ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2004 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων /2232(INI) ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με τη βουλευτική ασυλία στην Πολωνία (2008/2232(INI)) Επιτροπή Νομικών Θεμάτων Εισηγήτρια: Diana Wallis PR\ doc PE v02-00

2 PR_INI ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ...3 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ...7 PE v /15 PR\ doc

3 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τη βουλευτική ασυλία στην Πολωνία (2008/2232(INI)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη τα άρθρα 9 και 10 του πρωτοκόλλου της 8ης Απριλίου 1965 περί των προνομίων και ασυλιών των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, έχοντας υπόψη το άρθρο 12, παράγραφος 3, της πράξης της 20ής Σεπτεμβρίου 1976 περί καθιερώσεως άμεσων γενικών εκλογών των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έχοντας υπόψη το άρθρο 105 του Συντάγματος της Δημοκρατίας της Πολωνίας της 2ας Απριλίου 1997, έχοντας υπόψη το άρθρο 7β του πολωνικού νόμου της 9ης Μαΐου 1996 σχετικά με την εκτέλεση της εντολής του βουλευτή ή γερουσιαστή, έχοντας υπόψη τα άρθρα 9 και 142 του πολωνικού νόμου της 23ης Ιανουαρίου 2004 για τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έχοντας υπόψη τα άρθρα 6 και 7 του Κανονισμού του, έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Ιουνίου σχετικά με την τροποποίηση της απόφασης της 4ης Ιουνίου 2003 για την έγκριση του καθεστώτος των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 1, έχοντας υπόψη το άρθρο 45 του Κανονισμού του, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (A6-0000/2009), A. λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τη διάρκεια της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου, το Κοινοβούλιο και η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων του Κοινοβουλίου ως αρμόδια επιτροπή εξέτασαν ορισμένες αιτήσεις άρσης της ασυλίας βουλευτών εκλεγμένων στην Πολωνία και αντιμετώπισαν δυσκολίες κατά την ερμηνεία της νομοθεσίας που ενδεχομένως χρήζει εφαρμογής στην περίπτωση των εν λόγω βουλευτών, B. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αρμόδια επιτροπή κλήθηκε ειδικότερα να αποφανθεί περί του παραδεκτού αιτήσεων άρσης ασυλίας που υποβλήθηκαν απευθείας από ιδιώτες στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με το πολωνικό δίκαιο ένας ιδιώτης έχει δικαίωμα να υποβάλει απευθείας αίτηση στο πολωνικό κοινοβούλιο (Sejm - Δίαιτα ή Senat - Γερουσία) για την άρση της ασυλίας ενός μέλους του εν λόγω κοινοβουλίου σε περίπτωση αδικήματος που υπόκειται σε δίωξη από ιδιώτη κατήγορο, και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σχετικές διατάξεις του πολωνικού δικαίου δεν φαίνεται να λαμβάνουν σαφώς υπόψη όλα τα δυνητικά σενάρια σε περίπτωση ποινικών διαδικασιών για αδικήματα που υπόκεινται σε δίωξη από ιδιώτη κατήγορο, 1 ΕΕ C 133 E της , σελ. 48. PR\ doc 3/15 PE v02-00

4 Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εν λόγω διατάξεις ισχύουν και για τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που εκλέγονται στην Πολωνία, παρόλο που το παραδεκτό τέτοιων αιτήσεων θέτει σύνθετα ζητήματα ως προς τον Κανονισμό του Κοινοβουλίου, και ιδίως το άρθρο 6, παράγραφος 2, που αναφέρεται στην «αρμόδια αρχή», Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με το άρθρο 7, παράγραφος 7, του Κανονισμού η αρμόδια επιτροπή αποφαίνεται περί του παραδεκτού των αιτήσεων άρσης ασυλίας, καθώς και περί της αρμοδιότητας της εθνικής αρχής να υποβάλει την εν λόγω αίτηση λαμβάνοντας υπόψη, ωστόσο, ότι, με τις υπάρχουσες διατάξεις, η εμφανής σύγκρουση μεταξύ των σχετικών διατάξεων της πολωνικής νομοθεσίας και του Κανονισμού δεν μπορεί να επιλυθεί παρά κρίνοντας μη παραδεκτές τις αιτήσεις άρσης ασυλίας που υποβάλλονται από ιδιώτες, E. λαμβάνοντας υπόψη ότι σκοπός του άρθρου 6, παράγραφος 2, είναι να διασφαλίσει ότι το Κοινοβούλιο λαμβάνει μόνο αιτήσεις σε διαδικασίες των οποίων έχουν επιληφθεί οι αρχές ενός κράτους μέλους λαμβάνοντας υπόψη ότι το εν λόγω άρθρο εγγυάται στο Κοινοβούλιο ότι οι αιτήσεις άρσης ασυλίας που λαμβάνει συνάδουν με την εθνική νομοθεσία τόσο ως προς το ουσιαστικό όσο και ως προς το τυπικό μέρος, κάτι που με τη σειρά του συνιστά επιπλέον εγγύηση ότι, όταν το Κοινοβούλιο αποφανθεί στο πλαίσιο των διαδικασιών του για τις ασυλίες, η απόφασή του θα συνάδει τόσο με την εθνική νομοθεσία του κράτους μέλους όσο και με τις εξουσίες που διαθέτει το Κοινοβούλιο λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν σαφείς αναφορές στην έννοια της «αρχής» σε άλλες διατάξεις των άρθρων 6 και 7 στο πλαίσιο των διαδικασιών για την ασυλία, ΣΤ.λαμβάνοντας υπόψη ότι ο χαρακτηρισμός των αιτήσεων άρσης ασυλίας που υποβάλλονται από ιδιώτες ως μη παραδεκτές δεν συνιστά τη δέουσα αντιμετώπιση, διότι αυτό θα έπληττε τα δικαιώματά τους στο πλαίσιο ένδικων διαδικασιών και δεν θα επέτρεπε στους κατηγόρους σε ορισμένες περιπτώσεις διώξεων να ζητήσουν άρση της ασυλίας λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι οδηγεί σε άδικη και άνιση μεταχείριση των αιτούντων, Ζ. λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι είναι αρμοδιότητα των κρατών μελών να ρυθμίσουν την άσκηση αυτών των δικαιωμάτων όσον αφορά τους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έχοντας υπόψη τους κανόνες και τις διαδικασίες που διέπουν τη λειτουργία του, H. λαμβάνοντας υπόψη ότι με τις επιστολές της 29ης Σεπτεμβρίου 2004 και της 9ης Μαρτίου 2005, 25 κράτη μέλη κλήθηκαν, σύμφωνα με το άρθρο 7, παράγραφος 12, να δηλώσουν τις αρχές που είναι αρμόδιες να υποβάλλουν αιτήσεις άρσης της ασυλίας ενός βουλευτή λαμβάνοντας υπόψη ότι επί του παρόντος, έχουν απαντήσει μόνο η Αυστρία, το Βέλγιο, η Τσεχική Δημοκρατία, η Κύπρος, η Δανία, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Γερμανία, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Ιταλία, η Λιθουανία, οι Κάτω Χώρες, η Πορτογαλία, η Σλοβενία, η Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις συζητήσεις της η αρμόδια επιτροπή ασχολήθηκε, επίσης, με το θέμα των δυνητικών συνεπειών της άρσης της βουλευτικής ασυλίας στις περιπτώσεις βουλευτών που εξελέγησαν στην Πολωνία, Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι εάν ένας βουλευτής κριθεί ένοχος από το δικαστήριο και PE v /15 PR\ doc

5 τιμωρηθεί για εκ προθέσεως αξιόποινη πράξη που υπόκειται σε δίωξη από εισαγγελική αρχή, η άρση της ασυλίας ενδέχεται να οδηγήσει σε αυτόματη απώλεια της εκλογιμότητάς του με αποτέλεσμα την απώλεια της έδρας του, ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή η αυτόματη διαδικασία συνιστά, de facto, μία επιπλέον ποινική κύρωση που επιβάλλεται σε συνδυασμό με την καταδίκη, ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στην πράξη ακόμη και ελάσσονα αδικήματα είναι δυνατόν να οδηγήσουν σε απώλεια εκλογιμότητας, παρά την απαίτηση ότι για να οδηγήσει σε απώλεια εκλογιμότητας ένα αδίκημα πρέπει να υπόκειται σε δίωξη από εισαγγελική αρχή και να έχει διαπραχθεί εκ προθέσεως, ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχει ανάλογη διάταξη σε ισχύ για τα μέλη του πολωνικού κοινοβουλίου (Δίαιτα) ή της πολωνικής γερουσίας, που δεν παύουν να είναι εκλόγιμα σε αυτές τις περιπτώσεις, ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη είναι ελεύθερα να προβλέψουν τη διακοπή της θητείας ενός βουλευτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με αποτέλεσμα η έδρα του εν λόγω βουλευτή να μένει κενή λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι η αρχή της ίσης μεταχείρισης, μία από τις βασικές αρχές του κοινοτικού δικαίου, ορίζει ότι παρεμφερείς καταστάσεις πρέπει να αντιμετωπίζονται με παρεμφερείς τρόπους και είναι προφανές ότι υπάρχουν διαφορές στη μεταχείριση αφενός των μελών της πολωνικής βουλής και της πολωνικής γερουσίας και αφετέρου των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που εκλέγονται στην Πολωνία όσον αφορά την απώλεια εκλογιμότητας λαμβάνοντας υπόψη ότι η απώλεια της εκλογιμότητας συνεπάγεται αυτομάτως την απώλεια της έδρας του βουλευτή και της δυνατότητας επανεκλογής του, ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή η άνιση μεταχείριση τέθηκε υπόψη της Επιτροπής μέσω μιας προφορικής ερώτησης που υποβλήθηκε εξ ονόματος της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων από τον πρόεδρό της και συζητήθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο λαμβάνοντας υπόψη ότι παρ όλα αυτά η νομική κατάσταση παραμένει αμετάβλητη, ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να διασφαλιστεί όσο το δυνατόν πιο σύντομα η ίση μεταχείριση των μελών του εθνικού κοινοβουλίου και των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ιδίως ενόψει των εκλογών του 2009, 1. ενθαρρύνει την Επιτροπή να εξετάσει τις διαφορές μεταξύ της νομικής κατάστασης των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που εκλέγονται στην Πολωνία αφενός και των μελών της πολωνικής βουλής και γερουσίας αφετέρου, και να επικοινωνήσει επειγόντως με τις αρμόδιες αρχές της Πολωνίας, προκειμένου να προσδιοριστεί ο τρόπος άρσης της πρόδηλης διάκρισης ως προς την εκλογιμότητα των μελών των δύο κοινοβουλίων 2. ζητεί χωριστά από τη Δημοκρατία της Πολωνίας να επανεξετάσει την τρέχουσα κατάσταση στην οποία οι όροι που διέπουν την εκλογιμότητα και την απώλεια έδρας των μελών των δύο κοινοβουλευτικών συνελεύσεων είναι προδήλως άνισοι και να λάβει μέτρα ώστε να δοθεί τέλος σε αυτή τη διακριτική μεταχείριση 3. καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει μια συγκριτική μελέτη με την οποία θα διαπιστωθεί εάν υφίστανται διαφορές στη μεταχείριση των μελών των εθνικών κοινοβουλίων αφενός και PR\ doc 5/15 PE v02-00

6 των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αφετέρου, στις περιπτώσεις των κρατών μελών που προσχώρησαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση μετά την 1η Μαΐου 2004, και να κοινοποιήσει τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης στο Κοινοβούλιο 4. καλεί τα κράτη μέλη να σεβαστούν τα δικαιώματα που απορρέουν από την ιθαγένεια της ΕΕ, περιλαμβανομένου του δικαιώματος του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κάτι που ενέχει ιδιαίτερη σημασία ενόψει των εκλογών του 2009, συμπεριλαμβανομένης της αρχής της ίσης μεταχείρισης ατόμων σε ανάλογη κατάσταση 5. ζητεί από τα κράτη μέλη, και ειδικότερα από τη Δημοκρατία της Πολωνίας, να διασφαλίσουν την εφαρμογή διαδικαστικών μέτρων, ώστε οι αιτήσεις άρσης ασυλίας των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να διαβιβάζονται πάντα από την «αρμόδια αρχή» σύμφωνα με το άρθρο 6, παράγραφος 2, του Κανονισμού, προκειμένου να διασφαλίζεται η τήρηση των διατάξεων του ουσιαστικού και τυπικού εθνικού δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των διαδικαστικών δικαιωμάτων των ιδιωτών, καθώς και των εξουσιών του Κοινοβουλίου 6. προς αποφυγή πάσης αμφιβολίας, καλεί τα κράτη μέλη να δηλώσουν στο Κοινοβούλιο τις αρχές που είναι αρμόδιες να υποβάλλουν αιτήσεις άρσης της ασυλίας ενός βουλευτή 7. επαναλαμβάνει την ανάγκη ενιαίου καθεστώτος των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και υπενθυμίζει, σε αυτό το πλαίσιο, τη δέσμευση που αναλήφθηκε από τους εκπροσώπους των κρατών μελών στο Συμβούλιο να εξεταστεί το αίτημα του Κοινοβουλίου για αναθεώρηση των σχετικών διατάξεων του πρωτοκόλλου του 1965 περί των προνομίων και ασυλιών των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, όσον αφορά το τμήμα του σχετικά με τους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, προκειμένου να επιλυθεί το ζήτημα όσο το δυνατόν πιο σύντομα, 8. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών. PE v /15 PR\ doc

7 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ I. ΙΣΤΟΡΙΚΟ Κατά τη διάρκεια της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου, το Κοινοβούλιο εξέτασε ορισμένες αιτήσεις άρσης της ασυλίας βουλευτών που εξελέγησαν στην Πολωνία. Κατά την εξέταση αυτών των αιτήσεων, η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων αντιμετώπισε δυσκολίες κατά την ερμηνεία της νομοθεσίας που ενδεχομένως χρήζει εφαρμογής στην περίπτωση των εν λόγω βουλευτών. Πιο συγκεκριμένα, η αρμόδια επιτροπή κλήθηκε να αποφανθεί επί του παραδεκτού των αιτήσεων άρσης ασυλίας που υποβλήθηκαν από ιδιώτες και να επανεξετάσει το ζήτημα των βουλευτών των οποίων η ασυλία ήρθη, με πιθανό αποτέλεσμα την απώλεια της έδρας τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, λόγω ποινικής δίωξης που οδήγησε σε καταδίκη. Σκοπός της παρούσας έκθεσης είναι η παρουσίαση των διατάξεων που διέπουν τη βουλευτική ασυλία και των γενικών αρχών που έχει θεσπίσει το Κοινοβούλιο σχετικά με το θέμα αυτό. Αναλύει, επίσης, τις ιδιαιτερότητες των ασυλιών των βουλευτών που εκλέγονται στην Πολωνία. II. ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΑΣΥΛΙΑ ΤΩΝ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ Διατάξεις που διέπουν τις ασυλίες Οι ασυλίες των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ορίζονται στα άρθρα 9 και 10 του πρωτοκόλλου περί προνομίων και ασυλιών των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΠΠΑ) 1. Η διαδικασία που πρέπει να ακολουθείται από το Κοινοβούλιο περιγράφεται στα άρθρα 6 και 7 του Κανονισμού του. Διατάξεις της πολωνικής νομοθεσίας που διέπουν τις βουλευτικές ασυλίες ΒΕΚ εκλεγμένων στην Πολωνία Η έκταση της βουλευτικής ασυλίας στην Πολωνία είναι σε μεγάλο βαθμό παρόμοια με την έκταση της ασυλίας που προβλέπεται στο ΠΠΑ. Το άρθρο 105 του πολωνικού συντάγματος έχει ως εξής: Άρθρο Τα πρωτόκολλα που προσαρτώνται στις αρχικές Συνθήκες αποτελούν μέρος του πρωτογενούς κοινοτικού δικαίου και έχουν ταυτόσημο νομικό καθεστώς με τις ίδιες τις Συνθήκες. Μια δικαστική απόφαση σε υπόθεση που αφορούσε την υποχρέωση καταβολής φόρου ακίνητης περιουσίας από τους κοινοτικούς υπαλλήλους καθιστά σαφές ότι η παράβαση των διατάξεων του ΠΠΑ συνιστά αθέτηση των υποχρεώσεων που απορρέουν από τις Συνθήκες (απόφαση της 24ης Φεβρουαρίου 1988 στην υπόθεση 260/86 Επιτροπή κατά Βελγίου (Συλλ.1988 σ. 966). PR\ doc 7/15 PE v02-00

8 1. Ο βουλευτής δεν υπέχει ευθύνη για δραστηριότητες που αναπτύσσει στο πλαίσιο της βουλευτικής εντολής, ούτε κατά τη διάρκειά της ούτε μετά τη λήξη της. Όσον αφορά τις δραστηριότητες αυτές ο βουλευτής μπορεί να κληθεί να λογοδοτήσει μόνο ενώπιον της Δίαιτας και, εάν έχει παραβιάσει δικαιώματα τρίτων, μπορεί να διωχθεί δικαστικά μόνο ύστερα από άδεια της Δίαιτας. 2. Από την ημερομηνία ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων των εκλογών έως την ημερομηνία λήξης της θητείας του, ο βουλευτής δεν διώκεται ποινικά χωρίς άδεια της Δίαιτας. 3. Η δίωξη που ασκήθηκε κατά ενός προσώπου πριν από την ημερομηνία εκλογής του στο βουλευτικό αξίωμα αναστέλλεται, ύστερα από αίτηση της Δίαιτας, έως τη λήξη της θητείας του. Στην περίπτωση αυτή το καθεστώς του ακαταδίωκτου παρατείνεται επί το αντίστοιχο χρονικό διάστημα. 4. Ο βουλευτής μπορεί να συναινέσει στη διεξαγωγή της εναντίον του ποινικής διαδικασίας. Στην περίπτωση αυτή δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 2 και Ο βουλευτής δεν φυλακίζεται ούτε συλλαμβάνεται χωρίς άδεια της Δίαιτας, εκτός περιπτώσεων αυτοφώρου και εφόσον η κράτησή του είναι αναγκαία για να διασφαλιστεί η ομαλή διεξαγωγή της διαδικασίας. Κάθε τέτοια κράτηση κοινοποιείται αμέσως στον Πρόεδρο της Δίαιτας, ο οποίος μπορεί να διατάξει την άμεση απελευθέρωση του βουλευτή. 6. Οι λεπτομερείς αρχές και διαδικασίες για την ποινική δίωξη των βουλευτών ορίζονται με νόμο. Οι λεπτομερείς αρχές και διαδικασίες που προβλέπονται στο άρθρο 105, παράγραφος 6, του Συντάγματος θεσπίστηκαν με τον νόμο της 9ης Μαΐου 1996 σχετικά με την εκτέλεση της εντολής του βουλευτή ή γερουσιαστή (Επίσημη Εφημερίδα αριθ. 221/2003, στοιχείο 2199, όπως τροποποιήθηκε) («Νόμος περί της εντολής»). Τα άρθρα 6 έως 7β του Νόμου περί της εντολής, τα οποία είναι ιδιαιτέρως συναφή για την παρούσα έκθεση έχουν ως εξής: «Άρθρο 6 1. Οι βουλευτές ή γερουσιαστές δεν λογοδοτούν για πράξεις που σχετίζονται με την εκτέλεση της εντολής τους, είτε κατά τη διάρκεια της εν λόγω εντολής είτε μετά τη λήξη της, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 6α. Οι βουλευτές ή γερουσιαστές θα λογοδοτούν για τις εν λόγω πράξεις μόνο ενώπιον της Δίαιτας ή της Γερουσίας. 2. Οι πράξεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 περιλαμβάνουν προτάσεις, γνώμες ή ψήφους κατά τις συνόδους της Δίαιτας, της Γερουσίας ή της Εθνοσυνέλευσης ή των σωμάτων αυτών, κατά τη διάρκεια συνεδριάσεων των επιτροπών και των ενώσεων βουλευτών ή γερουσιαστών, ή κατά τη διάρκεια κοινοβουλευτικών συνεδριάσεων, καθώς και άλλες πράξεις που άπτονται της εκτέλεσης των καθηκόντων τους. 3. Για τις πράξεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1, οι βουλευτές ή γερουσιαστές θα φέρουν πειθαρχική και οικονομική ευθύνη σύμφωνα με τις διατάξεις που ορίζει η νομοθεσία και ο Κανονισμός της Δίαιτας ή της Γερουσίας. Άρθρο 6α Οι βουλευτές ή γερουσιαστές οι οποίοι, στο πλαίσιο μιας πράξης που σχετίζεται με την εκτέλεση των καθηκόντων τους, προσβάλλουν τα δικαιώματα τρίτων λογοδοτούν ενώπιον των PE v /15 PR\ doc

9 δικαστηρίων μόνο με την άδεια της Δίαιτας ή της Γερουσίας. Άρθρο 7β 1. Η αίτηση χορήγησης άδειας για την άσκηση ποινικής δίωξης κατά βουλευτή ή γερουσιαστή σε περίπτωση αδικήματος που υπόκειται σε δίωξη από εισαγγελική αρχή θα υποβάλλεται μέσω της Εισαγγελικής Αρχής του Υπουργείου Δικαιοσύνης. 2. Αίτηση για άδεια άσκησης ποινικής δίωξης κατά βουλευτή ή γερουσιαστή σε περίπτωση αδικήματος που υπόκειται σε δίωξη από ιδιώτη κατήγορο θα υποβάλλεται από τον εν λόγω ιδιώτη κατήγορο, αφότου το ζήτημα παραπεμφθεί στα δικαστήρια.» Γενικές αρχές Με την πάροδο των ετών, έχουν προκύψει ορισμένες γενικές αρχές από τις συζητήσεις του Κοινοβουλίου κατά την εξέταση αιτήσεων άρσης της ασυλίας των βουλευτών του. Οι αρχές αυτές αναγνωρίστηκαν στο ψήφισμα που εγκρίθηκε στη συνεδρίαση της 10ης Μαρτίου βάσει της έκθεσης του κ. Donnez (A2 121/86). Κρίνεται σκόπιμη η υπενθύμιση των αρχών που άπτονται της παρούσας έκθεσης, τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη οι αποφάσεις άρσης της ασυλίας να έχουν στέρεη νομική βάση, ώστε να μην επηρεάζονται από παραμέτρους όπως οι πολιτικές πεποιθήσεις ή η εθνικότητα του ενδιαφερόμενου βουλευτή. A. Σκοπός της βουλευτικής ασυλίας Η βουλευτική ασυλία δεν είναι προσωπικό προνόμιο του βουλευτή, αλλά εγγύηση της ανεξαρτησίας του Κοινοβουλίου και των βουλευτών του έναντι των άλλων εξουσιών. Βάσει αυτής της αρχής, δεν έχει σημασία η ημερομηνία τέλεσης των προσαπτομένων πράξεων, η οποία είναι δυνατόν να είναι προγενέστερη ή μεταγενέστερη της εκλογής του βουλευτή, αλλά το μόνο το οποίο πρέπει να λαμβάνεται υπόψη είναι η προστασία του Κοινοβουλίου μέσω αυτής των βουλευτών του. B. Χρονικός περιορισμός της ασυλίας Το Δικαστήριο εκλήθη δύο φορές να ερμηνεύσει τη φράση «κατά τη διάρκεια των συνόδων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου», η οποία περιέχεται στο άρθρο 10 του ΠΠΑ. Από τις δύο αποφάσεις του Δικαστηρίου (υπόθεση 101/63 Wagner κατά Fohrmann και Krier (Συλλ. 1964, σ. 397) και υπόθεση 149/85 Wybot κατά Faure (Συλλ. 1986, σ. 2403)), συνάγεται ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πραγματοποιεί μία ετήσια σύνοδο ενός έτους κατά τη διάρκεια της οποίας οι βουλευτές του απολαύουν της ασυλίας που προβλέπεται από το ΠΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της διάρκειας των διακοπών της συνόδου. 1 ΕΕ C 99 της , σελ. 44. PR\ doc 9/15 PE v02-00

10 Απορρέει, εξάλλου, από τον ίδιο τον σκοπό της βουλευτικής ασυλίας ότι τα αποτελέσματά της εκτείνονται καθ όλη τη διάρκεια της εντολής του βουλευτή, και καλύπτουν την άσκηση διώξεων, τη διεξαγωγή αποδείξεων, τα μέτρα εκτέλεσης αποφάσεων που έχουν ήδη εκδοθεί, εφέσεις και αιτήματα αναιρέσεως. Γ. Ανεξάρτητος χαρακτήρας της ευρωπαϊκής βουλευτικής ασυλίας σε σχέση με την εθνική βουλευτική ασυλία Το γεγονός ότι το άρθρο 10, πρώτη παράγραφος, στοιχείο α), του ΠΠΑ παραπέμπει στις ασυλίες που αναγνωρίζονται στους βουλευτές των εθνικών κοινοβουλίων δεν σημαίνει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν είναι δυνατόν να δημιουργήσει ίδιους κανόνες, οι οποίοι αποτελούν ένα είδος «νομολογίας». Όσον αφορά την άρση της ασυλίας, η ασυλία, η οποία είναι ταυτόσημη για τους βουλευτές της ίδιας εθνικότητας στο εθνικό τους κοινοβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δεν πρέπει να συγχέεται με την άρση αυτής, η οποία αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα κάθε κοινοβουλίου. Αυτοί οι κανόνες, οι οποίοι απορρέουν από αποφάσεις που ελήφθησαν αναφορικά με αιτήσεις άρσης της ασυλίας, δημιουργούν μια συνεκτική εικόνα της έννοιας της ευρωπαϊκής βουλευτικής ασυλίας, η οποία, σε γενικές γραμμές, είναι ανεξάρτητη από τις διάφορες διαδικασίες των εθνικών κοινοβουλίων. Σε διαφορετική περίπτωση, το αποτέλεσμα θα ήταν οι διαφορές μεταξύ μελών του ίδιου κοινοβουλίου να εντείνονται με κριτήριο την εθνικότητά τους. Η εφαρμογή αυτών των αρχών οδήγησε στη δημιουργία μιας σταθεράς στις αποφάσεις του Κοινοβουλίου, η οποία κατέστη βασικό κριτήριο στην απάντηση που δίδει σε κάθε αίτηση άρσης ασυλίας. Η ασυλία δεν αίρεται σε καμία περίπτωση όταν ο βουλευτής κατηγορείται για πράξεις που εμπίπτουν στην κατηγορία της πολιτικής δραστηριότητας. Το κριτήριο αυτό συμπληρώνεται από άλλες παραμέτρους που μπορεί να συνηγορούν υπέρ ή κατά της άρσης της ασυλίας. Μερικές από αυτές είναι: το fumus persecutionis, δηλαδή το τεκμήριο ότι της ποινικής διαδικασίας προϋπάρχει η πρόθεση να υπονομευτεί η πολιτική δραστηριότητα του βουλευτή. η ιδιαιτέρως μεγάλη σοβαρότητα των κατηγοριών. Αρμοδιότητα λήψης απόφασης περί της «αρμόδιας αρχής» Το άρθρο 7, παράγραφος 7, του Κανονισμού επιτρέπει στην αρμόδια επιτροπή «να διατυπώσει αιτιολογημένη γνώμη σχετικά με την αρμοδιότητα της εν λόγω αρχής και σχετικά με το παραδεκτό της αίτησης». Κατά συνέπεια, της εξέτασης της αίτησης άρσης της ασυλίας είναι δυνατό να προηγείται η εξέταση του παραδεκτού της, στην οποία περιλαμβάνεται και το ζήτημα της αρμοδιότητας της εθνικής αρχής να υποβάλει την εν λόγω αίτηση. Κατά την εξέταση του παραδεκτού μιας αίτησης άρσης της ασυλίας, η αρμόδια επιτροπή πρέπει να λάβει υπόψη το εθνικό δίκαιο του οικείου κράτους μέλους, π.χ. για να αξιολογήσει αν η αίτηση υποβλήθηκε από την αρμόδια αρχή 1 και σύμφωνα με την προβλεπόμενη 1 Σύμφωνα με το άρθρο 7, παράγραφος 12: «Η επιτροπή μπορεί, μετά από διαβούλευση με τα κράτη μέλη, PE v /15 PR\ doc

11 διαδικασία, σεβόμενη ταυτόχρονα την αρμοδιότητα κάθε κράτους μέλους να εφαρμόζει και να ερμηνεύει το ίδιο την νομοθεσία του. Στις περιπτώσεις που αφορούν βουλευτές που έχουν εκλεγεί στην Πολωνία είναι, κατά συνέπεια, αναγκαίο να αναζητηθεί στο πολωνικό δίκαιο η απάντηση στο ερώτημα περί του παραδεκτού της αίτησης. ΙΙΙ. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΣΥΛΙΕΣ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΕΚΛΕΓΕΙ ΣΤΗΝ ΠΟΛΩΝΙΑ Αρμοδιότητα υποβολής αίτησης άρσης ασυλίας Σύμφωνα με το άρθρο 7β του Νόμου περί της εντολής, δικαίωμα αίτησης άρσης της ασυλίας έχουν τόσο οι δημόσιες αρχές όσο και οι ιδιώτες. Αυτή η αρμοδιότητα εξαρτάται από το είδος του αδικήματος και από το αν θεωρείται αδίκημα που υπόκειται σε δίωξη από εισαγγελική αρχή ή από ιδιώτη κατήγορο. Πρέπει να συμπληρωθεί ότι, σύμφωνα με το πολωνικό ποινικό δίκαιο, για τα αδικήματα που ανήκουν στην κατηγορία των αδικημάτων που υπόκεινται σε δίωξη από εισαγγελική αρχή προβλέπεται επίσης η περίπτωση της άσκησης δίωξης από ιδιώτη που υποκαθιστά τον δημόσιο κατήγορο. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο δημόσιος κατήγορος δεν λαμβάνει πάντα μέρος στη δίκη. Στις περιπτώσεις αδικημάτων που υπόκεινται σε δίωξη από ιδιώτη κατήγορο, υπάρχει η δυνατότητα ο δημόσιος κατήγορος να συμμετάσχει στη διαδικασία που κινήθηκε από τον ιδιώτη ή ακόμη να κινήσει ο ίδιος μια τέτοια διαδικασία (με ή χωρίς τη συμμετοχή του ιδιώτη). Όλες οι ανωτέρω δυνατότητες θέτουν σειρά ερωτημάτων όσον αφορά την ερμηνεία του άρθρου 7β του Νόμου περί της εντολής, σε συνδυασμό με το άρθρο 6, παράγραφος 2, του Κανονισμού, όπου προβλέπονται τα εξής: «Κάθε αίτηση η οποία απευθύνεται στον Πρόεδρο από αρμόδια αρχή κράτους μέλους με σκοπό την άρση της ασυλίας ενός βουλευτή ανακοινώνεται σε συνεδρίαση Ολομέλειας και παραπέμπεται στην αρμόδια επιτροπή.» Όπως προαναφέρθηκε, η αρμόδια επιτροπή, στο πλαίσιο της άσκησης της εξουσίας της για εξέταση του παραδεκτού μιας αίτησης άρσης της ασυλίας, μπορεί να αποφανθεί και περί της αρμοδιότητας της εθνικής αρχής να υποβάλει τέτοιου είδους αίτηση. Σενάρια Μπορεί να γίνει η κάτωθι διάκριση: 1. Αδικήματα που υπόκεινται σε δίωξη από εισαγγελική αρχή α) κίνηση διαδικασίας από δημόσιο κατήγορο να καταρτίσει ενδεικτικό κατάλογο των αρχών των κρατών μελών οι οποίες είναι αρμόδιες να υποβάλουν αίτηση για την άρση της ασυλίας ενός βουλευτή.» Με τις επιστολές της και , τα κράτη μέλη κλήθηκαν να αναφέρουν τις εν λόγω αρχές. Επί του παρόντος, έχουν απαντήσει η Αυστρία, το Βέλγιο, η Τσεχική Δημοκρατία, η Κύπρος, η Δανία, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Γερμανία, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Ιταλία, η Λιθουανία, οι Κάτω Χώρες, η Πορτογαλία, η Σλοβενία, η Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Η Βουλγαρία και η Ρουμανία δεν έχουν ερωτηθεί ακόμη. PR\ doc 11/15 PE v02-00

12 Η αρχή που εφαρμόζεται είναι η άσκηση εισαγγελικής δίωξης από δημόσιο κατήγορο. Αυτό το σενάριο δεν ενέχει καμία δυσκολία. Στην περίπτωση τέτοιων αδικημάτων, εφαρμόζεται το άρθρο 7β, παράγραφος 1, του Νόμου περί της εντολής και η αίτηση υποβάλλεται μέσω της Εισαγγελικής Αρχής του Υπουργείου Δικαιοσύνης, η οποία πληροί τις προϋποθέσεις της «αρμόδιας αρχής» υπό την έννοια του άρθρου 6, παράγραφος 2, του Κανονισμού. Η αίτηση άρσης της ασυλίας πρέπει να κριθεί παραδεκτή. β) κίνηση διαδικασίας από ιδιώτη που υποκαθιστά τον δημόσιο κατήγορο Το αδίκημα εξακολουθεί να ανήκει στην κατηγορία των αδικημάτων που υπόκεινται σε δίωξη από εισαγγελική αρχή. Κατά συνέπεια, δεν έχει σημασία ποιος κινεί τη διαδικασία ή ασκεί τη δίωξη, εφόσον η υποβολή της αίτησης άρσης της ασυλίας γίνεται από την Εισαγγελική Αρχή του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Σε αυτή την περίπτωση, η Εισαγγελική Αρχή του Υπουργείου Δικαιοσύνης μπορεί να θεωρηθεί ότι ενεργεί ως «μεσάζων» για τον ιδιώτη που υποκαθιστά τον δημόσιο κατήγορο. Υποβάλλει την αίτηση βάσει του άρθρου 7β, παράγραφος 1, του Νόμου περί της εντολής και κατά συνέπεια είναι «αρμόδια αρχή» σύμφωνα με το άρθρο 6, παράγραφος 2, του Κανονισμού. Η αίτηση άρσης της ασυλίας πρέπει να θεωρηθεί παραδεκτή. 2. Αδικήματα που υπόκεινται σε δίωξη από ιδιώτη κατήγορο 1 α) κίνηση και άσκηση της διαδικασίας από ιδιώτη Σύμφωνα με το άρθρο 7β, παράγραφος 1, του Νόμου περί της εντολής «Αίτηση για άδεια άσκησης ποινικής δίωξης κατά βουλευτή ή γερουσιαστή σε περίπτωση αδικήματος που υπόκειται σε δίωξη από ιδιώτη κατήγορο θα υποβάλλεται από τον εν λόγω ιδιώτη κατήγορο, αφότου το ζήτημα παραπεμφθεί στα δικαστήρια.» Είναι συνεπώς σαφές ότι στις περιπτώσεις αδικημάτων που υπόκεινται σε δίωξη από ιδιώτη, η πολωνική νομοθεσία επιτρέπει μόνο στον ιδιώτη να υποβάλει αίτηση άρσης ασυλίας. Ο μόνος όρος είναι ότι η αίτηση αυτή πρέπει να υποβάλλεται αφού η υπόθεση φτάσει στο δικαστήριο. Αυτό έρχεται σε σύγκρουση με το άρθρο 6, παράγραφος 2, του Κανονισμού. Το εν λόγω άρθρο ορίζει ότι η αίτηση άρσης της ασυλίας πρέπει να υποβάλλεται από «αρμόδια αρχή» («właściwy organ» στα πολωνικά) ενός κράτους μέλους. Η αίτηση δεν μπορεί κατά συνέπεια να υποβληθεί από οποιονδήποτε, αλλά πρέπει υποχρεωτικά να υποβάλλεται από: (i) μια αρχή του κράτους μέλους, (ii) την οποία το κράτος μέλος αναγνωρίζει ως αρμόδια να υποβάλλει τέτοιου είδους αιτήσεις. Οι ιδιώτες δεν μπορούν να θεωρηθούν «αρχή» υπό την έννοια του άρθρου 6, παράγραφος 2. Κατά συνέπεια, σύμφωνα με το προαναφερόμενο άρθρο δεν είναι δυνατόν να υποβάλλουν οι ίδιοι απευθείας αίτηση άρσης ασυλίας και κάθε αίτηση αυτού του είδους δεν μπορεί παρά να κριθεί μη παραδεκτή. Αυτό το συμπέρασμα ισχύει ακόμη και αν, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία ενός κράτους μέλους, ένας ιδιώτης έχει δικαίωμα να υποβάλει αίτηση άρσης ασυλίας απευθείας χωρίς να απαιτείται να μεσολαβεί ή να εξετάζει την αίτηση εισαγγελική αρχή ή δικαστής. 1 Επί του παρόντος, μόνο πέντε αδικήματα ανήκουν σε αυτή την κατηγορία. PE v /15 PR\ doc

13 β) κίνηση διαδικασίας από ιδιώτη, και συμμετοχή του δημόσιου κατηγόρου σε δεύτερο χρόνο Το ίδιο συμπέρασμα εξάγεται και στην περίπτωση που ο δημόσιος κατήγορος συμπαραταχθεί με τον ιδιώτη κατήγορο εκ των υστέρων. Το γεγονός ότι ο δημόσιος κατήγορος αναλαμβάνει έναν ρόλο στη διαδικασία δεν αλλάζει τον χαρακτηρισμό του αδικήματος από υποκείμενο σε δίωξη από ιδιώτη κατήγορο σε υποκείμενο σε δίωξη από δημόσιο κατήγορο. Κατά συνέπεια, μόνο ο ιδιώτης επιτρέπεται να ζητήσει άρση της ασυλίας σε αυτή την περίπτωση. γ) κίνηση διαδικασίας από δημόσιο κατήγορο (με ή χωρίς τη συμμετοχή του προσώπου που έχει δικαίωμα να ενεργήσει ως ιδιώτης κατήγορος στη διαδικασία ενώπιον του δικαστηρίου) Ομοίως, το ανωτέρω συμπέρασμα ισχύει και στην περίπτωση που ο δημόσιος κατήγορος είναι αυτός που κινεί τη διαδικασία για ένα αδίκημα που υπόκειται σε δίωξη από ιδιώτη κατήγορο. Ο χαρακτηρισμός του αδικήματος δεν αλλάζει και οι παρατηρήσεις υπό το α) και β) ανωτέρω εξακολουθούν να ισχύουν. Επίσης, φαίνεται ότι το αν ο δημόσιος κατήγορος θα εξασφαλίσει ή όχι την επιτυχή εκδίκαση της υπόθεσης εξαρτάται από την αίτηση άρσης ασυλίας του ιδιώτη. Μέχρι σήμερα, η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων δεν έχει κληθεί να αποφανθεί στις δύο τελευταίες περιπτώσεις ωστόσο, είναι πιθανώς ζήτημα χρόνου να βρεθεί αντιμέτωπη με μια τέτοια υπόθεση, δεδομένων των σεναρίων που μπορεί να προκύψουν σύμφωνα με την πολωνική νομοθεσία. Συμπληρωματικές παρατηρήσεις Η υποχρέωση υποβολής της αίτησης από «αρμόδια αρχή» που προβλέπεται από το άρθρο 6, παράγραφος 2, υπάρχει για να διασφαλίζεται ότι το Κοινοβούλιο λαμβάνει μόνο αιτήσεις από διαδικασίες που έχουν εξεταστεί από τις αρχές του κράτους μέλους. Πρέπει να τονιστεί ότι αυτό το άρθρο δεν έχει ως στόχο να πλήξει τα δικαιώματα των ιδιωτών σε δικαστικές διαδικασίες. Ο λόγος ύπαρξης του είναι να υποχρεώνει τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν πώς μπορούν να ασκηθούν αυτά τα δικαιώματα όταν πρόκειται για βουλευτές. Σκοπός του άρθρου είναι να δώσει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να διατηρήσουν έναν βαθμό ελέγχου επί των αιτήσεων άρσης της ασυλίας των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι οι αιτήσεις που υποβάλλονται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι σοβαρές. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι υπάρχουν σαφείς αναφορές στην έννοια της «αρχής» στα άρθρα 6 και 7 του Κανονισμού, όσον αφορά όλα τα θέματα που άπτονται των σχέσεων μεταξύ της αρμόδιας επιτροπής και των αρχών των κρατών μελών σε υποθέσεις άρσης της ασυλίας. Δεδομένης της φύσης των πράξεων και των διαδικασιών για τις οποίες πρόκειται, συνάγεται ότι η εν λόγω αρμοδιότητα ανήκει στη δικαστική αρχή. Στα περισσότερα κράτη μέλη, η αρμόδια αρχή είναι η εισαγγελική σε ορισμένες περιπτώσεις ο νόμος ορίζει ως αρμόδιο το Υπουργείο Δικαιοσύνης, μια αστυνομική αρχή, έναν δικαστή ή απλώς μια αρχή αρμόδια για τη διαδικασία. Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτή είναι αρχή που λαμβάνει την πρωτοβουλία κίνησης της διαδικασίας. Πρέπει να σημειωθεί ότι, παρόλο που η άσκηση δίωξης από ιδιώτη κατήγορο προβλέπεται από τη νομοθεσία πολλών κρατών μελών, η PR\ doc 13/15 PE v02-00

14 δυνατότητα υποβολής αίτησης άρσης ασυλίας από ιδιώτη απευθείας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο φαίνεται να αποτελεί ιδιαιτερότητα του πολωνικού δικαίου. Από την πλευρά των βουλευτών που εκλέγονται στην Πολωνία, το πρόβλημα δεν είναι μόνο η ιδιαίτερα προβληματική έλλειψη σαφήνειας όσον αφορά τον χειρισμό ορισμένων αιτήσεων άρσης ασυλίας δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 7β, παράγραφος 2, του Νόμου περί της εντολής και του άρθρου 6, παράγραφος 2, αλλά επιπλέον ο περιορισμένος έλεγχος που ασκείται όσον αφορά τη σοβαρότητα των αδικημάτων για τα οποία υποβάλλονται αιτήσεις άρσης της ασυλίας. Κατά τα φαινόμενα, επίσης, η λύση που εφαρμόζεται επί του παρόντος, οδηγεί σε άνιση μεταχείριση των αιτούντων. Δυνητική απώλεια έδρας βουλευτών που εκλέγονται στην Πολωνία Στις συζητήσεις της σχετικά με την ασυλία των βουλευτών που εκλέγονται στην Πολωνία, η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων ασχολήθηκε επίσης με το θέμα των δυνητικών συνεπειών της άρσης της βουλευτικής ασυλίας. Η άρση της ασυλίας μπορεί να οδηγήσει, εάν ο βουλευτής κριθεί ένοχος από το δικαστήριο, σε απώλεια της έδρας του, σύμφωνα με τα άρθρα 9 και 142 του νόμου για τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 23ης Ιανουαρίου 2004 (ΕΕ αριθ. 25/2004, στοιχείο 219, όπως τροποποιήθηκε). Ο νόμος αυτός ρυθμίζει την εκλογιμότητα και την απώλεια έδρας. Πρέπει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το άρθρο 9, παράγραφος 1, του νόμου, εκλόγιμο για το Κοινοβούλιο είναι κάθε πρόσωπο που «δεν έχει τιμωρηθεί για εκ προθέσεως αξιόποινη πράξη που υπόκειται σε δίωξη από εισαγγελική αρχή». Σύμφωνα με το άρθρο 142, παράγραφος 1, εδάφιο 1, του εν λόγω νόμου, οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου χάνουν την έδρα τους αν δεν είναι πλέον εκλόγιμοι. Ο κίνδυνος απώλειας της έδρας συντρέχει, συνεπώς, στις περιπτώσεις που ο βουλευτής κρίνεται ένοχος για κάποιο εκ προθέσεως αδίκημα που υπόκειται σε δίωξη από εισαγγελική αρχή. Δεν υπάρχει ανάλογη διάταξη σε ισχύ για τα μέλη του πολωνικού κοινοβουλίου (Δίαιτα) ή της πολωνικής γερουσίας, που δεν παύουν να είναι εκλόγιμα σε αυτή την περίπτωση. Αυτή η διακριτική μεταχείριση αποτέλεσε αντικείμενο προφορικής ερώτησης 1 προς την Επιτροπή. Χωρίς να λαμβάνεται θέση ως προς τον τρόπο επίλυσης αυτού του ζητήματος, πρέπει να τονιστεί ότι οι ισχύουσες διατάξεις έχουν ως αποτέλεσμα την άνιση μεταχείριση των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που εκλέγονται στην Πολωνία σε σύγκριση με τους βουλευτές του εθνικού κοινοβουλίου. Ένα άλλο αποτέλεσμα είναι η διαφορές στην αντιμετώπιση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αφενός και τις εθνικές κοινοβουλευτικές συνελεύσεις αφετέρου. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι αρμόδιο να αποφαίνεται επί των αιτήσεων άρσης ασυλίας και, εάν η ασυλία αρθεί, το εθνικό δικαστήριο είναι αρμόδιο να εκδικάσει την υπόθεση ωστόσο, το γεγονός ότι ο νόμος προβλέπει τόσο διαφορετική μεταχείριση μεταξύ των μελών δύο κοινοβουλευτικών συνελεύσεων εκλεγμένων στο ίδιο κράτος μέλος σημαίνει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο οφείλει να εξετάζει με τη μέγιστη προσοχή και αυστηρότητα κάθε αίτηση άρσης ασυλίας που λαμβάνει, προκειμένου να διασφαλίζεται η ανεξαρτησία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και η ίση μεταχείριση των μελών του. 1 Προφορική ερώτηση προς την Επιτροπή από τον Giuseppe Gargani εξ ονόματος της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (B6-0002/2008). PE v /15 PR\ doc

15 Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει, επίσης, να διασφαλίζει ότι η άρση της ασυλίας δεν ισοδυναμεί με παράβαση του άρθρου 10, πρώτη παράγραφος, στοιχείο α) του ΠΠΑ. PR\ doc 15/15 PE v02-00