ν. Σιακόλας κατά τον ουσιώδη χρόνο ενεργούσε ως πληρεξούσιος αντιπρόσωπος της Eurotrade. Ο σκοπός για τον οποίο ιδρύθηκε η Eurotrade, ήταν για να αναλάβει την εκτέλεση ενός σημαντικού συμβολαίου που είχε εξασφαλίσει το Μάρτιο του 1975 η WT Shipping, από το Υπουργείο Ά- μυνας της Νιγηρίας, για την προμήθεια προς αυτό 240.000 μετρικών τόνων τσιμέντου για τις ανάγκες του. Η τιμή είχε συμφωνηθεί στα $60 κατά μετρικό τόνο και επομένως η συνολική αξία του συμβολαίου ανερχόταν σε $14,4 εκατ. Μεταξύ των υποχρεώσεων τις οποίες αναλάμβαναν οι Νιγηριανές αρχές, πέραν της πληρωμής της αξίας του τσιμέντου, περιλαμβανόταν και η υποχρέωση για εκφόρτωση, μέσα σε καθορισμένο χρονικό διάστημα, των πλοίων που προσέγγιζαν το λιμάνι του Λάγος μεταφέροντας το τσιμέντο. Σε περίπτωση που η εκφόρτωση δεν θα γινόταν μέσα στη χρονική περίοδο που είχε συμφωνηθεί, οι Νιγηριανές αρχές υποχρεούνταν να πληρώσουν στους προμηθευτές (Eurotrade), ανάλογα με την ποσότητα που μετέφερε το πλοίο, ποσό σταλιών (σ.σ. χρόνος αναμονής για την εκφόρτωση) μέχρι $4.100 για κάθε ημέρα καθυστέρησης εκφόρτωσης, για κάθε ένα πλοίο. To συμβόλαιο πρόβλεπε επίσης για την παροχή εκ μέρους της WT Shipping, εγγυητικής ε- πιστολής για την καλή εκτέλεση του συμβολαίου. Ο Ν. Σιακόλας περί το τέλος Μαρτίου του 1975 προσέγγισε την Federal Bank of Lebanon από την οποία αιτήθηκε τόσο την χρηματοδότηση της Eurotrade για την εκτέλεση του συμβολαίου, όσο και την έκδοση εγγυητικής επιστολής προς τις Νιγηριανές αρχές για πιστή ε- κτέλεση του συμβολαίου. Οι δύο πλευρές συμφώνησαν να συνεργαστούν. H σχετική συμφωνία, όπως προκύπτει μέσα από δικαστικές αποφάσεις, προέβλεπε ότι η τράπεζα θα παρείχε στην Eurotrade την αναγκαία χρηματοδότηση και όλες τις απαραίτητες για τη διεκπεραίωση του συμβολαίου τραπεζικές διευκολύνσεις και εγγυήσεις. Ο Ν. Σιακόλας, όπως υποστηρίζεται, υπέγραψε τα σχετικά έγγραφα για άνοιγμα λογαριασμού, πιστωτικών επιστολών και άλλων διευκολύνσεων. Για την εκτέλεση του συμβολαίου, η Κεντρική Τράπεζα της Νιγηρίας, κατά το Μάιο του 1975 ά- νοιξε πιστωτική επιστολή για το ποσό του συμβολαίου, δηλαδή H αγωγή της τράπεζας κατά του Ν. Σιακόλα έγινε υπό την ιδιότητά του ως εγγυητή της Eurotrade. Αμφισβήτηση εγγράφων $14,4 εκατ. Αυτή η πιστωτική ε- πιστολή επιβεβαιώθηκε από τη Γαλλική τράπεζα ΒΝΡ. Τον Ιούνιο του 1975, οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματα τα οποία πήγαζαν από το συμβόλαιο με την κυβέρνηση της Νιγηρίας καθώς και από την πιστωτική επιστολή που ανοίχθηκε, εκχωρήθηκαν από την W. T. Shipping προς τη νεοϊδρυθείσα τότε εταιρεία Eurotrade. Στη συνέχεια η Ο Ν. Σιακόλας αμφισβήτησε την ύπαρξη των εγγράφων που υπογράφηκαν για το άνοιγμα λογαριασμών και για την παροχή διευκολύνσεων και πιστωτικών επιστολών. Επίσης, αρνήθηκε ότι τα συγκεκριμένα έγγραφα δημιουργούν ο- ποιεσδήποτε υποχρεώσεις στη Eurotrade ή στους εγγυητές της. Όπως υποστήριξε, τόσο η συμφωνία για την παροχή διευκολύνσεων όσο και οι ιδιαίτεροι όροι για την αμοιβή, τελούσαν υπό την προϋπόθεση ότι θα εκτελεστεί εις το ακέραιο και μέχρι τέλους η συναλλαγή προμήθειας τσιμέντου στη Νιγηρία με τις υπηρεσίες της τράπεζας. Αυτός ο στόχος δεν επιτεύχθηκε για διάφορους λόγους μεταξύ των οποίων ήταν: (α) Ο πόλεμος στο Λίβανο, (β) η ακύρωση ή μη συμμόρφωση της Νιγηρίας με την συμφωνία ανοίγματος της πιστωτικής επιστολής, γεγονός που ανάγκασε τη Eurotrade να συνάψει συμβιβαστική συμφωνία στις 26.8.1976 και (γ) η α- δυναμία και/ή άρνηση των Εφεσειόντων να παράσχουν διευκολύνσεις, με αποτέλεσμα η Eurotrade να ανατρέχει σε άλλες τράπεζες. Ο μέχρι πρότινος επικεφαλής του Ομίλου Σιακόλα αρνήθηκε τα περί υπογραφής από τον ίδιο εγγύησης για τις υποχρεώσεις της Eurotrade. Αρνήθηκε επίσης ότι η Eurotrade ζήτησε ή συμφώνησε για τη μετατροπή του υπολοίπου του λογαριασμού της από Λιβανέζικες Λίρες σε Δολάρια. Αρνήθηκε επίσης ότι υπέγραψε έγγραφα εκ μέρους της Eurotrade με τα οποία συμφωνούσε για το υπόλοιπο του λογαριασμού της και για την εξόφλησή του με συγκεκριμένη ισοτιμία μετατροπής Λιβανέζικων Λιρών σε Δολάρια. Κατά τον ίδιο, η τράπεζα αδυνατούσε να παράσχει την απαιτούμενη τραπεζική εγγύηση των $2 εκατ. προς τις αρχές της Νιγηρίας και γι αυτό η Eurotrade απευθύνθηκε και εξασφάλισε την εγγύηση από την ελβετική τράπεζα Ruari Anstalt. Υποστήριξε δε ότι με δεδομένο ότι η αξία της εξαχθείσας ποσότητας τσιμέντου μέχρι την 15.3.1976 ήταν $9.613.000, το ποσό των $202.000 που φαίνεται από καταστάσεις ότι είχε εισπράξει η τράπεζα, υπερβαίνει το ποσοστό του 1% που επικαλούνται ότι εδικαιούντο. Κατά τον ίδιο, το κατάλληλο δίκαιο δεν είναι το Λιβανικό ή το Κυπριακό δίκαιο, αλλά το Ελληνικό, με βάση το οποίο οι αξιώσεις των θα πρέπει να θεωρηθούν ότι έχουν παραγραφεί. Εurotrade εκχώρησε αμετάκλητα όλα τα έσοδα που θα προέρχονταν από την πιστωτική επιστολή της Κεντρικής Τράπεζας της Νιγηρίας, προς την Federal Bank, όπως προέβλεπε η μεταξύ τους συμφωνία. Κατά την ίδια μέρα, η Eurotrade συμφώνησε εγγράφως όπως καταβάλλει στην τράπεζα συγκεκριμένα ποσοστά α- μοιβής, για τις διάφορες υπηρεσίες που θα της πρόσφερε. Στις 17.6.1975, τόσο ο Ν. Σιακόλας όσο και οι δύο από τους τρεις άλλους μετόχους της Eurotrade, υπέγραψαν εγγύηση με την οποία εγγυούνταν όλες τις υποχρεώσεις της Eurotrade, σε σχέση με τις παρεχόμενες σ αυτούς υπηρεσίες. Η αγωγή κατά του γνωστού επιχειρηματία βασίστηκε σ αυτήν την εγγύηση. Προέκυψε πόλεμος Όπως αναφέρεται σε απόφαση, η συνεργασία άρχισε να ε- φαρμόζεται στην πράξη. Διευθετούνταν αγορές μεγάλων ποσοτήτων τσιμέντου από την Ελλάδα και άλλες χώρες και μεταφέρονται στη Νιγηρία με ενοικιαζόμενα πλοία. Όλες οι τραπεζικές συναλλαγές διενεργούνταν όπως είχε συμφωνηθεί. Σε κάποιο στάδιο της συνεργασίας, ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Το σίριαλ καλά κρατεί Αξίζει να σημειωθεί πως πρωτόδικα και μετά από πολλά χρόνια, η αγωγή α- πορρίφθηκε, ωστόσο, το Α- νώτατο με απόφασή του το 2011 αποφάσισε κατά πλειοψηφία τον παραμερισμό της απόφασης και την επανεκδίκασή της από άλλο δικαστήριο. Η δικαστική διαμάχη συνεχίζεται μέχρι σήμερα α- φού στις 11 Νοεμβρίου το Α- νώτατο Δικαστήριο εξέδωσε απόφαση με την οποία ακύρωνε απόφαση πρωτόδικου δικαστηρίου, το οποίο έκανε αποδεκτή την καταχώρηση τροποποιημένης υπεράσπισης από πλευράς του Νίκου Σιακόλα τον Σεπτέμβρη του 2012. Με αυτά τα δεδομένα, μάλλον η μακροβιότερη δικαστική διαμάχη στα κυπριακά ιστορικά θα μεγαλώσει ακόμα περισσότερο το ρεκόρ της. προέκυψαν δυσκολίες, επειδή στο μεταξύ είχε ξεσπάσει ο εμφύλιος πόλεμος στο Λίβανο, ο ο- ποίος προκαλούσε προβλήματα τα οποία είχαν αντίκτυπο στην ομαλή διεξαγωγή των εργασιών της τράπεζας. Επικαλούμενη αυτού του είδους τα προβλήματα, η Eurotrade ζήτησε την αποδέσμευση της εκχώρησης των προσόδων της πιστωτικής επιστολής της Κεντρικής Τράπεζας της Νιγηρίας, μέσω της ΒΝΡ. Η τράπεζα, θέτοντας κάποιους όρους, αποδέχθηκε να αναστείλουν τη δέσμευση της Eurotrade για την εκχώρηση των προσόδων της πιστωτικής επιστολής της Κεντρικής Τράπεζας της Νιγηρίας. Σύμφωνα με την λιβανέζικη τράπεζα, ο Νικόλας Σιακόλας υπέγραψε ένα έγγραφο εκ μέρους της Eurotrade με το οποίο αναγνώριζε ότι η ε- ταιρεία όφειλε στην τράπεζα το ποσό των 5,4 εκατ. λιβανέζικων λιρών, το οποίο αντιπροσώπευε το υπόλοιπο του λογαριασμού της. Σύμφωνα πάντα με την τράπεζα, ο Ν. Σιακόλας υπέγραψε και δεύτερο έγγραφο με το οποίο επιβεβαίωνε ότι η εξόφληση θα γινόταν με ισοτιμία 2,38 λιβανέζικες λίρες προς $1. Ο Νίκος Σιακόλας αρνήθηκε έντονα ότι υ- πέγραψε έγγραφα με τέτοιο περιεχόμενο. Σε κατοπινό στάδιο η τράπεζα προχώρησε σε μετατροπή του νομίσματος του λογαριασμού της Eurotrade από λιβανέζικες λίρες σε δολάρια Η.Π.Α.. Οι συνθήκες υπό τις οποίες έγινε αυτή η μετατροπή είναι αμφισβητούμενες και ιδιαίτερα αν έγινε με τη συγκατάθεση της Eurotrade. Σε τεντωμένο σχοινί η ρύθμιση του ωραρίου Αγεφύρωτο χάσμα Κυβέρνησης - Βουλής, ενώ εκκρεμούν η απόφαση του Ανωτάτου Δηκαστηρίου και οι κανονισμοί από την κ. Ζέτα Αιμιλιανίδου Του ΜΑΡΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ Σημαντικές αποκλίσεις εξακολουθούν να καταγράφονται μεταξύ της κυβέρνησης και της Βουλής στο θέμα του ωραρίου των καταστημάτων, εν α- ναμονή της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου για τις αναφορές του Προέδρου επί της νομοθεσίας, που εγκρίθηκε από το κοινοβούλιο. Ενώ η απόφαση για τις αναφορές, που α- φορούν τόσο στην αντισυνταγματικότητα του νόμου όσο και σε θέματα δημοσίου συμφέροντος, σύμφωνα και με τις τελευταίες ενδείξεις, αναμένεται να ληφθεί το πρώτο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου ή ακόμα και ε- Εντός Δεκεμβρίου ή ακόμα και εντός του τρέχοντος μηνός αναμένεται η απόφαση του Ανωτάτου. ντός του τρέχοντος μηνός, η Υπουργός Εργασίας και τα μέλη της κοινοβουλευτικής επιτροπής εργασίας θα ε- πιδιώξουν να γεφυρώσουν τις μεγάλες διαφορές που υφίστανται όσον αφορά στη ρύθμιση του θέματος. Ωστόσο, πέραν της απόφασης του δικαστηρίου, η Ζέτα Αιμιλιανίδου υποχρεούται να καταθέσει κανονισμούς στη Βουλή, το περιεχόμενο των οποίων πρόκειται να καταδείξει κατά πόσο υπάρχουν πιθανότητες άρσης του αδιεξόδου. Στο μεταξύ η Υπουργός έχει ξεκαθαρίσει ότι η κυβέρνηση στηρίζει τη νομοθετική ρύθμιση του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων, έτσι ώστε να είναι αποδεκτή από όλους, εκφράζοντας παράλληλα τη διαφωνία της για τον διαχωρισμό των περιοχών σε τουριστικές και μη ζώνες, εξηγώντας ότι δεν τάσσεται υπέρ της ύπαρξης μίας ρύθμισης, η οποία Την ερχόμενη εβδομάδα αναμένεται να κατατεθούν οι κανονισμοί για το ωράριο των καταστημάτων από την αρμόδια Υπουργό, ενώ η ψήφισή τους θα πρέπει να γίνει πριν το κλείσιμο των εργασιών της Βουλής τον Δεκέμβριο. δίνει δικαιώματα σε ορισμένες επιχειρήσεις / καταστήματα σε συγκεκριμένες περιοχές, αφαιρώντας τα ταυτόχρονα από άλλες επιχειρήσεις / καταστήματα. Ανοικτό κάθε ενδεχόμενο Επειτα από ανταλλαγή απόψεων στην Επιτροπή Εργασίας της Βουλής, εκ πρώτης όψεως, φαίνεται να καταγράφονται έντονες διαφορές μεταξύ της προσέγγισης της κυβέρνησης και της πλειοψηφίας της κοινοβουλευτικής ομάδας, οι οποίες θα συζητηθούν το αμέσως επόμενο διάστημα, καθώς αφενός το τελευταίο διάταγμα της Υ- πουργού εκπνέει στο τέλος Νοεμβρίου και αφετέρου τα καταστήματα θα λειτουργούν με διευρυμένο εορταστικό ωράριο μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου, ενώ σε περίπτωση που δεν ληφθεί ο- ποιαδήποτε απόφαση έως το τέλος της χρονιάς, τότε η νομοθεσία που θα τεθεί σε ισχύ είναι αυτή του 2006. Ωστόσο, τόσο η Βουλή όσο και η Κυβέρνηση τηρούν εν αναμονή της α- πόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου, η οποία αναμένεται να λειτουργήσει καταλυτικά στην εξέλιξη του θέματος. Μιλώντας στην «Κ» ο πρόεδρος της επιτροπής εργασίας της Βουλής, Ανδρέας Φακοντής, εξηγεί ότι σε περίπτωση που το νομοσχέδιο που ενέκρινε η Βουλή, κριθεί ως συνταγματικό από το Ανώτατο, τότε θα τεθεί σε ά- μεση ισχύ, ενώ αντίθετα αν κριθεί α- ντισυνταγματικό, τότε η εν λόγω νομοθεσία θα πάψει να υφίσταται και θα ισχύσει η νομοθεσία του 2006, η οποία προνοεί ότι τα καταστήματα θα είναι κλειστά τις Κυριακές, ενώ θα λειτουργούν μέχρι τις 19:00 τα Σάββατα και μέχρι τις 15:00 τις Τετάρτες. Γι αυτό τον λόγο η Υπουργός ετοιμάζεται να καταθέσει άμεσα τους σχετικούς κανονισμούς, ούτως ώστε να αποτραπεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο από τη νέα χρονιά. «Εάν τελικά γίνει αποδεκτή η αναφορά του Προέδρου από το Ανώτατο, απορρίπτοντας έτσι το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε, τότε αναμένεται να γίνουν αλλαγές στους κανονισμούς, τους οποίους θα καταθέσει η Κυβέρνηση», τονίζει ο κ. Φακοντής, σημειώνοντας, όμως ότι οι κανονισμοί θα είναι ουσιαστικά άνευ περιεχομένου, σε περίπτωση που το νομοσχέδιο κριθεί ως συνταγματικό, καθώς θα απορριφθούν και η νομοθετική ρύθμιση του ωραρίου θα γίνει, σύμφωνα με τον νόμο που έχει πάρει το πράσινο φως της Ολομέλειας. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Προτείνουν μερικές Κυριακές Εισήγηση, η οποία κατατέθηκε στην προχθεσινή συζήτηση στη Βουλή, μετά από σύσκεψη βουλευτών και συνδέσμων καταστηματαρχών στη Λεμεσό για ενιαίο ωράριο και λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές μόνο για κάποιους μήνες του χρόνου, δεν βρίσκει σύμφωνη την Υπουργό Εργασίας, σύμφωνα με την οποία ενδεχόμενη διαφοροποίηση των δεδομένων αναμένεται να δημιουργήσει απώλεια θέσεων εργασίας και κατ επέκταση αύξηση τόσο της ανεργίας όσο και των κρατικών δαπανών. Την αντίθεσή του εκφράζει και το κυβερνών κόμμα, το οποίο εκτιμά ότι με τον τρόπο που παρουσιάζεται η συγκεκριμένη πρόταση, αναμένεται να δημιουργήσει μία χρονική περίοδο κοιλιάς στο λιανικό εμπόριο. «Το πρόβλημα είναι ότι δεν απαντάται το ερώτημα της απώλειας θέσεων εργασίας και γι αυτό δεν συνηγορούμε σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο», δηλώνει στην «Κ» ο βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Νουρής, τονίζοντας ότι αδιευκρίνιστο παραμένει το τι μέλλει γενέσθαι κατά το χρονικό διάστημα, κατά τα οποίο οι εργαζόμενοι δεν θα απασχολούνται, δηλαδή κατά πόσο θα διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας τους ή θα απολυθούν. Από την πλευρά του ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής επιτροπής, Ανδρέας Φακοντής, επισημαίνει ότι υπάρχει ετοιμότητα να εξεταστεί το ενδεχόμενο λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές, για ορισμένους μήνες, κάτι το οποίο δεν φαίνεται να βρίσκει σύμφωνη την αρμόδια Υπουργό. «Παρόλο που η εν λόγω πρόταση δεν δεσμεύει τα πολιτικά κόμματα, εντούτοις δηλώνουμε έτοιμοι να την εξετάσουμε», αναφέρει ο κ. Φακοντής, λέγοντας ότι θα πρέπει να γίνουν βήματα και από τις δύο πλευρές, ούτως ώστε να υπάρξει κατάληξη επί του ζητήματος. «Κόκκινο» στους κανονισμούς ως έχουν Η επιστροφή στη νομοθεσία του 2006 για τα ωράρια των καταστημάτων θα είναι αναπόφευκτη, μόνο σε περίπτωση που η Βουλή δεν λάβει απόφαση επί των κανονισμών της Υπουργού μέχρι τις 10 Δεκεμβρίου, ο- πόταν και θα ολοκληρωθούν οι εργασίες του κοινοβουλίου για φέτος και ταυτόχρονα δεν ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση από το Ανώτατο Δικαστήριο επί των αναφορών του Προέδρου. Σε μια τέτοια εξέλιξη, ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο, τουλάχιστον για ένα διάστημα, τα καταστήματα να λειτουργήσουν με το ωράριο, το οποίο ίσχυε πριν από τα διατάγματα της Υπουργού Εργασίας. Την ίδια ώρα, ίσως η μοναδική σύγκλιση που καταγράφεται μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών είναι η δημιουργία μίας ενιαίας ζώνης και όχι ο διαχωρισμός της Δημοκρατίας σε τουριστικές και μη περιοχές. Εξάλλου, εκ νέου αναμένεται να κατατεθεί τις επόμενες ημέρες η εισήγηση προς την Υ- πουργό Εργασίας για άνοιγμα των καταστημάτων για μερικούς μήνες του έτους, καθώς σε περίπτωση που το περιεχόμενο των κανονισμών που θα κατατεθούν στη Βουλή είναι παρόμοιο με τα διατάγματα, εκτιμάται ότι είναι σχεδόν αδύνατο να πάρουν το πράσινο φως του κοινοβουλίου. Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ, Αγγελος Βότσης, σημειώνει στην «Κ» ότι σε περίπτωση που οι κανονισμοί προνοούν ότι όλα τα καταστήματα θα παραμένουν ανοιχτά τις Κυριακές καθόλη τη διάρκεια του χρόνου, «η πρώτη εικόνα δείχνει ότι δεν πρόκειται να γίνουν αποδεκτοί από τη Βουλή». Ωστόσο, εάν δεν εγκριθούν οι κανονισμοί ως έχουν, αλλά τροποποιηθούν, τότε ενδέχεται να εγερθεί θέμα κατά πόσο το κοινοβούλιο δικαιούται να προχωρήσει σε τροποποίηση των κανονισμών, εξέλιξη που πιθανολογείται να οδηγήσει τον Πρόεδρο σε αναπομπή ή αναφορά αυτής της απόφασης.

10-OIK_EPIKAIROTHTA_KATHI 24/11/15 23:00 Page 10 10 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015 Βόμβα για τον ΣΕΒ έπληξε και την Κυπριακή Πρεσβεία Σοβαρές υλικές ζημιές, «ευτυχώς γλυτώσαμε τα χειρότερα», δήλωσε διπλωματική πηγή Ισχυρή έκρηξη συγκλόνισε τα ξημερώματα το κέντρο της Αθήνας. Εκρηκτικός μηχανισμός που εξερράγη έξω από τα γραφεία του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών (ΣΕΒ), στο Σύνταγμα, προκάλεσε σοβαρές υλικές ζημιές. Η περιοχή αποκλείστηκε και στις εννιάμισι το πρωΐ της Τρίτης, παρέμεναν κλειστές η οδός Ξενοφώντος και ένα τμήμα της λεωφόρου Αμαλίας. Εκτός από τα γραφεία του ΣΕΒ, η έκρηξη προκάλεσε μεγάλες υλικές ζημιές στην πρεσβεία της Κύπρου που βρίσκεται ακριβώς απέναντι. Σύμφωνα με πηγές της «Κ» στην Αθήνα, ο πρέσβης Κυριάκος Κενεβέζος ήταν από τους πρώτους που έσπευσαν στη σκηνή. Μάλιστα, ήταν και από τους πρώτους που μπήκαν μαζί με κλιμάκιο της αντιτρομοκρατικής στην πρεσβεία, ενώ παράλληλα δόθηκαν οδηγίες από τα ξημερώματα στο προσωπικό ώστε να μην προσέλθει για εργασία. Όπως διαφαίνεται, οι υλικές ζημιές που έχει υποστεί το κτήριο της πρεσβείας είναι εκτεταμένες ενώ είναι νωρίς ακόμη για να λάβει χώρα μια κάποια αποτίμηση ζημιών. Παρόλα αυτά και όπως τονίστηκε, «γλυτώσαμε τα χειρότερα εφόσον οι καθαρίστριες, για παράδειγμα έρχονται ξημερώματα, στην πρεσβεία για να πιάσουν δουλειά». Ο κ. Κενεβέζος εξέφρασε, μιλώντας στο ΑΠΕ, τον αποτροπιασμό του για την τρομοκρατική ενέργεια. Οι βομβιστές «ειδοποίησαν» Η έκρηξη σημειώθηκε στις 03:35 το πρωί της Τρίτης, στην είσοδο των γραφείων του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών, στην οδό Ξενοφώντος, στο Σύνταγμα. Είχαν προηγηθεί προειδοποιητικά τηλεφωνήματα από άγνωστο άνδρα στις εφημερίδες «Το Βήμα» και «Εφημερίδα των Συντακτών» και η περιοχή είχε αποκλειστεί εγκαίρως από τις αστυνομικές δυνάμεις. Ο άγνωστος τηλεφώνησε στις 02:35 και δήλωσε ότι σε 40 λεπτά επρόκειτο να γίνει έκρηξη στον ΣΕΒ, στην οδό Ξενοφώντος 5. Επί τόπου έσπευσαν δυνάμεις της Αντιτρομοκρατικής και άνδρες του Τμήματος Εξουδετέρωσης Εκρηκτικών Μηχανισμών και ο αποκλεισμός της περιοχής συνεχίστηκε επί ώρες, καθώς υπήρξαν φόβοι για ύπαρξη και δεύτερου εκρηκτικού μηχανισμού. Σύμφωνα με στελέχη της ΕΛ.ΑΣ, ο εκρηκτικός Ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Νίκος Τόσκας, μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι, είχε δώσει εντολές να φυλάσσονται όλες οι πρεσβείες, αλλά στο κτήριο της Κυπριακής Πρεσβείας υπήρχε φρουρός αστυνομικός έως τις 23:00 το βράδυ. μηχανισμός ήταν μέτριας ισχύος, αλλά λόγω του ωστικού κύματος και του σχετικά κλειστού χώρου προκλήθηκαν μεγάλες ζημιές κυρίως από σπάσιμο τζαμιών, τόσο στον ΣΕΒ, όσο και στα απέναντι κτήρια και κυρίως στο ξενοδοχείο «Αμαλία». Οι υπεύθυνοι του ξενοδοχείου είχαν κληθεί από την Α- στυνομία να ειδοποιήσουν τους πελάτες για να παραμείνουν στα δωμάτιά τους. Ε- ξωτερικές ζημιές προκλήθηκαν επίσης σε ένα βενζινάδικο και σε παρακείμενα γραφεία. Ο εκρηκτικός μηχανισμός ήταν αυτοσχέδιος και είχε τοποθετηθεί σε ένα μαύρο σακίδιο πλάτης, το οποίο άφησαν οι δράστες εξωτερικά της κεντρικής εισόδου των γραφείων του Σ.Ε.Β. Μέχρι τις εννιάμισι το πρωί της Τρίτης παρέμενε κλειστή η οδός Ξενοφώντος και τα συνεργεία του ΤΕΕΜ διεξάγουν έρευνες για την περισυλλογή υπολειμμάτων του εκρηκτικού μηχανισμού, ενώ αστυνομικοί συγκεντρώνουν όλα τα βίντεο με οπτικοακουστικό υλικό από κάμερες της περιοχής, οι οποίες πιθανόν να έχουν καταγράψει τους δράστες της επίθεσης. Στο κτήριο του ΣΕΒ δεν υπάρχει φύλακας τις βραδινές ώρες. Επίσης, στο κτήριο της Κυπριακής Πρεσβείας που βρίσκεται απέναντι δεν υπήρχε αστυνομική φρουρά. Το πιο σημαντικό είναι ότι ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Νίκος Τόσκας, μετά τις τρομοκρατικές ε- πιθέσεις στο Παρίσι, είχε δώσει εντολές να φυλάσσονται όλες οι πρεσβείες, αλλά στο κτήριο της Κυπριακής Πρεσβείας υ- πήρχε φρουρός αστυνομικός έως τις 23:00 το βράδυ. «Ακουσα έναν εκκωφαντικό θόρυβο. Αρχικά νόμιζα ότι έγινε σεισμός. Μετά από λίγα δευτερόλεπτα συνειδητοποίησα ότι είχε γίνει έκρηξη», ανέφερε φύλακας ιδιωτικής εταιρείας, ο οποίος φυλάσσει κτήριο επί της οδού Οθωνος, παράλληλη της Ξενοφώντος. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει ανάληψη ευθύνης για τη βομβιστική ενέργεια. Ο ΣΕΒ, μέσω ανακοίνωσής του στο Twiiter, δήλωσε: «Ευτυχώς, οι ζημιές είναι μόνο υλικές. Ευχαριστούμε όλους για τη συμπαράσταση. Είμαστε βέβαιοι ότι οι αρχές θα κάνουν το καλύτερο. Συνεχίζουμε». H κυβέρνηση καταδίκασε την επίθεση. Η Κυβέρνηση καταδικάζει την βομβιστική επίθεση στα γραφεία του ΣΕΒ, στο Σύνταγμα. Η απόλυτη καταδίκη τέτοιων ε- νεργειών, ιδιαίτερα αυτή την περίοδο, χωρίς επικίνδυνες ερμηνείες, αποτελεί την ενδεδειγμένη πολιτική στάση. Ο δήμαρχος Αθηναίων δήλωσε: «Η Α- θήνα και οι πολίτες της δεν τρομοκρατούνται» υπογραμμίζοντας ότι «η Δημοκρατία και η Ελευθερία δεν θα κάνουν το χατίρι σε εκείνους τους λίγους που επενδύουν στο φόβο» Το περιστατικό συνέβη σε πάροδο της πολυσύχναστης οδού Ανεξαρτησίας και είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο τριών προσώπων, που φέρονται να δέχθηκαν μαχαιριές. Φονικό με τρεις νεκρούς στη Λεμεσό Τριπλό άγριο φονικό διαπράχθηκε στη Λεμεσό, με νεαρά θύματα Ελληνοκυπρίους, οι δύο εκ των οποίων ήταν α- δέλφια, με την Αστυνομία να καταζητεί τον δράστη, ο οποίος διέφυγε από τη σκηνή του εγκλήματος. Το περιστατικό σημειώθηκε γύρω στις 19:30 της Τρίτης σε πάροδο της πολυσύχναστης ο- δού Ανεξαρτησίας, με τις πρώτες πληροφορίες να κάνουν λόγο για ξεκαθάρισμα λογαριασμών, μιας και οι μέχρι στιγμής ενδείξεις δεν μαρτυρούν ότι προηγήθηκε οποιαδήποτε συμπλοκή μεταξύ των θυμάτων και του δράστη. Το τρίτο πτώμα, ό- πως αναφέρουν οι αυτόπτες μάρτυρες, βρέθηκε πίσω από αυτοκίνητο, την ώρα που οι θαμώνες των καφετεριών είχαν αντιληφθεί το συμβάν όταν στον χώρο κατέφθασαν τα πρώτα ασθενοφόρα. Η Αστυνομία εξαπέλυσε ανθρωποκυνηγητό από την πρώτη στιγμή, καταζητώντας τον δράστη, ο οποίος διέφυγε από τη σκηνή με τα πόδια βρίσκοντας πιθανότατα διέξοδο από τα σοκάκια που υ- πάρχουν στην περιοχή, ενώ λήφθηκαν καταθέσεις από αυτόπτες μάρτυρες στην Πλατεία Ηρώων, από όπου εκτιμάται ότι ξεκίνησε ο καβγάς μεταξύ των τριών θυμάτων και του καταζητούμενου προσώπου. Στη σκηνή του φονικού βρέθηκε λίγο πριν τις 22:00 ο ιατροδικαστής, Σοφοκλής Σοφοκλέους προκειμένου να διενεργήσει αυτοψία στις σορούς των θυμάτων, τα οποία φέρονται Δύο αδέλφια έχασαν τη ζωή τους από μαχαιρώματα. Γνωστός στην Αστυνομία ο ύποπτος καταζητούμενος. να δέχθηκαν μαχαιριές. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ύποπτος είναι γνωστός στην Αστυνομία, ενώ το φονικό έχει προκαλέσει συγκλονισμό στην τοπική κοινωνία, καθώς το περιστατικό συνέβη κατά τη διάρκεια του απογεύματος σε πολυσύχναστο μάλιστα χώρο. Την ώρα του φονικού, στις παρακείμενες περιοχές, υπήρχαν αρκετοί θαμώνες, που έσπευσαν άμεσα στη σκηνή, μετά την άφιξη των ασθενοφόρων. ΝΕΟ FORD MONDEO ΑΠΟ 18.900 MONDEO ΜΕ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΑΙΧΜΗΣ Με προβολείς LED Ford Dynamic που προσαρμόζονται στις συνθήκες οδήγησης. Με προηγμένη ασύρματη τεχνολογία Ford SYNC 2, με φωνητικό έλεγχο και οθόνη αφής. Active Park Assist με Perpendicular Parking. Mε ισχυρότερους και οικονομικότερους κινητήρες EcoBoost και TDCi. MONDEO

11-OIK_DIETHNH_KATHI 24/11/15 19:16 Page 11 Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015 ΔΙΕΘΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 11 Ασπίδα στις καταθέσεις από Κομισιόν Πανευρωπαϊκό σχέδιο δύο φάσεων για αντασφάλιση των τραπεζών έναντι των αποταμιεύσεων Το σχέδιο της Ε.Ε. θα δίνει τη δυνατότητα στους καταθέτες να κάνουν ανάκτηση ζημιών από μία ευρωπαϊκή δεξαμενή κεφαλαίων και τα εθνικά τους εγγυοδοτικά συστήματα. Επί του παρόντος, καταβάλλονται προσπάθειες να γίνει αποδεκτό το προτεινόμενο σχήμα από τη Γερμανία, αν και οι πιθανότητες είναι ελάχιστες. Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Β. Σόιμπλε, «στην εξέλιξη των πραγμάτων, οι Γερμανοί καταθέτες θα είναι αυτοί που θα κληθούν να πληρώσουν για την κατάρρευση τραπεζών σε άλλες χώρες-μέλη της Ε.Ε.». H Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε νέο πανευρωπαϊκό εγγυοδοτικό σχέδιο για τις καταθέσεις στην Ε.Ε. το οποίο έχει διαδοχικά στάδια: αρχικά έως το 2020 προβλέπεται αντασφάλιση των τραπεζών έναντι των καταθέσεων και κατόπιν ασφάλιση των ίδιων των καταθέσεων που διατηρούν, υπό την επωνυμία Ευρωπαϊκό Σχήμα Ασφάλισης Καταθέσεων (EDIS). Σε πρώτη φάση, το νέο σύστημα θα βασίζεται στα εθνικά ταμεία ασφάλισης καταθέσεων. Στη συνέχεια, δηλαδή μετά το 2020, θα υπάρχει συνδυασμός με ένα ευρωπαϊκό σύστημα συνασφάλισης, του οποίου η ανάπτυξη θα ολοκληρωθεί το 2024. Η συνασφάλιση θα δίνει τη δυνατότητα στους καταθέτες να κάνουν ανάκτηση ζημιών από μία ευρωπαϊκή δεξαμενή κεφαλαίων και τα εθνικά τους εγγυοδοτικά συστήματα, αρχής γενομένης από το πρώτο τους ευρώ που έχει ασφαλιστεί. Η αναλογία ευρωπαϊκών κονδυλίων προς ε- θνικά κονδύλια θα αυξάνεται κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες κάθε χρόνο, έως ότου το πανευρωπαϊκό σύστημα EDIS τεθεί πλήρως σε ι- σχύ το 2024. Επί του παρόντος, καταβάλλονται προσπάθειες να γίνει αποδεκτό το προτεινόμενο σχήμα από τη Γερμανία, αν και οι πιθανότητες είναι ελάχιστες, όπως α- ναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές. Το νέο σχέδιο συνασφάλισης καταθέσεων, το οποίο είναι μία ανανεωμένη εκδοχή παλαιότερης πρότασης, επαναφέρει στο προσκήνιο τον διχασμό των ισχυρών χωρών του ευρωπαϊκού Βορρά και των δημοσιονομικά ευάλωτων του Νότου. Μέσα από το πρίσμα αυτό, το Βερολίνο, το οποίο θεωρεί εαυτόν πυλώνα σταθερότητας και δημοσιονομικής πειθαρχίας στην Ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ε- νωση, εκτιμά ότι η θέσπιση ενός τέτοιου πανευρωπαϊκού συστήματος θα κλίνει ανισομερώς εις βάρος του. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, δεν έχει κρύψει την αντίθεσή του στην προοπτική αμοιβαιοποίησης του κινδύνου μιας τραπεζικής κρίσης. Κατά τις προβλέψεις του, «στην εξέλιξη των πραγμάτων οι Γερμανοί καταθέτες θα είναι αυτοί που θα κληθούν να πληρώσουν για την κατάρρευση τραπεζών σε άλλες χώρες-μέλη της Ε.Ε. Και σε αυτό το θέμα δεν πρόκειται να υποχωρήσω». Πρόταση Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Βάλντις Ντομπρόβσκις, μιλώντας στην ειδησεογραφική ιστοσελίδα του POLITICO, ανέφερε πως στόχος της Επιτροπής είναι το Ευρωπαϊκό Σχήμα Ασφάλισης Καταθέσεων να προσφέρει ένα επιπλέον επίπεδο ασφάλειας στους καταθέτες. «Αυτό θα καταστεί ε- φικτό», όπως διευκρίνισε ο κ.ντομπρόβσκις, «προσφέροντας στις τράπεζες της Ευρωζώνης ασφαλιστική κάλυψη για τις καταθέσεις των πελατών τους». Η νέα πρωτοβουλία αποσκοπεί και στο να διαρρήξει τον σύνδεσμο μεταξύ χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και δημοσίου χρέους, ενώ, επιπροσθέτως, θα διασφαλίσει πως οι καταθέσεις των Ευρωπαίων πολιτών έως 100.000 ευρώ είναι ασφαλείς ανεξαρτήτως σε ποιες τράπεζες βρίσκονται. Επί του παρόντος, οι καταθέτες στην Ε.Ε. στηρίζονται στα εθνικά συστήματα ασφάλισης καταθέσεων. Το νέο πλαίσιο, αρχικά και έως το 2020, θα βασίζεται στην αντασφάλιση, και οι καταθέτες θα μπορούν να προστρέχουν σε αυτό μόνον εάν καταρρεύσει η τράπεζά τους και το εθνικό εγγυοδοτικό σχήμα δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Πάντως, από μέρους του, ο κ. Ντομπρόβσκις, ως πρώην πρωθυπουργός της Λετονίας, έχει τα εύσημα της λιτότητας που εφάρμοσε στη χώρα του, και αυτά θα εκμεταλλευθεί για να προωθήσει την πρόταση του Ευρωπαϊκού Σχήματος Ασφάλισης Καταθέσεων (EDIS). Σήμερα επιδιώκει να α- ποφύγει την εντύπωση ότι στο EDIS ελλοχεύει ένας «ηθικός κίνδυνος», στοιχείο νευραλγικό για τον κυβερνώντα συνασπισμό των Συντηρητικών στη Γερμανία. Το εγγυοδοτικό σχήμα, όπως ανέφερε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, αποβλέπει να ενισχύσει την Ευρωζώνη έναντι μελλοντικών χρηματοπιστωτικών κρίσεων. «Πολλά κράτη-μέλη της Ε.Ε. ερωτούν: "Εχουμε καλύψει το δικό μας εγγυοδοτικό σχήμα, οπότε θα πληρώσουμε και για όσους δεν το έκαναν;" Η απάντηση είναι ό- χι», διευκρίνισε, εν κατακλείδι, ο Βάλντις Ντομπρόβσκις. REUTERS, A.P. Η Αργεντινή γυρίζει σελίδα με τον Μ. Μάκρι ΜΠΟΥΕΝΟΣ ΑΪΡΕΣ. Η πρώτη ήττα της Αριστεράς στη Λατινική Αμερική από την εκλογή του Ούγκο Τσάβες στη Βενεζουέλα, το 1998, καταγράφηκε την Κυριακή στην Αργεντινή, όπου ο φιλελεύθερος Μαουρίτσιο Μάκρι επεκράτησε οριακά (51,4%-48,6%) του περονιστή Ντάνιελ Σκιόλι. Υστερα από δώδεκα χρόνια διακυβέρνησης από τον Νέστορ Κίρχνερ και εν συνεχεία από τη σύζυγό του Κριστίνα, η Αργεντινή γυρίζει σελίδα αν και διστακτικά, αφού οι περονιστές ε- ξακολουθούν να ελέγχουν τη Βουλή και τη Γερουσία. Ο Μάκρι, επιχειρηματίας, γιος του πλουσιότερου ανθρώπου της χώρας, δήμαρχος του Μπουένος Αϊρες και πρόεδρος της ομάδας Μπόκα Τζούνιορς, έχει δεσμευθεί ότι θα καταργήσει τις ετερόδοξες οικονομικές πολιτικές με βάση τις οποίες συντελέστηκε η ανάκαμψη της Αργεντινής από την κρίση του 2002. Επίσης, υπόσχεται να διαπραγματευθεί με το ΔΝΤ για το χρέος που δεν πλήρωσε η Αργεντινή το 2002, να άρει τους κεφαλαιακούς ελέγχους και να φέρει διαφάνεια στα στατιστικά στοιχεία. Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, οι περονιστές υ- ποστήριζαν ότι η εκλογή Μάκρι θα σημάνει Ο Μαουρίτσιο Μάκρι θα αναπροσανατολίσει την εξωτερική πολιτική. το τέλος πολλών κοινωνικών παροχών που μείωσαν τη φτώχεια τα τελευταία χρόνια. «Πολλά νοικοκυριά με περιορισμένα οικονομικά ανησυχούν. Θέλω να τους πω ότι δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα», έσπευσε χθες να διαβεβαιώσει η αντιπρόεδρος του Μάκρι, Γκαμπριέλα Μικέτι. Τη νύχτα της Κυριακής, ο Μάκρι συνοδευόταν από τη σύζυγο του φυλακισμένου επικεφαλής της αντιπολίτευσης της Βενεζουέλας, Λεοπόλντο Λόπεζ, ενώ στην προσεχή σύνοδο των χωρών της Νότιας Αμερικής (Mercosur), στις 21 Δεκεμβρίου, ο νεοεκλεγείς Αργεντίνος πρόεδρος έχει δεσμευθεί ότι θα ζητήσει την αποπομπή της Βενεζουέλας. Η αναδιάταξη του χάρτη των συμμαχιών και η προβλεπόμενη επανασύσφιγξη των δεσμών του Μπουένος Αϊρες με την Ουάσιγκτον περνάει από τη διάρρηξη των σχέσεων των χωρών της περιοχής με τη Βενεζουέλα και η διάρρηξη του λατινοαμερικανικού πόλου είναι ίσως το σημαντικότερο γεωπολιτικό διακύβευμα για τις ΗΠΑ. Για την αποπομπή της Βενεζουέλας, ο Μάκρι δήλωσε ότι θα επικαλεστεί τη διάταξη του καταστατικού του Μercosur με βάση την οποία η προϋπόθεση συμμετοχής είναι η δημοκρατία. REUTERS O Ερντογάν παίζει με τη φωτιά Παρουσιάζεται ως ο ισχυρός άντρας στην ευρύτερη περιοχή Του ΝIΚΟΥ ΣΤEΛΓΙΑ Σε «κυνήγι» νέων ευκαιριών στην ευρύτερη περιοχή, φαίνεται πως επικεντρώνει την προσοχή του ο ισχυρός πολιτικός άνδρας της Τουρκίας. Η νέα εβδομάδα αρχίζει στην Τουρκία με την κατάρριψη ενός ρωσικού μαχητικού αεροπλάνου στα σύνορα της Τουρκίας-Συρίας και τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης. Σύμφωνα με Τούρκους αναλυτές, οι συγκεκριμένες δυο εξελίξεις συσχετίζονται. Ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν έρχεται σε συνεννόηση με τον Πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου για τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης με βάση την εξωτερική πολιτική, την οποία ακολουθούσαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ). Η διαφύλαξη του κυβερνητικού σχήματος, το οποίο οδήγησε την Τουρκία στις εκλογές του Ιουνίου, με μικρές παραλλαγές, δείχνει ότι η πολιτική ηγεσία της χώρας εμμένει στην πάγια στρατηγική της σε διάφορα πεδία και κυρίως να σφραγίσει τον πρωταγωνιστικό ρόλο της στην Συρία και στην ευρύτερη περιοχή. Επιδιώκοντας αυτό τον στόχο, η Τουρκία επιχειρεί να διαμελίσει το αναδυόμενο κουρδικό κράτος στο βόρειο κομμάτι της Συρίας. Η κατάρριψη του μαχητικού Στο πλαίσιο των τουρκικών σχεδιασμών φαίνεται ότι εντάσσεται και η κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους. Σύμφωνα με το επιτελείο των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, το πρωί της Τρίτης, δυο πολεμικά αεροπλάνα παραβίασαν τον τουρκικό ε- ναέριο χώρο επί 10 συνεχόμενα λεπτά. Η Τουρκία προειδοποίησε τους πιλότους των μαχητικών. Ωστόσο, όταν διαπίστωσε ότι οι προειδοποιήσεις της δεν είχαν αποτέλεσμα προχώρησε στην κατάρριψη ενός αεροπλάνου. Η Μόσχα απορρίπτει τον παραπάνω ισχυρισμό. Δηλώνει ότι τα αεροπλάνα της δεν δέχθηκαν καμία προειδοποίηση από την Τουρκία. Ακόμη, αφήνει να εννοηθεί ότι η νέα εξέλιξη επιφυλάσσει αντίκτυπο για τις ρωσοτουρκικές σχέσεις. Η ριψοκίνδυνη κίνηση Εδώ και λίγες ημέρες, η Άγκυρα ι- σχυρίζεται ότι στα σύνορα Αντιόχειας-Συρίας, οι Τουρκομάνιοι δέχονται επιθέσεις από το συριακό καθεστώς, O Ερντογάν επιχειρεί να διασφαλίσει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Με την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους η Τουρκία εκπέμπει το μήνυμα ότι παραμένει «καθοριστικός» παράγοντας στην «σκακιέρα» της Συρίας. το οποίο υποστηρίζεται από την Ρωσία. Ακόμη, τουρκικές πηγές αναφέρουν ότι τα ρωσικά μαχητικά πλήττουν θέσεις των Τουρκομάνιων ανταρτών και ισχυρίζονται ότι η κοινότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με την απειλή της «εθνοκάθαρσης». Τις τελευταίες ώρες, υπάρχουν πληροφορίες, οι οποίες δείχνουν ότι οι δυνάμεις της Συρίας έχουν πλησιάσει σε «απόσταση αναπνοής» την παραμεθόριο περιοχή. Την ίδια στιγμή, ο Πρόεδρος Μπασάρ Αλ Ασάντ δηλώνει ότι η θέση της κυβέρνησής του έχει ενισχυθεί αισθητά μετά την έ- ναρξη των ρωσικών επιχειρήσεων. Σε μια, λοιπόν, χρονική στιγμή που η Συρία εκπέμπει «ανησυχητικά» μηνύματα, η Άγκυρα καταρρίπτει ένα μαχητικό στα σύνορα της Συρίας και εκπέμπει το μήνυμα ότι παραμένει «καθοριστικός» παράγοντας στην «σκακιέρα» της Συρίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η νέα κίνηση της Άγκυρας έλαβε χώρα σε κοντινή απόσταση από το δυτικότερο κουρδικό καντόνι της βόρειας Συρίας, το Άφριν. Αυτή την περίοδο, οι Κούρδοι επιχειρούν να ενώσουν αυτό το καντόνι με το Κομπάνι. Η Τουρκία α- ποκλείει αυτό το ενδεχόμενο και ε- πιβάλλει de facto στους Κούρδους την απαγόρευση κυκλοφορίας στρατευμάτων και οχημάτων στα δυτικά του Κομπάνι. Νέα κυβέρνηση με άρωμα Προεδρικού Οι προαναφερόμενες σημαντικές ε- ξελίξεις λαμβάνουν χώρα την στιγμή που στην Άγκυρα ανακοινώνεται η σύνθεση της νέας κυβέρνησης. Ύ- στερα από εκτεταμένες συνομιλίες Προεδρικού-Αχμέτ Νταβούτογλου, οι δυο πλευρές καταλήγουν σε μια συμβιβαστική λύση, η οποία προβλέπει την διαφύλαξη του κυβερνητικού σχήματος με μικρές παραλλαγές. Ο κ. Νταβούτογλου διατηρεί σημαντικούς συνεργάτες του στην νέα κυβέρνηση και εντάσσει σε αυτήν εκ νέου τον Μεχμέτ Σιμσέκ, ο οποίος ξεχωρίζει με την φιλελεύθερη κοσμοθεωρία του. Ωστόσο, αποτυγχάνει να εντάξει στην νέα κυβέρνηση τον Αλί Μπαμπατζάν, ο οποίος έχει έρθει σε ανοιχτή ρήξη με το Προεδρικό στο πεδίο της οικονομίας. Ακόμη, ο Πρόεδρος Ερντογάν επιτυγχάνει να εντάξει στην νέα Βουλή, τον γαμπρό του, τον Μπεράτ Άλμπαϊρακ, με το αξίωμα του Υπουργού Ενέργειας και Φυσικών Πόρων. Προϊόν συμβιβασμού Προεδρικού- Νταβούτογλου είναι και η επιστροφή του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στο Υ- πουργείο Εξωτερικών. Η «Κ» είχε ε- νημερώσει τους αναγνώστες της για την αποχώρηση του Φεριντούν Σινριλίογλου από το συγκεκριμένο αξίωμα. Παράλληλα, είχε τονίσει ότι το Προεδρικό τάσσεται υπέρ του διορισμού ενός διπλωμάτη ή τεχνοκράτη σε αυτό το αξίωμα. Τελικά, οι συστάσεις του κ. Νταβούτογλου ήταν αρκετές για την επιστροφή του κ. Τσαβούσογλου στο αξίωμα του Υπουργού Ε- ξωτερικών.

12-OIK_DIETHNH_KATHI 24/11/15 17:35 Page 12 12 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗ Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015 Υπογεννητικότητα και γήρανση πληθυσμού φρενάρουν την ανάπτυξη Για πρώτη φορά από το 1950 ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός μειώνεται στις ανεπτυγμένες οικονομίες Ενας βασικός λόγος για τον οποίο οι ανεπτυγμένες οικονομίες δεν έχουν ικανοποιητική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια είναι οι δημογραφικές εξελίξεις, σύμφωνα με τη Wall Street Journal. Τις προηγούμενες δεκαετίες, κυβερνήσεις και αναλυτές ανησυχούσαν ότι ο πληθυσμός της Γης αυξάνεται με υπερβολικά ταχύ ρυθμό. Σήμερα ανακαλύπτουν ότι το πρόβλημα είναι το ακριβώς αντίθετο και ότι είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστεί: είμαστε πολύ λίγοι. Διαρκής μείωση Το 2016 στις ανεπτυγμένες οικονομίες θα συρρικνωθεί, για πρώτη φορά από το 1950, ο αριθμός των ανθρώπων που βρίσκονται σε ηλικία κατάλληλη για εργασία (15 μέχρι 65 ετών). Σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΟΗΕ ο αριθμός τους θα εξακολουθήσει να περιορίζεται και το 2050 ο πληθυσμός τους θα είναι κατά 5% μικρότερος απ ό,τι είναι σήμερα. Ταυτόχρονα, Οταν περιορίζεται ο αριθμός των ανθρώπων που βρίσκονται σε παραγωγική ηλικία, τότε μειώνονται και οι δυναμικοί καταναλωτές. Τη δική της εκδοχή μιας «κακής» τράπεζας σχεδιάζει η ιταλική κυβέρνηση προκειμένου να απαλλάξει τις τράπεζες από μη εξυπηρετούμενα δάνεια 330 δισ. ευρώ, με στόχο να ενισχυθεί η α- δύναμη ανάπτυξη στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης. Η πρωτοβουλία αυτή, ω- στόσο, μπορεί να συναντήσει α- ντίσταση από την Ευρωπαϊκή Ε- πιτροπή, η οποία έχει απορρίψει τις αρχικές προτάσεις του υπουργείου Οικονομικών της Ιταλίας Αναμένεται αντίδραση της Ε.Ε. στο εγχείρημα της Ρώμης, καθώς γίνεται λόγος για κρατική ενίσχυση προς τις ιταλικές τράπεζες. Οι ανησυχητικές αυτές εξελίξεις είναι αποτέλεσμα δύο τάσεων που παρατηρούνται εδώ και χρόνια: της αύξησης του χρόνου ζωής των ανθρώπων και της μείωσης της γεννητικότητας. Με απλά λόγια, οι εταιρείες δεν έ- χουν αρκετούς εργάτες να προσλάβουν, δεν έχουν αρκετούς πελάτες ή και τα δύο. το ίδιο φαινόμενο θα παρατηρηθεί και σε αναπτυσσόμενες οικονομίες-κλειδιά, όπως η Κίνα και η Ρωσία. Την ίδια στιγμή θα αυξάνεται με πολύ μεγάλο ρυθμό το ποσοστό των ανθρώπων που θα είναι 65 ετών και άνω. Οι ανησυχητικές αυτές εξελίξεις είναι α- ποτέλεσμα δύο τάσεων που παρατηρούνται εδώ και χρόνια: της αύξησης του χρόνου ζωής των ανθρώπων και της μείωσης της γεννητικότητας. Ωστόσο, μόλις σήμερα αρχίζουν να γίνονται προφανείς οι συνέπειες. Με απλά λόγια, οι εταιρείες δεν έχουν αρκετούς εργάτες να προσλάβουν, δεν έχουν αρκετούς πελάτες ή και τα δύο. Σε όλες τις περιπτώσεις προκαλείται πρόβλημα στην οικονομία διότι, όπως είχε προβλέψει από το 1938 ο Αμερικανός οικονομολόγος Αλβιν Χάνσεν, όταν περιορίζεται ο αριθμός των ανθρώπων που βρίσκονται σε παραγωγική ηλικία, τότε οι επιχειρήσεις επενδύουν λιγότερο αφενός διότι πρέπει να εξοπλίσουν λιγότερους εργάτες και αφετέρου διότι αλλάζουν οι καταναλωτικές τάσεις και ευνοείται η παροχή υπηρεσιών προς πιο ηλικιωμένους ανθρώπους, ενώ περιορίζεται η κατανάλωση διαρκών αγαθών και πλήττεται ο κατασκευαστικός τομέας. Το αποτέλεσμα είναι «αρρωστημένη και θνησιγενής ανάκαμψη, αυτοτροφοδοτούμενες υφέσεις που αφήνουν πίσω τους έναν σκληρό και φαινομενικά αμετακίνητο πυρήνα ανεργίας» είχε πει ο κ. Χάνσεν σε μια ιστορική του διάλεξη το 1938. Μεταξύ των ανεπτυγμένων οικονομιών, ο πληθυσμός που βρίσκεται σε ηλικία εργασίας θα περιοριστεί σημαντικά μέχρι το 2015, κατά 26% στη Νότιο Κορέα, κατά 28% στην Ιαπωνία, κατά 23% σε Γερμανία και σε Ιταλία, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΟΗΕ. Στις χώρες μεσαίου εισοδήματος ο αριθμός των ανθρώπων που θα βρίσκονται σε ηλικία εργασίας θα αυξηθεί κατά 23% και στην Ινδία κατά 33%. Ωστόσο, στη Βραζιλία θα αυξηθεί μόλις κατά 3% και σε Ρωσία και σε Κίνα θα περιοριστεί κατά 21%. Μέχρι το 2050 σε ολόκληρο τον κόσμο ο συνολικός πληθυσμός θα αυξηθεί κατά 32%, αλλά ο αριθμός των ανθρώπων που βρίσκονται σε η- λικία εργασίας θα αυξηθεί μόλις κατά 26%. Ο ρυθμός ανάπτυξης Το πρόβλημα για την οικονομία, κατ επέκταση και για τους ανθρώπους, είναι πως ο μακροπρόθεσμος δυνητικός ρυθμός ανάπτυξης εξαρτάται από δύο παράγοντες: τον αριθμό των εργατών και πόσο παραγωγικοί είναι. Ο χαμηλότερος ρυθμός αύξησης του πληθυσμού περιορίζει άμεσα τον αριθμό των εργατών. Παράλληλα αλλάζουν οι καταναλωτικές συνήθειες των ανθρώπων, καθώς αυτοί μεγαλώνουν σε ηλικία και παράλληλα αυξάνεται ο βαθμός αποταμίευσης εις βάρος της κατανάλωσης, κάτι που εξηγεί εν μέρει την πτώση των αποδόσεων τα τελευταία χρόνια. Βέβαια οι πληθυσμιακές τάσεις αλλάζουν, ωστόσο απαιτείται μεγάλη προσπάθεια, χρήματα και πολύς χρόνος. Τον Οκτώβριο η Κίνα ήρε την απαγόρευση απόκτησης δεύτερου παιδιού, ωστόσο τα παραδείγματα της Αυστραλίας και του Καναδά αποδεικνύουν ότι πρέπει να περάσουν χρόνια από την υιοθέτηση μέτρων αύξησης της γεννητικότητας μέχρι να αρχίσει να αυξάνεται το ποσοστό της. Οι εταιρείες μπορούν να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους αντικαθιστώντας τους εργάτες με ρομπότ. Ενας άλλος τρόπος αύξησης του πληθυσμού είναι μέσω της μετανάστευσης. Ωστόσο, το ΔΝΤ προβλέπει ότι για να σταθεροποιηθεί το ποσοστό των ηλικιωμένων στις ανεπτυγμένες οικονομίες, απαιτείται ο οκταπλασιασμός της μετανάστευσης, κάτι που από πολιτικής απόψεως φαντάζει σήμερα αδύνατο. Πιθανότατα, ο πιο πολλά υποσχόμενος τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος είναι η παράταση του χρόνου παραμονής στην εργασία πάνω από τα 65 χρόνια. Σε bad bank μεταφέρει η Ιταλία «κόκκινα» δάνεια 330 δισ. ευρώ Στόχος της ιταλικής κυβέρνησης είναι να γεφυρωθεί το χάσμα ανάμεσα στις τιμές που ζητούν οι τράπεζες για να πουλήσουν τα χαρτοφυλάκια των «κόκκινων» δανείων και στο αντίτιμο που προσφέρουν funds και ιδιωτικές εταιρείες για να αγοράσουν. επειδή «οποιαδήποτε παρέμβαση από τη Ρώμη εκλαμβάνεται ως κρατική βοήθεια», όπως επισημαίνουν αξιωματούχοι των Βρυξελλών στη βρετανική εφημερίδα Financial Times. Η Ρώμη εξετάζει τη δημιουργία ενός ιδιωτικού οχήματος, όπου τα χρέη υψηλής εξασφάλισης, δηλαδή τα πιο «ασφαλή» ομόλογα, θα είναι εγγυημένα από το κράτος, πιθανώς μέσω του κρατικού ταμείου ανάπτυξης Cassa Depositi e Prestiti. Στόχος της ιταλικής κυβέρνησης είναι να γεφυρωθεί το χάσμα ανάμεσα στις τιμές που ζητούν οι τράπεζες για να πουλήσουν τα χαρτοφυλάκια των «κόκκινων» δανείων και στο α- ντίτιμο που προσφέρουν funds και ιδιωτικές εταιρείες για να α- γοράσουν. Κυβερνητικό στέλεχος δήλωσε πως η εκκαθάριση των τραπεζικών ισολογισμών από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα δράσει ως μια «σφαίρα από ασήμι» στην ενίσχυση της ανάπτυξης. Η ιταλική κυβέρνηση προτίθεται να λάβει τόσο δραστικά μέτρα προκειμένου να διαδραματίσει ο τραπεζικός κλάδος έναν πιο δυναμικό ρόλο στην ανάκαμψη της οικονομίας. Οικονομικοί αναλυτές έχουν κατ επανάληψιν τονίσει πως η εκκαθάριση των αμερικανικών τραπεζών από προβληματικά περιουσιακά στοιχεία που α- νέλαβε η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και η ταχεία ανακεφαλαιοποίησή τους διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην άμεση ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας. Στην Ευρωζώνη ήταν χρονοβόρος η διαδικασία για τη δημιουργία μιας τραπεζικής ένωσης, που τίθεται σε ισχύ από το 2016 και βάσει της οποίας θέτει μια ιεραρχία για τον καταμερισμό των απωλειών με α- φετηρία τους μετόχους, αφήνοντας τελευταίους τους καταθέτες άνω των 100.000 ευρώ. EPA Διάσωση για «4» Oι Βρυξέλλες έδωσαν το πράσινο φως για τη διάσωση τεσσάρων μικρών τραπεζών της Ιταλίας με κόστος 3,6 δισ. ευρώ που θα αναλάβει το νεοσύστατο ταμείο National Resolution Fund, το οποίο χρηματοδοτείται από τα υγιή χρηματοπιστωτικά ι- δρύματα της χώρας. Η κυβέρνηση του Ματέο Ρέντσι εντείνει, όσο το επιτρέπουν οι περιορισμοί των Βρυξελλών, τις προσπάθειες για τη διάσωση των προβληματικών τραπεζών πριν τεθεί σε λειτουργία η τραπεζική ένωση, με βάση την οποία οι τραπεζικές απώλειες καταμερίζονται ιεραρχικά στους μετόχους, τους ομολογιούχους και τους καταθέτες με λογαριασμούς άνω των 100.000 ευρώ. Η «επιχείρηση διάσωσης» των Banca delle Marche, Banca Popolare dell Etruria, Cassa di Risparmio di Ferrara και Cassa di Risparmio di Chieti θα πραγματοποιηθεί υπό την εποπτεία της Τράπεζας της Ιταλίας, και έτσι αυτή τη φορά δεν θα επιβαρύνει τους φορολογουμένους, όπως έ- χει επισημανθεί από την κεντρική τράπεζα. Οι εν λόγω τράπεζες δεν είναι τόσο μεγάλες ώστε να αποτελέσουν συστημικό κίνδυνο. Ντιλ - μαμούθ 150 δισ. δολαρίων στη φαρμακοβιομηχανία Η μεγαλύτερη συγχώνευση στην ιστορία της φαρμακοβιομηχανίας αποφασίσθηκε για φορολογικούς λόγους. Αφορά τη συνένωση του αμερικανικού κολοσσού της Pfizer Inc, της μεγαλύτερης εταιρείας σε παγκόσμια κλίμακα, και της ιρλανδικής Allergan, η οποία είναι γνωστή για τα προϊόντα Botox. Η πρώτη θα εξαγοράσει τη δεύτερη αντί 150 δισ. δολαρίων και πλέον, μεταφέροντας τη βάση της στην Ιρλανδία και εξασφαλίζοντας χαμηλό φορολογικό συντελεστή. Εκκρεμεί, πάντως, το αν θα λάβει την έγκριση των αρχών στις ΗΠΑ. Η διοίκηση της Pfizer έχει κινηθεί δυναμικά για να επηρεάσει ευμενώς το Κογκρέσο. Βασικό επιχείρημά της είναι ότι όσα εξοικονομηθούν από φόρους θα επενδυθούν σε καινοτομικά φάρμακα, θα απασχολούνται 40.000 άτομα στις ΗΠΑ με την ολοκλήρωση της συναλλαγής, ενώ σχεδιάζεται και η διάσπαση του νέου ομίλου σε δύο μονάδες για νέα σκευάσματα και πώληση των παλαιών. Ο νέος κολοσσός, με ευρεία γκάμα σκευασμάτων από το Viagra, το παυσίπονο Lyrica και το εμβόλιο του πνευμονιόκοκκου Prevenar μέχρι το Βοtox και το Namenda κατά του Αλτσχάιμερ, θα φέρει την επωνυμία Pfizer Plc. Με την ε- ξαγορά αυτή η συνολική αξία των συγχωνεύσεων και εξαγορών του 2015 υπερβαίνει τα 600 δισ. δολάρια. Ειδικότερα, η Pfizer θα α- νταλλάξει 11,3 μετοχές για κάθε μετοχή της Allergan, πράγμα που σημαίνει ότι η αξία της δεύτερης ανέρχεται σε 363,3 δολάρια ανά μετοχή. Η εν λόγω τιμή προσφέρει προσαύξηση σχεδόν 27% στην τιμή κλεισίματος της Allergan στις 28 Ο- κτωβρίου, προτού δημοσιοποιηθούν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο εταιρειών. Αρχής γενομένης από τους πρώτους μήνες του 2014, ο κλάδος της περίθαλψης και του φαρμάκου εμφανίζει απροσδόκητα έντονη δραστηριότητα, με αποτέλεσμα να βρίσκεται στην πρωτοπορία των συγχωνεύσεων, αφήνοντας πίσω την τεχνολογία και την ενέργεια. Η εξαγορά της Allergan τεχνικά θα εμφανιστεί ως εξαγορά της μεγαλύτερης Pfizer από την πρώτη, έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η μεταφορά της φορολογικής έδρας του νέου ομίλου Pfizer Ρlc στην Ιρλανδία. Πρόεδρος του Δ.Σ. και διευθύνων σύμβουλός του θα παραμείνει ο επικεφαλής της Pfizer, Ιαν Ριντ, ενώ ο επικεφαλής της Allergan θα αναλάβει πρόεδρος και γενικός διευθυντής, αρμόδιος για πωλήσεις, μεταποίηση και στρατηγική. Η Pfizer Plc προσδοκά να αυξάνονται κατά 10% ετησίως τα κέρδη της από το 2019 και μετά. BLOOMBERG, REUTERS Νέες περικοπές δημοσίων δαπανών στη Βρετανία Nέο πρόγραμμα περικοπών στις δημόσιες δαπάνες αναμένεται να ανακοινώσει σήμερα ο υπουργός Οικονομικών της Βρετανίας Τζορτζ Οσμπορν, μετά την πάροδο μιας πενταετίας όπου ασκείται η πιο αυστηρή δημοσιονομική πολιτική μεταξύ των πλουσιότερων χωρών του κόσμου. Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η δημοσιονομική πολιτική που σχεδιάζει ο κ. Οσμπορν έως το 2020 είναι η πιο λιτή σε σχέση με τον υπόλοιπο πλούσιο κόσμο. Είναι, επίσης, ένα μεγάλο στοίχημα για τον υπουργό Η αμερικανική Pfizer θα αποκτήσει την ιρλανδική Allergan και... τη χαμηλή φορολογία που έχει η χώρα. Οπως συνέβη και στο πρώτο πενταετές πρόγραμμα περικοπών δαπανών, το μεγαλύτερο βάρος θα επωμισθούν οι δήμοι. Οικονομικών της Βρετανίας, καθώς θεωρείται πως είναι ο επικρατέστερος υποψήφιος για να αναλάβει την πρωθυπουργία της χώρας μετά τη λήξη της θητείας του Ντέιβιντ Κάμερον. Οπως συνέβη στο πρώτο πενταετές πρόγραμμα των περικοπών στις δημόσιες δαπάνες, το μεγαλύτερο βάρος θα επωμισθούν οι αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης και δεν αναμένεται να υπάρξουν παρεμβάσεις στην κρατική χρηματοδότηση του κλάδου υγείας, των σχολείων και στον προϋπολογισμό εξωτερικής βοήθειας. Παράγοντες που παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις, θεωρούν πως από ένα σημείο και έπειτα οι ψηφοφόροι μπορεί να αγανακτήσουν καθώς, για παράδειγμα, η συλλογή απορριμμάτων δεν θα γίνεται μία φορά την εβδομάδα αλλά σπανιότερα. Ο κ. Οσμπορν αναγνωρίζει πως οι περικοπές είναι επίπονες, αλλά επιμένει πως θα πρέπει να επιτευχθεί δημοσιονομικό πλεόνασμα μέχρι τη λήξη της δεκαετίας, επειδή μόνον έτσι θα είναι ισχυρή η Βρετανία για να α- πορροφήσει τους κραδασμούς από μελλοντικές κρίσεις. Ο Βρετανός υπουργός αναμένεται να ανακοινώσει σήμερα και μειώσεις στις λειτουργικές δαπάνες των υπουργείων. Τονίζει, μάλιστα, πως, παρά τη μείωση του προϋπολογισμού στο υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας κατά το ένα τέταρτο από το 2010, η εγκληματικότητα στη χώρα έχει μειωθεί έ- κτοτε κατά 23%. Η Κάθριν Πίκοκ, επικεφαλής της εταιρείας δημοσκοπήσεων ComRes, επισημαίνει στο πρακτορείο Reuters ότι ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Ντέιβιντ Κάμερον και ο κ. Οσμπορν κέρδισαν τις εκλογές το 2010 διότι οι ψηφοφόροι επιθυμούσαν την τακτοποίηση του χάους που άφησε η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 μέσα από την εφαρμογή μέτρων δημοσιονομικής λιτότητας.

13-OIK_DIETHNH_KATHI 24/11/15 23:49 Page 13 Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015 ΔΙΕΘΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 13 Δυναμιτίζουν τις γέφυρες Δύσης - Ρωσίας Η Τουρκία επιδιώκει εμπλοκή του ΝΑΤΟ μετά την κατάρριψη του ρωσικού SU-24 Του ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Τη στήριξη του Α- μερικανού προέδρου Μπαράκ Ο- μπάμα ζήτησε χθες στην Ουάσιγκτον, όπου μετέβη, ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, στον πρώτο σταθμό της διπλωματικής του περιοδείας. Ο Γάλλος πρόεδρος θα βρεθεί σήμερα στο Βερολίνο, για να συναντηθεί με τη Γερμανίδα καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ, και αργότερα θα ταξιδέψει στη Ρώμη, για σύσκεψη με τον Ιταλό πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι, ενώ αύριο ο κ. Ολάντ θα μεταβεί στη Μόσχα, για συνάντηση με τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν. Κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου που παραχώρησαν χθες στην Ουάσιγκτον, ο πρόεδρος Ομπάμα με τον Γάλλο ομόλογό του εξήγησαν ότι το θέμα της πάταξης του «Ισλαμικού Κράτους» βρέθηκε στο επίκεντρο των συνομιλιών τους. Στις δηλώσεις του, αφού επαίνεσε με λυρισμό τη Γαλλία και τον πολιτισμό της, ο Αμερικανός πρόεδρος εμφανίσθηκε ασυνήθιστα σκληρός, χαρακτηρίζοντας την επίθεση στο Παρίσι «επίθεση εναντίον όλων μας», «παράνοια» και τους δράστες της «μάστιγα». Λέγοντας ότι στέκεται απόλυτα αλληλέγγυος δίπλα στη Γαλλία, ο κ. Ομπάμα δήλωσε ότι θα ζητήσει από το Κογκρέσο την ψήφιση νόμου, εντός της εβδομάδας, που θα επιτρέπει την ενίσχυση της αποστολής στρατιωτικού υ- λικού στις φίλιες δυνάμεις στο έ- δαφος της Συρίας, αλλά και την άμεση ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αμερικανικών και των γαλλικών μυστικών υπηρεσιών σε βαθμό που δεν γίνεται Για πρώτη φορά από την εποχή του κορεατικού πολέμου, μια χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ, εν προκειμένω η Τουρκία, κατέρριψε ρωσικό, μαχητικό αεροπλάνο. Το ι- διαίτερα σοβαρό περιστατικό, που έλαβε χώρα χθες το πρωί στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας, φορτίζει επικίνδυνα τη διεθνή ατμόσφαιρα και απειλεί να ναρκοθετήσει εν τη γενέσει τους τις προσπάθειες αμοιβαίας προσέγγισης μεταξύ Δύσης και Ρωσίας για την πολιτική επίλυση του συριακού προβλήματος. Σύμφωνα με την εκδοχή της Α- γκυρας, δύο τουρκικά F-16 κατέρριψαν ρωσικό SU-24 που παραβίασε τον τουρκικό εναέριο χώρο, αφού προηγουμένως προειδοποίησαν το ρωσικό πλήρωμα 10 φορές, χωρίς να εισπράξουν απάντηση. Αντίθετα, η ρωσική πλευρά ισχυρίζεται ότι το SU-24 βρισκόταν διαρκώς εντός συριακού εναέριου χώρου, όπου εκτελούσε επιδρομές εναντίον του Ι- σλαμικού Κράτους, και χτυπήθηκε ένα χιλιόμετρο μακριά από τα τουρκικά σύνορα. Γεγονός παραμένει ότι το ρωσικό αεροπλάνο κατέπεσε εντός συριακού εδάφους, σε απόσταση τεσσάρων χιλιομέτρων από τα τουρκικά σύνορα. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι οι Τούρκοι πιλότοι δεν προσπάθησαν να το αναχαιτίσουν, αλλά εκτόξευσαν πυρά ε- ναντίον του, ελάχιστα λεπτά από τη στιγμή που το εντόπισαν. Α- διευκρίνιστη παρέμενε μέχρι χθες το βράδυ η τύχη των δύο πιλότων. Εκπρόσωπος Σύρων αντικαθεστωτικών ανταρτών δήλωσε ότι εκτελέστηκαν στον αέρα, έχοντας εκτιναχθεί από το αεροσκάφος με αλεξίπτωτα, ενώ η Αγκυρα υ- ποστήριζε ότι ήταν ζωντανοί και ότι κατέβαλε προσπάθειες για την απελευθέρωσή τους. Η αντίδραση του Κρεμλίνου υπήρξε άμεση. Ο υπουργός Ε- ξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ α- κύρωσε προγραμματισμένη για σήμερα επίσκεψή του στην Α- γκυρα και κάλεσε τους ομοεθνείς του να αποφεύγουν τα ταξίδια στην Τουρκία. Σχεδόν ταυτόχρονα, ρωσικά ταξιδιωτικά γραφεία ακύρωναν όλες τις προγραμματισμένες αποστολές στην Τουρκία. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν χαρακτήρισε την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους «πισώπλατο χτύπημα από τους συνένοχους των τρομοκρατών». «Εχουμε καταγγείλει από καιρό το ογκώδες λαθρεμπόριο πετρελαίου και πετροχημικών προϊόντων α- πό τις περιοχές που ελέγχει το Ισλαμικό Κράτος στην Τουρκία» υπενθύμισε ο Ρώσος ηγέτης. Α- ναφερόμενος στη σύγκληση του συμβουλίου του ΝΑΤΟ από την Τουρκία για το περιστατικό, ο Βλαντιμίρ Πούτιν διερωτήθηκε: «Ενεργούν ωσάν να καταρρίψαμε εμείς τουρκικό αεροπλάνο και όχι το αντίστροφο. Σημαίνει αυτό άραγε ότι επιδιώκουν να σύρουν το ΝΑΤΟ στην υποστήριξη του Ισλαμικού Κράτους»; Η τουρκική επίδειξη αποφασιστικότητας απειλεί όντως να παρασύρει το ΝΑΤΟ σε μια επικίνδυνη αντιπαράθεση με τη Ρωσία την πιο κρίσιμη στιγμή. Την ώρα που οι Τούρκοι έριχναν το ρωσικό Για συνενοχή με το «Ισλαμικό Κράτος» κατηγορεί ο Βλαντιμίρ Πούτιν την Αγκυρα. αεροπλάνο, ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ ταξίδευε στην Ουάσιγκτον, με στόχο να πείσει τον Μπαράκ Ομπάμα να συνεργαστεί με τη Ρωσία στο συριακό πρόβλημα. Στην προσπάθειά του αυτή, ο Γάλλος ηγέτης όχι απλώς υποστηρίζεται, αλλά υπερφαλαγγίζεται από σειρά ευρωπαϊκών κρατών (Ιταλία, Ισπανία, Αυστρία, Τσεχία, Σλοβακία κ.ά.) αλλά και Στιγμιότυπο από τη χθεσινή συνάντηση Ολάντ - Ομπάμα στον Λευκό Οίκο. σήμερα, αποκλείοντας εμμέσως την αποστολή χερσαίων δυνάμεων των ΗΠΑ στην περιοχή. Στο νομοθέτημα αυτό, οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών θα οφείλουν εφεξής να διαμηνύουν αμέσως στις ευρωπαϊκές κάθε στοιχείο σχετικά με τρομοκρατικές απειλές εναντίον ευρωπαϊκής χώρας. Ο κ. Ομπάμα δεν παρέλειψε, όμως, να επικρίνει έμμεσα την Ευρωπαϊκή Ενωση για την άρνησή της να μοιρασθεί με τις ΗΠΑ τα στοιχεία επιβατών εμπορικών πτήσεων, υπογραμμίζοντας ότι οι πρόσφατες τρομοκρατικές ε- πιθέσεις πρέπει να πείσουν την Ευρώπη ότι η προώθηση των στοιχείων αυτών καθίσταται πλέον επιτακτική «για την ασφάλεια όλων μας», όπως χαρακτηριστικά είπε. Από τη μεριά του, ο Γάλλος πρόεδρος, αφού εξέφρασε την από την κεντροδεξιά αντιπολίτευση στη χώρα του. Με χθεσινή τους ανακοίνωση, οι Ρεπουμπλικανοί του Νικολά Σαρκοζί ζήτησαν από τον Ολάντ να πιέσει τον Ο- μπάμα για την άρση των κυρώσεων που είχαν επιβληθεί στη Ρωσία για την ουκρανική κρίση. Το χθεσινό επεισόδιο απειλεί να ανατινάξει τις εύθραυστες γέφυρες μεταξύ Ρωσίας και Δύσης, προσφέροντας επιχειρήματα στην Αγκυρα για την προώθηση του πάγιου αιτήματός της περί ζώνης απαγόρευσης πτήσεων στη βόρεια Συρία. Γεγονός είναι ότι τις τελευταίες ημέρες η Αγκυρα είχε προϊδεάσει αρκετούς, σηκώνοντας θόρυβο περί υποτιθέμενων ρωσικών βομβαρδισμών εναντίον Τουρκμενίων στα βουνά της Λαττάκειας, όπου έπεσε το ρωσικό αεροπλάνο. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι ακόμη και το φιλοδυτικό Συριακό Παρατηρητήριο, που ε- δρεύει στο Λονδίνο, αναγνωρίζει ότι η οργάνωση των Τουρκμενίων ΤΜΗΡ αντιμάχεται τον κυβερνητικό στρατό του Ασαντ σε συμμαχία με την Αλ Νούσρα, το συριακό παρακλάδι της Αλ Κάιντα. Οι Αμερικανοί ανακοίνωσαν ότι δεν είχαν καμία ανάμειξη και ότι το θέμα αφορά μόνο τη Ρωσία και την Τουρκία, ενώ ο πρόεδρος της Ε.Ε. Ντόναλντ Τουσκ συνέστησε σε όλες τις πλευρές ψυχραιμία. Ομπάμα - Ολάντ: Ενίσχυση επιδρομών κατά ISIS Ο Αμερικανός πρόε δρος θα ζητήσει ψήφιση νό - μου που θα επιτρέπει άμεση ανταλλαγή πλη - ροφοριών με τις γαλλι - κές μυστικές υπηρεσίες. ευγνωμοσύνη του στον Αμερικανό ομόλογό του για τη στήριξη των ΗΠΑ, δήλωσε ότι η Γαλλία, αν και καλωσορίζει τη δημιουργία μεγάλης συμμαχίας κατά του «Ισλαμικού Κράτους», δεν θα στείλει χερσαίες δυνάμεις στο έδαφος της Συρίας. Στο μεταξύ, επίσημο αίτημα άρσης των εμπορικών κυρώσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης εις βάρος της Ρωσίας κατέθεσε χθες η κοινοβουλευτική ομάδα της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη Γαλλίας. Το κόμμα «Οι Ρεπουμπλικανοί» του πρώην προέδρου Νικολά Σαρκοζί ζητά έτσι την άμεση άρση κάθε κύρωσης εναντίον της Μόσχας, όπως αυτές είχαν επιβληθεί τον Ι- ούλιο του 2014, σε αντίποινα για την προσάρτηση της Κριμαίας. «Εφόσον συμμετέχουμε σε μεγάλη συμμαχία και θα ανταλλάσσουμε στρατιωτικές πληροφορίες και δεδομένα στο υψηλότερο ε- πίπεδο, δεν είναι δυνατόν να αρνούμεθα την εξαγωγή αγροτικών προϊόντων στη Ρωσία», είπε χθες μιλώντας σε δημοσιογράφους ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας των Ρεπουμπλικανών, Κριστιάν Ζακόμπ. Η Ε.Ε επέκτεινε τον περασμένο Ιούνιο και για έξι μήνες τις εμπορικές και οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Στα μέσα Φεβρουαρίου, ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν και ο Ουκρανός ομόλογός του, Πέτρο Ποροσένκο, υπέγραψαν στο Μινσκ της Λευκορωσίας σύμφωνο σταδιακής εξομάλυνσης της κατάστασης, που προβλέπει εκεχειρία και απόσυρση των βαρέων όπλων και από τις δύο πλευρές. AFP Αμεσες και σοβαρές οι επιπτώσεις στην οικονομία Περιορισμένη αλλά αισθητή στροφή των επενδυτών προς ασφαλή επενδυτικά προϊόντα, όπως γερμανικά κρατικά ομόλογα και χρυσό, πυροδότησε χθες η είδηση της κατάρριψης ρωσικού μαχητικού αεροσκάφους από τουρκικά. Παράλληλα, σοβαρές επιπτώσεις αναμένεται να έχει η κρίση και στον τουρκικό τουρισμό, με τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ να καλεί τους συμπατριώτες του να μην ταξιδεύουν στην Τουρκία. Το χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης υποχώρησε σημαντικά, και σε μικρότερο βαθμό η τουρκική λίρα έναντι του δολαρίου. Σημαντική πτώση είχε και το χρηματιστήριο της Μόσχας. Προς το παρόν, οι επενδυτές υιοθετούν επιφυλακτική στάση και δεν φαίνεται να α- νησυχούν πραγματικά σοβαρά για το ενδεχόμενο έντονης κλιμάκωσης της έντασης μεταξύ Μόσχας και Αγκυρας. Στην Κωνσταντινούπολη ο γενικός δείκτης BIST 100 υ- ποχωρούσε νωρίς το βράδυ κατά 4,39%. Την ίδια ώρα η τουρκική λίρα κατέγραφε απώλειες της τάξης του 0,76% έναντι του αμερικανικού δολαρίου. Η δε απόδοση του τουρκικού δεκαετούς ομολόγου αυξανόταν κατά 0,23% στο 9,72%. Τα CDS πέντε ετών αυξήθηκαν κατά 9 μονάδες βάσης στις 254 μονάδες βάσης, δηλαδή στο υψηλότερο σημείο από τα μέσα Νοεμβρίου. Στη Μόσχα ο γενικός δείκτης Micex υποχωρούσε κατά 3,11%. Ο δε πανευρωπαϊκός δείκτης FTSEurofirst 300 υποχωρούσε λίγο πριν από το κλείσιμο κατά 1,43%. Η τάση των επενδυτών να αναζητήσουν πιο ασφαλείς επενδύσεις ενόψει ενδεχόμενης αναταραχής στις αγορές διέκοψε την πτωτική τάση του χρυσού. Ο χρυσός ενισχύθηκε μέχρι και κατά 1%, ενώ υποχωρεί σταθερά τις τελευταίες εβδομάδες, και το βράδυ η άνοδός του είχε περιοριστεί στο 0,57%. Η απόδοση των γερμανικών διετών κρατικών ομολόγων υποχώρησε χθες προσωρινά κάτω από το -0,4% για πρώτη φορά στην ιστορία, με τους επενδυτές να αναζητούν τη σιγουριά φερέγγυων και βραχυπρόθεσμων κρατικών ο- μολόγων μέχρι να διαπιστώσουν πώς ακριβώς θα εξελιχθεί η κατάσταση το επόμενο διάστημα. Η απόδοση των γερμανικών δεκαετών ομολόγων υποχώρησε χθες κατά 4 μονάδες βάσης κάτω από το 0,5%. Την ίδια στιγμή η α- πόδοση των αμερικανικών δεκαετών ομολόγων υποχώρησε στο 2,21%, δηλαδή στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας εβδομάδας, σε μια εποχή όπου η απόδοσή τους είχε ανοδική πορεία, δεδομένης της πίστης των επενδυτών ότι η αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα θα αυξήσει τα αμερικανικά επιτόκια δανεισμού τον Δεκέμβριο για πρώτη φορά από το 2006. Η κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού αναμένεται να προκαλέσει επιπτώσεις και στον τουρκικό τουρισμό. Ηδη το Natalie Tours, εκ των μεγάλων ταξιδιωτικών πρακτορείων στη Ρωσία, και λίγο αργότερα και άλλα πρακτορεία, ανακοίνωσε την αναστολή πωλήσεων πακέτων εκδρομών και περιηγήσεων στην Τουρκία για το άμεσο μέλλον. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού της γειτονικής χώρας, ο αριθμός των Ρώσων τουριστών στην Τουρκία έφθασε πέρυσι στα 4,5 εκατ. από 3,5 εκατ. το 2012. Για τη φετινή σεζόν η Τουρκία επιχείρησε να συγκρατήσει το ρωσικό ταξιδιωτικό ρεύμα υιοθετώντας έως και πολιτικές επιδοτούμενων πτήσεων από και προς τη Ρωσία στη μη αιχμή της περιόδου. Ετσι, για το διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου η πτώση του αριθμού των Ρώσων στη Τουρκία διαμορφώθηκε σε ποσοστό 20%, όταν σε άλλους προορισμούς την ίδια περίοδο κινήθηκε σε πολύ υ- ψηλότερα επίπεδα. ΝΑΤΟ: έκκληση για ψυχραιμία και αποκλιμάκωση ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Αλληλεγγύη προς την Τουρκία στις δημόσιες δηλώσεις αλλά υποδείξεις για ψυχραιμία στις ανώνυμες τοποθετήσεις ήταν οι βασικές αντιδράσεις του ΝΑΤΟ στο χθεσινό σοβαρότατο επεισόδιο της κατάρριψης του ρωσικού αεροσκάφους από την τουρκική αεροπορία. Ουδείς από τους 28 πρέσβεις του ΝΑΤΟ που συνεδρίασαν χθες εκτάκτως στις Βρυξέλλες υπερασπίστηκε τη Ρωσία, πολλοί όμως εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους γιατί η Αγκυρα προτίμησε να καταρρίψει αντί να αναχαιτίσει το ρωσικό αεροσκάφος. «Υπάρχουν άλλοι τρόποι διαχείρισης τέτοιου είδους περιστατικών», είπε διπλωμάτης που δεν θέλησε να δώσει το όνομά του. Η σύνοδος των πρέσβεων απηύθυνε έκκληση για «ψυχραιμία», ενώ αντίστοιχη ήταν η δήλωση του γ.γ. του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ. «Απαιτείται ψυχραιμία και αποκλιμάκωση», είπε ο Στόλτενμπεργκ, τονίζοντας παράλληλα ότι το ΝΑΤΟ είναι «αλληλέγγυο προς την Τουρκία και υποστηρίζει την εδαφική ακεραιότητα της νατοϊκής συμμάχου». Ο γ.γ. του ΝΑΤΟ είπε ότι έχουν υπάρξει επαφές ανάμεσα στην Τουρκία και τη Ρωσία και ότι αυτές πρέπει να ενισχυθούν προκειμένου να αποφευχθούν ανάλογα περιστατικά στο μέλλον. Αντιθέτως, δεν έχει υπάρξει επαφή ανάμεσα στο ΝΑΤΟ και τη Μόσχα για το θέμα. Σημείωσε ότι η εκτίμηση των νατοϊκών αρχών για το επεισόδιο είναι ότι το καταρριφθέν ρωσικό αεροσκάφος είχε παραβιάσει τον τουρκικό εναέριο χώρο. «Οι συμμαχικές εκτιμήσεις συνάδουν με τις πληροφορίες που έχουμε από την Τουρκία», είπε ο Στόλτενμπεργκ. Νωρίτερα, διπλωμάτης του ΝΑΤΟ είχε πει ότι οι Τούρκοι είχαν παρουσιάσει στη συνεδρίαση τις ηχογραφημένες προειδοποιήσεις τους προς τη Ρωσία και ότι έγιναν δύο παραβιάσεις του τουρκικού ε- ναέριου χώρου, εκ των οποίων η μία διήρκεσε 17 δευτερόλεπτα. REUTERS, A.P., AFP

14-OIK_ELLADA_KATHI 25/11/15 00:07 Page 14 14 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015 Ν.Δ.: εύθραυστη εκεχειρία μετά τη θύελλα Ο κ. Μεϊμαράκης, που παραιτήθηκε από πρόεδρος, και οι κ. Μητσοτάκης, Γεωργιάδης, Τζιτζικώστας δεσμεύθηκαν να πέσουν οι τόνοι Toυ ΓΙΩΡΓΟΥ Π. ΤΕΡΖΗ Προσπάθειες να μη βαθύνει το χάσμα, που α- ποκαλύφθηκε μετά το εκλογικό φιάσκο της Κυριακής και την «όλοι εναντίον όλων» α- ντιπαράθεση που ακολούθησε, καταβάλλουν τα στελέχη της Ν.Δ., αν και άπαντες συμφωνούν ότι το στοίχημα της ενότητας δεν έχει κερδηθεί για το άλλοτε κραταιό κόμμα της Κεντροδεξιάς. Ο κ. Ευ. Μεϊμαράκης παραιτήθηκε χθες από την ηγεσία, αφήνοντας υπηρεσιακό πρόεδρο τον κ. Γιάννη Πλακιωτάκη, ο οποίος θα αναλάβει να οδηγήσει το κόμμα στην εκλογική διαδικασία ανάδειξης του νέου προέδρου. Η ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών παραμένει ανοικτή, πλην όμως καταβάλλεται προσπάθεια ο πρώτος γύρος να διεξαχθεί μέχρι τις 13 Δεκεμβρίου καθώς, σε διαφορετική περίπτωση, η όλη διαδικασία κινδυνεύει να παραπεμφθεί για το 2016. «Επιλέγω να εκτονώσω την ένταση, υ- πηρετώ την ενότητα», ανέφερε στη δήλωση παραίτησής του ο κ. Μεϊμαράκης, κάνοντας λόγο για αήθη επίθεση που δέχθηκε. Παρείχε, πάντως, τη διαβεβαίωση ότι «δεν κινδυνεύει η ενότητα, δεν υπάρχει θέμα διάσπασης του κόμματος», αν και δεν απέκλεισε πως «αν θέλει κάποιος να αποχωρήσει, είναι δικαίωμά του». Σε συναινετικούς τόνους, αφού νωρίτερα η Κλειστά χαρτιά για την ημέρα της εκλογής Ν.Δ. είχε «φλερτάρει» εκ νέου με την απόλυτη απαξίωση μέσω σεναρίων αμφισβήτησης της τοποθέτησης Πλακιωτάκη στην ηγεσία, κινήθηκαν και οι άλλοι τρεις υποψήφιοι, απόντος του κ. Μεϊμαράκη ο οποίος δεν προσήλθε στην Κ.Ο., που συνεδρίασε αργά χθες βράδυ. Το πρώτο βήμα ε- κτόνωσης ήταν η αναγνώριση του κ. Πλακιωτάκη, ο οποίος εισήλθε χειροκροτούμενος στην αίθουσα της Γερουσίας και τόνισε ότι «σε αυτή την κρίσιμη ώρα να πρυτανεύσει η λογική Ζητώ απ όλους και κυρίως τους τέσσερις υποψηφίους να χαμηλώσουν τους τόνους, ώστε να ξεφύγει η παράταξη από το τέλμα». «Πρέπει να συνεργαστούμε όλοι από σήμερα. Με υπευθυνότητα και σοβαρότητα», επισήμανε ο κ. Κυρ. Μητσοτάκης, προτείνοντας μάλιστα κώδικα δεοντολογίας μεταξύ των υποψηφίων, Ο κ. Πλακιωτάκης, ο οποίος αναλαμβάνει μεταβατικός πρόεδρος, χειροκροτήθηκε στη χθεσινή συνεδρίαση της Κ.Ο. και ζήτησε «από όλους να πρυτανεύσει η λογική». Ηχηρές απουσίες Κ. Καραμανλή, Αντ. Σαμαρά, αλλά και Ευ. Μεϊμαράκη Την επιλογή να απόσχουν από τη χθεσινή συνεδρίαση της Κ.Ο. έκαναν και οι δύο πρώην πρωθυπουργοί της Ν.Δ., κ. Κ. Καραμανλής και Αντ. Σαμαράς, στέλνοντας σαφές μήνυμα αποστασιοποίησης από τις εντάσεις των τελευταίων ημερών, ενώ απών ήταν και ο κ. Ευ. Μεϊμαράκης. Το «γαλάζιο» παρασκήνιο είναι πλούσιο αναφορικά με τις σχέσεις των δύο ανδρών, που μοιάζουν να είναι «παγωμένες», ωστόσο αμφότεροι εμφανίζονται, σύμφωνα με συνεργάτες τους, να προκρίνουν την ανάγκη αποκλιμάκωσης των τόνων της αντιπαράθεσης και την ομαλή και ταχεία ολοκλήρωση της εκλογικής διαδικασίας. Την ίδια στιγμή και οι δύο βρίσκονται στο επίκεντρο σεναρίων για την ανάγκη δραστηριοποίησής τους προκειμένου το κόμμα να εξέλθει από το αδιέξοδο. Είναι ενδεικτικό πως υποστηρικτές του κ. Καραμανλή τον θεωρούν ως τον μόνο που μπορεί να ο- δηγήσει εκ νέου την Κεντροδεξιά, ενώ στελέχη κοντά στον κ. Σαμαρά υπογραμμίζουν την πορεία του κόμματος αλλά και της χώρας από τη στιγμή που ο τελευταίος παρέδωσε την εξουσία. Ωστόσο, η απουσία των δύο πρώην πρωθυπουργών δεν πέρασε α- περιορισμένο σε δύο μόνον αρχές: «Δεν προσωποποιούμε τις όποιες διαφορές μας, δεν αναμειγνύουμε πρώην πρωθυπουργούς και προέδρους του κόμματος». Πρόταση για άμεση συνάντηση των τεσσάρων υποψηφίων προκειμένου να πέσουν οι τόνοι, αλλά και να α- ποφασιστεί διοργάνωση συνδιάσκεψης για να παρουσιαστούν οι θέσεις τους κατέθεσε και ο κ. Απ. Τζιτζικώστας, αποδεχόμενος την πρόταση Μητσοτάκη να αποφευχθούν οι προσωπικές αναφορές και εντάσεις μεταξύ των υποψηφίων. Υπέρ της ενότητας τάχθηκε και ο κ. Αδ. Γεωργιάδης, ο οποίος, επίσης, ζήτησε σχολίαστη. Δεν ήταν λίγα τα στελέχη, ακόμη και κορυφαία, που εξέφρασαν δυσφορία σε κατ ιδίαν συζητήσεις τους. Μιλώντας στην Κ.Ο., ο κ. Κ. Τασούλας υπήρξε ιδιαίτερα αιχμηρός. «Καλούμαστε ως βαστάζοι, σε μία κρίσιμη Κ.Ο., να συζητήσουμε και να διαχειριστούμε μια τεράστια κρίση της Ν.Δ. ενώ οι δύο πρώην πρωθυπουργοί απουσιάζουν», σχολίασε, ενώ στο ίδιο μήκος κύματος ο κ. Θαν. Δαβάκης α- νέφερε πως «οι δύο έπρεπε να είναι παρόντες, α- ναρωτιέμαι τι ρόλο επιφυλάσσουν για τον εαυτό τους σε μια τόσο κρίσιμη φάση για το κόμμα». τη διοργάνωση συνδιάσκεψης αλλά και debate μεταξύ των υποψηφίων. Ωστόσο, ήταν η α- ναφορά του κ. Γεωργιάδη στην ανάγκη να διευκρινιστεί η στάση της Ν.Δ. απέναντι στα σενάρια συνεργασίας και συγκυβέρνησης με τον ΣΥΡΙΖΑ που προκάλεσε συζήτηση. Νωρίτερα, ο κ. Κυρ. Μητσοτάκης είχε κάνει λόγο για έναν ανίκανο πρωθυπουργό που ζητεί συναίνεση για να τη μετατρέψει σε συνενοχή σε έναν αδιέξοδο δρόμο, ωστόσο τόσο η κ. Ντόρα Μπακογιάννη όσο και ο κ. Κ. Τζαβάρας διατύπωσαν ενστάσεις. Η πρώην υπουργός χαρακτήρισε τη χθεσινή διαδικασία στην Κ.Ο. ως «κάθαρση». Αίσθηση, εξάλλου, προκάλεσε και η αναφορά της (στο Μega) στο φιάσκο της Κυριακής, όπου δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο σαμποτάζ, ενώ ανέφερε ότι και το 2009, όταν η ίδια διεκδίκησε την ηγεσία απέναντι στον Αντ. Σαμαρά, έγιναν σημεία και τέρατα. Ο κ. Ν. Δένδιας επανέφερε την πρότασή του για αναβολή της διαδικασίας, διεξαγωγή τακτικού συνεδρίου στα τέλη Μαρτίου. Παρέπεμψε δε τις εκλογές στον Απρίλιο. Κατά πληροφορίες, ανάλογες θέσεις διατύπωσαν και οι Νικ. Κακλαμάνης, Ολγα Κεφαλογιάννη, Μάξ. Χαρακόπουλος και Κ. Τσιάρας, ωστόσο το κυρίαρχο κλίμα στην Κ.Ο. ήταν η διεξαγωγή των εκλογών το ταχύτερο δυνατόν. Αποδοχή Γ. Πλακιωτάκη κατόπιν ενστάσεων Μετά το φιάσκο της Κυριακής η ΚΕΦΕ δεν θα προβεί σε ανακοινώσεις πριν συμφωνήσει με τη νέα εταιρεία, αλλά στόχος παραμένει η 13η Δεκεμβρίου. «Δεν θα υπάρξει ανακοίνωση ημερομηνίας πριν διασφαλιστεί η ο- μαλή διενέργεια των εκλογών από τη νέα εταιρεία». Σε αυτόν τον ά- ξονα κινείται, πλέον, η Κεντρική Εφορευτική Επιτροπή της Ν.Δ., μετά το φιάσκο της Κυριακής. Τούτο, ωστόσο, ουδόλως σημαίνει ότι έχει εγκαταλειφθεί ο στόχος για διεξαγωγή των εκλογών στις 13/12, προκειμένου να μπει τέλος στο αδιέξοδο και τη μακρά μεταβατική περίοδο εσωστρέφειας στην οποία έχει βυθιστεί το κόμμα. Η επιτροπή συνεδρίασε χθες, ε- νισχυμένη με τον πρύτανη του Χαροκόπειου και καθηγητή Πληροφορικής, κ. Δημοσθένη Αναγνωστόπουλο, ο οποίος έχει αναλάβει τις προκαταρκτικές επαφές με τις εταιρείες που μπορούν να αναλάβουν το έργο. Η Ν.Δ. συναντά αρκετές αντιστάσεις από εταιρείες, μετά και τα όσα προηγήθηκαν, ω- στόσο σύμφωνα με πληροφορίες υπάρχει σημαντικό ενδιαφέρον από αξιόπιστους παρόχους. Οι συναντήσεις θα συνεχιστούν και σήμερα (σ.σ. συμμετέχει και ο κ. Μεν. Δασκαλάκης), ενώ την Πέμπτη θα γίνει παρουσίαση των ενδιαφερομένων. Οπως είναι κατανοητό, μετά το φιάσκο της Κυριακής, η Ν.Δ. ο- δηγείται μάλλον σε σενάρια ανάθεσης του έργου, αποφεύγοντας τις διαγωνιστικές διαδικασίες. Στην ΚΕΦΕ αντικείμενο συζήτησης αποτέλεσε η απόφαση του Ανδρ. Παπαμιμίκου να απέχει, ενώ όσο φημολογείτο ότι ο γραμματέας κινείτο προς αμφισβήτηση του κ. Πλακιωτάκη υπήρξαν και πρωτοβουλίες «αντιφρονούντων» για την αμφισβήτησή του. Απόντων των Ανδρ. Παπαμιμίκου, του κ. Γ. Πλακιωτάκη, που πλέον ανέλαβε την προεδρία και των βουλευτών, την προεδρία της Επιτροπής ανέλαβε ο κ. Φιλ. Ταυρής, ενώ υπήρξε και πρόταση από τον Θ. Αμπατζόγλου, προκειμένου να προΐσταται μονίμως των συνεδριάσεων. Την ίδια στιγμή που στην Κ.Ο. ο κ. Κ. Γκιουλέκας πρότεινε να ε- κλεγεί ομάδα πέντε βουλευτών που θα αναλάβει τη διεξαγωγή των ε- κλογών, υποκαθιστώντας ουσιαστικά την ΚΕΦΕ, τα κομματικά στελέχη της Επιτροπής αποφάσιζαν να στείλουν επιστολή στον νέο πρόεδρο, ζητώντας τα κοινοβουλευτικά μέλη της ΚΕΦΕ να συμμετέχουν στις συνεδριάσεις και να μην «απουσιάζουν συστηματικά». Στο εσωτερικό της Επιτροπής έγινε συζήτηση ότι η πρόταση Γκιουλέκα είναι αντικαταστατική, ενώ σε α- νάλογη δημοσιογραφική ερώτηση στη Βουλή, ο βουλευτής Θεσσαλονίκης σχολίασε ότι «εμείς απολογούμαστε στους πολίτες, δεν θα διαλύσουμε το κόμμα κολλημένοι με το καταστατικό». EUROKINISSI/ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΙΣΙΝΑΣ EUROKINISSI/ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΙΣΙΝΑΣ «Ζητώ από όλους και κυρίως από τους τέσσερις υποψηφίους να χαμηλώσουν τους τόνους ώστε να βγει η παράταξη από το τέλμα», τόνισε ο κ. Γ. Πλακιωτάκης. Δεν της αρκούσε η πολιτική ανυποληψία που την απειλεί, η Ν.Δ. κινδύνευσε χθες να εμπλακεί και σε μία άνευ προηγουμένου νομική αντιπαράθεση σχετικά με το πρόσωπο του υπηρεσιακού προέδρου που θα οδηγήσει το κόμμα στις εσωκομματικές κάλπες. Η απόφαση του κ. Ευ. Μεϊμαράκη να ορίσει τον κ. Γ. Πλακιωτάκη ως αντιπρόεδρο και, διά της παραίτησής του, επικεφαλής του κόμματος (σ.σ. ό,τι ακριβώς είχε πράξει τον Ιούλιο ο κ. Σαμαράς με τον κ. Μεϊμαράκη) αμφισβητήθηκε, αρχικώς, από μερίδα βουλευτών. Ο κ. Χαρ. Αθανασίου, μάλιστα, σημείωσε στο Περιστύλιο της Βουλής ότι η τοποθέτηση Πλακιωτάκη είναι αντικαταστατική, προσθέτοντας ότι του κόμματος πρέπει να ηγηθεί ο κ. Ανδρ. Παπαμιμίκος. Το σκεπτικό της αμφισβήτησης εδράζεται στην ερμηνεία του καταστατικού, σύμφωνα με το οποίο μόνον ο νόμιμος πρόεδρος, δηλαδή ο εκλεγμένος από τη βάση, μπορεί να ορίσει αντιπροέδρους προκειμένου να τον αναπληρώσουν. Ο κ. Μεϊμαράκης ορίστηκε ο ίδιος αντιπρόεδρος και, συνεπώς, δεν έχει τις πλήρεις αρμοδιότητες προκειμένου να ορίσει ο ίδιος αντιπρόεδρο, έλεγαν οι ίδιες πηγές. Σε παράλληλο χρόνο, η ανακοίνωση του κ. Ανδρέα Παπαμιμίκου ότι κωλύεται να προεδρεύσει της ΚΕΦΕ φούντωσε τα σενάρια για μετωπική κίνηση αμφισβήτησης της τοποθέτησης του κ. Πλακιωτάκη. Κι αυτό διότι, σύμφωνα πάλι με το καταστατικό, ελλείψει αντιπροέδρων, σε περίπτωση παραίτησης του προέδρου, του κόμματος ηγείται ο γραμματέας. Μάλιστα, το νομικό κουβάρι γινόταν ακόμη πιο μπερδεμένο καθώς με το κώλυμα Παπαμιμίκου στην ΚΕΦΕ, την προεδρία θα έπρεπε να αναλάβει ο κ. Γ. Πλακιωτάκης, ως γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, ο οποίος όμως στο μεσοδιάστημα είχε επιλεγεί ως αντιπρόεδρος και, εν συνεχεία, πρόεδρος του κόμματος! Στην Κοινοβουλευτική Ομάδα σήμανε συναγερμός, ενώ ομάδα βουλευτών αναζήτησε νομικά αντεπιχειρήματα, με κυριότερο ότι ο κ. Μεϊμαράκης άσκησε πλήρεις αρμοδιότητες, έχοντας καταρτίσει ψηφοδέλτια για τις εκλογές του Σεπτεμβρίου και έχοντας καταγραφεί στον Αρειο Πάγο ως πρόεδρος της Ν.Δ. Εντέλει, πρυτάνευσε η λογική και οι τρεις υποψήφιοι (Μητσοτάκης, Τζιτζικώστας, Γεωργιάδης), δίνοντας τον τόνο, δήλωσαν ότι αποδέχονται την τοποθέτηση Πλακιωτάκη, βάζοντας τέλος σε ένα ακόμη εσωκομματικό επεισόδιο πριν αυτό βαθύνει έτι περαιτέρω την εσωστρέφεια της παράταξης. Θολό τοπίο στο ασφαλιστικό από Κατρούγκαλο Της ΔΩΡΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Περιορίστηκε να διαβεβαιώσει την Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ ότι η εθνική σύνταξη θα χορηγείται σε όσους έχουν συμπληρώσει 15 χρόνια ασφάλισης. Στο Κυβερνητικό Συμβούλιο Κοινωνικής Πολιτικής (ΚΥΣΚΟΙΠ) πρόκειται να παρουσιασθεί σήμερα και να συζητηθεί η πρόταση για το νέο ασφαλιστικό, με πηγές του Μαξίμου να αναφέρουν ότι πρόθεση της κυβέρνησης παραμένει το σχετικό νομοσχέδιο να έρθει προς ψήφιση στη Βουλή πριν από τα Χριστούγεννα. Η συζήτηση για το θέμα άνοιξε χθες στην Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ, όπου ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος παρουσίασε ένα γενικό περίγραμμα των κυβερνητικών προθέσεων, χωρίς ωστόσο να εισέλθει σε λεπτομέρειες, ενδεχομένως και προς αποφυγήν εσωκομματικής γκρίνιας. Τα βασικά σημεία του σχεδίου που παρουσίασε χθες ο κ. Κατρούγκαλος περιλαμβάνουν την καθιέρωση μιας εθνικής σύνταξης, η οποία θα συνδέεται με ρήτρα ανάπτυξης, και η οποία θα χορηγείται σε όλους όσοι έχουν συμπληρώσει 15 χρόνια ασφάλισης. Από εκεί και πέρα, για κάθε νέο συνταξιοδοτούμενο θα προστίθεται μια αναλογική σύνταξη, για την οποία θα ισχύουν ενιαίοι κανόνες υπολογισμού και ενιαίος συντελεστής αναπλήρωσης, με βάση τα επιπλέον χρόνια ασφάλισης του κάθε δικαιούχου. Αναφορικά με το θέμα της αύξησης των εργοδοτικών εισφορών, ο υ- πουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης δήλωσε (STAR) ότι πρόθεση της κυβέρνησης είναι να παραμείνουν όπως είναι, αλλά εάν κριθεί απολύτως αναγκαίο να υπάρξει αύξηση, δεν θα είναι μεγαλύτερη από μία ποσοστιαία μονάδα. Ο υπουργός Εργασίας αναφέρθηκε σε ένα νέο σύστημα, το οποίο θα διαμορφωθεί με βάση την ανάγκη να επιτευχθεί βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, να ε- πιτευχθεί εξορθολογισμός με δικαιοσύνη και διατήρηση του αναδιανεμητικού χαρακτήρα. Από την πλευρά των μελών της Πολιτικής Γραμματείας ζητήθηκε να εξαντληθεί κάθε προσπάθεια, προκειμένου να προστατευθούν τα χαμηλότερα εισοδήματα και οι μικρές συντάξεις, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν υπήρξε καμιά αναφορά από τον κ. Κατρούγκαλο σε επανυπολογισμό των συντάξεων ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΣΑΪΤΑΣ/ΑΠΕ-ΜΠΕ Για το ασφαλιστικό αναμένεται να συνεδριάσει και το υπουργικό. που ήδη καταβάλλονται. Πάντως, η Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ αναμένεται να συνεδριάσει εκ νέου για το θέμα, καθώς, όπως παρατηρούσαν στελέχη της, δεν υπάρχει συνολική εικόνα για τις αλλαγές που θα εισαχθούν με το νέο ασφαλιστικό και η μέχρι τώρα ενημέρωση είναι πολύ γενική, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να γίνει αξιολόγηση και να ασκηθεί κριτική επί συγκεκριμένων ζητημάτων. Αναμένεται ότι καλύτερη εικόνα θα διαμορφωθεί μετά τη σημερινή συνεδρίαση του ΚΥΣΚΟΙΠ, υπό τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Γ. Δραγασάκη, ενώ για το ασφαλιστικό αναμένεται να συνεδριάσει και το υπουργικό συμβούλιο προσεχώς. Εκτενής διάλογος Επιπλέον, τα μέλη της Γραμματείας ζήτησαν, πριν οριστικοποιηθούν οι όποιοι σχεδιασμοί, να γίνει εκτενής διάλογος και διαβούλευση με όλους τους εμπλεκόμενους κοινωνικούς φορείς, ενώ για το ασφαλιστικό αναμένονται οι πρωτοβουλίες του πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα προς τα κόμματα της αντιπολίτευσης, καθώς είναι ένα από τα ζητήματα που ο ίδιος έθεσε στο αίτημά του για ε- θνική συνεννόηση και συναίνεση. Στην κατεύθυνση αυτή, αναμένονται οι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης, αλλά συνεργάτες του πρωθυπουργού αναφέρουν ότι ο κ. Τσίπρας θα απουσιάσει σήμερα και αύριο, επισκεπτόμενος Ισραήλ και Παλαιστίνη, ενώ ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος θα απουσιάσει αύριο και την Παρασκευή, λόγω επίσκεψης στην Ιταλία. Πέραν του ασφαλιστικού, στη χθεσινή συνεδρίαση της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ συζητήθηκαν οργανωτικά θέματα ενόψει του συνεδρίου του κόμματος και αποφασίσθηκε η συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής στις 12 Δεκεμβρίου. Πρ. Παυλόπουλος: Ισχυρό πλήγμα από το PSI Στην ανάγκη να στηριχθεί το ασφαλιστικό σύστημα όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε όλες τις χώρες της Ε.Ε., αναφέρθηκε χθες ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Πρ. Παυλόπουλος, σε συνάντηση που είχε στο Προεδρικό Μέγαρο με τον πρόεδρο των εργοδοτών της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής Γιάσεκ Κράβζικ. Ο κ. Παυλόπουλος έκανε ευθεία διασύνδεση της κοινωνικής συνοχής με ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος, επισημαίνοντας ότι «το κοινωνικό κράτος και τα κοινωνικά δικαιώματα είναι τα βασικά συστατικά στοιχεία της ευρωπαϊκής δημοκρατίας και του ευρωπαϊκού πολιτισμού». Απευθυνόμενος στον κ. Κράβζικ, ζήτησε τη συμβολή και τις ιδέες του φορέα που εκπροσωπεί για τη στήριξη του ελληνικού ασφαλιστικού συστήματος, «το οποίο πρέπει να στηριχθεί γιατί ο ελληνικός λαός έχει κάνει τεράστιες θυσίες για να μείνει στην Ε.Ε. και την Ευρωζώνη». Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα «έχει Σε συνάντηση με τον πρόεδρο εργοδοτών της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής Γ. Κράβζικ ζήτησε στήριξη του ασφαλιστικού. υποστεί ένα τεράστιο πλήγμα όταν έγινε το PSI, όταν έγινε δηλαδή η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Πλήρωσε τότε πολύ ακριβά το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα. Χωρίς το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων που κατείχε, το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα θα μπορούσε να είναι βιώσιμο για πολλά χρόνια». Επί τούτου, επισήμανε ότι «δεν μπορεί να είναι αυτό το θύμα της αναδιάρθρωσης ενός χρέους». Ο κ. Κράβζικ ανέφερε ότι όλα τα κράτη της Ε.Ε. πρέπει να στηρίξουν την κοινωνική συνοχή και πρόσθεσε: «Στηρίξαμε ανέκαθεν την Ελλάδα και τον ελληνικό κοινωνικό διάλογο. Πιστεύουμε ότι αυτό θα βοηθήσει στη μεταρρύθμιση και τον μετασχηματισμό», ενώ τόνισε την ανάγκη συνεργασίας, «ώστε να έχουμε μια Ε.Ε. εργοδοτών, εργαζομένων και κοινωνίας που θα είναι κοινωνία ευημερίας για όλους».

15-OIK_ELLADA_KATHI 25/11/15 00:10 Page 15 Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015 ΕΛΛΑΔΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 15 Η Frontex φεύγει από την Ελλάδα Ελληνες αξιωματούχοι κάνουν λόγο για πολιτική - διπλωματική ήττα της Aθήνας Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΟΥΛΙΩΤΗ Σε κατάργηση του παραρτήματός της στον Πειραιά προσανατολίζεται η Frontex παρά την ένταση της προσφυγικής - μεταναστευτικής κρίσης. Οριστική απόφαση πρόκειται να ληφθεί στη σημερινή συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου στη Βαρσοβία. Επισήμως, η αναστολή λειτουργίας του γραφείου που φιλοξενείται από το 2010 στον Πειραιά αποδίδεται σε αναδιάταξη των υ- πηρεσιών του οργανισμού. Ωστόσο αρμόδιοι Ελληνες αξιωματούχοι χαρακτηρίζουν πολιτική - διπλωματική ήττα μια ενδεχόμενη αναστολή λειτουργίας του περιφερειακού γραφείου, αποδίδοντάς την σε αποδυνάμωση της επιρροής της Ελλάδας στο εσωτερικό της Ε.Ε. Εξάλλου, υ- πάρχουν πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες η Ιταλία εργάζεται στο παρασκήνιο προκειμένου να πετύχει τη μεταφορά στην επικράτειά της όχι μόνο του περιφερειακού γραφείου από τον Πειραιά, αλλά του κεντρικού διοικητηρίου του οργανισμού από τη Βαρσοβία. Πάντως, στέλεχος του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας δήλωσε χθες το βράδυ στην «Κ» ότι γίνονται προσπάθειες προκειμένου να αποφευχθεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο: «Εχουμε προβεί σε τεκμηριωμένες παρεμβάσεις για την ανάγκη συνέχισης λειτουργίας του παραρτήματος στον Πειραιά» δήλωσε. Ο ίδιος διευκρίνισε ότι «ακόμα κι αν ανασταλεί η λειτουργία του γραφείου, οι επιχειρήσεις της Frontex στην Ελλάδα θα συνεχιστούν». Η συμφωνία για την εγκατάσταση του επιχειρησιακού γραφείου της Frontex στον Πειραιά υπεγράφη τον Αύγουστο του 2010 και είχε α- ποστολή την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Η συμφωνία είχε υπογραφεί από τον πρώην υ- πουργό Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, και τον τότε επικεφαλής του οργανισμού, Φινλανδό Ιλκα Λαϊτίνεν. Ενώ κατά την έναρξη λειτουργίας του το γραφείο απασχολούσε 15-17 άτομα προσωπικό, από το 2012 άρχισε η αποδυνάμωσή του, ενώ το 2015 έφτασε να απασχολεί μόλις 5 υπαλλήλους. «Η κεντρική διοίκηση της Frontex στη Βαρσοβία αντιμετώπιζε το περιφερειακό γραφείο στην Ελλάδα ως προϊόν ανεπιθύμητου τοκετού» δήλωσε στην «Κ» Ελληνας αξιωματούχος με άριστη γνώση του θέματος. Τον Οκτώβριο ανετέθη με ε- ντολή Βαρσοβίας σε ιδιωτικό φορέα η αξιολόγηση του γραφείου στον Πειραιά, που ολοκληρώθηκε με θετικά συμπεράσματα για την Ελλάδα. Παρ όλα αυτά υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες κατάργησής του στο πλαίσιο «διοικητικής ανασυγκρότησης» της Frontex. Eπιπλέον, προβάλλεται το επιχείρημα ότι οι αρμοδιότητες του περιφερειακού γραφείου θα υποκατασταθούν από τη λειτουργία του νέου hotspot στον Πειραιά, μολονότι το πρώτο έχει αρμοδιότητα τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. και το δεύτερο την καταγραφή προσφύγων και μεταναστών. «Το γραφείο της Frontex δημιουργήθηκε με νόμο (3902/2010) και δεν μπορεί να καταργηθεί με α- πόφαση του οργανισμού. Εξάλλου το hotspot εξακολουθεί να στερείται νομικής βάσης» λέει στην «Κ» Ελληνας αξιωματούχος που μετέχει στις διαπραγματεύσεις. Την οριστική απόφαση πρόκειται να λάβει το διοικητικό συμβούλιο της Frontex που συνεδριάζει σήμερα στη Βαρσοβία. Πρόσφυγες που μόλις έχουν φτάσει στις ακτές της Λέσβου περιμένουν να λάβουν ιατρική βοήθεια. Δεκάδες βάρκες φτάνουν από χθες ξανά στη Λέσβο Της ΤΑΝΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΠΟΥΛΟΥ Μετά την ολιγοήμερη ανάπαυλα χθες, βοηθούντος του καιρού, περισσότερες από 60 βάρκες με μετανάστες έφτασαν στη Λέσβο. Πάντως, η προσωρινή διακοπή των ροών έδωσε τη δυνατότητα μεταφοράς του κέντρου φιλοξενίας από το κλειστό γυμναστήριο Γαλατσίου, που σταμάτησε να λειτουργεί, στο Τάε Κβον Ντο. Η δομή στον Ελαιώνα χθες φιλοξενούσε μόνο 200 άτομα, ενώ το Ελληνικό ήταν ά- δειο. Η αλλαγή χώρου εντάσσεται στο σχέδιο του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής να λειτουργούν κάποιοι χώροι στην Αττική εναλλάξ έως ότου δημιουργηθούν μονιμότερες εγκαταστάσεις. Χθες, τη Λέσβο επισκέφτηκαν ο α- ναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για θέματα Ευρωπαϊκών Υ- ποθέσεων, Νίκος Ξυδάκης, και ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας, οι οποίοι συνόδευσαν στο νησί τους πρέσβεις των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ε- νωσης. Mάλιστα, μόλις οι επισκέπτες βγήκαν από το αεροπλάνο είδαν βάρκες με πρόσφυγες να προσεγγίζουν τις α- κτές κοντά στο αεροδρόμιο, από τις ο- ποίες αποβιβάζονταν γυναίκες με βρέφη και παιδιά, εξαντλημένοι και βρεγμένοι έως το κόκαλο. Το «από μηχανής» περιστατικό λειτούργησε καταλυτικά, καθώς οι επισκέπτες διαπίστωσαν με έκπληξη την κατάσταση που επικρατεί στο νησί, καθημερινά. Στόχος της ε- πίσκεψης ήταν, όπως δήλωσε στην «Κ» η υποστράτηγος, προϊσταμένη του κλάδου αλλοδαπών και προστασίας συνόρων της Ελληνικής Αστυνομίας, Ζαχαρούλα Τσιριγώτη, «οι άνθρωποι αυτοί να δουν από κοντά τι συμβαίνει και πώς ακριβώς γίνεται η καταγραφή και ταυτοποίηση, και να μεταφέρουν στις χώρες τους το μήνυμα ότι το πρόβλημα είναι ευρωπαϊκό». Τρία σημεία καταγραφής Από χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχουν πολλές φορές εκφραστεί ενστάσεις για τον τρόπο που γίνεται η καταγραφή και ταυτοποίηση στα νησιά, αλλά και συγκεκριμένες κατηγορίες που αφορούν τη μη καταγραφή ατόμων. Η οργάνωση μιας συντεταγμένης ξενάγησης ειδικά στη Λέσβο, όπου εντός των επόμενων δύο εβδομάδων αναμένεται να τεθεί σε πλήρη λειτουργία το hotspot στη Μόρια, ήταν μια προσπάθεια από την πλευρά της κυβέρνησης να λυθούν οι όποιες παρανοήσεις αλλά και αντιρρήσεις. Σύντομα στη Μόρια θα μπορούν να λειτουργήσουν τρία σημεία καταγραφής, στα οποία θα μπορούν ημερησίως να καταγράφονται 1.000-1.500 άτομα, προσέθεσε η κ. Τσιριγώτη. Η ομάδα, επίσης, με σκάφος του λιμενικού, έπλευσε στον θαλάσσιο χώρο μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας προκειμένου να καταδειχθεί «πόσο ευάλωτη είναι η οριογραμμή μας», σύμφωνα με κύκλους του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής. Ανάμεσα στα σκάφη που έφτασαν χθες στη Λέσβο αποβιβάζοντας στους συνήθεις ρυθμούς εκατοντάδες μετανάστες, ήταν κι ένα ιστιοφόρο που μετέφερε 140 μετανάστες από την Τουρκία. Οι επιβάτες πλήρωσαν σύμφωνα με δηλώσεις τους 3.000 ευρώ έκαστος για να ταξιδέψουν με ασφάλεια. Στο Πλωμάρι και στον κόλπο της Καλλονής ξεβράστηκαν χθες δύο πτώματα τα οποία μεταφέρθηκαν στο νεκροτομείο Μυτιλήνης για νεκροψία - νεκροτομή, ώστε να εξακριβωθούν τα ακριβή αίτια του θανάτου τους. Οι Αρχές αναφέρουν ως παράξενο στοιχείο το γεγονός ότι το ένα από τα δύο πτώματα φορούσε βατραχοπέδιλα. AFP

16-OIK_ELLADA_KATHI 24/11/15 17:37 Page 16 16 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ EΛΛΑΔΑ Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015 Τα... παιδιά ενός κατώτερου Θεού πλήρωσαν την κρίση Η ανεργία χτύπησε σχεδόν μόνο τους εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα Oι αμοιβές τους συρρικνώθηκαν περισσότερο από του Δημοσίου Του ΛΕΩΝΙΔΑ ΣΤΕΡΓΙΟΥ Το «μάρμαρο» της κρίσης πλήρωσε κυρίως ο ιδιωτικός τομέας, με το Δημόσιο να μένει σχεδόν στο απυρόβλητο και να προστατεύεται από τις κυβερνήσεις ως «ιερή αγελάδα» προς χάρη του πολιτικού κόστους. Μόνο που το κόστος αυτό και οι παρενέργειες της ασύμμετρης δημοσιονομικής προσαρμογής συνέθλιψαν κάθε παραγωγικό στοιχείο που θα μπορούσε να είχε μετριάσει την ύφεση και να είχε επαναφέρει την ανάκαμψη ταχύτερα. Οι διαπιστώσεις και οι αριθμοί που ακολουθούν είναι τραγικοί και ταυτόχρονα προκαλούν έντονο προβληματισμό για το μέλλον, καθώς η κρίση και οι λάθος πολιτικές επιλογές έπληξαν το πιο ζωτικό και πολύτιμο κομμάτι μιας οικονομίας: το ανθρώπινο κεφάλαιο και μάλιστα τους εκατοντάδες χιλιάδες νέους με προσόντα που εγκατέλειψαν την Ελλάδα προς αναζήτηση μιας καλύτερης τύχης. Η πολιτική των «ισοδύναμων» μέτρων, με στόχο να προστατευθεί όσο γινόταν το Δημόσιο, είχε θλιβερές ε- πιπτώσεις στα εισοδήματα του ιδιωτικού τομέα, την απασχόληση και την ανταγωνιστικότητα. Το μείγμα αυτό δημιουργούσε την ανάγκη λήψης νέων μέτρων που πάλι με τη λογική των «ισοδύναμων» μεταφραζόταν κυρίως σε φόρους που οδηγούσαν σε μεγαλύτερη ύφεση, ανεργία και διατήρηση των στρεβλώσεων. Οι «ισοδύναμοι» φόροι ήταν η εύκολη λύση προκειμένου να μη θιγούν οι δαπάνες για τη διατήρηση ενός α- ντιπαραγωγικού Δημοσίου. Ταυτόχρονα, τα στοιχεία και οι α- ριθμοί καταρρίπτουν μύθους και φέρνουν στην επιφάνεια αλήθειες που Η ασύμμετρη δημοσιονομική προσαρμογή συνέθλιψε κάθε παραγωγικό στοιχείο που θα μπορούσε να μετριάσει την ύφεση και να επαναφέρει την ανάκαμψη. σε πολλούς δεν αρέσουν. Για παράδειγμα, το συνολικό εισόδημα από συντάξεις αυξήθηκε, διότι αυξήθηκαν περισσότερο οι συνταξιούχοι. Ετσι, η μέση σύνταξη μειώθηκε σημαντικά. Αλλο παράδειγμα: Τα εισοδήματα από αγροτικές δραστηριότητες όχι μόνο δεν επλήγησαν, αλλά παρουσίασαν αύξηση. Επίσης, τα «ρετιρέ» των ΔΕΚΟ βρέθηκαν στο «ισόγειο» καθώς υπέστησαν τις μεγαλύτερες μειώσεις μισθών μεταξύ όλων των κατηγοριών εργαζομένων. Βέβαια, είχαν και τους μεγαλύτερους μισθούς. Για τον λόγο αυτό, ίσως είναι πιο σωστό να δούμε κάθε κατηγορία από ποιο επίπεδο εισοδημάτων ξεκίνησε και πού κατέληξε, παρά να περιοριστούμε στις μεταβολές της τελευταίας εξαετίας. Αλλά πριν περάσουμε στη σύγκριση εισοδημάτων πριν και μετά την κρίση, ας μείνουμε για λίγο στις μεταβολές. Και αυτό διότι θα οδηγηθούμε σε ε- ντυπωσιακές και αντιφατικές διαπιστώσεις στη συνέχεια, οι οποίες ε- ξηγούνται από τη διατήρηση των στρεβλώσεων, των αδικιών και της τεράστιας ανισοκατανομής εισοδήματος που δύο μνημόνια δεν κατόρθωσαν να θεραπεύσουν. Μειώσεις μισθών Από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος προκύπτει ότι οι μέσες ακαθάριστες (ονομαστικές) αποδοχές στο σύνολο της οικονομίας μειώθηκαν κατά 19,3% από το 2010 έως σήμερα. Πώς προέκυψε αυτή η μείωση: Οι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα μειώθηκαν κατά 20,7% και μόνο στον τραπεζικό τομέα 23,3%, όταν στο στενό Δημόσιο οι περικοπές ήταν 12,4%. Εάν μάλιστα ληφθούν υπ όψιν οι αυξήσεις που πήραν οι δημόσιοι υπάλληλοι ένα χρόνο πριν (το 2009), τότε η συνολική μείωση των μισθών στο Δημόσιο υ- πολογίζεται σε 7,8%, όταν στον ιδιωτικό τομέα είναι 18,5%. Υπενθυμίζεται ότι όταν ξεκίνησαν οι μειώσεις μισθών το 2010 (λόγω του πρώτου μνημονίου), το 2009 στο Δημόσιο υπήρξαν αυξήσεις 5,2%, στις ΔΕΚΟ 7,7%, ενώ στον ιδιωτικό τομέα μόλις 2,8%. Από την παραπάνω σύγκριση προκύπτει ότι οι μειώσεις μισθών στον ιδιωτικό τομέα ήταν περίπου διπλάσιες από ό,τι στο στενό Δημόσιο. Η διαπίστωση αυτή γίνεται πιο τραγική όταν δούμε ότι οι μειώσεις αυτές α- φορούσαν κυρίως τους κατώτατους μισθούς και μάλιστα του ιδιωτικού τομέα. Διότι, η συνολική μείωση μισθών των ιδιωτικών υπαλλήλων από το 2010 μέχρι σήμερα ήταν 20,7% και στις κατώτατες αποδοχές 19,9%. Η μεγάλη αυτή περικοπή συνέβη τον Φεβρουάριο του 2012, όταν ο κατώτατος μισθός μειώθηκε κατά 22% για άτομα άνω των 25 ετών και κατά 32% για κάτω των 25 ετών. Ας θυμηθούμε λίγο εκείνη την εποχή και τους κατώτατους μισθούς σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. Πριν από τις περικοπές, ο κατώτατος μισθός στον ιδιωτικό τομέα ήταν 751,39 ευρώ. Μετά την περικοπή του 2012, ο κατώτατος μισθός για άτομα κάτω των 25 ετών γίνεται 510,95 ευρώ και για άνω των 25 ετών στα 586,08 ευρώ. Αυξήθηκε ο κατώτατος μισθός στο Δημόσιο Στο Δημόσιο πριν από την αλλαγή του ενιαίου μισθολογίου, ο εισαγωγικός μισθός ήταν 711 ευρώ. Με το νέο μισθολόγιο αυξήθηκε στα 780 ευρώ. Ετσι, παρά την κατάργηση πολλών ε- πιδομάτων στο Δημόσιο (και στον ι- διωτικό τομέα) και της προσωπικής διαφοράς, ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε σε σχέση με τον αντίστοιχο του ιδιωτικού τομέα. Βέβαια, θεωρητικά στον ιδιωτικό τομέα δεν υπάρχει α- νώτατος μισθός, όπως στο Δημόσιο που ορίστηκε με το ενιαίο μισθολόγιο στα 2.409 ευρώ τον μήνα. Ενα άλλο θεωρητικό παράδειγμα είναι το εξής: άγαμος ιδιωτικός υπάλληλος με τρεις τριετίες λαμβάνει 761,90 ευρώ και ο αντίστοιχος της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στο Δημόσιο λαμβάνει γύρω στα 1.000 ευρώ τον μήνα. Η σύγκριση μισθών (πέραν των κατώτατων) μεταξύ Δημοσίου και ιδιωτικού τομέα είναι περισσότερο θεωρητική. Διότι η μισθολογική εξέλιξη στο Δημόσιο εξαρτάται από τη βαθμίδα της εκπαίδευσης και το μισθολογικό κλιμάκιο που μεταβάλλεται με διετίες ή τριετίες. Για παράδειγμα, ένας υ- πάλληλος υποχρεωτικής εκπαίδευσης χωρίς προϋπηρεσία γνωρίζει ότι θα εισέλθει με τον μισθό του πρώτου κλιμακίου στην κατηγορία του, δηλαδή με 780 ευρώ. Αντίθετα, ένας πτυχιούχος χωρίς προϋπηρεσία στον ιδιωτικό τομέα θα εισέλθει με τον βασικό Ενας πτυχιούχος χωρίς προϋπηρεσία στον ιδιωτικό τομέα παίρνει 586 ευρώ, ενώ στο Δημόσιο γύρω στα 1.000-1.100 ευρώ. μισθό των 586 ευρώ. Ο αντίστοιχος, στο Δημόσιο θα έπαιρνε γύρω στα 1.000-1.100 ευρώ. Επίσης, στον ιδιωτικό τομέα παραμένουν οι 14 μισθοί, ενώ στο Δημόσιο υπάρχουν 12 καταβολές τον χρόνο. Ομως, αυτά ισχύουν για όσους έχουν ακόμα δουλειά πλήρους απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα και φυσικά πληρώνονται από τις επιχειρήσεις τους. Διότι στον ιδιωτικό τομέα, πέρα από το καθεστώς των 4ωρων και άλλων ευέλικτων μορφών εργασίας, το φαινόμενο των απλήρωτων εργαζομένων (ή καθυστερήσεων στις καταβολές μισθών) κοντεύει να γίνει κανόνας. Ετσι, λοιπόν, εισέρχεται και ένας ακόμα παράγοντας στο ποιος πληρώνει τον λογαριασμό της κρίσης. Ο παράγοντας αυτός δεν σχετίζεται με το ύψος των αποδοχών, αλλά με το πόσοι τελικά εργάζονται και με ποια μορφή. Δείτε το εξής «μαγικό»: Η συνολική δαπάνη για αποδοχές και εργοδοτικές εισφορές στο σύνολο της οικονομίας μειώθηκε από το 2010 μέχρι σήμερα κατά 35,6%. Ομως, η ίδια δαπάνη ανά εργαζόμενο, μόλις κατά 17,8%! Πώς γίνεται αυτό; Προφανώς δεν πληρώνεται ο ίδιος αριθμός εργαζομένων. Με άλλα λόγια, η μείωση της δαπάνης οφείλεται στις απολύσεις. Δηλαδή στην ανεργία που δημιουργεί άλλο δημοσιονομικό κόστος (επιδόματα) και προβλήματα στα Ταμεία. Κι ενώ συμβαίνουν όλες αυτές οι περικοπές σε μισθούς, θέσεις εργασίας και στις εργοδοτικές εισφορές (2,9 ε- κατοστιαίες μονάδες το 2014), το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος στο σύνολο της οικονομίας μειώνεται κατά 19,2%. Η μείωση αυτή συμβάλλει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Πώς προήλθε η μείωση αυτή; Με μείωση του κόστους εργασίας κατά 24,8% του ιδιωτικού τομέα. Δηλαδή, η συμπίεση του κόστους εργασίας ή, με άλλα λόγια, η βάση για αύξηση της ανταγωνιστικότητας προήλθε κυρίως από τον ιδιωτικό τομέα. Η αντίστοιχη βελτίωση του Δημοσίου ήταν πολύ μικρότερη και γι αυτό ο μέσος όρος πέφτει στο 19,2%. Ανεργία Οι απολύσεις, η εκτίναξη της ανεργίας και οι νέες μορφές εργασίας α- φορούν τον ιδιωτικό τομέα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπ. Εργασίας, οι νέες προσλήψεις στον ιδιωτικό τομέα στο εννεάμηνο του 2015 αφορούσαν κατά 36,39% μερική απασχόληση, 18,44% εκ περιτροπής απασχόληση και κατά 45% πλήρη. Από την ΕΛΣΤΑΤ Εσπειραν φόρους, θερίζουν απολύσεις Σύμφωνα με μία εκτίμηση στελεχών του ΔΝΤ που είχε γίνει κατά τη διάρκεια του πρώτου μνημονίου, για κάθε δημόσιο υπάλληλο που διατηρείται στη θέση του ενώ περισσεύει, απολύονται τέσσερις του ιδιωτικού τομέα. Ο υπολογισμός αυτός είχε στηριχθεί σε μια σειρά τεχνικών υποθέσεων που όριζαν την έννοια του δημοσίου υπαλλήλου που «περισσεύει» και το πώς μεταφέρεται το κόστος αυτό στον ιδιωτικό τομέα. Με πολύ απλά λόγια, η υπόθεση είχε στηριχθεί στο ότι η δημοσιονομική προσαρμογή θα πρέπει να μοιραστεί μεταξύ περικοπών δαπανών και αύξηση φόρων με τρόπο που να δημιουργεί τη μικρότερη ύφεση και τη μικρότερη μείωση στα φορολογικά έσοδα. Αυτό α- παιτούσε μεγαλύτερη μείωση του δημοσίου τομέα ή «ισοδύναμα»: μείωση μισθών στο Δημόσιο, περικοπές συντάξεων, φόροι (σε ό- λους), κ.λπ. Οι κυβερνήσεις προτίμησαν τα «ισοδύναμα», τα οποία όμως προκαλούσαν ύφεση (μείωση διαθέσιμου εισοδήματος, καταναλωτικής δαπάνης κ.λπ.) και μείωση φορολογικών εσόδων και ανάγκη για λήψη νέων μέτρων. Φυσικά προκύπτει το ερώτημα: η απόλυση δημοσίων υπαλλήλων δεν θα προκαλούσε μείωση κατανάλωσης, φορολογικών εσόδων, αύξηση δαπανών για επιδόματα ανεργίας κ.λπ.; Ναι, αλλά σε μικρότερο βαθμό με αυτό που συνέβη. Διότι οι αρνητικές συνέπειες των «ισοδύναμων» ήταν μεγαλύτερες από αυτές της απώλειας, π.χ., 100.000 θέσεων εργασίας στο Δημόσιο. Με άλλα λόγια, θα είχε υπάρξει μικρότερη φορολογία στο σύνολο της οικονομίας και αντί να είχαν χάσει τη δουλειά τους 600.000 άτομα από τον ι- διωτικό τομέα, θα είχαν απολυθεί 300.000. διαπιστώνουμε ότι οι άνεργοι από περίπου 560.000 άτομα το 2010 εκτινάσσονται σε 1.180.000 τον Αύγουστο του 2015. Δηλαδή αυξήθηκαν κατά περίπου 680.000 άτομα. Οι απασχολούμενοι μειώθηκαν κατά 875.700 ά- τομα. Η διαφορά των περίπου 195.000 (αρνητικό ισοζύγιο) οφείλεται στο γεγονός ότι οι αποχωρήσεις (κυρίως από συνταξιοδοτήσεις στο Δημόσιο και α- πολύσεις στον ιδιωτικό τομέα) δεν καλύφθηκαν από περισσότερες προσλήψεις. Ετσι, το αρνητικό ισοζύγιο με την έννοια των απολύσεων-προσλήψεων αφορά τον ιδιωτικό τομέα, παρά τη συρρίκνωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων από περίπου 1 εκατ. το 2009 σε 576.000 το 2015. Η συρρίκνωση του Δημοσίου προήλθε κυρίως μέσω φυσικών αποχωρήσεων (συνταξιοδοτήσεις) και της μείωσης των συμβασιούχων. Τι θα είχε συμβεί εάν η μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων ήταν πιο «βίαιη», δηλαδή να είχε γίνει ένας σημαντικός αριθμός απολύσεων; Πριν από την εξαγωγή οποιωνδήποτε συμπερασμάτων, που δημοσιεύονται στην ίδια σελίδα, στο πάνω δεξιά κομμάτι, σπεύδουμε να διευκρινίσουμε προς αποφυγή κάθε είδους παρεξηγήσεων ότι η εργασία είναι ιερή και για τους δημοσίους και για τους ιδιωτικούς υπαλλήλους. Κατά συνέπεια, ό,τι γράφεται δεν στρέφεται εναντίον κανενός... Αλήθειες και μύθοι για τον φόρο στο κρασί και την εισπραξιμότητά του Της ΤΑΝΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΠΟΥΛΟΥ Toυλάχιστον 100 εκατ. ευρώ υπολογίζει το ΙΟΒΕ (Ιδρυμα Οικονομικών Βιομηχανικών Ερευνών) ότι χάνονται από τη διακίνηση παράνομου χύμα τσίπουρου ετησίως. Σε αυτά, αν προστεθούν και τα έσοδα που χάνονται από τον ΦΠΑ και τον φόρο εισοδήματος που δεν υπολογίζεται, το ΙΟΒΕ εκτιμά στα 200 εκατ. ευρώ τα χρήματα που χάνονται. Ταυτόχρονα, το 60% του κρασιού που παράγεται στην Ελλάδα διακινείται χύμα, συχνά χωρίς τιμολόγια και παραστατικά. Την ίδια στιγμή που ανθεί η αγορά παράνομου τσίπουρου και κρασιού, η κυβέρνηση επιλέγει να φορολογήσει τους νόμιμους οινοποιούς με αμφίβολα αποτελέσματα για τον τομέα των εσόδων. Η Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Αμπέλου και Οίνου (ΕΔΟΑΟ) μελετά το ενδεχόμενο και τις δυνατότητες να προσφύγει στα κοινοτικά όργανα για την επιβολή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο κρασί, που θα ισχύσει από τις αρχές του χρόνου. «Πολύς μπελάς για το τίποτα», χαρακτηρίζει την κίνηση της κυβέρνησης να επιβάλει τελικά έστω και μειωμένο τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στο κρασί ο οινοποιός-αποσταγματοποιός Κ. Τσιλιλής. Οπως εξηγεί, για να επιβληθεί και να εισπραχθεί ο συγκεκριμένος φόρος, χρειάζεται να εγκαταστήσουν όλα τα οινοποιεία φορολογικές αποθήκες. «Η γραφειοκρατική διαδικασία είναι μεγάλη και απαιτείται να κατατεθεί εγγυητική επιστολή στην τράπεζα. Πρακτικά θα εισπραχθούν ελάχιστα χρήματα και θα ζημιωθούν μόνον οι επίσημες μονάδες», τονίζει. Ετησίως εκτιμάται με μετριοπαθείς υπολογισμούς ότι διακινούνται 24 ε- κατομμύρια λίτρα χύμα τσίπουρο, τα οποία, εφόσον κόβονται τα σχετικά τιμολόγια, φορολογούνται με 0,59 λεπτά το κιλό. Στο εμφιαλωμένο τσίπουρο, που δεν ξεπερνά τα 3 εκατομμύρια Το 60% του κρασιού που παράγεται στην Ελλάδα διακινείται χύμα, συχνά χωρίς τιμολόγια και παραστατικά. λίτρα, επιβάλλεται Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης 3,60 ευρώ ανά φιάλη (700 ml). Χύμα τσίπουρο έχουν δικαίωμα να παράγουν οι αμπελουργοί μέσω βεβαίωσης που τους χορηγείται από το υπουργείο Γεωργίας ή σε περίπτωση περιορισμένης καλλιέργειας από τους οικείους δήμους με παρουσία δύο μαρτύρων. Μια ολόκληρη βιομηχανία συγκέντρωσης και χρήσης αδειών από λίγους, που εξασφαλίζουν έτσι το δικαίωμα παραγωγής μεγάλων ποσοτήτων τσίπουρου, λειτουργεί ανενόχλητη και φυσικά αφορολόγητη. Ταυτόχρονα, βέβαια, δεν φορολογείται ούτε το α- ντίστοιχο εισόδημα που προκύπτει από αυτήν τη δραστηριότητα. Παράλληλα, το κρασί που εμφιαλώνεται στην Ελλάδα δεν ξεπερνά το 40%, ενώ οι μεγαλύτερες ποσότητες διακινούνται χύμα. Το «βαρελίσιο» που σερβίρεται στις ταβέρνες δεν γνωρίζει κανείς από πού ακριβώς προέρχεται. Οι οινοποιοί έχουν ζητήσει ε- πανειλημμένα να επισημαίνεται η προέλευση, η ποικιλία και ο παραγωγός στον κατάλογο, όμως κάτι τέτοιο δεν εφαρμόζεται. Η πάταξη της φοροδιαφυγής, αλλά και η προστασία της ποιότητας ακόμα και του χύμα κρασιού είναι ο λόγος που, σύμφωνα με τη νομοθεσία στη Γαλλία, εμφιαλώνεται α- κόμα και το κρασί που πρόκειται στη συνέχεια να πουληθεί χύμα. Στην Ελλάδα, είχε γίνει μια αντίστοιχη προσπάθεια με την εφαρμογή του ασκού, ωστόσο η οικονομική κρίση ήταν το άλλοθι για να δοθεί άφεση... φόρων στο χύμα κρασί. Το «βαρελίσιο» κρασί που σερβίρεται στις ταβέρνες δεν γνωρίζει κανείς από πού ακριβώς προέρχεται.

17-OIK_ELLADA_KATHI 24/11/15 17:36 Page 17 Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015 ΕΛΛΑΔΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ l 17 Ενώ το εισόδημα συρρικνώνεται, οι τιμές προϊόντων αντιστέκονται Ακριβό το κόστος διαβίωσης στην Ελλάδα σε σχέση με άλλες χώρες Του ΗΛΙΑ Γ. ΜΠΕΛΛΟΥ Μύθος αποδεικνύεται η εκτίμηση πως το κόστος ζωής στην Ελλάδα έχει υ- ποχωρήσει. Ακόμα και σήμερα, είμαστε «ακριβότεροι» στις τιμές σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ενώ το διαθέσιμο εισόδημα των Ελλήνων έχει συρρικνωθεί σημαντικά. Ετσι, σήμερα, έπειτα από μια εξαετία ύφεσης, ακόμα και ένα «έξυπνο» κινητό τηλέφωνο ή ένα λίτρο βενζίνης πωλείται -έστω οριακά- ακριβότερα στην Ελλάδα σε σύγκριση με άλλες χώρες. Η πραγματικότητα, δε, είναι πιο σκληρή, καθώς σε επίπεδο απόλυτων τιμών η σύγκριση για αρκετά προϊόντα και υπηρεσίες αποκαλύπτει πως στη χώρα μας εξακολουθούν να υπάρχουν μερικές από τις ακριβότερες τιμές. Στην Ελλάδα παρατηρείται το εξής παράδοξο: ενώ ο πληθωρισμός εμφανίζεται αρνητικός για 32 συνεχόμενους μήνες, η μείωση των τιμών που αντικατοπτρίζει υπολείπεται πολύ των μειώσεων στο μέσο ετήσιο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών. Ενώ δηλαδή οι τιμές μειώνονται ο- ριακά μετά το 2013, το διαθέσιμο εισόδημα μειώνεται από το 2008 και μετά κατά 6,7% ετησίως, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ. Βρίσκεται σήμερα στα 17.448 ευρώ, πολύ χαμηλότερα από τον μέσο όρο των χωρώνμελών του ΟΟΣΑ που είναι στα 24.339 ευρώ. Κατατάσσεται δηλαδή μόλις στην 27η θέση μεταξύ των 36 χωρώνμελών του Οργανισμού και πολύ χαμηλότερα από άλλες χώρες του ευρωπαϊκού νότου, όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία. Πρακτικά το διαθέσιμο εισόδημα εμφανίζεται να έχει μειωθεί την τελευταία 7ετία με διπλάσιους σχεδόν ρυθμούς από αυτούς της ύφεσης, ελέω ανεργίας και υπερφορολόγησης. Εάν μάλιστα αναλογιστεί κανείς πως μεγάλο μέρος του αποπληθωρισμού στην Ελλάδα αποτελεί προϊόν της υ- ποχώρησης των τιμών του πετρελαίου και όχι δομική αποκλιμάκωση, τότε γίνεται ευκολότερα αντιληπτό πως ελάχιστα πράγματα έχουν γίνει πιο προσιτά. Επιπλέον δεν έχουν υποχωρήσει όλες οι τιμές στην Ελλάδα. Και ακόμα και εκεί που έχουν υποχωρήσει συχνά εμφανίζονται ακόμα υψηλότερες σε σχέση με άλλες συγκρίσιμες ευρωπαϊκές χώρες. Για παράδειγμα ένα κιλό αλεύρι στην Ισπανία κοστίσει Αποδεικνύεται ότι ακόμη και σήμερα πολλά προϊόντα στην Ελλάδα πωλούνται ακριβότερα σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. 1,03 ευρώ όταν στην Ελλάδα αποτιμάται 1,25 ευρώ σύμφωνα με τα στοιχεία της τριμηνιαίας έκθεσης του Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) που έ- γινε τον Οκτώβριο του 2015. Το ίδιο συμβαίνει και με το ψωμί για τοστ που στην Ελλάδα εμφανίζεται ακριβότερο από την Ισπανία αλλά και από τη Γερμανία. Ενα iphone 6s χωρητικότητας 16gb στην Ελλάδα κοστίζει 789 ευρώ έναντι 739 ευρώ στη Γερμανία, την Πορτογαλία και την Αυστρία, 749 ευρώ στη Γαλλία και 770 ευρώ στην Ιταλία. Είναι δηλαδή ακριβότερο από ό,τι σε χώρες με σημαντικά υψηλότερο κατά κεφαλήν διαθέσιμο εισόδημα. Το ίδιο συμβαίνει και με τα αυτοκίνητα. Ενδεικτικές τιμές από το Διαδίκτυο για ένα καινούργιο Volkswagen Golf 1.400 κυβικών εκατοστών βασικού ε- ξοπλισμού δείχνουν πως αυτό κοστίζει περί τα 21.250 ευρώ στην Ελλάδα, έ- ναντι 19.000 ευρώ στη Γαλλία, 20.000 ευρώ στην Ιταλία, 19.500 ευρώ στην Ισπανία και 18.500 ευρώ στη Γερμανία, σύμφωνα με τα στοιχεία της Numbeo, οργανισμό που συλλέγει μαζικά και καταγράφει τέτοια δεδομένα παγκοσμίως τα οποία και χρησιμοποιούν μεγάλοι ανεξάρτητοι οργανισμοί ε- νημέρωσης. Οριακά φθηνότερη εμφανίζεται η Ελλάδα σε σχέση με χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία αλλά και η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Αυστρία σε κάποια άλλα βασικά προϊόντα. Οπως για παράδειγμα ένα παντελόνι τζιν Levis 501 ή εφάμιλλο ή ένα καλοκαιρινό γυναίκειο φόρεμα H&M ή Zara, εμπορικά σήματα που διατίθενται πανευρωπαϊκά. Ομως σε άλλα προϊόντα που απορροφούν σημαντικότατο κομμάτι του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών αλλά και των επιχειρηματικών δαπανών η Ελλάδα παραμένει ακριβότερη. Τι γίνεται όμως με τις τιμές στο κρίσιμο μέτωπο της ενέργειας; Σύμφωνα με στοιχεία από το πανευρωπαϊκό παρατηρητήριο τιμών, fuel-priceseurope.info, στις αρχές της εβδομάδας ένα λίτρο αμόλυβδης βενζίνης 95 ο- κτανίων κόστιζε στην Ελλάδα 1,398 ευρώ. Ηταν δηλαδή η 12η ακριβότερη χώρα μεταξύ των 56 συνολικά ευρωπαϊκών και άλλων χωρών που παρακολουθεί ο εν λόγω οργανισμός. Παράλληλα, στην Ισπανία η ίδια βενζίνη κόστιζε 1,179 ευρώ, στη Γερμανία 1,349 ευρώ, στη Γαλλία 1,307 ευρώ και στην Αυστρία μόλις 1,059 ευρώ. Εδώ η φορολογική αντιμετώπιση των καυσίμων σε κάθε χώρα εμφανώς επηρεάζει τα επίπεδα τιμών. Για σύγκριση αρκεί να αναφερθεί πως στις ΗΠΑ ένα λίτρο α- μόλυβδης κοστίζει 0,518 ευρώ, στη Ρωσία 0,537 και στη Σαουδική Αραβία 0,113 ευρώ... Ενδιαφέρον ίσως έχει και ο λεγόμενος δείκτης The Big Mac index που συγκρότησε το 1986 το περιοδικό The Economist και ο οποίος παρακολουθεί τις τιμές του συγκεκριμένου προϊόντος σταθμισμένες σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης (PPP). H Ελλάδα βρίσκεται στα 3,05 ευρώ έναντι ευρωπαϊκού μέσου όρου 3,7 ευρώ, έναντι 3,00 ευρώ στην Πορτογαλία και 2,95 ευρώ στην Εσθονία. Δουλεύουν περισσότερο Τα πράγματα όμως αποκτούν ακόμα πιο δυσοίωνη χροιά για το επίπεδο διαβίωσης στην Ελλάδα εάν συνυπολογιστούν και άλλες παράμετροι όπως η ένταση εργασίας και η απόδοσή της. Ενας εργαζόμενος στην Αθήνα αμείβεται με λιγότερο από ένα τρίτο όσων θα κέρδιζε εάν εργαζόταν στη Νέα Υόρκη. Ομως το κόστος διαβίωσης στην Ελλάδα ισούται με τα δύο τρίτα αυτού της αμερικανικής μητρόπολης. Εργάζεται δε ετησίως για να κερδίσει αυτά τα εισοδήματα περισσότερο απ ό,τι ένας Γερμανός που ζει στη Φρανκφούρτη, και λαμβάνει πέντε εργάσιμες μέρες τον χρόνο λιγότερη άδεια απ ό,τι εάν εργαζόταν στη γερμανική τραπεζική πρωτεύουσα. Αυτά προκύπτουν από μελέτη της ελβετικής επενδυτικής τράπεζας UBS με τίτλο «Prices & Earnings 2015» που συνέταξε η μονάδα Wealth Management. Κατ ουσίαν η ετήσια μελέτη, η 16η του οίκου, μετράει διαθέσιμο εισόδημα και αγοραστική δύναμη, τα συγκρίνει διεθνώς και παρέχει κάποιους ποσοτικούς δείκτες που ε- πηρεάζουν τη συνολικότερη ποιότητα ζωής. Με βάση αυτά τα δεδομένα της UBS ο μέσος Αθηναίος δουλεύει περισσότερο και από κάποιον που κατοικεί στη Λισσαβώνα, το Δουβλίνο, τη Μαδρίτη ή τη Ρώμη, όλες χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας.

18-OIK_PROSOPA_KATHI 24/11/15 17:33 Page 18 18 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΑ Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015 Aριστερά, γιορτάζοντας με τους φίλους της τις 2.000 εκπομπές του «The Ellen De Generis Show» και δεξιά, με τη σύζυγό της, ηθοποιό Πόρσια ντε Ρόσι. Τόλμη και χιούμορ 2.000 τηλεοπτικών εκπομπών Με φόντο τη λαμπερή επέτειο του σόου της Ελεν Ντε Τζενέρις, κάνουμε μια αναδρομή σε μια καθόλου αναμενόμενη ιστορία επιτυχίας Της ΑΛΕΞAΝΔΡΑΣ ΜΑΝΔΡAΚΟΥ Η συγκίνηση με την οποία υποδέχθηκε την ανακοίνωση του «αφεντικού» της, Πίτερ Ροθ, διευθύνοντος συμβούλου της Warner Bros Television, μπροστά σε εκατομμύρια τηλεθεατές ότι το στούντιο στο οποίο γυρίζεται η εκπομπή της θα μετονομαστεί σε Ellen Stage ήταν τόσο αυθεντική όσο και η ίδια: βούρκωσε, σκούπισε τα δάκρυά της με το χαρτομάντιλο που της πρόσφερε η Τζένιφερ Ανιστον και γέλασε δυνατά με το αστειάκι του Τζάστιν Τιμπερλέικ, που ήρθε να σπάσει την α- μηχανία της στιγμής. Οταν αργότερα τα φώτα του πλατό έσβησαν και εκείνη επέστρεψε στο σπίτι της μετά την επετειακή 2000ή εκπομπή της, θα είχε κάθε λόγο να είναι βαθιά ικανοποιημένη. Οχι μόνο γιατί ήταν η τέταρτη φορά στην 90ή ιστορία της Warner Bros που αποδιδόταν αντίστοιχη «τιμή» σε βασικό συντελεστή τηλεοπτικής παραγωγής της εταιρείας, αλλά και γιατί κατά μία έννοια η αμερικανική βιομηχανία του θεάματος της το χρωστούσε. Οσοι έ- χουν παρακολουθήσει την πορεία της Ελεν Ντε Τζενέρις -από τα χρόνια της δημοφιλούς σίτκομ «Ellen» έως τη δημόσια παραδοχή της ότι είναι ομοφυλόφιλη, την άρον-άρον αποκαθήλωσή της και την εντυπωσιακή της επιστροφή, που σήμερα την έχει αναδείξει στο πιο ακριβοπληρωμένο πρόσωπο της τηλεοπτικής βιομηχανίας σύμφωνα με το Forbes- είδαν σε αυτή την κίνηση μια επιτυχία με άκρως συμβολική σημασία. Δεν χωράει αμφιβολία πως την είδε και η ίδια. «Το γεγονός ότι έχει καταφέρει να είναι ελεύθερη, με την κυριολεκτική σημασία της λέξης, και να εκφράζεται με έναν τρόπο που της επιτρέπει να είναι 100% αληθινή, έχει κάνει το κοινό της να την ερωτευτεί», λέει για την 57χρονη Αμερικανίδα παρουσιάστρια και ηθοποιό η φίλη της Οπρα Πριν από 12 χρόνια οι παραγωγοί της Warner Bros έδιναν μάχη για να πείσουν τα στελέχη των τοπικών καναλιών ότι το χιούμορ της Ελεν Ντε Τζενέρις δεν θα προσέβαλλε τις μεσήλικες Αμερικανίδες νοικοκυρές, ώστε να πουλήσουν τη φρέσκια τότε εκπομπή της, για την οποία σήμερα αμείβεται με 5 εκατ. δολάρια το χρόνο. Το κοινό της τη λατρεύει για τους απολαυστικούς μονολόγους της αλλά και για τις πλάκες που στήνει στους καλεσμένους της, χωρίς ποτέ να τους κάνει να νιώθουν άβολα. Γουίνφρεϊ, επιχειρώντας να ερμηνεύσει το φαινόμενο «Ντε Τζενέρις». Πριν από 12 χρόνια οι παραγωγοί της Warner Bros έδιναν μάχη για να πείσουν τα στελέχη των τοπικών καναλιών ότι το χιούμορ της δεν θα προσέβαλλε τις μεσήλικες Αμερικανίδες νοικοκυρές (το κοινό δηλαδή στο οποίο κατεξοχήν απευθύνονται τα καθημερινά τοκ σόου), ώστε να πουλήσουν τη φρέσκια τότε εκπομπή της, για την οποία σήμερα αμείβεται με 5 εκατ. δολάρια το χρόνο και παρακολουθούν καθημερινά περίπου 4 εκατ. άνθρωποι. Το κανάλι της στο YouTube είναι το πιο δημοφιλές διάσημου προσώπου, με τα προβαλλόμενα κλιπάκια να σημειώνουν ρεκόρ προβολών, ενώ οι α- κόλουθοί της στο Twitter φτάνουν τα 49,8 εκατομμύρια. Ο δρόμος μέχρι εδώ δεν ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα. Εχοντας κάνει διάφορες δουλειές του ποδαριού -από βοηθός κομμώτριας μέχρι πωλήτρια οικιακών συσκευών- για να συμπληρώνει το εισόδημά της στα πρώτα της χρόνια ως stand-up κωμικός, το 1986 θα τραβήξει την προσοχή του Τζόνι Κάρσον, που θα την προσκαλέσει ως γκεστ στην εκπομπή του. Θα ακολουθήσει μια σειρά από ρόλους στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο (μεταξύ άλλων έχει δανείσει τη φωνή της στο χρυσόψαρο Ντόρι του «Ψάχνοντας τον Νέμο»), όμως η μεγάλη ώθηση στην καριέρα της θα έρθει το 1994 με την κωμική σειρά «Ellen», όπου υποδύεται μια νευρωτική ιδιοκτήτρια βιβλιοπωλείου. Τρία χρόνια μετά την προβολή του πρώτου επεισοδίου, νιώθοντας ότι η δημόσια εικόνα της είναι ασυνεπής ως προς το ποια είναι η ίδια στην πραγματικότητα, ζητά από τους παραγωγούς να βάλουν την τηλεοπτική ηρωίδα που ενσαρκώνει να παραδεχθεί την ομοφυλοφιλία της. Στην ίδια κίνηση θα προβεί και η ίδια, με ένα -ιστορικό πιαεξώφυλλο στο περιοδικό Τime και μια από καρδιάς συζήτηση στην εκπομπή της Οπρα Γουίνφρεϊ. Το επίμαχο επεισόδιο του «Ellen» θα παρακολουθήσει ο αριθμός ρεκόρ των 42 εκατομμυρίων τηλεθεατών, αλλά στο μεταξύ έναςένας οι διαφημιζόμενοι θα αρχίσουν να... αποχωρούν διακριτικά. Μερικούς μήνες αργότερα, το ABC θα αποφασίσει να διακόψει τη σειρά και η Ντε Τζενέρις θα μείνει εκτός βιομηχανίας για περίπου τρία χρόνια. Το comeback θα έρθει το 2001, με την κωμική σειρά «The Ellen Show» και την παρουσίαση των βραβείων ΕΜΜΥ, δύο μήνες μετά την 11η Σεπτεμβρίου, που στην ουσία θα ανοίξουν το δρόμο για το «The Ellen DeGeneris Show». Το κοινό της τη λατρεύει: για τους απολαυστικούς μονολόγους της και τις χορευτικές φιγούρες της, για τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνεί μαζί του, αλλά και για τις πλάκες που στήνει στους καλεσμένους της χωρίς ποτέ να τους προσβάλλει ή να τους κάνει να νιώθουν άβολα. Κυρίως, όμως, υποκλίνεται στη σπάνια για τους ανθρώπους της σόουμπιζ ενσυναίσθησή της. «H Ελεν είναι το αντίδοτο της ε- ποχής μας», λέει για την Ντε Τζενέρις μία από τις παραγωγούς του τοκ σόου. «Εστιάζει στην ευγένεια σε μια κοινωνία εκφοβισμού». Και δείχνει στην πράξη (το 2008 παντρεύτηκε την α- γαπημένη της Πόρσια ντε Ρόσι) πως και θέλει, αλλά και ξέρει να είναι ο ε- αυτός της. Ο πόλεμος των Ατκινσον O Ρόουαν Ατκινσον εγκατέλειψε την 54χρονη Σουνέτρα Σάστρι για να απολαύσει τη νέα ζωή του στο πλευρό της 32χρονης συντρόφου του Της ΤΑΣΟYΛΑΣ ΕΠΤΑΚΟIΛΗ Με τη Λουίζ γνωρίστηκαν το 2013, όταν έπαιζαν στην ίδια παράσταση. Η χημεία επί σκηνής σύντομα μεταφέρθηκε στα παρασκήνια... Εκείνος ήταν σοβαρός, κοιτούσε το φακό μάλλον ξαφνιασμένος, αλλά έ- δειχνε χαλαρός. Εκείνη χαμογελούσε, κάποια στιγμή μάλιστα δεν δίστασε να κάνει ένα χαριτωμένο σκέρτσο προς την πλευρά του φωτογράφου. Και οι δύο ήταν σπορ ντυμένοι. Κουβάλησαν τα σακουλάκια με χώμα και τις γλάστρες -κυρίως λουλούδια- που μόλις είχαν α- γοράσει, μπήκαν στο δικό του απαστράπτον σπορ Audi και... end of story. Ή, μάλλον, η αρχή - μιας ιστορίας προδοσίας και, ίσως, εκδίκησης, που πριν από λίγες μέρες έφτασε μέχρι τα βρετανικά δικαστήρια. Τον Φεβρουάριο του 2014, όταν η εφημερίδα Daily Mail δημοσίευσε φωτογραφίες του Ρόουαν Ατκινσον και της κατά 28 χρόνια νεότερης συντρόφου του, Λουίζ Φορντ (από ένα φυτώριο στο νότιο Λονδίνο), η κοινή γνώμη στη Βρετανία εξεπλάγη. Ολοι ήξεραν -ή τουλάχιστον νόμιζαν- πως ο Mr Bean είχε έναν τέλειο γάμο. Ηταν παντρεμένος από το 1990 με την όμορφη Σουνέτρα Σάστρι, τη γυναίκα που τον στήριξε στα πρώτα του επαγγελματικά βήματα, είχαν δύο παιδιά και μαζί α- πολάμβαναν την τεράστια περιουσία που ο Ατκινσον απέκτησε με τους διάσημους... μορφασμούς του στη μικρή και τη μεγάλη οθόνη. Και μπορεί έτσι να ήταν τα πράγματα μέχρι τη μέρα που ο Ρόουαν συνάντησε τη Λουίζ. Ηταν χειμώνας του 2013, όταν ο δημοφιλής ηθοποιός αποφάσισε να ανεβάσει την παράσταση «Quartermaine s Terms» στο Γουέστ Εντ. Από την πρώτη στιγμή την πρόσεξε. Αυτό που του ά- ρεσε στη Λουίζ Φορντ, πέρα από τα... προφανή χαρίσματά της, ήταν η κωμική φλέβα της και η χαρά της ζωής που ε- ξέπεμπε. Της έδωσε το ρόλο μιας απατημένης συζύγου! Η χημεία επί σκηνής σύντομα μεταφέρθηκε στα παρασκήνια του Wyndham s Theatre. Μέχρι το τέλος εκείνης της χρονιάς ήταν αχώριστοι. Ο Ατκινσον μάζεψε τα πράγματά του από την αξίας 21 εκατ. στερλινών οικογενειακή έπαυλη κοντά στον Τάμεση (που διαθέτει γήπεδο του τένις και εσωτερική πισίνα) και μετακόμισε σε ένα πολυτελές διαμέρισμα στο κέντρο του Λονδίνου, το οποίο αγόρασε έναντι 4 εκατ. στερλινών. Ηδη περνούσε τις περισσότερες νύχτες στο δυαράκι της Λουίζ... Από τη μέρα που οι φωτογραφίες της Daily Mail έκαναν το γύρο του κόσμου, η Σουνέτρα, 54 ετών σήμερα, δεν έχει κάνει ούτε μία δημόσια δήλωση. Σύμφωνα με άτομα του κύκλου της, είναι ακόμα σοκαρισμένη - ειδικά από το γεγονός ότι ο άνδρας της την εγκατέλειψε για μια τόσο νεότερή της γυναίκα. Τίποτα στην έγγαμη ζωή τους, λένε ακόμα, δεν προμήνυε μια τέτοια καταιγίδα. Πριν από λίγες μέρες, κανείς από τους δύο πρώην συζύγους δεν παρευρέθη στο κεντρικό οικογενειακό δικαστήριο του Λονδίνου, όπου εκδικάστηκε η αίτηση διαζυγίου που είχε καταθέσει εκείνη, με αιτιολογία την «παράλογη συμπεριφορά» του... Το δικαστήριο εξέδωσε προσωρινή απόφαση υπέρ του διαζυγίου και η διαδικασία διήρκεσε μόλις 65 δευτερόλεπτα. Ο κουμπάρος και το μυστικό του Γνωρίστηκαν στα μέσα της δεκαετίας του 80. Ο Ρόουαν ήταν τότε ένας ανερχόμενος ηθοποιός που πρωταγωνιστούσε στη θρυλική κωμική σειρά του BBC «Μαύρη οχιά» και η ινδικής καταγωγής Σουνέτρα ήταν μία από τις μακιγιέζ του στούντιο. Ερωτεύθηκαν παράφορα. Παντρεύτηκαν το 1990 στη Νέα Υόρκη, με κουμπάρο τον Στίβεν Φράι, συνάδελφο και φίλο του γαμπρού, και η γαμήλια δεξίωση έγινε στο φημισμένο Russian Tea Room, ένα από τα πιο ακριβά εστιατόρια του Μανχάταν. Και κάτι που αποκαλύφθηκε μόλις πριν από λίγα χρόνια: ο κουμπάρος ή- ταν ερωτευμένος με τη νύφη! Στην αυτοβιογραφία του, που κυκλοφόρησε το 2010, ο «κατά 90% γκέι» (όπως ο Από τα μέσα της δεκαετίας του 80, η Σουνέτρα ήταν εκείνη που τον στήριξε στα πρώτα του επαγγελματικά βήματα. ίδιος έχει δηλώσει) ηθοποιός και σκηνοθέτης γράφει: «Η Σουνέτρα ήταν λαμπερή, αστεία, πραγματικά σαγηνευτική. Δεν έμοιαζε με κανένα από τα κορίτσια που είχα γνωρίσει μέχρι τότε. Σκεφτόμουν να της ζητήσω να βγούμε, όταν έμαθα από τον Ρόουαν ότι είχαν ήδη σχέση...». Οι τρεις τους παρέμειναν φίλοι μέχρι σήμερα. Δεν ξέρουμε ποιου τη θέση έχει πάρει ο Στίβεν Φράι στον «πόλεμο των Ατκινσον» ούτε πώς θα αντιδράσουν τα παιδιά του ζευγαριού, o 22χρονος Μπέντζαμιν και η 20χρονη Λίλι. Ολοι, επίσης, περιμένουν την επόμενη κίνηση της Σουνέτρα. Οι δύο πρώην σύζυγοι θα κληθούν να μοιράσουν μια περιουσία που ξεπερνά τα 70 εκατ. στερλίνες. Και η απατημένη δεν θα δείξει έλεος, λένε όσοι την ξέρουν. Είναι πολλά τα λεφτά, Mr Bean...

19-OIK_ADV PARAMITHOUPOLI_KATHI 24/11/15 18:11 Page 19 Η Ελληνική Τράπεζα παρουσιάζει την ΠΑΡΑΜΥΘΟΥΠΟΛΗ ΕΓΚΑΙΝΙΑ 26 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ Συναυλία από τις 20:00-22:00 με ΜΕΛΙΝΑ ΑΣΛΑΝΙΔΟΥ ΓΙΩΡΓΟ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟ ΧΡΥΣΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΣΗΜΟΣ ΑΕΡΟΜΕΤΑΦΟΡΕΑΣ

OIK_SYNALLAGMA_KATHI 24/11/15 22:31 Page 20 20 l ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΞΕΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2015