ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ Μέρος Β
Ποια προβλήματα προκαλεί η παραγωγή απορριμμάτων; Σπατάλη-εξάντληση φυσικών πόρων Τον τελευταίο αιώνα η χρήση υλικών έχει οκταπλασιαστεί σε παγκόσμιο επίπεδο. Στον μέσο κάτοικο της ΕΕ αντιστοιχεί χρήση περίπου 15 τόνων υλικών ετησίως και παραγωγή περισσότερων από 5 τόνων συνολικών απορριμμάτων. Το οικολογικό αποτύπωμα του ανθρώπου συνεχώς αυξάνει και σε ορισμένες περιοχές υπερβαίνει την βιολογική παραγωγικότητα (βιοικανότητα) της γης. για την παραγωγή ενός τόνου χαρτιού κόβονται 30-50 στρεμ. δάσους, χρησιμοποιούνται 280-440 κυβ. μέτρα νερού και καταναλώνονται 4.700-7.600 κιλοβατώρες ηλεκτρικού ρεύματος. Πηγές: ΕΕΑ - Envirnmental Indicatr Reprt 2012 Γεωργόπουλος, 1998
Άμεσοι κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία Μολυσματικές και άλλες ασθένειες: εξαιτίας μικροβίων που αναπτύσσονται στη μάζα των απορριμμάτων, είτε στον κάδο είτε σε μια ανεξέλεγκτη χωματερή (ή Χώρο Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων ΧΑΔΑ) και μεταφέρονται από ζώα. Ύπαρξη οργανικών ενώσεων και υγρασίας στα απορρίμματα καλός συνδυασμός συνθηκών για την ανάπτυξη μικροοργανισμών. Αιχμηρά αντικείμενα και επικίνδυνα υλικά. Ρυπασμένα υγρά που στραγγίζουν από τη μάζα των απορριμμάτων στον δρόμο. Ιδιαίτερα ευάλωτοι είναι οι εργάτες καθαριότητας.
Κυκλοφοριακές οχλήσεις και ηχορρύπανση Από τα απορριμματοφόρα, όταν η αποκομιδή των απορριμμάτων δεν γίνεται τις σωστές ώρες. Όταν τα οχήματα δεν ακολουθούν μια σωστά σχεδιασμένη διαδρομή. Αισθητική ρύπανση Από τους ανοικτούς και υπερχειλισμένους κάδους. Από την ανεξέλεγκτη απόθεση απορριμμάτων εκτός κάδων, σε ρεματιές, δάση, παραλίες ακόμα και σε περιοχές ιδιαίτερης αισθητικής αξίας.
Αέρια ρύπανση Από τα απορριμματοφόρα (μονοξείδιο και διοξείδιο του άνθρακα, υδρογονάνθρακες κ.ά.) ιδιαίτερα όταν ακολουθούν ανορθολογική διαδρομή. Κατά την ανερόβια αποσύνθεση των απορριμμάτων (από τη δράση μικροοργανισμών) όπου παράγεται βιοαέριο ένα αέριο που αποτελείται κυρίως από μεθάνιο (CH 4 ) και διοξείδιο του άνθρακα (CO 2 ), δύο χαρακτηριστικά θερμοκηπικά αέρια. Οι οσμές στους κάδους συνδέονται με τον χρόνο συλλογής. Παραγωγή πτητικών και ορισμένων άλλων ενώσεων (οξέα, κ.α.). Αναερόβιες συνθήκες παραγωγή βιοαερίου περιέχει υδρόθειο (H 2 S) έντονη δυσοσμία.
Αέρια ρύπανση Κατά την ανεξέλεγκτη καύση των απορριμμάτων σε χωματερές εκλύονται ενώσεις, όπως διοξίνες και φουράνια, τα βαρέα μέταλλα, κ.α. ιδιαίτερα τοξικοί ρύποι. Καύση μπορεί να προκληθεί από έναν κεραυνό, ανάκλαση γυαλιού αλλά κυρίως από το μεθάνιο του βιοαερίου κλασική περίπτωση πυρκαγιάς σε ακάλυπτες χωματερές. Από τη σκόνη και τη στάχτη που αιωρούνται πάνω από τις χωματερές οι οποίες με την βοήθεια του ανέμου μπορεί να καταλήξουν πάνω από έναν οικισμό.
Ρύπανση υπόγειων και επιφανειακών νερών Ακάλυπτη χωματερή και υδροπερατά πετρώματα το νερό της βροχής περνά μέσα από τα απορρίμματα, παρασέρνει ρύπους και δημιουργούνται υγρά απόβλητα (εκχυλίσματα) μπορεί να καταλήξουν στα υπόγεια νερά. Συμπίεση απορριμμάτων υγρά απόβλητα (στραγγίσματα). Τα στραγγίσματα πιο ρυπασμένα από τα εκχυλίσματα. Τα εκχυλίσματα είναι όμως πολύ περισσότερα. Η σύσταση και των δύο εξαρτάται από τη σύσταση των απορριμμάτων. Ορισμένοι ρύποι που μπορεί να καταλήξουν στο νερό έχουν ιδιαίτερα υψηλή τοξικότητα.
Κίνδυνος για φυσικά και αγροτικά οικοσυστήματα Κυρίως εξαιτίας πυρκαγιάς σε παρακείμενους ΧΑΔΑ αλλά και από τα αιωρούμενα στερεά σωματίδια. Κίνδυνος για τη βιοποικιλότητα Εξαιτίας των ακάλυπτων κάδων στους οικισμούς. Εξαιτίας των ακάλυπτων και χωρίς περίφραξη ΧΑΔΑ. Κοπάδια ζώων βόσκουν συχνά σε χωματερές Κίνδυνος δηλητηρίασης ή θανάσιμου τραυματισμού πουλιών και ζώων από τοξικά υλικά (π.χ. βαρέα μέταλλα) και αιχμηρά αντικείμενα.
Κίνδυνος για θαλάσσια οικοσυστήματα Περίπου 28.750 κομμάτια πλαστικού επιπλέουν σε κάθε τετραγωνικό χιλιόμετρο των ωκεανών. 700.000-1.000.000 θαλασσοπούλια πεθαίνουν κάθε χρόνο, επειδή παγιδεύονται σε πλαστικά απόβλητα ή καταπίνουν διάφορα απόβλητα που βρίσκονται στη θάλασσα.
Κοινωνικές οικονομικές πολιτικές συνέπειες Υποβάθμιση της αισθητικής και οικονομικής αξίας του χώρου. Συγκρούσεις χρήσεων γης. Έντονες κοινωνικές αντιδράσεις. Το φαινόμενο NIMBY (Nt In My Back Yard) Αδυναμία εύρεσης χώρων διάθεσης των απορριμμάτων. Καταδίκες από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Πηγές: http://www.enet.gr/?i=news.el.ellada&id=241026 Η Ελλάδα καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το 1992 για την υπόθεση του «Κουρουπητού» στα Χανιά, ενώ το 2000 επιβλήθηκε (Ευρωπαϊκή πρωτιά!) και πρόστιμο 20.000 ευρώ καθημερινά μέχρι να κλείσει η χωματερή. Συνολικά ο Κουρουπητός μας κόστισε 5,4 εκατ. ευρώ!!! Το 2005 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καταδίκασε ξανά την Ελλάδα διότι δεν έλαβε μέτρα για το κλείσιμο των παράνομων χωματερών.
Η κατάσταση με τις χωματερές (ΧΑΔΑ) σήμερα στην Ελλάδα; Νοέμβριος 2011 περίπου 395 ανεξέλεγκτες χωματερές (90 ενεργές και 305 ανενεργές). Υπάρχει νέος κίνδυνος καταδίκης από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο; Σε παγκόσμιο επίπεδο υπολογίζεται ότι περισσότεροι από τους μισούς κατοίκους του πλανήτη δεν έχουν πρόσβαση σε ένα στοιχειώδες σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων (συλλογή και απομάκρυνσή τους από τις αστικές περιοχές). Πηγές: Glbalizatin and Waste Management 2012 http://www.ecnews.gr/2012/02/15/ypeka-xada-xartes/ http://www.enet.gr/?i=news.el.ellada&id=241026