Απαντήσεις στη δημόσια διαβούλευση για το έργο Ultrafast Broadband (UFBB) Το παρόν έγγραφο συνοψίζει τις απαντήσεις των συμμετεχόντων στη δημόσια διαβούλευση που πραγματοποιήθηκε από το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης για τη δράση UFBB 1. Η δημόσια διαβούλευση ξεκίνησε στις 7 Νοεμβρίου 2018 και τα ενδιαφερόμενα μέρη κλήθηκαν να υποβάλουν τις αρχικές τους παρατηρήσεις έως τις 14 Νοεμβρίου 2018 και τα τελικά τους σχόλια έως τις 7 Δεκεμβρίου 2018. Τα σημεία στα οποία οι ενδιαφερόμενοι κλήθηκαν να σχολιάσουν είναι: 1. Γεωγραφικός Προσδιορισμός της Δράσης και τμηματοποίηση (lots). Αριθμός lots και κατανομή Περιφερειακών Ενοτήτων ανά lot. 2. Ύψος Δημόσιας χρηματοδότησης της Δράσης 3. Ύψος Ιδιωτικής Συμμετοχής ως ποσοστό του κόστους του έργου 4. Περίοδος Ανάπτυξης και Χρόνος Παραχώρησης ΣΔΙΤ 5. Περιορισμός ανάθεσης lots ανά υποψήφιο κατά τη διαδικασία ανάθεσης Επιπλέον, οι πάροχοι υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών κλήθηκαν να εκφράσουν το δυνητικό ενδιαφέρον τους για την παροχή λιανικών υπηρεσιών μέσω των υποδομών που θα αναπτυχθούν από το έργο στα 7 lots. Αρχικές παρατηρήσεις (ελήφθησαν έως τις 14 Νοεμβρίου 2018) Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης (με τα στοιχεία όπως απεστάλησαν στις 14 Νοεμβρίου) αντανακλούσαν τις απόψεις των τριών εταιρειών που συμμετείχαν στην πρώτη φάση της διαβούλευσης: Cosmote, Vodafone, Wind. Οι συμμετέχοντες παρείχαν τα αρχικά σχόλιά τους διατηρώντας το δικαίωμα για τελικές παρατηρήσεις έως την προθεσμία της διαβούλευσης, στις 7 Δεκεμβρίου 2018. Όλοι οι συμμετέχοντες συμφώνησαν με την προσέγγιση του τρόπου καθορισμού του πεδίου εφαρμογής του έργου (επαλήθευση της χαρτογράφησης) και ειδικότερα με το να εξαιρεθούν οι περιοχές ιδιωτικών επενδύσεων και οι περιοχές που καλύπτονται από τα συγχρηματοδοτούμενα ευρυζωνικά έργα SFBB-Super Fast Broadband και Rural Broadband. Όσον αφορά το πρώτο σημείο σχολιασμού (γεωγραφικός προσδιορισμός των περιοχών παρέμβασης, κατανομή του έργου σε lots, αριθμός των lots και κατανομή των περιφερειακών μονάδων ανα lot), οι απόψεις των ενδιαφερομένων είχαν σημαντική διακύμανση, καθώς το πλήθος των lots που προτάθηκε από τους συμμετέχοντες στη διαβούλευση κυμαινόταν από 3 lots μέχρι σε περισσότερα από 7 lots (μέχρι 13-15). 1 http://mindigital.gr/index.php/%ce%b1%ce%bd%ce%b1%ce%ba%ce%bf%ce%b9%ce%bd%cf%8e %CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82/3165-ultrafast-broadband-ufbb
Όσον αφορά το πέμπτο σημείο σχολιασμού, (περιορισμός στον αριθμό των lots προς ανάθεση ανά υποψήφιο ανάδοχο), ένας ενδιαφερόμενος εξέφρασε την άποψη ότι δεν πρέπει να εφαρμοστεί κανένας περιορισμός. Σχετικά με τα σημεία 2, 3 και 4 (ύψος της δημόσιας και ιδιωτικής συνεισφοράς και περίοδο παραχώρησης) όλοι οι ενδιαφερόμενοι ζήτησαν πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με το τεχνικοοικονομικό μοντέλο της δράσης. Τελικές παρατηρήσεις (ελήφθησαν έως τις 7 Δεκεμβρίου 2018) Τα τελικά αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης, με βάση τα σχόλια που έστειλαν μέχρι τις 7 Δεκεμβρίου 2018 έξι ενδιαφερόμενοι φορείς και συγκεκριμένα οι εταιρείες ΟΤΕ, Vodafone, Wind, Ericsson, Forthnet και Intrakat, συνοψίζονται στα εξής: Γενικές παρατηρήσεις Τρεις συμμετέχοντες (TSP) δήλωσαν την πρόθεσή τους να ενεργούν ως φορείς παροχής υπηρεσιών λιανικής μέσω της υποδομής που θα αναπτυχθεί από τη δράση UFBB. Ένας από τους ανωτέρω συμμετέχοντες θεώρησε ότι πρέπει να διευκρινιστούν περαιτέρω ζητήματα σχετικά με τις κατασκευαστικές εργασίες εντός των κτιρίων και ειδικότερα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο αυτές θα επηρεάσουν το κόστος χονδρικής, τον τρόπο με τον οποίο θα κατανεμηθεί το κόστος κατασκευής σε περίπτωση ενδιαφέροντος από διάφορους παρόχους για το ίδιο κτίριο, και αν αυτές θα μπορούσαν να επιδοτηθούν από το κράτος. Όλοι οι συμμετέχοντες συμφώνησαν με την προσέγγιση του τρόπου καθορισμού του πεδίου εφαρμογής του έργου (επαλήθευση της χαρτογράφησης) και ειδικότερα με το να εξαιρεθούν οι περιοχές ιδιωτικών επενδύσεων και οι περιοχές που καλύπτονται από τα συγχρηματοδοτούμενα ευρυζωνικά έργα SFBB-Super Fast Broadband και Rural Broadband. Ένας συμμετέχων πρότεινε η Αναθέτουσα Αρχή να γνωστοποιήσει το τεχνοοικονομικό μοντέλο που αποτέλεσε τη βάση για τον τεχνικό σχεδιασμό, την κοστολόγηση, τις βασικές υποθέσεις για τις ανάγκες χρηματοδότησης και την οικονομική βιωσιμότητα του έργου. Ένας συμμετέχων πρότεινε η Αναθέτουσα Αρχή να παρουσιάσει λεπτομερή τεκμηρίωση του σχεδιασμού του έργου, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών απαιτήσεων, των απαιτήσεων εξυπηρέτησης για κάθε είδους υπηρεσίες, των απαιτήσεων για backhauling / fronthauling και των σημείων παρουσίας (POP), τις ενδεικτικές τεχνολογικές λύσεις για τις κλάσεις υπηρεσιών Α και Β καθώς και όλες τις πληροφορίες σχετικά με την μελέτη κοστολόγησης και τις παραδοχές της, τη μελέτη P&L, τους εκτιμώμενους δείκτες διείσδυσης, τα επιλέξιμα κόστη και έξοδα καθώς και όλες τις πληροφορίες σχετικά με τις ταμειακές ροές. Ένας συμμετέχων πρότεινε να ληφθούν υπόψη οι τεχνολογίες σταθερής ασύρματης πρόσβασης (FWA) σε ευρυζωνικά δίκτυα κινητής τηλεφωνίας 4G και 5G, με σεβασμό στην αρχή της τεχνολογικής ουδετερότητας. Ένας συμμετέχων πρότεινε την αναθεώρηση του μηχανισμού ελέγχου υπεραπόδοσης (clawback) έτσι ώστε να εξετάζεται η κερδοφορία με βάση το συνολικό επενδυμένο κεφάλαιο για ολόκληρη την περίοδο, αντί να εξετάζεται το κέρδος ως ποσοστό των εσόδων ετησίως.
Διαγωνιστική διαδικασία Ένας συμμετέχων πρότεινε να ληφθούν υπόψη κατά το σχεδιασμό του διαγωνισμού τα εξής: διαφορετικές τεχνολογικές επιλογές με βάση την αρχή της τεχνολογικής ουδετερότητας, το προφίλ των προσφερόντων ως προς την ικανότητα επιτυχούς υλοποίησης και λειτουργίας του δικτύου, επαναχρησιμοποίηση υποδομών, καθώς και ειδικές πρόνοιες για την εξασφάλιση ομαλής ανάπτυξης του δικτύου (άδειες, αποκλειστική χρήση ραδιοσυχνοτήτων όπως στο έργο RURAL κ.λπ.) Ένας συμμετέχων πρότεινε η υποχρέωση αναβάθμισης των υπηρεσιών της Κλάσης Β σε υπηρεσίες Κλάσης Α είτε να καταργηθεί είτε να παραμείνει κάτω από τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α) εφόσον δεν έχει αναπτυχθεί άλλο εμπορικά διαθέσιμο δίκτυο με δυνατότητα παροχής υπηρεσιών αναβαθμίσιμων σε gigabit και β) η διείσδυση των υπηρεσιών Kλάσης Β να έχει υπερβεί κάποιο κατώφλι διείσδυσης (πχ 60%) της τοπικής αγοράς 2-3 χρόνια πριν από το τέλος της περιόδου παραχώρησης, προκειμένου να τεκμηριωθεί η αναγκαιότητα αναβάθμισης της υποδομής. Ένας συμμετέχων πρότεινε η διαδικασία υποβολής προσφορών να ξεκινήσει αργότερα, στο τρίτο ή το τέταρτο τρίμηνο του 2019, έτσι ώστε το έργο να ξεκινήσει μετά την ολοκλήρωση των ιδιωτικών επενδύσεων των παρόχων στο πλαίσιο της διαδικασίας VDSL Vectoring. Τεχνικά ζητήματα Ένας συμμετέχων πρότεινε ότι, επιπλέον της αρχής ανοικτής πρόσβασης του δικτύου, θα πρέπει να υπάρξει και ειδική αναφορά στην υποχρέωση μη διακριτικής μεταχείρισης. Πρότεινε επίσης να οριστούν σημεία συγκέντρωσης (κόμβοι τύπου RIX) σε ένα ανά lot, οι υπηρεσίες L2 (VULA) να ανταποκρίνονται κατά 100% στις προδιαγραφές υπηρεσιών VLU, οι τιμές χονδρικής να είναι το αποτέλεσμα συγκριτικής αξιολόγησης (benchmarking) και να εγκρίνονται από την ΕΕΤΤ και ότι θα πρέπει να υπάρχουν κοινό API, κοινές διαδικασίες καθώς και κοινή προσφορά αναφοράς για όλους τους φορείς εκμετάλλευσης του δικτύου UFBB προκειμένου να επιτευχθεί ομοιόμορφη διαχείριση σε επίπεδο χονδρικής. Απαντήσεις στις συγκεκριμένες ερωτήσεις της διαβούλευσης Εκτός από τα ανωτέρω σχόλια, για καθένα από τα 5 συγκεκριμένα σημεία της διαβούλευσης υποβλήθηκαν τα ακόλουθα: 1. Γεωγραφικός Προσδιορισμός της Δράσης και τμηματοποίηση (lots). Αριθμός lots και κατανομή Περιφερειακών Ενοτήτων ανά lot Ένας συμμετέχων πρότεινε να μειωθεί ο αριθμός των lots σε τρία (3) υποστηρίζοντας ότι οι οικονομίες κλίμακας θα οδηγήσουν στην βελτίωση της αποδοτικότητας των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, προσφέροντας ένα καλύτερο επίπεδο υπηρεσιών. Εξέφρασε επίσης την εκτίμηση ότι η προτεινόμενη τμηματοποίηση σε επτά (7) lots δεν οδηγεί σε ισοδύναμη τμηματοποίηση βάσει της εμπορικότητας των περιοχών. Ένας συμμετέχων πρότεινε τμηματοποίηση σε 13-15 lots με το σκεπτικό ότι έτσι θα αυξηθεί ο ανταγωνισμός.
Ένας συμμετέχων πρότεινε είτε τρία (3) lots ταυτόσημα με τα τμήματα των έργων RURAL, ή το πολύ έξι (6) lots που θα προκύψουν από τη διαίρεση των ως lots του έργου RURAL, προκειμένου να αξιοποιηθεί καλύτερα η επένδυση του έργου RURAL, να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των επενδυτικών σχεδίων και να μειωθεί η διασπορά τεχνολογιών / λειτουργικών περιβαλλόντων και να αποφευχθεί η δυσλειτουργία / αλληλοεπικάλυψη των δραστηριοτήτων. Δύο συμμετέχοντες συμφωνούν με τον γεωγραφικό προσδιορισμό των περιοχών παρέμβασης και την κατανομή του έργου σε 7 τμήματα. 2. Ύψος Δημόσιας χρηματοδότησης της Δράσης Ένας συμμετέχων σχολίασε ότι το ποσό της δημόσιας συνεισφοράς είναι μεν σημαντικό, ωστόσο η επάρκειά του ή μη εξαρτάται από τις τεχνικές προδιαγραφές και το επιχειρηματικό μοντέλο το οποίο καλείται να εξυπηρετήσει, προκειμένου οι ιδιωτικές επενδύσεις να γίνουν επαρκώς αποδοτικές Ένας συμμετέχων συμφώνησε επί της αρχής με το ποσό της δημόσιας συνεισφοράς, δήλωσε ωστόσο ότι, δεν είχε στη διάθεσή του επαρκή ανάλυση προκειμένου να λάβει θέση σχετικά με αυτό το θέμα.. Ένας συμμετέχων δήλωσε ότι η δημόσια συνεισφορά ύψους 300 εκατομμυρίων ευρώ μπορεί να θεωρηθεί οριακά επαρκής για την επίτευξη των στόχων της δράσης UFBB. Ένας συμμετέχων πρότεινε την αύξηση του ποσού της δημόσιας συνεισφοράς για τη δράση. 3. Ύψος Ιδιωτικής Συμμετοχής ως ποσοστό του κόστους του έργου Ένας συμμετέχων σχολίασε ότι το ποσό της ιδιωτικής συνεισφοράς τόσο ως απόλυτο νούμερο (> 300 εκατ. Ευρώ) όσο και ως ποσοστό (> 50%) κρίνεται πολύ υψηλό αυξάνοντας αντίστοιχα τον επενδυτικό κίνδυνο. Επιπλέον, έκρινε ότι, για το πεδίο εφαρμογής του UFBB (δηλαδή εμπορικά μη ελκυστικές περιοχές), το επίπεδο ιδιωτικής συμμετοχής θα έπρεπε να περιοριστεί στο 20% προκειμένου να καταστεί βιώσιμο το έργο. Ένας συμμετέχων συμφώνησε επί της αρχής με την προσέγγιση των ιδιωτικών επενδύσεων ως ποσοστό του κόστους του έργου, όπως έχει εφαρμοστεί και σε άλλα συγχρηματοδοτούμενα έργα. Ένας συμμετέχων πρότεινε να μειωθεί το ποσοστό ιδιωτικών επενδύσεων για το έργο. Ένας συμμετέχων σχολίασε ότι ποσοστό ιδιωτικής συνεισφοράς τουλάχιστον 50% θα οδηγήσει είτε σε απουσία ενδιαφέροντος για υποβολή προσφορών είτε στη δημιουργία μονοπωλιακών καταστάσεων στην αγορά τηλεπικοινωνιών. Υποστήριξε ότι κάθε ΙΦΣ θα πρέπει να διασφαλίσει μια Ελάχιστη Δεσμευτική Επένδυση μέχρι 20% της χρηματοδοτικής συμβολής ανά lot και μια Ελάχιστη Δεσμευτική Πίστωση σε Αναμονή μέχρι 15% της Ελάχιστης Δεσμευτικής Επένδυσης.
4. Περίοδος Ανάπτυξης και Χρόνος Παραχώρησης ΣΔΙΤ Ένας συμμετέχων θεώρησε ότι η περίοδος ανάπτυξης είναι επαρκής, αλλά ότι η περίοδος παραχώρησης πρέπει να παραταθεί σε είκοσι (20) έτη. Ένας συμμετέχων συμφώνησε επί της αρχής με τους χρόνους των περιόδων κατασκευής και παραχώρησης και ζήτησε διευκρινίσεις σχετικά με το εάν οι ΙΦΣ μετά την περίοδο παραχώρησης θα έχουν κάποιο πλεονέκτημα / δικαίωμα, ανανέωσης του δικαιώματος διαχείρισης της υποδομής ή αν θα υπάρχει πρόβλεψη ακόμα και για να αγοράσουν την υποδομή και υπό ποιες προϋποθέσεις. Ένας συμμετέχων πρότεινε να αυξηθεί η περίοδος παραχώρησης του έργου. Ένας συμμετέχων σχολίασε ότι η περίοδος κατασκευής δεν θα πρέπει να είναι μικρότερη των τριών (3) ετών και ότι η περίοδος λειτουργίας δεν θα πρέπει να είναι μικρότερη των 20 ετών. 5. Περιορισμός ανάθεσης lots ανά υποψήφιο κατά τη διαδικασία ανάθεσης Ένας συμμετέχων σχολίασε ότι αυτός ο περιορισμός θα πρέπει να καταργηθεί επειδή αντιβαίνει στο δημόσιο συμφέρον και δεν επιτυγχάνει τη μεγιστοποίηση της επίδρασης των διαθέσιμων κεφαλαίων και ότι θα πρέπει να υπάρχει μια δικλείδα ασφαλείας που να περιορίζει τη ζημία από την επιλογή μη βέλτιστης προσφοράς ανά lot και συνολικά για το έργο. Ένας συμμετέχων συμφώνησε με τον περιορισμό της ανάθεσης τριών (3) lots ανά ανάδοχο και της επακόλουθης διερεύνησης σε περίπτωση που δεν υπάρχει υποψήφιος ανάδοχος για κάποια τμήματα. Ένας συμμετέχων συμφώνησε να περιορίζεται ο μέγιστος αριθμός lots που μπορούν να αποδοθούν σε έναν συμμετέχοντα σε τρία (3). Επίσης, πρότεινε ότι, σε περίπτωση αύξησης του αριθμού των lots, ο μέγιστος αριθμός που θα μπορεί να αποδοθεί σε έναν συμμετέχοντα να αναπροσαρμοστεί στο ~ 50% του συνολικού αριθμού lots. Δύο συμμετέχοντες πρότειναν να μειωθεί ο αριθμός των lots ανά ανάδοχο σε δύο (2) αντί τρεις (3), προκειμένου να ευνοηθεί ο ανταγωνισμός.