Medical Express. www.medicalexpress.gr Username και Password στη σελίδα των περιεχομένων



Σχετικά έγγραφα
Στρατηγική συνεργασία UCB και Pharmathen για την προώθηση των προϊόντων αλλεργίας

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων

Ρευματολογία. Ψωριασική Αρθρίτιδα. Στέφανος Πατεράκης Φυσικοθεραπευτής, καθηγητής φυσ/πείας

Ρευματοειδής αρθρίτιδα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΑΝΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

Η αναγκαιότητα της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας για τους ρευματοπαθείς

Το Συνεταιριστικό Μοντέλο και ο ρόλος των Εργαστηριακών Ιατρών στο Σύστημα Υγείας

Μήπως έχω Σκληρόδερµα;

Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΙΣ ΓΙΑ ΕΝΙΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ. Η καλύτερη δυνατότητα για επιτυχή αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού είναι η έγκαιρη διάγνωση

Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα.

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

εργαλείο αξιολόγησης για τη μέτρηση της επιβάρυνσης των μυοσκελετικών παθήσεων πρότυπα περίθαλψης που θα πρέπει να αναμένουν οι πολίτες

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ

ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΠΑΝΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΟΡΦΑΝΑ ΦΑΡΜΑΚΑ. Αντώνιος Αυγερινός, MPhil, PhD Φαρμακοποιός, Υποστράτηγος ε.α.

Ψυχολογία ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στο Γενικό Νοσοκομείο

Το γόνατο ως στόχος ρευματικών νοσημάτων

Παράρτημα IV. Επιστημονικά πορίσματα

«Το ΕΣΥ σε μετάβαση: πού οδεύουμε;»

Στο Δήμο Παλλήνης Φλεβική Θρόμβωση Δήμος Παλλήνης Διαδημοτικό Δίκτυο Υγείας κος Αθανάσιος Ζούτσος κα Πόπη Ζινέλη κος Δημήτριος Χριστοδουλάκης

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑΣ C ΣΤΟΝ ΟΚΑΝΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΠΕΤΡΟΥΛΑΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΟΚΑΝΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ & ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΗΜΕΡΑ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ

Γνωριμία με τα αυτοάνοσα ρευματικά νοσήματα

Χρόνιες Ασθένειες. Το όρια κάλυψης για την θεραπεία χρόνιων παθήσεων

Νεανική Δερματομυοσίτιδα

Υποστηρίζοντας τα παιδιά με γενετικά νοσήματα - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Πέμπτη, 16 Ιούνιος :58

Αθήνα 12 Μαρτίου 2013 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Διαχωρισμός Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας απο Δευτεροβάθμια Φροντίδα Υγείας - Ο ρόλος των μονάδων ημερήσιας νοσηλείας (Μ.Η.Ν.

Τα αποτελέσματά μας δεν αποτελούν ελεγχόμενη μελέτη ή κλινική δοκιμή, αλλά στοιχεία μητρώου των ασθενών μας.

Μήπως έχω λέμφωμα; Πώς θα το καταλάβω;

PharmaNews. Επισκεφτείτε τη νέα μας ιστοσελίδα Eυάγγελος Kαϊμακάμης «Ό,τι θέλεις, το μπορείς»

Yπογλυκαιμία: μια ανεπιθύμητη ενέργεια της αντιδιαβητικής αγωγής με πολύπλευρες συνέπειες

Παρουσίαση Αποτελεσμάτων Έρευνας Αγοράς Ανάμεσα σε με Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη. Ασθενείς με. Νοσήματα του Εντέρου. Αθήνα, Μάιος Ετοιμάστηκε για την:

Παράρτημα IV. Επιστημονικά πορίσματα

Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με ρευματοειδή αρθρίτιδα

Θεραπευτικές Παρεμβάσεις στην Πολλαπλή Σκλήρυνση

Πρόγραμμα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης. E - learning. Εξατομικευμένη Ιατρική Για Ογκολόγους. Οδηγός Σπουδών

ΟΞΕIΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟU ΣΥΣΤHΜΑΤΟΣ

Κέντρο Βιοϊατρικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (ΚΕΒΙΕΕ) Αστέριος Καραγιάννης Πρόεδρος Τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ Καθηγητής Παθολογίας


Καλωσορίσατε στο πρώτο Ολοκληρωμένο Διαβητολογικό Κέντρο!

Σχετιζομενος Με Το NLRP-12 Υποτροπιαζων Πυρετος

Panel II: «Πλεονεκτήματα και οφέλη για τα νοσοκομεία από την ανάπτυξη της κλινικής έρευνας»

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΓΟΝΕΩΝ ΟΜΦΑΛΟΠΛΑΚΟΥΝΤΙΑΚΑ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΑ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ

ΔΩΣΤΕ ΤΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΤΑΛΑΙΠΩΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΕΡΓΙΑ

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ

Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2008

Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. Συντάκτης γνωμοδότησης: Cristian-Silviu Buşoi

ΣΥΧΝΕΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΡΙΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ. Άσκηση και τρίτη ηλικία Μάθημα Επιλογής Κωδικός: 005 Εαρινό εξάμηνο 2015

ΑΠΩΛΕΙΑ ΖΩΗΣ (οικογενειακή προστασία)

9 Νοεμβρίου 2016, Πτολεμαΐδα

Ζωή Γραμματόγλου Πρόεδρος Δ.Σ. Κ.Ε.Φ.Ι. ΑΘΗΝΩΝ Μέλος Δ.Σ. Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου-ΕΛΛ.Ο.Κ

Προαγωγή Υγείας. Προγράμματα άσκησης

Ανεπαρκεια Του Ανταγωνιστη Του Υποδοχεα Τησ L-1 (DIRA )

Είναι σχεδόν βέβαιο, είτε να γνωρίζετε κάποιον που πάσχει από μια τέτοια ασθένεια είτε να έχετε μια εσείς οι ίδιοι.

ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΧΑΠ ΣΤΟ

Κλινική γενετικών νοσημάτων και σπάνια νοσήματα

Ιατροφαρμακευτική δαπάνη & αποδοτική κατανομή των πόρων στην ΠΦΥ

Πρότυπα περίθαλψης (ΠΠ) για ανθρώπους με οστεοαρθρίτιδα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ. Π. Γεωργίου. Αγαπητές και Αγαπητοί Συνάδελφοι,

φυσικοθεραπεία ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

ANAKOYΦΙΣΤΙKΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ- ΕΝΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ

Καρδιακή Ανεπάρκεια. Πώς δουλεύει φυσιολογικά η καρδιά

Η φυσικοθεραπεία στην ψυχική υγεία

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΤΟΥ ΠΙΣ ΣΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΥΓΕΙΑΣ. Αθήνα, 18 Ιουνίου 2014

Κανένα για αυτήν την παρουσίαση. Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini,

Αντιγριπικός εμβολιασμός για τους επαγγελματίες υγείας

«Οι προσωπικές ανάγκες των ασθενών» ΓΕΩΡΓΑ ΘΑΛΕΙΑ Πρόεδρος Δωδεκανησιακού Συλλόγου Αυτοάνοσων Νοσημάτων Αρθρίτιδας & Λύκου «ΘΑΛΕΙΑ»


Ποιος ήταν ο σκοπός αυτής της μελέτης; Γιατί απαιτήθηκε η μελέτη; Ποια φάρμακα μελετήθηκαν; BI

Μήπως έχω µεγαλακρία; Πώς θα το καταλάβω;

Π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν α

Θεραπευτικές παρεμβάσεις στη Πολλαπλή Σκλήρυνση. 1. βασισμένες σε μελέτες Φάσης ΙΙΙ 2. Εγκεκριμένες από ΕΜΕΑ και FDA

Στις απορίες μας απαντά ο κος Θεμιστοκλής Σ. Ευκαρπίδης, Γενικός Χειρουργός

Μη μεταδοτική πάθηση η Ψωρίαση

Περιορισμοί στη χρήση του Xeljanz ενώ ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) εξετάζει τον κίνδυνο εμφάνισης θρόμβων αίματος στους πνεύμονες

ΑΝΑ ΕΙΚΝΥΟΝΤΑΣ ΤΑ ΕΜΠΟ ΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ: H ΠΛΕΥΡΑ Τ ΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ

ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΠΘ: ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

Επιστημονική Επιμέλεια Γιάνης Κυριόπουλος, Δημήτρης Ζάβρας, Ελευθερία Καραμπλή, Βασιλική Τσιάντου

Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά

Επιλεγόµενο µάθηµα «Εισαγωγή στην Πρωτοβάθµια Φροντίδα Υγείας και τη Γενική Ιατρική»

ΧΡΟΝΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ:

πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για τη μέση σας

Εισαγωγή. Γιατί είναι χρήσιμο το παρόν βιβλίο. Πώς να ζήσετε 150 χρόνια µε Υγεία

"Η Ενίσχυση της Κοινωνικής Λειτουργικότητας του Χρόνιου Ασθενή και της Οικογένειάς του μέσα από την Κατ Οίκον Φροντίδα"

Η Τεχνολογία στην Ιατρική

Συντάχθηκε απο τον/την Ασκληπιός Διάγνωσις Σάββατο, 24 Οκτώβριος :30 - Τελευταία Ενημέρωση Τετάρτη, 18 Αύγουστος :35

Οι Ασφαλίσεις Υγείας και Περίθαλψης του Ομίλου μας. Προστατεύουν Άριστα το Πολυτιμότερο Αγαθό της Ζωής μας

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας. Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση στην Υγεία Ηλεκτρονικός Φάκελος Ασθενούς

ΑΣΦΑΛΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΦΑΡΜΑΚΙΑΣ. Παρασκευή Παπαϊωαννίδου Καθηγήτρια Φαρμακολογίας Τμήμα Ιατρικής ΑΠΘ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΜΕΑ

Συµµόρφωση στη φαρµακευτική αγωγή. Ευαγγελία Χαρέλα Νοσηλεύτρια MSc Β ΚΚ Ιπποκράτειο Θεσ/νικης

Β Ανακοίνωση Απριλίου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΠΟΛΥΘΕΜΑΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ Αυτοάνοσων Παθήσεων, Ρευματολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας. Portaria Hotel, Πήλιο

Η γυναίκα που ζει στην ύπαιθρο είχε πάντα μειωμένη πρόσβαση σε τομείς όπως η Υγεία - Πρόνοια, με δεδομένο ότι η Πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας στην

Χαιρετισμός Κεντρικού Διοικητικού Συμβουλίου της Π.Ο.Π.Ο. Αγαπητό Μέλος

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ

Η Ερευνητική Στρατηγική

Οσφυαλγία-Ισχιαλγία ( Πόνος στη µέση )

Οργανωτικό πλαίσιο και χρηματοδοτική ροή: contradictio in terminis

Transcript:

Medical Express Έτος 23 ο / Τεύχος 225 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014 ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ ΓΛYΦAΔAΣ 011985 PRESS X+7 PRESS POST P O S T ISSN 1106-3157 Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 102 166 74 ΓΛΥΦΑΔΑ e-mail: info@pitsilidis.gr > ΕΙΔΙΚΟ ΘΕΜΑ > ΡΕΥΜΑΤΟΕΙΔHΣ ΑΡΘΡIΤΙΔΑ Αλλαγές στο τοπίο της θεραπείας > ΜΥΕΛΟΪΝΩΣΗ To ruxolitinib βελτιώνει τη συνολική επιβίωση ασθενών > Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας > Θ. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Ψωμί, ΠΕΔΥ, ελευθερία ΜΗΝΑΣ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΠΕΡΑΣΕ Όλα για το ΠΕΔΥ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΟ Οι ασθένειες της Υγείας Επισκεφτείτε τη νέα μας ιστοσελίδα www.medicalexpress.gr Username και Password στη σελίδα των περιεχομένων

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Medical Express ΙΔΙOΚΤΗΣΙΑ: Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε., Αγ. Νικολάου 102, 16674 Γλυφάδα, τηλ.: 210-89.47.002, Fax: 210-89.41.551, www.pitsilidis.gr, e-mail: info@pitsilidis.gr 12 24 www.medicalexpress.gr username: abcd / password: 1234 ΚΩΔΙΚΟΣ: 01-1985 EDITORIAL Για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας 6 ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΑ Ψωμί, ΠΕΔΥ, ελευθερία 10 ΜΗΝΑΣ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΠΕΡΑΣΕ ΤΟ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ Όλα για το ΠΕΔΥ 12 ΕΙΔΙΚΟ ΘΕΜΑ ΡΕΥΜΑΤΟΕΙΔHΣ ΑΡΘΡIΤΙΔΑ Αλλαγές στο τοπίο της θεραπείας 18 ΕΙΔΙΚΟ ΘΕΜΑ ΜΥΕΛΟΪΝΩΣΗ To ruxolitinib βελτιώνει τη συνολική επιβίωση ασθενών 22 ΕΙΔΙΚΟ ΘΕΜΑ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ Στόχος η βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών 24 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ 26 ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 32 ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΟ ΟΛΑ ΟΣΑ ΣΥΖΗΤΗΘΗΚΑΝ ΣΤΟ 9 Ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΠΟΥ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕ Η ΕΣΔΥ Οι «ασθένειες» της Υγείας 42 ΕΚΔOΤΗΣ Mιχάλης Πιτσιλίδης, Λ. Πορφύρα 11, Bούλα 166 73 ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Nινέττα Βατικιώτη ΔIEYΘYΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Θεόδουλος Παπαβασιλείου ΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚH ΔIEYΘYΝΣΗ Κωνσταντίνος Σπίγγος Μιχάλης Πιτσιλίδης ART DIRECTOR Νικολέττα Παπαϊωάννου ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Νεκταρία Καρακώστα, Έλενα Κιουρκτσή, Βιβέττα Λαϊνιώτη ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Βασιλική Κούτσικου ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Σοφία Κολοβού ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Σταμάτης Κωνσταντάτος ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Όλγα Κοσσυβάκη Ανυπόγραφα άρθρα: Copyright Medicart SA Αποκλειστικά δικαιώματα για την Ελλάδα Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. 4 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 225 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014

E D I T O R I A L Για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Του Μιχάλη Πιτσιλίδη pitsilidis@gmail.com Το βασικό, βασικότατο κριτήριο της ΠΦΥ δεν είναι, όπως πολλοί ειδικοί και «ειδικοί» πρεσβεύουν για ευνόητους λόγους, η ύπαρξη του κατάλληλου πληθυσμού «οικογενειακών γιατρών» HΠρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), αποτελεί τη λυδία λίθο αξιολόγησης κάθε Εθνικού Συστήματος Υγείας. Όπου δεν υπάρχει ΠΦΥ, όπως συμβαίνει στη χώρα μας, οι επιπτώσεις είναι συγκεκριμένες και οι ίδιες σε κάθε χώρα, απλώς επερχόμενες με διαφορετική, ενδεχομένως, σειρά. Χωρίς ΠΦΥ λοιπόν έχουμε μεγάλη επιβάρυνση των νοσοκομείων που καλούνται να καλύψουν το κενό της, αύξηση της ταλαιπωρίας των ασθενών και του υγειονομικού προσωπικού και, φυσικά, των δαπανών Υγείας. Επιπλέον το σύστημα γεμίζει με ειδικευμένος γιατρούς που οδηγούνται σε περαιτέρω εξειδίκευση, ωθούμενοι από τον μεταξύ τους ανταγωνισμό, σε μια περιορισμένη αγορά Υγείας, όπως η Ελληνική. Αυτή η κλιμακωτή εξειδίκευση επιφέρει περαιτέρω αύξηση των δαπανών Υγείας καθώς μπαίνουν στην ημερήσια διάταξη «εξωτικές» εξετάσεις και αντιμετώπιση «ασθενειών» με το πλέον κοστοβόρο και εξειδικευμένο τρόπο. Γι αυτό η Ελλάδα κατέχει ρεκόρ σε μαγνητικές τομογραφίες κι άλλες παρόμοιες εξετάσεις, όπως επίσης και σε πλλές χειρουργικές επεμβάσεις που πραγματοποιούνται χωρίς σοβαρό λόγο. Το βασικό, βασικότατο κριτήριο της ΠΦΥ δεν είναι, όπως πολλοί ειδικοί και «ειδικοί» πρεσβεύουν για ευνόητους λόγους, η ύπαρξη του κατάλληλου πληθυσμού «οικογενειακών γιατρών», κατά αντιστοιχία των GPs (General Practitioners) του αγγλικού NHS (National Health System). Το βασικό κριτήριο είναι η δομή και η γεωγραφική διασπορά. Από πλευράς δομής, μπορούμε να διακρίνουμε μονάδες ΠΦΥ τριών επιπέδων. Οι μονάδες πρώτου επιπέδου θα λειτουργούν σε 24ωρη βάση συνεχώς (24/7/365) και θα περιλαμβάνουν βασικές ειδικότητες: παθολόγο, καρδιολόγο, παιδίατρο, γενικό χειρουργό. Οι ανώτερης βαθμίδας μονάδες που θα πρέπει να αποτελούν το 1/3 αριθμητικά των μονάδων πρώτου επιπέδου, θα λειτουργούν επίσης σε 6 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 225 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014

E D I T O R I A L Το κρίσιμο σημείο είναι, η γεωγραφική διασπορά, εξαιτίας και της ιδιαιτερότητας της ελληνικής γεωγραφίας, με τα πάμπολλά κατοικημένα νησιά κλπ. συνεχή 24ωρη βάση και θα είναι στελεχωμένες με επιπλέον ειδικότητες όπως ορθοπαιδικοί, νευρολόγοι, οδοντίατροι κλπ, όπως θα φανεί από τα στατιστικά στοιχεία επισκπεψεων σε γιατρούς στο ΕΣΥ. Οι μονάδες τρίτου επιπέδου θα είναι αριθμητικά το 50% των μονάδων δευτέρου επιπέδου, θα λειτουργούν ως μίνι νοσοκομεία, με περισσότερες ιατρικές ειδικότητες, διαγωστικές εργαστηριακές δυνατότητες, λειτουργία κλινικών μιας ημέρας και δυνατότητα νοσηλείας μέχρι 2 διανυκτερεύσεων. Το κρίσιμο σημείο είναι, όπως είπαμε, η γεωγραφική διασπορά, εξαιτίας και της ιδιαιτερότητας της ελληνικής γεωγραφίας, με τα πάμπολλά κατοικημένα νησιά κλπ. Πρέπει, ωστόσο, όσο κι αν δεν είναι ευχάριστο, να γίνει κατανοητό ότι είναι εντελώς αδύνατη η πλήρης υγειονομική κάλυψη του συνόλου του πληθυσμού, υπό αυτές τις συνθήκες. Ακούμε πολλές φορές να λέγεται ότι π.χ. δεν υπάρχει νευρολόγος ή ενδοκρινολόγος σε κάποιο μικρό νοσοκομείο της επαρχίας, ιδιαίτερα στη νησιωτική Ελλάδα. Δυστυχώς, η άσκηση μιας ιατρικής ειδικότητας απαιτεί έναν πληθυσμό που είναι τόσο μεγαλύτερος όσο πιο εξειδικευμένος είναι ο γιατρός. Δεν υπάρχει π.χ. αντικείμενο για έναν παιδοενδοκρινολόγο παρά μόνο σε μεγάλα αστικά κέντρα. Πόσα περιστατικά θα βρει για να ασκήσει την ειδικότητά του ακόμα και σε ένα νησί 10-15.000 κατοίκων; Για τις περιπτώσεις αυτές η τηλε-ιατρική καθώς και ένα πρόγραμμα περάσματος ειδικών γιατρών σε τακτά χρονικά διαστήματα, μπορούν, μαζί με ένα άρτιο σύστημα αερομεταφοράς ασθενών, να λύσουν το πρόβλημα... 8 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 225 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014

E Ξ Ε Ρ Χ Ο Μ Ε Ν Α Ψωμί, ΠΕΔΥ, ελευθερία Του Θεόδουλου Παπαβασιλείου t.papavasiliou@pitsilidis.gr Xρόνια αδιέξοδα επιδεινώθηκαν από την δύσκολη οικονομική συγκυρία και αναζητούν απεγνωσμένα το plan b που θα τα οδηγήσει σε... ασφαλή διέξοδο Στο πρόσφατο συνέδριο για τη Διοίκηση, τα Οικονομικά και τις Πολιτικές της Υγείας που διοργάνωσε η ΕΣΔΥ, πραγματοποιήθηκε μία ακόμη ανατομία στο νεκρό σύστημα Υγείας και αναζητήθηκαν τα αίτια του «θανάτου», αλλά και πιθανές λύσεις για την...νεκρανάστασή του. Δεκάδες συνέδρια, εκθέσεις, έρευνες κτλ που διεξάγονταν τα τελευταία χρόνια, κατέληγαν πάντα στο ίδιο συμπέρασμα: η Υγεία ασθενεί και πρέπει άμεσα να ληφθούν μέτρα, για να αποφευχθεί το μοιραίο. Ωστόσο, το μοιραίο δεν το αποφύγαμε, καθώς καμία από τις φαρμακευτικές αγωγές που προτάθηκαν κατά καιρούς δεν ακολουθήθηκε ή κι αν έγιναν κάποιες προσπάθειες συμμόρφωσης του ασθενή, δεν κατάφεραν να βελτιώσουν την Υγεία του. Στο φετινό συνέδριο της ΕΣΔΥ, οι διαπιστώσεις δεν αφορούσαν πλέον έναν ασθενή, αλλά το απολεσθέν Σύστημα Υγείας, με όλα τα παρακλάδια του. Οι δύσκολες οικονομικές συγκυρίες, δεν επιτρέπουν πλέον απλές διαπιστώσεις και θεωρητικές προσεγγίσεις, καθώς τα περιθώρια έχουν στενέψει ασφυκτικά και τα βλέμματα πρέπει να στραφούν, όχι στην «επόμενη μέρα», αλλά στην «επόμενη ώρα». Οι εκπρόσωποι του τομέα φαρμάκου υποστήριξαν ότι ο φετινός στόχος για τη φαρμακευτική δαπάνη, μας γυρνά πίσω στο 2003, κάτι που μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα, τόσο στην περίθαλψη των ασθενών, όσο και στην αγορά. Την ίδια ώρα, οι επενδύσεις στην έρευνα και την ανάπτυξη και η τιμολόγηση νέων φαρμάκων αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες λόγω της ύφεσης και των γραφειοκρατικών προβλημάτων. Οι ιδιώτες πάροχοι υπηρεσιών υγείας από τη μεριά τους, αναζητούν τις χαμένες συνεργασίες με το δημόσιο, ενώ το μέλλον του ΕΟΠΥΥ κρίνεται από τις αποφάσεις του παρόντος. Τα οικονομικά προβλήματα (ξανά)θυμίζουν την ανάγκη για εκσυγχρονισμό, εξορθολογισμό, επανασχεδιασμό. Με λίγα λόγια, χρόνια αδιέξοδα επιδεινώθηκαν από την δύσκολη οικονομική συγκυρία και αναζητούν απεγνωσμένα το plan b που θα τα οδηγήσει σε...ασφαλή διέξοδο. Ζούμε στην εποχή του «ψωμί, ΠΕΔΥ, ελευθερία». Οι οικονομικές δυσκολίες έχουν φέρει σε πολύ δυσχερή θέση μεγάλο αριθμό πολιτών. Οι καθημερινές ανάγκες δύσκολα καλύπτονται και το μέλλον μοιάζει αβέβαιο. Η Παιδεία εξακολουθεί να περνά τη δική της κρίση, αλλά παραχωρεί προσωρινά τη θέση της στο ΠΕΔΥ του υπουργού Υγείας, που δεν είναι άλλο από το Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας. Μία ακόμη προσπάθεια για να αλλάξει κάτι επιφέροντας ανάλογες αλλαγές στο ΕΣΥ, τον ΕΟΠΥΥ, τις εργασιακές σχέσεις και γενικά τους φορείς Υγείας που ήδη δέχεται έντονη κριτική και συναντά σημαντικές αντιδράσεις. Και κάπου ανάμεσα στην αβεβαιότητα, την ανησυχία, τις δυσκολίες, τα συμπεράσματα και τον φόβο, πλανάται και μία ελευθερία με πολλά ερωτηματικά. Για το αν είμαστε ελεύθεροι να επιλέγουμε το παρόν και το μέλλον μας, για το αν θα υπάρξει «ελευθερία» από ό,τι κακό μας δεσμεύει στην παρούσα φάση και για το αν θα μπορέσουμε κάποια στιγμή να σκεφτούμε ελεύθερα, μακριά από παρελθοντολογίες, κομματικοσυνδικαλιστικές ταυτότηες και στεγανά, για να μπορέσουμε όντως να βρούμε διέξοδο και δημιουργικές λύσεις... 10 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 225 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014

Μ Η Ν Α Σ Η Τ Α Ν & Π Ε Ρ Α Σ Ε ΤΟ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ Όλα για το ΠΕΔΥ Της Νεκταρίας Καρακώστα Π.Ε.Δ.Υ. (Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας) είναι το αρτικόλεξο που επελέγη από το Υπουργείο Υγείας για να περιγράψει το υπό διαμόρφωση νέο σύστημα οργάνωσης της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, το οποίο τίθεται προς διαβούλευση, απόντων όμως των γιατρών, παρά το γεγονός ότι κλείνει όλες τις μονάδες του ΕΟΠΥΥ και θέτει περίπου 8.000 γιατρούς σε διαθεσιμότητα. Tο Δίκτυο θα είναι ουσιαστικά το ΕΣΥ της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) καθολικής πρόσβασης, με επίκεντρο τα Κέντρα Υγείας 24ωρης εφημερίας με στόχο να αποτελέσει «ανάχωμα» στην αθρόα και χωρίς σοβαρή αιτία προσέλευση μη επειγόντων περιστατικών στα νοσοκομεία. Kάθε ασφαλισμένος θα μπορεί να επιλέγει ελεύθερα τον οικογενειακό-προσωπικό του γιατρό. Ο τελευταίος: α) Αναλαμβάνει τη διαχείριση των πλέον συχνών χρόνιων νοσημάτων και καταστάσεων στην κοινότητα, των μειζόνων παραγόντων κινδύνου και των εμβολιασμών, καθώς και των υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας και αποκατάστασης, β) Συμβουλεύει, υποστηρίζει, προσανατολίζει και καθοδηγεί υπεύθυνα τον ασθενή και την οικογένεια μέσα στο σύστημα υγείας, γ) Επιμελείται της παραπομπής των χρηστών στα άλλα επίπεδα περίθαλψης. Ο αριθμός και το είδος των παραπομπών, καθώς και το είδος των εξετάσεων, αλλά και των δοκιμασιών που εξυπηρετούν προληπτικές δραστηριότητες οφείλουν να ακολουθούν συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές, με βάση τα διεθνή πρότυπα. Κάθε προσωπικός γιατρός θα έχει την ευθύνη για συγκεκριμένο αριθμό ασφαλισμένων και θα είναι επίσης ο αρμόδιος για να χορηγεί παραπεμπτικά για νοσηλεία σε νοσοκομεία. Οι ασφαλισμένοι θα μπορούν να απευθύνονται στο σύστημα της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) σε 24ωρη καθημερινή λειτουργία και όχι μόνο το πρωί, όπως σήμερα. Θα μπορούν δηλαδή να επισκέπτονται τα κέντρα υγείας αστικού τύπου στην Αττική, αλλά και ιδιώτες γιατρούς και ιδιωτικές μονάδες ΠΦΥ, όπου και θα εξετάζονται δωρεάν. Το νέο νομοσχέδιο προβλέπει ο ΕΟΠΥΥ να γίνει μόνο αγοραστής υπηρεσιών υγείας, με τα Κέντρα Υγείας και τα Πολυϊατρεία να εντάσσονται στις ΥΠΕ και να αποτελούν τον βασικό κορμό του ΠΕΔΥ. Για τη χρηματοδότηση του δικτύου Πρωτοβάθμιας του ΕΣΥ, το σκέλος του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ και των νοσοκομείων που αφορά τις λειτουργικές δαπάνες και τη μισθοδοσία των πολυϊατρείων και Κέντρων Υγείας αντίστοιχα, θα πιστωθούν στους προϋπολογισμούς των Υγειονομικών Περιφερειών. Αυτό θα ισχύσει για φέτος, καθώς στον προϋπολογισμό για το 2015 θα υπάρχει ξεχωριστός κωδικός. Οι γιατροί, αλλά και το λοιπό προσωπικό που θα στελεχώσουν το νέο αυτό σύστημα πρωτοβάθμιας περίθαλψης θα είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Όσοι θα ενταχθούν στο ΠΕΔΥ από τον ΕΟΠΥΥ τίθενται σε καθεστώς διαθεσιμότητας για έναν μήνα, προκειμένου να βάλουν λουκέτο στα ιδιωτικά τους ιατρεία- αν διαθέτουν και είναι υποχρεωμένοι να προσκομίσουν πιστοποιητικά ότι έκλεισαν τα ιατρεία τους, καθώς στο εξής οι συμβάσεις τους θα είναι ίδιες με των γιατρών που εργάζονται στο ΕΣΥ, δηλαδή πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Άμεση ήταν η αντίδραση του Πανελ- 12 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 225 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014

Μ Η Ν Α Σ Η Τ Α Ν & Π Ε Ρ Α Σ Ε ληνίου Ιατρικού Συλλόγου, που σε ανακοίνωσή του τόνισε: «Το νομοσχέδιο που προωθείται στη Βουλή καθιερώνει ένα νέο Σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΕΔΥ), το οποίο είναι πρόχειρο, ατελές, έωλο, αλλά και ασαφέστατο, μεταθέτοντας τη δόμησή του σε Υπουργικές Αποφάσεις του μέλλοντος. Διαφαίνεται ο σκοπός του για την απόλυση των ιατρών των Μονάδων του ΕΟΠΥΥ, μέσα από τις διαδικασίες που προβλέπει, αλλά και τη διάλυση των Μονάδων του ΕΟΠΥΥ. Τα όποια Αστικά Κέντρα αναφέρονται, τα οποία θα συγκροτηθούν στο μέλλον, αποτελούν προκάλυμμα, ώστε μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις να εκμεταλλευτούν την αποδόμηση και να δημιουργήσουν κερδοσκοπικές επιχειρήσεις, εκμεταλλευόμενες ό,τι απέμεινε στη τσέπη του κάθε πολίτη, προκειμένου να πάρει την ιατρική του εξέταση και το φάρμακό του». Η ανακοίνωση του Ιατρικού Συλλόγου Πειραιά έκανε λόγο για «εκτέλεση της ΠΦΥ». «Το νομοσχέδιο για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) που είδε το φως της δημοσιότητας, επί της ουσίας αναφέρεται στην εκτέλεση της Πρωτοβάθμιας Υγείας των Πολιτών και στην εξαθλίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Συγχρόνως δε απαξιώνει το επιστημονικό και εργασιακό έργο των ιατρών, είτε υπηρετούν στις Δημόσιες Μονάδες Υγείας, είτε είναι συμβεβλημένοι με το Δημόσιο Σύστημα. Επί της ουσίας: Χωρίς καμία μελέτη, (την οποία ζητούσαμε όλο αυτό τον καιρό) και χωρίς εκτίμηση των αναγκών, κλείνει Μονάδες και απολύει εργαζόμενους με ταχύτατους ρυθμούς, πετώντας τον κόσμο στα εξωτερικά ιατρεία των Νοσοκομείων, μόνο και μόνο για να δώσει ως θυσία απολυμένους εργαζόμενους στο Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και στην αδηφάγο Τρόικα». Όπως άλλωστε παραδέχθηκε ο υπουργός Υγείας κ. Άδωνις Γεωργιάδης, σε συνάντηση του με εκπροσώπους των γιατρών, το ΠΕΔΥ είναι...παιδί της Task Force, γεγονός που δεν του επιτρέπει να προχωρήσει σε ουσιαστικές διορθώσεις! MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 225 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014 / 13

Μ Η Ν Α Σ Η Τ Α Ν & Π Ε Ρ Α Σ Ε Αντίθετα με τους παραπάνω συλλόγους, θετική στάση απέναντι στη μεταρρύθμιση διατηρεί η Ένωση των Ιατρών του ΕΟΠΥΥ, διεκδικώντας όμως νέες συμβάσεις, με αξιοπρεπείς όρους συνεργασίας και ισότητα και ισονομία για όλους τους συμβεβλημένους ιατρούς, το άνοιγμα του οργανισμού σε όλους τους νέους ιατρούς που επιθυμούν να κάνουν σύμβαση και την ελεύθερη πρόσβαση των ασφαλισμένων στους ιατρούς που θα επιλέγουν. «Θεωρούμε ότι η μεταρρύθμιση αποτελεί ευκαιρία για ενοποίηση των εργασιακών σχέσεων των ιατρών και βελτίωση των υπηρεσιών υγείας προς τους πολίτες», τονίζεται χαρακτηριστικά σε ανακοίνωση της Ένωσης. Δ. Βαρνάβας: Κοινωνικό «ολοκαύτωμα» το ΠΕΔΥ «Το σχέδιο νόμου του υπουργείου Υγείας δεν πρόκειται να βελτιώσει τίποτα, τουναντίον θα προκαλέσει αλματώδη επιδείνωση σε όλους τους δείκτες υγείας. Πρόκειται για νομοθέτημα που κατασκευάστηκε με τρεις στοχεύσεις: 1. Να θέσει σε διαθεσιμότητα γιατρούς και εργαζόμενους του ΕΟΠΥΥ, εξωθώντας μάλιστα αρκετούς απ αυτούς σε 'αυτό-απόλυση'. 2. Να μειώσει ακόμη περισσότερο τη χρηματοδότηση της ΠΦΥ, ενώ είναι γνωστό ότι ο ΕΟΠΥΥ είναι ήδη χρεοκοπημένος ως αγοραστής υπηρεσιών υγείας. 3. Καταστρέφοντας τη δημόσια περίθαλψη να δημιουργήσει το κατάλληλο περιβάλλον, ώστε όσοι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να στραφούν στα ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα και νοσηλευτήρια, ενώ οι ανασφάλιστοι και οικονομικά αδύναμοι να μείνουν χωρίς περίθαλψη. Εν ολίγοις, ο κ. Γεωργιάδης με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο προετοιμάζει ένα κοινωνικό ολοκαύτωμα», σημείωσε ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών (ΟΕΝΓΕ), κ. Δημήτρης Βαρνάβας. Ωστόσο, ο υπουργός Υγείας, κ. Άδωνις Γεωργιάδης εμφανίστηκε για μια ακόμη φορά αποφασισμένος να ολοκληρώσει την αποστολή που του έχει ανατεθεί: «Πρέπει να προχωρήσει στο μεγαλύτερο δυνατό κλίμα συναινέσεως, γιατί είναι για το καλό του Έλληνα ασθενή. Και αν το δούμε όλοι ήρεμα και πολιτισμένα, θα διαπιστώσουμε ότι είναι κάτι που θα έπρεπε να έχει γίνει εδώ και πάρα πολλά χρόνια». Δομές ημερήσιας νοσηλείας Παρά τις αντιδράσεις, οι γιατροί αναγνώρισαν και ένα θετικό στο νομοσχέδιο για το ΠΕΔΥ: τη διάταξη για τις δομές Ημερήσιας Νοσηλείας, που απλουστεύει τη διαδικασία έκδοσης των αναγκαίων κανονιστικών πράξεων για τη δημιουργία τέτοιων κέντρων. «Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ξεχάσουμε την πρόσφατη μελέτη του οικονομικού τμήματος της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας που έδειξε ότι το οικονομικό όφελος από τη λειτουργία των δομών Ημερήσιας Νοσηλείας θα είναι 225.000.000 ευρώ ετησίως για τον κρατικό προϋπολογισμό», τόνισε σε ανακοίνωσή του το Ελληνικό Κολέγιο Οφθαλμολογίας, ενώ η ανακοίνωση του ιατρικού Συλλόγου Αθηνών ανέφερε: «Ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένος που το υπό κατάθεση νομοσχέδιο του Υπουργείου Υγείας συμπεριλαμβάνει διάταξη για τις Μονάδες Ημερήσιας Νοσηλείας, με την οποία απλουστεύεται η διαδικασία έκδοσης των αναγκαίων κανονιστικών πράξεων για την ενεργοποίηση κατ ουσία μίας διάταξης που αν και ισχύει από το 2011 και στοχεύει στην εναρμόνιση της χώρας μας με τα σύγχρονα ευρωπαϊκά και διεθνή επιστημονικά δεδομένα, στην εξοικονόμηση πόρων για την υγεία αλλά και την ανάπτυξη γενικά και στον τομέα του ιατρικού τουρισμού ειδικότερα, έχει μείνει ανενεργής». 14 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 225 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014

Ε Ι Δ Ι Κ Ο Θ Ε Μ Α Ρευματοειδής αρθρίτιδα Αλλαγές στο τοπίο της θεραπείας Του Γρηγόρη Λάσκαρη Mέχρι πριν λίγα χρόνια, η ρευματοειδής αρθρίτιδα αποτελούσε μία ασθένειαφόβητρο που καταδίκαζε 1 στους 2 πάσχοντες σε χρόνια ανικανότητα και αδυναμία επιτέλεσης απλών καθημερινών εργασιών. Τα τελευταία χρόνια όμως, μια νέα γενιά φαρμάκων έχει αλλάξει ριζικά το τοπίο. Εκεί που μέχρι πρόσφατα το ζητούμενο ήταν η επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου, σήμερα πλέον αποτελεί ρεαλιστικό στόχο η πλήρης ανακούφιση του πάσχοντος από τα συμπτώματα. Πριν αναφερθούμε στις νέες θεραπείες και τις δυνατότητες που προσφέρουν, ας δούμε πρώτα τα χαρακτηριστικά της νόσου. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα (ΡΑ) είναι το συχνότερο φλεγμονώδες ρευματικό νόσημα. Προσβάλλει τις αρθρώσεις του σώματος, προκαλώντας πόνο, πρήξιμο, δυσκαμψία και, τελικά, παραμόρφωση και απώλεια της λειτουργικότητάς τους. Όταν αρχίζει η φλεγμονή, συνήθως προσβάλλονται πρώτα οι αρθρώσεις των χεριών και οι καρποί. Το χαρακτηριστικό της δυσκαμψίας είναι ότι γίνεται περισσότερο έντονη, ύστερα από παρατεταμένη ακινησία (π.χ. όταν ξυπνάμε το πρωί). Η διάρκεια της πρωινής δυσκαμψίας, ο αριθμός των διογκωμένων αρθρώσεων και ο αριθμός των αρθρώσεων που παρουσιάζουν ευαισθησία κατά την πίεσή τους από τον εξετά- 18 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 225 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014

Ε Ι Δ Ι Κ Ο Θ Ε Μ Α ζοντα γιατρό αποτελούν χρήσιμους κλινικούς δείκτες για την εκτίμηση του βαθμού ενεργότητας της νόσου και την παρακολούθηση της πορείας της, καθώς και για την εκτίμηση του θεραπευτικού αποτελέσματος και τη ρύθμιση της θεραπευτικής αγωγής. Η ΡΑ δεν πρέπει να συγχέεται με την οστεοαρθρίτιδα. Η ΡΑ οφείλεται σε φλεγμονή του αρθρικού υμένα - δηλαδή του σάκου που περιβάλλει και προστατεύει την άρθρωση, ενώ η οστεοαρθρίτιδα οφείλεται σε προσβολή του χόνδρου των οστών, δηλαδή του άκρου των οστών που βρίσκονται το ένα δίπλα στο άλλο στην άρθρωση. Στην περίπτωση της ΡΑ, η φλεγμονή είναι πολύ πιο έντονη και πιο εκτεταμένη. Παρ όλα αυτά, καθώς η ΡΑ εξελίσσεται, παρατηρείται διάβρωση των χόνδρων και των οστών της άρθρωσης, κάτι που τελικά εξασθενεί και τη λειτουργία των παρακείμενων μυών και τενόντων, με αποτέλεσμα τον έντονο πόνο, την παραμόρφωση και την απώλεια της λειτουργικότητας των αρθρώσεων, που μπορεί να φτάσει μέχρι και στην αναπηρία. Η καταστροφή των οστών ξεκινά στα πρώτα ένα με δύο έτη από την έναρξη της πάθησης, γεγονός που υπογραμμίζει τη μεγάλη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης και της θεραπευτικής αγωγής. Συχνότητα αίτια Η ΡΑ δείχνει ιδιαίτερη προτίμηση στις γυναίκες. Συνήθως καταγράφονται 3 νέα κρούσματα ανά 10.000 άτομα το χρόνο, ενώ στην Ελλάδα πάσχουν από ΡΑ περίπου 120.000 άνθρωποι. Συχνότερα προσβάλλονται άτομα μέσης ηλικίας, όμως μία ειδική μορφή της νόσου, που ονομάζεται νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα, μπορεί να προσβάλει ακόμη και μικρά παιδιά. Η ΡΑ ανήκει στα αυτοάνοσα νοσήματα, δηλαδή σε αυτά που το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου «επιτίθεται» σε όργανα ή συστήματα του ίδιου, επειδή τα εκλαμβάνει ως ξένα. Είναι άγνωστο τι οδηγεί το ανοσοποιητικό σύστημα σε αυτήν την «παράλογη» συμπεριφορά, όμως συχνά ενοχοποιούνται οι παρακάτω παράγοντες: Γενετικοί: Φαίνεται ότι υπάρχει γενετική προδιάθεση για την εμφάνιση της ΡΑ. Οι ασθενείς κληρονομούν από τους γονείς τους ορισμένα γονίδια, που τους καθιστούν πιο επιρρεπείς στην ασθένεια, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι όποιος έχει αυτά τα γονίδια οπωσδήποτε θα νοσήσει. Η καταστροφή των οστών ξεκινά στα πρώτα ένα με δύο έτη από την έναρξη της πάθησης Περιβαλλοντικοί: Ιοί ή μικρόβια μπορεί να πυροδοτήσουν τη νόσο σε άτομα με προδιάθεση. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται «μοριακή μίμηση» και παρατηρείται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα μπερδεύει τους ιούς ή τα βακτηρίδια με τους υγιείς ιστούς του οργανισμού. Ορμονικοί: Οι ορμόνες του φύλου φαίνεται να παίζουν ρόλο. Γι αυτό η νόσος εμφανίζεται μάλλον συχνότερα στις γυναίκες και μάλιστα μετά την εμμηνόπαυση, ενώ παρουσιάζει ύφεση κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ψυχολογικές πιέσεις: Στα άτομα με προδιάθεση, φαίνεται ότι η ΡΑ εκδηλώνεται συχνά έπειτα από έντονες ψυχολογικές πιέσεις (π.χ. ένα διαζύγιο, η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, η απώλεια της εργασίας κ.ά.) Η ΡΑ χαρακτηρίζεται από σημαντικές επιπτώσεις, τόσο σε προσωπικό, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Οι πάσχοντες συχνά δυσκολεύονται στη δουλειά τους, επειδή αναγκάζονται να απουσιάζουν. Πολλές φορές, δυσκολεύονται να ολοκληρώσουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες και κυριεύονται από συναισθήματα άγχους, φόβου και απογοήτευσης. Είναι χαρακτηριστικό, ότι οι ασθενείς με ΡΑ εμφανίζουν διπλάσιες πιθανότητες κατάθλιψης σε σχέση με το γενικό πληθυσμό. Χαρακτηριστικά συμπτώματα Οι αρθρώσεις γίνονται ευαίσθητες, θερμές και διογκωμένες, σε βαθμό που να προκαλούν δυσκινησία ιδίως μετά το πρωινό ξύπνημα (πρωινή δυσκαμψία). Η ρευματοειδής αρθρίτιδα συνήθως προσβάλλει συμμετρικά -δηλαδή, τόσο δεξιά όσο και αριστερά- τις αρθρώσεις των δακτύλων των χεριών, τους καρπούς, τους αγκώνες, τα ισχία, τα γόνατα και τους αστραγάλους. Δεν προσβάλλονται ποτέ από τη νόσο οι τελευταίες αρθρώσεις των δακτύλων και η οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Σταδιακά, ο αριθμός των αρθρώσεων που εμφανίζουν συμπτώματα αυξάνεται. Ο ασθενής εμφανίζει συμπτώματα κόπωσης, κακουχίας και περιστασιακά πυρετό. Τα συμπτώματα έχουν υφέσεις και εξάρσεις. Το ένα πέμπτο των ασθενών εμφανίζει ρευματικά ογκίδια (οζίδια), που εμφανίζονται κάτω από το δέρμα, κοντά στις αρθρώσεις. MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 225 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014 / 19

Ε Ι Δ Ι Κ Ο Θ Ε Μ Α Oι βιολογικοί παράγοντες είναι σχεδιασμένοι για να αδρανοποιούν ουσίες του οργανισμού που διαδραματίζουν ρόλο-κλειδί στην αρθρική βλάβη. Θεραπεία Η ΡΑ είναι μια χρόνια νόσος με εξελισσόμενη πορεία, άρα οι ασθενείς με ΡΑ πρέπει να παίρνουν φάρμακα για όλη τους τη ζωή. Είναι πολύ σημαντικό να εφαρμόζεται η κατάλληλη θεραπεία έγκαιρα, όταν η νόσος ανταποκρίνεται καλύτερα στη θεραπευτική αγωγή, οπότε και αναμένεται το μεγαλύτερο θεραπευτικό όφελος. Τα τελευταία χρόνια, η κατανόηση των βιοχημικών μηχανισμών της νόσου άλλαξε δραστικά το θεραπευτικό τοπίο της ΡΑ και επέτρεψε την παρασκευή νέων επαναστατικών φαρμάκων, τα οποία προσφέρουν γρήγορα και μερικές φορές θεαματικά αποτελέσματα, εμποδίζοντας την καταστροφή της άρθρωσης και την συνεπαγόμενη αναπηρία. Τα φάρμακα αυτά ονομάζονται «βιολογικά» και, σε αντίθεση με τα παλιά φάρμακα, δεν είναι προϊόντα χημικής σύνθεσης, αλλά πρωτεΐνες που παράγονται από καλλιέργειες γενετικά τροποποιημένων ζωντανών κυττάρων. Χορηγούνται πάντα με ενέσεις. Γενικά, οι βιολογικοί παράγοντες είναι σχεδιασμένοι για να αδρανοποιούν ουσίες του οργανισμού που διαδραματίζουν ρόλο-κλειδί στην αρθρική βλάβη. Τα πιο σημαντικά από τα βιολογικά φάρμακα είναι τα παρακάτω: Ετανερσέπτη. Επειδή η ετανερσέπτη είναι το πρώτο φάρμακο που έλαβε επίσημη έγκριση για την ΡΑ, υπάρχουν άφθονα στοιχεία για τη μακροχρόνια ασφάλειά του, σε μεγάλους αριθμούς ασθενών. Η ετανερσέπτη είναι το μόνο βιολογικό φάρμακο που έχει λάβει έγκριση για χρήση σε παιδιά από 2 ετών. Χορηγείται με υποδόρια ένεση 1 φορά την εβδομάδα. Ινφλιξιμάμπη. Κυκλοφόρησε λίγους μήνες μετά την ετανερσέπτη και χορηγείται ενδοφλεβίως, σε νοσοκομειακό περιβάλλον. Έχει επίσης μακρόχρονο ιστορικό ασφαλείας. Αδαλιμουμάμπη. Χορηγείται με υποδόρια ένεση κάθε δύο εβδομάδες. Τα τρία παραπάνω φάρμακα αποτελούν τα πιο παλιά και δοκιμασμένα. Σε σχέση με τα παλαιότερα, κλασικά αντιρευματικά φάρμακα, τα βιολογικά, όταν χορηγούνται σε άτομα με βαριάς μορφής ΡΑ, τετραπλασιάζουν τις πιθανότητες αποκατάστασης της πλήρους σωματικής αυτονομίας και ανεξαρτησίας. Νεώτερα παρόμοια φάρμακα είναι η Σερτολιζουμάμπη και η Γκολιμουμάμπη, τα οποία χορηγούνται υποδορίως μία φορά το μήνα. Υπάρχουν, ωστόσο, και άλλα νεώτερα φάρμακα τα οποία, σύμφωνα με τις οδηγίες, χορηγούνται μόνο αν αποτύχουν τα προηγούμενα. Σε αυτά ανήκουν τα: Ανακίνρα. Χορηγείται καθημερινά υποδόρια. Ριτουξιμάμπη. Χορηγείται ενδοφλεβίως.αμπατασέπτη. Χορηγείται ενδοφλεβίως μία φορά το μήνα. Τοσιλιζουμάμπη. Χορηγείται ενδοφλέβια σε νοσοκομείο, μία φορά το μήνα. Όλοι οι βιολογικοί παράγοντες χορηγούνται σε μέτριας προς σοβαρής μορφής ΡΑ και μόνο όταν έχουν αποτύχει οι παραδοσιακές θεραπείες, εκτός και αν συντρέχουν άλλοι λόγοι. Σε σύγκριση με τα παλαιότερης γενιάς αντιρευματικά, τα βιολογικά φάρμακα έχουν επιδείξει υψηλή αποτελεσματικότητα και ικανοποιητικό προφίλ ασφάλειας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι ελεύθερα παρενεργειών. Επειδή δρουν μέσω της τροποποίησης του αμυντικού συστήματος, μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα ευπάθειας σε άλλες αρρώστιες και δεν πρέπει να χορηγούνται σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό. Αντιμετώπιση Οι στόχοι της θεραπείας είναι: Η ύφεση της φλεγμονής. Η ανακούφιση από τον πόνο. Ο περιορισμός της καταστροφής των αρθρώσεων. Η βελτίωση της λειτουργικότητας και της ποιότητας ζωής των ασθενών. 20 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 225 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014

Ε Ι Δ Ι Κ Ο Θ Ε Μ Α Μυελοΐνωση To ruxolitinib βελτιώνει τη συνολική επιβίωση ασθενών Ασθενείς με μυελοΐνωση που έλαβαν θεραπεία με ruxolitinib (Jakavi) είχαν καλύτερη επιβίωση από ασθενείς που έλαβαν εικονικό φάρμακο ή συμβατική θεραπεία, σύμφωνα με αναλύσεις από τις κλινικές μελέτες Φάσης ΙΙΙ COMFORT-I και COMFORT-II που παρουσιάστηκαν στο 55 ο Ετήσιο Συνέδριο της Αμερικανικής Αιματολογικής Εταιρείας (ASH) στη Νέα Ορλεάνη. Hμυελοΐνωση είναι μια σπάνια αιματολογική κακοήθεια που χαρακτηρίζεται από αλλοίωση (ίνωση) του μυελού των οστών και διογκωμένο σπλήνα (σπληνομεγαλία), καθώς και πιθανές επιπλοκές και συμπτώματα που περιλαμβάνουν κόπωση, πυρετό, νυχτερινή εφίδρωση, φαγούρα, πόνο στα οστά, κοιλιακό πόνο ή δυσφορία και απώλεια βάρους. Ιστορικά, οι ασθενείς με μυελοΐνωση έχουν φτωχή πρόγνωση και περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές. «Τα δεδομένα από τις μελέτες COMFORT δείχνουν ότι μπορούμε να παρατείνουμε τη ζωή των ασθενών με μυελοΐνωση με το ruxolitinib, ανεξαρτήτως των μεταλλάξεων της νόσου και συγκριτικά με τις συμβατικές θεραπείες,» δήλωσε ο Δρ Alessandro M. Vannucchi του Τμήματος Αιματολογίας του Πανεπιστημίου της Φλωρεντίας της Ιταλίας και κύριος ερευνητής των μελετών. «Είναι ελπιδοφόρο το ότι αρχίσαμε και βλέπουμε τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα αυτής της θεραπείας, η οποία έχει αλλάξει το θεραπευτικό τοπίο για την πλειονότητα των ασθενών με αυτή την απειλητική για τη ζωή ασθένεια.» Συγκεκριμένα, στο συνέδριο παρουσιάστηκαν οι ακόλουθες αναλύσεις από το κλινικό πρόγραμμα COMFORT, οι οποίες δείχνουν το όφελος στη συνολική επιβίωση που προσφέρει το ruxolitinib σε ασθενείς με μυελοΐνωση: Στη μελέτη COMFORT-II, οι ερευνητές ανέλυσαν τις επιπτώσεις των μεταλλάξεων της νόσου στη μείωση του μεγέθους του σπλήνα, την ανάπτυξη αναιμίας και τη συνολική επιβίωση ασθενών με μυελοΐνωση που έλαβαν θεραπεία με ruxolitinib. Ασθενείς με συγκεκριμένες μεταλλάξεις της νόσου θεωρούνται υψηλού μοριακού κινδύνου και τείνουν να παρουσιάζουν μικρότερη συνολική επιβίωση και μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης λευχαιμίας σε σύγκριση με ασθενείς χωρίς τέτοιες μεταλλάξεις, οι οποίοι χαρακτηρίζονται ως χαμηλού μοριακού κινδύνου. Η ανάλυση έδειξε ότι το ruxolitinib έχει παρόμοια αποτελέσματα σε ασθενείς με ή χωρίς αυτές τις μεταλλάξεις, όσον αφορά στη μείωση κατά 35% ή περισσότερο του μεγέθους του σπλήνα, καθώς επίσης και στο όφελος επιβίωσης. Τα τριετή αποτελέσματα της μελέτης COMFORT-I έδειξαν ότι ο κίνδυνος θανάτου μειώθηκε κατά 31% σε ασθενείς που αρχικά έλαβαν θεραπεία με ruxolitinib, σε σύγκριση με αυτούς που έλαβαν το εικονικό φάρμακο. Στους ασθενείς που λάμβαναν εικονικό φάρμακο και μετέβησαν στο σκέλος της θεραπείας με ruxolitinib (μετάβαση την οποία επέτρεπε ο σχεδιασμός της μελέτης), ο κίνδυνος θανάτου μειώθηκε σε επίπεδα παρόμοια με αυτά των ασθενών που είχαν λάβει εξ αρχής το ruxolitinib, μετά από ένα μέσο διάστημα θεραπείας 104 22 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 225 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014

Ε Ι Δ Ι Κ Ο Θ Ε Μ Α εβδομάδων. Θρομβοκυτταροπενία και αναιμία 3ου και 4ου βαθμού παρατηρήθηκαν μόνο πολύ νωρίς ( 6 μήνες) στη θεραπεία με ruxolitinib και μειώθηκαν με τη μακροχρόνια θεραπεία. Συγκεντρωτικά αποτελέσματα των μελετών COMFORT-I και COMFORT- II, έδειξαν ότι o κίνδυνος θανάτου στα τρία έτη μειώθηκε κατά 35% σε ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με ruxolitinib, σε σύγκριση με ασθενείς στην ομάδα ελέγχου. Επιπλέον, σε όλους τους ασθενείς της μελέτης, το μεγάλο μέγεθος σπλήνα πριν τη θεραπεία συσχετίστηκε με υψηλότερο κίνδυνο θανάτου. Μία αναδρομική ανάλυση της πολυκεντρικής βάσης δεδομένων DIPSS συγκριτικά με την μελέτη COMFORT- II, έδειξε καλύτερη πρόγνωση για ασθενείς που έλαβαν αρχικά θεραπεία με ruxolitinib στη μελέτη COMFORT-II, σε σύγκριση με ασθενείς από την βάση δεδομένων. Η πιθανότητα 10ετούς επιβίωσης από την αρχική διάγνωση ήταν 28,6% στην COMFORT-II και 11,2% στην βάση DIPSS. Αυτό σημαίνει ότι ο κίνδυνος θανάτου μειώθηκε στο μισό με τη χρήση του ruxolitinib στη θεραπεία ασθενών με πρωτοπαθή μυελοΐνωση. Μελέτες COMFORT Οι μελέτες COMFORT είναι τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες Φάσης ΙΙΙ που συγκρίνουν την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του ruxolitinib με τη συμβατική θεραπεία (εικονικό Oι ασθενείς με μυελοΐνωση έχουν μικρό προσδόκιμο επιβίωσης, με διάμεση συνολική επιβίωση στα 5,7 έτη. φάρμακο ή βέλτιστη διαθέσιμη θεραπεία) σε ασθενείς με πρωτοπαθή μυελοΐνωση ενδιάμεσου-2 κινδύνου ή υψηλού κινδύνου, και μυελοΐνωση μετά από αληθή πολυκυτταραιμία ή ιδιοπαθή θρομβοκυττάρωση. Σχετικά με τη μυελοΐνωση Η μυελοΐνωση είναι μια απειλητική για τη ζωή αιματολογική κακοήθεια με φτωχή πρόγνωση και περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές. Αναπτύσσεται όταν η ανεξέλεγκτη σηματοδότηση του μονοπατιού JAK που ρυθμίζει την παραγωγή των κυττάρων του αίματος αναγκάζει το σώμα να παράγει κύτταρα αίματος που δεν λειτουργούν σωστά, γεγονός που οδηγεί σε αλλοιώσεις του μυελού των οστών, διόγκωση του σπλήνα και άλλες σοβαρές επιπλοκές. Μελέτες δείχνουν ότι οι ασθενείς με μυελοΐνωση έχουν μικρό προσδόκιμο επιβίωσης, με διάμεση συνολική επιβίωση στα 5,7 έτη. Αν και η αλλογενής μεταμόσχευση αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων μπορεί να θεραπεύσει τη μυελοΐνωση, η διαδικασία σχετίζεται με σημαντική νοσηρότητα και θνησιμότητα, και είναι κατάλληλη για λιγότερους από το 5% των ασθενών που είναι νέοι και με επαρκή φυσική κατάσταση, ώστε να υποβληθούν στη διαδικασία. MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 225 / ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014 / 23