ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΜΕ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ

ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΜΕ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ, ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ, ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΤΩΝ ΣΩΛΗΝΩΣΕΩΝ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΗ. ΟΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΙ, ΝΑ ΕΓΚΑΘΙΣΤΑΝΤΑΙ, ΝΑ ΔΟΚΙΜΑΖΟΝΤΑΙ, ΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΣΥΝΤΗΡΟΥΝΤΑΙ ΣΩΣΤΑ, ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥΣ ΠΟΥ ΤΙΣ ΔΙΕΠΟΥΝ ΓΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ. Άρθρο του: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟY Γ. ΠΑΣΠΑΛΑ, διπλ. μηχανολόγου - ηλεκτρολόγου μηχανικού Σήμερα το κυρίαρχο καύσιμο για τη θέρμανση είναι το φυσικό αέριο, όπου βέβαια είναι διαθέσιμο, λόγω καλής τιμής και λοιπών πλεονεκτημάτων, όχι μόνο περιβαλλοντικών, αλλά και της δυνατότητας παραγωγής θερμού νερού χρήσης από ατομικές μονάδες, όταν δεν απαιτείται θέρμανση. Η λιανική τιμή του φυσικού αερίου το Σεπτέμβριο 2018 για ατομική θέρμανση στη Θεσσαλονίκη αλλά και στην Αθήνα, όπως προσφέρεται από βασικούς πάροχους, (εκτιμώντας τις πάγιες χρεώσεις για ετήσια κατανάλωση 1.000 m 3 ) ήταν περίπου 0,65-0,68 /m 3, ενώ η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης ανακοινώθηκε ότι θα είναι τον Οκτώβριο 2018 περίπου 1,14 /l. Σημειώνεται ότι 1 m 3 φυσικού αερίου και 1 l πετρελαίου δίνουν περίπου την ίδια κατώτερη θερμογόνο δύναμη (10 kwh). Περαιτέρω, η καύση του φυσικού αερίου επιτρέπει τη χρήση συσκευών συμπύκνωσης, με πρόσθετη βελτίωση του βαθμού απόδοσης κατά 10% περίπου. Η θέρμανση μπορεί να είναι κεντρική με μεγάλους επιδαπέδιους λέβητες. Όμως η τάση είναι η επιλογή επίτοιχων ατομικών μονάδων, οι οποίες μπορούν να λειτουργούν και ως ταχυθερμοσίφωνες νερού χρήσης. Η ευρωπαϊκή νομοθεσία ζητάει πλέον αυτές οι μονάδες να είναι συμπύκνωσης. Για ασφαλείς εγκαταστάσεις θέρμανσης με φυσικό αέριο η ελληνική πολιτεία έχει σε ισχύ δύο τεχνικούς κανονισμούς. Ο πρώτος αποτελεί εξέλιξη του δεύτερου και έχει εισαγάγει βελτιώσεις στην τεχνολογία. Να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης κάθε οδηγία, κανονισμός, πρότυπο κτλ. κάθε πενταετία ελέγχεται ως προς τη συμβατότητα με την ισχύουσα τεχνολογία και αναθεωρείται, εάν προκύπτει ανάγκη. www.ktirio.gr 65

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΘΡΑ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΕΡΕΩΣΗΣ ΟΡΙΖΟΝΤΙΩΝ ΣΩΛΗΝΩΝ Χαλυβδοσωλήνες Χαλκοσωλήνες Σωλήνες PE-X και PE/Al/PE Ονομαστική διάμετρος DN Απόσταση στερέωσης m Εξωτερική διάμετρος mm Απόσταση στερέωσης m Εξωτερική διάμετρος mm Απόσταση στερέωσης m 15 1,50 12 1,25 16 1,00 20 2,00 15 1,25 20 1,25 25 2,25 18 1,50 25 1,50 32 2,75 22 2,00 32 1,75 40 3,00 28 2,25 40 2,00 50 3,50 35 2,75 50 2,00 65 4,25 42 3,00 63 2,00 80 4,75 54 3,50 100 5,00 64 4,00 125 6,00 76,1 4,25 150 6,00 88,9 4,75 200 6,00 108 5,00 Σωλήνες πολυαιθυλενίου. Η θέρμανση με φυσικό αέριο, όπου είναι διαθέσιμο, προτιμάται λόγω καλής τιμής, περιβαλλοντικών πλεονεκτημάτων αλλά και δυνατότητας παραγωγής θερμού νερού χρήσης, όταν δεν απαιτείται θέρμανση. Οι κανονισμοί για λόγους ασφάλειας και οικονομικής λειτουργίας απαιτούν: σωστό σχεδιασμό, σωστή κατασκευή και εγκατάσταση σωληνώσεων, σωστή εγκατάσταση συσκευών, σωστή δοκιμή και εκκίνηση λειτουργίας σωληνώσεων και συσκευών και σωστή λειτουργία και συντήρηση σωληνώσεων και συσκευών. Στις αρχές Ιανουαρίου του 2017 με τις ακραίες θερμοκρασίες καταστράφηκαν πολλές συσκευές και σωληνώσεις εγκαταστάσεων αερίου. Ό,τι καταστράφηκε ήταν εγκαταστημένο σε μπαλκόνι, με λίγες περιπτώσεις εγκατάστασης σε κάποια αυτοσχέδια λεβητοστάσια. Φυσικά δεν καταστράφηκαν σωληνώσεις αερίου αλλά βασικά σωληνώσεις προσαγωγής του νερού χρήσης. Το νερό πάγωσε και λόγω διαστολής κατέστρεψε αφενός εναλλάκτες των συσκευών και αφετέρου σωλήνες και κυκλοφορητές. Καταστράφηκαν μη μονωμένοι σωλήνες νερού από χαλκό με πολύ μικρό πάχος, εγκαταστημένοι στο ύπαιθρο. Αυτές οι καταστροφές δυσφήμισαν τις εγκαταστάσεις αερίου. Όμως το αίτιο είναι σαφώς η επιλογή να μην εγκαθίστανται οι συσκευές εντός του κτιρίου, όπως πρέπει με βάση την ευρωπαϊκή πρακτική, για διάφορους λόγους, όπως ο αδικαιολόγητος φόβος ατυχήματος, η αισθητική της συσκευής μέσα στο χώρο αλλά και η μείωση του διαθέσιμου χώρου. Σωληνώσεις Ο νεότερος κανονισμός έχει εισαγάγει νέα υλικά σωληνώσεων, καθώς και νέες μεθόδους σύνδεσης ως εξέλιξη της τεχνολογίας. Ακόμη έχει ενσωματώσει βελτιώσεις στην τεχνολογία και στην τυποποίηση των ρυθμιστών πίεσης, με αποτέλεσμα και τη δυνατότητα επιλογής σωλήνων μικρότερης διαμέτρου λόγω αύξησης της διαθέσιμης πτώσης πίεσης. Υλικά σωληνώσεων Oι σωληνώσεις εντός κτιρίου θεωρούνται ασφαλείς, αν μπορούν να αντέξουν σε θερμοκρασία 650 C για τουλάχιστον 30 λεπτά. Αν δεν ικανοποιούν αυτή την απαίτηση, πρέπει να προστατεύονται με μια βαλβίδα πυροπροστασίας. Σήμερα προσφέρεται μεγάλη ποικιλία σωλήνων για την κατασκευή των σωληνώσεων αερί- 66 ΚΤΙΡΙΟ 10 2018 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

Oι χαλκοσωλήνες μπορούν να συνδέονται με συνδέσεις με σκληρή κόλληση με θερμοκρασία εργασίας άνω των 650 C. Χαλκοσωλήνας με εργοστασιακό πλαστικό περίβλημα για προστασία από τη διάβρωση. Δίκτυο παροχών φυσικού αερίου από χαλυβδοσωλήνες. Πηγή: Nickosrigas Σύνδεση με μηχανική σύσφιξη. Πηγή: Viega ου. Επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται, όπως παλαιότερα, σωλήνες από κοινούς χάλυβες, ανοξείδωτους χάλυβες και χαλκό, και πολυαιθυλένιο μόνο στις θαμμένες σωληνώσεις. Εισήχθησαν ως νέες τεχνολογίες: εύκαμπτοι κυματοειδείς σωλήνες (με αυλακώσεις) από ανοξείδωτο χάλυβα κατά ΕΝ 15266, πολυστρωματικοί σωλήνες (PE/Al/PE), SO, σωλήνες από δικτυωμένο πολυαιθυλένιο PE-X. Οι συνδέσεις των σωλήνων πρέπει να γίνονται με τυποποιημένα στοιχεία (μούφες, Τ, φλά - ντζες κτλ.) και κατά περίπτωση τυποποιημένα στεγανοποιητικά, κατάλληλα πιστοποιημένα. Τυποποιημένα και πιστοποιημένα πρέπει να είναι και όλα τα λοιπά στοιχεία του δικτύου, όπως εύκαμπτοι αγωγοί, βάνες, μονωτικά στοιχεία, ρυθμιστές πίεσης, ασφαλιστικές διατάξεις, φίλτρα, βαλβίδες υπερβολικής ροής, βαλβίδες πυροπροστασίας. Συνδέσεις σωλήνων Oι χαλυβδοσωλήνες μπορούσαν να συνδέο - νται με συνδέσεις συγκολλητές, κοχλιωτές και φλαντζωτές. Πλέον στους ανοξείδωτους χαλυβδοσωλήνες μπορούν να χρησιμοποιούνται μηχανικές συνδέσεις με συμπίεση. Oι χαλκοσωλήνες μπορούν να συνδέονται με συνδέσεις με σκληρή κόλληση με θερμοκρασία εργασίας άνω των 650 C, φλαντζωτές και μηχανικές με συμπίεση. Oι σωλήνες πολυαιθυλενίου συνδέονται βασικά με ηλεκτροσύντηξη. Η σωστή εκτέλεση των συνδέσεων είναι βασικός παράγοντας ασφάλειας. Προστασία έναντι διάβρωσης Οι σωληνώσεις, εκτός από εκείνες από πολυαιθυλένιο και πολυστρωματικούς σωλήνες, πρέπει να προστατεύονται έναντι διάβρωσης. Η προστασία επιτυγχάνεται με παθητικά μέτρα (περιβλήματα, βαφές, επιψευδαργυρώσεις κτλ.) και, κατά περίπτωση, σε σωληνώσεις εντός εδάφους, με καθοδική προστασία. Τα παθητικά μέτρα (περιβλήματα, βαφές κτλ.) αρκεί να εφαρμόζονται μόνον εξωτερικά. Εγκατάσταση των σωληνώσεων Πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα κατά τη μεταφορά, τους χειρισμούς και την αποθήκευση των υλικών των σωληνώσεων. Ο κανονισμός επιτρέπει να κάμπτονται οι σωλήνες με ελάχιστη ακτίνα κάμψης καθορισμένη κατά περίπτωση. Στην αρχή του δικτύου πρέπει να εγκατασταθεί μία αποφρακτική διάταξη ταχείας φραγής, όπως σφαιρικός κρουνός, η οποία θα είναι η κύρια αποφρακτική διάταξη. H διαδρομή των σωληνώσεων εντός εδάφους, αν προβλέπεται, πρέπει να επιλέγεται έτσι, ώστε να τηρείται απόσταση ασφαλείας από άλλες υπόγειες εγκαταστάσεις. Αν η απαιτούμενη απόσταση δεν μπορεί να τηρηθεί, πρέπει να λαμβάνονται μέτρα. Oι σωληνώσεις εντός εδάφους πρέπει να επισημαίνονται με πλαστικό πλέγμα κίτρινου χρώματος, τοποθετημένο περίπου 30 cm επάνω από τους σωλήνες. Σε μεταλλικούς αγωγούς εντός εδάφους, με μήκος μεγαλύτερο από 5 m, πρέπει κοντά στη βάνα του κτιρίου να ενσωματωθεί ένα μονωτικό στοιχείο. H είσοδος σωλήνωσης σε κτίρια πρέπει να γίνεται επάνω από το έδαφος, ενώ μπορεί να γίνει υπόγεια σε ειδικά κτίρια. H είσοδος πρέπει να γίνεται μέσα από προστατευτικό σωλήνα. www.ktirio.gr 67

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΘΡΑ Ρυθμιστής πίεσης με ασφαλιστική διάταξη αυτόματης διακοπής (εγκαταστημένη πριν από το ρυθμιστή) και ασφαλιστική διάταξη ανακούφισης και μετρητή. 1. Σφαιρικός κρουνός. 2. Φίλτρο. 3. Μανόμετρο. 4. Αποφρακτική διάταξη. 5. Ρυθμιστής πίεσης. 6. Βαλβίδα ανακούφισης. 7. Μετρητής. 3 6 3 1 1 1 1 2 4 5 7 Oι αγωγοί εκτός εδάφους μπορούν να εγκαθίστανται: ακάλυπτοι σε απόσταση από τον τοίχο, κάτω από το επίχρισμα προστατευμένοι έναντι διάβρωσης χωρίς διάκενο ή σε αεριζόμενα φρεάτια και κανάλια. Oι αγωγοί πρέπει να στερεώνονται μέσω κατάλληλων στηριγμάτων σε τμήματα του κτιρίου με επαρκή δομική αντοχή. Η στήριξη πρέπει να επιτρέπει τις μετακινήσεις λόγω θερμικών διαστολών. Aν εγκατασταθούν αγωγοί σε ψευδοροφές, ο κενός χώρος πρέπει να εξαερίζεται με ανοίγματα. Oι αγωγοί δεν επιτρέπεται να εγκαθίστανται σε φρεάτια ανελκυστήρων, αεραγωγούς, φωταγωγούς, αποθήκες στερεών καυσίμων, εγκαταστάσεις απόρριψης απορριμμάτων ή ψυκτικούς χώρους ούτε να διέρχονται μέσα από τις παρειές των καπνοδόχων. Οι σωληνώσεις από δικτυωμένο πολυαιθυλένιο και πολυστρωματικούς σωλήνες μπορούν να εγκαθίστανται εντός κτιρίου μόνον εάν προστατεύονται με μία βαλβίδα πυροπροστασίας και μία βαλβίδα υπερβολικής ροής. Όπου οι αγωγοί διαπερνούν οροφές ή τοίχους, πρέπει να χρησιμοποιούνται προστατευτικοί σωλήνες. Oι σωληνώσεις αερίου εντός κτιρίου πρέπει να γειώνονται. Aν ενσωματωθεί στη σωλήνωση ηλεκτρομαγνητική βαλβίδα, τότε απαιτείται προστατευτικός διαχωρισμός. Διατάξεις ρύθμισης της πίεσης και της ασφάλειας Όταν η πίεση τροφοδοσίας είναι μεγαλύτερη από την πίεση σύνδεσης, πρέπει να εγκαθίστανται ρυθμιστές της πίεσης στο ύπαιθρο ή Δοκιμή αντοχής. Δοκιμή στεγανότητας. Δοκιμή στεγανότητας ενώσεων με κατάλληλα αφρίζοντα μέσα. Έλεγχος συνδέσεων με επάλειψη ή ψεκασμό 68 ΚΤΙΡΙΟ 10 2018 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

Προστατευτική λωρίδα τουλάχιστον στη μία πλευρά 0,60 m Προστατευτική λωρίδα και στις δύο πλευρές 0,60 m Επιτρεπόμενη κλίση εδάφους για όλες τις τάφρους: για συνεκτικά εδάφη < 1:2 για μη συνεκτικά εδάφη < 1:10 0,70 0,80 0,90 1,00 1,25 0,30 0,40 0,40 0,50 0,50 Χωρίς επισκέψιμο χώρο εργασίας για την τοποθέτηση και δοκιμή αγωγών Με επισκέψιμο χώρο εργασίας Τομή τάφρου τοποθέτησης των σωλήνων. σε εσωτερικούς χώρους, καλά αεριζόμενους. Oι εγκαταστάσεις ρύθμισης της πίεσης πρέπει να διαθέτουν βαλβίδες αυτόματης διακοπής ως διατάξεις ασφαλείας έναντι ανεπίτρεπτης ανόδου της πίεσης μετά το ρυθμιστή. Δοκιμή των εγκαταστάσεων σωληνώσεων Oι αγωγοί πρέπει πριν από τη θέση σε λειτουργία να υποβληθούν σε δοκιμή αντοχής και δοκιμή στεγανότητας, για να αποδειχθεί η αρτιότητά τους. Οι δοκιμές γίνονται με αέρα ή αδρανές αέριο. Oι δοκιμές πρέπει να εκτελούνται με ορατές τις συνδέσεις και πριν ο αγωγός να επικαλυφθεί με χώμα ή άλλο τελείωμα. Oι αγωγοί με πίεση λειτουργίας μέχρι 100 mbar υπόκεινται σε ξεχωριστές δοκιμές αντοχής και στεγανότητας διάρκειας 10 min. Η δοκιμή αντοχής γίνεται σε αγωγούς χωρίς εξαρτήματα και μετρητές, με πίεση 1 bar. H δοκιμή στεγανότητας γίνεται στους αγωγούς μαζί με τα εξαρτήματα, βέβαια χωρίς τις συσκευές αερίου και τις διατάξεις ρύθμισης και ασφάλειας, με πίεση από 110 έως 150 mbar. Οι αγωγοί με πίεση μεγαλύτερη από 100 mbar υπόκεινται σε συνδυασμένη δοκιμή αντοχής και στεγανότητας με πίεση 2 bar για τουλάχιστον 2 ώρες. Συνιστάται 24-ωρη δοκιμή. Σημεία σύνδεσης, π.χ. με την κύρια αποφρακτική διάταξη, συσκευές κτλ., τα οποία εξαιρούνται από τις δοκιμές πίεσης, πρέπει να δοκιμάζονται με αέριο υπό την πίεση λειτουργίας με κατάλληλα αφρίζοντα μέσα. Eγκατάσταση των συσκευών αερίου Οι συσκευές προορίζονται για εγκατάσταση εντός κτιρίου για λόγους ασφαλείας και καλύ- τερου βαθμού απόδοσης. Όμως στη χώρα μας οι περισσότερες εγκαθίστανται σε μπαλκόνια. Oι συσκευές αερίου πρέπει να φέρουν τη σήμανση CE και να διατίθενται οδηγίες χρήσης και εγκατάστασης στην ελληνική γλώσσα. Υπάρχουν πολλοί τύποι συσκευών θέρμανσης, οι οποίοι διακρίνονται ανάλογα με: τον τρόπο προσαγωγής αέρα (τύποι Β και C), το σχεδιασμό και τη σχετική θέση του ανεμιστήρα. Στη χώρα μας στη θέρμανση ουσιαστικά χρησιμοποιούνται κυρίως οι τύποι Β 23 (κλασικός λέβητας), C 12, C 13, και δευτερευόντως B 11, Β 33 και C 83. Οι συσκευές των τύπων B 1 (με ασφάλεια ροής) επιτρέπεται να εγκατασταθούν μόνον όταν έχουν διάταξη επιτήρησης των καυσαερίων (πρόσθετη σήμανση "BS"). Oι συσκευές αερίου πρέπει να εγκαθίστανται σε χώρους, στους οποίους δεν δημιουργού - νται κίνδυνοι λόγω θέσης, μεγέθους, δομικής ποιότητας και τρόπου χρήσης. Αν εγκατασταθούν συσκευές συμπύκνωσης, αυτές πρέπει να συνδεθούν με κατάλληλη ε - γκατάσταση απαγωγής των συμπυκνωμάτων. Oι συσκευές αερίου πρέπει να τροφοδοτού - νται επαρκώς με αέρα καύσης. Στον αγωγό αερίου πρέπει να ενσωματωθεί μια βάνα έξω από το λεβητοστάσιο. Αν μία συσκευή έχει θερμική ισχύ μεγαλύτερη από 200 kw, τότε ο καυστήρας της πρέπει να εξοπλισθεί με μία αυτόματη διάταξη ελέγχου στεγανότητας. Οι συσκευές αερίου επιτρέπεται να εντοιχισθούν. Oι σωληνώσεις εντός εδάφους πρέπει να επισημαίνονται με πλαστικό πλέγμα κίτρινου χρώματος, τοποθετημένο περίπου 30 cm επάνω από τους σωλήνες. Πηγή: Heatingexperts www.ktirio.gr 69

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΘΡΑ min 0,70 m min 0,70 m min 0,70 m α. Κατακόρυφη τοποθέτηση σε δώμα. β. Κατακόρυφη τοποθέτηση σε στέγη. γ. Κατακόρυφη τοποθέτηση σε στέγη εδραζόμενη επί πλάκας σκυροδέματος. Παραδείγματα για την οριζόντια και κατακόρυφη οδήγηση του αγωγού προσαγωγής αέρα και απαγωγής καυσαερίων επάνω από τη στέγη ή το δώμα. 0,70m δ. Οριζόντια τοποθέτηση σε στέγη. Εγκατάσταση συσκευών αερίου τύπου B H επαρκής τροφοδοσία αέρα μπορεί να επιτευχθεί μέσω αεραγωγών, μηχανικού αερισμού ή ανοιγμάτων προς το ύπαιθρο. Για συνολική θερμική ισχύ μέχρι 50 kw ο χώρος εγκατάστασης πρέπει να έχει ένα άνοιγμα προς το ύπαιθρο ελεύθερης διατομής τουλάχιστον 150 cm 2 ή δύο ανοίγματα τουλάχιστον 75 cm 2 έκαστο. Aν για την τροφοδοσία αέρα χρησιμοποιηθεί αγωγός, αυτός πρέπει να διαστασιολογηθεί σε εξάρτηση από το μήκος του με τη βοήθεια του κανονισμού. Συσκευές με συνολική θερμική ισχύ μεγαλύτερη από 50 kw επιτρέπεται να εγκατασταθούν μόνον σε λεβητοστάσια. Στα λεβητοστάσια πρέπει να υπάρχουν δύο συστήματα, ένα προσαγωγής και ένα απαγωγής αέρα. Τα ανοίγματα ή οι αεραγωγοί διαστασιολογού - νται με βάση τον κανονισμό, συναρτήσει της συνολικής θερμικής ισχύος της μορφής, του μήκους του αγωγού, της ύπαρξης πλέγματος. Μηχανική προσαγωγή μπορεί να επιτραπεί μόνον σε υπόγεια λεβητοστάσια υφιστάμενων κτιρίων. H παροχή όγκου πρέπει να είναι τουλάχιστον 1,6 m 3 /h για κάθε 1 kw θερμικής ισχύος, ενώ η παροχή όγκου της μηχανικής απαγωγής αέρα πρέπει να είναι 0,5 m 3 /h για κάθε 1 kw. Εγκατάσταση συσκευών αερίου τύπου C Στις συσκευές αερίου τύπου C η προσαγωγή του αέρα από το ύπαιθρο γίνεται μέσω αγωγών, που αποτελούν συστατικά στοιχεία των συσκευών. Συσκευές αερίου του τύπου C 1 (με οριζόντια απαγωγή καυσαερίων) επιτρέπεται να εγκαθίστανται μόνον σε υφιστάμενα κτίρια και να έχουν μέγιστη θερμική ισχύ 35 kw. Oι αγωγοί προσαγωγής αέρα και απαγωγής καυσαερίων δεν επιτρέπεται να έχουν στόμια προς στοές, φρεάτια αέρα και φωταγωγούς, σε εσωτερικές αυλές και αίθρια, όταν η απόσταση από απέναντι κτίριο είναι μικρότερη των 8 m. Ο κανονισμός καθορίζει ελάχιστες αποστάσεις των στομίων των συσκευών του τύπου C 1 από ανοίγματα αερισμού, θύρες ή παράθυρα της πρόσοψης, μπαλκόνια κτλ. Για συσκευές αερίου τύπου C με θερμική ισχύ μέχρι 50 kw αρκεί απόσταση μεταξύ του στομίου και της επιφάνειας της στέγης ή του δώματος τουλάχιστον 0,70 m. Οι συσκευές τύπου C με θερμική ισχύ μεγαλύτερη των 50 kw πρέπει να εγκαθίστανται σε αεριζόμενα λεβητοστάσια. Aπαγωγή καυσαερίων Tα καυσαέρια των συσκευών των τύπων Β απάγονται μέσω καπνοδόχων ή μηχανικών συστημάτων απαγωγής. Tα καυσαέρια των συσκευών των τύπων C 70 ΚΤΙΡΙΟ 10 2018 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

α. β. γ. Οι συσκευές προορίζονται για εγκατάσταση εντός κτιρίου για λόγους ασφαλείας και καλύτερου βαθμού απόδοσης. Πηγή: Viessmann Παραδείγματα εγκατάστασης των σωληνώσεων. απάγονται μέσω αγωγών, που αποτελούν συστατικά στοιχεία των συσκευών. Σε κοινή εγκατάσταση απαγωγής καυσαερίων επιτρέπεται να συνδέονται μόνον συσκευές αερίου του ίδιου τύπου. Ο θερμοδυναμικός και ρευστομηχανικός υπολογισμός των καπνοδόχων πρέπει να γίνεται με βάση τα πρότυπα: ΕΝ 13384-1 για τη διαστασιολόγηση των καπνοδόχων απλής σύνδεσης, ΕΝ 13384-2 για τη διαστασιολόγηση των καπνοδόχων πολλαπλής σύνδεσης. Οι καπνοδόχοι με βάση την ευρωπαϊκή νομοθεσία πρέπει να κατασκευάζονται έτσι, ώστε να ικανοποιούν διάφορες απαιτήσεις μεταξύ των οποίων: στεγανότητα υπό υπερπίεση, αντοχή έναντι θερμότητας, καυσαερίων και καύσης αιθάλης, αντοχή έναντι πυρκαγιάς. Δυστυχώς η νομοθεσία δεν εφαρμόζεται και οι περισσότερες καπνοδόχοι δεν είναι στεγανές. Αυτό σημαίνει ότι οι μη στεγανές καπνοδόχοι πρέπει να λειτουργούν υπό υποπίεση, η οποία μπορεί να επιτευχθεί μέσω της ρύθμισης του συστήματος καυστήρα - λέβητα - καπνοδόχου. Στη νομοθεσία για τη ρύθμιση των καυστήρων αυτό δεν προβλέπεται, οπότε αν λειτουργούν οι μη στεγανές καπνοδόχοι υπό υπερπίεση υπάρχει εκροή καυσαερίων, τα οποία είναι επικίνδυνα λόγω του περιεχόμενου μονοξειδίου του άνθρακα. Τέτοια περιστατικά έχουν σημειωθεί. Θέση σε λειτουργία, λειτουργία και συντήρηση Η θέση σε λειτουργία της εγκατάστασης αερίου περιλαμβάνει την εισαγωγή αερίου στις σωληνώσεις και την εκκίνηση των συσκευών αερίου. α. Ακάλυπτοι σε απόσταση από τον τοίχο. β. Κάτω από το επίχρισμα προστατευμένοι έναντι διάβρωσης χωρίς διάκενο. γ. Σε αεριζόμενα φρεάτια και κανάλια. www.ktirio.gr 71

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΘΡΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Ο καταναλωτής πρέπει να φροντίζει για την τακτική συντήρηση των σωληνώσεων και των συσκευών από πιστοποιημένους συντηρητές. Η ρύθμιση και δοκιμή λειτουργίας των συσκευών πρέπει γίνεται σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή. O καταναλωτής πρέπει να εκπαιδευθεί στο χειρισμό της εγκατάστασης από τον εγκαταστάτη. Πρέπει να του δοθούν οι οδηγίες λειτουργίας των συσκευών αερίου. Η ασφάλεια των εγκαταστάσεων αερίου εξαρτάται από τη σωστή λειτουργία, την καλή διαχείριση, την τακτική επιθεώρηση και την προληπτική συντήρηση. Ο καταναλωτής επιτρέπεται να διενεργεί μόνον οπτική επιθεώρηση της εγκατάστασης, για να αναγνωρίσει ορατά ελαττώματα σε αρχικό στάδιο και έτσι να προληφθούν πιθανές επικίνδυνες καταστάσεις. Κατά την οπτική επιθεώρηση ελέγχονται διαρροές, διάβρωση, ορατές βλάβες, χαλαρές συνδέσεις, η κατάσταση εύκαμπτων αγωγών σύνδεσης. Ίχνη αιθάλης, ρύποι, μεταβολές χρώματος στη συσκευή, ορατές βλάβες, κακή έδραση ή στερέωση στον τοίχο, ελαττωματικά κουμπιά στη συσκευή, οσμή αερίου πρέπει να οδηγήσουν σε άμεση επισκευή. Ο καταναλωτής πρέπει να φροντίζει για την τακτική συντήρηση των σωληνώσεων και των συσκευών από πιστοποιημένους συντηρητές. Πρέπει να γίνεται ο έλεγχος της στεγανότητας κάθε 4 έτη με κατάλληλα μέτρα (π.χ. με αφρίζον μέσο υπό πίεση λειτουργίας). Η μη συντήρηση των σωληνώσεων αποτελεί πρόβλημα. Είναι πλέον διακριτές σωληνώσεις αερίου, οι οποίες έχουν αρχίσει να διαβρώνονται. Οι διαδικασίες συντήρησης πρέπει να ελέγχουν τη ρύθμιση και τη λειτουργία των ρυθμιστών πίεσης και συστημάτων ασφαλείας, αν υφίστανται, τουλάχιστον μια φορά κατ έτος. Oι ατομικές συσκευές αερίου πρέπει να συντηρούνται τουλάχιστον μια φορά κατ έτος. Η συντήρηση περιλαμβάνει τη ρύθμιση των καυστήρων μέσω μετρήσεων, την προσαγωγή και απαγωγή αέρα και την απαγωγή καυσαερίων. Για τις μεγαλύτερες συσκευές πρέπει να ακολουθείται η συχνότητα, η επιβαλλόμενη από την ισχύουσα νομοθεσία (π.χ. μία φορά το μήνα για ξενοδοχεία). H μη συντήρηση των συσκευών αερίου αποτελεί πρόβλημα. Πολλοί καταναλωτές νομίζουν ότι η χρήση του αερίου καθιστά περιττή τη συντήρηση και ρύθμιση του καυστήρα. Τραγικά ατυχήματα με δύο νεκρούς σε ξενοδοχείο της Θεσσαλονίκης είχαν ως αίτιο την έλλειψη στεγανότητας της καπνοδόχου, η οποία είχε εκ λάθους σχεδόν φραγεί και το πρόβλημα θα είχε διαπιστωθεί, αν είχαν γίνει οι αναγκαίες, επιβαλλόμενες από τη νομοθεσία, μετρήσεις για τη ρύθμιση του καυστήρα. Eσωτερικές εγκαταστάσεις φυσικού αερίου με πίεση λειτουργίας έως και 0,5 bar, (Φ.E.K. 976 B /28.3.2012). Eσωτερικές εγκαταστάσεις φυσικού αερίου με πίεση λειτουργίας έως και 1 bar, (Φ.E.K. 963 B /15.7.2003). Eσωτερικές εγκαταστάσεις φυσικού αερίου με πίεση λειτουργίας άνω των 50 mbar και μέγιστη πίεση λειτουργίας έως και 16 bar, (Φ.E.K 236 B /26.3.97). Κ. Γ. Πασπαλάς, Tεχνολογία εγκαταστάσεων και χρήσεων φυσικού αερίου, Σ.M.Η.Β.Ε., 1999. Κ. Γ. Πασπαλάς, Kαυστήρες - λέβητες, Σ.M.Η.Β.Ε., 2001. Κ. Γ. Πασπαλάς, O τεχνικός αέριων καυσίμων, Σ.M.Η.Β.Ε., 2007. Κ. Γ. Πασπαλάς, Eγκαταστάσεις ρύθμισης της πίεσης και μέτρησης ποσοτήτων αερίου, Σ.M.Η.Β.Ε., 2007. Κ. Γ. Πασπαλάς, Καπνοδόχοι και λοιπά συστήματα καυσαερίων, έκδοση του Σ.M.Η.Β.Ε., 2016. ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ ΣΤΟ ''ΚΤΙΡΙΟ'' Κλιματισμός με φυσικό αέριο. Τεύχος 6/2010, σελ. 79. Χαλκός και φυσικό αέριο. Τεύχος 147, σελ. 52. Σχεδιασμός εγκαταστάσεων προσαγωγής αέρα σε συσκευές φυσικού αερίου. Τεύχος 132, σελ. 39. Εγκαταστάσεις σωληνώσεων φυσικού αερίου. Σχεδιασμός, κατασκευή, κανονισμοί. Τεύχος 116, σελ. 37. Εγκαταστάσεις φυσικού αερίου στα κτίρια. Τεύχος 106, σελ. 37. ΣΧΕΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ στον "ΟΔΗΓΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ 2018" και στην ιστοσελίδα www.ktirio.gr. 72 ΚΤΙΡΙΟ 10 2018 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ