Διαχείριση βάρους υπέρβαρου παιδιού: ο ρόλος του γονέα και του εκπαιδευτικού Μαίρη Γιαννακούλια Αναπλ. Καθηγήτρια, Τμήμα Επιστ. Διαιτολογίας Διατροφής Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο
Κλασσική προσέγγιση Τρόποι συμμετοχής του γονέα σε προγράμματα απώλειας βάρους του παιδιού Ως στόχος απώλειας βάρους (Epstein et al 1990) Ως βοηθός της προσπάθειας του παιδιού (Brownell et al Pediatrics 1983, Israel et al J Pediatr Psychol 1994, Braet & van Winckel Behav Ther 2000) Αποκλειστικά παρέμβαση στο γονέα χωρίς παρέμβαση στο παιδί (Golan et al Am J Clin Nutr 1998) Τρόποι συμμετοχής του εκπαιδευτικού σε σχολικές παρεμβάσεις πρόληψης της παχυσαρκίας ή σε σχολικά προγράμματα διατροφής
Ας το δούμε διαφορετικά...
Εμπόδια στις παρεμβάσεις ελέγχου βάρους σε υπέρβαρα παιδιά εφήβους Κοινωνικό περιβάλλον εύκολη διαθεσιμότητα σε τρόφιμα Ε δυνατότητες για φυσική δραστηριότητα Οικογένεια Φίλοι Οι γονείς δεν αναγνωρίζουν το παιδί τους ως υπέρβαρο Αυστηρός έλεγχος της διαιτητικής πρόσληψης του παιδιού Ψυχοπαθολογία των γονέων Πείραγμα Παράγοντες που σχετίζονται με τα ίδια τα παιδιά Faith et al Obes Res 2004; Jeffery et al BMJ 2004
Τι μπορούν να κάνουν γονείς και εκπαιδευτικοί σε όλα αυτά;;;
1 η κατηγορία εμποδίων Κοινωνικό περιβάλλον εύκολη διαθεσιμότητα σε τρόφιμα Ε δυνατότητες για φυσική δραστηριότητα Τα φρούτα η εύκολη επιλογή σνακ Γονείς: Διαθεσιμότητα τροφίμων, ΑΛΛΑ όχι αυστηρός περιορισμός Οικογενειακά γεύματα Παρότρυνση ενίσχυση για συμμετοχή σε σωματική δραστηριότητα Επαναλαμβανόμενη έκθεση στα «υγιεινά» τρόφιμα
«Ο περιορισμός συγκεκριμένων τροφίμων από την πλευρά των γονέων φαίνεται ότι, γενικά, σχετίζεται με αύξηση της ενεργειακής πρόσληψης των παιδιών και αύξηση του σωματικού βάρους.» Faith et al Obes Res 2004
1 η κατηγορία εμποδίων Κοινωνικό περιβάλλον εύκολη διαθεσιμότητα σε τρόφιμα Ε δυνατότητες για φυσική δραστηριότητα Γονείς: Διαθεσιμότητα τροφίμων, ΑΛΛΑ όχι αυστηρός περιορισμός Οικογενειακά γεύματα Παρότρυνση ενίσχυση για συμμετοχή σε σωματική δραστηριότητα Εκπαιδευτικοί: Διαθεσιμότητα τροφίμων στο κυλικείο Παρότρυνση ενίσχυση για συμμετοχή σε σωματική δραστηριότητα Οδάσκαλοςωςπρότυπο
Perikkou et al J Acad Nutr Diet 2013
Ομάδα εκπαίδευσης Εκπαιδευτικό υλικό Πληροφόρηση για σωματική δραστηριότητα και ισορροπημένες διατροφικές συνήθειες, Κοινωνική Γνωσιακή Θεωρία Εκπαίδευση για να αποκτήσουν δεξιότητες οι μαθητές 29 μαθήματα 15λεπτών Από τους δασκάλους 1 φορά/εβδομάδα Εκπαίδευση δασκάλων Μία 2ωρηεκπαίδευσηστηναρχήκαιμίαστημέσητηςπαρέμβασης Τους δόθηκαν όλο το απαραίτητο υλικό
Ομάδα έκθεσης
Ομάδα έκθεσης Ομάδα εκπαίδευσης Αρχή σχολικής χρονιάς Τέλος σχολικής χρονιάς 1 χρόνο μετά Perikkou et al J Acad Nutr Diet 2013
2 η κατηγορία εμποδίων Οικογένεια Οι γονείς δεν αναγνωρίζουν το παιδί τους ως υπέρβαρο Αυστηρός έλεγχος της διαιτητικής πρόσληψης του παιδιού Ψυχοπαθολογία των γονέων Γονείς: Αναγνώριση του προβλήματος Όχι αυστηρό έλεγχο Να λύσουν τα ψυχολογικά τους προβλήματα
Οι γονείς δεν «κατηγοριοποιούν» το παιδί τους ως παχύσαρκο. 60% δεν είναι σε στάδιο «δράσης» γενικά. Σχετικά με συγκεκριμένες αλλαγές στη συμπεριφορα και τον τρόπο ζωής που απαιτούνται, έχουν μικρή ετοιμότητα για: Αύξηση της σωματικής δραστηριότητας Μείωση του χρόνου τηλεθέασης Οικογενειακά γεύματα Έλεγχο της διαιτητικής πρόσληψης στο παιδί
Επίδραση του διαζυγίου στο ΒΜΙ των παιδιών Yannakoulia et al Obesity 2008
2 η κατηγορία εμποδίων Οικογένεια Οι γονείς δεν αναγνωρίζουν το παιδί τους ως υπέρβαρο Αυστηρός έλεγχος της διαιτητικής πρόσληψης του παιδιού Ψυχοπαθολογία των γονέων Γονείς: Αναγνωριση του προβλήματος Όχι αυστηρό έλεγχο Να λύσουν τα ψυχολογικά τους προβλήματα Εκπαιδευτικοί: Να βοηθήσουν τους γονείς στην αναγνώριση του προβλήματος
Φίλοι Πείραγμα Γονείς + Εκπαιδευτικοί: Να αποκτήσουν τα παιδιά γενικότερα δεξιότητες διαχείρισης προβλημάτων
Συμπερασματικά... Γονείς ως βοηθοί στην προσπάθεια του παιδιού Αναγνώριση του προβλήματος Παρέμβαση στη διαθεσιμότητα των τροφίμων Όχιαυστηροίπεριορισμοί Οικογενειακά γεύματα Ενίσχυση για σωματική δραστηριότητα Επίλυση δικών τους «ψυχολογικών δυσκολιών» Εκμάθηση δεξιοτήτων αντιμετώπισης προβλημάτων στα παιδιά Εκπαιδευτικοί ως υποστηρικτές της προσπάθειας του παιδιού Παρέμβαση στα κυλικεία Ενίσχυση για σωματική δραστηριότητα «Σιωπηλά» πρότυπα Βοήθεια στους γονείς για αναγώριση του προβλήματος Εκμάθηση δεξιοτήτων αντιμετώπισης προβλημάτων στα παιδιά