ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2014-2019 Έγγραφο συνόδου 24.3.2015 A8-0059/2015 ΕΚΘΕΣΗ σχετικά µε την αίτηση για την άρση της βουλευτικής ασυλίας του Ivan Jakovčić (2014/2169(IMM)) Επιτροπή Νοµικών Θεµάτων Εισηγητής: Tadeusz Zwiefka RR\1055243.doc PE551.925v02-00 Ενωµένη στην πολυµορφία
PR_IMM_Waiver ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ... 3 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ... 6 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ... 12 PE551.925v02-00 2/12 RR\1055243.doc
ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά µε την αίτηση για την άρση της βουλευτικής ασυλίας του Ivan Jakovčić (2014/2169(IMM)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη την αίτηση άρσης της βουλευτικής ασυλίας του κ. Ivan Jakovčić, που υπεβλήθη στις 5 Σεπτεµβρίου 2015 από τον δικηγόρο του ζηµιωθέντος ως ενάγοντος σε σχέση µε ποινική διαδικασία που εκκρεµεί ενώπιον του δηµοτικού δικαστηρίου του Pazin (Κροατία) (αριθ. Κ-143/14), και που ανακοινώθηκε στην ολοµέλεια στις 23 Οκτωβρίου 2014, έχοντας υπόψη τις από 14 Φεβρουαρίου 2014 και 16 Ιανουαρίου 2015 επιστολές του Μόνιµου Αντιπρόσωπου της ηµοκρατίας της Κροατίας στην ΕΕ που επιβεβαιώνουν ότι, βάσει των οικείων διατάξεων του κροατικού δικαίου, ένας ζηµιωθείς µπορεί ως ενάγων να ζητήσει την άρση της ασυλίας ενός Κροάτη βουλευτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αφού άκουσε τον Ivan Jakovčić, σύµφωνα µε το άρθρο 9 παράγραφος 5 του Κανονισµού του, έχοντας υπόψη το άρθρο 8 του Πρωτοκόλλου αριθ. 7 περί των Προνοµίων και Ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και το άρθρο 6 παράγραφος 2 της Πράξης της 20ής Σεπτεµβρίου 1976 περί της εκλογής των µελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου µε άµεση και καθολική ψηφοφορία, έχοντας υπόψη τις αποφάσεις του ικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης µε ηµεροµηνία 12 Μαΐου 1964, 10 Ιουλίου 1986, 15 και 21 Οκτωβρίου 2008, 19 Μαρτίου 2010, 6 Σεπτεµβρίου 2011 και 17 Ιανουαρίου 2013 1, έχοντας υπόψη το ψήφισµά του, της 24ης Απριλίου 2009, σχετικά µε τη βουλευτική ασυλία στην Πολωνία 2, έχοντας υπόψη τα άρθρα 23 και 28 του κανονισµού του Κροατικού Κοινοβουλίου, έχοντας υπόψη το άρθρο 61 παράγραφος 1 του κροατικού Κώδικα Ποινικής ικονοµίας, έχοντας υπόψη το άρθρο 5 παράγραφος 2 το άρθρο 6 παράγραφος 1 και το άρθρο 9 του Κανονισµού του, 1 Απόφαση υπόθεσης 101/63 Wagner κατά Fohrmann και Krier, EU:C:1964:28 Απόφαση υπόθεσης 149/85 Wagner κατά Faure και άλλων, EU:C:1986:310 Απόφαση υπόθεσης Τ-345/05 Mote κατά Κοινοβουλίου, EU:Τ:2008:440 Απόφαση συνεκδικαζοµένων υποθέσεων C-200/07 και C-201/07 Marr κατά De Gregorio και Clemente, EU:C:2008:579 Απόφαση υπόθεσης Τ-42/06 Gollnisch κατά Κοινοβουλίου, EU:Τ:2010:102 Απόφαση υπόθεσης C-163/10 Patriciello, EU:C:2011:543 Απόφαση συνεκδικαζοµένων υποθέσεων T-346/11 και T-347/11 Gollnisch κατά Κοινοβουλίου, EU:T:2013:23. 2 Ψήφισµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 24ης Απριλίου 2009 σχετικά µε τη βουλευτική ασυλία στην Πολωνία (P6_TA(2009)0316). RR\1055243.doc 3/12 PE551.925v02-00
έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Νοµικών Θεµάτων (A8-0059/2015), Α. λαµβάνοντας υπόψη ότι ο δικηγόρος ιδιώτη ενάγοντος ζήτησε την άρση της βουλευτικής ασυλίας ενός µέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του κ. Ivan Jakovčić, σε σχέση µε δικαστική διαδικασία που αφορά πιθανή δυσφήµηση Β. λαµβάνοντας υπόψη ότι, µε την από 14 Φεβρουαρίου 2014 επιστολή του, ο Μόνιµος Αντιπρόσωπος της ηµοκρατίας της Κροατίας στην ΕΕ ενηµέρωσε τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου ότι, ελλείψει ειδικών διαδικαστικών κανόνων όσον αφορά τυχόν αιτήσεις άρσης της ασυλίας Κροατών βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, θα πρέπει να εφαρµόζονται οι διατάξεις που διέπουν τις αιτήσεις άρσης της ασυλίας των µελών του Εθνικού Κοινοβουλίου και ότι, βάσει αυτών των διατάξεων, η αίτηση έγκρισης της προσωρινής κράτησης (προφυλάκισης) ή άσκησης ποινικής δίωξης κατά µέλους του Κοινοβουλίου µπορεί να υποβληθεί από οποιοδήποτε αρµόδιο κρατικό όργανο, από τον ζηµιωθέντα ως ενάγοντα ή από ιδιώτη ενάγοντα Γ. λαµβάνοντας υπόψη ότι, µε επιστολή στις 16 Ιανουαρίου 2015, ο Μόνιµος Αντιπρόσωπος της ηµοκρατίας της Κροατίας στην ΕΕ επιβεβαίωσε επίσηµα ότι η δικαστική διαδικασία στο πλαίσιο της οποίας ζητήθηκε η άρση της ασυλίας του κ. Jakovčić πράγµατι εκκρεµεί ενώπιον του αρµόδιου δικαστηρίου στην Κροατία. λαµβάνοντας υπόψη ότι, σύµφωνα µε το άρθρο 8 του Πρωτοκόλλου περί των Προνοµίων και Ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν υπόκεινται σε έρευνα, κράτηση ή δίωξη για γνώµη ή ψήφο δοθείσα κατά την άσκηση των καθηκόντων τους Ε. λαµβάνοντας υπόψη ότι σκοπός του άρθρου είναι να διασφαλίζει ότι οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διαθέτουν κατ αρχήν ελευθερία λόγου, ωστόσο, το δικαίωµα αυτό δεν τους επιτρέπει να εξυβρίζουν, να συκοφαντούν, να υποκινούν σε µισαλλοδοξία ή να προσβάλλουν την τιµή και την υπόληψη των άλλων ΣΤ. λαµβάνοντας υπόψη ότι η αίτηση άρσης της ασυλίας αφορά ποινική δίωξη που έχει ασκηθεί κατά του κ. Jakovčić βάσει του άρθρου 147, παράγραφοι 1 και 2 του κροατικού Ποινικού Κώδικα, σε σχέση µε δυσφηµιστικές δηλώσεις που φέρεται ότι έκανε στη διάρκεια συνέντευξης προς την HRT, την Κροατική Ραδιοτηλεόραση, στις 22 Ιουλίου 2014 Ζ. λαµβάνοντας υπόψη ότι, βάσει του άρθρου 61 παράγραφος 1 του κροατικού Κώδικα Ποινικής ικονοµίας (Zakon o kaznenom postupku) σε περίπτωση δίωξης από ιδιώτη, η ιδιωτική αίτηση πρέπει να υποβληθεί εντός τριών µηνών από την ηµέρα κατά την οποία το εξουσιοδοτηµένο φυσικό ή νοµικό πρόσωπο έλαβε γνώση του αδικήµατος και του δράστη Η. λαµβάνοντας υπόψη ειδικότερα ότι, σύµφωνα µε το άρθρο 9 παράγραφος 2 του Κανονισµού του Κοινοβουλίου, οι αιτήσεις άρσης της ασυλίας πρέπει να εξετάζονται χωρίς καθυστέρηση, αλλά να λαµβάνεται υπόψη η σχετική περιπλοκότητά τους Θ. λαµβάνοντας υπόψη ότι ο κ. Jakovči ήταν βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τη στιγµή της συνέντευξης λαµβάνοντας υπόψη όµως ότι οι δηλώσεις που φέρεται ότι PE551.925v02-00 4/12 RR\1055243.doc
έγιναν αφορούν θέµα που ανάγεται σε χρόνο όπου αυτός δεν είχε αυτή την ιδιότητα Ι. λαµβάνοντας υπόψη ότι, κατά συνέπεια, η συγκεκριµένη δήλωση του κ. Jakovčić δεν έχει άµεση και προφανή σχέση µε την άσκηση των καθηκόντων του ως βουλευτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ούτε συνιστά γνώµη εκφρασθείσα ή ψήφο δοθείσα κατά την άσκηση των καθηκόντων του ως βουλευτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υπό την έννοια του άρθρο 8 του Πρωτοκόλλου αριθ. 7 ΙΑ. λαµβάνοντας υπόψη ότι ο κ. Jakovčić δεν µπορεί κατά συνέπεια να θεωρηθεί ότι ενεργούσε εν τη ασκήσει των καθηκόντων του ως µέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 1. εκτιµά πως η αίτηση άρσης της ασυλίας του κ. Jakovčić έχει υποβληθεί από την αρµόδια αρχή, κατά την έννοια του άρθρου 9 παράγραφος 1 του Κανονισµού, και ότι γι' αυτό το λόγο, πρέπει να θεωρηθεί παραδεκτή εκτιµά περαιτέρω πως, βάσει του άρθρου 9 παράγραφος 2 του Κανονισµού του, δεν µπορεί να επιβληθεί καµία προθεσµία στο Κοινοβούλιο για να αποφασίσει πάνω σε µια αίτηση άρσης της ασυλίας 2. αποφασίζει να άρει την ασυλία του Ivan Jakovčić 3. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει αµέσως την παρούσα απόφαση και την έκθεση της αρµόδιας επιτροπής του στις αρµόδιες αρχές της ηµοκρατίας της Κροατίας και στον Ivan Jakovčić. RR\1055243.doc 5/12 PE551.925v02-00
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 1. Ιστορικό Ο κ. Georg List, διεθνής επιχειρηµατίας, προσπαθεί να κατασκευάσει ένα γήπεδο πόλο στην περιοχή Motovun της Κροατίας από το 2002. Παρά τις µεγάλες επενδύσεις, το έργο δεν έχει ακόµη αρχίσει να λειτουργεί, λόγω των πολιτικών και διοικητικών εµποδίων που ο κ. List φέρεται να αντιµετωπίζει και που τον έκαναν να κατηγορήσει δηµόσια τις τοπικές αρχές, µεταξύ άλλων και µε ισχυρισµούς περί πιθανής δωροδοκίας. Στις 22 Ιουλίου 2014, κληθείς από δηµοσιογράφο να σχολιάσει τους ισχυρισµούς του κ. List, ο κ. Ivan Jakovčić, µέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από 1ης Ιουλίου 2014, και πρώην Κυβερνήτης του Νοµού της Ίστριας, όπου βρίσκεται ο συγκεκριµένος χώρος, έκανε την ακόλουθη δήλωση, που δηµοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα της HRT (κροατικής ραδιοτηλεόρασης): «εν σχολιάζω ηλιθίους». Ο κ. List αποφάσισε να καταθέσει µήνυση κατά του κ. Jakovčić για αυτή την δήλωση την οποία θεωρεί δυσφηµιστική. Κατά τη συνεδρίαση της 23ης Οκτωβρίου 2014, ο Πρόεδρος ανακοίνωσε, σύµφωνα µε το άρθρο 9 παράγραφος 1 του Κανονισµού, ότι έλαβε επιστολή από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του κ. List, µε την οποία ζητείται η άρση της ασυλίας του Ivan Jakovčić ώστε να κινηθεί ποινική διαδικασία κατ' αυτού. Ο Πρόεδρος διαβίβασε την αίτηση στην Επιτροπή Νοµικών Θεµάτων, σύµφωνα µε το άρθρο 9 παράγραφος 1. Στις 9 Μαρτίου 2015, η Επιτροπή άκουσε τον κ. Jakovčić, δυνάµει του άρθρου 9 παράγραφος 5. 2. Νοµοθεσία και διαδικασία σχετικά µε την ασυλία των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Το άρθρο 8 του Πρωτοκόλλου αριθ. 7 περί των Προνοµίων και Ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει ως εξής: Άρθρο 8 Τα µέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν υπόκεινται σε κανενός είδους ανάκριση, κράτηση ή άλλη νοµική ενέργεια για γνώµη ή ψήφο που δόθηκε κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Τα άρθρα 5, 6 και 9 του Κανονισµού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχουν ως εξής: Άρθρο 5 - Προνόµια και ασυλίες 1. Οι βουλευτές απολαύουν των προνοµίων και ασυλιών που προβλέπονται στο πρωτόκολλο περί των προνοµίων και ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. PE551.925v02-00 6/12 RR\1055243.doc
2. Η βουλευτική ασυλία δεν αποτελεί προσωπικό προνόµιο των βουλευτών, αλλά εγγύηση της ανεξαρτησίας του Κοινοβουλίου στο σύνολό του και των βουλευτών του. (...) Άρθρο 6 - Άρση της βουλευτικής ασυλίας 1. Το Κοινοβούλιο, κατά την άσκηση των εξουσιών του σχετικά µε τα προνόµια και τις ασυλίες, ενεργεί µε σκοπό τη διατήρηση της ακεραιότητάς του ως δηµοκρατικής νοµοθετικής συνέλευσης και τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας των βουλευτών του κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Κάθε αίτηση για άρση της ασυλίας αξιολογείται σύµφωνα µε τα άρθρα 7, 8 και 9 του πρωτοκόλλου περί των προνοµίων και ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και µε τις αρχές που αναφέρονται στο παρόν άρθρο. (...) Άρθρο 9 - ιαδικασίες σχετικά µε την ασυλία 1. Κάθε αίτηση η οποία απευθύνεται στον Πρόεδρο από αρµόδια αρχή κράτους µέλους µε σκοπό την άρση της ασυλίας ενός βουλευτή, ή από βουλευτή ή πρώην βουλευτή µε σκοπό την προάσπιση των προνοµίων και της ασυλίας, ανακοινώνεται στην Ολοµέλεια και παραπέµπεται στην αρµόδια επιτροπή. (...) 2. Η επιτροπή εξετάζει χωρίς καθυστέρηση, αλλά λαµβάνοντας υπόψη την σχετική περιπλοκότητά τους, τις αιτήσεις για άρση της ασυλίας ή για προάσπιση των προνοµίων και της ασυλίας. 3. Η επιτροπή καταρτίζει πρόταση αιτιολογηµένης απόφασης που περιορίζεται σε σύσταση για την έγκριση ή την απόρριψη της αίτησης άρσης της ασυλίας ή προάσπισης της ασυλίας και των προνοµίων. 4. Η επιτροπή µπορεί να ζητήσει από την ενδιαφερόµενη αρχή να της παράσχει οποιαδήποτε πληροφορία ή επεξήγηση θεωρεί αναγκαία προκειµένου να σχηµατίσει γνώµη για το εάν η ασυλία πρέπει να αρθεί ή να προασπισθεί. 5. Ο ενδιαφερόµενος βουλευτής πρέπει να έχει την ευκαιρία να εκφράσει την άποψή του, µπορεί να προσκοµίσει οποιαδήποτε έγγραφα ή άλλα γραπτά στοιχεία θεωρεί χρήσιµα και µπορεί να εκπροσωπηθεί από άλλον βουλευτή. Ο βουλευτής δεν παρίσταται στις συζητήσεις σχετικά µε την αίτηση άρσης ή υπεράσπισης της ασυλίας του, παρά µόνο στην ίδια την ακρόαση. Ο πρόεδρος της επιτροπής καλεί τον βουλευτή σε ακρόαση, προσδιορίζοντας την ηµεροµηνία και την ώρα αυτής. Ο βουλευτής δύναται να παραιτηθεί του δικαιώµατος ακρόασης. Εάν ο βουλευτής δεν παραστεί στην ακρόαση σύµφωνα µε την εν λόγω πρόσκληση, λογίζεται ότι παραιτήθηκε του δικαιώµατος ακρόασης, εκτός εάν ζητήσει να µη συµµετάσχει στην ακρόαση κατά την προτεινόµενη ηµεροµηνία και ώρα, αιτιολογώντας την απουσία του. Ο πρόεδρος της επιτροπής αποφασίζει εάν θα κάνει δεκτή την ως άνω αίτηση, λαµβάνοντας υπόψη τους εκτιθέµενους λόγους κατά της απόφασης του προέδρου δεν επιτρέπεται προσφυγή. RR\1055243.doc 7/12 PE551.925v02-00
Εάν ο πρόεδρος της επιτροπής δεχθεί την αίτηση, καλεί τον βουλευτή σε ακρόαση σε νέα ηµεροµηνία και ώρα. Εάν ο βουλευτής αγνοήσει τη δεύτερη πρόσκληση σε ακρόαση, η διαδικασία συνεχίζεται χωρίς να έχει ακουσθεί ο βουλευτής. Στην περίπτωση αυτή, δεν γίνονται δεκτές περαιτέρω αιτήσεις ακρόασης ή µη συµµετοχής σε αυτή. 6. Όταν η αίτηση ζητεί την άρση της ασυλίας για διαφόρους λόγους, ο κάθε ένας από αυτούς µπορεί να αποτελέσει αντικείµενο ξεχωριστής απόφασης. Η έκθεση της επιτροπής µπορεί, κατ εξαίρεση, να προτείνει την άρση της ασυλίας µόνο για τις ποινικές διώξεις ενώ, µέχρις ότου εκδοθεί τελεσίδικη απόφαση, ο βουλευτής έχει ασυλία από κάθε µορφή σύλληψης ή κράτησης ή οποιοδήποτε άλλο µέτρο τον παρεµποδίζει στην άσκηση των καθηκόντων που προβλέπει η εντολή του. 7. Η επιτροπή µπορεί να διατυπώσει αιτιολογηµένη γνώµη σχετικά µε την αρµοδιότητα της εν λόγω αρχής και σχετικά µε το παραδεκτό της αίτησης, αλλά δεν αποφαίνεται σε καµία περίπτωση για την ενοχή ή µη βουλευτών ούτε για το σκόπιµο ή µη της ποινικής δίωξης για την έκφραση γνώµης ή τις πράξεις που τους καταλογίζονται, ακόµη και στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η εξέταση της αίτησης παρέχει στην επιτροπή εµπεριστατωµένες πληροφορίες για την υπόθεση. (...) 3. Αιτιολόγηση της προταθείσας απόφασης α) το παραδεκτό της αίτησης άρσης της ασυλίας που υποβάλλεται από ιδιώτη εδοµένου ότι την αίτηση για την άρση της ασυλίας του κ. Jakovčić υπέβαλε ο δικηγόρος του ζηµιωθέντος και όχι µια δηµόσια αρχή, κατ αρχάς πρέπει να εξεταστεί το παραδεκτό της αίτησης άρσης της ασυλίας που υποβάλλεται από ιδιώτη. Το άρθρο 9 παράγραφος 7 του Κανονισµού επιτρέπει στην αρµόδια επιτροπή «να διατυπώσει αιτιολογηµένη γνώµη σχετικά µε την αρµοδιότητα της εν λόγω αρχής και σχετικά µε το παραδεκτό της αίτησης». Με την από 14 Φεβρουαρίου 2014 επιστολή του ήτοι πριν ξεκινήσει η τρέχουσα κοινοβουλευτική περίοδος και υποβληθεί η αίτηση άρσης της ασυλίας του κ. Jakovčić, απαντώντας σε ερώτηµα που εστάλη σε όλα τα κράτη µέλη, ο Μόνιµος Αντιπρόσωπος της ηµοκρατίας της Κροατίας στην ΕΕ ενηµέρωσε τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου ότι, ελλείψει ειδικών διαδικαστικών κανόνων όσον αφορά τυχόν αιτήσεις άρσης της ασυλίας Κροατών βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, θα πρέπει να εφαρµόζονται οι διατάξεις που διέπουν τις αιτήσεις άρσης της ασυλίας των µελών του Εθνικού Κοινοβουλίου. Ειδικότερα, το άρθρο 23 του κανονισµού του Κροατικού Κοινοβουλίου έχει ως εξής: Τα µέλη του Κοινοβουλίου έχουν νοµική ασυλία από την ηµεροµηνία της σύστασης του Κοινοβουλίου έως το τέλος της θητείας τους. Όταν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την προσωρινή κράτηση (προφυλάκιση) ενός µέλους του Κοινοβουλίου ή για την άσκηση ποινικών διώξεων εις βάρος ενός µέλους του Κοινοβουλίου, το PE551.925v02-00 8/12 RR\1055243.doc
αρµόδιο κρατικό όργανο, ή ο ζηµιωθείς ως ενάγων, ή ένας ιδιώτης ενάγων υποχρεούται να ζητήσει τη σχετική έγκριση του Κοινοβουλίου. Μαζί µε την αίτηση που αναφέρεται στην παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου, ο ιδιώτης ενάγων προσκοµίζει επίσης απόδειξη ότι έχει ασκήσει αγωγή ενώπιον αρµόδιου δικαστηρίου. Η αίτηση έγκρισης της προσωρινής κράτησης (προφυλάκισης) ή άσκησης ποινικής δίωξης κατά µέλους του Κοινοβουλίου πρέπει να υποβληθεί στον Πρόεδρο του Κοινοβουλίου από το αρµόδιο κρατικό όργανο ή τον ζηµιωθέντα ως ενάγοντα ή τον ιδιώτη ενάγοντα, για διαβίβαση στην Επιτροπή ιαπίστευσης και Προνοµίων. Το άρθρο 28 του κανονισµού του Κροατικού Κοινοβουλίου έχει ως εξής: Εάν το Κοινοβούλιο ή η Επιτροπή ιαπίστευσης και Προνοµίων δώσει άδεια για την προσωρινή κράτηση (προφυλάκιση) ή την άσκηση ποινικής δίωξης κατά µέλους του Κοινοβουλίου, µπορεί να εκδοθεί διαταγή για προσωρινή κράτηση (προφυλάκιση) ή για άσκηση ποινικής διαδικασίας κατά µέλους του Κοινοβουλίου, αλλά µόνο για την αξιόποινη πράξη για την οποία χορηγήθηκε η άδεια. Συνεπάγεται, µεταξύ άλλων, ότι, σύµφωνα µε τις διατάξεις αυτές, το αίτηµα να κινηθεί ποινική διαδικασία κατά µέλους µπορεί να υποβληθεί από οποιοδήποτε αρµόδιο κρατικό όργανο, από τον ζηµιωθέντα ως ενάγοντα ή από ιδιώτη ενάγοντα. Η περίπτωση των αιτήσεων άρσης της ασυλίας που υποβλήθηκαν από ιδιώτες δεν είναι νέα στο Κοινοβούλιο. Στο ψήφισµά του της 24ης Απριλίου 2009 σχετικά µε τη βουλευτική ασυλία στην Πολωνία, το Κοινοβούλιο ζητεί από τα κράτη µέλη να διασφαλίσουν ώστε οι αιτήσεις άρσης ασυλίας των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να διαβιβάζονται πάντα από την «αρµόδια αρχή» σύµφωνα µε το άρθρο 9 παράγραφος 1 του Κανονισµού, προκειµένου να διασφαλίζεται η τήρηση των διατάξεων του ουσιαστικού και δικονοµικού εθνικού δικαίου, συµπεριλαµβανοµένων των διαδικαστικών δικαιωµάτων των ιδιωτών, καθώς και των εξουσιών του Κοινοβουλίου 1 Προς αποφυγή κάθε αµφιβολίας και για να µπορέσει η επιτροπή να καταλήξει σε απόφαση για την εν λόγω αίτηση, µε την επιστολή του της 8 εκεµβρίου 2014, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Νοµικών Θεµάτων ζήτησε από τον Μόνιµο Αντιπρόσωπο της ηµοκρατίας της Κροατίας να επιβεβαιώσει ότι η δικαστική διαδικασία στο πλαίσιο της οποίας ζητήθηκε η άρση της ασυλίας του κ. Jakovčić πράγµατι εκκρεµεί ενώπιον του αρµόδιου δικαστηρίου στην Κροατία. Με επιστολή στις 16 Ιανουαρίου 2015, ο Μόνιµος Αντιπρόσωπος επιβεβαίωσε επίσηµα την ύπαρξη της εν λόγω διαδικασίας. Φαίνεται επίσης ότι, βάσει του άρθρου 61 παράγραφος 1 του κροατικού Κώδικα Ποινικής ικονοµίας (Zakon o kaznenom postupku) σε περίπτωση δίωξης από ιδιώτη, η ιδιωτική αίτηση πρέπει να υποβληθεί εντός τριών µηνών από την ηµέρα κατά την οποία το εξουσιοδοτηµένο φυσικό ή νοµικό πρόσωπο έλαβε γνώση του αδικήµατος και του δράστη. 1 Βλ. ψήφισµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 24ης Απριλίου 2009 σχετικά µε τη βουλευτική ασυλία στην Πολωνία (P6_TA(2009)0316). RR\1055243.doc 9/12 PE551.925v02-00
Όταν ζήτησε την άρση της ασυλίας του κ. Jakovčić, ο δικηγόρος του ζηµιωθέντος ζήτησε επίσης να λάβει το Κοινοβούλιο την απόφασή του πριν από τη λήξη της τρίµηνης προθεσµίας παραγραφής που προβλέπεται στο άρθρο 61 παράγραφος 1 του κροατικού Κώδικα Ποινικής ικονοµίας. Η περίοδος αυτή άρχισε στις 22 Ιουλίου 2014, όταν ο κ. Jakovčić φέρεται να έκανε την υπό εξέταση δήλωση. Αν και η επιτροπή λαµβάνει υπόψη της αυτή την απαίτηση του κροατικού δικαίου, θεωρεί ότι το νοµικό πλαίσιο που ισχύει για το Κοινοβούλιο προβλέπει τη διεξοδική εξέταση των αιτήσεων άρσης της ασυλίας, η οποία ως εκ τούτου δεν υπόκειται σε καµία προθεσµία. Ειδικότερα, σύµφωνα µε το άρθρο 9 παράγραφος 2 του Κανονισµού, οι αιτήσεις άρσης της ασυλίας πρέπει να εξετάζονται χωρίς καθυστέρηση, αλλά να λαµβάνεται υπόψη η σχετική περιπλοκότητά τους. Εκτός από αυτή τη γενική αρχή, υπάρχουν συγκεκριµένες διαδικαστικές απαιτήσεις που συνεπάγονται ότι δεν µπορεί ευλόγως να οριστεί προθεσµία στο Κοινοβούλιο: το άρθρο 9 παράγραφος 4 επιτρέπει στην αρµόδια επιτροπή να ζητήσει από την ενδιαφερόµενη αρχή να της παράσχει οποιαδήποτε πληροφορία θεωρεί αναγκαία προκειµένου να σχηµατίσει γνώµη για το εάν η ασυλία πρέπει να αρθεί ή όχι και, κυρίως, το άρθρο 9 παράγραφος 5 παρέχει στο ενδιαφερόµενο µέλος το δικαίωµα να ακουστεί και να προσκοµίσει οποιαδήποτε έγγραφα ή άλλα γραπτά αποδεικτικά στοιχεία πριν η επιτροπή λάβει την απόφασή της. Οι απαιτήσεις αυτές αποδεικνύουν ότι το Κοινοβούλιο δικαιούται να έχει όσο χρόνο απαιτηθεί για να λάβει την απόφασή του σχετικά µε αίτηση άρσης της ασυλίας και ότι δεν µπορεί, ως εκ τούτου, να του επιβληθεί καµία διορία. Σε κάθε περίπτωση, σύµφωνα µε την επιστολή του Μόνιµου Αντιπροσώπου της 16 Ιανουαρίου 2015, το αρµόδιο δικαστήριο αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία έως ότου το Κοινοβούλιο αποφασίσει. Ο ζηµιωθείς άσκησε έφεση κατά της δικαστικής απόφασης, αλλά εξ όσων γνωρίζει η Επιτροπή δεν έχει ακόµη ληφθεί απόφαση σχετικά. Βάσει των ανωτέρω, η επιτροπή θεωρεί ότι η αίτηση άρσης της ασυλίας του κ. Jakovčić έχει υποβληθεί από την αρµόδια αρχή, κατά την έννοια του άρθρου 9 παράγραφος 1 του Κανονισµού. Η αίτηση πρέπει, εποµένως, να κριθεί παραδεκτή. Επίσης, η επιτροπή θεωρεί ότι, βάσει ιδίως του άρθρου 9 παράγραφοι 2, 4 και 5 του Κανονισµού, δεν µπορεί να επιβληθεί καµία προθεσµία στο Κοινοβούλιο για να αποφασίσει πάνω σε µια αίτηση άρσης της ασυλίας. β) το πεδίο εφαρµογής της βουλευτικής ασυλίας και η δυνατότητα εφαρµογής της στη συγκεκριµένη περίπτωση Βάσει των προαναφερθέντων πραγµατικών περιστατικών, στην υπόθεση αυτή ισχύει το άρθρο 8 του Πρωτοκόλλου αριθ. 7 περί των Προνοµίων και Ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η έννοια της «γνώµης» κατά το άρθρο αυτό πρέπει να ερµηνεύεται διασταλτικά και να καλύπτει κάθε άποψη ή δήλωση η οποία αντιστοιχεί, µε βάση το περιεχόµενό της, στην έκφραση υποκειµενικών εκτιµήσεων 1. 1 Απόφαση υπόθεσης Patriciello, ένθ. αν. παράγραφος 32. PE551.925v02-00 10/12 RR\1055243.doc
Για να καλύπτεται από την ασυλία, σύµφωνα µε το άρθρο 8 του Πρωτοκόλλου, η γνώµη του ευρωβουλευτή πρέπει να έχει διατυπωθεί «κατά την άσκηση των καθηκόντων [του]», εποµένως, προϋποτίθεται η ύπαρξη συνδέσµου µεταξύ της εκφρασθείσας γνώµης και των βουλευτικών καθηκόντων 1. Το ικαστήριο θεωρεί ότι το άρθρο 8 του Πρωτοκόλλου πρέπει να ερµηνευθεί ως εξής: παρ όλον ότι η βουλευτική ασυλία καλύπτει ουσιαστικά δηλώσεις που έγιναν εντός των χώρων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δεν αποκλείεται δήλωση στην οποία προέβη βουλευτής του ΕΚ εκτός των ως άνω χώρων να µπορεί να συνιστά γνώµη εκφρασθείσα κατά την άσκηση των καθηκόντων του. Συνεπώς, η ύπαρξη ή µη τέτοιας γνώµης δεν εξαρτάται από τον τόπο στον οποίο έγινε η δήλωση αλλά, αντιθέτως, από τη φύση της και το περιεχόµενό της 2. Αυτό ισχύει ακόµη περισσότερο στις σύγχρονες δηµοκρατίες, όπου οι πολιτικές συζητήσεις γίνονται όχι µόνο εντός του Κοινοβουλίου, αλλά και µέσω των µέσων επικοινωνίας, που κυµαίνονται από δηλώσεις στον τύπο µέχρι δηλώσεις στο ιαδίκτυο. Ωστόσο, το ικαστήριο έχει καταστήσει σαφές ότι ο σύνδεσµος µεταξύ της εκφρασθείσας γνώµης και των βουλευτικών καθηκόντων πρέπει να είναι άµεσος και πρόδηλος 3. Εποµένως, απόλυτη ασυλία σύµφωνα µε το άρθρο 8 µπορεί, γενικά, να ισχύει επίσης για τις γνώµες που µπορεί να θεωρηθούν υπερβολικές, ενοχλητικές ή προσβλητικές, υπό τον όρο ότι συνδέονται άµεσα και προφανώς µε την άσκηση των κοινοβουλευτικών καθηκόντων. Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι, λόγω της φύσης και του περιεχοµένου της, η δήλωση του κ. Jakovčić δεν έχει άµεση και προφανή σχέση µε την άσκηση των καθηκόντων του ως βουλευτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ούτε συνιστά γνώµη εκφρασθείσα ή ψήφο δοθείσα κατά την άσκηση των καθηκόντων του ως βουλευτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υπό την έννοια του άρθρο 8 του Πρωτοκόλλου. Ειδικότερα, τα προαναφερθέντα περιστατικά δείχνουν ότι, παρόλο που η δήλωση έγινε ενόσω ο κ. Jakovčić ήταν ήδη µέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αναφέρεται σε ζήτηµα που ανάγεται σε χρόνο κατά τον οποίο αυτός δεν διέθετε ακόµη την ιδιότητα αυτή. 4. Συµπέρασµα Βάσει των ανωτέρω, και µετά την εξέταση των λόγων που συνηγορούν υπέρ και κατά της άρσης της ασυλίας του βουλευτή, η Επιτροπή Νοµικών Θεµάτων συνιστά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να άρει την βουλευτική ασυλία του κ. Jakovčić. 1 Απόφαση υπόθεσης Patriciello, ένθ. αν. παράγραφος 33. 2 Απόφαση υπόθεσης Patriciello, ένθ. αν. παράγραφος 30. 3 Απόφαση υπόθεσης Patriciello, ένθ. αν. παράγραφος 35. RR\1055243.doc 11/12 PE551.925v02-00
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Ηµεροµηνία έγκρισης 24.3.2015 Αποτέλεσµα της τελικής ψηφοφορίας +: : 0: 19 2 1 Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία Joëlle Bergeron, Marie-Christine Boutonnet, Jean-Marie Cavada, Therese Comodini Cachia, Mady Delvaux, Andrzej Duda, Laura Ferrara, Enrico Gasbarra, Mary Honeyball, Dietmar Köster, Gilles Lebreton, António Marinho e Pinto, Jiří Maštálka, Evelyn Regner, Pavel Svoboda, Axel Voss, Tadeusz Zwiefka, Κώστας Χρυσόγονος, Емил Радев Mario Borghezio, Daniel Buda, Pascal Durand, Jytte Guteland, Heidi Hautala, Victor Negrescu, Giovanni Toti PE551.925v02-00 12/12 RR\1055243.doc