ΕΝ 12845:2015. Μόνιμα συστήματα πυρόσβεσης Αυτόματα συστήματα καταιονισμού Σχεδιασμός, εγκατάσταση & συντήρηση

ΕΝ 12845:2015 Μόνιμα συστήματα πυρόσβεσης Αυτόματα συστήματα καταιονισμού Σχεδιασμός, εγκατάσταση & συντήρηση Λευκωσία, Ιούνιος 2019 Χρήστος Δ. Μωυσίδης Μηχανολόγος Μηχανικός Ε.Μ.Π, CPMP ASHRAE, MCIBSE ch.moisidis@gmail.com

Εισαγωγικό Σημείωμα Η παρούσα παρουσίαση αποτελεί μια προσπάθεια αποδελτίωσης του προτύπου, και σε καμία περίπτωση δεν έχει σκοπό την ερμηνεία του. Ο σχολιασμός αποτελεί Τεχνική άποψη του ομιλητή με βάση την εμπειρία και την τεχνική γνώση. Όπου γίνονται αναφορές σε άλλα πρότυπα, οδηγίες και κανονισμούς, αυτές σκοπό έχουν την πληροφόρηση των συναδέλφων και την παροχή στοιχείων για περαιτέρω μελέτη και αξιολόγηση ανάλογα την εφαρμογή. 2

1. Δίκτυα αυτόματης πυρόσβεσης. Μια σύντομη ιστορική αναδρομή Χ.Μωυσίδης, Παρουσίαση ΕΝ12845:2015 - Ιούνιος 2019 3

Οι ΗΠΑ θεωρούνται, όχι άδικα, πρωτοπόρος στην ανάπτυξη των εφαρμογών αυτόματης πυρόσβεσης και των συστημάτων πυροπροστασίας γενικότερα. Οι έρευνες από το 1872 έως τις μέρες μας πάνω σε θέματα αυτόματης πυρόσβεσης αποτελούν την βάση της βιβλιογραφίας που σήμερα χρησιμοποιείται παγκοσμίως. Τα πρότυπα, οι κανονισμοί και οι οδηγίες των αντίστοιχων οργανισμών (NFPA, FM) χαρακτηρίζονται ως Διεθνή (International) και αναγνωρίζονται, παράλληλα με τα αντίστοιχα Εθνικά πρότυπα, σε όλες τις χώρες του κόσμου. Παρ όλα αυτά.. Το Sprinkler και τα δίκτυα αυτόματης πυρόσβεσης με νερό είναι μια Βρετανική εφεύρεση που χρονολογείται από το 1806. Το 2003, 200 χρόνια μετά την σύλληψη της ιδέας, κυκλοφόρησε το πρώτο πανευρωπαϊκό πρότυπο για τα αυτόματα συστήματα καταιονισμού, το ΕΝ12845, το οποίο βασίζεται κατά κύριο λόγο στο BS5306-part2 (Code of practice for fire extinguishing installations and equipment in premises). Χ.Μωυσίδης, Παρουσίαση ΕΝ12845:2015 - Ιούνιος 2017 4

1806. Ο εφευρέτης John Carey συλλαμβάνει την ιδέα της αυτόματης πυρόσβεσης. 1812. Η πρώτη εφαρμογή (Royal Theatre, Drury Lane, London). Υπερυψωμένη Δεξαμενή Βάνα 2 θέσεων σχοινί Βάρος συγκράτησης Διάτρητος σωλήνας 5

Η εξέλιξη των Προτύπων 1874. Το 1 ο «πατενταρισμένο» sprinkler 1881. Οι ασφαλιστικές εταιρείες στην Μ.Βρετανία δέχονται να μειώσουν τα ασφάλιστρα στις αποθήκες βαμβακιού και στις βιομηχανίες κλωστοϋφαντουργίας που εφοδιάζονται με το νέο σύστημα. 1885. Εκδίδεται ο 1 ος κώδικας μελέτης & εγκατάστασης δικτύων sprinklers για λογαριασμό της Mutual Fire Insurance Corporation of Manchester. 1890. Ο Frederick Grinnell κατασκευάζει & πατεντάρει το sprinkler με την γυάλινη αμπούλα, στην μορφή που έως και σήμερα είναι γνωστή. 6

Η εξέλιξη των Προτύπων 1896. 1 η έκδοση του NFPA13 1940. Ο NFPA13 αναθεωρείται ριζικά και επανεκδίδεται στην μορφή που θα διατηρήσει έως τις μέρες μας. Εισάγονται για πρώτη φορά οι έννοιες : κατηγορία κινδύνου (LH,OH,EH) χρωματικός κώδικας κεφαλών 1953. Ιδρύεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ασφαλιστικών Εταιρειών CEA (Comité Européen de Assurances) 1979. Εκδίδεται το BS5306-part2 Code of practice for fire extinguishing installations and equipment in premises) 7

Η εξέλιξη των Προτύπων (Ελλάδα) 1981. Εκδίδεται από το Πυροσβεστικό Σώμα (Π.Σ) το εγχειρίδιο Π.Ε 7. Αποτελεί μετάφραση και απόδοση στα Ελληνικά των προτύπων NFPA13 & NFPA 14 του 1972. 1986. Εκδίδεται απο το Τ.Ε.Ε η τεχνική οδηγία Τ.Ο.Τ.Ε.Ε 2451/86. Βασίζεται στο BS5603 και στις αντίστοιχες οδηγίες CEA. 8

Η εξέλιξη των Προτύπων Την δεκαετία 1980-1990 παρατηρείται ενσωμάτωση στις Εθνικές Νομοθεσίες των τεχνικών οδηγιών & απαιτήσεων σχεδιασμού των Ασφαλιστικών Φορέων κάθε χώρας (APSAD-Γαλλία, LPC-Βρετανία, VdS-Γερμανία), οι οποίες έως το 1980 επί της ουσίας κυριαρχούν. 1990. Συστήνεται ομάδα εργασίας από την CEN (Comité Européen de Normalisation) για την σύνταξη Πανευρωπαϊκού Προτύπου σχετικά με τα συστήματα αυτόματης καταιόνισης - sprinklers 2004. Εκδίδεται και ενσωματώνεται στην Εθνικά πρότυπα το ΕΝ 12845 (Μόνιμα συστήματα πυρόσβεσης Αυτόματα συστήματα καταιονισμού Σχεδιασμός, εγκατάσταση & συντήρηση). 2009. Εκδίδονται και ενσωματώνονται οι τροποποιήσεις Α1 & Α2 ΕΝ 12845 + Α2 9

Η εξέλιξη των Προτύπων 2009. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ασφαλιστικών Εταιρειών CEA εκδίδει την τεχνική οδηγία CEA 4001 (Sprinkler Systems-Planning & Installations) 2015. Εκδίδεται η αναθεώρηση του προτύπου ΕΝ 12845:2015 2016. Ενσωματώνονται οι τροποποιήσεις / διορθώσεις ΕΝ 12845:2015 / AC2016 10

2. Ισχύουσα Νομοθεσία (GR) Πυροσβεστική Διάταξη 15/2014 (ΦΕΚ Β 3149/24-11-2014) Η μελέτη, σχεδίαση, και εγκατάσταση των αυτόματων συστημάτων πυρόσβεσης με νερό, καθορίζεται από το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 12845, όπως κάθε φορά ισχύει. 2015 Καταργεί την έκδοση του 2004 (με τις προσθήκες του 2009) Τα εξαρτήματα των συστημάτων καθορίζονται από το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 12259, όπως κάθε φορά ισχύει. 11

Ισχύουσα Νομοθεσία Εγκατάσταση αυτόματου συστήματος πυρόσβεσης με νερό : ΠΟΥ - ΠΟΤΕ - ΠΩΣ Το πρότυπο ΕΝ12845 απαντά μόνο στην ερώτηση πως σχεδιάζεται και εγκαθίσταται ένα σύστημα καταιόνησης. Το που εγκαθίσταται και πότε, προκύπτει από την Νομοθεσία Πυρασφάλειας (Πυροσβεστικές Διατάξεις, Εγκύκλιοι, Π.Δ (GR) 14/2018) Η ίδια αρχή διέπει όλα τα διεθνώς αποδεκτά & χρησιμοποιούμενα πρότυπα. «NFPA 13 is an installation standard and does not specify which buildings or structures require a sprinkler system. The administrative authority for requiring sprinklers within buildings rests with any of the following: the local building code, NFPA 5000, NFPA 101, or insurance regulations. Where the building code does not require a sprinkler system but one is installed voluntarily, the requirements of NFPA 13 still apply to the portion of the building being protected.» 12

3. Ο ρόλος των Ασφαλιστικών Οργανισμών ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ / ΠΡΟΤΥΠΑ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ «aimed at providing a Europe wide uniform high level of personal and property protection with at least the same level of efficiency and reliability as given by EN 12845, even if specific differences appear between the 2 documents» Οι τεχνικές οδηγίες των ασφαλιστικών εταιρειών είναι σε γενικές γραμμές αυστηρότερες των προτύπων και ταχύτερα προσαρμοσμένες στις ανάγκες της αγοράς (πχ ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών). Σε πολλές περιπτώσεις η εφαρμογή τους γίνεται απαιτητή από τον ασφαλιστικό φορέα. Το περιεχόμενό τους συνήθως ενσωματώνεται σε μεταγενέστερες εκδόσεις / αναθεωρήσεις των προτύπων. 13

4. ΕΝ12845 - Πεδίο εφαρμογής Καλύπτει μόνιμα συστήματα καταιονισμού με νερό σε κτίρια & βιομηχανίες (νέα, προσθήκες, επεκτάσεις, τροποποιήσεις). Δεν καλύπτει συστήματα ψεκασμού (water spray - mist) και συστήματα ολικής κατάκλισης (deluge) Δεν Καλύπτει τον σχεδιασμό άλλων μόνιμων συστημάτων (ΠΦ, Υδροστόμια). Καλύπτει, μετά τις προσθήκες στην έκδοση του 2015 των ειδικών κεφαλών που αφορούν εγκαταστάσεις αποθήκευσης, σχεδόν το σύνολο των εφαρμογών με sprinklers. Δεν καλύπτονται εφαρμογές των κεφαλών ευρείας κάλυψης extended coverage και κεφαλών residential type. Αναφορά για την ανάγκη ενσωμάτωσης τους στο μέλλον γίνεται στο παράρτημα Λ. Εξακολουθεί να επιτρέπει την χρήση της μεθόδου προ-υπολογιζομένων συστημάτων σε καινούργιες εφαρμογές (έχει τροποποιηθεί από τις αντίστοιχες οδηγίες CEA4001 των ασφαλιστικών). Τα εξαρτήματα που συνθέτουν την εγκατάσταση πρέπει να συμμορφώνονται προς τα αντίστοιχα εδάφια του ΕΝ12259, και να φέρουν σήμανση CE (αναφορά γίνεται στο EN12259). 14

Πεδίο Εφαρμογής To πρότυπο δομείται θεωρώντας ότι το κτίριο συνολικά καλύπτεται από εγκατάσταση καταιονισμού (fully sprinklered). Σε αυτό το πλαίσιο : Εξαιρεί από την υποχρέωση εγκατάστασης χώρους όπως : Λουτρά / τουαλέτες Πυράντοχα κλιμακοστάσια / φρέατα ανελκυστήρων Χώρους όπου ο καταιονισμός με νερό μπορεί να προκαλέσει κίνδυνο (πχ ηλεκτρολογικοί χώροι) Χώρους που προστατεύονται με άλλα αυτόματα συστήματα κατάσβεσης Ορίζει ελάχιστο 60min. τον δείκτη πυραντίστασης δομικών στοιχείων που χωρίζουν περιοχές με προστασία sprinkler από άλλες απροστάτευτες. Ορίζει ως 0,8m το ύψος ψευδοροφών / ψευδοδαπέδων, πέραν του οποίου απαιτούνται sprinkler. 15

Αποκλίσεις στο σχεδιασμό ΕΝ12845, Κεφ.1 Αντικείμενο : «Αποκλίσεις στο σχεδιασμό του συστήματος επιτρέπονται, όταν έχει αποδειχθεί ότι αυτές οι αποκλίσεις παρέχουν επίπεδο προστασίας τουλάχιστον ισοδύναμο με αυτό του παρόντος προτύπου, για παράδειγμα μέσω της δοκιμής φωτιάς πλήρους κλίμακας, κατά περίπτωση, και όπου τα κριτήρια σχεδιασμού έχουν πλήρως τεκμηριωθεί» Η παραπάνω διαδικασία έχει εφαρμογή σε περιπτώσεις καθορισμού κατηγορίας κινδύνου αποθήκευσης, όπως αναφέρεται και στην 6.3.1 «Αποθήκευση-Γενικά» καθώς και στην χρήση κεφαλών που δεν αναφέρονται στο πρότυπο. ΣΗΜΕΙΩΣΗ Η προσέγγιση της επίλυσης, ανεξαρτήτως επιλογής προτύπου, δεν παρουσιάζει ουσιαστικές διαφορές. Αναγνωρίζεται η δυνατότητα στον Μελετητή να επιλέξει / εφαρμόσει αρχές σχεδιασμού που έχουν αναπτυχθεί και τεκμηριωθεί ειδικά για την εφαρμογή που καλείται να αντιμετωπίσει (πχ ΝFPA, FM Global κλπ). Η χρήση διαφόρων προτύπων σε μια ενιαία εγκατάσταση οφείλει να καλύπτει το σύνολο των απαιτήσεων που κάθε πρότυπο προϋποθέτει. Η επιλεκτική ανάγνωση των προτύπων πιθανόν οδηγεί σε μη συμμόρφωση ως προς κανένα πρότυπο. 16

5. ΕΝ 12845 Δομή & Περιεχόμενα Ταξινόμηση Κινδύνων (Κατηγορίες) Παροχή Ύδατος Πυρόσβεσης Σχεδιασμός & Επιλογή Στοιχείων που απαρτίζουν το Σύστημα Παραλαβή Δικτύων Έλεγχοι & Δοκιμές Συντήρηση Πηγές Χώρος Αντλιοστασίου Πυροσβεστικό Συγκρότημα Τύποι Συστημάτων Απαιτήσεις σε νερό Επιλογή Sprinkler Υπολογισμός Συστημάτων Σχεδιασμός Δικτύων Στοιχεία κατασκευής 17

6. Κατηγορίες Κινδύνου (Hazard Classification of Occupancies) Καθορίζονται σε συνεργασία με την Ελέγχουσα Αρχή σε προκαταρκτικό στάδιο μελέτης ( 4.2) Μικρού βαθμού (LH) Μεσαίου βαθμού (ΟH) Ομάδα 1,2,3,4 Μεγάλου βαθμού Παραγωγή (HHP) Ομάδα 1,2,3,4 Μεγάλου βαθμού Αποθήκευση (HHS) Κατηγορία I,II,III,IV Παράρτημα A Παράρτημα A Παράρτημα A Παράρτημα Β Σε συνάρτηση της συσκευασίας, της περιεκτικότητας σε πλαστικό και του τρόπου αποθήκευσης Παράρτημα Γ Κατηγορίες υλικών Παράρτημα Ζ Ειδικές κατηγορίες (Aerosols - Εύφλεκτα υγρά Αλκοολούχα -παλέτες κλπ.) Παράρτημα ΙΔ & ΙΣΤ Ειδικές εφαρμογές καταιόνησης με κεφαλές CMSA & ESFR 18

Επιλογή κατηγορίας κινδύνου LH,OH,HHP (Παράρτημα Α) Ο καθορισμός της κατηγορίας κινδύνου αποτελεί το 1 ο βήμα προκειμένου να καθοριστούν : Ο τύπος του συστήματος και η απαιτούμενη ποσότητα νερού κατάσβεσης Το είδος και τα χαρακτηριστικά του δικτύου (διάταξη διαστασιολόγηση) 19

Επιλογή κατηγορίας κινδύνου Αποθήκευση ΕΙΔΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ o Αερολύματα o Αναρτημένα ενδύματα σε ικριώματα 2 σειρές o Εύφλεκτα υγρά o Παλέτες (ξύλινες ή πλαστικές) o Αλκοολούχα ποτά σε ξύλινα βαρέλια o Μη υφασμένα συνθετικά υφάσματα o Δοχεία αποθήκευσης PP ή PE ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ζ (κριτήρια) ΝΑΙ ΟΧΙ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΠΛΑΣΤΙΚΟ / ΕΛΑΣΤΙΚΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ (Τυπικές κατηγορίες) ΟΧΙ ΝΑΙ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β (μεθοδολογία καθορισμού κατηγορίας) ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΠΛΑΣΤΙΚΟ / ΕΛΑΣΤΙΚΟ ΣΤΗ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ ΝΑΙ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β (έλεγχος κατηγορίας) ΟΧΙ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ (Τυπικές κατηγορίες) 20

Επιλογή κατηγορίας κινδύνου Αποθήκευση (Παραρτήματα Β & Γ) Το 1 ο βήμα στον σχεδιασμό αποτελεί η κατηγοριοποίηση των αποθηκευόμενων προϊόντων Παράρτημα Γ. Προϊόν Χαρτόνι (όλοι οι τύποι σε φύλλα, επίπεδη αποθήκευση) Χαρτοκιβώτιο (βαρέως τύπου, άδειο, συναρμολογημένο) Ηλεκτρικές συσκευές (μεταλλικές κατασκευές με < 5% κατά μάζα πλαστικό) Κατηγορία ΙΙ ΙΙΙ Ι Θεωρείται συσκευασία σε χαρτοκιβώτια και χρήση ξύλινης παλέτας Εάν το προϊόν δεν κατηγοριοποιείται στο παράρτημα Γ ή εάν αποτελείται από μίγμα υλικών, η κατηγορία ελέγχεται με βάση την περιεκτικότητά του σε διογκούμενο / μη διογκούμενο πλαστικό Παράρτημα Β. Ελέγχεται η συσκευασία του τελικού προϊόντος (πχ. Χαρτοκιβώτια, πλαστικά δοχεία, φελιζολ κλπ) και ο τρόπος αποθήκευσης (πχ. Εκτεθειμένες πλαστικές επιφάνειες, πυκνές ή αραιές δομές κλπ). Γενικά οι αραιές δομές παρουσιάζουν υψηλότερο βαθμό κινδύνου λόγω της μεγαλύτερης επαφής τους με τον ατμοσφαιρικό αέρα. (πχ. Χαρτόνι σε φύλλα έτοιμο χαρτοκιβώτιο) Παράρτημα Β. ΣΗΜΕΙΩΣΗ Επιλέγεται πάντα η δυσμενέστερη κατηγορία που τυχόν προκύπτει 21

Επιλογή κατηγορίας κινδύνου Παράρτημα Β Η κατηγορία κινδύνου προκύπτει από το συνολικά αποθηκευόμενο προϊόν (προϊόν & συσκευασία) Συσκευασμένο προϊόν προς αποθήκευση Προϊόν με πιθανή επιπλέον εσωτερική συσκευασία (πχ φελιζόλ) Εξωτερική συσκευασία (πχ χαρτοκιβώτιο) Παλέτα (ξύλινη ή πλαστική) ΣΗΜΕΙΩΣΗ Η χρήση πλαστικών συσκευασίας του τελικού προϊόντος πιθανότατα οδηγεί σε επιλογή υψηλότερης κατηγορίας ανεξαρτήτως της κατηγορίας κινδύνου του ίδιου του υλικού. 22

Επιλογή κατηγορίας κινδύνου Παράδειγμα (Συντελεστής υλικού Μ) Ηλεκτρική Κουζίνα σε παλέτα. 45Kg συνολικό βάρος κουζίνας Βάρος πλαστικών στην κουζίνα 2,0Kg Μόνωση : πετροβάμβακας Όγκος συσκευασίας 1,2 m3. Ξύλινη παλέτα (20Κg βάρος) Αναλογία πλαστικού (2 45=4,5%) : 1 Σχήμα Β.1 Συντελεστής υλικού Προϊόν (Πίνακας Γ.1 παράρτημα Γ) Κατηγορία Ηλεκτρικές συσκευές (μεταλλικές κατασκευές με < 5% κατά μάζα πλαστικό) Ι Πίνακας Β.1 Επιλογή Κατηγορίας Χρήση πλαστικής παλέτας Βάρος πλαστικής παλέτας 8,0Kg Βάρος πλαστικών στη συσκευασία 10 Κg. Αναλογία πλαστικού (10 53=19%) : 3 23

Encapsulation (πλαστικό περίβλημα περιτύλιγμα) Αποτελεί «ειδική» ορολογία» σε NFPA, FM. Αυξάνει τις απαιτήσεις σε νερό λόγω του ότι το πλαστικό περιτύλιγμα αποτρέπει την διαβροχή του υλικού. Δεν αφορά συσκευασίες άκαυστων υλικών ή υλικών σε μεταλλικά ή πλαστικά δοχεία (μη διογκούμενα). Δεν υπάρχει σαφής αναφορά στο Πρότυπο. Συνίσταται να εξετάζεται σύμφωνα με την Β.3.3 (εκτεθειμένες πλαστικές επιφάνειες μη διογκούμενες > 25%. Προϊόν Χαρτόνι (όλοι οι τύποι σε φύλλα, επίπεδη αποθήκευση). Κατηγορία ΙΙ (παράρτημα Γ) Προϊόν Χαρτόνι (όλοι οι τύποι σε φύλλα, επίπεδη αποθήκευση), καλυμμένο με πλαστικό προστατευτικό περίβλημα Κατηγορία ΙΙΙ (παράρτημα Β) 24

7. Σχεδιασμός 25

Στοιχεία εγκατάστασης 1. Δεξαμενή 2. Πυροσβεστικό Συγκρότημα 3. Βαλβίδα ελέγχου Control Valve 4. Στήλη ανόδου Riser 5. Σωλήνας διανομής Cross main 6. Κλάδος Branch line 7. Sprinkler 8. Διακόπτης ροής flow switch 9. Κλάδος εκκένωσης - Drain 7 1 8 9 5 6 4 2 8 7 3 26

Ακροφύσια Q = K P P = (Q/K) 2 Η παροχή απο ένα ακροφύσιο εξαρτάται : Απο την διαθέσιμη πίεση σε αυτό (Pe) Απο τον συντελεστής ροής Κ του ακροφυσίου Συντελεστής ροής Κ ακροφυσίου (Lpm / bar 0.5 ). Δηλώνει την παροχή απο το ακροφύσιο σε lpm εάν η διαθέσιμη πίεση σε αυτό ισούται με 1 bar. Χαρακτηριστικό μέγεθος που συνοδεύει το ακροφυσιο Πυροσβεστική Φωληά Kατηγορία ΙΙ, ΕΝ 671-1 Ακροφύσιο 12mm, K=64 P=4,0 bar Q=64* 4 = 128 lpm. Κεφαλή Sprinkler 1/2 K=80 P=0,6 bar Q=80* 0,6 = 62 lpm. Κεφαλή Sprinkler 1/2 K=80 P=1,0 bar Q=80* 1,0 = 80 lpm. Κεφαλή Sprinkler 1 K=360 P=3,5 bar Q=360* 3,5 = 675 lpm. 27

Παροχή & Πίεση (1/3) B Απαίτηση παροχής Q, διαθέσιμη πίεση Pe Ptot = Ηgeo+ΔPv+Pe Hgeo=H B -H A ΔPv Δίκτυο σωληνώσεων Μήκος L (m) Διάμετρος d (mm) Παροχή Q (lpm) Ταχύτητα v Τραχύτητα C Εξαρτήματα δικτύου Ισοδύναμο μήκος Hazen-Williams ΔPv= 6,05*10 5 C 1,85 *d 4,87 *L*Q 1,85 (bar) C=120 (χάλυβας), 150 (HDPE) π.χ για δίκτυο Π.Φ με : Η Α = -3m, Η Β =+15m, Pe=4,4 bar (44 myσ) Η ολική πίεση της αντλίας είναι : Ptot = (62+ΔPv) myσ A Ολική πίεση αντλίας Ptot 28

Παροχή & Πίεση (2/3) B Ηλεκτρική Ισχύς (στον κινητήρα) Μηχανική Ισχύς (στον άξονα) Υδραυλική Ισχύς Pw (στο ρευστό) 15m L=40m C (Ηgeo+ΔPv) C < (Ηgeo+ΔPv) B συνεπώς η διαθέσιμη πίεση Pe-c > Pe-b και ως εκ τούτου η παροχή Qc > Qb L=15m 3m B Q, P Χαρακτηριστική Δικτύου C Χαρακτηριστική Αντλίας 29

Παροχή & Πίεση (3/3) Παράδειγμα μέγιστης & ελάχιστης (ονομαστικής) παροχής σε δίκτυο Π.Φ (πλήρης υπολογισμός με πρόγραμμα υδραυλικής προσομείωσης ΕPANET v 2.0) Λειτουργία Π.Φ πλησίον της αντλίας Καμπύλη αντλίας Λειτουργία της πλέον απομακρυσμένης Π.Φ 30

Τύποι Συστημάτων Υγρά Συστήματα - Wet pipe systems Τα δίκτυα κατάντη της βαλβίδας είναι μόνιμα γεμάτα με νερό. Υποχρεωτικά για δίκτυα σε μορφή βρόχου (loop) και πλέγματος (grid) Ξηρά Συστήματα Dry pipe systems Τα δίκτυα κατάντη της βαλβίδας είναι γεμάτα με αέρα ή αδρανές αέριο υπό πίεση. Επιλέγονται σε συνάρτηση των κλιματολογικών συνθηκών. Η ενεργοποίηση γίνεται με την θραύση της κεφαλής. Εναλλασσόμενα Υγρά & Στεγνά Συστήματα Alternate systems Σε συνάρτηση με τις κλιματολογικές συνθήκες Ξηρά Συστήματα Προενέργειας Dry Pre-action systems Τύπου Α ενεργοποίηση της βαλβίδας μόνο από την πυρανίχνευση Τύπου Β ενεργοποίηση της βαλβίδας από την πυρανίχνευση ή από την θραύση κεφαλής Υπολογιστικές Μέθοδοι Χρήση μεθόδου προ-υπολογισμένων συστημάτων Χρήση αναλυτικής μεθόδου πλήρους υπολογισμού 31

Περιορισμοί Υγρά Συστήματα Μέγιστη κάλυψη βαλβίδα συναγερμού : 10.000 m2 (LH) 12000 m2 (OH) 9000 m2 (HH) Ξηρά Συστήματα & Συστήματα Προενέργειας βαλβίδα συναγερμού, η χωρητικότητα των δικτύων κατάντη εξασφαλίζει ότι ο μέγιστος χρόνος (θραύση κεφαλής καταιονισμός) < 60 sec (OH, HH) < 90 sec (LH) Χωρητικότητα Δικτύου (κατάντη της βαλβίδας) Χωρίς επιταχυντή στην βαλβίδα Με επιταχυντή στην βαλβίδα 1,5 m3 4,0 m3 (LH, OH) 3,0 m3 (HH) 32

Περιορισμοί Ζώνες πίεσης Πολυώροφα κτίρια Μέγιστη διαφορά ύψους μεταξύ κεφαλών, Η = 45 m Ύψος κτιρίου αποθήκευσης Καλύπτει κτίρια αποθήκευσης ύψους έως 12m. Για μεγαλύτερα ύψη απαιτείται γνωμοδότηση των αρχών (και προφανώς τεκμηρίωση της πρότασης από την μελέτη) 45m 45m 12m 33

Δίκτυα Υπόγεια δίκτυα : D.I, GRP, HDPE Εντός κτιρίου: Χαλυβδοσωλήνες μαύροι με ή χωρίς ραφή, με σπείρωμα, κολλητοί, φλαντζωτοί ή με αυλακωτούς συνδέσμους Χαλκοσωλήνες (Για LH, OH1,OH2 ΟΗ3 ) Γαλβανισμένοι Χαλυβδοσωλήνες (για συστήματα ξηρού τύπου / προενέργειας) Αναρτήσεις - Στηρίξεις Τα δίκτυα Πυρόσβεσης αναρτώνται από τα δομικά στοιχεία του κτιρίου ανεξάρτητα από άλλα Η/Μ δίκτυα. 34

Πλαστικά Δίκτυα εντός κτιρίου - Πληροφοριακό Δεν προβλέπονται από το πρότυπο Αναφορά στο VDS CEA 4001 Subsurface Piping Πιστοποιημένο σύστημα VDS approved Μόνο σε υγρά συστήματα Εγκιβωτισμένα δίκτυα σε δάπεδο ή οροφή Όχι εμφανή τοποθέτηση. Συστήματα πιστοποιημένα για εγκατάσταση εντός ψευδοροφής, απαιτούν πυράντοχη ψευδοροφή 30min Εφαρμογή σε συγκεκριμένες κατηγορίες & χώρους (LH, OH1-OH3) Όχι σε Κεντρικές στήλες & Κεντρικούς κλάδους διανομής Αντίστοιχες αναφορές στο LPC με διαφορετικούς περιορισμούς Πιστοποιημένο σύστημα LPCB approved Μόνο σε υγρά συστήματα, Quick response Sprinklers Εφαρμογή σε συγκεκριμένες κατηγορίες & χώρους (LH, OH1-OH3) Διαφοροποίηση ως προς το VDS ως προς την εμφανή τοποθέτηση 35

Πιέσεις Πίεση Λειτουργίας Η πίεση λειτουργίας σε όλα τα σημεία της εγκατάστασης (δίκτυα, τερματικές διατάξεις, διατάξεις συναγερμού, sprinklers, βάνες, βαλβίδες) δεν θα ξεπερνά τα 12 bar. (εκτός από την περίοδο δοκιμών). Η θεώρηση αυτή περιλαμβάνει και το σημείο μηδενικής παροχής της αντλίας (shut-off head). Σε συστήματα μεγάλου ύψους (high rise), η πίεση μπορεί να ξεπερνά τα 12 bar στα ακόλουθα σημεία : Έξοδος αντλίας, βαλβίδες ελέγχου (υψηλής ζώνης), κεντρικοί κλάδοι διανομής (risers & distribution pipes) Δοκιμές πίεσης Τα υγρά συστήματα δοκιμάζονται για τουλάχιστον 2 ώρες σε πίεση 1,5 της max. Πίεσης λειτουργίας, και όχι λιγότερο από 15bar. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται ώστε να μην υποβληθούν στοιχεία / εξαρτήματα της εγκατάστασης σε πίεση μεγαλύτερη από αυτή για την οποία είναι πιστοποιημένα. Τα στοιχεία αυτά λαμβάνονται υπ όψη στην κατάρτιση του προγράμματος δοκιμών. Tα ξηρά συστήματα / συστήματα προενέργειας, δοκιμάζονται με αέρα σε 2,5bar για 24 ώρες. 36

Πηγές Υδροδότησης Οι πηγές κατηγοριοποιούνται σε σχέση με την παρεχόμενη αξιοπιστία, διαθεσιμότητα & εφεδρεία που παρέχουν. 1. Απλής ασφάλειας (Μοναδικές πηγές) 2. Ανώτερης ασφάλειας (αναβαθμισμένες μονές πηγές) 3. Διπλής ασφάλειας (Διπλές πηγές) 4. Συνδυασμένες πηγές Μια πηγή υδροδότησης δεν πρέπει να επηρεάζεται από καιρικές συνθήκες που μπορεί να μειώσουν την παροχή, την χωρητικότητα ή την διαθεσιμότητα της πηγής. Η πηγή υδροδότησης πρέπει να είναι κάτω από τον έλεγχο του χρήστη ή διαφορετικά πρέπει να διασφαλίζεται η αξιοπιστία και το δικαίωμα χρήσης από τον οργανισμό που διαθέτει τον έλεγχο. Δίκτυο πόλης Δεξαμενές αποθήκευσης (βαρυτικές, αναρρόφησης αντλιών) Φυσικοί ταμιευτήρες (λίμνες, ποτάμια κλπ) Πιεστικά δοχεία (μόνο για LH & OH1) 37

Πηγές Υδροδότησης 1.Μοναδικές (Απλής ασφάλειας) 2. Ανώτερης ασφάλειας (αναβαθμισμένες μονές) 3. Διπλής ασφάλειας Παροχή δικτύου πόλης με ή χωρίς ανάγκη αντλίας booster Δεξαμενή μειωμένου όγκου & οιουδήποτε αριθμού αντλιών Ανοικτή δεξαμενή οιουδήποτε όγκου & αριθμού αντλιών Οποιοδήποτε σύστημα αποθήκευσης & διανομής χωρίς εφεδρική αντλία. Παροχή από δίκτυο πόλης 2-πλης τροφοδοσίας (και πηγής) Κλειστή στεγανή Βαρυτική Δεξαμενή πλήρους όγκου, πόσιμου νερού, χωρίς αντλίες Κλειστή στεγανή Δεξαμενή πλήρους όγκου, πόσιμου νερού & (ν 2) αντλίες Ταμιευτήρας & (ν 2) αντλίες 2 Απλές Μόνο η 1 δεξαμενή μπορεί να είναι μειωμένου όγκου 1 Απλή & 1 Ανώτερη 4. Συνδυασμένα Συστήματα Πιεστικό δοχείο (μόνο για LH&OH1) Πηγές που εξυπηρετούν συνδυασμένα συστήματα (Sprinklers & Π.Φ, Υδροστόμια), τα οποία απαιτούν υποχρεωτικά πηγή υδροδότησης Ανώτερης ή Διπλής ασφάλειας (συνδυασμένη) 38

Πηγές Υδροδότησης Δίκτυο Πόλης Όταν το δίκτυο πόλης αποτελεί την κύρια πηγή τροφοδοσίας, ή όταν χρησιμοποιείται για την πλήρωση δεξαμενής μειωμένου όγκου, η μελέτη πρέπει να συνοδεύεται από τα στοιχεία πίεσης / παροχής του δικτύου σε συνθήκες αιχμής ώστε να αποδεικνύεται η καταλληλότητα της πηγής. FS FS FS Απλής Ασφάλειας Ανώτερης ασφάλειας, υπό προϋποθέσεις σχεδιασμού του δικτύου Πόλης ΣΗΜΕΙΩΣΗ Η χρήση αντλιών σε σειρά με το δίκτυο πόλης της Εταιρείας Ύδρευσης - Αποχέτευσης πρέπει να γίνεται σε συνεννόηση με την αρμόδια Υπηρεσία. 39

Πηγές Υδροδότησης Δεξαμενές αποθήκευσης Βαρύτητας Δεξαμενές αναρρόφησης αντλιών πλήρους ή μειωμένου όγκου Κλειστή ελεγχόμενη δεξαμενή, πόσιμο νερό, 1+1 αντλίες, κατασκευασμένη ώστε να μην απαιτεί άδειασμα για δομικούς λόγους σε Τ < 10 έτη. Πλήρους όγκου Μειωμένου όγκου Ανώτερης Ασφάλειας Απλής Ασφάλειας Ανοικτή δεξαμενή, ανεξαρτήτως όγκου και ποιότητος νερού, 1+1 αντλίες Απλής Ασφάλειας Ταμιευτήρες (ανεξάντλητες πηγές) Ταμιευτήρας με θάλαμο συγκράτησης ιζημάτων & αναρρόφησης αντλιών, 1+1 αντλίες Ανώτερης Ασφάλειας 40

Πηγές Υδροδότησης Δεξαμενές μειωμένου όγκου Η χρήση δεξαμενών μειωμένου όγκου προϋποθέτει την εξασφάλιση (από τον φορέα υδροδότησης) της παροχής του δικτύου σε συνθήκες αιχμής ώστε να αποδεικνύεται η καταλληλότητα της πηγής. Η εισροή στην δεξαμενή σε συνδυασμό με τον αποθηκευόμενο όγκο πρέπει να καλύπτουν την μέγιστη ζήτηση της εγκατάστασης σε όλη την χρονική διάρκεια υπολογισμού. Αναλυτικός υπολογισμός δίνεται στην έκδοση «Μartz - Υδραυλική των Οικισμών, 1 ο Μέρος» Η ελάχιστη χωρητικότητα δίνεται στον πίνακα 11. Προβλέπονται 2 μηχανικοί φλοτεροδιακόπτες (1+1) και έλεγχος εισερχόμενης παροχής. 41

Πηγές Υδροδότησης Στοιχεία από VDS CEA4001 VDS CEA4001 Table 8.04 Classification of water supply Μοναδική Ανώτερης Ασφάλειας Διπλής ασφάλειας Χαμηλού (LH) Μεσαίου (ΟΗ) - πιεστικό δοχείο μόνο για LH & OH1 Υψηλού Παραγωγή (ΗΗP) < 500 sprinklers Υψηλού Παραγωγή (ΗΗP) > 500 sprinklers Υψηλού Αποθήκευση < 500 sprinklers - max. 80 in rack sprinkler Υψηλού Αποθήκευση 500 5000 sprinklers Υψηλού Αποθήκευση > 5000 sprinklers Σημείωση. Σε συστήματα ΗΗ, ιδιαίτερη σημασία δίνεται στο ότι κάθε αντλία πρέπει να διαθέτει ανεξάρτητη πηγή τροφοδοσίας κατά τρόπο ώστε τυχόν σφάλμα να μην επηρεάζει την λειτουργία της εγκατάστασης. 42

Όγκος αποθήκευσης σε Συνδυασμένα συστήματα 9.6.4 Σε περίπτωση συνδυασμένων συστημάτων (Sprinklers, Π.Φ κλπ.), η πηγή πρέπει να ικανοποιεί : Θα είναι ανώτερης ασφάλειας ή διπλής ασφάλειας Ικανότητα τροφοδοσίας του αθροίσματος των μέγιστων υπολογιζόμενων παροχών κάθε συστήματος Διάρκεια τροφοδότησης αυτής που απαιτείται από το πλέον απαιτητικό σύστημα Τα συστήματα θα είναι πλήρως υδραυλικά υπολογισμένα Η επιλογή μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με την χώρα εφαρμογής. LPC (Loss Prevention Council GB) : Δεν επιτρέπεται η εφαρμογή συνδυασμένων συστημάτων 43

Όγκος αποθήκευσης σε Συνδυασμένα συστήματα Οι ελάχιστη χρονική διάρκεια τροφοδοσίας δικτύων καταιονισμού, όπως καθορίζεται στο ΕΝ12845 είναι : LH : 30 min OH : 60 min HHP : 90 min HHS-CMDA : 90 min HHS-CMSA : 90-120min (ανάλογα με την εφαρμογή) HHS-ESFR : 60 min (για όλες τις εφαρμογές) Με βάση την 9.6.4, οι χρόνοι αυτοί θεωρούνται οι ελάχιστοι για το σύνολο των μόνιμων συστημάτων Πυρόσβεσης. 44

Όγκος αποθήκευσης σε Συνδυασμένα συστήματα Πληροφοριακά στοιχεία 1. NFPA 13 H χρονική επάρκεια της επί πλέον Ποσότητας ύδατος ταυτίζεται με αυτή που απαιτείται για τα sprinkler. Εσωτερικό Δίκτυο (ΠΦ) : 380 lpm για 30-180min. σε συνάρτηση με την εφαρμογή & την κατηγορία κινδύνου Συνολική παροχή (Εσωτερικό & Εξωτερικό δίκτυο) : 950-1900 lpm (max.) για 30-180min. σε συνάρτηση με την εφαρμογή & την κατηγορία κινδύνου 2. VDS CEA 4001 / DIN 14462 H χρονική επάρκεια της επί πλέον Ποσότητας ύδατος είναι ανεξάρτητη της απαιτούμενης για τα sprinkler. Δίκτυο κατηγορίας ΙΙ (ΠΦ) Class F (2 ) : 200 lpm ανά ΠΦ, 3 ΠΦ μέγιστο - 600lpm (max.) Δίκτυο Κατηγορίας Ι ή ΙΙΙ ή Εξωτερικό δίκτυο (Υδροστόμια) : 1200 lpm Ο χρόνος, αν δεν καθορίζεται διαφορετικά από τις αρχές ή την μελέτη Πυροπροστασίας είναι 120min. 45

Λήψεις Ύδατος Πυρόσβεσης VDS CEA 4001 & DIN 14462 ΛΗΨΗ Παροχή @ Πίεση (min.) Πλήθος Type S 24 lpm @ 2 bar 2 Type F (ΠΦ ΙΙ) 200 lpm @ 4,5 bar 3 (max. 600 lpm) Υδροστόμιο ΠΦ Ι / ΙΙΙ 1200 lpm @ 1,5 bar Max. 3600 lpm Wall Hydrant, Type S, DN20, DIN 14461-1 Wall Hydrant, Type F, DN50, C-Coupling Λήψεις Ύδατος Πυρόσβεσης (ΠΦ, ΕΝ671) Ημιάκαμπτο σωλήνα, ΕΝ671-1 Επιπεδούμενο σωλήνα (τρεβίρα), ΕΝ671-2 46

Αντλιοστάσιο & Πυροσβεστικές αντλίες O Χώρος Χρήση αποκλειστικά για εξοπλισμό Πυρόσβεσης Κατ ελάχιστον 60 min. Πυραντοχή δομικών στοιχείων Άμεση πρόσβαση από το εξωτερικό περιβάλλον Κάλυψη από sprinklers με ανιχνευτή ροής στον κλάδο. Ελάχιστη θερμοκρασία 10 ο C (diesel) 4 ο C (electric) Ικανός Αερισμός για την λειτουργία της diesel Ηλεκτρική παροχή κατάλληλη για διατήρηση κυκλώματος σε περίπτωση φωτιάς (πχ. καλώδια πυράντοχα Ε90 ) Oι Αντλίες 2 κύριες αντλίες : Qp = 100% Qr 3 κύριες αντλίες : Qp 50% Qr Jockey : Qp < Παροχής 1 sprinkler ΣΗΜΕΙΩΣΗ Σε συγκροτήματα ν+1 αντλιών, που εξυπηρετούνται από πηγή ανώτερης ή διπλής ασφάλειας, δεν επιτρέπεται πάνω από 1 ηλεκτροκίνητη αντλία Η ποιο προφανής εφαρμογή είναι το συνδυασμένο σύστημα τροφοδοσίας ΠΦ & sprinklers. 47

Αντλιοστάσιο & Πυροσβεστικές αντλίες Παράθεση στοιχείων άλλων προτύπων Πρόσβαση (NFPA 20-2016 4.13.2) Όπου η άμεση εξωτερική πρόσβαση δεν είναι εφικτή, αυτή πρέπει να εξασφαλίζεται μέσω πυροπροστατευόμενης όδευσης (διάδρομος κλιμακοστάσιο) η οποία θα οδηγεί από το εξωτερικό περιβάλλον στο χώρο των αντλιών. Ο δείκτης πυραντίστασης των δομικών στοιχείων της όδευσης θα είναι τουλάχιστον ίδιος με αυτόν του χώρου αντλιών. 48

Αντλίες Vertical Turbine Pumps End Suction Pumps Split Case Pumps Το πρότυπο επικεντρώνεται στις οριζόντιες αντλίες αξονικής αναρρόφησης χωρίς να σημαίνει ότι δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν άλλοι τύποι αντλιών 49

Εγκατάσταση Αντλίας 2/3 ωφέλιμου όγκου πάνω από τον άξονα της αντλίας Επιλογή Βανών για v 6,0m/s σε Qmax. Τεχνική άποψη του ομιλητή αποτελεί η επιλογή τους να γίνεται για σωληνογραμμή με v=3m/s (max) Δοχείο προπλήρωσης αντλίας 500lt (ΟΗ, ΗΗ) Έκκεντρος κώνος 20 ο, L 2D Min. DN65 & v 1,8m/s σε Qmax Φίλτρο (για ανοικτές δεξαμενές) Βάνα αποκοπής Συνίσταται Gate valve Max. 3,2m πάνω από την ελάχιστη στάθμη (επιθυμητό 2m) Min. DN80 & v 1,5m/s σε Qmax Ποδοβαλβίδα Το ποιό κρίσιμο σημείο σχεδιασμού είναι η σωληνογραμμή αναρρόφησης. 50

NPSHr απαιτούμενο καθαρό θετικό ύψος αναρρόφησης Κάθε αντλία για να λειτουργεί σωστά πρέπει το νερό στην αντλία να καταφθάνει με μια ελάχιστη «μανομετρική» πίεση, ώστε ο θάλαμος της αντλίας να είναι πάντα γεμάτος με νερό. Η πίεση στον θάλαμο της αντλίας δεν πρέπει να γίνει μικρότερη από την πίεση ατμών του νερού στη θερμοκρασία λειτουργίας της αντλίας, γιατί σε διαφορετική περίπτωση, το υγρό «βράζει» και οι παραγόμενοι ατμοί δημιουργούν φαινόμενα σπηλαίωσης (cavitation) με αποτέλεσμα την δυσλειτουργία της αντλίας η αντλία να λειτουργεί στο «κενό», δηλαδή, να μην αντλεί ( vapor lock ), να κάνει θόρυβο, να ζεσταίνεται υπερβολικά ή ακόμα και να καταστραφεί. Ο κάθε κατασκευαστής αντλιών προσδιορίζει την ελάχιστη πίεση του υγρού στο θάλαμο της αντλίας, ώστε η αντλία να λειτουργεί κανονικά. Αυτή η ελάχιστη πίεση είναι το απαιτούμενο καθαρό θετικό ύψος αναρρόφησης Net Positive Suction Head Required (NPSHr) για την αντλία. 51

Εγκατάσταση Αντλίας Θετική αναρρόφηση : επιτρέπεται η κοινή σωληνογραμμή (συλλέκτης) αναρρόφησης Αρνητική αναρρόφηση : Κάθε αντλία έχει ανεξάρτητη σωληνογραμμή αναρρόφησης NPSH(available) > NPSH(required) 0,23m για υγρό 20οC NPSHa (διαθέσιμο) : υπολογίζεται (ατμοσφαιρική ± στατική τριβές πίεση ατμών στην θερμοκρασία του υγρού). NPSHr (απαιτούμενο) : χαρακτηριστικό της αντλίας (max. 5m στο σημείο σχεδιασμού ΕΝ12259 part12) π.χ : Για αρνητική αναρρόφηση, νερό θερμοκρασίας 20 ο C, μέγιστο ύψος ανύψωσης 3,2m, NPSHa = 10-3,2-0,23-Δp = = 6,57m Τριβές στο δίκτυο αναρρόφησης. Κινητήρας : επιλέγεται στο σημείο που το NPSHr = 16m (ΕΝ12845) 52

NPSHr (m) P (KW) H (m) Επιλογή Αντλίας, ΕΝ12259-12, Παράρτημα Α Σημείο σχεδιασμού Qnom@Pnom Διαθέσιμες Πτερωτές Ισχύς Κινητήρα για NPSHr =16m ΣΗΜΕΙΩΣΗ Το συγκρότημα οφείλει να πληροί τις απαιτήσεις που τίθενται στα πρότυπα ΕΝ 12845 & ΕΝ12259-12 και να επιδέχεται της πιστοποίησης από οποιοδήποτε φορέα. NPSHr =16m NPSHr 5m (Στο Qnom@Pnom) Q (LPM) 53

Φιλοσοφία αντιμετώπισης της φωτιάς Υπάρχουν 2 φιλοσοφίες προσέγγισης των συστημάτων αυτόματης πυρόσβεσης. έλεγχος (control) κατάσβεση (suppression) Η 1 η μέθοδος (και παλαιότερη) σκοπεύει στον έλεγχο της φωτιάς, εξασφαλίζοντας μια συγκεκριμένη ποσότητα νερού σε μια προκαθορισμένη επιφάνεια. Η μέθοδος αυτή, καλούμενη και CMDA (Control Mode Density Area) αναπτύχθηκε στην βάση της εμπειρικής μεθόδου των προ-υπολογιζόμενων συστημάτων. Σε μεταγενέστερο χρόνο στην βάση της 1 ης, για εφαρμογές σε αποθηκευτικούς χώρους, αναπτύχθηκαν οι κεφαλές large-drop, οι οποίες σήμερα απαντώνται στην βιβλιογραφία ως CMSA (Control Mode Specific Application). Η 2 η μέθοδος σκοπεύει στην κατάσβεση της φωτιάς, εξασφαλίζοντας σε πρώιμα στάδια ιδιαίτερα υψηλές ποσότητες νερού. Οι κεφαλές αυτές είναι γνωστές και ως ESFR (Early Suppression - Fast Response). 54

Μέθοδοι Διαστασιολόγησης S Sprinkler Προ-υπολογισμένα συστήματα (Pre-calculated systems) 1-2 υδραυλικός υπολογισμός 2-3 υδραυλικός υπολογισμός (με προκαθορισμένο Δpmax. για LH & OH) 3-4 (design area) από αντίστοιχους πίνακες 3 Design point Σημείο σχεδιασμού 4 1 Most unfavorable Design area Δυσμενέστερη Περιοχή σχεδιασμού 2 6 Design point Σημείο σχεδιασμού 5 Most favorable Design area Ευμενής Περιοχή σχεδιασμού Πλήρως υπολογιζόμενα συστήματα (Fully calculated systems) 1-4 (unfavorable design area) υδραυλικός υπολογισμός 1-5 (favorable design area) υδραυλικός υπολογισμός 55

Αρχές σχεδιασμού (LH-OH-HHP) Μέθοδος : DENSITY OVER DEMAND AREA Εξασφάλιση μιας συνολικής ποσότητας νερού σε μια προκαθορισμένη επιφάνεια σχεδιασμού Πίνακας 3 κριτήρια σχεδιασμού (LH-OH-HHP) Κατηγορία Κινδύνου Πυκνότητα καταιόνισης (lpm/m2) Επιφάνεια καταιόνισης WET- (m2) Επιφάνεια καταιόνισης DRY- (m2) Επιφάνεια κάλυψης ανά κεφαλή (m2) LH 2.25 84 OH1 21 Επιτρέπεται Αποθήκευση, εάν : Αντιμετωπίζεται ο χώρος σαν ΟΗ3 Κάθε περιοχή δεν ξεπερνά τα 50m2 με 2,4m ελεύθερη περιμετρική ζώνη Χώροι ΟΗ4 αντιμετωπίζονται ως HHS Πληρούνται οι περιορισμοί ύψους OH-1 72 90 OH-2 144 180 OH-3 5.0 216 270 OH-4 360 HHP-1 12 ΝΑΙ HHP-1 7.5 260 325 HHP-2 10.0 260 325 HHP-3 12.5 260 325 HHP-4 Ολική κατάκλυση (deluge) - Δεν καλύπτεται απο το Πρότυπο Αποθήκευση ΗΗS με ή χωρίς in-rack sprinklers 9 ΟΧΙ ΜΕΓΙΣΤΟ ΥΨΟΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΟΗ3 Κατηγορία Κινδύνου Μορφή Αποθήκευσης ST1 ST2, 3, 4, 5 & 6 Ι 4,0 m 3,5 m ΙΙ 3,0m 2,6m ΙII 2,1m 1,7m ΙV 1,2m 1,2m 56

Αρχές σχεδιασμού Αποθήκευση Μέθοδος : DENSITY OVER DEMAND AREA Μέγιστο ύψος αποθήκευσης = f (Κατηγορίας κινδύνου & Μορφής αποθήκευσης) Επιφάνεια καταιονισμού Α = 260 ή 300 m2 (ανάλογα με την κατηγορία & το ύψος) Πυκνότητα καταιόνησης q = 7.5 30 lpm/m2 (ανάλογα με την κατηγορία & το ύψος) Όπου δεν πληρούνται οι απαιτήσεις ύψους, προβλέπονται ενδιάμεσοι καταιονητήρες Όπου δεν πληρούνται οι αποστάσεις από την οροφή, προβλέπεται επαύξηση πυκνότητας Πίνακας 4 (σύνοψη) κριτήρια σχεδιασμού (HHS) ΜΕΓΙΣΤΟ ΥΨΟΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ & ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΗ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΙΩΝΙΣΗΣ (Κάλυψη μόνο από την οροφή) Κατηγορία Κινδύνου Ι ΙΙ ΙII ΙV Μορφή Αποθήκευσης ST1 ST2 & ST4 ST3, ST5 & ST6 7,6m 6,8m 5,7m 12,5 Lpm/m2 12,5 Lpm/m2 10 Lpm/m2 7,5m 6,0m 5,0m 17,5 Lpm/m2 17,5 Lpm/m2 12,5 Lpm/m2 7,2m 6,0m 3,2m 27,5 Lpm/m2 30 Lpm/m2 12,5 Lpm/m2 4,4m 4,4m 3,0m 30 Lpm/m2 30 Lpm/m2 17,5 Lpm/m2 Επιφάνεια Λειτουργίας (m2) 260 m2 260 m2 260-300 m2 260-300 m2 57

Τύποι κεφαλών sprinklers ΕΝ 12845 & ΕΝ12259-1 Κατηγορία Κινδύνου Τύπος Κεφαλών Πυκνότητα Καταιόνησης (lpm/m2) Εφαρμογή μεθόδου CMDA (πυκνότητα καταιόνησης / επιφάνεια) Συντελεστής ροής Κ (lpm/bar 0,5 ) LH Συμβατικού 2,25 57 OH τύπου, όρθιας, ανεστραμμένης 5,0 80 ή 115 HHP & HHS (οροφής) ή πλευρικής θέσης, 10 80, 115 ή 160 κανονικής ή ταχείας > 10 115 ή 160 HHS (ράφια) απόκρισης. Δεν εφαρμόζεται 80 ή 115 Ειδικές εφαρμογές αποθήκευσης HHS (οροφής) CMSA Δεν 160,240 ή 280 ESFR εφαρμόζεται 200,240,320 ή 360 Δεν καλύπτονται εφαρμογές των κεφαλών ευρείας κάλυψης extended coverage και κεφαλών residential type. Αναφορά για την ανάγκη ενσωμάτωσης τους στο μέλλον γίνεται στο παράρτημα Λ. 58

Διάταξη γεωμετρία 2m 2m 1,5m 3m 4m 4m 4m 3m 1,5m Με βάση την κατηγορία κινδύνου, ορίζονται : Η μέγιστη επιφάνεια κάλυψης ανά κεφαλή Η ελάχιστη επιφάνεια κάλυψης ανά κεφαλή (για ειδικές κεφαλές CMSA, ESFR) Οι μέγιστες αποστάσεις μεταξύ των κεφαλών Οι ελάχιστες αποστάσεις μεταξύ των κεφαλών (για ειδικές κεφαλές CMSA, ESFR) 59

Διάταξη γεωμετρία 50mm 0,6m Στο 0,5m η πτώση είναι 100mm Max Με βάση τον τύπο της κεφαλής ορίζονται : Η μέγιστη απόσταση από την οροφή Οι ελάχιστες αποστάσεις από στοιχεία που εμποδίζουν την ανάπτυξη της ροής 0,3m (καυστές) 0,45m (άκαυστες) 60

Επιπλέον Sprinkler λόγω εμποδίων (Πληροφοριακό, VDS CEA 4001) Αφορά επιπλέον κεφαλές που εγκαθίστανται λόγω αεραγωγών, εξοπλισμού κλπ. Δεν προβλέπεται στο πρότυπο η συμμετοχή τους στον Υδραυλικό υπολογισμό. Αεραγωγός Αναφορά στο VDS CEA 4001 Design Density Για περιοχή καταιόνησης 144 m2, όλες οι επιπλέον κεφαλές (στην περιοχή) μετά την 5 η. Για περιοχή καταιόνησης < 144 m2, όλες οι επιπλέον κεφαλές (στην περιοχή) μετά την 2 η. 61

Οροφές ψευδοροφές Ορίζεται ως 0,8m το ύψος ψευδοροφών / ψευδοδαπέδων, πέραν του οποίου απαιτούνται sprinklers. LH (για χώρο LH) ΟΗ1 (για όλες τις άλλες κατηγορίες) NFPA 13 2016 Edition Clause 23.4.4.7.4 "Water demand of sprinklers installed in concealed spaces shall not be required to be added to the ceiling demand." Η>0,8m Επιτρέπονται «ανοιχτές οροφές» κάτω από τα sprinklers εφόσον : Συνολική ελεύθερη επιφάνεια > 70% της συνολικής Το «μάτι» είναι > 2,5x2,5 cm ή > πάχους του σκελετού της οροφής Εγκατάσταση κεφαλών σε κάναβο 3x3m (9m2) ανεξαρτήτως κατηγορίας κινδύνου Η>0,8m (standard spray) Η>0,3m (flat spray) 62

Προ Υπολογιζόμενα συστήματα Εισάγεται ως μέθοδος το 1896. Εξελίσσεται το 1940 και αποκτά την σημερινή μορφή το 1953. Χρησιμοποιείται σε μια εποχή που ο σχεδιασμός δεν υποστηρίζεται από υπολογιστικά εργαλεία. Η χρήση Η/Υ και λογισμικών αρχίζει να γίνεται προσιτή την δεκαετία του 1980. Η ανάπτυξη υπολογιστικών εργαλείων σε συνάρτηση με τους περιορισμούς στην εφαρμογή της και τις ιδιαίτερα υψηλές απαιτήσεις παροχής νερού, την καθιστά λιγότερο ελκυστική. 63

Περιορισμοί Δεν προβλέπεται η χρήση της μεθόδου για : Συστήματα αποθήκευσης που περιλαμβάνουν in-rack sprinklers Συστήματα που χρησιμοποιούν κεφαλές με συντελεστή ροής Κ 160 Συστήματα που χρησιμοποιούν κεφαλές ειδικού τύπου (CMSA, ESFR) Συστήματα που σχεδιάζονται σε μορφή κλειστού βρόχου Συνδυασμένα συστήματα μόνιμων πυροσβεστικών δικτύων (Sprinklers, ΠΦ, Υδροστόμια) που χρησιμοποιούν κοινή πηγή. Στις παραπάνω περιπτώσεις είναι υποχρεωτική χρήση αναλυτικών υδραυλικών υπολογισμών. 64

Διαστασιολόγηση δικτύου με χρήση πινάκων Μεθοδολογία επιλογής διατομών pipe schedule NFPA 13 Μεθοδολογία επιλογής διατομών ΤΟΤΕΕ 2451/86 & ΕΝ 12845 «BEST SELLER» 65

Διαστασιολόγηση δικτύου με χρήση πινάκων παράδειγμα εφαρμογής ΟΗ 25 25 32 40 40 32 25 25 50 25 25 25 32 32 25 25 25 ΑΚΡΑΙΟΙ ΚΛΑΔΟΙ 65 25 25 25 32 32 25 25 25 25 25 25 32 32 25 25 25 ΛΟΙΠΟΙ ΚΛΑΔΟΙ 25 25 25 32 32 25 25 25 ΔΙΑΝΟΜΗ 25 25 25 32 32 25 25 25 25 25 25 32 32 25 25 25 25 25 25 32 32 25 25 25 65 Σημείο σχεδιασμού Τμήμα δικτύου υδραυλικά υπολογιζόμενο 25 25 25 32 32 25 25 25 50 25 25 32 40 40 32 25 25 66

OH (1/2) Pd (Σημείο Σχεδιασμού) 3 Διαστασιολόγηση ακραίου τμήματος από πίνακες 30 &31 +15 ΔPf(2-3) - τριβές Pc 1 2-3 ΔΗ=18m Απαιτούμενη πίεση στη βάνα ελέγχου Pc = Pf + ΔΗ H πίεση Pf = Pd + ΔPf (2-3) ισούται με το άθροισμα των τριβών ΔPf (2-3) στο δίκτυο από την βάνα ελέγχου έως το σημείο σχεδιασμού + την διαθέσιμη παραμένουσα πίεση για την λειτουργία του τελικού κλάδου και είναι προκαθορισμένη με βάση την κατηγορία κινδύνου (πίνακας 6). Οι τριβές ΔPf(2-3) δεν πρέπει να ξεπερνούν τα 5m / 1000lpm για το (διαστασιολόγηση δικτύου ανεξαρτήτως κατηγορίας) Στο παράδειγμα, Pf = 1,0 bar και Pc = 1,0 + 1,8 = 2,8 bar. Το όριο των 5m / 1000 lpm δύναται να προσαυξηθεί εάν η διαθέσιμη πίεση προκύπτει από δίκτυα υψηλότερων απαιτήσεων (π.χ HHS) 67

ΟΗ (2/2) Κτίριο h=18m, Κατηγορία κινδύνου OH2 Αντλία 725 lpm @ 4,4 bar 1000 lpm @ 4,0 bar 2050 lpm @ 2,0 bar Προ-Υπολογισμένα συστήματα LH, OH Προκαθορισμένες καμπύλες αντλιών Στοιχεία Χαρακτηριστικής καμπύλης αντλίας Ελάχιστες απαιτήσεις αντλίας από πίνακα 16. Ελάχιστος όγκος αποθήκευσης από πίνακα 9. Ίδιος με ΤΟΤΕΕ 2451/86 Qmax * T = 2050 lpm x 60min. = 123 m3 68

Εφαρμογή Μεθόδου Προ-Υπολογισμένων Συστημάτων Η διαστασιολόγηση του δικτύου ΟΗ2 μπορεί να εκμεταλλευτεί το 50% της επιπλέον διαθέσιμης πίεση λόγω της κατηγορίας ΟΗ4, ήτοι 50% (3,3 2,8) = 0,25 bar. OH4 OH2 Το δίκτυο προς την ΟΗ2 υπολογίζεται για μέγιστες τριβές : 0,5 bar + 0,25 bar * (1000lpm / 1000lpm) 2 = 0,75 bar Παροχή αναφοράς Qmax δικτύου Πίνακας 6 Η εφαρμογή της δυνατότητας που παρέχει το πρότυπο σε συνδυασμένα δίκτυα sprinklers & Π.Φ θα μπορούσε να αποτελέσει λογικό επακόλουθο. 1 P=2,8bar 2 3 P=3,3bar Η Παραπάνω προσέγγιση προσκρούει στην 9.6.4 όπου : συστήματα που έχουν κοινή τροφοδοσία, αποθήκευση και πυροσβεστικό συγκρότημα, πρέπει να είναι πλήρως υδραυλικά υπολογισμένα. 69

Αναλυτικός Υδραυλικός Υπολογισμός Q = K P P = (Q/K) 2 70

Μεθοδολογία Μελέτης 1. Καθορίζονται τα χαρακτηριστικά της εγκατάστασης με βάση την κατηγορία κινδύνου ή/και τα χαρακτηριστικά αποθήκευσης (πυκνότητα / επιφάνεια καταιόνησης, ελάχιστη κάλυψη ανά κεφαλή, ελάχιστη πίεση στην δυσμενέστερη κεφαλή). 2. Επιλέγεται ο τύπος της κεφαλής που θα χρησιμοποιηθεί και προσδιορίζεται ο συντελεστής ροής (Κ) 3. Υπολογίζεται η ελάχιστη παροχή στην δυσμενέστερη κεφαλή και η απαιτούμενη πίεση. Η πίεση ελέγχεται ώστε να είναι > από την ελάχιστη απαιτούμενη για την κατηγορία 4. Το δίκτυο μοντελοποιείται σε κόμβους στο σύνολό του ή (κατ ελάχιστον) ως προς τον δυσμενέστερο και ευμενέστερο κλάδο 5. Εισάγεται η χαρακτηριστική της αντλίας στους υπολογισμούς. Η διαδικασία είναι επαναληπτική έως το σύστημα να επιλυθεί ικανοποιητικά. 6. Επιλύεται το σύστημα ως προς τον δυσμενέστερο και ευμενέστερο κλάδο. 71

Μεθοδολογία 7. Καθορίζονται οι παροχές Qnom (στον κλάδο σχεδιασμού) Qmax (στον ευμενή κλάδο). 8. Ελέγχεται η επιτυγχανόμενη πυκνότητα καταιόνησης στην δυσμενέστερη περιοχή (για εφαρμογή μεθόδων CMDA) 9. Προσαρμόζεται η διαστασιολόγηση του δικτύου ώστε να προκύψει ο επιθυμητός λόγος Qmax / Qnom (< 1,4) 10. Υπολογίζεται ο απαιτούμενος όγκος αποθήκευσης με βάση το Qmax. 11. Εάν προβλέπονται επιπλέον συστήματα (πχ Π.Φ, Υδροστόμια), το σύστημα προτείνεται να επιλύεται συνολικά με βάση την αντλία που επιλέγεται για το ποιο απαιτητικό σύστημα. 12. Παράδειγμα επίλυσης χωρίς την χρήση Η/Υ, για δίκτυα που δεν αναπτύσσονται σε μορφή κλειστού βρόχου, αναπτύσσεται στα κεφάλαια 23 & 24 του NFPA13. 72

Χρήση Λογισμικού Δεδομένα που εισάγονται στους υπολογισμούς (inputs) Συντελεστής Κ κεφαλών Στοιχεία δικτύου (υλικό, μήκη, διατομές) Υψόμετρα Στοιχεία αντλίας (καμπύλη) 73

Χρήση Λογισμικού Αποτελέσματα που εξάγονται από τους υπολογισμούς (outputs) Παροχές & πιέσεις σε κλάδους και κόμβους 74

Μεθοδολογία Έστω εφαρμογή κατηγορίας κινδύνου ΟΗ-2 Περιοχή λειτουργίας Α (m2) = 144 (πίνακας 3) Πυκνότητα καταιόνισης d (Lpm/m2) = 5 (πίνακας3) Παροχή καταιόνισης Q=A*d (Lpm) = 720 Max. Περιοχή κάλυψης sprinkler Αs(m2) = 12 (πίνακας 19) Πλήθος sprinklers σε λειτουργία N = A/As = 12 Ονομαστική παροχή sprinkler qs=as * d = 60 (lpm) Τύπος κεφαλής 1/2, standard pendant / upright Συντελεστής ροής Κ = 80 (πίνακας 37) Ελάχιστη πίεση, qs=k Ps Ps=(qs/Κ) 2 = 0,57(bar) > Pmin 13.4.4 Pmin στην δυσμενέστερη κεφαλή, με όλα τα sprinkler της περιοχής υπολογισμού σε λειτουργία Κατηγορία κινδύνου P min bar K q min lpm LH 0,70 57 48,0 OH 0,35 HH 0,50 80 48,0 115 68.0 80 57,0 115 82,0 160 115,0 K=80 q s1 =60 lpm P s1 = 0.57 bar S1 DN 25, C=120L=3m, 1 90 o, 1 Leq=5.27m ΔP1-2 = 0.09 bar S2 Q=60+65=125 Lpm P s2 =P s1 +ΔP1-2 =0.57+0.11=0.66 bar q s2 =K P2 = 65 lpm 75

Έλεγχος πυκνότητας καταιόνησης μέθοδος 4 κεφαλών Περιοχή σχεδιασμού, πχ 144m2 12 κεφαλές (12m2 / κεφαλή) 4 κεφαλές υπό εξέταση, έστω 48m2 Συνολική παροχή 4 κεφαλών = 242 lpm Επιτυγχανόμενη πυκνότητα καταιόνησης = 242 / 48 = 5,1 > 5,0 lpm/m2. 61,5 58 63,0 59,5 Εάν, πχ για αρχιτεκτονικούς ή κατασκευαστικούς λόγους η κάθε κεφαλή καλύπτει μικρότερη επιφάνεια (πχ 9m2), στην περιοχή σχεδιασμού αναμένεται να λειτουργήσουν 144/9 = 16 κεφαλές. 4 κεφαλές υπό εξέταση, έστω 36m2 Συνολική παροχή 4 κεφαλών = 202 lpm Επιτυγχανόμενη πυκνότητα καταιόνησης = 202 / 36 = 5,6 > 5,0 lpm/m2. 51,5 48 53,0 49,5 76

Εφαρμογή Πλήρους Υδραυλικού Υπολογισμού 1/2 Λειτουργία 12 κεφαλών στην δυσμενέστερη περιοχή σχεδιασμού Απαίτηση : OH-2 Q = 720 lpm qs min = 60 lpm +15 qs = 60,89 lpm ± 0 Επιλογή αντλίας Qnom = 862,39 lpm Pmax = 3,3 bar - 3 77

Εφαρμογή Πλήρους Υδραυλικού Υπολογισμού 2/2 Λειτουργία 12 κεφαλών στην ευμενέστερη περιοχή σχεδιασμού Απαίτηση : OH-2 Q = 720 lpm qs min = 60 lpm +15 ± 0 Qmax = 1077,14 lpm, Pmin = 2,4 bar Όγκος αποθήκευσης - 3 V = 1080 lpm x 60min. = 65m3. (αντί 125m3 που προκύπτει με την μέθοδο των προ-υπολογιζόμενων συστημάτων) 78

Επιλογή Αντλίας Figure 7b Α Β 70% Pnom 140% Qnom Qmax. 1,4 x Qnom Pmin. 0,7 x Pnom Γ Πλήρως Υπολογισμένα Συστήματα Η καμπύλη της αντλίας καλύπτει, ανεξάρτητα της στάθμης νερού στην δεξαμενή, τα σημεία : Α : Qnom / Pmax & Β : Qmax / Pmin του δικτύου. Γ : στο 140% της Qnom, παρουσιάζει διαθέσιμη πίεση Pmin 70% Pnom. Επί πλέον έχει ονομαστική πίεση κεφαλής τουλάχιστον 0,5 bar υψηλότερη από αυτή που απαιτείται στο δυσμενέστερο σημείο σχεδιασμού. VDS CEA 4001 Ο σχεδιασμός του δικτύου θα εξασφαλίζει ότι η μέγιστη παροχή σε οποιοδήποτε σημείο του δικτύου δεν θα υπερβαίνει πλέον του 40% την ονομαστική παροχή, η δε πίεση της αντλίας δεν θα ελαττώνεται πέραν του 70% της αντίστοιχης ονομαστικής. Συνδυασμένα Συστήματα (Sprinklers, ΠΦ, Υδροστόμια) Η καμπύλη της αντλίας καλύπτει τα σημεία Α, Β & Γ (ως ανωτέρω) που προκύπτουν από την ταυτόχρονη λειτουργία των επί-μέρους δικτύων 79

Ελάχιστη Ποσότητα Νερού Πυρόσβεσης Χαρακτηριστική Αντλίας 3 Σημείο σχεδιασμού Qnom Eλάχιστος όγκος αποθήκευσης ( 9.3.2.3) Unfavourable Area 6 Σημείο Qmax Vmin = Qmax * T, T = 30min. LH 60min. OH 90min. HH & ΗΗS VDS CEA 4001 Για την εκτίμηση του όγκου δεξαμενής, προτείνεται ο ακόλουθος τύπος : favourable Area Όπου : Έστω ΟΗ2, Επιφάνεια 144m2, Καταιόνηση 5mm/min, Διάρκεια 60min. Εκτιμώμενος Όγκος V(min) = 60,5m3. (144 x 5 x 60)x1,4 V, όγκος σε m3 Z, χρόνος λειτουργίας σε min. Α, πυκνότητα καταιόνησης Β, επιφάνεια καταιόνησης Ε, αριθμός in-rack sprinkler παροχής 115lpm Υ, συντελεστής max/nom παροχής = 1,4 Χ, παροχή άλλων συστημάτων σε m3. 80

Συστήματα Μεγάλου Ύψους Επίλυση για ΟΗ3 Ζώνη πίεσης Max. 45m (μεταξύ κεφαλών) Χωρισμός σε ζώνες (zone control valves) Μax. επιφάνεια ανά βαλβίδα ελέγχου 120.000 m2 Μax. επιφάνεια ανά βαλβίδα ελέγχου ζώνης 12.000 m2 (VDS 6.000 m2) Επιτρέπεται η χρήση προϋπολογισμένων συστημάτων ZCV Βαλβίδες ελέγχου Ζώνες πίεσης (αντλίες) 81

Συστήματα Μεγάλου Ύψους ZCV Βαλβίδες ελέγχου Αντλίες booster (ζώνη υψηλής πίεσης ) Βαρύτητα (ζώνη χαμηλής πίεσης) 82

8. Εγκαταστάσεις Αποθήκευσης Υψηλού Κινδύνου (ΗΗS) Η επιλογή κεφαλών CMDA (Control Mode density/area) δεν προσφέρεται πάντα για τον σχεδιασμό χώρων αποθήκευσης υψηλού κινδύνου (HHS) και ειδικά όταν προβλέπεται η παρουσία ραφιών (rack storage). Η προσθήκη στο πρότυπο (έκδοση 2015) των κεφαλών CMSA (Control Mode Specific Application) και ESFR (Early Suppression / Fast Response) επιτρέπει την ορθολογική επίλυση των συστημάτων Η μεθοδολογία σχεδιασμού παραπέμπει στα αντίστοιχα κεφάλαια του NFPA13 και στα FM data sheets. 83

Εγκαταστάσεις Αποθήκευσης HHS Φιλοσοφία σχεδιασμού Response Time Index Χρόνος απόκρισης θερμοστοιχείου RTI 50 (Fast) - RTI 80 (standard) Required Delivery Density Απαίτηση σε νερό Actual Delivery Density Πραγματική ποσότητα νερού στην εστία Κ ποσότητας νερού που φτάνει στην φωτιά Τ 0 Τ Lim RTI φωτιάς που πρέπει να ελεγχθεί Στα πρώιμα στάδια εκδήλωσης πυρκαγιάς, στον χρόνο t(0), η απαίτηση σε νερό είναι μικρή ενώ η πραγματική ποσότητα που δύναται να φτάσει στην εστία είναι μεγάλη Όσο η φωτιά εξελίσσεται, τόσο η απαίτηση σε νερό μεγαλώνει ενώ η πραγματική ποσότητα που προσεγγίζει την εστία μειώνεται 84

Δοκιμή Ευρείας Κλίμακας της FM Αποθήκευση σε ράφια Ύψος 45 ft 13.5 m Sprinklers ESFR 25, K=360 @ 3.5bar, παροχή ανά κεφαλή = 675 Lpm Εμπορεύματα πλαστικά, μη διογκούμενα, σε χαρτοκιβώτια (κατηγορία ΙΙΙ) Ονομαστική παροχή σχεδιασμού δικτύου 8100 lpm (486 m3/h) 12 κεφαλές Λειτουργία 2 κεφαλών Πλήρης κατάσβεση σε 2 min. 85

Διαμόρφωση αποθηκευτικού χώρου Αποτελεί βασική προϋπόθεση για την αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος, ανεξάρτητα από την επιλογή της μεθόδου και των κεφαλών. Στοιχεία δίνονται στον Πίνακα 2 του Προτύπου. Αφορά : Την επιφάνεια που καταλαμβάνουν τα τμήματα αποθήκευσης Τα πλάτη των διαχωριστικών διαδρόμων μεταξύ σειρών από ράφια Τα πλάτη των διαδρόμων περιμετρικά των περιοχών αποθήκευσης Επιφάνεια κάθε τμήματος Περιμετρικοί διάδρομοι διάδρομοι 86

Επίλυση με χρήση κεφαλών CMDA (μέθοδος πυκνότητας καταιόνησης) Μέγιστο ύψος αποθήκευσης = f (Κατηγορίας κινδύνου & Μορφής αποθήκευσης) Επιφάνεια καταιονισμού Α = 260 ή 300 m2 (ανάλογα με την κατηγορία & το ύψος) Πυκνότητα καταιόνησης q = 7.5 30 lpm/m2 (ανάλογα με την κατηγορία & το ύψος) Πίνακας 4 κριτήρια σχεδιασμού (HHS) ST1 ST4 ST2 ST3 ST5 & ST6 Δεν συνίσταται ξηρό σύστημα (Dry Type). Όπου προβλέπεται, η επιφάνεια καταιόνησης αυξάνεται κατά 25%. Όπου δεν πληρούνται οι απαιτήσεις ύψους, προβλέπονται ενδιάμεσοι καταιονητήρες Σε αυτή την περίπτωση η πυκνότητα καταιόνησης από την οροφή διαμορφώνεται σε q = 7.5 15 lpm/m2 σε επιφάνεια A=260m2. 87

Επίλυση με χρήση κεφαλών CMDA Όπου η απόσταση από το άνω μέρος των αποθηκευόμενων υλικών έως την οροφή ξεπερνά τα 4m, η πυκνότητα καταιόνησης επαυξάνεται κατά 2,5lpm/m2 για το 1 ο μέτρο και κατά 1lpm/m2 για κάθε επιπλέον μέτρο μήκους (ή εγκαθίστανται sprinkler σε ενδιάμεσα επίπεδα). Π.χ για H=6m, επιπλέον παροχή 3,5lpm/m2 Κεφαλές CMDA (συμβατικές) κανονικής απόκρισης & κάλυψης) Πυκνότητα καταιόνησης Συντελεστής ροής Κ συμβατικών κεφαλών q 10 lpm/m2 80,115 ή 160 q > 10 lpm/m2 115 ή 160 ΣΗΜΕΙΩΣΗ Ο NFPA13 ορίζει ως ελάχιστο μέγεθος sprinkler για χρήση σε αποθηκευτικό χώρο με q>13,9 lpm/m2 το Κ=160. Η χρήση υψηλότερου συντελεστή Κ οδηγεί σε μικρότερες ζητούμενες πιέσεις. Π.χ. για απαίτηση 270lpm/κεφαλή Κ=160, P= 2,8 bar. K=115, P= 5,5 bar. 88

Επίλυση με χρήση κεφαλών CMDA Όπου το μέγιστο ύψος αποθήκευσης υπερβαίνει το επιτρεπόμενο, απαιτείται η εγκατάσταση sprinkler σε ενδιάμεσα επίπεδα. Εγκατάσταση in-rack sprinklers = f (ύψους αποθήκευσης & Πλάτους διαδρόμου) Ανεξάρτητη βάνα ελέγχου για πλήθος > 50 κεφαλές Ελάχιστη πίεση λειτουργίας κεφαλής p=2,0 bar (Κ=80) ή p=1,0 bar (K=115) Ελάχιστη παροχή κεφαλής q=115 lpm, Quick response Υποχρεωτικός υδραυλικός υπολογισμός δικτύων (οροφής & ραφιών) - 7.2.3.4 Η παροχή αθροίζεται σε αυτή των sprinkler οροφής Πλήθος κεφαλών σε λειτουργία, ανάλογα με το πλάτος του διαδρόμου (w) : min. 3, max.9 Μείωση της συνολικής παροχής καταιονισμού δικτύων οροφής σε 7,5 15 lpm/m2 2-πλή σειρά αποθήκευσης w : Πλάτος Διάδρομου (Aisle width) w 89

ΣΧΟΛΙΟ Η παρουσία in-rack sprinklers δεν είναι ιδιαίτερα επιθυμητή, διότι : Αποτελεί δέσμευση για πιθανές μετατροπές του χώρου Παρατηρείται συχνή θραύση κεφαλών από πρόσκρουση φορτίου Εναλλακτική λύση για την αποφυγή εγκατάστασης in-rack sprinklers αποτελεί η χρήση ειδικών κεφαλών CMSA / ESFR Επίλυση με την μέθοδο των Προϋπολογιζομένων συστημάτων Θεωρητικά, επιτρέπεται η χρήση της μεθόδου Προυπολογιζομένων συστημάτων για την εφαρμογή της μεθόδου CMDA εφόσον δεν προβλέπονται in-rack sprinkler. H χρήση κεφαλών Κ=160 οδηγεί αυτομάτως σε αναλυτικούς υδραυλικούς υπολογισμούς αφού δεν προβλέπεται στους πίνακες η διαστασιολόγηση για αυτές τις κεφαλές. Πρακτικά, για μεγάλης κλίμακας εφαρμογές υγρού τύπου - όπου επιλέγεται η σχεδίαση των δικτύων σε μορφή βρόχου (looped distribution), ο υδραυλικός υπολογισμός καθίσταται υποχρεωτικός. 90

Pd (Σημείο Σχεδιασμού) 3 Διαστασιολόγηση ακραίου τμήματος από πίνακες 32-35 +15 ΔPf(2-3) - τριβές ΔΗ=18m Εγκατάσταση HHS, υγρού τύπου με κεφαλές Κ=115, d=15 l/m2, As=9m2. Pc 2 Qmax.= 4550 lpm (πίνακας 7) Pd = 2,1 bar (πίνακας 7) Pc = 2,1 + ΔΗ + ΔPf (2-3) = 3,9 bar + ΔPf (2-3) Ελάχιστος όγκος αποθήκευσης V=425m3 (πίνακας 10) 1-3 H αντλία επιλέγεται ώστε να αποδίδει το 140% της παροχής στο 70% της πίεσης 91

Επίλυση με χρήση ειδικών κεφαλών Στο πρότυπο γίνεται αναφορά στην χρήση των κάτωθι ειδικών κεφαλών, κατάλληλων (και πιστοποιημένων) για εφαρμογές αποθήκευσης : CMSA (Control Mode Specific Application πρώην Large Drop) ESFR (Early Suppression, Fast Response) Η χρήση των ειδικών κεφαλών προβλέπεται στις ακόλουθες κατηγορίες αποθήκευσης : Κάθε είδους αποθήκευση ΗΗS class I, II, III & IV Πλαστικά διογκούμενα ή μη, συσκευασμένα ή εκτεθειμένα Ελαστικά οχημάτων (σε συνάρτηση με τον τρόπο αποθήκευσής τους) Ρολά χαρτιού ΣΗΜΕΙΩΣΗ Τεχνική άποψη του ομιλητή αποτελεί πως είναι δυνατή η χρήση τους σε όλες τις εφαρμογές αποθήκευσης για τις οποίες είναι πιστοποιημένες (VDS, UL/FM κλπ) και αναφέρονται σε σχετικά πρότυπα (NFPA13, FM DS, VDS κλπ). 92

Επίλυση με χρήση ειδικών κεφαλών Ιδιαίτερα σημαντική κρίνεται η καταλληλότητα της κεφαλής για την χρήση που προορίζεται, όπως προκύπτει από την πιστοποίηση του υλικού. 93

Επίλυση με χρήση ειδικών κεφαλών 2014 Pendent 74oC UL approved VdS approved LPCB approved FM approved ESFR K=14 (200) 94

Επίλυση με χρήση ειδικών κεφαλών Εφαρμόζεται πάντα πλήρης Υδραυλικός υπολογισμός. Ιδιαίτερα απαιτητικός σχεδιασμός όσο αφορά την διάταξη των κεφαλών, τις αποστάσεις από τα δομικά στοιχεία, τα ανοίγματα αερισμού / φωτισμού / αποκαπνισμου. Επιφάνεια κάλυψης ανά κεφαλή, 9m2. Προβλέπεται ελάχιστη επιφάνεια κάλυψης ανά κεφαλή, ίση προς : 7,5m2 (CMSA) και 6m2 (ESFR) για την αποφυγή φαινομένου skipping. Κριτήρια για τον σχεδιασμό αποτελούν το ύψος του κτιρίου, το ύψος αποθήκευσης και το αποθηκευόμενο υλικό. Από τα παραπάνω κριτήρια, προκύπτουν (πίνακες στα παραρτήματα Ν & P) : Το πλήθος των κεφαλών σε λειτουργία, η ελάχιστη πίεση εκροής στην κεφαλή και η διάρκεια λειτουργίας του συστήματος. 95

Επίλυση με χρήση κεφαλών CMSA Οι κεφαλές CMSA (η Large drop όπως ήταν γνωστές) προορίζονται για έλεγχο της πυρκαγιάς σε αποθηκευτικούς χώρους. Προβλέπονται οι ακόλουθες κεφαλές : K=160 (CMSA 11,2), K=240 (CMSA 16,8), K=280 (CMSA 19,6) Κ=360 (CMSA 25,2) υπάρχουν πιστοποιημένες, δεν αναφέρονται στο πρότυπο. K=160 (H κτιρίου 9,1m) Pmin. = 3,5 bar Qs = 300 lpm, No. Κεφαλών = 20 Qmin. = 6000lpm T = 120min. K=240 (H κτιρίου 9,1m) Pmin. = 1,5 bar Qs = 300 lpm, No. Κεφαλών = 15 Qmin. = 4500lpm T = 90min. 96

Επίλυση με χρήση κεφαλών ESFR Σε αντίθεση με τις προηγούμενες κεφαλές (CMDA ή CMSA), οι κεφαλές ESFR στοχεύουν στην κατάσβεση και όχι στον έλεγχο της πυρκαγιάς. Προβλέπονται οι ακόλουθες κεφαλές : K=200 (ESFR 14), K=240 (ESFR 17), K=320 (ESFR 22) K=360 (ESFR 25) 12 Κεφαλές θεωρούνται σε λειτουργία. Η ελάχιστη πίεση λειτουργίας προκύπτει σε συνάρτηση της κεφαλής (Κ) και του ύψους του κτιρίου. Ο όγκος αποθήκευσης υπολογίζεται για 60min. λειτουργία σε Qmax. Υποχρεωτικά δίκτυο υγρού τύπου. 97

Επίλυση με χρήση κεφαλών ESFR K=200 (H κτιρίου 9,1m) Pmin. = 3,5 bar Qs = 375 lpm, No. Κεφαλών = 12 Qmin. = 4500lpm T = 60min. K=240 (H κτιρίου 13,7m) Pmin. = 4,3 bar Qs = 500 lpm, No. Κεφαλών = 12 Qmin. = 6000lpm T = 60min. 98

Εφαρμογές αποθήκευσης Πληροφοριακά στοιχεία από Factory Mutual (FM) DS8-9 storage of class 1,2,3,4 & plastic commodities) Παράδειγμα Αποθήκευση σε ράφια, κατηγορία Ι,ΙΙ ή ΙΙΙ Ύψος κτιρίου έως 35 ft 10,5 m Sprinklers ESFR 16,8 K=240 @ 3,5bar Παροχή ανά κεφαλή = 450 Lpm Πλήθος κεφαλών : 12 Συνολική παροχή : 12 * 450 = 5400 lpm Παράδειγμα Αποθήκευση σε ράφια, κατηγορία Ι,ΙΙ ή ΙΙΙ Ύψος κτιρίου έως 30 ft 12 m Sprinklers CMSA 19,6 K=280 @ 1,7bar Παροχή ανά κεφαλή = 365 Lpm Πλήθος κεφαλών : 15 Συνολική παροχή : 15 * 365 = 5500 lpm 99

Εφαρμογή Παραγωγής & Αποθήκευσης Χαρτοκιβωτίων 100

Αποθήκευση 1 ης ύλης, Χαρτόνι σε ρολά, κατακόρυφη αποθήκευση - Κατηγορία ΙΙΙ (εκτός κυματοειδών except corrugated - Κατηγορία ΙV (κυματοειδή corrugated) - Ύψος κτιρίου : 11,00 m - Ύψος αποθήκευσης : 7,50 m ESFR sprinkler design criteria for Roll paper storage Building height (max) 11,00 m Storage height (max) 7,50 m Design criteria Specific Application Roll Paper Storage Sprinkler type ESFR Discharge coefficient (K) 241,9 lpm/ bar No. of operating sprinklers (n) 12 EN12845 Παράρτημα ΙΣΤ Minimum Pressure @ remote head (p) 3,6 bar EN12845 Παράρτημα ΙΣΤ Nominal flow/sprinkler (Qs) 455 lpm Qs=K* p Total Nominal flow (Q) 5460 lpm Q=n*Qs Cover area/sprinkler head (As) 9 m2 max. 9m2 / min. 6m2 101

Αποθήκευση ημι-έτοιμου προϊόντος, Χαρτόνι σε φύλλα, επίπεδη αποθήκευση, ξύλινες παλέτες Κατηγορία ΙΙ (όλων των τύπων) - Ύψος κτιρίου : 7,60 m - Ύψος αποθήκευσης : 5,00 m CMDA sprinkler design criteria for category II commodities, solid pilled, palletized Building height (max) 7,60 m Storage height (max) 5,00 m class II Design criteria density / area Design density (i) 12,50 mm/m2 7.2 Table 4 -EN12845 Additional density due to distance > 4m from ceiling 0,00 mm/m2 Total Design density (i) 12,50 mm/m2 Design Area (A) 260 m2 7.2 Table 4 -EN12845 Cover area/sprinkler head (As) 9,0 m2 No. of operating sprinklers (n) 28 Sprinkler type CMDA SSU/ SR / NT Discharge coefficient (K) 161,4 lpm/ bar 11,2 gpm/ psi Total Nominal flow (Q) 3250 lpm Q=A*i Nominal flow/sprinkler (Qs) 117 lpm Qs=Q/n Minimum Pressure @ remote head (p) 0,53 bar p=(qs/k) 2 102

Αποθήκευση έτοιμου προϊόντος, Χαρτόνι σε φύλλα, επίπεδη αποθήκευση, ξύλινες παλέτες, πλαστική μεμβράνη συσκευασίας Κατηγορία ΙΙ Κατηγορία ΙIΙ (λόγω πλαστικού περιβλήματος) - Ύψος κτιρίου : 7,60 m - Ύψος αποθήκευσης : 5,00 m CMDA sprinkler design criteria for category IΙI commodities, solid pilled, palletized, encapsulated Building height (max) 7,60 m Storage height (max) 5,00 m class III Design criteria density / area Design density (i) 17,50 mm/m2 7.2 Table 4 -EN12845 Additional density due to distance > 4m from ceiling 0,00 mm/m2 Total Design density (i) 12,50 mm/m2 Design Area (A) 260 m2 7.2 Table 4 -EN12845 Cover area/sprinkler head (As) 9,0 m2 No. of operating sprinklers (n) 28 Sprinkler type CMDA SSU/ SR / NT Discharge coefficient (K) 161,4 lpm/ bar 11,2 gpm/ psi Total Nominal flow (Q) 4550 lpm Q=A*i Nominal flow/sprinkler (Qs) 163 lpm Qs=Q/n Minimum Pressure @ remote head (p) 1,02 bar p=(qs/k) 2 103

Αίθουσα Παραγωγής Κατηγορία HHP2 Πίνακας Α3, Αίθουσες μηχανών χαρτιού - Ύψος κτιρίου : 10,50 m - Ύψος αποθήκευσης : 3,00 m (ρολά, οριζόντια miscellaneous storage κατηγορία ΙΙ) CMDA sprinkler design criteria for ΗΗP2 occupancies Building height (max) 10,50 m Storage height (max) 3,00 m class II - miscelaneous Design criteria density / area Design density (i) 10,00 mm/m2 7.1 Table 3 -EN12845 Design Area (A) 260 m2 7.2 Table 3 -EN12845 Cover area/sprinkler head (As) 9 m2 No. of operating sprinklers (n) 28 Sprinkler type CMDA Standard response & coverage Discharge coefficient (K) 115,2 lpm/ bar 8,0 gpm/ psi Total Nominal flow (Q) 2600 lpm Q=A*i Nominal flow/sprinkler (Qs) 95 lpm Qs=Q/n Minimum Pressure @ remote head (p) 0,69 bar p=(qs/k) 2 104

105

Εφαρμογή Πλήρους Υδραυλικού Υπολογισμού Συνδυασμένο σύστημα Αντλίες Πυρόσβεσης και δεξαμενή διαστασιολογημένες να καλύπτουν την ταυτόχρονη λειτουργία Π.Φ & Sprinklers Παροχή & Πίεση Δικτύου Π.Φ Παροχή & Πίεση δικτύου sprinkler 106

Αποτελέσματα υπολογισμών (για πλήρως υπολογιζόμενα συστήματα) Δίνονται συνοπτικά τα αποτελέσματα των υπολογισμών που συνοδεύουν την μελέτη. Network Type Area Nominal Flow (lpm) Actual Calculated Flow (lpm) Max. calculated flow (lpm) SP-1 Wet A - Παραγωγή 2600 2650 2850 SP-2 Wet B - Αποθήκευση Ρολά 5460 5625 5850 SP-3 Wet C Αποθήκευση Προσωρινή 3250 3325 3750 SP-4 Wet F,G Αποθήκευση έτοιμου 4550 4810 5010 Δίνονται συνοπτικά τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα των συνδυασμένων παροχών. Network Max. calculated flow (lpm) Sprinkler Type Additional flow for hydrants (lpm - combined inside & outside flow) Total Fire Flow (lpm) Duration (min) Minimum Storage Volume (m3) SP-1 2850 CMDA 1900 NFPA 13 4750 120 NFPA 13 570 SP-2 5850 ESFR 950 NFPA 13 6800 60 NFPA 13 408 SP-3 3750 CMDA 1900 NFPA 13 5650 120 NFPA 13 678 SP-4 5010 CMDA 1900 NFPA 13 6910 120 NFPA 13 829 Hydrants only 3840 3840 120 460 107

Αποτελέσματα υπολογισμών (για πλήρως υπολογιζόμενα συστήματα) Δίνονται τα χαρακτηριστικά της αντλίας που χρησιμοποιήθηκε για τον υπολογισμό και προτείνεται για την εγκατάσταση. Π.χ. για συνολική απαίτηση 6910 lpm (415m3/h), επιλέγονται 3 αντλίες (2 πετρελαιοκίνητες & 1 ηλεκτροκίνητη) με τα ακόλουθα χαρακτηριστικά : Pump Type Flow Head Motor P1 Main - Electrical 3500 lpm 75m 75KW, 3~400 V, 50 Hz, 2900 rpm, 210 m3/h P2 Main - Diesel 3500 lpm 210 m3/h P3 Stand by - Diesel 3500 lpm 75m 75m IE3, I N : 130 Amp. 100KW, 2900 rpm, air-cooled 100KW, 2900 rpm, air-cooled 210 m3/h P4 Jockey - Electrical 2 m3/h 80m 1,1KW, 3~400 V, 50 Hz, I N : 2,5 Amp. Vessel volume 20lt. Δίνονται τα χαρακτηριστικά της δεξαμενής αποθήκευσης Π.χ. ωφέλιμος όγκος 870m3. 108

9. Έλεγχος Παρακολούθηση (Παραρτήματα Η & Θ) Τα ακόλουθα στοιχεία της εγκατάστασης πρέπει να ελέγχονται και οι συναγερμοί / ενδείξεις να εμφανίζονται σε πραγματικό χρόνο στους υπεύθυνους για την λειτουργία της εγκατάστασης. Ύπαρξη ροής σε οποιοδήποτε σημείο της εγκατάστασης Πίεση δικτύου πόλης (Alarm χαμηλής), όπου αποτελεί την κύρια πηγή. Στάθμη δεξαμενής νερού Στάθμη δοχείου προπλήρωσης (σε εγκαταστάσεις αρνητικής αναρρόφησης) Θέση βανών αποκοπής (τερματικός διακόπτης) Πίεση δικτύου διανομής (Alarm χαμηλής) Κατάσταση Αντλιών Θερμοκρασία Αντλιοστασίου Κατάσταση Ηλεκτρικής παροχής 109

10. Επιθεώρηση Έλεγχος - Συντήρηση Εβδομαδιαίος έλεγχος (κατά βάση οπτικός. Περιλαμβάνει και θέση σε λειτουργία των αντλιών) Μηνιαίος έλεγχος (έλεγχος μπαταριών φορτιστών) 3-Μηνιαίος έλεγχος (ανασκόπηση τυχόν αλλαγών στο κτίριο που επηρεάζουν την κατηγορία κινδύνου) 6-Μηνιαίος έλεγχος (μετάδοση συναγερμών) Ετήσιος έλεγχος (Δοκιμή ροής σε συνθήκες πλήρους φορτίου) 3-ετής έλεγχος 10-ετής έλεγχος (δεξαμενές) 110

11. Θέση Εγκατάστασης «εκτός» Λειτουργίας (Παράρτημα Ι) Το παράρτημα είναι πληροφοριακό. Όπου η εγκατάσταση τίθεται εκτός λειτουργίας, ο χρήστης, μεταξύ άλλων θα πρέπει να : Ενημερώνει τις αρχές. Προγραμματίζει / εκτελεί εργασίες κατά τρόπο ώστε να ελαχιστοποιεί τα μη λειτουργικά τμήματα της εγκατάστασης Διαθέτει προσωπικό επιτήρησης των χώρων και να λαμβάνει μέτρα στους χώρους εκτέλεσης εργασιών. Στα παραπάνω κρύβεται μια πικρή αλήθεια η οποία αποτυπώνεται στα στατιστικά στοιχεία διεθνώς. Το 64% των περιπτώσεων που το σύστημα δεν λειτούργησε σε φωτιά, οφείλεται σε χειροκίνητη διακοπή / απομόνωση του από τον χρήστη 111

12. Η Αλήθεια των Αριθμών 2007-2011 (U.S) : Πηγή : National Fire Protection Association Fire Analysis and Research Division Στο 91% των περιπτώσεων εκδήλωσης πυρκαιάς σε κτίριο με sprinklers, το σύστημα λειτούργησε. Όπου λειτούργησε ήταν αποτελεσματικό στο 96% των περιπτώσεων Το 88% των πυρκαγιών που αντιμετωπίστηκαν απαίτησαν την λειτουργία 1-2 κεφαλών. Το 50% των συμβάντων εκδηλώθηκε σε κτήρια κατοικιών. Μόνο το 6% αυτών είχαν εγκατάσταση καταιονισμού. 112

Έχει εφαρμοστεί η μελέτη 13. Στοιχεία Ελέγχου & Παραλαβής Έχουν χρησιμοποιηθεί υλικά και εξοπλισμός κατάλληλα για εφαρμογές πυρόσβεσης. Έχουν εγκατασταθεί κεφαλές κατάλληλες για την εφαρμογή (δειγματοληπτικός έλεγχος εγκατεστημένων και εφεδρικών). Υπάρχουν διαθέσιμα τα πιστοποιητικά καταλληλότητας των υλικών Τα πιστοποιητικά συμμόρφωσης των αντλιών με το πρότυπο είναι διαθέσιμα Τα χαρακτηριστικά των αντλιών καλύπτουν τις απαιτήσεις σχεδιασμού Οι κινητήρες των αντλιών έχουν επιλεγεί σύμφωνα με το πρότυπο Ο χώρος του αντλιοστασίου ικανοποιεί τις απαιτήσεις σχεδιασμού (πρόσβαση, καθαριότητα, αερισμός, φωτισμός, θερμοκρασία). Η πηγή νερού ικανοποιεί τις απαιτήσεις σχεδιασμού. Η δεξαμενή φέρει διάταξη ένδειξης στάθμης Δεν χρησιμοποιούνται για αποθήκευση χώροι που δεν προβλέπεται από την μελέτη Η πρόσβαση σε εξοπλισμό και βάνες που επιδέχονται χειρισμούς είναι απρόσκοπτη. 113

Η υδραυλική εγκατάσταση των αντλιών ικανοποιεί το πρότυπο (ιδιαίτερα η γραμμή αναρρόφησης) Η διάταξη δοκιμής των αντλιών έχει κατασκευαστεί και εφοδιαστεί με μετρητική διάταξη (ή μπορεί να προσαρμοστεί φορητή). Η ηλεκτρολογική εγκατάσταση των αντλιών ικανοποιεί το πρότυπο. Έχουν εγκατασταθεί και συνδεθεί οι τερματικοί διακόπτες των βαλβίδων και οργάνων στο σύστημα συναγερμού Εκτελείται δοκιμή παροχής της κάθε αυτόματης αντλίας σε συνθήκες πλήρους φορτίου (με την βοήθεια του κλάδου δοκιμής). Οι μετρούμενες τιμές πρέπει να επιβεβαιώνουν τις ονομαστικές τιμές στις πινακίδες των αντλιών. Ενεργοποιείται ο συναγερμός (διακόπτες ροής, βαλβίδες συναγερμού, υδροκούδουνα) Οι ΠΦ και οι σταθμοί εργαλείων έχουν καθαριστεί και σημανθεί. Οι εύκαμπτοι σωλήνες ΠΦ σε πλήρη έκταση, καλύπτουν τους χώρους Τα φορητά μέσα έχουν εγκατασταθεί σύμφωνα με τα σχέδια 114

Επίλογος Η ενσωμάτωσή του ΕΝ12845 στην νομοθεσία καλύπτει την ενότητα των δικτύων αυτόματης πυρόσβεσης με νερό, διευκολύνοντας τόσο τους Μελετητές στον σχεδιασμό όσο και τις Ελέγχουσες Αρχές στην αποδοχή των συστημάτων. Η εφαρμογή Προτύπων εξασφαλίζει για τον Μελετητή, την ελέγχουσα αρχή και για τον τελικό χρήστη την βέλτιστη ανταπόκριση του σχεδιασμού σε συνθήκες εκδήλωσης πυρκαγιάς. Η διαδικασία παραγωγής έργου όμως δεν σταματάει στην μελέτη. Η ορθή εφαρμογή κατά την κατασκευή, η χρήση πιστοποιημένων υλικών, η εκπαίδευση του προσωπικού και η συντήρηση των συστημάτων συμπληρώνουν την αλυσίδα. Είναι θέμα αρχής να αντιληφθούμε ότι πρόκειται για μια εγκατάσταση με περιορισμένα περιθώρια αστοχίας, που στόχο έχει την προστασία ζωής και περιουσίας, και δεν εξαντλείται στην έγκριση μιας μελέτης ή στην έκδοση ενός πιστοποιητικού.

Σας ευχαριστώ θερμά για την παρουσία σας Χρήστος Δ. Μωυσίδης Μηχανολόγος Μηχανικός Ε.Μ.Π, CPMP ASHRAE, MCIBSE ch.moisidis@gmail.com