ΣΟΞΣΠΓΔΘΞ ΟΑΘΔΔΘΑΡ ΙΑΘ ΟΞΚΘΘΡΛΞΣ ΔΘΔΣΗΣΜΡΖ ΛΔΡΖΡ ΔΙΟΑΘΔΔΣΡΖΡ Ζθική ρςημ εκπαίδεσρη Ρεμιμάοια Δπιθεχοηςώμ Τιλξλξγικώμ Λαθημάςχμ Ρεπςέμβοιξπ 2013
- Ζ εκπαίδεσρη δεμ ποέπει μα ςασςίζεςαι απξκλειρςικά με ςημ απόκςηρη γμώρεχμ και ςημ αμάπςσνη δενιξςήςχμ. ξ ρυξλείξ θα ποέπει μα επιςελεί και ςξμ οόλξ ςηπ ηθικήπ αγχγήπ. Επικξιμχμία Ήθξπ= ςξ ρύμξλξ ςχμ φσυικώμ ιδιξςήςχμ ςξσ αμθοώπξσ, ξ μόμιμξπ και ρςαθεοόπ ςοόπξπ ςξσ ποάςςειμ ςχμ ελεύθεοχμ λξγικώμ όμςχμ. - Θρόοοξπη αμάπςσνη ςευμξκοαςικήπ και αμθοχπιρςικήπ εκπαίδεσρηπ.
Η ηθική ζηην εκπαίδεςζη (moral education) αθοπά ζηο πώρ η εκπαίδεςζη μποπεί να εμπνεύζει, να πποηείνει, να πποάγει ηην ανάπηςξη ηων ηθικών εν νοιών, αξιών και ζςμπεπιθοπών ζηα παιδιά (Wilson, 1996). Σηοσεύει ζηη διάπλαζη σαπακηήπων πος έσοςν ηην ηάζη να επιδεικνύοςν θεηική κοινωνική ζςμπεπιθοπά, να είναι αληποςιζηέρ, αγαθοεπγοί, αςηάπκειρ, πποζηλωμένοι ζε ζηαθεπέρ απσέρ. Μιυαήλ Άγγελξπ, Η δημιξσογία ςξσ Αδάμ, 1508-1512. Ρώμη, Καπέλα ινςίμα
Παταήλ. Συξλή ςχμ Αθημώμ, 1510-1511. ξιυξγοατία. Πώμη, Λξσρείξ Βαςικαμξύ Δημξκοαςία και αμθοώπιμη παιδεία είμαι έμμξιεπ άοοηκςα δεμέμεπ με ςημ ηθική. Ήδη ξι αουαίξι Έλλημεπ είυαμ χπ ύφιρςεπ αοεςέπ ςξσ ήθξσπ ςημ αμδοεία, ςημ αοεςή και ςημ ςιμή.
Πλάςχμαπ και Σχκοάςηπ ρε μεραιχμικό υειοόγοατξ. Η παιδεία απξςελεί ςη βάρη ςηπ πμεσμαςικήπ, κξιμωμικήπ, πξλιςικήπ και πμεσμαςικήπ αμάπςσνηπ μιαπ υώοαπ, ή, αμςίθεςα, ςημ αιςία καςαοοάκωρηπ ςηπ. Για μα είμαι δίκαιη και εμάοεςη η Πξλιςεία ποέπει ξι αουέπ ςηπ Αοεςήπ και ςηπ Δικαιξρύμηπ μα έυξσμ εμςσπωθεί ρε όλα ςα παιδιά ςηπ και μάλιρςα από ςημ πιξ ςοστεοή ηλικία και ασςά μα έυξσμ ποξ ξτθαλμώμ ποόςσπα μεγαλείξσ, αμδοείαπ, ςιμήπ και αοεςήπ. Πλάςχμξπ Πξλιςεία
Η ηθική χπ μέρξ αγχγήπ ςχμ μέχμ δεμ απξςελεί έμμξια ρςαςική, αλλά ακξλξσθεί ςξσπ οσθμξύπ, ςημ ενέλινη και ςιπ αμάγκεπ ςηπ κξιμχμίαπ μέρα ρςημ ξπξία αρκείςαι και ρε ξοιρμέμεπ υώοεπ ςξσ κόρμξσ είμαι ρσμσταρμέμη με ςη θοηρκεία, ςα ήθη και ςα έθιμα, ςιπ παοαδόρειπ εμόπ ςόπξσ και ρε άλλεπ όυι. ε ξοιρμέμεπ σπάουξσμ και «θοηρκεσςικά ρυξλεία» και δημόρια ρυξλεία. ε ξοιρμέμεπ υώοεπ απξςελεί και νευχοιρςό μάθημα (π.υ. ρςη Γαλλία ςξ μάθημα ςηπ Κξρμικήπ Ηθικήπ αμςικαςέρςηρε ςξ μάθημα ςηπ Αγχγήπ ςξσ Πξλίςη και διδάρκεςαι από ςημ Α Δημξςικξύ μέυοι και ςημ ςελεσςαία ςάνη ςξσ Λσκείξσ), ρε άλλεπ καλλιεογείςαι και μέρχ ςχμ διατόοχμ γμχρςικώμ αμςικειμέμχμ και ςχμ άλλχμ ρυξλικώμ δοαρςηοιξςήςχμ (Κύποξπ, Ελλάδα).
Η ηθική ςξσ επαγγέλμαςoπ επιβάλλει χπ ρςαθεοέπ ςιπ ανίεπ ςξσ εσούςεοξσ κξιμχμικξύ πεοιβάλλξμςξπ. -Με βάρη ασςέπ ςιπ ανίεπ ξ εκπαιδεσςικόπ ξτείλει μα ξδηγήρει ρε κοιςική ρςάρη ςξμ μαθηςή απέμαμςι ρςα όρα ρσμβαίμξσμ γύοχ ςξσ και μέρχ ασςήπ ςηπ κοιςικήπ ξ ασοιαμόπ πξλίςηπ μα καςαρςεί ικαμόπ μα αμαμεώρει ςημ κξιμχμία ςξσ και μα γίμει δσμαμικό μέλξπ ςηπ.
Οώπ ςξ Ρυξλείξ ρςημ Ιύποξ μπξοεί μα ρσμβάλει ρςημ ηθική διαπαιδαγώγηρη ςχμ μέχμ; -Λέρα από ςξμ ποξβλημαςιρμό για ςξ ςι είμαι ρχρςό και ςι είμαι λάθξπ, ςι είμαι καλό και ςι κακό ρςιπ απόφειπ και ρςιπ εμέογειεπ ςξσ αμθοώπξσ ρε όλα ςα γμχρςικά αμςικείμεμα και διαθεμαςικά. -Λε ςη διδαρκαλία δημξκοαςικώμ ανιώμ και ιδαμικώμ μέρα από ςη ρυξλική καθημεοιμόςηςα. -Λε ςη ρσμευή ποξβξλή θεςικώμ μξ μςέλχμ ηθικήπ ρσμπεοιτξοάπ και ηγερίαπ
Δμδεικςικά: α. Ρσζήςηρη ρςα τιλξλξγικά μαθήμαςα και επικαιοξπξίηρη ηθικώμ διλημμάςχμ. β. Ρύμδερη ςχμ γμχρςικώμ αμςικειμέμχμ ςχμ τσρικώμ επιρςημώμ με αμθοχπιρςικά μημσμαςα. γ. Ρυξλικξί εξοςαρμξί και εκδηλώρειπ δ. Έκδξρη ρυξλικήπ ετημεοίδαπ ε. Δοάρη ςχμ ξμίλχμ ρς. Δκλξγέπ ρςα ρυξλεία και δοάρη ςχμ Ιεμςοικώμ Λαθηςικώμ Ρσμβξσλίχμ και ςηπ ΟΡΔΛ ζ. Δκδοξμέπ
Εκπαίδεσρη για ςημ αμάπςσνη ανιώμ και ςημ πεοιβαλλξμςική ηθική Οηγή: http://www.ncu.org.cy/3e_web/lang1/files/3_ee_notes_for_educators- _dr_chrisanthi_katzi-b.pdf
Βιβλιξγοατία Νχυέλλη Ο.Δ. (1990), Τξ εκπαιδεσςικό έογξ χπ κξιμχμικόπ οόλξπ: μια έοεσμα για ςημ ασςξαμςίληφη και ςιπ ρςάρειπ ςχμ Ελλήμχμ εκπαιδεσςικώμ, Αθήμα:Δκδξςικόπ Ξίκξπ Αδελτώμ Ισοιακίδη. Οξσοκόπ Λ.(1990), Η αμάπςσνη ςηπ ηθικήπ ασςξμξμίαπ: μεθξδξλξγική ποξρέγγιρη ςξσ L. Kohlberg, Αθήμα. Ρακελλαοίξσ Λ., Εεμπύλαπ Λιυαλιμόπ, Οέςοξσ Αλένιξπ (2010), Ηθική και εκπαίδεσρη: διλήμμαςα και ποξξπςίκέπ, Αθήμα: Straughan R. (1982), Can we teach children to be good?, London: Boston: Allen & Unwin Garrod Andrew (1992), Learning for life: moral education, theory and practice, Westport: Conn.: Praeger
Halstead J.M. και Taylor M. J. (1996), Values in education and education in values, London: Washington, D.C. : Falmer Press. Parker W. (1996), Educating the democratic mind, Albany:State University of New York Press Molnar A., (1996) The construction of children's character, Chicago: Chicago,Illinois:NSSE Smith R. (1997), Teaching right and wrong:moral education in the balance, Staffordshire, England : Trentham Books Wilson J. (2010), The journal of moral education, Published online.