Θέμα : Αρμοδιότητες ειδικής επιτροπής επισκευής, συντηρήσεως, αγοράς. ανταλλακτικών και προμήθειας καυσίμων- λιπαντικών, των οχημάτων του

Transcript

1 1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VIΙ ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 119/2018 Θέμα : Αρμοδιότητες ειδικής επιτροπής επισκευής, συντηρήσεως, αγοράς ανταλλακτικών και προμήθειας καυσίμων- λιπαντικών, των οχημάτων του δήμου κατ εφαρμογή της Υ.Α 3373/390/ (Β 349), Υπουργού Προεδρίας της Κυβερνήσεως Περίληψη Μη νομίμως προέβη η Ειδική Επιτροπή της Υ.Α 3373/390/ (Β 349), Υπουργού Προεδρίας της Κυβερνήσεως περί «Καθορισμού διαδικασίας επισκευής, συντηρήσεως, αγοράς ανταλλακτικών και προμήθειας καυσίμων λιπαντικών κ.λπ.», στη διενέργεια της υπό κρίση προμήθειας ελαιολιπαντικών», καθόσον αυτή συνιστά το κατά νόμο αρμόδιο όργανο για την προμήθεια των αναγκαίων υλικών με την εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης στην ειδικότερη περίπτωση της επισκευής συγκεκριμένων οχημάτων δήμου που έχουν ήδη παρουσιάσει βλάβη ή έχουν ήδη διαπιστωμένη ανάγκη συντήρησης ή επισκευής και δεν ορίζεται αρμόδια όταν η προμήθεια έχει ως αντικείμενο την αγορά ελαιολιπαντικών για τις ανάγκες εν γένει των οχημάτων του Δήμου, λόγω εξάντλησης των ποσοτήτων.

2 2 Δείτε το πλήρες κείμενο : ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VIΙ ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 119/2018 Αποτελούμενο από την Πρόεδρό του, Ελένη Λυκεσά, Σύμβουλο, και τους Λήδα Χαραλαμπίδου, Πάρεδρο και Αθανασία - Μυροφόρα Σιδηροπούλου, Εισηγήτρια (εισηγήτρια). Γραμματέας: Ιωάννης Αθανασόπουλος, υπάλληλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συνήλθε στο Κατάστημά του, στις 29 Μαΐου 2018, για να αποφανθεί αν πρέπει να θεωρηθεί το 177, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου ΧΧΧ. Σκέφθηκε κατά το νόμο 1. Η Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο ΧΧΧ αρνήθηκε, με την 40/ πράξη της, να θεωρήσει το 719, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου ΧΧΧ, ποσού ευρώ, που αφορούσε σε προμήθεια ελαιολιπαντικών για τη συντήρηση των μεταφορικών μέσων του Δήμου. Ως αιτιολογία προέβαλε ότι η ανωτέρω προμήθεια δεν ανατέθηκε από το Δήμαρχο, αλλά από την Επιτροπή συντήρησης και επισκευής αυτοκίνητων οχημάτων του Δήμου, χωρίς να συντρέχουν οι σχετικές προϋποθέσεις. Ο Δήμος ΧΧΧ αφού αντικατέστησε το εν λόγω ένταλμα, λόγω λήξης του οικονομικού έτους, με το 177, οικονομικού έτους 2018, όμοιο, το επανυπέβαλε για θεώρηση. Η Επίτροπος, όμως, ενέμεινε στην άρνησή της, με συνέπεια να ανακύψει διαφωνία, για την άρση της οποίας παραδεκτά απευθύνεται, με την από έκθεσή της, προς το Κλιμάκιο.

3 3 2. Α. Στο άρθρο 11 του ν.δ. 2396/1953 «Περί κανονισμού χρήσεως και κινήσεως αυτοκινήτων οχημάτων του Δημοσίου, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των εν γένει Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου» (Α 117) ορίζεται ότι «Αι πάσης φύσεως δαπάναι αι αναφερόμεναι εις τας επισκευάς, την συντήρησιν ( ) θέλουσι πραγματοποιείσθαι και ελέγχεσθαι παρ επιτροπής και κατά τα δι αποφάσεων του Προέδρου της Κυβερνήσεως ειδικώτερον καθο-ρισθησόμενα». Η κατ εξουσιοδότηση του άρθρου αυτού εκδοθείσα 3373/390/ απόφαση του Υπουργού Προεδρίας της Κυβερνήσεως (Υ.Α.) «Περί καθορισμού διαδικασίας επισκευής, συντηρήσεως, αγοράς ανταλλακτικών και προμηθείας καυσίμων και λιπαντικών κ.λπ. των αυτοκινήτων οχημάτων του Δημοσίου, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως και των εν γένει Ν.Π.Δ.Δ. ( )» (Β 349), όπως τροποποιήθηκε με την 4993/745/ όμοια (Β 489), ορίζει ότι «( ) Καθορίζομεν την εν γένει διαδικασία συντηρήσεως ( ) των αυτοκινήτων οχημάτων των Δημοσίων Πολιτικών Υπηρεσιών, ως κατωτέρω: α. Δι οχήματα Κεντρικών Υπηρεσιών ή Περιφερειακών τοιούτων εδρευουσών εις Περιοχήν τέως Διοικήσεως Πρωτευούσης και εχουσών ίδια Συνεργεία Επισκευής αυτοκινήτων. 1) Παν όχημα ( ) έχον ανάγκην συντηρήσεως ( ) θα συντηρήται εις το Κρατικόν Συνεργείον της Υπηρεσίας ( ) 3) Το Κρατικόν Συνεργείον, άμα τη εισόδω, εις αυτό του αυτοκινήτου, υποχρεούται εις την τεχνολογικήν επιθεώρησιν τούτου ( ) τον προσδιορισμόν των απαιτουμένων ( ) εργασιών ( ) 6) Η προμήθεια των εκ του ελευθέρου εμπορίου αναγκαιούντων δια την επισκευήν ανταλλακτικών, ελαστικών επισώτρων κλπ θα ενεργήται τη αιτήσει του Συνεργείου ( ) παρ Επιτροπής, συγκροτουμένης δι αποφάσεως του καθ ύλην Υπουργού ή του εκπροσωπούντος οργάνου ( ) και αποτελουμένης εξ υπαλλήλων της Υπηρεσίας ( ). Η ως άνω προμήθεια δέον να διενεργήται συμφώνως προς τας διατάξεις περί Δημοσίου Λογιστικού ( ) ή τας καθ Υπηρεσίας (Ν.Π.Δ.Δ., Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοικήσεως κλπ.) ισχυούσας τοιαύτας περί προμηθειών ( ) στ) Δια Προμηθείας Πετρελαιολιπαντικών. 1) Η Προμήθεια των, δια τα οχήματα των Υπηρεσιών αναγκαιούντων καυσίμων και ελαιολιπαντικών, δέον να ενεργήται εκ Πρατηρίων των, υπό του Υπουργείου

4 4 Εμπορίου, αναδεικνυομένων εκάστοτε, μειοδοτριών Εταιρειών καυσίμων. 2) Εις εξαιρετικάς περιπτώσεις ( ) επιτρέπεται η, κατόπιν διαγωνισμού, απ ευθείας προμήθεια υπό των Υπηρεσιών Καυσίμων και Ελαιολιπαντικών ( )». Β. Με την ανωτέρω Υ.Α. καθορίζεται η διαδικασία επισκευής και συντήρησης των οχημάτων, μεταξύ άλλων, των δήμων, η διαδικασία προμήθειας των ανταλλακτικών και λοιπών υλικών που καθίστανται αναγκαία για τη διεκπεραίωση των εν λόγω εργασιών, καθώς και το αρμόδιο για την πραγματοποίηση των προμηθειών όργανο. Ειδικότερα, ως προς τους δήμους που εδρεύουν στην Περιοχή της τέως Διοικήσεως Πρωτευούσης (α.ν. 44/1936, Α 379) και διαθέτουν δικό τους συνεργείο στην προμήθεια των αναγκαίων υλικών προβαίνει ειδική Επιτροπή, η οποία συγκροτείται με απόφαση του δημάρχου και αποτελείται από υπαλλήλους του δήμου. Η ίδια Επιτροπή ορίζεται επίσης αρμόδια για την προμήθεια αναλωσίμων και υλικών εν γένει αναγκαίων για τη συντήρηση και τις μικροεπισκευές των οχημάτων. Τέλος, η ως άνω Υ.Α. ρυθμίζει και τις προμήθειες «πετρελαιολιπαντικών» (καυσίμων και ελαιολιπαντικών), με τον προσδιορισμό των φορέων, στους οποίους δύνανται να ανατίθενται οι σχετικές προμήθειες (εταιρείες αναδειχθείσες μειοδότριες). Πλην των ειδικών ρυθμίσεων της ανωτέρω Υ.Α. που διέπουν τη διαδικασία επισκευής και συντήρησης των οχημάτων των δήμων, η διενέργεια κατά τα λοιπά των προμηθειών που αφορούν στις εν λόγω εργασίες διέπεται από τις εν γένει ισχύουσες περί προμηθειών των Ο.Τ.Α. α βαθμού διατάξεις (Ε.Σ. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 211/2017). Γ. Περαιτέρω, στο άρθρο 209 παρ. 9 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006, Α 114) - όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 377 παρ. 1 περ. 38 του ν. 4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)» (Α 147) - ορίζεται ότι «Για την απευθείας ανάθεση απαιτείται απόφαση Δημάρχου ( ) χωρίς προηγούμενη απόφαση του συμβουλίου. Στην περίπτωση αυτή τα συντασσόμενα τεύχη εγκρίνονται από τον Δήμαρχο ( ) Για τη συνοπτική διαδικασία (πρόχειρο διαγωνισμό) απαιτείται απόφαση της δημαρχιακής επιτροπής ( ) που εγκρίνει και τα συντασσόμενα τεύχη». Συναφώς, ο ν. 3852/2010 «Νέα Αρχιτε-κτονική της Αυτοδιοίκησης και της

5 5 Αποκεντρωμένης Διοίκησης - Πρόγραμμα Καλλικράτης» (Α 87) ορίζει στο άρθρο 65 ότι «1. Το δημοτικό συμβούλιο αποφασίζει για όλα τα θέματα που αφορούν το δήμο, εκτός από εκείνα που ανήκουν εκ του νόμου στην αρμοδιότητα του δημάρχου ή άλλου οργάνου του δήμου ή το ίδιο το δημοτικό συμβούλιο μεταβίβασε σε επιτροπή του ( )» και στο άρθρο 72 ότι «Η οικονομική επιτροπή ( ) α) ( ) δ) ( ) αποφασίζει αιτιολογημένα και για τις περιπτώσεις απευθείας ανάθεσης προμηθειών ( ) σε εξαιρετικά επείγουσες περιπτώσεις, ε) με την επιφύλαξη της παραγράφου 4 του παρόντος, καταρτίζει τους όρους, συντάσσει τη διακήρυξη, διεξάγει και κατακυρώνει όλες τις δημοπρασίες σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία ( )» (πρβλ. Ε.Σ. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 51/2017, 283, 266/2016, 225/2015, 232, 229, 26/2013, πρβλ. και Ε.Σ. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 105/2017, 329, 259, 222, 137/2015, 289/2014, Στ Κλιμ. 103/2014). Τέλος, ο ν. 4412/2016, ο οποίος, κατά το άρθρο 2 παρ. 1 περ. α αυτού, εφαρμόζεται και στις συμβάσεις που συνάπτουν οι Ο.Τ.Α., ορίζει στο άρθρο 5 ότι «Ως κατώτατα όρια, σε συνάρτηση προς την εκτιμώμενη αξία της σύμβασης, εκτός Φ.Π.Α., ορίζονται τα ακόλουθα: α) ( ) γ) ευρώ για δημόσιες συμβάσεις προμηθειών και υπηρεσιών που ανατίθενται από μη κεντρικές αναθέτουσες αρχές ( )», στο άρθρο 6 ότι «1. Ο υπολογισμός της εκτιμώμενης αξίας μιας σύμβασης βασίζεται στο συνολικό πληρωτέο ποσό, χωρίς Φ.Π.Α., όπως εκτιμάται από την αναθέτουσα αρχή ( )», στο άρθρο 26 ότι «1. Οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να προσφεύγουν: α) στις ανοικτές ή κλειστές διαδικασίες των άρθρων 27 και 28 ( )», στο άρθρο 116 ότι «1. Για δημόσιες συμβάσεις κάτω των ορίων οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να προσφεύγουν εκτός από τις διαδικασίες που προβλέπονται στο άρθρο 26 και στις διαδικασίες της απευθείας ανάθεσης και του συνοπτικού διαγωνισμού, σύμφωνα με τα άρθρα 117 και 118 ( )», στο άρθρο 117 ότι «1. Προσφυγή στη διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού επιτρέπεται όταν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης είναι ίση ή κατώτερη από το ποσό των εξήντα χιλιάδων (60.000) ευρώ, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται ο Φ.Π.Α. ( )» και στο άρθρο 118 ότι «1. Προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης επιτρέπεται όταν η

6 6 εκτιμώμενη αξία της σύμβασης, χωρίς Φ.Π.Α., είναι ίση ή κατώτερη από το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ ( )». 3. Στην προκειμένη υπόθεση προκύπτουν τα εξής: Κατόπιν του / εγγράφου της Διεύθυνσης Μηχανολογικού του Δήμου ΧΧΧ, με την 425/ απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής εγκρίθηκε η δαπάνη και η διάθεση πίστωσης ποσού ευρώ για τις έκτακτες ανάγκες προμήθειας ελαιολιπαντικών για την επισκευή των οχημάτων όλων των Διευθύνσεων του Δήμου πλην των Διευθύνσεων Καθαριότητας - Ανακύκλωσης, Μηχανολογικού και Ηλεκτρολογικού και ακολούθησε η / απόφαση ανάληψης υποχρέωσης της Αντιδημάρχου, με την οποία εγκρίθηκε η δέσμευση του ανωτέρω ποσού. Σχετικώς εκδόθηκε το 140/ «Δελτίο Παραγγελιών Αποθήκης Ανταλλακτικών» καθώς και το από «Δελτίο Τεχνικής Επιθεώρησης Οχήματος» του Συνεργείου Οχημάτων ΧΧΧ, στα οποία αναφέρεται ότι απαιτούνται άμεσα 10 Βαρέλια Λάδι 10W40 Πετρελαιο-κινητήρα, 9 Βαρέλια Λάδι Υδραυλικό Νο 46 και 4 Βαρέλια Λάδι Αυτόματου Σασμάν ATF για την εύρυθμη λειτουργία των τμημάτων του ως άνω Συνεργείου και με το από έγγραφο της Διεύθυνσης Μηχανολογικού προσδιορίστηκαν οι τεχνικές προδιαγραφές των προς προμήθεια ειδών. Η προμήθεια των εν λόγω λιπαντικών περιλήφθηκε στο σύνολό της («ΒΑΡΕΛΙΑ ΛΑΔΙ 10W40 ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΚΙΝΗΤΗΡΑ ΤΕΜ: 10. ΒΑΡΕΛΙΑ ΛΑΔΙ ΥΔΡΑΥΛΙΚΟ ΝΟ 46 ΤΕΜ:9. ΒΑΡΕΛΙΑ ΛΑΔΙ ΑΥΤΟΜΑΤΟΥ ΣΑΣΜΑΝ ATF ΤΕΜ:4») μεταξύ των υλικών που αναφέρονται στην / απόφαση της «Επιτροπής περί Καθορισμού διαδικασίας επισκευής, συντηρήσεως, αγοράς ανταλλακτικών και προμήθειας καυσίμων λιπαντικών κλπ. των αυτοκινήτων οχημάτων του δημοσίου, των Ο.Τ.Α. και εν γένει Ν.Π.Δ.Δ. σύμφωνα με τις διατάξεις της ΥΑ 3373/390/ (ΦΕΚ Β 349) ( )» περί προσφυγής σε διαδικασία απευθείας ανάθεσης, για την εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών του Δήμου και, συγκεκριμένα, της Διεύθυνσης Μηχανολογικού, χωρίς όμως να συναρτάται προς την ανάγκη επισκευής ή συντήρησης συγκεκριμένου οχήματος. Κατόπιν υποβολής προσφορών, εκδόθηκε η / απόφαση

7 7 της ανωτέρω Επιτροπής, με την οποία ανατέθηκε η προμήθεια των ως άνω ειδών στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία «XXX», σε εκτέλεση δε της τελευταίας αυτής απόφασης υπογράφηκε η / σύμβαση, ποσού ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α. 24%), μεταξύ του Δήμου ΧΧΧ και της αναδόχου. Τέλος, για την πληρωμή της προμηθεύτριας εκδόθηκε το 719, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου, ποσού ευρώ και, σε αντικατάσταση αυτού, το υπό κρίση 177, οικονομικού έτους 2018, αντίστοιχο. 4. Με τα ανωτέρω δεδομένα, μη νομίμως προέβη η ειδική Επιτροπή περί «Καθορισμού διαδικασίας επισκευής, συντηρήσεως, αγοράς ανταλλακτικών και προμήθειας καυσίμων λιπαντικών κ.λπ. στη διενέργεια της υπό κρίση προμήθειας ελαιολιπαντικών», καθόσον αυτή συνιστά το κατά νόμο αρμόδιο όργανο για την προμήθεια των αναγκαίων υλικών με την εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης στην ειδικότερη περίπτωση της επισκευής συγκεκριμένων οχημάτων δήμου που έχουν ήδη παρουσιάσει βλάβη ή έχουν ήδη διαπιστωμένη ανάγκη συντήρησης ή επισκευής και δεν ορίζεται αρμόδια όταν η προμήθεια έχει ως αντικείμενο την αγορά ελαιολιπαντικών για τις ανάγκες εν γένει των οχημάτων του Δήμου, λόγω εξάντλησης των ποσοτήτων. Πλην όμως, τα επιληφθέντα όργανα του Δήμου ΧΧΧ δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, αλλά υπέλαβαν πεπλανημένα, πλην συγγνωστώς, ότι αρμόδια και για την προμήθεια της αναγκαίας ποσότητας ελαιολιπαντικών για τα οχήματα του Δήμου ήταν η Επιτροπή που ορίζεται στην προπαρατεθείσα Υ.Α.. 5. Κατ ακολουθίαν των ανωτέρω, η δαπάνη προς πληρωμή της οποίας εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν είναι νόμιμη, το χρηματικό αυτό ένταλμα όμως πρέπει να θεωρηθεί, λόγω συγγνωστής πλάνης. Για τους λόγους αυτούς

8 8 Αποφαίνεται ότι το 177, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου ΧΧΧ, ποσού ευρώ, πρέπει να θεωρηθεί.