ΕΚΘΕΣΗ ΚΑΙ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
ΕΚΘΕΣΗ ΚΑΙ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Σελίδα Αξιωματούχοι και Επαγγελματικοί Σύμβουλοι 1 Έκθεση Διοικητικού Συμβουλίου 2 & 3 Έκθεση Ανεξάρτητων Ελεγκτών 4 & 5 Ενοποιημένη κατάσταση συνολικών εσόδων 6 Ενοποιημένη κατάσταση χρηματοοικονομικής θέσης 7 Ενοποιημένη κατάσταση μεταβολών ιδίων κεφαλαίων 8 Ενοποιημένη κατάσταση των ταμειακών ροών 9 Σημειώσεις στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις 10-33
1 ΑΞΙΩΜΑΤΟΥΧΟΙ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ Διοικητικό Συμβούλιο Νίκος Χατζηνικολάου (Πρόεδρος) Αντώνης Χαραλάμπους Σοφοκλής Μαρκίδης Κυριάκος Ε. Κυριάκου Σπύρος Μελή Δημήτρης Μιχαλιάς Μιχάλης Στεφανίδης Ευάγγελος Λοϊζίδης Κώστας Καλόγηρος Γραμματέας Omnium Secretarial Limited Ανεξάρτητοι Ελεγκτές KPMG Limited Νομικοί Σύμβουλοι Ιωαννίδης Δημητρίου - Δικηγόροι Τραπεζίτες Τράπεζα Κύπρου Δημόσια Εταιρία Λτδ Ελληνική Τράπεζα Δημόσια Εταιρεία Λτδ Alpha Bank Cyprus Ltd Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (Κύπρου) Λτδ Εγγεγραμμένο Γραφείο Κώστα Αναστασιάδη 7, Τ.Κ. 1105 Λευκωσία Τηλέφωνο 22778841
2 ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Το Διοικητικό Συμβούλιο της Λεωφορεία Λευκωσίας Δημόσια Λίμιτεδ (η 'Εταιρεία') υποβάλλει στα μέλη την Ετήσια Έκθεσή του μαζί με τις ελεγμένες ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις της Εταιρείας και των εξαρτημένων της (που μαζί αναφέρονται ως το 'Συγκρότημα') για το έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2013. ΚΥΡΙΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Οι κύριες δραστηριότητες του Συγκροτήματος είναι η εκτέλεση αστικών δρομολογίων, η μεταφορά μαθητών και εκτέλεση εκδρομών, η επένδυση σε ακίνητη περιουσία και η διεξαγωγή εργασιών διαφήμισης και άλλων σχετικών εργασιών. Απο τις 5 Ιουλίου 2010 το μεγαλύτερο μέρος των δραστηριοτήτων του Συγκροτήματος τερματίστηκε λόγω ανάκλησης των αδειών για μεταφορές σε τακτικές γραμμές. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Τα οικονομικά αποτελέσματα του Συγκροτήματος για το έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2013 παρουσιάζονται στη σελίδα 6 των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων. Η ζημία για το έτος που αναλογεί στους μετόχους ανέρχεται σε 289.628 (2012: 500.281 ζημία). ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ, ΤΗΣ ΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΠΙΔΟΣΕΩΝ ΤΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ Η οικονομική κατάσταση του Συγκροτήματος όπως παρουσιάζεται στις οικονομικές καταστάσεις δεν θεωρείται ικανοποιητική και το Διοικητικό Συμβούλιο καταβάλλει προσπάθεια για περιορισμό των ζημιών. ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ Τα εισοδήματα του Συγκροτήματος για το έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2013 ανήλθαν σε 475.265 (2012: 685.075). ΜΕΡΙΣΜΑΤΑ Το Διοικητικό Συμβούλιο δεν εισηγείται την πληρωμή μερίσματος. ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΚΑΙ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΕΣ Οι κυριότεροι κίνδυνοι και αβεβαιότητες που αντιμετωπίζει το Συγκρότημα και οι ενέργειες που λαμβάνει για διαχείρισή τους, αναφέρονται στη σημείωση 27 των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Πρόβλεψη αποτελεσμάτων έτους 2014 Το Διοικητικό Συμβούλιο αναμένει βελτίωση στα αποτελέσματα της Εταιρείας για το έτος 2014 με μείωση της ζημίας σε σύγκριση με το 2013. ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δεν υπήρξαν μεταβολές στο μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας κατά τη διάρκεια του υπό εξέταση έτους.
3 ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ (συνέχεια) ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ Κατά τη διάρκεια του έτους που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2013 το Συγκρότημα δεν λειτουργούσε υποκαταστήματα. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου στις 31 Δεκεμβρίου 2013 και κατά την ημερομηνία της παρούσας έκθεσης παρουσιάζονται στη σελίδα 1. Όλα τα μέλη αποχωρούν και θα διεξαχθούν εκλογές για ανάδειξη νέων μελών. Όλοι τους διετέλεσαν μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου καθ' όλη τη διάρκεια του έτους που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2013. ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ Οποιαδήποτε σημαντικά γεγονότα συνέβηκαν μετά την περίοδο αναφοράς, περιγράφονται στη σημείωση 30 των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων. ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΕΛΕΓΚΤΕΣ Οι ανεξάρτητοι ελεγκτές της Εταιρείας, KPMG Limited, εκδήλωσαν επιθυμία να εξακολουθήσουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους. Ψήφισμα που να εξουσιοδοτεί το Διοικητικό Συμβούλιο να καθορίσει την αμοιβή τους θα κατατεθεί στην Ετήσια Γενική Συνέλευση. Με εντολή του Διοικητικού Συμβουλίου, Omnium Secretarial Limited Γραμματέας Λευκωσία, 4 Δεκεμβρίου 2014
4 ΕΚΘΕΣΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ Λεωφορεία Λευκωσίας Δημόσια Λίμιτεδ Έκθεση επί των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων Έχουμε ελέγξει τις συνημμένες ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις της Λεωφορεία Λευκωσίας Δημόσια Λίμιτεδ (η 'Εταιρεία') και των εξαρτημένων της (μαζί με την Εταιρεία, 'το Συγκρότημα') στις σελίδες 6 μέχρι 33 οι οποίες αποτελούνται από την ενοποιημένη κατάσταση χρηματοοικονομικής θέσης στις 31 Δεκεμβρίου 2013, και τις ενοποιημένες καταστάσεις συνολικών εσόδων, αλλαγών ιδίων κεφαλαίων και των ταμειακών ροών για το έτος που έληξε την ημερομηνία αυτή, καθώς και περίληψη σημαντικών λογιστικών αρχών και λοιπές επεξηγηματικές πληροφορίες. Ευθύνη του Διοικητικού Συμβουλίου για τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι υπεύθυνο για την κατάρτιση ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων που δίνουν αληθινή και δίκαιη εικόνα σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς όπως αυτά υιοθετήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις απαιτήσεις του περί Εταιρειών Νόμου της Κύπρου, Κεφ. 113, και για εκείνες τις εσωτερικές δικλίδες που το Διοικητικό Συμβούλιο καθορίζει ως απαραίτητες ώστε να καθίσταται δυνατή η κατάρτιση ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων απαλλαγμένων από ουσιώδες σφάλμα, οφειλομένου είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Ευθύνη των ελεγκτών Η δική μας ευθύνη είναι να εκφράσουμε γνώμη επί αυτών των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων με βάση τον έλεγχό μας. Διενεργήσαμε τον έλεγχό μας σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Ελέγχου. Τα Πρότυπα αυτά απαιτούν να συμμορφωνόμαστε με κανόνες δεοντολογίας καθώς και να σχεδιάζουμε και διενεργούμε τον έλεγχο με σκοπό την απόκτηση λελογισμένης διασφάλισης για το εάν οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις είναι απαλλαγμένες από ουσιώδες σφάλμα. Ο έλεγχος περιλαμβάνει τη διενέργεια διαδικασιών για την απόκτηση ελεγκτικών τεκμηρίων σχετικά με τα ποσά και τις γνωστοποιήσεις στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις. Οι επιλεγόμενες διαδικασίες βασίζονται στην κρίση του ελεγκτή, περιλαμβανομένης της εκτίμησης των κινδύνων ουσιώδους σφάλματος των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων, οφειλομένου είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Κατά τη διενέργεια αυτών των εκτιμήσεων κινδύνων, ο ελεγκτής εξετάζει τις εσωτερικές δικλίδες που σχετίζονται με την κατάρτιση ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων της οντότητας που δίνουν αληθινή και δίκαιη εικόνα με σκοπό το σχεδιασμό ελεγκτικών διαδικασιών κατάλληλων για τις περιστάσεις, αλλά όχι με σκοπό την έκφραση γνώμης επί της αποτελεσματικότητας των εσωτερικών δικλίδων της οντότητας. Ο έλεγχος περιλαμβάνει επίσης την αξιολόγηση της καταλληλότητας των λογιστικών αρχών που χρησιμοποιήθηκαν και του λελογισμένου των λογιστικών εκτιμήσεων που έγιναν από το Διοικητικό Συμβούλιο, καθώς και την αξιολόγηση της συνολικής παρουσίασης των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων. Πιστεύουμε ότι τα ελεγκτικά τεκμήρια που έχουμε αποκτήσει είναι επαρκή και κατάλληλα για να παράσχουν βάση για την ελεγκτική μας γνώμη.
5 Γνώμη Κατά τη γνώμη μας, οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις δίνουν αληθινή και δίκαιη εικόνα της χρηματοοικονομικής θέσης της Εταιρείας Λεωφορεία Λευκωσίας Δημόσια Λίμιτεδ και των εξαρτημένων της στις 31 Δεκεμβρίου 2013, και της χρηματοοικονομικής της επίδοσης και των ταμειακών ροών τους για το έτος που έληξε την ημερομηνία αυτή σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς όπως αυτά υιοθετήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις απαιτήσεις του περί Εταιρειών Νόμου της Κύπρου, Κεφ. 113. Έκθεση επί άλλων νομικών απαιτήσεων Σύμφωνα με τις επιπρόσθετες απαιτήσεις των περί Ελεγκτών και Υποχρεωτικών Ελέγχων των Ετήσιων και Ενοποιημένων Λογαριασμών Νόμων του 2009 και 2013, αναφέρουμε τα πιο κάτω: Έχουμε πάρει όλες τις πληροφορίες και εξηγήσεις που θεωρήσαμε αναγκαίες για σκοπούς του ελέγχου μας. Κατά τη γνώμη μας, έχουν τηρηθεί από το Συγκρότημα κατάλληλα λογιστικά βιβλία, στην έκταση που φαίνεται από την εξέταση από εμάς αυτών των βιβλίων. Οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις συμφωνούν με τα λογιστικά βιβλία. Κατά τη γνώμη μας και από όσα καλύτερα έχουμε πληροφορηθεί και σύμφωνα με τις εξηγήσεις που μας δόθηκαν, οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις παρέχουν τις απαιτούμενες από τον περί Εταιρειών Νόμο της Κύπρου, Κεφ. 113, πληροφορίες με τον απαιτούμενο τρόπο. Κατά τη γνώμη μας, οι πληροφορίες που δίνονται στην έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου στις σελίδες 2 και 3 συνάδουν με τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις. Άλλο θέμα Αυτή η έκθεση, περιλαμβανομένης και της γνώμης, ετοιμάστηκε για τα μέλη της Εταιρείας ως σώμα και μόνο σύμφωνα με το Άρθρο 34 των περί Ελεγκτών και Υποχρεωτικών Ελέγχων των Ετήσιων και Ενοποιημένων Λογαριασμών Νόμων του 2009 και 2013 και για κανένα άλλο σκοπό. Δίνοντας αυτή τη γνώμη δεν αποδεχόμαστε ή αναλαμβάνουμε ευθύνη για οποιοδήποτε άλλο σκοπό ή προς οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο στη γνώση του οποίου αυτή η έκθεση δυνατόν να περιέλθει. Νίκος Γ. Συρίμης, FCA Εγκεκριμένος Λογιστής και Εγγεγραμμένος Ελεγκτής εκ μέρους και για λογαριασμό της KPMG Limited Εγκεκριμένοι Λογιστές και Εγγεγραμμένοι Ελεγκτές Εσπερίδων 14 1087 Λευκωσία Κύπρος 4 Δεκεμβρίου 2014
6 ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΕΣΟΔΩΝ Σημ. Έσοδα από εκμετάλλευση λεωφορείων 5 475.265 685.075 Πληρωμές σε άλλους αυτοκινητιστές (42.500) (58.116) Καθαρά έσοδα από εκμετάλλευση λεωφορείων 432.765 626.959 Άλλα έσοδα από εργασίες 6 52.765 151.370 Καθαρό κέρδος/(ζημία) από επενδυτικές δραστηριότητες 15 29.058 (4.389) Έξοδα διανομής και πωλήσεων (537) (1.742) Έξοδα διοίκησης (328.240) (699.733) Έξοδα λεωφορείων (211.459) (368.353) Ζημία από εργασίες 7 (25.648) (295.888) Έσοδα χρηματοδότησης 8 8.349 37.966 Έξοδα χρηματοδότησης 8 (255.873) (245.384) Καθαρά έξοδα χρηματοδότησης (247.524) (207.418) Ζημία από εργασίες μετά τα καθαρά έξοδα χρηματοδότησης (273.172) (503.306) Μερίδιο κέρδους από συνδεδεμένη εταιρεία 14 2.353 798 Ζημία πριν από τη φορολογία (270.819) (502.508) Φορολογία 9 (20.185) 2.020 Ζημία έτους (291.004) (500.488) Συνολικά έξοδα που αναλογούν στους/στις: Μετόχους της Εταιρείας 289.628 500.281 Μη ελέγχουσες συμμετοχές 1.376 207 Ζημία έτους 291.004 500.488 Λοιπά συνολικά έσοδα - - Συνολικά έξοδα έτους (291.004) (500.488) Βασική και πλήρως κατανεμημένη ζημία ανά μετοχή (σεντ) 10 (29,11) (50,28) Οι σημειώσεις στις σελίδες 10 μέχρι 33 είναι αναπόσπαστο μέρος αυτών των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων.
7 ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ Στις 31 Δεκεμβρίου 2013 Σημ. Περιουσιακά στοιχεία Ακίνητα, εγκαταστάσεις και εξοπλισμός 11 1.884.954 2.002.084 Άυλα περιουσιακά στοιχεία 12 1 1 Ακίνητα για επένδυση 13 5.828.636 5.828.636 Επενδύσεις που αναγνωρίζονται με τη μέθοδο της καθαρής θέσης 14 49.613 46.479 Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία διαθέσιμα προς πώληση 15 35.362 6.342 Σύνολο μη κυκλοφορούντων περιουσιακών στοιχείων 7.798.566 7.883.542 Αποθέματα 16 1.501 1.712 Εμπορικές και λοιπές απαιτήσεις 17 92.219 203.131 Ποσά εισπρακτέα από συγγενική εταιρεία 26 29.075 30.534 Φορολογία εισπρακτέα 25 1.420 1.420 Μετρητά και αντίστοιχα μετρητών 18 108.444 531.680 Περιουσιακά στοιχεία ταξινομηθέντα ως κατεχόμενα προς πώληση 19 2.328.881 2.328.881 Σύνολο κυκλοφορούντων περιουσιακών στοιχείων 2.561.540 3.097.358 Σύνολο περιουσιακών στοιχείων 10.360.106 10.980.900 Ίδια κεφάλαια Μετοχικό κεφάλαιο 20 1.701.272 1.701.272 Αποθεματικό εύλογης αξίας - ακίνητα για επένδυση 882.826 882.826 Αποθεματικό προσόδου 2.112.483 2.402.694 Σύνολο ιδίων κεφαλαίων που αναλογούν στους μετόχους της Εταιρείας 4.696.581 4.986.792 Μη ελέγχουσες συμμετοχές 651.119 651.169 Σύνολο ιδίων κεφαλαίων 5.347.700 5.637.961 Υποχρεώσεις Δάνεια και χρηματοδοτήσεις 21 1.172.684 1.473.526 Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις από χρηματοδοτικές μισθώσεις 22 57.452 449.837 Αναβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις 23 1.332.800 1.316.031 Σύνολο μη τρεχουσών υποχρεώσεων 2.562.936 3.239.394 Τραπεζικά παρατραβήγματα 58.266 17.679 Τρέχουσες δόσεις μακροπροθέσμων δανείων 21 1.679.979 1.480.614 Υποχρεώσεις από χρηματοδοτικές μισθώσεις 22 287.040 287.040 Εμπορικές και λοιπές υποχρεώσεις 24 127.267 146.423 Ποσά πληρωτέα σε συγγενικές εταιρείες 26 292.196 166.254 Φορολογικές υποχρεώσεις 25 4.722 5.535 Σύνολο τρεχουσών υποχρεώσεων 2.449.470 2.103.545 Σύνολο υποχρεώσεων 5.012.406 5.342.939 Σύνολο ιδίων κεφαλαίων και υποχρεώσεων 10.360.106 10.980.900 Στις 4 Δεκεμβρίου 2014 το Διοικητικό Συμβούλιο της Λεωφορεία Λευκωσίας Δημόσια Λίμιτεδ εξουσιοδότησε την έκδοση αυτών των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων....... Νίκος Χατζηνικολάου Αντώνης Χαραλάμπους Πρόεδρος Σύμβουλος Οι σημειώσεις στις σελίδες 10 μέχρι 33 είναι αναπόσπαστο μέρος αυτών των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων.
8 ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΛΛΑΓΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ Ίδια κεφάλαια που αναλογούν στους μετόχους της Εταιρείας Μετοχικό κεφάλαιο Αποθεματικό επανεκτίμησης Αποθεματικό προσόδου (1) Σύνολο Μη ελέγχουσες συμμετοχές Σύνολο ιδίων κεφαλαίων Υπόλοιπο την 1 Ιανουαρίου 2012 1.701.272 882.826 2.904.751 5.488.849 651.376 6.140.225 Ζημία έτους - - (500.281) (500.281) (207) (500.488) Έκτακτη εισφορά για την άμυνα σε λογιζόμενη διανομή μερίσματος - - (1.776) (1.776) - (1.776) Υπόλοιπο στις 31 Δεκεμβρίου 2012 1.701.272 882.826 2.402.694 4.986.792 651.169 5.637.961 Υπόλοιπο την - 1 Ιανουαρίου 2013 όπως δηλώθηκε προηγουμένως 1.701.272 882.826 2.402.694 4.986.792 651.169 5.637.961 Διορθώσεις - - (173) (173) 1.379 1.206 Ζημία έτους - - (289.628) (289.628) (1.376) (291.004) Έκτακτη εισφορά για την άμυνα σε λογιζόμενη διανομή μερίσματος - - (410) (410) (53) (463) Υπόλοιπο στις 31 Δεκεμβρίου 2013 1.701.272 882.826 2.112.483 4.696.581 651.119 5.347.700 (1) Εταιρείες που δεν διανέμουν 70% των κερδών τους μετά τη φορολογία, όπως προσδιορίζονται από τον περί Εκτάκτου Εισφοράς για την Άμυνα της Δημοκρατίας Νόμο, κατά τη διάρκεια των δύο ετών από το τέλος του φορολογικού έτους στο οποίο τα κέρδη αναφέρονται, θα θεωρείται πως έχουν διανέμει αυτό το ποσό ως μέρισμα. Έκτακτη εισφορά για την άμυνα προς 20% για τα έτη 2012 και 2013 και 17% το 2014 και μετά θα είναι πληρωτέα πάνω σε αυτή τη λογιζόμενη διανομή μερίσματος στην έκταση που οι ιδιοκτήτες (άτομα και εταιρείες), κατά το τέλος της περιόδου των δύο ετών από το τέλος του φορολογικού έτους στο οποίο τα κέρδη αναφέρονται, είναι φορολογικοί κάτοικοι Κύπρου. Το ποσό αυτό της λογιζόμενης διανομής μερίσματος μειώνεται με οποιοδήποτε πραγματικό μέρισμα που ήδη διανεμήθηκε για το έτος στο οποίο τα κέρδη αναφέρονται. Αυτή η έκτακτη εισφορά για την άμυνα καταβάλλεται από την Εταιρεία για λογαριασμό των ιδιοκτητών. Οι σημειώσεις στις σελίδες 10 μέχρι 33 είναι αναπόσπαστο μέρος αυτών των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων.
9 ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ Ροή μετρητών από εργασίες Ζημία έτους (291.004) (500.488) Αναπροσαρμογές για: Αποσβέσεις ακινήτων, εγκαταστάσεων και εξοπλισμού 4.536 41.955 Μερίδιο κέρδους από επενδύσεις που αναγνωρίζονται με τη μέθοδο της καθαρής θέσης (2.353) (798) Ζημίες εύλογων αξιών σε χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που αποτιμούνται σε εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων 244 57 Χρέωση για απομείωση στην αξία των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων διαθέσιμων προς πώληση - 4.332 Αντιλογισμός απομείωσης αξίας των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων διαθέσιμων προς πώληση (29.302) - Διαγραφή οχημάτων 3.000 - Τόκους εισπρακτέους (8.349) (37.966) Τόκους πληρωτέους 254.265 244.586 Φορολογία 20.185 (2.020) Ροή μετρητών για εργασίες πριν τις μεταβολές στο κεφάλαιο κίνησης (48.778) (250.342) Μείωση στα αποθέματα 211 13.346 Μείωση στις εμπορικές και λοιπές απαιτήσεις 110.912 96.255 Μείωση/(αύξηση) στα ποσά εισπρακτέα από συγγενική εταιρεία 1.459 (9.058) Μείωση στις εμπορικές και λοιπές υποχρεώσεις (19.156) (179.378) Αύξηση στα ποσά πληρωτέα σε συγγενικές εταιρείες 125.942 105.536 Ροή μετρητών από/(για) εργασίες 170.590 (223.641) Φορολογία που πληρώθηκε (4.267) (62.257) Καθαρή ροή μετρητών από/(για) εργασίες 166.323 (285.898) Ροή μετρητών από επενδυτικές δραστηριότητες Πληρωμές για απόκτηση ακινήτων, εγκαταστάσεων και εξοπλισμού (3.000) - Εισπράξεις από εκποίηση ακινήτων, εγκαταστάσεων και εξοπλισμού 112.594 33.551 Τόκοι που εισπράχθηκαν 8.349 37.966 Εισπράξεις από μείωση μετοχικού κεφαλαίου εύλογων αξιών σε χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που αποτιμούνται σε εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων 38 - Καθαρή ροή μετρητών από επενδυτικές δραστηριότητες 117.981 71.517 Ροή μετρητών από χρηματοδοτικές δραστηριότητες Αποπληρωμή δανείων και χρηματοδοτήσεων (101.477) - Αποπληρωμές υποχρεώσεων από χρηματοδοτικές μισθώσεις (392.385) (225.686) Τόκοι που πληρώθηκαν (254.265) (58.841) Καθαρή ροή μετρητών για χρηματοδοτικές δραστηριότητες (748.127) (284.527) Καθαρή μείωση σε μετρητά και αντίστοιχα μετρητών (463.823) (498.908) Μετρητά και αντίστοιχα μετρητών στην αρχή του έτους 514.001 1.012.909 Μετρητά και αντίστοιχα μετρητών στο τέλος του έτους 50.178 514.001 Τα μετρητά και αντίστοιχα μετρητών αποτελούνται από: Μετρητά και αντίστοιχα μετρητών (Σημ.18) 108.444 531.680 Τραπεζικά παρατραβήγματα (58.266) (17.679) 50.178 514.001 Οι σημειώσεις στις σελίδες 10 μέχρι 33 είναι αναπόσπαστο μέρος αυτών των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων.
10 1. ΣΥΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΚΥΡΙΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Η Λεωφορεία Λευκωσίας Δημόσια Λίμιτεδ (η 'Εταιρεία') συστάθηκε στην Κύπρο το 1971 ως ιδιωτική εταιρεία περιορισμένης ευθύνης σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Εταιρειών Νόμου της Κύπρου, Κεφ. 113. Το Εγγεγραμμένο Γραφείο της Εταιρείας είναι στην οδό Κώστα Αναστασιάδη 7, Τ.Κ. 1105, Λευκωσία. Οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις για το έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2012 περιλαμβάνουν τις οικονομικές καταστάσεις της Εταιρείας και των εξαρτημένων εταιρειών της (που μαζί αναφέρονται ως 'το Συγκρότημα') και το συμφέρον του Συγκροτήματος σε συνδεδεμένη εταιρεία. Οι κύριες δραστηριότητες του Συγκροτήματος είναι η εκτέλεση αστικών δρομολογίων, η μεταφορά μαθητών και εκτέλεση εκδρομών, η επένδυση σε ακίνητη περιουσία και η διεξαγωγή εργασιών διαφήμισης και άλλων σχετικών εργασιών. Απο τις 5 Ιουλίου 2010 το μεγαλύτερο μέρος των δραστηριοτήτων του Συγκροτήματος τερματίστηκε λόγω ανάκλησης των αδειών για μεταφορές σε τακτικές γραμμές. 2. ΒΑΣΗ ΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ (α) Δήλωση συμμόρφωσης Αυτές οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις ετοιμάστηκαν σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (ΔΠΧΑ), όπως αυτά υιοθετήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις απαιτήσεις του περί Εταιρειών Νόμου της Κύπρου, Κεφ.113. (β) Βάση επιμέτρησης Αυτές οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις έχουν ετοιμαστεί με βάση την αρχή του ιστορικού κόστους, όπως τροποποιήθηκε με την επανεκτίμηση σε δίκαιη αξία των ακινήτων, εγκαταστάσεων και εξοπλισμού, των ακινήτων για επένδυση και των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων διαθέσιμων προς πώληση. (γ) Υιοθέτηση νέων και αναθεωρημένων Προτύπων και Διερμηνειών Από την 1 Ιανουαρίου 2013, το Συγκρότημα υιοθέτησε όλες τις αλλαγές στα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (ΔΠΧΑ) που σχετίζονται με τις εργασίες του. Η υιοθέτηση αυτή δεν είχε επιφέρει σημαντικές μεταβολές στις λογιστικές αρχές του Συγκροτήματος. Τα ακόλουθα Πρότυπα, Αναθεωρήσεις σε Πρότυπα και Διερμηνείες έχουν εκδοθεί αλλά δεν τέθηκαν σε ισχύ για περιόδους που αρχίζουν την 1 Ιανουαρίου 2013. Αυτά που σχετίζονται με τις εργασίες του παρουσιάζονται πιο κάτω. Το Συγκρότημα δεν προτίθεται να υιοθετήσει τα πιο κάτω πριν την ημερομηνία ισχύος τους. (i) Πρότυπα και Διερμηνείες που υιοθετήθηκαν από την ΕΕ ΔΠΧΑ 10 'Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις' (ισχύει το αργότερο από την αρχική ημερομηνία έναρξης της πρώτης ετήσιας περιόδου που αρχίζει την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2014). ΔΠΧΑ 11 'Κοινές Διευθετήσεις' (ισχύει το αργότερο από την αρχική ημερομηνία έναρξης της πρώτης ετήσιας περιόδου που αρχίζει την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2014). ΔΠΧΑ 12 'Γνωστοποιήσεις για Συμμετοχές σε Άλλες Οντότητες' (ισχύει το αργότερο από την αρχική ημερομηνία έναρξης του πρώτου οικονομικού έτους την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2014). Μεταβατικές οδηγίες για ΔΠΧΑ 10, 11 και 12 (ισχύει για ετήσιες περιόδους που αρχίζουν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2014).
11 2. ΒΑΣΗ ΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ (συνέχεια) (γ) Υιοθέτηση νέων και αναθεωρημένων Προτύπων και Διερμηνειών (συνέχεια) (i) Πρότυπα και Διερμηνείες που υιοθετήθηκαν από την ΕΕ (συνέχεια) Επενδυτικές Οντότητες - Τροποποιήσεις στα ΔΠΧΑ 10, 12 και ΔΛΠ 27 (ισχύει για ετήσιες περιόδους που αρχίζουν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2014). ΔΛΠ 27 (Αναθεωρημένο) 'Ξεχωριστές Οικονομικές Καταστάσεις' (ισχύει το αργότερο από την αρχική ημερομηνία έναρξης του πρώτου οικονομικού έτους την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2014). ΔΛΠ 28 (Αναθεωρημένο) 'Επενδύσεις σε συνδεδεμένες επιχειρήσεις και κοινοπραξίες' (ισχύει το αργότερο από την αρχική ημερομηνία έναρξης του πρώτου οικονομικού έτους την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2014). ΔΛΠ 32 (Τροποποιήσεις) 'Συμψηφισμός χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων και χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων' (ισχύει για ετήσιες περιόδους που αρχίζουν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2014). ΔΛΠ 36 (Τροποποιήσεις) 'Γνωστοποιήσεις ανακτήσιμων ποσών για μη χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία' (ισχύει για ετήσιες περιόδους που αρχίζουν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2014). ΔΛΠ 39 (Τροποποιήσεις) 'Ανανέωση οφειλής επί παραγώγων και συνέχιση της λογιστικής αντιστάθμισης' (ισχύει για ετήσιες περιόδους που αρχίζουν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2014). (ii) Πρότυπα και Διερμηνείες που δεν υιοθετήθηκαν από την ΕΕ ΔΠΧΑ 7 (Τροποποιήσεις) 'Χρηματοοικονομικά Μέσα: Γνωστοποιήσεις' 'Γνωστοποιήσεις κατά την μετάβαση στο ΔΠΧΑ 9 (ισχύει για ετήσιες περιόδους που αρχίζουν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2015). ΔΠΧΑ 9 'Χρηματοοικονομικά Μέσα' (ισχύει για ετήσιες περιόδους που αρχίζουν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2015). ΔΠΧΑ 14 'Αναβαλλόμενοι κανονιστικοί λογαριασμοί' (ισχύει για ετήσιες περιόδους που αρχίζουν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2016). ΔΛΠ 19 (Τροποποίηση) 'Σχέδια καθορισμένων ωφελημάτων: Συνεισφορές εργαζομένων' (ισχύει για ετήσιες περιόδους που αρχίζουν την ή μετά την 1 Ιουλίου 2014). Βελτιώσεις στα ΔΠΧΑ 2010-2012 (ισχύει για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιουλίου 2014). Βελτιώσεις στα ΔΠΧΑ 2011-2013 (ισχύει για ετήσιες περιόδους που ξεκινούν την ή μετά την 1 Ιουλίου 2014). ΕΔΔΠΧΑ 21 'Τραπεζικές εισφορές' (ισχύει για ετήσιες περιόδους που αρχίζουν την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2014). Το Διοικητικό Συμβούλιο αναμένει ότι η υιοθέτηση των πιο πάνω προτύπων χρηματοοικονομικής αναφοράς σε μελλοντικές περιόδους δεν θα έχει σημαντική επίδραση στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις του Συγκροτήματος.
12 2. ΒΑΣΗ ΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ (συνέχεια) (δ) Χρήση λογιστικών εκτιμήσεων και κρίσεων Η ετοιμασία των οικονομικών καταστάσεων σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς απαιτεί από τη Διεύθυνση, την άσκηση κρίσης, τη διατύπωση εκτιμήσεων και παραδοχών οι οποίες επηρεάζουν την εφαρμογή των λογιστικών αρχών και των υπό αναφορά ποσών περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων, εσόδων και εξόδων. Οι εκτιμήσεις και οι υποστηρίζουσες παραδοχές βασίζονται στην ιστορική εμπειρία και σε διάφορους άλλους παράγοντες οι οποίοι πιστεύεται ότι είναι λογικοί υπό τις περιστάσεις. Τα πραγματικά αποτελέσματα μπορεί να διαφέρουν από αυτές τις εκτιμήσεις. Οι εκτιμήσεις και υποστηρίζουσες παραδοχές αναθεωρούνται σε συνεχή βάση. Αναθεωρήσεις σε λογιστικές εκτιμήσεις αναγνωρίζονται στην περίοδο κατά την οποία η εκτίμηση αναθεωρείται αν η αναθεώρηση επηρεάζει μόνο αυτή την περίοδο ή την περίοδο της αναθεώρησης και μελλοντικές περιόδους αν η αναθεώρηση επηρεάζει τόσο την τρέχουσα όσο και μελλοντικές περιόδους. (ε) Νόμισμα λειτουργίας και παρουσίασης Οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις παρουσιάζονται σε Ευρώ ( ), το οποίο είναι το νόμισμα λειτουργίας του Συγκροτήματος. (στ) Μεταβολή σε λογιστική αρχή Από την 1 Ιανουαρίου 2013 το Συγκρότημα έχει προβεί σε μεταβολή στις ακόλουθες λογιστικές αρχές: 3. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Οι ακόλουθες λογιστικές αρχές εφαρμόστηκαν με συνέπεια κατά τα υπό αναφορά έτη για τα αποτελέσματα χρήσης και για την παρουσίαση της οικονομικής κατάστασης του Συγκροτήματος. Οι λογιστικές αρχές εφαρμόστηκαν με συνοχή από όλες τις εταιρείες του Συγκροτήματος Βάση ενοποίησης Οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις συμπεριλαμβάνουν τις οικονομικές καταστάσεις της Εταιρείας και των εξαρτημένων εταιρειών της, Λεωφορεία Λευκωσίας Επενδύσεις Λίμιτεδ (88,56% εξαρτημένη) και Πρατήριο Πετρελαιοειδών Πεδιαίος Λίμιτεδ (99,99% εξαρτημένη). Περιλαμβάνουν επίσης τα αποτελέσματα της συνδεδεμένης εταιρείας N.B. Travel and Tours Public Company Limited. Εξαρτημένες εταιρείες είναι αυτές που ελέγχονται από το Συγκρότημα. Ο έλεγχος υπάρχει όταν το Συγκρότημα έχει τη δύναμη να κατευθύνει τις χρηματοοικονομικές και λειτουργικές πολιτικές της οικονομικής οντότητας στην οποία συμμετέχει ώστε να αποκτά οφέλη από τις δραστηριότητες της. Οι οικονομικές καταστάσεις των εξαρτημένων που εξαγοράσθηκαν ή πωλήθηκαν κατά τη διάρκεια της περιόδου συμπεριλαμβάνονται στην ενοποιημένη κατάσταση συνολικών εσόδων από την ημερομηνία που αρχίζει ο έλεγχος μέχρι την ημερομηνία που τερματίζεται. Όλα τα υπόλοιπα και οποιαδήποτε μη πραγματοποιηθέντα εισοδήματα και έξοδα προερχόμενα από συναλλαγές που έγιναν μεταξύ εταιρειών του Συγκροτήματος απαλείφθηκαν πλήρως κατά την ετοιμασία των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων. Όπου θεωρήθηκε απαραίτητο, έγιναν αναμορφώσεις στις οικονομικές καταστάσεις των εξαρτημένων προκειμένου οι λογιστικές τους αρχές να συμβαδίζουν με τις λογιστικές αρχές που χρησιμοποιεί το Συγκρότημα.
13 3. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) Μεταβολές στα ιδιοκτησιακά δικαιώματα του Συγκροτήματος σε υφιστάμενες εξαρτημένες. Μεταβολές στα ιδιοκτησιακά δικαιώματα σε εξαρτημένες, τα οποία δεν έχουν ως αποτέλεσμα την απώλεια ελέγχου, λογίζονται ως συναλλαγές ιδίων κεφαλαίων. Οι λογιστικές αξίες των ελεγχουσών και μη ελεγχουσών συμμετοχών προσαρμόζονται έτσι ώστε να αντικατοπτρίζουν τις μεταβολές στις σχετικές τους συμμετοχές στις εξαρτημένες. Οποιαδήποτε διαφορά μεταξύ του ποσού κατά το οποίο οι μη ελέγχουσες συμμετοχές προσαρμόζονται και της εύλογης αξίας του ανταλλάγματος που καταβλήθηκε ή εισπράχθηκε αναγνωρίζεται απευθείας στα ίδια κεφάλαια και αποδίδεται στους Μετόχους της Εταιρείας. Όταν το Συγκρότημα απολέσει τον έλεγχο εξαρτημένης, το κέρδος ή ζημία από την πώληση υπολογίζεται ως η διαφορά μεταξύ (i) του συνόλου της εύλογης αξίας του ανταλλάγματος που εισπράχθηκε και της εύλογης αξίας τυχόν διακρατηθήσας συμμετοχής και (ii) της προηγούμενης λογιστικής αξίας των περιουσιακών στοιχείων (συμπεριλαμβανομένης της υπεραξίας) και των υποχρεώσεων της εξαρτημένης και τυχόν μη ελέγχουσας συμμετοχής. Όταν περιουσιακά στοιχεία της εξαρτημένης παρουσιάζονται σε επανεκτιμημένα ποσά ή εύλογες αξίες και το σχετικό συνολικό κέρδος ή ζημία έχει αναγνωριστεί στα λοιπά συνολικά έσοδα και έχει συσσωρευθεί στα ίδια κεφάλαια, τα ποσά τα οποία προηγουμένως αναγνωρίστηκαν στα λοιπά συνολικά έσοδα και συσσωρεύτηκαν στα ίδια κεφάλαια λογίζονται ως εάν το Συγκρότημα είχε απευθείας πωλήσει τα σχετικά περιουσιακά στοιχεία (δηλ. επαναταξινομούνται στα αποτελέσματα ή μεταφέρονται απευθείας στα συσσωρευμένα κέρδη όπως προνοούν τα σχετικά ΔΠΧΑ). Η εύλογη αξία τυχόν επένδυσης που διακρατείται στην πρώην εξαρτημένη κατά την ημερομηνία απώλειας του ελέγχου, θεωρείται ως εύλογη αξία κατά την αρχική αναγνώριση και λογίζεται μεταγενέστερα με βάση το ΔΛΠ 39 Χρηματοοικονομικά Μέσα: Αναγνώριση και Επιμέτρηση, ή όπου εφαρμόζεται, το κόστος κατά την αρχική αναγνώριση μιας επένδυσης σε συνδεδεμένη ή από κοινού ελεγχόμενη οντότητα. Αναγνώριση εισοδημάτων Τα εισοδήματα του Συγκροτήματος αναγνωρίζονται ως εξής: Εισοδήματα από υπηρεσίες Τα έσοδα από εκμετάλλευση λεωφορείων αντιπροσωπεύουν υπηρεσίες που παρασχέθηκαν σε πελάτες κατά τη διάρκεια του έτους και αναφέρονται μετά την αφαίρεση εμπορικών εκπτώσεων και επιστροφών. Επιχορηγήσεις και επιδοτήσεις Οι κυβερνητικές επιδοτήσεις αναγνωρίζονται στην κατάσταση συνολικών εσόδων όταν υπάρχουν λογικές διαβεβαιώσεις ότι οι χορηγίες θα εισπραχθούν. Άλλα έσοδα Τόκοι εισπρακτέοι αναγνωρίζονται με βάση την αρχή των δεδουλευμένων εσόδων ανάλογα με τα ποσά που καθίστανται εισπρακτέα. Μερίσματα εισπρακτέα αναγνωρίζονται όταν οριστικοποιείται το δικαίωμα είσπραξης. Άλλα εισοδήματα αναγνωρίζονται με βάση την αρχή των δεδουλευμένων εσόδων. Εισόδημα από ενοίκια Ενοίκια εισπρακτέα από επενδυτικά ακίνητα αναγνωρίζονται στην κατάσταση συνολικών εσόδων με τη σταθερή μέθοδο κατά την περίοδο μίσθωσης.
14 3. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) Έσοδα χρηματοδότησης Τα έσοδα χρηματοδότησης περιλαμβάνουν τόκους εισπρακτέους που υπολογίζονται με βάση την αρχή των δεδουλευμένων εσόδων ανάλογα με τα ποσά που καθίστανται εισπρακτέα. Έξοδα χρηματοδότησης Χρεωστικοί τόκοι και άλλα έξοδα δανεισμού αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα με βάση τη μέθοδο του πραγματικού επιτοκίου. Φορολογία Το έξοδο του φόρου αντιπροσωπεύει το άθροισμα του τρέχοντος πληρωτέου φόρου και της αναβαλλόμενης φορολογίας. Οι φορολογικές υποχρεώσεις και περιουσιακά στοιχεία για την τρέχουσα και τις προηγούμενες περιόδους υπολογίζονται με βάση το ποσό που αναμένεται ότι θα πληρωθεί ή θα ανακτηθεί από τις φορολογικές αρχές χρησιμοποιώντας φορολογικούς συντελεστές και νομοθεσίες που είχαν θεσπισθεί ή ουσιαστικά θεσπισθεί μέχρι την ημερομηνία αναφοράς. Η φορολογία περιλαμβάνει οποιεσδήποτε αναπροσαρμογές στην πληρωτέα φορολογία σε σχέση με προηγούμενες περιόδους. Γίνεται πλήρης πρόβλεψη για αναβαλλόμενη φορολογία, χρησιμοποιώντας τη μέθοδο υποχρέωσης, πάνω σε όλες τις προσωρινές διαφορές που προκύπτουν μεταξύ της φορολογικής βάσης των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων και των αντίστοιχων ποσών στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις. Οι φορολογικοί συντελεστές που θεσπίστηκαν στο παρόν στάδιο χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό της αναβαλλόμενης φορολογίας. Χρεωστικά υπόλοιπα αναβαλλόμενης φορολογίας αναγνωρίζονται στην έκταση που είναι πιθανόν ότι μελλοντικά φορολογητέα κέρδη θα είναι διαθέσιμα έναντι των οποίων οι προσωρινές διαφορές μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις συμψηφίζονται όταν υπάρχει νομικά ισχυρό δικαίωμα συμψηφισμού τρεχόντων περιουσιακών φορολογικών στοιχείων με τρέχουσες φορολογικές υποχρεώσεις και όταν οι αναβαλλόμενες φορολογίες σχετίζονται με την ίδια φορολογική αρχή. Μερίσματα Η διανομή μερισμάτων στους μετόχους της Εταιρείας αναγνωρίζεται ως υποχρέωση στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις της Εταιρείας στο έτος που τα μερίσματα εγκρίνονται από τους μετόχους της Εταιρείας. Ακίνητα, εγκαταστάσεις και εξοπλισμός Η γη και τα κτίρια παρουσιάζονται σε εύλογη αξία, με βάση εκτιμήσεις από εξωτερικούς ανεξάρτητους εκτιμητές, μείον μεταγενέστερες αποσβέσεις για κτίρια. Οι επανεκτιμήσεις γίνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα έτσι ώστε τα ποσά που παρουσιάζονται στην ενοποιημένη κατάσταση χρηματοοικονομικής θέσης να μη διαφέρουν σημαντικά από τις εύλογες αξίες κατά την ημερομηνία αναφοράς. Όλα τα άλλα στοιχεία ακινήτων, εγκαταστάσεων και εξοπλισμού παρουσιάζονται σε ιστορικό κόστος μείον αποσβέσεις.
15 3. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) Ακίνητα, εγκαταστάσεις και εξοπλισμός (συνέχεια) Αυξήσεις στη λογιστική αξία που προκύπτουν από επανεκτίμηση πιστώνονται καταχωρούνται στα λοιπά συνολικά έσοδα και στη συνέχεια στο αποθεματικό εύλογης αξίας στα ίδια κεφάλαια. Μειώσεις που αντισταθμίζουν προηγούμενες αυξήσεις του ιδίου περιουσιακού στοιχείου χρεώνονται έναντι αυτού του αποθεματικού. Όλες οι άλλες μειώσεις χρεώνονται στα αποτελέσματα. Κάθε έτος η διαφορά μεταξύ των αποσβέσεων με βάση την επανεκτιμημένη λογιστική αξία του περιουσιακού στοιχείου (οι αποσβέσεις που χρεώθηκαν στα αποτελέσματα) και των αποσβέσεων με βάση το αρχικό κόστος του περιουσιακού στοιχείου μεταφέρεται από το αποθεματικό εύλογης αξίας στο αποθεματικό προσόδου. Οι αποσβέσεις αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα σύμφωνα με τη σταθερή μέθοδο ώστε να διαγραφεί το κόστος του κάθε στοιχείου ακινήτων, εγκαταστάσεων και εξοπλισμού στο διάστημα της αναμενόμενης ωφέλιμης ζωής του. Τα ετήσια ποσοστά απόσβεσης για την τρέχουσα και συγκριτική περίοδο είναι τα ακόλουθα: % Μηχανήματα 10 Έπιπλα και εξοπλισμός 10 Οχήματα - Λεωφορεία 10 - Εμπορικά 20 - Ιδιωτικά 15 Ηλεκτρονικοί υπολογιστές 20 Υπόστεγα 10 Δεν λογίζεται απόσβεση πάνω στη γη. Τα περιουσιακά στοιχεία που κατέχονται με χρηματοδοτικές μισθώσεις αποσβένονται κατά τη διάρκεια της ωφέλιμης χρήσης τους ή της διάρκειας της σχετικής μίσθωσης εάν είναι συντομότερη. Δαπάνες για επιδιορθώσεις και συντήρηση ακινήτων, εγκαταστάσεων και εξοπλισμού χρεώνονται στα αποτελέσματα στο έτος που προκύπτουν. Το κόστος σημαντικών ανακαινίσεων και άλλες μεταγενέστερες δαπάνες περιλαμβάνονται στην αξία του περιουσιακού στοιχείου όταν είναι πιθανό πως θα προκύψουν μελλοντικά οικονομικά οφέλη στο Συγκρότημα μεγαλύτερα από αυτά που αρχικά αναμένονταν σύμφωνα με την αρχική απόδοση του περιουσιακού στοιχείου. Οι σημαντικές ανακαινίσεις αποσβένονται κατά τη διάρκεια της υπόλοιπης ωφέλιμης ζωής του σχετικού περιουσιακού στοιχείου. Ένα στοιχείο των ακινήτων, εγκαταστάσεων και εξοπλισμού διαγράφεται κατά τη διάθεση ή όταν δεν αναμένονται να προκύψουν μελλοντικά οικονομικά οφέλη από τη συνεχή χρήση του περιουσιακού στοιχείου. Το κέρδος ή ζημία που προκύπτει κατά την πώληση ή την απόσυρση ενός στοιχείου των ακινήτων, εγκαταστάσεων και εξοπλισμού καθορίζεται ως η διαφορά μεταξύ των εισπράξεων των πωλήσεων και της λογιστικής αξίας του περιουσιακού στοιχείου και αναγνωρίζεται στα αποτελέσματα. Στην περίπτωση διάθεσης επανεκτιμημένων περιουσιακών στοιχείων, τα ποσά που περιλαμβάνονται στα αποθεματικά εύλογης αξίας μεταφέρονται στο αποθεματικό προσόδου.
16 3. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) Ακίνητα για επένδυση Τα ακίνητα για επένδυση, κατέχονται από το Συγκρότημα για μακροπρόθεσμες αποδόσεις ενοικίου και/ή για κεφαλαιακή ενίσχυση και δεν χρησιμοποιούνται από την ίδια. Τα ακίνητα για επένδυση παρουσιάζονται σε εύλογη αξία, που αντιπροσωπεύει την ελεύθερη αγοραία αξία καθοριζόμενη ετησίως από εξωτερικούς εκτιμητές. Μεταβολές στις εύλογες αξίες καταχωρούνται στα αποτελέσματα και ακολούθως μεταφέρονται από τα συσσωρευμένα κέρδη στα αποθεματικά εύλογης αξίας. Άυλα περιουσιακά στοιχεία (i) Λογισμικά προγράμματα Δαπάνες που έχουν άμεση σχέση με ξεχωριστά λογισμικά προγράμματα που ανήκουν στο Συγκρότημα και που αναμένεται ότι θα δημιουργήσουν οικονομικά οφέλη που θα υπερβαίνουν τις δαπάνες για περισσότερο από ένα έτος αναγνωρίζονται ως άυλα περιουσιακά στοιχεία. Μετέπειτα, τα λογισμικά προγράμματα παρουσιάζονται στο κόστος μείον συσσωρευμένες αποσβέσεις και μείον οποιαδήποτε συσσωρευμένη απομείωση στην αξία. Δαπάνες που βελτιώνουν ή επεκτείνουν την απόδοση των λογισμικών προγραμμάτων πέραν από τις αρχικές προδιαγραφές κεφαλαιοποιούνται. Δαπάνες που σχετίζονται με τη συντήρηση λογισμικών προγραμμάτων χρεώνονται στα αποτελέσματα στο έτος που προκύπτουν. Τα λογισμικά προγράμματα αποσβένονται σύμφωνα με τη σταθερή μέθοδο σε περίοδο που δεν υπερβαίνει τα τρία έτη. Η απόσβεση αρχίζει όταν τα λογισμικά προγράμματα είναι διαθέσιμα προς χρήση και περιλαμβάνεται στα έξοδα διοίκησης. Ένα άυλο περιουσιακό στοιχείο διαγράφεται κατά τη διάθεση ή όταν δεν αναμένονται μελλοντικά οικονομικά οφέλη από τη χρήση ή τη διάθεση του. Κέρδη ή ζημίες που προκύπτουν από την διαγραφή ενός άυλου περιουσιακού στοιχείου, υπολογίζονται ως η διαφορά μεταξύ των εισπράξεων των πωλήσεων και της λογιστικής αξίας του περιουσιακού στοιχείου και αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα όταν το περιουσιακό στοιχείο διαγράφεται. Μισθώσεις Οι μισθώσεις ταξινομούνται ως χρηματοδοτικές μισθώσεις όταν σύμφωνα με τους όρους μίσθωσης μεταφέρονται ουσιαστικά όλοι οι κίνδυνοι και τα οφέλη της ιδιοκτησίας στον μισθωτή. Όλες οι υπόλοιπες μισθώσεις ταξινομούνται ως λειτουργικές μισθώσεις. Το Συγκρότημα ως μισθωτής Οι μισθώσεις του Συγκροτήματος κατατάσσονται αρχικά ως χρηματοδοτικής φύσης εάν ουσιαστικά μεταφέρουν στο Συγκρότημα όλους τους κινδύνους και οφέλη που χαρακτηρίζουν την ιδιοκτησία ενός περιουσιακού στοιχείου. Το Συγκρότημα αναγνωρίζει αρχικά τη χρηματοδοτική μίσθωση ως ενεργητικό και υποχρεώσεις στο χαμηλότερο της εύλογης αξίας του μισθωμένου περιουσιακού στοιχείου και της καθαρής τρέχουσας αξίας των ελάχιστων πληρωμών της χρηματοδοτικής μίσθωσης. Οι πληρωμές κατανέμονται μεταξύ των εξόδων χρηματοδότησης και της μείωσης της υποχρέωσης χρηματοδοτικής μίσθωσης με βάση τη μέθοδο του πραγματικού επιτοκίου.
17 3. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) Χρηματοοικονομικά μέσα Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία και οι χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις αναγνωρίζονται από τη στιγμή που το Συγκρότημα καθίσταται ένα μέρος των συμβαλλόμενων του χρηματοοικονομικού μέσου. (i) Επενδύσεις Το Συγκρότημα ταξινομεί τις επενδύσεις του σε μετοχές και ομόλογα στις ακόλουθες κατηγορίες: χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που αποτιμούνται σε εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων, επενδύσεις που κατέχονται μέχρι τη λήξη και χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία διαθέσιμα προς πώληση. Η ταξινόμηση των επενδύσεων εξαρτάται από το σκοπό για τον οποίο αποκτήθηκαν οι επενδύσεις. Η Διεύθυνση αποφασίζει την κατάλληλη ταξινόμηση των επενδύσεων κατά την αρχική αναγνώριση. Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία διαθέσιμα προς πώληση Επενδύσεις που αποκτούνται για απεριόριστο χρονικό διάστημα, οι οποίες μπορεί να πωληθούν λόγω ανάγκης ρευστότητας ή αλλαγών στα επιτόκια, ταξινομούνται ως χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία διαθέσιμα προς πώληση και περιλαμβάνονται στα μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία εκτός αν η διεύθυνση έχει τη δεδηλωμένη πρόθεση να κρατήσει τις επενδύσεις αυτές για λιγότερο από δώδεκα μήνες από την ημερομηνία αναφοράς ή εκτός αν θα χρειαστεί να πωληθούν για αύξηση του λειτουργικού κεφαλαίου που σε τέτοια περίπτωση περιλαμβάνονται στα κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία. Αγορές και πωλήσεις επενδύσεων με βάση συμβόλαιο κανονικής παράδοσης αναγνωρίζονται κατά την ημερομηνία που διεξάγεται η συναλλαγή, που είναι η ημερομηνία κατά την οποία το Συγκρότημα δεσμεύεται να αγοράσει ή να πωλήσει το περιουσιακό στοιχείο. Οι επενδύσεις αναγνωρίζονται αρχικά σε εύλογη αξία, πλέον το κόστος συναλλαγής για όλα τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που δεν παρουσιάζονται σε εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων. Οι επενδύσεις διαγράφονται όταν το δικαίωμα να εισπραχθούν χρηματικές ροές από τις επενδύσεις έχει λήξει ή έχει μεταφερθεί και το Συγκρότημα έχει ουσιαστικά μεταφέρει όλα τα ρίσκα και οφέλη ιδιοκτησίας. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία διαθέσιμα προς πώληση και χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που αποτιμούνται σε εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων, παρουσιάζονται μετέπειτα σε εύλογη αξία. Τα δάνεια και εισπρακτέα μέχρι τη λήξη παρουσιάζονται σε αποσβεσμένο κόστος χρησιμοποιώντας τη μέθοδο του πραγματικού επιτοκίου. Πραγματοποιηθέντα και μη πραγματοποιηθέντα κέρδη και ζημίες που προέρχονται από μεταβολές στην εύλογη αξία των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων που αποτιμούνται σε εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων περιλαμβάνονται στα αποτελέσματα στην περίοδο που προκύπτουν. Μη πραγματοποιηθέντα κέρδη ή ζημίες που προκύπτουν από μεταβολές στην εύλογη αξία των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων διαθέσιμων προς πώληση αναγνωρίζονται στα λοιπά συνολικά έσοδα και στη συνέχεια στα ίδια κεφάλαια. Όταν χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία διαθέσιμα προς πώληση πωληθούν ή υποστούν απομείωση στην αξία, οι συσσωρευμένες αναπροσαρμογές στην εύλογη αξία συμπεριλαμβάνονται στα αποτελέσματα.
18 3. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ (συνέχεια) Χρηματοοικονομικά μέσα (συνέχεια) (i) Επενδύσεις (συνέχεια) Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία διαθέσιμα προς πώληση (συνέχεια) Η εύλογη αξία των επενδύσεων που διαπραγματεύονται σε μια ενεργή αγορά βασίζεται στη χρηματιστηριακή τιμή πλειοδότησης. Εάν η αγορά για ένα χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο δεν είναι ενεργή όπως επίσης και για μη εισηγμένες μετοχές, το Συγκρότημα προσδιορίζει την εύλογη αξία χρησιμοποιώντας μεθόδους αποτίμησης. Οι μέθοδοι αποτίμησης περιλαμβάνουν τη χρήση πρόσφατων συναλλαγών που έγιναν σε καθαρά εμπορική βάση, αναφορά σε παρόμοιους τίτλους και μεθόδους προεξοφλημένων ταμειακών ροών κάνοντας μέγιστη χρήση δεδομένων της αγοράς και ελάχιστη χρήση εσωτερικών δεδομένων του Συγκροτήματος. Για μετοχές όπου η εύλογη αξία δεν μπορεί να υπολογιστεί με αξιοπιστία, αναγνωρίζονται σε κόστος μείον οποιαδήποτε απομείωση στην αξία. Το Συγκρότημα αξιολογεί σε κάθε ημερομηνία αναφοράς κατά πόσον υπάρχει αντικειμενική απόδειξη ότι ένα χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο ή μια ομάδα χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων, έχει υποστεί απομείωση στην αξία. Στην περίπτωση μετοχικών τίτλων που ταξινομήθηκαν ως διαθέσιμοι προς πώληση, μια σημαντική ή παρατεταμένη μείωση στην εύλογη αξία της μετοχής κάτω από το κόστος της λαμβάνεται υπόψη ως ένδειξη πιθανής απομείωσης στην αξία. Αν υπάρχουν τέτοιες ενδείξεις για χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία διαθέσιμα προς πώληση, η συσσωρευμένη ζημία η οποία προσδιορίζεται ως η διαφορά μεταξύ του κόστους απόκτησης και της παρούσας εύλογης αξίας, μείον ζημίες απομείωσης του περιουσιακού στοιχείου που προηγουμένως αναγνωρίστηκαν στα αποτελέσματα, μεταφέρεται από τα ίδια κεφάλαια και αναγνωρίζεται στα αποτελέσματα. (ii) Υποχρεώσεις από εμπορικές δραστηριότητες Οι υποχρεώσεις από εμπορικές δραστηριότητες αρχικά επιμετρώνται στην εύλογη αξία τους και μεταγενέστερα επιμετρώνται στο αναπόσβεστο κόστος με την χρησιμοποίηση της μεθόδου του πραγματικού επιτοκίου. Απομείωση στην αξία περιουσιακών στοιχείων Τα περιουσιακά στοιχεία με απεριόριστη ωφέλιμη ζωή δεν αποσβένονται αλλά ελέγχονται κάθε χρόνο για απομείωση στην αξία τους. Τα περιουσιακά στοιχεία που αποσβένονται ελέγχονται για απομείωση στην αξία, όταν γεγονότα ή αλλαγές στις περιστάσεις δείχνουν πως η λογιστική αξία μπορεί να μην είναι ανακτήσιμη. Ζημία απομείωσης αναγνωρίζεται για τη διαφορά της λογιστικής αξίας και του ανακτήσιμου ποσού του περιουσιακού στοιχείου. Το ανακτήσιμο ποσό είναι το μεγαλύτερο της εύλογης αξίας του περιουσιακού στοιχείου μείον έξοδα πώλησης και της αξίας λόγω χρήσης. Για σκοπούς προσδιορισμού της απομείωσης, τα περιουσιακά στοιχεία ομαδοποιούνται στα μικρότερα επίπεδα για τα οποία υπάρχουν ξεχωριστές, αναγνωρίσιμες ταμειακές ροές (μονάδες δημιουργίας ταμειακών ροών).