Πίνακας 1. Μέθοδοι αντιµετώπισης της διάβρωσης (ορύγµατα) Λοφίσκος στην κορυφή του ορύγµατος Ανάχωµα παροχέτευσης Αναβαθµοί Αγωγοί στράγγισης Σπορά / Κάλυψη µε άχυρα Χλοοτάπητας Προσωρινή κάλυψη Οδοντωτή πλαγιά Εµποδίζει το νερό να εισέλθει στο όρυγµα. Συγκεντρώνει το νερό για τα στραγγιστήρια του πρανούς Μπορεί να κατασκευαστεί πριν ξεκινήσει η διαδικασία ισοπέδωσης. Συγκεντρώνει-κατευθύνει το νερό σε µία επιλεγµένη τοποθεσία ώστε να µειωθεί η πιθανότητα διάβρωσης. Μπορεί να ενσωµατωθεί στα µόνιµα έργα απόστράγγισης. Μειώνουν την ταχύτητα υποχώρησης της επιφανείας. Συγκεντρώνουν τα ιζήµατα. Παρέχουν πρόσβαση στο πρανές για τη σπορά, την κάλυψη µε άχυρα και τη συντήρηση. Συγκεντρώνουν το νερό για τα στραγγιστήρια του πρανούς ή µπορούν να κατευθύνουν το νερό στο φυσικό έδαφος. Εµποδίζουν τη διάβρωση στην πλαγιά. Μπορεί να είναι προσωρινά ή µόνιµα στοιχεία της Μπορούν να κατασκευαστούν ή να προεκταθούν κατά τη διάρκεια των εργασιών ισοπέδωσης. Τελικός στόχος είναι µία καταπράσινη πλαγιά. Η έγκαιρη σπορά και κάλυψη αποτελεί σηµαντικό βήµα προς αυτή την κατεύθυνση. Τα άχυρα παρέχουν προσωρινή προστασία από τη διάβρωση µέχρι να ριζώσει το γρασίδι. Η σπορά µπορεί να γίνει είτε προσωρινά είτε µόνιµα. Τα άχυρα πρέπει να είναι πολύ σταθερά τοποθετηµένα. Οι µεγάλες πλαγιές µπορούν να φυτευτούν και καλυφθούν µε τη χρήση µικρότερου εξοπλισµού, εφόσον οι διαδικασίες αυτές γίνονται σε στάδια. Παρέχει άµεση προστασία. Μπορεί να χρησιµοποιηθεί για να προστατεύσει τις παρακείµενες ιδιοκτησίες από τη σκόνη. Παρέχει άµεση προστασία για τις περιοχές υψηλού κινδύνου και τις υποκείµενες κατασκευές. Μπορεί να τοποθετηθεί κατευθείαν στο κατάλληλο σηµείο ή να φυλαχτεί σε κάποιο άλλο σηµείο του εργοταξίου µέχρι να χρειαστεί. Υπάρχουν πλαστικά σε φαρδιά ρολά ή σε µεγάλα κοµµάτια τα οποία µπορούν να παρέχουν προσωρινή προστασία στα ορύγµατα και στα επιχώµατα. Εύκολα τοποθετούνται και αποµακρύνονται. Είναι χρήσιµη για την προστασία περιοχών υψηλού κινδύνου από την προσωρινή διάβρωση. Μειώνει την ταχύτητα υποχώρησης της επιφανείας. Συγκεντρώνει τα ιζήµατα. Συγκρατεί την υγρασία. Ελαχιστοποιεί την ποσότητα ιζηµάτων που φτάνουν στις τάφρους των δρόµων. Η πρόσβαση στην κορυφή του ορύγµατος. Είναι δύσκολη η κατασκευή πάνω σε απότοµη φυσική πλαγιά ή σε βραχώδη επιφάνεια. Συγκεντρώνει νερό και γι αυτό συχνά απαιτεί προστατευτικά µέτρα για πιθανή απορροή. Το νερό που συγκεντρώνεται µπορεί να εισχωρήσει στο έδαφος µε αποτέλεσµα την αστάθεια του ορύγµατος. Η πρόσβαση ώστε να κατασκευαστεί. Μπορεί να απαιτεί συνεχή συντήρηση αν δεν πλακοστρωθεί ή προστατευθεί κατάλληλα. Το διαταραγµένο υλικό διαβρώνεται εύκολα. Ίσως προκαλέσουν αστάθεια του πρανούς εάν διεισδύσει νερό. Απαιτούν πρόσθετα υλικά (π.χ. απορρίµµατα). Πολλές φορές είναι αδύνατη η κατασκευή τους λόγω ακατάλληλου εδαφικού υλικού. Απαιτούν διαρκή συντήρηση για να είναι αποτελεσµατικοί. Αυξάνουν τις ποσότητες χώµατος που αφαιρούνται κατά τις χωµατουργικές εργασίες (εκσκαφές). Απαιτούν επιπρόσθετη βοήθεια για να συγκεντρώσουν το νερό. Η µόνιµη κατασκευή τους δεν είναι πάντα συµβατή µε άλλες εργασίες. Συνήθως απαιτούν κάποιο είδος συσκευής ενέργειας. ύσκολο υψηλά παραγωγικές µονάδες να ασχοληθούν µε τη διαδικασία για τόσο µικρό κέρδος. Η χρονική περίοδος µπορεί να είναι λιγότερο επιθυµητή. Ενδέχεται να απαιτηθεί επιπλέον νερό. Ο ανάδοχος µπορεί να πραγµατοποιήσει αυτήν την εργασία µε ανειδίκευτο ή χωρίς εµπειρία προσωπικό και ανεπαρκή εξοπλισµό, εάν απαιτείται η φύτευση σε στάδια. Τοποθετείται δύσκολα και αφού έχει ολοκληρωθεί πλέον το όρυγµα. εν είναι πάντοτε διαθέσιµος. Μπορεί να στοιχίσει ακριβά. Είναι ακριβή. Είναι δύσκολη η τοποθέτησή της σε ψηλά πρανή. Τα πλαστικά παρέχουν µόνο προσωρινή προστασία. Η επιφάνεια του εδάφους απαιτεί επιπλέον φροντίδα µετά την αποµάκρυνση των πλαστικών. Πρέπει να είναι πολύ σταθερά τοποθετηµένη για να αποφευχθούν τυχόν ζηµιές λόγω του ανέµου. Μπορεί να προκαλέσει µικρή αστάθεια εάν το νερό διεισδύσει. Συµµορφώνεται πάντα µε την υπόλοιπη δοµή του έργου.
Πίνακας 2. Μέθοδοι αντιµετώπισης της διάβρωσης (τάφροι στο κατάστρωµα του δρόµου) Μειώνουν τα κενά στις απότοµες κλίσεις. Απαιτούν καθαρισµό. Εάν δε στηριχτούν καλά (τόσο πλευρικά όσο και στη βάση τους) µπορεί να οδηγή- Φράγµατα ελέγχου ιατηρούν ελάχιστες ταχύτητες. Συγκεντρώνουν τα ιζήµατα. Μπορούν να κατασκευαστούν από χοντρή ξυλεία, από σκυρόδεµα, από λιθοδοµή, από κοµµένους κορµούς ή από πέτρα. σουν σε φαινόµενα διάβρωσης. Παγίδες ιζηµάτων / Φίλτρα από µπάλες άχυρου Χλοοτάπητας Μπορούν να τοποθετηθούν (εάν κριθεί απαραίτητο) για να συγκεντρώνουν τα ιζήµατα κατά τη διάρκεια της Ο καθαρισµός συνήθως γίνεται µε ήδη υπάρχοντα εξοπλισµό. Είναι εύκολη η κατασκευή τους. Τοποθετείται εύκολα και µε ελάχιστη ετοιµασία. Μπορεί να επιδιορθωθεί κατά τη διάρκεια της Μπορεί να χρησιµοποιηθεί για την αύξηση της χωρητικότητας των επιστρωµένων τάφρων. Σπορά και τοποθέτηση Είναι η λιγότερο ακριβή µέθοδος. Είναι ιδανική στρωµάτων άχυρου για τάφρους µε χαµηλές ταχύτητες. και ψάθας Τοποθετούνται εύκολα σε µικρές ποσότητες ακόµα και από άπειρο ή ανειδίκευτο προσωπικό. Είναι αποτελεσµατική για υψηλές ταχύτητες. Μπορεί να αποτελέσει τµήµα των εργασιών για τη µόνιµη αντιµετώπιση της διάβρωσης. Λίγες οδηγίες όσον αφορά τη χωροθέτηση και το µέγεθός τους. Η διάθεση των ιζηµάτων µπορεί να είναι δύσκολη. Οι προδιαγραφές να συµπεριλαµβάνουν µέτρα για περιοδικό καθάρισµα. Μπορεί να απαιτηθεί σπορά, χλοοτάπητας ή επίστρωση όταν αποµακρυνθούν κατά τη διάρκεια του τελικού καθαρίσµατος. Απαιτεί νερό κατά τη διάρκεια των πρώτων εβδοµάδων. Οι χλοοτάπητες δεν είναι πάντοτε διαθέσιµοι. εν αντέχει τη µεγάλη ταχύτητα ή έντονη αποφλοίωση από τα φορτία ιζηµάτων. εν αντέχουν µέτριες προς υψηλές ταχύτητες. εν µπορεί πάντα να τοποθετείται όταν χρειάζεται λόγω της κυκλοφορίας και της τελικής ισοπέδωσης. Το αρχικό κόστος είναι υψηλό. Πίνακας 3. Μέθοδοι αντιµετώπισης της διάβρωσης (επιφάνεια καταστρώµατος δρόµου) Λοφίσκος στη Κατευθύνει το επιφανειακό νερό σε µία έτοιµη και στέψη προστατευµένη τάφρο, ελαχιστοποιώντας έτσι τον κίνδυνο διάβρωσης. Συµπύκνωση Το εδαφικό υλικό που αποµακρύνεται κατά τη διάρκεια µιας µέρας πρέπει να συµπιέζεται και να τοποθετείται σε χαντάκια ή λοφίσκους. Το παρατηµένο και ασυµπίεστο υλικό είναι πιο ευαίσθητο στη διάβρωση. αδρανών Σπορά/κάλυψη µε άχυρα Ελαχιστοποιεί την επιφανειακή διάβρωση. Επιτρέπει τη συνέχιση της κατασκευής ακόµα και αν ο καιρός είναι άσχηµος. Μπορεί να χρησιµοποιηθεί ως µέρος της µόνιµης Ελαχιστοποιεί την επιφανειακή διάβρωση. Συνήθως, δεν αποτελεί µέρος άρτιων κατασκευαστικών διαδικασιών. Συνήθως, δεν αποτελεί µέρος άρτιων κατασκευαστικών διαδικασιών. Απαιτεί επανάληψη και συµπύκωση εάν µείνει εκτεθειµένη για µεγάλο χρονικό διάστηµα. Αναµένεται απώλεια των επιφανειακών αδρανών. Πρέπει να αποµακρυνθεί ή καταστραφεί όταν πραγµατοποιείται η κατασκευή επίστρωσης.
Πίνακας 4. Μέθοδοι αντιµετώπισης της διάβρωσης (επιχώµατα) Μέθοδοι Πλεονεκτήµατα Μειονεκτήµατα Εµποδίζει την υποχώρηση από την επιφάνεια του επιχώµατος προς την πλαγιά. Συγκεντρώνει τα χώµατα που υποχωρούν και τα κατευθύνει σε προστατευµένη τάφρο. Μπορεί να τοποθετηθεί σαν φυσικό κοµµάτι της κατασκευής και να ενσωµατωθεί σ αυτήν. Λοφίσκος στην κορυφή του επιχώµατος Στραγγιστήρια στο πρανές Επιχωµατωµένος λοφίσκος ή αναβαθµοί Σπορά / κάλυψη µε άχυρα Εµποδίζουν τη διάβρωση του επιχωµατωµένου πρανούς λόγω υποχώρησης της επιφάνειας του επιχώµατος. Μπορεί να κατασκευαστούν από ολόκληρους ή τµήµατα σωλήνων από πισσάσφαλτο, από µέταλλο, από σκυρόδεµα, από πλαστικό ή από άλλο αδιάβροχο υλικό. Μπορούν να προεκτείνονται κατά τη διάρκεια της Μπορούν να είναι είτε προσωρινά είτε µόνιµα. Μειώνουν την ταχύτητα υποχώρησης της πλαγιάς. Συγκεντρώνουν τα ιζήµατα. Παρέχουν πρόσβαση στη πλαγιά για τη συντήρηση. Συγκεντρώνουν το νερό για τα στραγγιστήρια. Μπορούν να αξιοποιήσουν τα απορρίµµατα. Η σπορά και κάλυψη µε άχυρα την κατάλληλη χρονική στιγµή, µειώνει το χρονικό διάστηµα κατά το οποίο η πλαγιά είναι ευαίσθητη στη διάβρωση. Τα άχυρα που είναι σταθερά τοποθετηµένα, συγκεντρώνουν τα ιζήµατα. Τα αυλάκια που κατασκευάζονται συγκρατούν επίσης το νερό και τα ιζήµατα. Η συνεργασία ανάµεσα στο προσωπικό του έργου ώστε το εδαφικό υλικό που αποµακρύνεται από τα ορύγµατα να τοποθετείται στα άκρα του επιχώµατος και να σχηµατίζει λοφίσκους. Η αδυναµία συµπύκνωσης του υλικού όταν τελειώνουν οι εργασίες. Τα ιζήµατα συχνά δηµιουργούν στερεά φράγµατα µε αποτέλεσµα καταστροφή του λοφίσκου. Η µόνιµη κατασκευή τους, αν και είναι απαραίτητη, µπορεί να µην είναι επιθυµητή από τον ανάδοχο. Η αποµάκρυνση των προσωρινών στραγγιστηριών µπορεί να ενοχλήσει την αναπτυσσόµενη βλάστηση. Συνήθως απαιτούνται ενεργοβόρες συσκευές στο σηµείο απόληξής τους. Απαιτούν πρόσθετο υλικό για να κατασκευαστούν (εάν δεν διατίθενται απορρίµµατα). Μπορούν να οδηγήσουν σε αστάθεια. Απαιτούν επιπρόσθετη εργασία. Η εποχή της σποράς µπορεί να µη συµπέσει µε το δικό µας χρονοδιάγραµµα. εν εµποδίζει 100% τη διάβρωση. Το πότισµα είναι άκρως απαραίτητο. Οι απότοµες περιοχές ή πλαγιές µε χαµηλές ταχύτητες απαιτούν τη χρήση επιπλέον νερού.
Πίνακας 5. Μέθοδοι αντιµετώπισης της διάβρωσης (προστασία παρακείµενων ιδιοκτησιών) Θαµνώδη φράγµατα Χρησιµοποιούνται τα κούτσουρα και φυτά που συλλέγονται στις εργασίες καθαρισµού. Μπορούν να καλυφθούν και σπαρθούν αντί να αποµακρυνθούν. Εξαφανίζουν την ανάγκη για κάψιµο ή διάθεση των άχρηστων υλικών. Φράγµατα από µπάλες άχυρου Το άχυρο είναι διαθέσιµο σε πολλές περιοχές. Εάν τοποθετηθούν κατάλληλα, φιλτράρουν τα ιζήµατα και τη σκόνη από το υλικό που µεταφέρεται µε τον άνεµο. Παγίδες ιζηµάτων Συλλέγουν ένα µεγάλο ποσοστό των ιζηµάτων. Είναι φθηνές. Μπορούν να καθαρίζονται εύκολα και να επεκτείνονται ανάλογα µε τις ανάγκες. εξαµενές ιζηµάτων Σχεδιάζονται για να αντιµετωπίζουν τεράστιες ποσότητες ροής. Αποµακρύνονται η σκόνη και τα ιζήµατα. Μπορούν να ενσωµατωθούν στα µόνιµα µέτρα για την προστασία από τη διάβρωση. Ενεργοβόρες συσκευές ιαδοσίες στάθµης Μειώνουν την ταχύτητα ώστε να επιτραπεί η συγκέντρωση των ιζηµάτων και να µειωθεί η πιθανότητα διάβρωσης. Μετατρέπουν τη ροή του καναλιού συλλογής ή του σωλήνα, σε ροή εκτεταµένου στρώµατος νερού. Αποφεύγουν την κατασκευή καναλιών εκτός σχεδίου. Η κατασκευή τους είναι εύκολη. Μπορεί να θεωρηθούν άσχηµα από αισθητική άποψη στις αστικές περιοχές. Απαιτούν ανανέωση. Μπορούν να αποτελέσουν αντικείµενα βανδαλισµού. Η ροή είναι αργή µέσα στα άχυρα µε αποτέλεσµα να απαιτείται µεγάλη περιοχή. εν καταπολεµούν όλα τα ιζήµατα και τη σκόνη. Ο απαιτούµενος χώρος δεν είναι πάντοτε διαθέσιµος. Πρέπει να αποµακρύνονται συχνά. Απαιτούν προσχεδιασµό και επιπλέον άχρηστα υλικά για την κατασκευή τους. Εάν η αποµάκρυνσή τους είναι απαραίτητη, αυτή αποτελεί µια εξαιρετικά επίπονη εργασία στο τελευταίο στάδιο της Οι όγκοι που πρέπει να καθαριστούν είναι τεράστιοι. Η πρόσβαση για το καθάρισµα δεν είναι πάντοτε άνετη. Συγκεντρώνουν τα ιζήµατα και απαιτούν καθαρισµό. Απαιτούν ειδικό σχεδιασµό και πρέπει να κατασκευάζονται από πέτρα ή κάποιο άλλο κατάλληλο υλικό από τα διαθέσιµα στην κατασκευή. Μπορεί να µην είναι διαθέσιµο το επαρκές µήκος του διαδοσία. Απαιτείται η τοποθέτηση χλοοτάπητα στο λοφίσκο υπερχείλισης. Πρέπει να αποτελεί µέρος των µόνιµων εργασιών για την προστασία από τη διάβρωση. Οι εργασίες συντήρησής τους συνεχίζουν να γίνονται ακόµη και όταν αυτοί δεν απαιτούνται πλέον.
Πίνακας 6. Μέθοδοι αντιµετώπισης της διάβρωσης (προστασία ρευµάτων) Κατασκευαστικό ανάχωµα Επιτρέπει στις εργασίες να συνεχίζονται κατά Συνήθως απαιτεί την άντληση νερού από τα στάδια φυσιολογικής ροής του ρεύµατος. τους χώρους εργασίας µε κατεύθυνση τη Μπορεί να επιτευχθεί ελεγχόµενη υπερχείλιση λεκάνη ιζηµάτων. κατά τις περιόδους αδράνειας. Είναι ευαίσθητο σε διάβρωση είτε από το Υδατοφράχτης Προσωρινή αλλαγή του καναλιού του ρεύµατος Προσωρινοί οχετοί για τους δρόµους άµεσης πρόσβασης Τοποθέτηση αδρανών στην κοίτη (όπου υπάρχει χαµηλή στάθµη) Οι εργασίες µπορούν να συνεχίζονται ακόµα και κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες (λόγω του ρεύµατος). Το καθαρό νερό µπορεί να αντληθεί κατευθείαν πίσω στο ρεύµα. εν µολύνεται το ρυάκι µε κανένα ξένο υλικό. Το έτοιµο κανάλι κρατάει τη ροή του ρεύµατος µακριά από την κατασκευή. Η άµµος µε το τσιµέντο ή µε την πέτρα είναι εύκολο να συγκεντρωθεί και να τοποθετηθεί. Μπορεί να τοποθετηθεί όση ακριβώς χρειάζεται Εξαφανίζουν την αναταραχή και τα θολά νερά του ρεύµατος. Παρέχουν ελεύθερη δίοδο στα ψάρια και όλα τα είδη υδρόβιας ζωής. Η χωρητικότητα για την κανονική ροή παρέχεται µε τη ροή του νερού της βροχής πάνω στο κατάστρωµα του δρόµου. Ελαχιστοποιεί τις αναταραχές του ρεύµατος. Είναι φθηνή µέθοδος. Μπορεί να λειτουργήσει ως χαντάκι ελέγχου ή παγίδα ιζηµάτων. Πίνακας 7. Μέθοδοι αντιµετώπισης της διάβρωσης (δανειοθάλαµοι) ρεύµα είτε από τη βροχόπτωση. Αυτή η µέθοδος είναι πολύ ακριβή. Το νέο κανάλι συνήθως απαιτεί προστασία. Το ρεύµα πρέπει να επιστρέψει στο παλιό του κανάλι και το νέο κανάλι πρέπει να µπαζωθεί. - εν διατίθεται ο απαραίτητος χώρος και συχνά υπάρχει σύγκρουση µε τα µόνιµα κατασκευαστικά στοιχεία της οδού. Μπορεί να στοιχίσουν ακριβά, ειδικά αν χρησιµοποιηθούν σωλήνες µεγάλου µεγέθους. Είναι ευαίσθητοι στο ξέπλυµα. Στη διάρκεια καταιγίδων µπορεί να είναι αδύνατη η διάβαση εκείνου του σηµείου. Στις περιόδους χαµηλής στάθµης ροής, τα ψάρια µπορεί να παγιδευτούν. Μέθοδοι Πλεονεκτήµατα Μειονεκτήµατα Επιλεκτική ισοπέδωση Το νερό µπορεί να καθοδηγηθεί για να ελαχιστοποιηθούν οι ζηµιές εκτός της και διαµόρφωση Οι οµαλές κλίσεις διευκολύνουν την καλύτερη εφαρµογή του στρώµατος άχυρων πάνω στο χώµα. Αφαίρεση και αντικατάσταση του επιφανειακού χώµατος Χαντάκια, λοφίσκοι, τάφροι αλλαγής, παγίδες ιζηµάτων, σπορά και κάλυψη µε άχυρα Παρέχει καλύτερη επιφάνεια για σπορά. Μπορεί να χρησιµοποιηθεί συµβατικός εξοπλισµός για τη συγκέντρωση και το άπλωµα του επιφανειακού χώµατος. Βλέπε τις άλλες µεθόδους. εν αποτελεί την πλέον οικονοµική λύση για τον ανάδοχο. Μπορεί να περιοριστεί ο όγκος υλικού που χρησιµοποιείται για µία περιοχή. Πρέπει να τοποθετείται το επιφανειακό χώµα έτσι ώστε να ελαχιστοποιεί τις καταστροφές από τα ιζήµατα. Το κόστος για τη µεταχείριση του υλικού είναι µεγάλο.