ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ^ y.ikm ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: «ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΕΛΟΥΣ ΧΡΗΣΕΩΣ, ΑΝΑΛΥΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ & ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ» ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ: ΕΛΕΥΕΡΙΑΔΟΥ ΓΕΣΗΜΑΝΗ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ: ΕΟΔΩΡΙΔΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΒΑΛΑ 23
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ Κ A >Λ Λ Λ τ ΐ ί ο ί ο ^ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ G ΓΚ? /WE ί A / ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ Γ t ACYDtpiAi^oT ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: «ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΕΛΟΥΣ ΧΡΗΣΕΩΣ, ΑΝΑΛΥΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ & ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ» ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ: ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΓΕΣΘΗΜΑΝΗ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ; ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΒΑΛΑ 23
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ... ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΜΕΡΟΣ Α ΟΙ Εργασίες Τέλους Χρήσης για το κλείσιμο βιβλίων Γ κατηγορίας ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΥΝΤΑΞΗ A ΠΡΟΣΩΡίΝΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ (ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΠΟΓΡΑΦΗ)... 1 1.1 Έννοια & περιεχόμενο ισοζυγίων... 1 1.1.1 Χρησιμότητες των ισοζυγίων... 2 1.1.2 Είδη ισοζυγίων... 2 1.2 Υπόδειγμα Α ' Προσωρινού Ισοζυγίου... 3 ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΥΝΤΑΞΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ (ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ) ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ... 4 2.1 Έννοια - Χαρακτηριστικά απογραφής...4 2.1.1 Λόγοι σύνταξης εξωτερικής απογραφής... 4 2.1.2 Είδη απογραφής...4 2.1.3 Η Απογραφή σύμφωνα με το Νόμο... 5 2.1.4 Υπόδειγμα απογραφής... 6 2.2 Αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων...7 Γενικά περί αποτιμήσεως 2.2.1 Αποτίμηση παγίων στοιχείων...7 2.2.2 Αποτίμηση αποθεμάτων...7 2.2.2.1 Έννοια αποθεμάτων... 7 2.2.2.2 Η σημασία της αποτίμησης των αποθεμάτων στην κατάρτιση των οικονομικών καταστάσεων...7 2.2.2.3 Αποτίμηση των αποθεμάτων κατά το Ε.Γ.Λ.Σ...8 2.2.2.4 Τι επιτυγχάνεται με την αποτίμηση των αποθεμάτων... 8 2.2.2.5 Προσδιορισμός της τιμής κτήσεως η οποία λαμβάνααι υπόψη στην αποτίμηση των αποθεμάτων... 8 Τιμή κτήσεως...8 2.2.2. Θ Μέθοδοι αποτίμησης των αποθεμάτων...8 Μέθοδοι υπολογισμού της τιμής 2.2.2.6.1 Μέθοδος του μέσου σταθμικού κόστους...9 2.2.2.6.2 Μέθοδος του κυκλοφοριακού μέσου όρου ή των διαδοχικών υπολοίπων...1 2.2.2.6.3 Μέθοδος «πρώτη εισαγωγή - πρώτη εξαγωγή» F.I.F... 1 2.2.2. Θ.4 Μέθοδος «τελευταία εισαγωγή - πρώτη εξαγωγή» L.1.F... 11 2.2.2.7 Αλλαγές στο Δ.Λ.Π. No 2 σχετικές με την αποτίμηση των αποθεμάτων, που έγιναν μέσα στο έτος 1993... 11 2.3 Αποτίμηση απαιτήσεων...11 2.3.1 Έννοια απαιτήσεων... 11 2.3.2 Γενικά περί αποτιμήσεως των απαιτήσεων...12 2.3.3 Ασφαλείς απαιτήσεις...12 2.3.4 Επισφαλείς απαιτήσεις... 13 2.3.4.1 Προβλέψεις επισφαλών απαιτήσεων...13 2.3.5 Επίδικες απαιτήσεις... 14 2.3.5.1 Προβλέψεις επίδικων απαιτήσεων...14
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ.....ΣΕΛ 2.3.6 2.3.6.1 2.4 2.5 2.5.1 2.5.2 2.5.3 2.6 2.6.1 2.6.2 2.6.2.1 2.6.2.2 2.6.3 2.6.3.1 2.6.3.2 Ανεπίδεκτες απαιτήσεις...14 Προβλέψεις ανεπίδεκτων απαιτήσεων... 15 Αποτίμηση απαιτήσεων και υποχρεώσεων σε ξένο νόμισμα...15 Αποτίμηση συμμετοχών και χρεογράφων...16 Έννοια των συμμετοχών...16 Έννοια των χρεογράφων... 16 Αποτίμηση των μετοχών Α.Ε. και λοιπών χρεογράφων... 16 Αποσβέσεις παγίων στοιχείων... 16 Έννοια και σημασία της αποσβέσεως... 16 Λογιστική παρακολούθηση των αποσβέσεων... 17 Άμεσος τρόπος απόσβεσης...17 Έμμεσος τρόπος απόσβεσης...18 Μέθοδοι υπολογισμού των αποσβέσεων... 18 Μέθοδος της σταθερής απόσβεσης...18 Μέθοδος της φθίνουσας απόσβεσης... 19 ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΗΣ... Προσαρμογή των λογαριασμών με βάση την απογραφή... 3.1 Τακτοποίηση προπληρωθέντων ενοικίων... 3.2 Σχηματισμός προβλέψεων... 3.3 Τόκοι εντόκων γραμματίων... Τόκοι βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων... Τακτοποίηση λογαριασμών εκτπώσεων - επιστροφών (Αγορών & πωλήσεων)... Υπολογισμός αποσβέσεων......21 ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΥΝΤΑΞΗ Β' ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ...23 4.1 Τι είναι Β' προσωρινό Ισοζύγιο... 23 4.2 Υπόδειγμα Β' Προσωρινού Ισοζυγίου...23 ΠΕΜΠΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ...25 5.1 Αποτελεσματικοί λογαριασμοί...25 5.1.1 Έννοια κόστους - εξόδου... 25 5.1.2 Οργανικά & Ανόργανα έξοδα...25 5.1.3 Έννοια εσόδου... 25 5.1.4 Οργανικά & Ανόργανα έσοδα... 26 5.2 Γενική Εκμετάλλευση...26 5.2.1 Λειτουργία του λογ/σμού Γενικής Εκμετάλλευσης... 27 5.3 Φύλλο Μερισμού Εξόδων...28 5.4 Αποτελέσματα Χρήσεως... 29 Περιεχόμενο του λογ/σμού 86 «Αποτελέσματα Χρήσεως» 5.4.1 Λειτουργία του λογ/σμού Αποτελεσμάτων Χρήσεως... 29 5.4.2 Προσδιορισμός του αποτελέσματος... 3 Α. ΕΞΩΛΟΓΙΣΤΙΚΑ... 3 Β. ΕΣΩΛΟΓΙΣΤΙΚΑ... 31
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ... ΣΕΛ ΕΚΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΥΝΤΑΞΗ ΟΡΙΣΤΙΚΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ... 34 6.1 Υπόδειγμα οριστικού Ισοζυγίου...34 ΕΒΔΟΜΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΥΝΤΑΞΗ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΕΛΟΥΣ ΧΡΗΣΕΩΣ...35 7.1 Οι οικονομικές καταστάσεις κατά το Ε.ΓΛΣ και το Ν. 219/192...35 7.2 Έννοια - χαρακτηριστικά του ισολογισμό... 35 7.3 Υπόδειγμα του ισολογισμού...36 ΟΓΔΟΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΥΝΤΑΞΗ ΛΟΙΠΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ...37 8.1 Περιεχόμενο & σπουδαιότητα του λογαριασμού «Αποτελεσμάτων Χρήσεως»... 37 8.1.1 Κατάσταση λογ/σμού Αποτελεσμάτων Χρήσεως... 37 8.2 Πίνακας Διαθέσεως των Αποτελεσμάτων...38 Γενικές διατάξεις του Ε.ΓΛΣ που διέπουν τον «Πίνακα Διαθέσεως Αποτελεσμάτων»...38 8.3 Κατάσταση Λογαριασμού Γενικής Εκμεταλλεύσεων... 38 Σπουδαιότητα της Καταστάσεως του Λογ/σμού Γενικής Εκμ/σεως 8.4 Προσάρτημα του Ισολογισμού & των Αποτελεσμάτων Χρήσεως...42 ΕΝΑΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ & ΕΚ ΝΕΟΥ ΑΝΟΙΓΜΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΧΡΗΣΗ...43 ΜΕΡΟΣ Β (ΠΡΑΚΤΙΚΟ) ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ "ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΑ ΘΑΣΟΥ" Γ. Α. ΤΥΡΟΛΟΓΟΣ & ΣΙΑ Ε.Ε...44 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΥΝΤΜΗΣΕΩΝ...93 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ... 94
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Μετά την πάροδο τρεισήμισι ετών σπουδής στο Τμήμα Λογιστικής του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Καβάλας, έφτασε και η σειρά εκπόνησης της πτυχιακής εργασίας ως επισφράγιση του κύκλου σπουδών μου. Ένα βήμα πριν το τπυχίο κι όλα μου φαίνονται σαν να είναι ψέμα. Βρίσκομαι στο τελευταίο σκαλοπάτι που οδηγεί στον αγώνα της καθημερινής βιοπάλης. Η παρούσα εργασία φέρει τον τίτλο «Λογιστικές Εργασίες Τέλους Χρήσεως, ανάλυση οικονομικών καταστάσεων και περαιτέρω διερεύνηση». Υπεύθυνη καθηγήτρια είναι η κα. Ελευθεριάδου Γεσθημανή, για την οποία θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου για την παραχώρηση του θέματος και για τη βοήθεια που μου παρείχε κατά τη διάρκεια σύνταξής του. Πρόκειται για ένα θέμα καθαρά λογιστικό, το οποίο επέλεξα με σκοπό να εφαρμόσω τα όσα έχω διδαχθεί έως τώρα. Θεωρώ ότι είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον να ασχοληθώ εφ' όσον αποτελεί ένα σημαντικό τμήμα της εργασίας που προσφέρει ένας λογιστής.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ακολουθεί λεπτομερής ανάλυση των κινήσεων που υποχρεούται να ακολουθήσει ένας λογιστής κατά τη λήξη της διαχειριστικής χρήσεως για μία επιχείρηση που τηρεί βιβλία Γ' Κατηγορίας, με παράλληλη ανάλυση μεθόδων που χρησιμοποιούνται για την αποπεράτωση των εργασιών, των οικονομικών καταστάσεων καθώς και περαιτέρω διερεύνησή τους. Όπως θα διαπιστώσει κανείς ρίχνοντας μια γρήγορη ματιά στα περιεχόμενα η Πτυχιακή είναι διαιρεμένη σε δύο (2) μέρη. Στο 1 μέρος κάθε εργασία αποτελεί και ξεχωριστό κεφάλαιο. Μέσα λοιπόν από τα 9 (εννέα) κεφάλαια (9 εργασίες), προσπαθώ να δώσω μία ολοκληρωμένη εικόνα των βημάτων που ακολουθεί ένας λογιστής στο τέλος της χρήσεως. Στη συνέχεια, στο 2 μέρος (η πρακτική εφαρμογή) παρατίθενται δημοσιευμένες οικονομικές καταστάσεις της εταιρίας "ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΑ ΘΑΣΟΥ Ε.Ε.". Να σημειωθεί ότι έχουν τηρηθεί όλοι οι κανόνες που επιβάλλονται για τη σωστή και τυπική σύνταξη και διαμόρφωση επιστημονικής εργασίας.
1 ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΕΛΟΥΣ ΧΡΗΣΕΩΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΒΙΒΛΙΩΝ Γ' ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ 1. Σύνταξη Α ' προσωρινού Ισοζυγίου (Εσωτερική Απογραφή). 2. Σύνταξη πραγματικής (Εξωτερικής) Απογραφής. 3. Εγγραφές τακτοποίησης. 4. Σύνταξη Β' προσωρινού Ισοζυγίου. 5. Συγκέντρωση Αποτελεσματικών λογαριασμών στη Γενική Εκμετάλλευση. 6. Σύνταξη Οριστικού Ισοζυγίου. 7. Σύνταξη Ισολογισμού τέλους χρήσης. 8. Σύνταξη λοιπών οικονομικών καταστάσεων. 9. Κλείσιμο & εκ νέου άνοιγμα βιβλίων για τη νέα χρήση.
1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1.1 Έννοια & περιεχόμενο ισοζυγίων ΣΥΝΤΑΞΗ A ' ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ (Εσωτερική απογραφή) Κατά την προσπάθεια αποφυγής ορισμένων σφαλμάτων, που αφορούν την καταχώριση των αξιών, χρησιμοποιούνται ορισμένοι λογαριασμοί ελέγχου που ονομάζονται ισοζύγια. Στους λογαριασμούς αυτούς περιλαμβάνονται λογαριασμοί του Γενικού Καθολικού, οπότε ο λογαριασμός αυτός ονομάζεται Ισοζύγιο Γενικού Καθολικού, καθώς επίσης και δευτεροβάθμιοι λογαριασμοί ενός πρωτοβάθμιου, άρα ονομάζεται Ισοζύγιο Αναλυτικού Καθολικού Δευτεροβάθμιων και παίρνει την ονομασία του πρωτοβάθμιου (π.χ. Ισοζύγιο Αναλυτικού Καθολικού Εμπορευμάτων). Το ισοζύγιο' λοιπόν είναι ένας πίνακας που αναγράφονται όλοι οι λογαριασμοί του καθολικού (ακόμη και αυτοί που δεν παρουσιάζουν υπόλοιπο),τα ποσά των χρεώσεων και των πιστώσεών τους καθώς και τα χρεωστικά και πιστωτικά τους υπόλοιπα. Ανάλογα με το μέγεθος της επιχειρήσεως και τη λογιστική της οργάνωση τα ισοζύγια συντάσσονται^ κάθε ημέρα, εβδομάδα, συνήθως όμως κάθε τέλος του μήνα και οπωσδήποτε στο τέλος της χρήσης Η γενική μορφή των Ισοζυγίων είναι: Α/Α ΑΡΘ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΓΕΝΙΚΟΥ ( Ή ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΥ) ΚΑΘΟΛΙΚΟΥ Γ ΚΩΔΙΚΟΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑ I ΣΥΝΟΛΑ \I ΥΠΟΛΟΙΠΑ Κ ΛΟΓ/ΣΜΟΥ ΛΟΠΙΜΟΎ ΧΡΕΩΣΗΣ ΠΙΣΤΩΣΗΣ ΧΡΕΩΣΤΙΚΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ 1 2 3 4 5 6 7 8 ΣΤΗΛΗ, ΣΥΝΟΛΑ I ΤΙ ΚΑΤΑΧΩΡΙΖΕΤΑΙ 1η αύξων αριθμός του λογαριασμού (1,2,3...). 2η 3η 4η 5η 6η 7η 8η 9η 1η 9 1 11 12 αριθμός της σελίδας ή καρτέλας του Καθολικού, όπου παρακολουθείται ο λογαριασμός κωδικός του, όπως προκύπτει από το Λογιστικό σχέδιο που χρησιμοποιείται. Η ονομασία του λογαριασμού. Το άθροισμα των χρεώσεων του λογ/σμού από την αρχή της περιόδου. Αν δεν υπάρχουν χρεώσεις, συνήθως χρησιμοποιούμε το σύμβολο -. Το άθροισμα των πιστώσεων του λογ/σμού από την αρχή της περιόδου. Αν δεν υπάρχουν πιστώσεις, συνήθως χρησιμοποιούμε το σύμβολο -. Το χρεωστικό υπόλοιπο του λογαριασμού (θετική διαφορά ποσών 5ης μείον 6η στήλη που αντιστοιχεί στη σειρά). Το πιστωτικό υπόλοιπο του λογαριασμού (θετική διαφορά ποσών 6ης μείον 5η στήλη που αντιστοιχεί στη σειρά). Το Συνολικό Άθροισμα των Χρεώσεων (Σ.Α.Χ.). Το Συνολικό Αθροισμα των Πιστώσεων (Σ.Α.Π.). 1 ΡΕΒΑΝΟΓΛΟΥ-ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ, ΓΈΝ.ΛΟΠΓΓΙΚΗ ΜΕ Ε.Γ.Λ.Σ σ
11η 12η 1Το Συνολικό Αθροισμα τοjv Χρεοικτηκών ΥπολοΙττοον (Σ.Α.Χ.Υ.). 1Το Συνολικό Άθροισμα τοjv Πιστωτικών Υπολοίπων (Σ.Α.Π.Υ.). Για το ισοζύγιο ΙΟ ισχύει η σχέση : ^Τί>ί^='ΣΑΠίν 1.1.1 Χρησιμότητες των Ισοζυγίων Οι χρησιμότητες^ των ισοζυγίων για την ορθολογική διοίκηση της επιχειρήσεως, είναι πολλές και πολύμορφες. Οι πιο βασικές είναι: 1. Ελέγχεται η ορθή μεταφορά των ποσών των λογαριασμών από το ημερολόγιο στα καθολικά και 2. Παρέχονται πληροφορίες στη διοίκηση: - Για τη θέση των περιουσιακών στοιχείων. - Για την κίνηση περιουσιακών στοιχείων από συγκρίσεις και μελέτες ισοζυγίων διαδοχικών περιόδων, - Για το αποτέλεσμα. 1.1.2 Είδη Ισοζυγίων Τα ισοζύγια ανάλογα με τη χρονική περίοδο την οποία αφορούν το περιεχόμενο τους κ.λπ,, διακρίνονται σε διάφορα είδη. Τα πιο βασικά είδη είναι τα εξής: 1. Τα ισοζύγια τω ν πρωτοβάθμιων λογαριασμών, που λέγονται και γενικά ισοζύγια ή ισοζύγια του γενικού καθολικού. Με τα οποία γίνεται ο έλεγχος της σωστής μεταφοράς των ποσών των λογαριασμών από το ημερολόγιο στο γενικό καθολικό Αυτά μπορεί να είναι: α) Ανακεφαλαιωτικά. Περιλαμβάνουν όλους τους λογαριασμούς και τα ποσά τους από το άνοιγμα των βιβλίων μέχρι και τη σύνταξή τους και δείχνουν το σύνολο των κινήσεων των λογαριασμών και τα υπόλοιπά τους. β) Ισοζύγια κινήσεω ς ή περιόδου. Περιλαμβάνουν μόνο τους λογ/σμούς που κινήθηκαν και τα ποσά τους, από το προηγούμενο ισοζύγιο μέχρι τη σύνταξη του νέου. γ) Ισοζύγια συγκριτικά. Περιλαμβάνουν την κίνηση των ποσών των λογαριασμών σε δύο ή περισσότερες διαδοχικές χρονικές στιγμές. δ) Ισοζύγια μικτά. Περιλαμβάνουν δύο ή περισσότερα είδη ισοζυγίων, όπως π.χ. ανακεφαλαιωτικό και κινήσεως. 2. Ισοζύγια ή καταστάσεις συμφωνίας τω ν αναλυτικών καθολικών, γίνεται ο έλεγχος της συμφωνίας των περιληπτικών λογαριασμών με το σύνολο των λογαριασμών, στους οποίους ο κάθε ένας έχει διασπαστεί. Σύμφωνα με το νόμο, όσοι τηρούν βιβλία Γ" κατηγορίας υποχρεούνται να υποβάλλουν στην αρμόδια Δ.Ο.Υ ισοζύγιο όλων των βαθμιδών των λογαριασμών μέχρι την 25η του πέμπτου μήνα από τη λήξη της χρήσεως (δηλαδή μέχρι 25/5 ή 25/12).
1.2 A' προσωρινό Ισοζύγιο Τα ισοζύγια που συντάσσονται στο τέλος της χρήσεως, καθώς και κατά τη διάρκεια των εγγραφών τακτοποιήσεως, λέγονται Προσωρινά Ισοζύγια. Υπόδειγμα Α ' προσωρινού Ισοζυγίου ΐ. ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ 14. ΕΠΙΠΛΑ & ΛΟΙΠΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ 14.2. ΜΗΧΑΝΕΣ ΓΡΑΦΕΙΟΥ 14.8. ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Α' ΠΡΟΣΟΡΙΝΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ 31/Ϊ2~ 2 1 ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΣΗΣ ~ 2 95 ΕΠΙΣΤΡΟΦΕΣ ΑΓΟΡΩΝ 3. ΦΩΤΙΑΔΗΣ Σ. 31.. ΓΡΑΜΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟ 33 9 ΕΠΙΤΑΓΕΣ ΕΙΣΠΡΑΚΤΕΕΣ ΜΕΤΑΧΡΟΝ/ΜΕΝΕΣ 34 8. ΕΝΤΟΚΑ ΓΡΑΜΜΑΉΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ 38. ΤΑΜΕΙΟ 4.7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5.. ΠΑΠΠΑΙΩΑΝΝΟΥ Π. 5.. 1 ΘΩΜΑΙΔΗΣΚ 52.. ΕΜΠΟΡΙΚΗ 55.. ΙΚΑ ΛΟΓΑΡ/ΣΜΟΣ ΤΡΕΧΟΥΣΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ 6.. ΤΑΚΤΙΚΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ 6.3. ΕΡΓΟΔΟΤΙΚΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΙΚΑ 61.. 6 ΑΜΟΙΒΕΣ & ΕΞΟΔΑ ΛΟΓΙΣΤΩΝ 62.3. ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΑ 62.3.2 ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ 62.4.1 ΕΝΟΙΚΙΑ ΚΤΙΡΙΩΝ 64.1. ΕΞΟΔΑ ΤΑΞΙΔΙΩΝ 64.2. ΕΞΟΔΑ ΠΡΟΒΟΛΗΣ & ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΩΣ 65.5. ΤΟΚΟΙ & ΕΞΟΔΑ ΒΡΑΧ/ΣΜΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ 7 ΠΩΛΗΣΕΙΣ 7.98. ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ 76.3. ΤΟΚΟΙ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ 81.. 4 ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ 82.. ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΣΤΙΜΑ - ΠΡΟΣΑΥΞΗΣΕΙΣ 82.1. ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ
2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΥΝΤΑΞΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΑΠΟΓΡΑΦΗΣ (εξωτερικής) 2.1 Έννοια-Χαρακτηριστικά Αττογραφής Απογραφή είναι η λετττομερής καταμέτρηση, καταγραφή και αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων της επιχειρήσεως, σε ενιαίο νόμισμα και σε ορισμένη χρονική στιγμή. Ο όρος αυτός αφορά: α. Την ποσοτική καταμέτρηση κατ είδος και ποιότητα κάθε είδους που επιδέχεται μέτρησης στη μονάδα που αυτό μπορεί να μετρηθεί (αριθμητική, βάρους, επιφάνειας), καθώς και στοιχείων που δεν έχουν υλική υπόσταση, όπως έντοκα γραμμάτια, ομολογίες, επιταγές εφόσον έχουν εγχαρτωθεί. β. Την αποτίμηση των ενεργητικών και παθητικών στοιχείων σε ενιαίο νόμισμα, γ. Την αποτύπωση σε χαρτί ή μαγνητικά μέσα των αποτελεσμάτων των παραπάνω διαδικασιών (καταμέτρησης και αποτίμησης). 2.1.1 Λόγοι σύνταξης απογραφής Οι λόγοι για τους οποίους συντάσσεται η απογραφή είναι: Οι ανάγκες ελέγχου που προκύπτουν. Ο έλεγχος μπορεί να αφορά τη διοίκηση της οικονομικής μονάδας, οπότε ονομάζεται εσωτερικός έλεγχος internal control), γνωρίζοντας με τον τρόπο αυτό την πραγματική οικονομική της θέση οποιαδήποτε χρονική στιγμή καταστεί αυτό απαιτητό. Εκτός από την αναγκαιότητα για εσωτερικό έλεγχο προκύπτει πολλές φορές και από απαίτηση τρίτων, π.χ. τη φορολογούσα αρχή, οπότε ονομάζεται εξωτερικός έλεγχος (external control), ώστε να διαπιστωθεί αν η λογιστική εικόνα της επιχείρησης συμφωνεί με την πραγματική. - Οι ανάγκες προσαρμογής των λογιστικών με τα πραγματικά δεδομένα. Πρέπει οι παρεχόμενες πληροφορίες να παρουσιάζουν τα πραγματικά δεδομένα που αφορούν την περιουσιακή συγκρότηση της οικονομικής μονάδας. 2.1.2 Είδη απογραφής : Μπορούμε να τη διακρίνουμε: α. Ανάλογα με τον τρόπο διενέργειας σε εσωλογιστική (intra-comtable, inventaire) και εξωλογιστική (physical inventory). Εσωλογιστική (εσωτερική ή θεωρητική), όταν προκύπτει από τα λογιστικά βιβλία της επιχειρήσεως. Η εσωτερική απογραφή αφορά κυρίως απαιτήσεις και υποχρεώσεις. Εξωλογιστική (ή εξωτερική ή φυσική ή πραγματική), όταν τα περιουσιακά στοιχεία προσδιορίζονται με επιτόπιο έλεγχο, χωρίς δηλαδή να λαμβάνονται υπόψη τα δεδομένα των λογιστικών βιβλίων. Αφορά κυρίως τα εμπορεύματα, προϊόντα, πρώτες ύλες, χρεόγραφα κ.λπ.
β. Ως προς την έκταση της διενέργειάς της σε γενική και μερική. Γενική, όταν αναφέρεται σε όλα τα περιουσιακά στοιχεία. Η γενική απογραφή είναι κατά κανόνα φυσική για ορισμένα περιουσιακά στοιχεία και θεωρητική για τα υπόλοιπα. Μερική, όταν αναφέρεται μόνο σε μερικά περιουσιακά στοιχεία. Η μερική απογραφή πρέπει να είναι φυσική. Χρησιμεύει βασικά, για τον έλεγχο των αποθεμάτων και λοιπών υλικών αξιών. Με τη συχνή διενέργεια μερικών απογραφών, αποφεύγονται ή διορθώνονται λογιστικά λάθη, διαχειριστικές ανωμαλίες. γ. Ανάλογα με το χρόνο διενέργειας σε τακτική και έκτακτη. Η τακτική γίνεται στο τέλος της οικονομικής χρήσης (ετήσια), ενώ η έκτακτη όποτε χρειαστεί (π.χ. σε περίπτωση διάλυσης, συγχώνευσης). δ. Ανάλογα με την υποχρέωση ή όχι της οικονομικής μονάδας σε υποχρεωτική και προαιρετική. 2.1.3 Η Απογραφή σύμφωνα με το Νόμο Η απογραφή συντάσσεται κάθε 31 Δεκεμβρίου. Το διάστημα από 1 Ιανουαρίου μέχρι 31 Δεκεμβρίου κάθε έτους, αποτελεί τη διαχειριστική περίοδο ή διαχειριστική χρήση. Ακόμη αντί για την 31 Δεκεμβρίου η απογραφή μπορεί να συντάσσεται κάθε 3 Ιουνίου και η διαχειριστική περίοδος θα περιλαμβάνει το διάστημα από 1 Ιουλίου κάθε έτους, μέχρι την 3 Ιουνίου του επόμενου. Η ποσοτική καταγραφή των αποθεμάτων (εμπορευμάτων, προϊόντων, υλικών, κ.λπ.), ίδιων ή τρίτων, στο βιβλίο απογραφών, ή σε θεωρημένες απογραφικές καταστάσεις, γίνεται μέχρι την εικοστή ημέρα του μεθεπόμενου από τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου, μήνα. Η απογραφή και ο ισολογισμός καθώς και το κλείσιμο των βιβλίων πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί σύμφωνα με τον Κ.Β.Σ: Μέσα σε τρεις μήνες από τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου, για τις ατομικές επιχειρήσεις, προσωπικές εταιρίες, ΕΠΕ, κοινοπραξίες, κοινωνίες του αστικού Κώδικα και αστικές Εταιρίες. - Μέσα σε τέσσερις μήνες από τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου, για τις Α.Ε και τους συνεταιρισμούς. Μέσα σε έξι μήνες από τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου, για τις αλλοδαπές επιχειρήσεις και τις επιχειρήσεις που εκμεταλλεύονται ποντοπόρα πλοία Η απογραφή της επιχειρήσεως καταχωρείται σε ειδικό βιβλίο (ή ειδικές θεωρημένες καταστάσεις), θεωρημένο από τον προϊστάμενο της Δ,Ο.Υ. Το βιβλίο αυτό ονομάζεται βιβλίο Απογραφών. 6. ΑΡΙΣΤ.Γ. ΚΟΝΤΑΚΟΥ, ΓΈΝ.ΛΟΠΓΠΚΗ σε ευρώ σελ. 4
2.1.4 Υπόδειγμα απογραφής ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ Ε Ν Ε Ρ Γ Η Τ ΙΚ Ο Γ. ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ II Ενσώματες A κινητοποιήσεις ΚΤΙΡΙΑ-ΕΓΚΑΤ/ΣΕΕ ΚΤΠ>. ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ ΚΤΙΡΙΑ-ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΕ ΚΤΙΡΙΩΝ Κτίριο στην οδό Φιλλελήνιον 23 Κομοτηνή Αρ.συμβολ.7243/85 Συμβολ/φος Σεβαστή Παυλίδου Κτίριο στην Νέα Ηρακλείτσα Καβάλα Αρ.συμβολ. 8845/91 Συμβολ/φος Ξανθόπουλος Σάββας ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕΣΑ ΕΠΒΑΤΗΓΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΙΧΕ ΚΒΑ 773(τιμ 175/93 OPEL HELLAS ΕΠΙΠΛΑ & ΛΟΙΠΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΕΠΙΠΛΑ Ένα (I) μεταλλικό γραφείο σχήματος Π διαστάσεων,85χ 1,5μ. Τιμ. 123/99 της ΕΠΙΠΛΟΜΕΤΑΛ Α.Ε. Δέκα (1) καθίσματα κοινά μεταλλικά με μερική πλαστική εττένδυση προς 45 ευρώ COένα. Τιμ. 147/99 5. ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ I. Αποθέματα ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ ΕΤΑΙΡΙΑ XXX" Α.Ε. ΑΠΟΓΡΑΦΗ 31-12-22 2., Απόθεμα αρχής (4 τεμ. X 2 ευρώ/τεμ.) II. Απαιτήσεις ΠΕΛΑΤΕΣ ΠΕΛΑΤΕΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ Μιχαηλίδης Μανώλης, Οικονομολόγος ΑΦ.Μ 15479862 Σμυρναίου 12, Βέροια ΠΕΛΑΤΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ Paul Papachristos EVA 8166233422 NOLA NAPOLI ITALY IV. Διαθέσιμα ΤΑΜΕΙΟ ΤΑΜΕΙΟ Μετρητά ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΠΑΘΗΤΙΚΟ Α. ΙΔΙΑ ΚΕΦΑ/ΛΑΙΑ I. Κεφάλαιο ΚΑΤΑΒΕΒΛΗΜΕΝΟ ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Μέτοχος Θεοδωρίδης Αναστάσιος Μέτοχος Ψωμιάδης Χρήστος Γ. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ II. Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ Παύλος Παππάς, έμπορος Κηφισίας 123 Αθήνα, ΑΦΜ 56789722 Ταχτσίδου Αλέκα, έμπορος Ψαρών 28 Ξάνθη, ΑΦΜ 44724599 ΓΡΑΜΜΑΤΙΑ ΠΛΗΡΩΤΕΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΑ ΠΛΗΡΩΤΕΑ ΣΕ ΕΥΡΩ Συναλλαγματική No 24 2/1/23 σε διαταγή Κων/νου Ξένου ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ 8. 6., 4..
2.2 Α π οτίμησ η π ερ ιο υ σ ια κώ ν σ το ιχ είω ν Γενικά περί αποτιμήσεως Α π οτίμησ η των περιουσιακών στοιχείων είναι ο προσδιορισμός της αξίας τσυς αε χρηματικές μονάδες. Το πιο σπουδαίο είναι να προσδιορίσουμε την τιμή με την οποία θα αποτιμηθούν τα μένοντα αποθέματα (εμπορεύματα ή προϊόντα) αλλά και το κόστος των πωληθέντων. Από τον τρόπο αποτίμησης εξαρτάται: - το ύψος των ετήσιων αποτελεσμάτων - η ρύθμιση ενδοεταιρικών σχέσεων (εξαγορά μεριδίων) - η όλη εικόνα και δυναμικότητα της επιχείρησης. Η αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων που καταμετρήθηκαν και καταγράφτηκαν, πρέπει να γίνει μέσα στην προθεσμία συντάξεως του ισολογισμού. 2.2.1 Αποτίμηση Πάγιων Στοιχείων Το καθένα από τα πάγια περιουσιακά στοιχεία γράφεται χωριστά στο βιβλίο απογραφών ή με ένα ποσό ομαδοποιημένα κατά κατηγορία από το θεωρημένο μητρώο πάγιων περιουσιακών στοιχείων. Η αξία του κάθε πάγιου περιουσιακού στοιχείου, είναι η τιμή κτήσεώς του που προσαυξάνεται με τις δαπάνες επεκτάσεως ή προσθήκης και βελτιώσεώς του και από την τιμή αυτή αφαιρούνται οι αποσβέσεις. Όταν αποσβεστεί τελείως το πάγιο περιουσιακό στοιχείο, ενώ υπάρχει στην κυριότητα της επιχειρήσεως και δεν έχει υπολογιστεί υπολειμματική αξία, γράφεται με την αξία ενός λεπτού (ευρώ,1). 2.2.2 Αποτίμηση αποθεμάτων 2.2.2.1 Έννοια αποθεμάτων Στην ελληνική νομοθεσία η έννοια των αποθεμάτων^ καθορίζεται ως εξής; Αποθέματα είναι τα υλικά αγαθά που ανήκουν στην οικονομική μονάδα τα οποία; 1) προορίζονται να πωληθούν κατά τη συνήθη πορεία των εργασιών της 2) βρίσκονται στη διαδικασία της παραγωγής και προορίζονται να πωληθούν όταν πάρουν τη μορφή των έτοιμων προϊόντων 3) προορίζονται να αναλωθούν για την παραγωγή έτοιμων αγαθών ή την παροχή 4) προορίζονται να χρησιμοποιηθούν για τη συσκευασία π.χ. των παραγόμενων έτοιμων προϊόντων ή των εμπορευμάτων που προορίζονται για πώληση. 2.2.2.2 Η σημασία της απ ο τίμ η σ η ς τω ν α π οθεμάτω ν σ την κα τά ρτιση τω ν ο ικονομικώ ν κατασ τάσ εω ν Τα αποθέματα συνιστούν ένα σημαντικό τμήμα των ενεργητικών στοιχείων των εμπορικών και βιομηχανικών επιχειρήσεων. Επομένως, η αποτίμηση και η εμφάνιση των αποθεμάτων των επιχειρήσεων αυτών είναι κεφαλαιώδους σημασίας για τον προσδιορισμό και την εμφάνιση της οικονομικής καταστάσεως και των αποτελεσμάτων από τις εργασίες αυτές. 7. ΓεΟΡΠΟΥ ΓΤ ΑΛΗΦΑΝΤΗ, ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΕΛΟΥΣ ΧΡΗΣΕΠΣ, α
2.2.2.3 Αποτίμηση των αποθεμάτων κατά το Ε.Γ.Λ.Σ.: Τα αποθέματα που προέρχονται από αγορές (εμπορεύματα, πρώτες και βοηθητικές ύλες, είδη συσκευασίας κ.λπ), αποτιμούνται στην κατ είδος χαμηλότερη τιμή μεταξύ τιμή κτήσεως και τρέχουσας τιμής αγοράς. 2.2.2.4 Τι επιτυγχάνεται με την αποτίμηση των αποθεμάτων α. Ο σωστός προσδιορισμός της αξίας με την οποία θα εμφανιστούν τα αποθέματα στον ισολογισμό τέλους της οικονομικής μονάδας, β. Ο ακριβής προσδιορισμός του κόστους πωληθέντων, το οποίο αντιπαραβάλλεται με τα έσοδα από τις πωλήσεις, δηλαδή στοχεύει στον ακριβή προσδιορισμό του αποτελέσματος της χρήσεως. Δεδομένης της αντίστροφης σχέσης μεταξύ κόστους πωληθέντων και αξίας αποθεμάτων λήξεως, είναι φυσικό να επηρεάζεται ανάλογα το αποτέλεσμα της χρήσης. Οι λογιστικές, λοιπόν, μέθοδοι που αποδίδουν μεγάλο κόστος (υπερεκτίμηση) στα αποθέματα λήξεως, οδηγούν σε υποεκτίμηση του κόστους πωληθέντων και, συνεπώς, σε μεγαλύτερο αποτέλεσμα της χρήσεως. Αντίθετα, οι μέθοδοι που υποεκτιμούν την αξία των αποθεμάτων λήξεως οδηγούν σε υπερεκτίμηση του κόστους των πωληθέντων και, συνεπώς, σε μικρότερο αποτέλεσμα της χρήσεως. Έτσι, μεταξύ της αξίας των αποθεμάτων λήξεως και του αποτελέσματος της χρήσεως υπάρχει αναλογική σχέση, ενώ υπάρχει αντίστροφη σχέση μεταξύ αξίας αποθεμάτων λήξεως και κόστους πωληθέντων. 2.2.2.5 Προσδιορισμός της τιμής κτήσεως, η οποία λαμβάνεται υπόψη στην αποτίμηση των αποθεμάτων Τιμή κτήσεως Τα αποθέματα που προέρχονται από αγορές καταχωρούνται κατά τη διάρκεια της χρήσεως στα βιβλία της επιχειρήσεως με την τιμή κτήσεως. Τιμή κτήσεως (ή άμεσο κόστος αγοράς) είναι η τιμολογιακή αξία αγοράς των αποθεμάτων προσαυξημένη με τα ειδικά έξοδα αγορών και μειωμένη με τις εκπτώσεις. Τιμολογιακή αξία είναι η αξία αγοράς που αναγράφεται στα τιμολόγια, μειωμένη κατά τις εκπτώσεις που κάθε φορά χορηγούνται από τους προμηθευτές και απαλλαγμένη από τους φόρους και τα τέλη που δεν βαρύνουν, τελικά, την οικονομική μονάδα. Ειδικά έξοδα αγοράς είναι τα άμεσα έξοδα αγοράς που γίνονται μέχρι την παραλαβή και αποθήκευση του αγαθού και ιδιαίτερα οι δασμοί και λοιποί φόροι - τέλη εισαγωγής, καθώς και τα έξοδα μεταφοράς και παραλαβής των σχετικών ειδών. 2.2.2.6 Μέθοδοι αποτίμησης των αποθεμάτων Ο προσδιορισμός της τιμής κτήσεως γίνεται στην επιχείρηση με οποιαδήποτε από τις ακόλουθες μεθόδους, καθώς και με οποιαδήποτε άλλη παραδεγμένη μέθοδο, με την προϋπόθεση ότι την μέθοδο που θα επιλέξει θα την εφαρμόζει πάγια. Σε περίπτωση αλλαγής των συνθηκών λειτουργίας της επιχειρήσεως ή υπάρξεως σοβαρών λόγων, επιτρέπεται η αλλαγή της μεθόδου αποτιμήσεως με την προϋπόθεση ότι στις οικονομικές καταστάσεις που θα δημοσιεύονται, θα δηλώνονται οι λόγοι που οδήγησαν στην αλλαγή, καθώς και η επίδραση που είχε η αλλαγή αυτή στη διαμόρφωση των αποτελεσμάτων.
Μέθοδοι υπολογισμού της τιμής κτήσ ως^ 1. Μέθοδος του μέσου crrajjikol) κόστους (Weighted Average) 2. Μέθοδος του κυκλοφοριακού μέσου όρου ή των διαδοχικών υττολοίπων (Moving Average Cost) 3. Μέθοδος πρώτης εισαγωγής - πρώτης εξαγωγής (First In First Out, F.I.F.O.) 4. Μέθοδος τελευταίας εισαγωγής - πρώτης εξαγωγής (Last In First Out, L.I.F.O.) Oi κυριότερες μέθοδοι ττου εφαρμόζονται για την εύρεση της τιμής κτήσεως παραθέτονται στο επόμενο παράδειγμα: 1/1 Απόθεμα 2 κιλά προς,3 ευρώ = 6, 25/1 Πώληση 1 κιλά 2/1 Αγορά 15 κιλά προς,5 ευρώ = 7,5 5/2 Πώληση 13 κιλά 2/2 Αγορά 8 κιλά προς,7 ευρώ = 5,6 25/2 Πώληση 1 κιλά Το εμπόρευμα που μένει crro τέλος της χρήσεως είναι όπως φαίνεται από το λογαριασμό 1 κιλά. Η τρέχουσα τιμή αγοράς είναι ευρώ,45. Ζητείται η τιμή κτήσεώς του με καθεμιά από τις ακόλουθες μεθόδους, καθώς και η τιμή αποτιμήσεώς του στην απογραφή. 2.2.2.6.1. Τρόπος λειτουργίας της μεθόδου του μέσου σταθμικού κόστους Σύμφωνα με την μέθοδο αυτή, βρίσκουμε τη μέση σταθμική τιμή κτήσεως, τι ποσό δηλαδή κόστισε κατά μέσο όρο το κάθε κιλό, που είναι: Αξία αποθέματος ενάρξεως περιόδου + Αξία αγορών περιόδου στην τιμή κτήσεως Ποσότητα αποθέματος ενάρξεως περιόδου + Ποσότητα που αγοράστηκε στην περίοδο και έχουμε: HIWNIA ΑΓΟΡΑ Ποσότητα χ τιμή = αξία ΠΩΛΗΣΗ Ποσότητα ΥΠΟΛΟΙΠΟ Μονάδες 1/1 2 *,3 = 6, 2 2/1 15*,5 = 7,5 35 25/1 25 1 5/2 13 12 2/2 2 8 *,7 = 5,6 25/2 1 1 Σύνολα 43 19,1 33 1 Βάσει των άνω δεδομένων, η μέση τιμή κτήσεως καθώς και η αξία του αποθέματος προσδιορίζονται ως ακολούθως. Μέση τιμή κτήσεως 6, + 7,5 5.6 = 19,1 =,44 2 + 23 43 Για την αποτίμηση του αποθέματος τέλους θα πάρουμε την μικρότερη τιμή μεταξύ τιμής κτήσεως και τρέχουσας (,45). Η αξία των μενόντων εμπορευμάτων είναι 1 μον. χ,44 = 4,4 1 ΡΕΒΑΝΟΓΛΟΥ-ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ, ΓΕΝ.ΛΟΠΓΤΙΚΗ Μι
2.2.2.6.2. Τ ρόπ ος λειτο υ ρ γία ς τη ς μεθόδου του κυκλοφ οριακού μέσου όρου ή των διαδοχικών υπολοίπων Κατά την μέθοδο αυτή μετά από κάθε εισαγωγή καθορίζεται η μέση τιμή του υπολοίπου από τον τύπο: Αέία ποοηνούυενου υπολοίπου + Αξία νέαε ανοράε στην τιυή κτήσεως Ποσότητα προηγούμενου υττολοίπου + Ποσότητα νέας αγοράς Με τα παραπάνω δεδομένα ο υπολογισμός του κόστους πωληθέντων και του κόστους των υπολοίπων θα είναι: 2 *,3 = 6, 15 *,5 = 7,5 8 *,7 = 5,6 1*,39 = 3,9 13*,39 = 5,7 1*,51 =5,1 Το κόστος της πώλησης 25/1 είναι: (2*,3) + (15*,5) = 6, + 7,5 = 13,5 =,39 2 + 15 35 35 Το κόστος της πώλησης 5/2 είναι: (2*,3) + (15*,5) = 6, + 7,5 = 13,5 =,39 2 + 15 35 35 Η τιμή μονάδας για τον υπολογισμό του κόστους πώλησης μετά από νέα παραλαβή βρίσκεται: Αέία νέου υπολοίπου Νέο υπόλοιπο των μονάδων : 1,13 =,51 2 2.2.2.6.3. Τ ρόπ ος λειτο υ ρ γία ς εξαγω γή» (F.I.F.O.) της μεθόδου «π ρώ τη ε ισ α γ ω γ ή -π ρ ώ τη Η μέθοδος αυτή βασίζεται στην εκδοχή^^ ότι η πρώτη εισαγωγή (αγορά) εξάγεται πρώτη (First In - First Out) και ότι τα αποθέματα τέλους χρήσεως προέρχονται από τις τελευταίες αγορές και αποτιμούνται στις τιμές που αντίστοιχα αγοράστηκαν, Η αρχή των υπολογισμών της αποτιμήσεως των αποθεμάτων γίνεται από την τελευταία αγορά, Η αποτίμηση των πουλημένων αναλωμένων γίνεται σύμφωνα με τη σειρά εισαγωγής τους, γγαυτό και η μέθοδος αυτή λέγεται και «μέθοδος της σειράς εξαντλήσεως των αποθεμάτων». 1 Ε. ΣΑΚΕΛΛΗ, ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΠΓΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ Α', σελ. 339
ΗΜ/ΝΙΑ ΑΓΟΡΑ Ποσότητα χ τιμή = αξία ΠΩΛΗΣΗ ποσότητα χ τιμή = αξία ΥΠΟΛΟΙΠΟ Μονάδες Αξία 1/1 2 *,3 = 6, 2 6, 2/1 15 *,5 = 7,5 35 13,5 25/1 25 1,5 1*,3 = 3, 5/2 1*,3 = 3, 12 6, 3*,5 = 1,5 2/2 2 11,6 8,7 = 5,6! 25/2 1 6,6 1*,5 = 5, 2.2.2.6.4. Τ ρόπ ος λειτουργία ς της μεθόδου «τελευταία εισ α γω γή - π ρ ώ τη εξαγω γή» (L.I.F.O.) Η μέθοδος αυτή βασίζεται στην εκδοχή ότι η πρώτη εξαγωγή (πώληση ή ανάλωση) προέρχεται από την τελευταία εισαγωγή (Last In - First Out) και ότι τα αποθέματα τέλους χρήσεως προέρχονται από τις παλαιότερες εισαγωγές. Η αρχή των υπολογισμών της αποτιμήσεως των αποθεμάτων τέλους χρήσεως γίνεται από την πρώτη αγορά της χρήσεως. Η αποτίμηση των πουλημένων - αναλωμένων γίνεται αντίθετα με τη σειρά εισαγωγής τους. Η μέθοδος αυτή είναι ακριβώς αντίθετη με τη μέθοδο FIFO. ΗΜ/ΝΙΑ ΑΓΟΡΑ Ποσότητα χ τιμή = αξία ΠΩΛΗΣΗ ποσότητα χ τιμή = αξία ΥΠΟΛΟΙΠΟ Μονάδες Αξία 1/1 2 *,3 = 6, 2 6, 2/1 15 *,5 = 7,5 35 13,5 25/1 25 8,5 1*,5 = 5, 5/2 5*,5 = 2,5 12 3,6 8*,3 = 2,4 2/2 8 *,7 = 5,6 2 9,2 8*,7 = 5,6 25Τ2 1 3, 2*,3 =,6 2.2.2.7 Α λλαγές στο Δ.Λ.Π. No 2 σ χετικές με την α π ο τίμ η σ η τω ν α π οθεμάτω ν, που έγιναν μέσα στο έτος 1993. Κατά τη διάρκεια του έτους 1993 υπήρξαν εξελίξεις στα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα, σχετικά με τις μεθόδους αποτιμήσεως. Συνίσταται στις εξής αλλαγές; α. Οι βασικές μέθοδοι αποτιμήσεως είναι: η FIFO και του μέσου σταθμικού κόστους, β. Επιτρεπόμενη εναλλακτική μέθοδος είναι η LIFO, (πηγή: ARTHUR ANDERSEN S.P. & CO, AUDIT, TECHNICAL BULLENTING 94-7/28.2.1994). 2.3 Α π οτίμησ η α π αιτήσ εω ν 2.3.1 Έ ννο ια α π αιτήσ εω ν Ο όρος «απαίτηση»^^, υπό ευρεία έννοια, περιλαμβάνει όλες τις αξιώσεις που έχει η επιχείρηση κατά φυσικών ή νομικών προσώπων για παροχή αγαθών ή υπηρεσιών, κυρίως χρήματος. Οι απαιτήσεις της επιχειρήσεως όπως αυτές απεικονίζονται στο Ενεργητικό (κυκλοφορούν) παρακολουθούνται με το λογαριασμό «ΠΕΛΑΤΕΣ»ή «χ ρ ε ώ σ τ ε ς ΔΙΑΦΟΡΟΙ». Με βάση τη φερεγγυότητα των οφειλετών, οι απαιτήσεις της επιχειρήσεως κρίνονται σε; 12. Ε. ΣΑΚΕΛΛΗ, ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΠΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ Α, σελ. 423
Ασφαλείς Απαιτήσεις Επισφαλείς Απαιτήσεις - Επίδικες Απαιτήσεις και Ανεπίδεκτες Απαιτήσεις 2.3.2 Γενικά περί αποτιμήσεως των απαιτήσεων Στον ισολογισμό οι απαιτήσεις πρέπει να εμφανίζονται στην πραγματική τους αξία κατά την ημερομηνία κλεισίματος του ισολογισμού. Πραγματική αξία των απαιτήσεων είναι η παρούσα αυτών αξία, δηλαδή η αξία που προκύπτει αν από την ονομαστική τους αξία αφαιρεθεί ο τόκος της περιόδου από την ημερομηνία κλεισίματος του ισολογισμού μέχρι την είσπραξή τους, ο οποίος τόκος συνιστά αναμφισβήτητα έξοδο που πρέπει να βαρύνει τα αποτελέσματα της χρήσεως. 2.3.3 Ασφαλείς απαιτήσεις Είναι οι απαιτήσεις αυτές για τις οποίες δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι θα ρευστοποιηθούν^^. Η βεβαιότητα προέρχεται είτε από τη φερεγγυότητα του πελάτη, είτε από τις εγγυήσεις που κατέχει η επιχείρηση για κάλυψη των απαιτήσεων της από τους πελάτες. Τα υπόλοιπα των λογαριασμών των πελατών πολλές φορές δεν είναι αληθινά, γιατί υπάρχουν μεταξύ τους λογαριασμοί που είναι τοκοφόροι, άρα πρέπει να υπολογισθούν και δεδουλευμένοι τόκοι. Επίσης μπορεί να υπάρχει διαφορά λογαριασμού ενός πελάτη. ΓΓ αυτό το λόγο στο τέλος της χρήσεως για να εμφανισθούν οι απαιτήσεις με την πραγματική τους αξία πρέπει να κάνουμε εγγραφές τακτοποίησης. Παράδειγμα: Στο τέλος της χρήσης από το Αναλυτικό Καθολικό των πελατών διαπιστώνεται ότι οι πελάτες Ανδρέου, Γεωργίου παρουσιάζουν χρεωστικά υπόλοιπα ευρώ 69, και 33. αντίστοιχα. Ο λογαριασμός του Ανδρέου είναι τοκοφόρος, ο τόκος ο οποίος υπολογίσθηκε ότι ανέρχεται στο ποσό των ευρώ 6,3. Ο λογαριασμός του Γεωργίου παρουσιάζει διαφορά υπέρ αυτού που ανέρχεται στο ποσό των ευρώ 5,5. Ζητείται: Να γίνουν οι εγγραφές τακτοποιήσεως προκειμένου οι απαιτήσεις να εμφανισθούν με την πραγματική τους αξία. 3 ΠΕΛΑΤΕΣ 3 Πελάτες εσωτερικού 3.. Ανδρέου 6,3 76 ΕΣΟΔΑ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 76.3 Λοιττοί πιστωτικοί τόκοι 6,3 Υπολογισμός τόκων από...μέχρι... 81 ΕΚΤΑΚΤΑ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 81. Έκτακτα και ανόργανα έξοδα 5,5 3 ΠΕΛΑΤΕΣ 3 Πελάτες εσωτερικού 3..1 Γεωργίου 5,5 Τακτοποίηση διαφοράς 13. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΤ. ΑΛΗΦΑΝΤΗ, ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΕΛΟΥΣ ΧΡΗΣΕΩΣ, σελ. 253
2.3.4 Επισφαλείς απαιτήσεις Επισφαλής κρίνεται η απαίτηση, όταν διαγράφεται, αλλά δεν είναι πλήρως αποδεδειγμένη, η αδυναμία του οφειλέτη να εξοφλήσει την υποχρέωσή του. Είναι, δηλαδή, αβέβαιο αν ο πελάτης θα εκπληρώσει την υποχρέωσή του στο σύνολό της ή κατά ένα ποσοστό προς την επιχείρηση. Σύμφωνα με το Ε.Γ.Λ.Σ στο λογαριασμό 3.97 «Πελάτες επισφαλείς» παρακολουθούνται οι απαιτήσεις κατά των πελατών που η είσπραξή τους γίνεται επισφαλής (αμφίβολης ρευστοποιήσεως), οι οποίες μεταφέρονται στο λογαριασμό αυτό από τους οικείους υπολογαριασμούς του 3 «Πελάτες». Τέλος στους λογαριασμούς 33.97 «Χρεώστες επισφαλείς» παρακολουθούνται οι απαιτήσεις της οικονομικής μονάδας κατά διαφόρων χρεωστών. Παράδειναα: Ανώνυμη εταιρεία έκρινε ότι ο πελάτης της Χρήστου Κ. με χρεωστικό υπόλοιπο στις 31.12.21 ευρώ 95, είναι επισφαλής αφού πτώχευσε. 3 ΠΕΛΑΤΕΣ 3 97 Πελάτες επισφαλείς 3.97. Χρήστου Κ. 3 ΠΕΛΑΤΕΣ 3 Πελάτες εσωτερικού 3..2 Χρήστου Κ. Χαρακτηρισμός πελάτη ως επισφαλή λόγω -πτώχευσης 2.3.4.1 Προβλέψεις επισφαλών απαιτήσεων Οι επισφαλείς απαιτήσεις αποτιμούνται στον ισολογισυό στην πιθανή τους αξία κατά το χρόνο σύνταξής τους, η οποία προκύπτει ως εξής^ ^: Υπόλοιπα τέ)λυς χρήσεως ευρώ XXX Αρχική αξία απαιτήσεως μείον: Πιθανή ζημιά της επιχειρήσεως λόγω χαρακτηρισμού της άνω απαιτήσεως ως επισφαλούς ευρώ (ΧΧΧΤ Πιθανή αξία άνω απαιτήσεως ευρώ XXX Η πιθανή ζημιά της επιχειρήσεω ς, λόγω χαρακτηρισμού της άνω απ αιτήσ εω ς ως επισφαλής, θα εμφ ανισθεί στη χρέωση του λογ/σμού «83.11 π ρ ο β λ έ ψ ε ις (ΖΗΜΙε ς) ΑΠΟ ΕΠΙΣΦΑΛΕΙΣ ΠΕΛΑΤΕΣ» στη συνέχεια το π οσό αυτό θα απ οσβεσ θεί με τον έμμεσ ο τρόπο και στο τέλος της χρήσεω ς θα μεταφ ερθεί στο λογ/σμό «α π ο τ ε λ έ σ μ α τ α ΧΡΗΣΕΟΣ» Επίσης, στις 31.12.21 σχημάτισε πρόβλεψη για τον άνω επισφαλή πελάτη ευρώ 4,. 83 ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΕΚΤΑΚΤΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ 83.11 Προβλέψεις για επισφαλείς πελάτες 83.11. Προβλέψεις επισφαλ. πελάτη Χρήστου Κ. 4, 44 ΠΕΛΑΤΕΣ 44.11 Προβλ.για επισφ. πελάτες 44.11. Επισφ.πελάτής Χρήστου Κ. 4, Σχηματισμός πρόβλεψης για επισφαλείς πελάτες 4 ΓΈΩΡΠΟΥ ΣΤ. ΑΛΗΦΑΝΤΗ, ΛΟΠΣΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΕΛΟΥΣ ΧΡΗΣΕΩΣ, σελ. 254
ο λογαριασμός 83.11 «ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ (ΖΗΜΙΕΣ) ΑΠΟ ΕΠΙΣΦΑΛΕΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ» εκ/αΐ απώλειες (ζημιές) τις οποίες είχε η επιχείρηση λόγω μη είσπραξης των απαιτήσεών της. Στο τέλος της χρήσεως ο λογαριασμός αυτός μεταφέρεται στο λογ/σμό «ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΕΩΣ». 2.3.5 Εττίδικες ατταιτήσεις Επίδικες χαρακτηρίζονται οι απαιτήσεις όταν το οφειλόμενο ποσό αναμένεται να καθορισθεί από το Δικαστήριο. Π αράδεινυα: Ο πελάτης Ιωάννου X που οφείλει ευρώ 3, αμφισβητεί το χρέος του, όλο ή μέρος του και η επιχείρηση του κάνει αγωγή στο Δικαστήριο. 3 ΠΕΛΑΤΕΣ 3 99 Λοιποί ττελάτες λογ/σμός επίδικοον απαιτήσεολ/ 3.99.1 Ιωάννου X. 3 ΠΕΛΑΤΕΣ 3 Πελάτες εσωτερικού 3..3 Ιωάννου X. Αγωγή κατά του ττελάτη Ιωάννου X. 2.3.5.1 Προβλέψεις εττίδικων απαιτήσεων ενώ υπολογίζει απώλεια 2% στην παραπάνω οφειλή του. 83 ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΕΚΤΑΚΤΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ 83.98 Λοπτές έκτακτες προβλέψεις 83.98.2 Προβλέψεις από ετπδικες ατταιτήσεις 44 ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 44.98 Λοπτές έκτακτες προβλέψεις 44.98. Εττίδικος ττελάτης Ιωάννου X. Υπολογισμός απώλειας 2% 2.3.6 Α νεπ ίδ εκτες α π α ιτή σ εις Ανεπίδεκτη εισπράξεως απαίτηση^^ θεωρείται εκείνη που η είσπραξή της κρίνεται αδύνατη. Η απόσβεση των ποσών που δε θα εισπραχθούν θα εμφανιστεί στην εγγραφή με τον άμεσο τρόπο διότι η επιχείρηση δεν έχει καμιά ελπίδα ότι θα το εισπράξει. Π αράδειγμα: Ο πελάτης Δημητρίου Φ. χαρακτηρίζεται ως ανεπίδεκτος εισπράξεως λόγω θανάτου για το ποσό των ευρώ 3,. 3 ΠΕΛΑΤΕΣ 3 99 Λοιποί ττελάτες λογ. επίδικων ατταιτήσ. 3.99. Ανεπίδεκτες εισπρ. ατταιτήσεις 3.99.. Ανεπ.ττελάτης Δημτιτρίου Φ. 3, 3 ΠΕΛΑΤΕΣ 3 Πελάτες εσωτερικού 3..4 Δημητρίου Φ. 3, Χαρακτηρισμός ττελάτη ως ανεπίδεκτου 15 ε ΣΑΚΕΛΛΗ, ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΠΓΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ Λ', c
2.3.6.1 Προβλέψεις ανεπίδεκτων απαιτήσεων 83 ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΠΑ ΕΚΤΑΚΤΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ 83.98 Λοιπές έκτακτες προβλέψεις 83.98.2 Προβλέψεις από ανεττίδ.εισπρ. απαιτήσεις 3 ΠΕΛΑΤΕΣ 3.99 Λοιποί ττελ(5γτες.λογ.ετπ'δ.σπαιτήσεαλ/ 3.99. Ανεπίδεκτες, εισπρ.απαιτήσεις 3.99.. Ανεττι'δ.ττελ(5Γτης Ατιμητρίου Φ. Απόσβεση ατταίτησης Όπως παρατηρούμε ο λογ/σμός «3.99 λ ο ιπ ο ί π ε λ ά τ ε ς λ ο γ/ς μ ο ς ε π ιδ ικ ω ν ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ» δε κλείνει αλλά μένει ανοιχτός κατά,1 ευρώ. Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχει περίπτωση, οι κληρονόμοι εκείνου που πέθανε ή εξαςκτνίσθηκε να θελήσουν να εκπληρώσουν την υποχρέωσή τσυ, γι αυτό ο λογαριασμός πρέπει να έχει κάποιο ποσό, που ονομάζεται και α^ία uvnunc. 2.4 Αποτίμηση απαιτήσεων και υποχρεώσεων σε ξένο νόμισμα Οι απαιτήσεις και οι υποχρεώσεις σε ξένο νόμισμα, τα γραμμάτια και οι συναλλαγματικές (εισπρακτέες και πληρωτέες) σε ξένο νόμισμα αποτιμούνται κατά την ημέρα κλεισίματος του ισολογισμού με βάση την επίσημη τιμή του ξένου νομίσματος, η οποία προκύπτει από το δελτίο της τράπεζας της Ελλάδος. Οι απαιτήσεις σε συνάλλαγμα, στις οποίες περιλαμβάνονται, τα γραμμάτια εισπρακτέα και τα χρεόγραφα, απστιμούνται στην τιμή αγοράς του ξένου νομίσματος. Οι υποχρεώσεις σε συνάλλαγμα, στις οποίες περιλαμβάνονται και τα γραμμάτια πληρωτέα, αποτιμούνται στην τιμή πωλήσεως του ξένου νομίσματος. Ενδεχόμενη διαφορά μεταξύ της αξίας αυτής και της αξίας σε ΥΡΩ που προκύπτει με βάση την τιμή του ξένου νομίσματος κατά την ημέρα διακανονισμού, τακτοποιείται ως συναλλαγματική διαφορά. Τα κράτη-μέλη που υιοθέτησαν το ΥΡΩ ως ενιαίο νόμισμα θα πραγματοπσιούν την μετατροπή από και προς το ΥΡΩ, αλλά και μεταξύ των νομισμάτων αυτών με βάση τις αμετάκλητες επίσημες τιμές μετατροπής που έχουν καθοριστεί^. Αποτίυηση νουισυάτων εκτόε τηο ζώνηε του υοώ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: Η επιχείρηση είχε στις 31/12 απαίτηση κατά του πελάτη εξωτερικού J.K LTD ονομαστικής αξίας U.S.D. 1. πσυ έχει καταχωρηθεί στα βιβλία με αξία: (U.S.D. 1. X 1 /1,657 = 9.383,5 ισότιμο σε υρώ) Στις 31/12/22 η επίσημη τιμή αγσράς τσυ U.S.D. είναι 1,55 (ισοτιμία U.S.D. προς το υρώ) Αποτίμηση 31/12/22: U.S.D. 1. χ 1 /1,55 = 9.519,28 Συνεπώς προκύπτει συναλλαγματική διαφορά υρώ 135,78 38 Χρηματικά Διαθέσιμα 38. Ταμείο 9.519,28 [U.S.D. 1.χ 1 /1,55] 31 Γραμμάτια Εισπρακτέα 31.7 Γ ραμμάτια σε ΞΝ στο χαροφυλάκιο [U.S.D. 1.χ 1 / 1,65η 9.383,5 81 Έκτακτα & ανόργανα αποτελέσματα 81.1 Έκτακτα & ανόργανα έσοδα 81.1.4 Συναλλαγματικές διαφορές [U.S.D. 1.x,13578] 135,78 (,951928 -,93835) 16 ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΛΛΑΔΟΣ
2.5 Αποτίμηση συμμετοχών και χρεογράφων 2.5.1 Έννοια των συμμετοχών Σύμφωνα με το Ε.Γ.Λ.Σ «ως συμμετοχές, που καταχωρούνται στους υπολογαριασμούς του Ιβάθμιου λογαριασμού «18 συμμετοχές και άλλες μακροπρόθεσμες χρηματοοικονομικές απαιτήσεις»,ορίζονται τα δικαιώματα συμμετοχής στο κεφάλαιο άλλων επιχειρήσεων, οποιοσδήποτε νομικής μορφής, τα οποία αντιπροσωπεύουν ποσοστό τουλάχιστον 1% του κεφαλαίου των επιχειρήσεων αυτών και απόκτούνται με σκοπό διαρκούς κατοχής τους». Συμμετοχή, λοιπόν, κατά το νόμο και το Ε.Γ.Λ.Σ είναι οι μετοχές εκδόσεως άλλων Α.Ε. τα εταιρικά μερίδια των Ε.Π.Ε. και οι εταιρικές μερίδες των άλλής νομικής μορφής εταιριών (Ο.Ε., Ε.Π.Ε) 2.5.2 Έννοια τω ν χρεογράφων Το Ε.Γ.Λ.Σ. θεωρεί ως χρεόγραφα τα παρακάτω έγγραφα (ή τίτλους ή κινητές αξίες) τα οποία αποκτούνται από την οικονομική μονάδα με σκοπό την τοποθέτηση κεφαλαίων της και την πραγματοποίηση από αυτήν άμεσης προσόδου: Μποχές ανωνύμων εταιριών (ονομαστικές και ανώνυμες). Ομολογίες (ομολογιακών δανείων του Κράτους, Ν.Π.Δ.Δ., δημοσίων επιχειρήσεων και ανωνύμων εταιριών). Έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου. Μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων Ομόλογα τραπεζών. 2.5.3 Αποτίμηση των μετοχών Α.Ε. & λοιπών χρεογράφων Η νέα διάταξη αναφέρει τα εξής για την αποτίμηση των συμμετοχών και χρεογράφων^^: Οι κατεχόμενες από την οικονομική μονάδα μετοχές Α.Ε, οι ομολογίες και τα λοιπά χρεόγραφα, καθώς τα μερίδια Αμοιβαίων Κεφαλαίων και οι συμμετοχές σε επιχειρήσεις που δεν έχουν την μορφή Α.Ε. «αποτιμούνται στη συνολικά χαμηλότερη τιμή, μεταξύ της τιμής κτήσεως ή αποτίμησής τους στην προηγούμενη απογραφή και της τρέχουσας τιμής τους. Η διαφορά μεταξύ της συνολικής τιμής κτήσεως και της αντίστοιχης χαμηλότερης τρέχουσας τιμής, που προκύτττει από την αποτίμηση της περίτπωσης αυτής, καταχωρείται σε λογαριασμό αποτελεσμάτων χρήσεως με χρεωπίστωση των οικείων λογαριασμών συμμετοχών και χρεογράφων». 2.6 Αποσβέσεις πάγιων στοιχείων 2.6.1 Έννοια και σημασία της αποσβέσεως Το Γενικό Λογιστικό Σχέδιο της Ελλάδος δίνει τον εξής ορισμό των αποσβέσεων :«Απόσβεση είναι η χρονική κατανομή της αποσβεστέας αξίας του πάγιου περιουσιακού στοιχείου που υπολογίζεται με βάση την ωφέλιμη διάρκεια ζωής του και συνακόλουθα η λογιστική απεικόνιση και ο καταλογισμός της σε κάθε μία χρήση».
Η ελάττωση της αξίας των αττοσβεστέων στοιχείων οφείλεται στους εξής λόγους: Στη φθορά λόγω της χρήσεως (φυσικοί λόγοι). Στην πάροδο του χρόνου. Στην ακαταλληλότητα των πάγιων στοιχείων. Στην οικονομική απαξίωση. Σκοπός της αποσβέσεως είναι η επανάκτηση της αγοραστικής αξίας που είχε επενδύσει η επιχείρηση στο πάγιο περιουσιακό στοιχείο, το οποίο εξαφανίζεται σταδιακά. Εννοιολογικοί προσδιορισμοί Αποσβέσιμα πάγια περιουσιακά στοιχεία είναι τα ενσώματα ή άυλα πάγια στοιχεία, καθώς και τα έξοδα ίδρυσης και α' εγκατάστασης τα οποία ανήκουν κατά κυριότητα στην επιχείρηση, χρησιμοποιούνται διαρκώς στην παραγωγική διαδικασία και έχουν ωφέλιμη διάρκεια ζωής περιορισμένη, πάντως μεγαλύτερη από ένα έτος. Ωφέλιμη διάρκεια ζωής είναι η χρονική περίοδος κατά την οποία το απόσβέσιμο στοιχείο χρησιμοποιείται παραγωγικά από την επιχείρηση. Τα περιουσιακά στοιχεία, τα οποία έχουν απεριόριστη διάρκεια ζωής (όπως, π.χ. τα γήπεδα και οι εδαφικές εκτάσεις) δεν υπόκεινται σε απόσβεση. Αποσβεστέα αξία είναι η αξία που πρέπει να αποσβεστεί μέσα στη διάρκεια της ωφέλιμης ζωής του πάγιου στοιχείου. Υπολειμματική αξία ενός αποσβέσιμου πάγιου περιουσιακού στοιχείου είναι η καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία του, που υπολογίζεται να πραγματοποιηθεί κατά το τέλος της ωφέλιμης διάρκειας της ζωής του. 2.6.2 Λογιστική παρακολούθηση των αποσβέσεων 2.6.2.1. Άμεσος τρόπος απόσβεσης Σύμφωνα με τον τρόπο αυτό κάθε χρόνο χρεώνεται ο λογαριασμός «α π ο σ β έ σ ε ις ΠΑΠΩΝ» και πιστώνεται ο λογαριασμός «π α γ ια». Παράδειγμα: Η επιχείρηση αγόρασε ένα έπιπλο αξίας ευρώ 15. Η διάρκεια ζωής του υπολογίζεται να είναι 1 χρόνια. Ο συντελεστής απόσβεσης είναι 1%. --------------------------- 31/12---------------------------- 66 ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΠΑΓΙΩΝ ΕΝΣΩΜΑΤΩΜΕΝΕΣ ΣΤΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ 66.14 Αττοσβέσεις επίπλων & λοιπός εξοπλ. 15, 14 ΕΠΙΠΛΑ & ΛΟΙΠΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ 14. Έπιπλα & λοιπός εξοπλισμός 15, Λογισμός από/σης με τον άμεσο τρόπο,( 15 χ 1%) Ο λογ/σμός «Αποσβέσεις επίπλων» είναι αποτελεσματικός και θα μεταφερθεί στο τέλος της χρήσης στο λογ/σμό «α π ο τ ε λ έ σ μ α τ α ε κ μ ε τ α λ λ ε υ ς ε ω ς». Ο λογ/σμός «Έπιπλα» θα παρουσιάσει κατά την έναρξη της νέας χρήσης «υπόλοιπο σε νέο» ευρώ 135,. Αυτό θα επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο μέχρι το 1ο έτος οπότε ο λογ/σμός «Έπιπλα» θα εξισωθεί. Σε περίπτωση που κάποιο πάγιο περιουσιακό στοιχείο αποσβέσθηκε ολοκληρωτικά, διατηρείται στο μητρώο παγίων περιουσιακών στοιχείων αναπόσβεστη αξία ενός λεπτού του ευρώ (,1),όταν το περιουσιακό αυτό στοιχείο εξακολουθεί να παραμένει στην κυριότητα του επιτηδευματία.
Εάν τα έπιπλα π αρ' όλο που αποσβέσθηκαν πλήρως το 1ο έτος μείνουν στην επιχείρηση θα πρέπει η απόσβεση τον τελευταίο χρόνο να εμφανισθεί με ευρώ,1 λιγότερο. 2.6.2.2. Εμμεσος τρόπος απόσβεσης Κατά τον έμμεσο τρόπο πιστώνεται απ ' ευθείας ο λογ/σμός «14.99ΑΠΣΒΕΣΘΕΝΤΑ ΈΠΙΠΛΑ» ο οποίος είναι αντίθετος του λογ/σμού «ΐ4.οο έπιπλα». Έτσι θα έχουμε: Απόσβεση 1 ου έτους: --------------------------- 31/12 66 ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΠΑΠΩΝ ΕΝΣΩΜΑΤΩΜΕΝΕΣ ΣΤΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ 66.14 Απ(χιβέσεις επίπλων & λοιπός εξοπλισμός 14 ΈΠΙΠΛΑ & ΛΟΙΠΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ 14.99 Αποσβεσθέντα έπ. & λ. εξοπλ. Λογισμός σπό/σης 1ου έτους με τον έμμεσο τρόπο, ( 15 X 1%) Απόσβεση 1ου έτους: - 31/12-66 ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΠΑΠΩΝ ΕΝΣΩΜΑΤΩΜΕΝΕΣ ΣΤΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ 66.14 Αποσβέσεις επίπλων & λοιπός εξοπλισμός 14,99 14 ΈΠΙΠΛΑ & ΛΟΙΠΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ 14.99 Αποσβεσθέντα έπιπλα & λ. εξοπλ. 14,99 Λογισμός από/σης 1ου έτους με τον έμμεσο τρόπο, ( 15 X 1%) Σύμφωνα με το Ε.Γ.Λ.Σ ακολουθείται ο έμμεσος τρόπος απόσβεσης των πάγιων στοιχείων και των εξόδων εγκατάστασης. 2.6.3 Μέθοδοι υπολογισμού των αποσβέσεων 2.6.3.1. Μέθοδος της σταθερής αποσβέσεως Με την μέθοδο αυτή^ η απόσβεση υπολογίζεται για όλες τις χρήσεις με σταθερό συντ/στή % πάνω στην τιμή του πάγιου στοιχείου, αφού αφαιρεθεί η υπολειμματική του αξία, αν υπάρχει. Το γινόμενο αυτό, δηλαδή η αποσβεστέα αξία επί το συντελεστή αποσβέσεως, δίνει το ποσό της ετήσιας αποσβέσεως, που είναι ίδιο για όλες τις χρήσεις. Π αράδειγμα:η αξία ενός μηχανήματος είναι ευρώ 1.6, και η υπολειμματική του αξία είναι ευρώ 4,. Ο συντ/στής αποσβέσεως του είναι 1% (ή η διάρκεια ζωής του είναι 1 έτη). 'Εχουμε: Αποσβεστέα αξία = 1.6-4 = 1.2, και Ετήσια απόσβεση = 1.2 χ 1% = 12, Επομένως κάθε χρόνο η απόσβεση θα είναι 12, Συνήθως στις επιχειρήσεις, από το που αποκτάται το πάγιο περιουσιακό στοιχείο γίνεται πίνακας αποσβέσεώς του. Ο πίνακας αυτός διορθώνεται σε περιπτώσεις προσθηκών ή επεκτάσεων και βελτιώσεων ή μεταβολής του συντελεί στη αποσβέσεως ή άλλη αιτία. 9. ΑΡΙΣΤ Γ ΚΟΝΤΑΚΟΥ, ΓΕΝ.ΛΟΠΓΠΚΗ σ(
Παράδειγμα: Η τιμή κτήσεως των επίπλων είναι ευρώ 6, και ο ετήσιος συντελεστής αποσβέσεως τους είναι 2% (ή η ωφέλιμη διάρκεια ζωής τους είναι 5 έτη). ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΤΑΘΕΡΗΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΟΣ ΕΠΙΠΛΩΝ Αποσβεστέα Συντελεστής Ετήσια Σύνολο Έτη Υπόλοιπο Αξία Αποσβέσεως Απόσβεση Αποσβέσεων 1 6., 2% 1.2, 1.2, 4 8, 2 6., 2% 1.2, 2.4, 3,6, 3 6., 2% 1.2, 3.6, 2.4, 4 6., 2% 1.2, 4.8, 1.2, 5 6., 2% 1.2, 5,9999,99,1 Η μέθοδος της σταθερής αποσβέσεως είναι απλή στους υπολογισμούς της, αλλά παρουσιάζει το μειονέκτημα, ότι κάθε χρόνο έχουμε το ίδιο ποσό αποσβέσεως το οποίο υπολογίζουμε πάνω στην αρχική αξία και όχι στην παρούσα. 2.6.3.2. Μέθοδος της φθίνουσας αποσβέσεως - Με σταθερό συντελεστή πάνω στην παρούσα αξία Με την μέθοδο αυτή, το ποσό της ετήσιας αποσβέσεως είναι διαφορετικό και μειώνεται με την πάροδο του χρόνου. Ο συντελεστής αποσβέσεως είναι σταθερός, αλλά η απόσβεση υπολογίζεται πάνω στην παρούσα κάθε φορά αξία του πάγιου περιουσιακού στοιχείου. Π αράδειγμα: Αν υποθέσουμε ότι στο προηγούμενο παράδειγμα ζητούσαμε φθίνουσα απόσβεση, θα είχαμε; ΠΙΝΑΚΑΣ ΦΘΙΝΟΥΣΑΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΟΣ ΕΠΙΠΛΟΝ Αποσβεστέα Συντελεστής Ετήσια Σύνολο Έτη Υπόλοιπο Αξία Αποσβέσεως Απόσβεση Αποσβέσεων 1 6., 2% 1.2, 1.2, 4.8, 2 4.8, 2% 96, 2.16, 3.84, 3 3.84, 2% 768, 2.928, 3.72, 4 3.72, 2% 614,4 3.542,4 2.457,6 5 2.457,6 2% 491,52 4.33,92 1.966,8 Με μειούμενο σ υντελεσ τή π ά νω σ την αρχική αξία που σ τη ρ ίζεται στα έτη της ωφέλιμης διάρκειας ζωής του πάγιου. Με την μέθοδο αυτή αθροίζονται τα έτη της ωφέλιμης διάρκειας ζωής του πάγιου και μερίζονται τα ποσά των ετήσιων αποσβέσεων ανάλογα με τα έτη αυτά, αρχίζοντας από το μεγαλύτερο κλάσμα. Παράδειγμα: Σύμφωνα με τα δεδομένα του παραπάνω παραδείγματος. Αθροίζουμε τα έτη και έχουμε 5+4+3+2+1=15 και η απόσβεση του πρώτου έτους θα είναι 6.x5/15 = 2., του δεύτερου 6.x4/15 = 1.6, του τρίτου 6.x3/15 = 1.2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΦΘΙΝΟΥΣΑΣ ΑΠΟΣΒΕΣΕΟΣ ΕΠΙΠΛΩΝ Αποσβεστέα Συντελεστής Ετήσια Σύνολο Έτη Υπόλοιπο Αξία Αττοσβέσεως Απόσβεση Αποσβέσεων 1 6., 5/15 2., 2., 4., 2 6., 4/15 1.6, 3.6, 1.4, 3 6., 3/15 1.2, 4.8, 1.2, 4 6., 2/15 8, 5.6, 1.4, 5 6., 1/15 4, 6.,
ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΗΣ Προσαρμογή των λογαριασμών με βάση την απογραφή Αν υπάρχουν διαφορές μεταξύ της απογραφής και των δεδομένων που παρουσιάζονται στο προσωρινό ισοζύγιο, είναι αναγκαίο να γίνουν οι προσαρμογές των λογαριασμών στα δεδομένα της απογραφής. Η προσαρμογή αυτή γίνεται με εγγραφές που ονομάζονται εγγραφές προσαρμογής (adjusting entries). Με τις εγγραφές προσαρμογής τακτοποιούνται διαφορές που προέκυψαν από τη διενέργεια εξωτερικής απογραφής (π.χ. διαφορές στα εμπορεύματα, στο ταμείο, στα υπόλοιπα των πελατών κτλ.). Προσαρμόζονται οι λογαριασμοί απαιτήσεων και υποχρεώσεων σε ξένσ νόμισμα στην τρέχουσα ισοτιμία των νομισμάτων. Για την διασφάλιση της αυτοτέλειας των χρήσεων προσαρμόζονται οι λογαριασμοί εσόδων και εξόδων, έτσι ώστε να διαχωριστούν τα έσοδα και τα έξοδα που αφορούν άλλες χρήσεις με τη βοήθεια των μεταβατικών λογ/σμών. Τέλος, διενεργούνται οι αποσβέσεις της χρήσης. Εγγραφές προσαρμογή^. Τα αποθέματα εμπορευμάτων τέλους είναι ευρώ 64, Τα ενοίκια που πληρώθηκαν τον Αύγουστο, συνολικού ποσού ευρώ 1.5, αφορούν την περίοδο 1/8/22-31/1/23. Η απόδοση του ομολόγου έως 31/12/22 είναι ευρώ 56, Οι τόκοι που επιβαρύνουν τη χρήση ανέρχονται σε ευρώ 28, Σχηματίστηκαν προβλέψεις για τους πελάτες. 3.1 Τακτοποίηση προπληρωθέντων ενοικίων. Εφόσον τα ευρώ 1.5, που κατάβλήθησαν τον Αύγουστο περιλαμβάνουν το διάστημα 1/8/22-31/1/23, το ενοίκιο είναι 25, /μήνα. Επομένως, από το συνολικό ποσό τα 5/6 αφορούν την παρούσα χρήση και το 1/6 ( 25,) είναι προπληρωθέντα ενοίκια που αφορούν τη χρήση 23. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 31/12 ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ λογ/σμοί ενεργητικού 36 Μεταβατικοί 36. Έξοδα επόμενων χρήσεων 36..4 Ενοίκια κτιρίων 25, 62 Παροχές τρίτων 62.4 Ενοίκια 62.4.1 Ενοίκια κηρίων 25, 3.2 Σχηματισμός προβλέψεων: Οι καθαρές πωλήσεις είναι 6.2 χ,5% = 31 Υπόλοιπο πελατών ευρώ 4.5 χ 5% = 2.25, μεγαλύτερο του 31, Συνεπώς μπορεί να σχηματιστεί πρόβλεψη για ευρώ 31, ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 31/12 ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ εκμετάλλευσης 68 Προβλέψεις 68.9 Λοιττές προβλέψεις εκμετάλλευσης 68.9. Προβλέψεις για απόσβεση επισφαλών απαιτήσεων 23 31, 44 Προβλέψεις 44.11 Προβλέψεις για ετησψαλ. απαιτήσεις 31, 2. ΡΕΒΑΝΟΓΛΟΥ-ΓΈΟΡΓΟΠΟΥΛΟΥ. ΓΈΝ.ΛΟΠΓΠΚΗ ΜΕ Ε.Γ.Λ.Σ. CR
3.3 Τόκοι εντόκων γραμματίων: Η επιχείρηση κατέχει έντοκα γραμμάτια και οι τόκοι της περιόδου θα εισπραχθούν στην επόμενη χρήση. Το ποσό των τόκων που αφορούν τη χρήση 22 είναι ευρώ 56, ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 31/12 ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 36 Μεταβατικοί λογ/σμοί ενεργητικού 36.1 Έσοδα χρήσεως εισττρακτέα 36.1.1 Έσοδα ομολογιών ελληνικών δανείων 56, 76 Έσοδα κεφαλαίων 76.1 Έσοδα χρεογράφοον 76.1.4 Τόκοι εντόκων γραμμστίουν Ελληνικού Δημοσίου 56, 3.4 Τόκοι βραχυπρόθεσμων υπσχρεώσεων: Στο τέλος της χρήσεως η τράπεζα καταλογίζει τους τόκους της περιόδου που ανέρχονται σε ευρώ 28, ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 31/12 ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ συναφή έξοδα 65 Τόκοι και 65.5 Τόκοι και έξοδα λοιπών βραχυπρ.υποχρεώσεων 65.5. Τόκοι και έξοδα τραπεζικών βραχυπρ. υποχρεώσεων σε ευρώ. 28, 52 Τράπεζες, λογ/σμοί βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων Εμπορική 52. 52. Εμιτορική 28, 3.5 Μεταφορά των λογ/σμών εκπτώσεων - επιστροερών αγορών και πωλήσεων στους λογαριασμούς αγορών και πωλήσεων. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 31/12 ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ Εμπορεύματα 2 2.95 Εττιστροφές αγοριύν εσωτερικού 2.95. Εττιστροφές αγορών 18, 2 Εμπορεύματα 2. Αγορές από το εσωτερικό 2..1 Αγορές χρήσης 18, ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 31/12 ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ εμττορευμάτων 7 Πωλήσεις 7. Πωλήσεις εσωτερικού 7.. Πωλήσεις 4, 7 Πωλήσεις εμπορευμάτων 7.98 Εκπτώσεις πωλήσεων εσωτερικού 7.98. Εκτπώσεις ττωλήσεοαν 4, 3.6 Υπολογισμός αποσβέσεων: Οι συντελεστές απόσβεσης για τα έπιπλα είναι 2% ετησίως και για τις μηχανές γραφείου και τον εξοπλισμό τηλεπικοινωνιών 3% ετησίως. Για τον υπολογισμό των αποσβέσεων του έτους θεωρούμε ότι τα πάγια βρίσκονται από την αρχή του έτους σε χρήση. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 31/12 ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ ττάγιων στοιχείων ενσωματωμένες 66 Αποσβέσεις στο λειτουργικό κόστος 66.4 Αποσβέσεις επίπλων και λοιπού εξοπλισμού 66.4. Αποσβέσεις εττίπλων 15, 14 Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός 14.99 Αποσβεσμένα έτηπλα και αποσβεσμένος λοιττός εξοπλισμός Αττοσβεσμένα έπιπλα 14.99. 15,