ιεθνής Σύµβαση CITES Κακτοειδή ή Κακτίδες (CACTACEAE spp.). Α. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Η παρούσα καταχώρηση, όπως φαίνεται και από τον τίτλο της, αφορά στην οικογένεια των κακτοειδών (ή κακτίδων) και δεν αποσκοπεί στην εισαγωγή νέων δεδοµένων στο ισχύον θεσµικό πλαίσιο. Σκοπό έχει την παροχή θεµατικών οδηγιών προς τις υπηρεσίες που εµπλέκονται µε τον ένα ή τον άλλο τρόπο στην εφαρµογή της Σύµβασης και στην τήρηση των προβλεποµένων από αυτήν διατάξεων ( ιαχειριστικές Αρχές CITES, λοιπές ασικές Υπηρεσίες, Τελωνιακές Αρχές κ.α.) και στοχεύει στην παροχή πληροφόρησης και εργαλείων που θα υποβοηθήσουν το έργο των ως άνω υπηρεσιών στην προσπάθεια άσκησης των καθηκόντων τους για την εφαρµογή των διατάξεων της Σύµβασης CITES. Β. Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΩΝ ΚΑΚΤΟΕΙ ΩΝ : Η οικογένεια των κακτοειδών (Family: CACTACEAE) περιλαµβάνεται στην τάξη των καρυόφυλλων (order: CARYOPHYLLALES) του φυτικού βασιλείου (PLANTAE = FLORA) και απαριθµεί (σύµφωνα µε τα στοιχεία του UNEP-WCMC) 5.971 είδη και υποείδη (species and subspecies) τα οποία κατανέµονται στα κάτωθι 244 γένη (GENUS): 1. Acanthocalycium 2. Acanthocereus 3. Acantholobivia 4. Acanthorhipsalis 5. Acharagma 6. Ancistro 7. Aporo 8. Arequipa 9. Ariocarpus 10. Armatocereus 11. Arrojadoa 12. Arthrocereus 13. Astrophytum 14. Austro 15. Austrocephalocereus 16. Austrocylindropuntia 17. Aztekium 18. Azureocereus 19. Backebergia 20. Bartschella 21. Bergero 22. Blossfeldia 23. Bolivicereus 24. Borzi 25. Brachycalycium 83. Floribunda 84. Frailea 85. Geohintonia 86. Gerocephalus 87. Grusonia 88. Gymnanthocereus 89. Gymno 90. Gymnocalycium 91. Gymnocereus 92. Haageocereus 93. Hamato 94. Harrisia 95. Haseltonia 96. Hatiora 97. Helianthocereus 98. Heliocereus 99. Hildewintera 100.Homalocephala 101.Horrido 102.Hylocereus 103.Hymenorebutia 104.Islaya 105.Iasminocereus 106.Krainzia 107.Lasiocereus 165.Ortego 166.Pachycereus 167.Parodia 168. 169.Pelecyphora 170.Peniocereus 171.Pereskia 172.Pereskiopsis 173.Pfeiffera 174.Phellosperma 175.Philippicereus 176.Pierrebraunia 177.Pilocopiapoa 178.Pilosocereus 179.Piptanthocereus 180.Platyopuntia 181.Polaskia 182.Praecereus 183.Pseudoacanthocereus 184.Pseudoespostoa 185.Pseudolobivia 186.Pseudomammillaria 187.Pseudonopalxochia 188.Pseudopilocereus 189.Pseudorhipsalis 1
26. Brachycereus 27. Brasilicereus 28. Brasiliopuntia 29. Browningia 30. Buiningia 31. Calymmanthium 32. Carnegiea 33. Cassyta 34. Castellanosia 35. Cephalocereus 36. Cephalocleisto 37. Cereus 38. Chamaecereus 39. Chiapasia 40. Chileorebutia 41. Cintia 42. Cipocereus 43. Cleisto 44. Clistanthocereus 45. Cochemiea 46. Cochiseia 47. Coleocephalocereus 48. Consolea 49. Copiapoa 50. Corryo 51. Corynopuntia 52. Coryphantha 53. Cryptocereus 54. Cumarinia 55. Cumulopuntia 56. Cylindropuntia 57. Delaetia 58. Dendrocereus 59. Denmoza 60. Disco 61. Diso 62. Dolichothele 63. Eccremo 64. Echino 65. Echinocereus 66. Echinomastus 67. Echinopsis 68. Emory 69. Eomatucana 70. Epiphyllopsis 71. Epiphyiium 72. Epithelantha 73. Erdisia 74. Eriocereus 75. Eriosyce 108.Lemaireocereus 109.Loecereus 110.Lepidocoryphantha 111.Lepismium 112.Leptocereus 113.Leptocladonia 114.Leucostele 115.Lobeira 116.Lobivia 117.Lophocereus 118.Lophophora 119.Loxanthocereus 120.Lymanbensonia 121.Maihuenia 122.Maihueniopsis 123.Mamillopsis 124.Mammillaria 125.Mammilloydia 126.Marenopuntia 127.Matucana 128.Medio 129.Mediolobivia 130. 131.Meyero 132.Micranthocereus 133.Micropuntia 134.Mila 135.Miqueliopuntia 136.Mirabella 137Mitrocereus 138.Monvillea 139.Morangaya 140.Myrtillo 141.Navajoa 142.Neobboottia 143.Neobesseya 144.Neobinghamia 145.Neobuxbaumia 146.Neocardenasia 147.Neochilenia 148.Neodawsonia 149.Neoevansia 150.Neogomesia 151.Neolloydia 152.Neolobivia 153.Neoporteria 154.Neoraimontia 155.Neowerdermannia 156.Nopalea 157.Nopalxochia 190.Pseudozygo 191.Pterocatus 192.Pterocereus 193.Puna 194.Pygmaeocereus 195.Pyrrho 196.Quiabentia 197.Rathbunia 198.Rauhocereus 199.Rebutia 200.Reicheo 201.Rhipsalidopsis 202.Rhipsalis 203.Ritterocereus 204.Rodentiophila 205.Rooksbya 206.Roseo 207.Roseocereus 208.Samaipaticereus 209.Schlumbergera 210.Sclero 211.Selenicereus 212.Seticereus 213.Seticleisto 214.Setiechinopsis 215.Siccobaccatus 216.Soehrensia 217.Solisia 218.Steno Stenocereus 220.Stefanocereus 221.Stetsonia 222.Sthrombo 223.Submatucana 224.Subpilocereus 225.Sulcorebutia 226.Tacinga 227.Tephro Thelo 229.Thelocephala 230.Thrixanthocereus 231.Trichocereus 232.Turbinicarpus 233.Uebelmannia 234.Vatricania 235.Weberbauerocereus 236.Weberocereus 237.Weingartia 238.Werckleocereus 239.Wilcoxia 2
76. Escobaria 77. Escontria 78. Espostoa 79. Espostoopsis 80. Eulychnia 81. Facheiroa 82. Fero 158.Noto 159.Nyctocereus 160.Obregonia 161.Oehmea 162.Opuntia 163.Oreocereus 164.Oroya 240.Wilmattea 241.Wittia 242.Wittio 243.Yungasocereus 244.Zehntnerella Γ. Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΩΝ ΚΑΚΤΟΕΙ ΩΝ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΑΣΗ CITES : Όλα τα είδη (όλων των γενών) της οικογένειας των κακτοειδών (CACTACEAE spp.), εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων, περιλαµβάνονται στα Παραρτήµατα της Σύµβασης CITES και στους Πίνακες των εφαρµοστικών αυτής Κανονισµών της Ε.Ε. Όπως θα έχετε διαπιστώσει από το Παράρτηµα της Σύµβασης CITES, όλα τα είδη που περιλαµβάνονται στην οικογένεια των κακτοειδών (CACTACEAE spp.) περιλαµβάνονται στο Παράρτηµα ΙΙ, εκτός εκείνων που καταλογογραφούνται στο Παράρτηµα Ι και εκτός όλων των ειδών των γενών: Pereskia, Pereskiopsis και Quiabentia. Από το Παράρτηµα εξάλλου του Κανονισµού (ΕΚ) 338/1997 -όπως αυτό αντικαταστάθηκε στο σύνολό του από το παράρτηµα του Κανονισµού (EE) 1320/2014- θα έχετε επίσης διαπιστώσει ότι όλα τα είδη που περιλαµβάνονται στην οικογένεια των κακτοειδών (CACTACEAE spp.) περιλαµβάνονται στον Πίνακα Β, εκτός εκείνων που καταλογογραφούνται στον Πίνακα Α και εκτός όλων των ειδών των γενών: Pereskia, Pereskiopsis και Quiabentia. Όπως γνωρίζετε, η χώρα µας εφαρµόζει, σ ότι αφορά τις δεσµεύσεις και υποχρεώσεις που αποδέχθηκε προσχωρώντας στη Σύµβαση CITES, τους σχετικούς -µε τη Σύµβαση- Κανονισµούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι επιβάλλουν αυστηρότερα µέτρα προστασίας και διακίνησης των ειδών CITES. Κατά συνέπεια, προκειµένου να διαπιστώσετε πως θα αντιµετωπίσετε µια περίπτωση που έχει να κάνει µε κάποιο συγκεκριµένο είδος κακτοειδούς, θα πρέπει πρώτιστα να ανατρέξετε στους Πίνακες του Παραρτήµατος του Κανονισµού 338/1997 όπως ισχύει κάθε φορά [στην παρούσα χρονική στιγµή στους πίνακες του Καν. (EE) 1320/2014] για να διαπιστώσετε σε ποιόν Πίνακα το είδος αυτό έχει καταλογογραφηθεί. Σηµαντικό είναι να γίνει κατανοητό ότι υπάρχουν ορισµένες εξαιρέσεις για συγκεκριµένα µέρη ή τρόπους παραγωγής κ.λ.π από τα υπαγόµενα στο Παράρτηµα ΙΙ της Σύµβασης και στον Πίνακα Β του Κανονισµού της Ε.Ε. είδη, για τα οποία δεν έχει εφαρµογή η Σύµβαση CITES και οι εφαρµοστικοί αυτής Κανονισµοί της Ε.Ε. Οι εξαιρέσεις αυτές προκύπτουν από τους αριθµούς και τα σύµβολα που έχουν τεθεί µετά την επιστηµονική ονοµασία των ειδών (CACTACEAE spp.), η επεξήγηση των οποίων δίνεται στις Ερµηνευτικές Σηµειώσεις των σχετικών Παραρτηµάτων. Κατά συνέπεια: σύµφωνα µε την ένδειξη ( 11 ) του Κανονισµού της Ε.Ε. (που είναι ταυτόσηµη µε την ένδειξη 9 της Σύµβασης) : δεν υπόκεινται στις διατάξεις του Κανονισµού και της Σύµβασης CITES (αντιµετωπίζονται δηλαδή ως είδη µη cites Non cites) τα 3
τεχνητώς αναπαραγόµενα δείγµατα των ακόλουθων υβριδίων ή/και καλλιεργητικών ποικιλιών: o Hatiora x graeseri o Schlumbergera x buckleyi o Schlumbergera russelliana x Schlumbergera truncata o Schlumbergera orssichiana x Schlumbergera truncata o Schlumbergera opuntioides x Schlumbergera truncata o Schlumbergera truncata (καλλιεργητικές ποικιλίες) o Cactaceae spp. µε χρωµατική µετάλλαξη, που µπολιάζονται στα ακόλουθα υποκείµενα: Harrisia Jusbertii, Hylocereus trigonus ή Hylocereus undatus o Opuntia microdasys (καλλιεργητικές ποικιλίες) σύµφωνα µε την ένδειξη #4 του Κανονισµού της Ε.Ε. (που είναι ταυτόσηµη µε την ένδειξη #4 της Σύµβασης) : δεν υπόκεινται στις διατάξεις του Κανονισµού και της Σύµβασης CITES (αντιµετωπίζονται δηλαδή ως είδη µη cites Non cites): o σπέρµατα (συµπεριλαµβανοµένων των χεδρώπων ορχεοειδών/orchidaceae), σπόρια και γύρη (συµπεριλαµβανοµένου του γυρεοµάγµατος). Η εξαίρεση δεν ισχύει για σπέρµατα κακτίδων (Cactaceae spp.) που εξάγονται από το Μεξικό. o αρτίφυτα ή καλλιέργειες ιστών in vitro, σε στερεό ή υγρό περιβάλλον, µεταφερόµενες εντός αποστειρωµένων δοχείων o o δρεπτά άνθη τεχνητώς αναπαραχθέντων φυτών καρπούς εγκλιµατισµένων ή τεχνητώς αναπαραχθέντων φυτών της οικογένειας Cactaceae, καθώς και µέρη και παράγωγα των καρπών αυτών o µεσογονάτια διαστήµατα, άνθη και µέρη και παράγωγα αυτών από εγκλιµατισµένα ή τεχνητώς αναπαραχθέντα φυτά των γενών Opuntia υπογένος Opuntia, και Selenicereus (Cactaceae) Σχετικές επίσης είναι οι παρεκκλίσεις που αφορούν στα δείγµατα που έχουν αναπαραχθεί τεχνητά και για τις οποίες παραπέµπουµε στις διατάξεις: του άρθρου 7 παρ. 1 του Κανονισµού (ΕΚ) 338/1997 και του άρθρου 56 του Κανονισµού (ΕΚ) 865/2006, όπως τροποποιήθηκε συµπληρώθηκε µε τον Κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 100/2008, τον Κανονισµό (ΕΕ) αριθ. 791/2012 και τον Εκτελεστικό Κανονισµό (ΕΕ) αριθ. 792/2012 και ισχύει. Στον Κατάλογο που ακολουθεί παρουσιάζονται ανακεφαλαιωτικά τα είδη των κακτοειδών (που αποτελούν αντικείµενο της Σύµβασης CITES), µε τις αντίστοιχες ενδείξεις σε ποιο Παράρτηµα της Σύµβασης και σε ποιο Πίνακα του Κανονισµού της Ε.Ε. υπάγεται το κάθε είδος: Ανώτερη ταξινοµική βαθµίδα (παρατίθεται για λόγους ταξινοµικούς Επιστηµονική ονοµασία ΚΑΚΤΟΕΙ Η (CACTACEAE) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΥΜΒΑΣΗΣ CITES «για το διεθνές εµπόριο των ειδών της άγριας πανίδας και χλωρίδας που κινδυνεύουν να εξαφανισθούν» κυρωθείσης µε το Ν.2055/1992 (ΦΕΚ 105/τ.Α /30-06- ΠΙΝΑΚΑΣ (Εφαρµοστικού της Σύµβασης CITES) ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ (ΕΚ) 338/1997 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 9ης εκεµβρίου 1996 «για την προστασία των ειδών άγριας πανίδας και Κοινή ονοµασία 4
µόνο) 1992) χλωρίδας µε τον έλεγχο του εµπορίου τους» (L 61/03-03-1997), όπως τροποποιήθηκε µε τον ΚΑΝ. (EE) 1320/2014 CACTACEAE CACTACEAE spp. II 9 #4 (όλα τα είδη εκτός αυτών που περιλαµβάνονται στο Παράρτηµα I και εκτός των Pereskia spp., Pereskiopsis spp. και Quiabentia spp.) Β (11) #4 (όλα τα είδη εκτός αυτών που περιλαµβάνονται στον Πίνακα Α και εκτός των Pereskia spp., Pereskiopsis spp. και Quiabentia spp.) cacti Κακτίδες (κάκτοι) paucispinus Obregonia denegrii Pachycereus militaris bradyi knowltonii paradinei Ariocarpus spp. I A Living rock cacti Astrophytum I A Aztec asterias Aztekium ritteri I A Aztec Coryphantha I A Jobali pincushion werdermannii Disco spp. I A Echinocereus I A Lindsay s hedgehog ferreirianus ssp. cach lindsayi Echinocereus I A Lamb s tail schmollii Escobaria minima I A Nelle s Escobaria sneedii I A Sneed s pincushion Mammillaria I A Conchilinque pectinifera Mammillaria solisioides I A Pitayita I A Conelike Turk s-cap conoideus I A Wonderfully-bristled deinacanthus Turk s-cap I A Wooly waxystemmed glaucescens Turk scap I A Few-spined Turk scap I A Artichoke I A Grenadier s cap I A Brady s pincushion I A Knowlton s I A Houserock valley 5
I A Peebles s Navajo peeblesianus sileri I A Siler s pincushion Pelecyphora spp. I A Pine cane Sclero brevihamatus ssp. tobuschii Sclero erectocendrus Sclero glaucus Sclero mariposensis Sclero mesae-verdae Sclero nyensis Sclero papyracanthus I A Tobusch fishhook I A Needle-spined pineapple I A Uinia Basin hookless I A Mariposa I A Mesa Verde I A Tonopah fishhook I A Grama-grass Sclero pubispinus Sclero wrightiae I A Great-Basin fishhook I A Wright s fishhook Strombo I A Peyote spp. Turbinicarpus I A Turbinicarps spp. Uebelmannia spp. I A Uebelmann cacti Όπως γνωρίζετε -εφόσον όλα τα κακτοειδή υπάγονται στα Παραρτήµατα I ή ΙΙ της Σύµβασης CITES και στους Πίνακες Α ή Β των σχετικών µε αυτήν Κανονισµών της Ε.Ε.- η διακίνηση οποιουδήποτε δείγµατος (πλην των ως άνω εξαιρέσεων) είδους κακτιδών (Cactaceae spp.) επιτρέπεται αποκλειστικά και µόνο µε χρήση του ειδικού εντύπου πιστοποιητικών και αδειών που προβλέπει ο Κανονισµός (ΕΚ) 865/2006, όπως τροποποιήθηκε συµπληρώθηκε µε τον Κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 100/2008, τον Κανονισµό (ΕΕ) αριθ. 791/2012 και τον Εκτελεστικό Κανονισµό (ΕΕ) αριθ. 792/2012 και ισχύει, που εκδίδονται από τις αρµόδιες ιαχειριστικές Αρχές CITES. Υπενθυµίζεται ότι η εφαρµογή της Σύµβασης CITES και των σχετικών µε αυτήν Κανονισµών (ΕΚ και ΕΕ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει ανατεθεί στα αρµόδια διαχειριστικά όργανα CITES, τις δασικές και τελωνειακές αρχές του Κράτους [βλέπε και άρθρο 4 ΚΥΑ 125188/246/22-01-2013 (ΦΕΚ 285/τ.Β /13-02-2013)], που κατά την άσκηση των αρµοδιοτήτων τους οφείλουν να διασφαλίζουν την απαρέγκλιτη τήρηση των προβλεπόµενων από το ισχύον θεσµικό πλαίσιο διατάξεων, ακολουθώντας τις επιβεβληµένες κατά περίπτωση διαδικασίες. Υπενθυµίζεται επίσης ότι σύµφωνα µε το άρθρο 8 παρ. 1 του Καν. (ΕΚ) 338/97: «Η αγορά, η προσφορά προς αγορά, η απόκτηση για εµπορικούς σκοπούς, η έκθεση 6
για εµπορικούς σκοπούς, η χρησιµοποίηση για κερδοσκοπικό σκοπό και η πώληση, η κατοχή µε σκοπό την πώληση, η προσφορά προς πώληση ή η µεταφορά προς πώληση δειγµάτων ειδών του παραρτήµατος (Πίνακα) Α απαγορεύονται». Οι παρεκκλίσεις από την διάταξη αυτή, που προβλέπονται από το άρθρο 8 παρ. 3 του ως άνω Κανονισµού, προϋποθέτουν τη χορήγηση σχετικού πιστοποιητικού από την αρµόδια διαχειριστική αρχή CITES. Όταν συντρέχει λόγος αναγνώρισης και ταυτοποίησης ειδών που περιλαµβάνονται στην οικογένεια των κακτίδων, πρώτιστα απαιτείται η επίδειξη των σχετικών εγγράφων που συνοδεύουν το δείγµα (όπου υποχρεωτικά αναγράφεται η επιστηµονική ονοµασία του είδους). Στην σύγχρονη εποχή της κοινωνίας της πληροφόρησης και του διαδικτύου, είναι πολύ εύκολο, ανατρέχοντας στους κατάλληλους δικτυακούς τόπους ( http://www.google.com, http://www.cites.org, http://www.unep-wcmc.org, να συλλέξετε εικόνες και πληροφορίες για οποιοδήποτε είδος. 7