ΓΥΜΝΑΣΙΟ AΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2017 2018 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/6/2018 ΤΑΞΗ: Γ ΧΡΟΝΟΣ: 2 ώρες Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από τέσσερα (4) μέρη και πέντε (5) σελίδες. Να απαντήσετε στις ερωτήσεις πάνω στα φύλλα εξέτασης (κόλλες με γραμμές) που σας έχουν δοθεί. Να σημειώσετε σε κάθε φύλλο εξέτασης τα στοιχεία σας: ονοματεπώνυμο, τμήμα, αριθμό. Απαγορεύεται η χρήση διορθωτικού υγρού. ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΜΟΝΑΔΕΣ 4 Να απαντήσετε ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ και στις δύο (2) ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με δύο (2) μονάδες. 1. Να γράψετε στα φύλλα εξέτασής σας τα γράμματα της στήλης Α και δίπλα στο καθένα τον αντίστοιχο σωστό αριθμό της στήλης Β. Προσοχή: Στη στήλη Α περισσεύει ένα όνομα. (4 Χ 0,5 = μον. 2) ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β (α) Ζαν Ζακ Ρουσό 1. Συντάκτης της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας (β) Αρχιεπίσκοπος Κυπριανός 2. Μάχη της Αλαμάνας (γ) Βενιαμίν Φραγκλίνος 3. Πρώτος βασιλιάς των Ελλήνων (δ) Αθανάσιος Διάκος 4. 9 η Ιουλίου 1821 (ε) Όθωνας 2. Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των προτάσεων που ακολουθούν είναι σωστό ή λανθασμένο, γράφοντας στα φύλλα εξέτασής σας τη λέξη «σωστό» ή «λάθος» δίπλα από το γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση. (4 Χ 0,5 = μον. 2) (α) Ο Κριμαϊκός πόλεμος (1854 1856) έληξε με νίκη της Ρωσίας. (β) Οι Κύπριοι βοήθησαν υλικά και ηθικά τους επαναστατημένους Έλληνες. (γ) Οι Έλληνες της Μικράς Ασίας δέχθηκαν με ενθουσιασμό την απόβαση του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη το 1919. (δ) Η εθνική μέρα των Γάλλων γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 4 Ιουλίου. 1
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΟΝΑΔΕΣ 6 Να απαντήσετε σε δύο (2) ΜΟΝΟ από τις πιο κάτω ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τρεις (3) μονάδες. 1.Να γράψετε κατατοπιστικά σημειώματα για τα πιο κάτω: (α) Κίνημα της 3 ης Σεπτεμβρίου 1843 [εναντίον ποιου εκδηλώθηκε, δύο (2) επικεφαλής, αίτημα] (β) Ιερός Λόχος (από ποιους αποτελείτο, τόπος δράσης, πρωταγωνιστής, αποτέλεσμα) (γ) Διαφωτισμός [ορισμός, δύο (2) εκπρόσωποί του, μία (1) βασική αρχή του] 2. (α) Να παρουσιάσετε τέσσερα (4) μέτρα που πήρε ο Ιωάννης Καποδίστριας στον τομέα της οικονομίας και δύο (2) μέτρα στον τομέα των ενόπλων δυνάμεων στην προσπάθειά του να εκσυγχρονίσει το κράτος. (μον. 1.5) (β) Να αναφέρετε και να εξηγήσετε τρεις (3) λόγους για τους οποίους ο κυβερνήτης δέχθηκε σκληρή κριτική από την αντιπολίτευση. (μον. 1.5) 3.(α) Nα εξηγήσετε δύο (2) αίτια του Α Βαλκανικού πολέμου. (β) Ποιες χώρες συγκρότησαν τη Βαλκανική Συμμαχία και ενάντια σε ποια δύναμη στράφηκαν; (γ) Πώς διαφοροποιήθηκαν οι συμμαχίες στον Β Βαλκανικό πόλεμο και γιατί; ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ ΜΟΝΑΔΕΣ 6 Να απαντήσετε σε δύο (2) ΜΟΝΟ από τις ακόλουθες ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τρεις (3) μονάδες. Προσοχή: Η αυτούσια αντιγραφή φράσεων από τις πηγές βαθμολογείται με μηδέν (0) μονάδες. 1. Αν [ ] οι λαϊκές τάξεις έπασχαν οικονομικά, η αστική τάξη και κυρίως οι μεγαλοαστοί κατείχαν τα αναγκαία κεφάλαια που κινούσαν την αγορά και την οικονομία του κράτους. Η κοινωνική διάρθρωση της Γαλλίας [ ] απέκλειε από κάθε εξουσία και ανώτερο αξίωμα την τάξη αυτή και παράλληλα δυσχέραινε τις οικονομικές της δραστηριότητες. Στα τέλη του 18 ου αιώνα η παραγωγή έχει περάσει στα χέρια των αστών η εξουσία έπρεπε να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο. Για την αστική τάξη το πρόβλημα δεν είναι μόνο το ποιος πληρώνει τους φόρους, αλλά και το ότι εκείνος που παράγει και πληρώνει πρέπει και να κατέχει την εξουσία. Η αυτονομία της γαλλικής κοινωνίας έπρεπε να αρθεί (καταργηθεί). Β. Σκουλάτου, Ν. Δημακόπουλου, Σ Κόνδη, Ιστορία Νεότερη και Σύγχρονη, Γ Λυκείου, τεύχος Α, σ.190-191,οεδβ,1982 Αφού μελετήσετε την πιο πάνω πηγή και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις: (α) Να εξηγήσετε δύο (2) αίτια που οδήγησαν στη Γαλλική Επανάσταση. (β) «Τα φυσικά δικαιώματα αποτέλεσαν θεμελιώδη πολιτική έννοια του Διαφωτισμού και μια από τις θέσεις εμβλήματα της αστικής τάξης». Με βάση την πιο πάνω πρόταση να εξηγήσετε τι ήταν τα φυσικά δικαιώματα και γιατί αποτέλεσαν μια από τις βασικές θέσεις της αστικής τάξης. (γ) Τι γνωρίζετε για την περίοδο της Τρομοκρατίας; (ορισμός, πρωταγωνιστής) 2
2. Ξυλογραφίες που απεικονίζουν τρεις από τους ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας Αφού παρατηρήσετε την πιο πάνω εικόνα και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις: (α) Να εξηγήσετε τον όρο Φιλική Εταιρεία [τι ήταν, πού δημιουργήθηκε, για ποιο σκοπό, δύο (2) πρωτεργάτες]. (μον. 1.5) (β) Να γράψετε τρεις (3) λόγους για τους οποίους ήταν ευνοϊκότερο η ελληνική επανάσταση να αρχίσει από τον νότιο Ελλαδικό χώρο. (μον. 1.5) 3. Η διαφωνία των δύο κορυφαίων του ελληνικού πολιτεύματος άρχισε τον Φεβρουάριο του 1915 όταν με αφορμή την εκστρατεία της Αντάντ στα Δαρδανέλια, ο Βενιζέλος πρότεινε συμμετοχή του ελληνικού στρατού σ αυτήν. Πρόταση όμως που απέρριψε ο Κωνσταντίνος παρότι το σύνολο των ηγετών του πολιτικού κόσμου τάχθηκε υπέρ της άποψης του Βενιζέλου, ο οποίος κατόπιν αυτού, αναγκάστηκε να παραιτηθεί (21 Φεβρουαρίου1925). Ο Έλληνας βασιλιάς διαπνεόταν επιπλέον από ακράδαντη πεποίθηση ότι η νίκη θα ήταν τελικά με το μέρος του συνασπισμού του οποίου ηγείτο η Γερμανία, η οποία διέθετε τον καλύτερο στρατό κατά την προσωπική του εκτίμηση, από άποψη πειθαρχίας, οργανώσεως, τακτικής και αποτελέσματος επί του πεδίου της μάχης. Στις εκτιμήσεις του όμως αυτές ο Κωνσταντίνος είναι βέβαιο ότι επηρεαζόταν και από προσωπικούς, υποκειμενικούς παράγοντες, όπως το γεγονός ότι είχε μετεκπαιδευτεί ο ίδιος στη Γερμανική Στρατιωτική Ακαδημία του Βερολίνου, ότι είχε τιμηθεί από τον Κάιζερ με την απονομή σ αυτόν της στραταρχικής ράβδου και ότι η σύζυγός του, Σοφία, ήταν αδελφή του Γερμανού αυτοκράτορα. Τίτος Αθανασιάδης, Η σύγκρουση Κωνσταντίνου-Βενιζέλου και ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος, εφημ. Πατρίς, 25.5.2015 Αφού μελετήσετε την πιο πάνω πηγή και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να απαντήσετε στα εξής: (α) Ποια ήταν η θέση του πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου και ποια του βασιλιά Κωνσταντίνου, όσον αφορά στην είσοδο της Ελλάδας στον Α Παγκόσμιο πόλεμο; (β) Να αναφέρετε δύο (2) λόγους για τους οποίους ο καθένας κράτησε τη συγκεκριμένη θέση. (γ) Να εξηγήσετε με λίγα λόγια πού οδήγησε η πολιτική σύγκρουση Βενιζέλου και Κωνσταντίνου και ποια ήταν η τελική θέση της Ελλάδας κατά τον Α Παγκόσμιο πόλεμο. 3
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ ΜΟΝΑΔΕΣ 4 Να απαντήσετε σε δύο (2) ΜΟΝΟ από τις πιο κάτω ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με δύο (2) μονάδες. 1. Οι δολιοφθορές σε κυβερνητικά κτίρια, αστυνομικούς σταθμούς και στρατιωτικές εγκαταστάσεις συνεχίστηκαν σ όλη τη διάρκεια του Αγώνα. Η Ε.Ο.Κ.Α. με τη δράση της προξενούσε υλικές ζημιές και θύματα μεταξύ των Άγγλων. Ο Κυβερνήτης της Κύπρου, για ν αντιμετωπίσει την Ε.Ο.Κ.Α., έθεσε σε ισχύ το νόμο περί προσωποκρατήσεως, που έδινε το δικαίωμα στις δυνάμεις ασφαλείας να συλλαμβάνουν οποιονδήποτε πολίτη θεωρούσαν ύποπτο για παράνομες ενέργειες και να τον εγκλείει στη φυλακή, στο φρούριο της Κερύνειας ή σε στρατόπεδα συγκέντρωσης για ακαθόριστο χρονικό διάστημα. Ενίσχυσε περισσότερο το στρατό και κήρυξε την Κύπρο σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Αλαζονικά φερόμενος διακήρυξε ότι οι μέρες της ΕΟΚΑ είναι μετρημένες. Θέσπισε κανονισμούς, που προνοούσαν ποινή θανάτου για όσους μετέφεραν ή χρησιμοποιούσαν όπλα ή βόμβες ή εκρηκτικές ύλες. Τα μέτρα όμως αυτά δεν έφεραν τον εκφοβισμό στον Ελληνικό Κυπριακό λαό, όπως ανέμενε ο Χάρντινγκ, αλλά το εντελώς αντίθετο αποτέλεσμα. Ίδρυμα Απελευθερωτικού Αγώνα Ε.Ο.Κ.Α, Σύντομη Ιστορική Αναφορά στον Απελευθερωτικό Αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. Αφού μελετήσετε την πιο πάνω πηγή και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να απαντήσετε στα εξής: (α) Ε.Ο.Κ.Α.: Τι ήταν, πότε ιδρύθηκε και ποιος ο στόχος της; (μον. 0.75) (β) Να αναφέρετε έναν ήρωα της Ε.Ο.Κ.Α. (μον. 0.25) (γ) Να γράψετε δύο (2) τρόπους με τους οποίους οι Άγγλοι αντιμετώπισαν την ένοπλη δράση της Ε.Ο.Κ.Α.. 2. «Ο θεσμός του Νομοθετικού Συμβουλίου απείχε πολύ από του να είναι δημοκρατικός». (α) Να αναφέρετε ποιοι αποτελούσαν το Νομοθετικό Συμβούλιο. (β) Για ποια θέματα έπαιρναν αποφάσεις; (μον. 0.25) (γ) Να εξηγήσετε αν ο θεσμός αυτός ήταν δημοκρατικός ή όχι και γιατί. (μον. 0.75) 4
3. Εκείνο το καλοκαίρι υπηρετούσα στην Άγκυρα. Ένα απόγευμα μάς ανακοίνωσαν ότι η μονάδα μας έπρεπε να μετακινηθεί στο λιμάνι της Μερσίνας. Εκεί μας αποκάλυψαν ότι θα πάμε να σώσουμε την Κύπρο. Αυτά που έζησα και είδα ακόμη και σήμερα μου φέρνουν εφιάλτες. Ο τουρκικός στρατός και οι Τουρκοκύπριοι Μουτζαχίντ δεν έκαναν τίποτε άλλο από το να λεηλατούν τις περιουσίες των Ελληνοκυπρίων, να βιάζουν γυναίκες και μικρά κορίτσια, να δολοφονούν αμάχους, ακόμη και μικρά παιδιά. Ιστοσελίδα: Η μηχανή του χρόνου, Ένας Τούρκος λοχίας θυμάται (α) i. Σε ποιο γεγονός της σύγχρονης ιστορίας της Κύπρου αναφέρεται η πιο πάνω πηγή και πότε συνέβη αυτό; (ημερομηνία) (μον. 0.5) ii. Να αναφέρετε δύο (2) επιπτώσεις που είχε το γεγονός αυτό στην Κύπρο και τον λαό της. (β) Ποιο γεγονός προηγήθηκε; (ημερομηνία) (μον. 0.5) Η Διευθύντρια Αθηνά Κλεάνθους 5