Πράξεως : 0313 Αριθμ. : ---------------------------------- Συνεδρ. : 35η/12-12-2017 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η διάταξη της παραγράφου 14 του άρθρου 6 του ν. 4071/2012 δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι καταλαμβάνεται από την παράγραφο 4 του ίδιου άρθρου 377 του ν. 4412/2016, δυνάμει της οποίας καταργείται κάθε γενική ή ειδική διάταξη που είναι αντίθετη με τις διατάξεις του νόμου αυτού, διότι εισάγει εξαιρετική ρύθμιση, την ανάθεση δηλαδή από οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης όμοιων δαπανών με επιμερισμό αυτών ανά περιφερειακή ή δημοτική ενότητα, με συνέπεια για την κατάργησή της να απαιτείται ρητή διάταξη, τις προϋποθέσεις της οποίας δεν πληροί η ως άνω γενική καταργητική διάταξη του άρθρου 377 παρ. 4 του ν. 4412/2016. Επομένως, είναι νόμιμη η απευθείας ανάθεση όμοιων ή ομοειδών συμβάσεων όταν καθεμία από αυτές αφορά στην κάλυψη των αναγκών κάθε δημοτικής ενότητας ξεχωριστά και η συνολική ετήσια δαπάνη για κάθε δημοτική ενότητα δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. Με τα δεδομένα αυτά, αν και το αντικείμενο των επίμαχων συμβάσεων αφορά στην προμήθεια όμοιων αγαθών κατ είδος, νομίμως ο Δήμος Ω προέβη στην απευθείας ανάθεση αυτών ανά δημοτική ενότητα, κατ εφαρμογή του άρθρου 6 παρ. 14 του ν. 4071/2012, δεδομένου ότι ακολουθήθηκε εξαρχής η διαδικασία αναγραφής ξεχωριστών ανά Δημοτική Ενότητα πιστώσεων στον προϋπολογισμό του έτους 2017. Κατ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι
2 εντελλόμενες δαπάνες είναι νόμιμες και τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν. Δείτε το πλήρες κείμενο ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VII ΤΜΗΜΑ Αποτελούμενο από την Πρόεδρό του, Ελένη Λυκεσά, Σύμβουλο, και τους Ευθύμιο Καρβέλη, Πάρεδρο και, Δήμητρα Μαλαγάρη, Εισηγήτρια (εισηγήτρια). Γραμματέας: Ιωάννης Αθανασόπουλος, υπάλληλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συνήλθε στο Κατάστημά του, 12 Δεκεμβρίου 2017, για να αποφανθεί αν πρέπει να θεωρηθούν τα 239 και 241, οικονομικού έτους 2017, χρηματικά εντάλματα πληρωμής του Δήμου Ω. Αφού έλαβε υπόψη Την /28.11.2017 έγγραφη γνώμη του Επιτρόπου της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο Αντώνιου Νικητάκη, σύμφωνα με την οποία τα ανωτέρω χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν. Σκέφθηκε κατά το νόμο Ι. Ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Δήμο Α αρνήθηκε, με την /9.10.2017 πράξη του, τη θεώρηση των ανωτέρω χρηματικών ενταλμάτων, ποσού 8.019,08 και 9.999,78 ευρώ αντίστοιχα, που αφορούν σε τίμημα προμήθειας υδραυλικών ειδών και εξαρτημάτων ύδρευσης για τις
3 ανάγκες διαφορετικών Δημοτικών Ενοτήτων του Δήμου Ω. Ως αιτιολογία της άρνησής του πρόβαλε ότι το αντικείμενο των προμηθειών είναι όμοιο και ως εκ τούτου μη νομίμως κατατμήθηκε και ανατέθηκε μέσω χωριστών συμβάσεων απευθείας, δοθέντος ότι το άρθρο 6 παρ. 14 του ν. 4071/2012, που έδινε τη δυνατότητα επιμερισμού όμοιων δαπανών και ανάθεσης αυτών ξεχωριστά ανά Δημοτική Ενότητα, έχει καταργηθεί και αντικατασταθεί από το άρθρο 6 του ν.4412/2016. Ο Δήμος Ω επανυπέβαλε το ένταλμα για θεώρηση, υποστηρίζοντας τη νομιμότητα της δαπάνης. Ο Επίτροπος, όμως, ενέμεινε στην άρνησή του, με αποτέλεσμα να ανακύψει διαφωνία για την άρση της οποίας νόμιμα απευθύνεται, με την από 21.11.2017 έκθεσή του, στο Κλιμάκιο. II. Ο ν. 4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)» (Α 147) ορίζει στο άρθρο 3 ότι «1. Το παρόν Βιβλίο (άρθρα 3 έως 221) θεσπίζει κανόνες για τις διαδικασίες προγραμματισμού και σύναψης συμβάσεων ( ) που πραγματοποιούνται από αναθέτουσες αρχές, ανεξαρτήτως εκτιμώμενης αξίας αυτών ( )», στο άρθρο 6 ότι «1. Ο υπολογισμός της εκτιμώμενης αξίας μιας σύμβασης βασίζεται στο συνολικό πληρωτέο ποσό, χωρίς ΦΠΑ, όπως εκτιμάται από την αναθέτουσα αρχή ( )», στο άρθρο 117 ότι «1. Προσφυγή στη διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού επιτρέπεται όταν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης είναι ίση ή κατώτερη από το ποσό των εξήντα χιλιάδων (60.000) ευρώ, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται ο ΦΠΑ.( )» και στο άρθρο 118 ότι «1. Προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης επιτρέπεται όταν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης, χωρίς ΦΠΑ, είναι ίση ή κατώτερη από το
4 ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ.( )». Περαιτέρω, στο άρθρο 6 του ν. 4071/2012 «Ρυθμίσεις για την τοπική ανάπτυξη, την αυτοδιοίκηση και την αποκεντρωμένη διοίκηση - Ενσωμάτωση Οδηγίας 2009/50/ΕΚ» (ΦΕΚ Α 85), που ισχύει από 11.4.2012 σύμφωνα με το άρθρο 47 αυτού, ορίζεται ότι «1. ( ) 14. Όμοιες ή ομοειδείς δαπάνες, δύνανται να εγγραφούν σε ξεχωριστές πιστώσεις, κατά Ειδικό Φορέα και ΚΑΕ, στον εγκεκριμένο προϋπολογισμό της Περιφέρειας ή του Δήμου και να εκτελεστούν αυτοτελώς, εφόσον αφορούν σε διαφορετικές περιφερειακές ή δημοτικές ενότητες, αντιστοίχως ( )». III. Σύμφωνα με τα ανωτέρω οι δήμοι μπορούν να αναθέτουν απευθείας συμβάσεις έργων, προμηθειών και υπηρεσιών που η κατ είδος ετήσια συνολική δαπάνη τους δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.. Στο πλαίσιο αυτό είναι μη νόμιμος ο επιμερισμός της συνολικής ποσότητας όμοιων ή ομοειδών έργων, προμηθειών και υπηρεσιών σε περισσότερες κατηγορίες και η εν συνεχεία απευθείας ανάθεσή τους με βάση το ύψος της δαπάνης που προκύπτει από την τεχνητή αυτή κατάτμηση, καθόσον με τον τρόπο αυτό επιχειρείται, κατά περιγραφή των προαναφερόμενων, η αποφυγή της τήρησης της διαδικασίας του διαγωνισμού (πρβλ. Ε.Σ. Πράξ. Κ.Π.Ε.Δ. στο VII Τμ. /2017, /2016, /2016, /2014). Εξαίρεση από την ως άνω απαγόρευση επιμερισμού της συνολικής δαπάνης όμοιων ή ομοειδών συμβάσεων εισάγεται με το άρθρο 6 παρ. 14 του ν. 4071/2012, το οποίο επιτρέπει στους δήμους την αυτοτελή εκτέλεση έργων, προμηθειών και υπηρεσιών όταν αφορούν σε διαφορετικές δημοτικές ενότητες, υπό την προϋπόθεση ότι οι αντίστοιχες δαπάνες έχουν εγγραφεί σε ξεχωριστές ανά δημοτική ενότητα πιστώσεις στον
5 εγκεκριμένο προϋπολογισμό τους. Η εν λόγω διάταξη δεν έχει καταργηθεί με το άρθρο 377 του ν. 4412/2016, καθόσον αφενός είναι ειδική και αφορά αποκλειστικά στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και αφετέρου δεν συμπεριλαμβάνεται στις ρητά καταργηθείσες από το νόμο αυτό διατάξεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του ανωτέρω άρθρου (βλ. την περ. 18 του άρθρου 377 παρ. 1 που καταργεί την παρ. 7 του άρθρου 6 του ν. 4071/2012 αλλά όχι την παράγραφο 14 του ίδιου άρθρου). Περαιτέρω, η ως άνω διάταξη της παραγράφου 14 του άρθρου 6 του ν. 4071/2012 δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι καταλαμβάνεται από την παράγραφο 4 του ίδιου άρθρου 377 του ν. 4412/2016, δυνάμει της οποίας καταργείται κάθε γενική ή ειδική διάταξη που είναι αντίθετη με τις διατάξεις του νόμου αυτού, διότι εισάγει εξαιρετική ρύθμιση, την ανάθεση δηλαδή από οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης όμοιων δαπανών με επιμερισμό αυτών ανά περιφερειακή ή δημοτική ενότητα, με συνέπεια για την κατάργησή της να απαιτείται ρητή διάταξη, τις προϋποθέσεις της οποίας δεν πληροί η ως άνω γενική καταργητική διάταξη του άρθρου 377 παρ. 4 του ν. 4412/2016. Επομένως, είναι νόμιμη η απευθείας ανάθεση όμοιων ή ομοειδών συμβάσεων όταν καθεμία από αυτές αφορά στην κάλυψη των αναγκών κάθε δημοτικής ενότητας ξεχωριστά και η συνολική ετήσια δαπάνη για κάθε δημοτική ενότητα δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. (βλ. ΕΣ Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. ad hoc /2017 όπου και μειοψηφία). IV. Στην προκειμένη υπόθεση προκύπτουν τα ακόλουθα: Με τις / 28.6.2017 και /10.7.2017 αποφάσεις του Δημάρχου Ω... εγκρίθηκαν οι τεχνικές προδιαγραφές για την προμήθεια υδραυλικών ειδών και εξαρτημάτων ύδρευσης
6 για τις ανάγκες των Δ.Ε. Ω και Κ, αντίστοιχα. Κατόπιν δε προσκλήσεων περί υποβολής οικονομικών προσφορών σε συγκεκριμένους προμηθευτές, ο Δήμαρχος Ω, με τις /24.7.2017 και /27.7.2017 αποφάσεις του, ανέθεσε απευθείας την προμήθεια των ως άνω ειδών ξεχωριστά για κάθε δημοτική ενότητα στους προμηθευτές Σ Β και Α Κ έναντι ποσών 22.572,96 και 22.439,35 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.) αντίστοιχα. Των αποφάσεων αυτών είχαν προηγηθεί αντίστοιχες αποφάσεις της Οικονομικής Επιτροπής με τις οποίες αποφασίστηκε η διάθεση των σχετικών πιστώσεων εις βάρος διαφορετικών Κ.Α.Ε. του προϋπολογισμού του Δήμου. Σε εκτέλεση των ανωτέρω υπογράφηκαν οι /10.7.2017 και /28.7.2017 συμβάσεις με τους ως άνω αναδόχους και κατόπιν της παραλαβής μέρους των συμφωνηθέντων αγαθών, εκδόθηκαν τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα. V. Με τα δεδομένα αυτά, αν και το αντικείμενο των επίμαχων συμβάσεων αφορά στην προμήθεια όμοιων αγαθών κατ είδος, νομίμως ο Δήμος Ω προέβη στην απευθείας ανάθεση αυτών ανά δημοτική ενότητα, κατ εφαρμογή του άρθρου 6 παρ. 14 του ν. 4071/2012, δεδομένου ότι ακολουθήθηκε εξαρχής η διαδικασία αναγραφής ξεχωριστών ανά Δημοτική Ενότητα πιστώσεων στον προϋπολογισμό του έτους 2017. VΙ. Κατ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι νόμιμες και τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι τα 239 και 241, οικονομικού έτους 2017, χρηματικά εντάλματα πληρωμής του Δήμου Ω, πρέπει να θεωρηθούν.
7 Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΕΝΗ ΛΥΚΕΣΑ Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΑΛΑΓΑΡΗ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ