Κατασκευάζοντας τα δικά μας μουσικά όργανα (Δασκάλα: Στάλω Χριστοφή) Ι Δημοτικό Σχολείο Πάφου Φλεβάρης 2014
Με αφορμή την ενότητα του βιβλίου των Ελληνικών «Μουσική», ασχοληθήκαμε με την κατασκευή αυτοσχέδιων μουσικών οργάνων με άχρηστα κυρίως υλικά. Τα παιδιά αφού ερεύνησαν και μελέτησαν πληροφορίες, μάζεψαν υλικά και κατασκεύασαν ατομικά ή σε δυάδες ένα μουσικό όργανο. Στη συνέχεια, ανέλαβαν να περιγράψουν τη διαδικασία που ακολούθησαν, καταγράφοντας τα υλικά και τις οδηγίες κατασκευής. Έτσι, φτιάξαμε στην τάξη μια γωνιά με τα δικά μας μουσικά όργανα.
Τύμπανο (Άντρη Στεφάνου) 1 μπουκάλα από ψυγειάκι νερού κολλητική ταινία 1 πλαστικό σακούλι 2 μολύβια Κόβουμε την μπουκάλα στη μέση και παίρνουμε το μισό κομμάτι στο οποίο είναι η βάση της μπουκάλας. Κλείνουμε το άνοιγμα τεντώνοντας το πλαστικό σακούλι. Βάζουμε γύρω γύρω από το σακούλι κολλητική ταινία για να το στερεώσουμε, αλλά και σε όλη την επιφάνεια του σακουλιού. Καλύπτουμε την άκρη των μολυβιών με κολλητική ταινία και φτιάχνουμε ξυλάκια για το τύμπανο. Τέλος, διακοσμούμε το τύμπανο όπως θέλουμε. «Μου άρεσε πολύ η κατασκευή μου, ιδίως όταν βρήκα πληροφορίες για το μουσικό μου όργανο. Είμαι ικανοποιημένη από την κατασκευή μου και θα ήθελα να το ξανακάνω.»
Δίχορδο όργανο (Γιώργος Ιωαννίδης) 1 χάρτινο κασόνι (το οποίο έχουμε ξεκολλήσει για να χρησιμοποιήσουμε το χαρτόνι του) 4 βίδες, 2 χορδές Διπλώνουμε το χάρτινο κασόνι και φτιάχνουμε ένα μακρόστενο ορθογώνιο παραλληλεπίπεδο. Στη μια πλευρά βγάζουμε μια οβάλ τρύπα για να ακούγεται ο ήχος. Στερεώνουμε δυο χορδές με τη βοήθεια των τεσσάρων βιδών κατά μήκος του κουτιού που φτιάξαμε. Τέλος, το διακοσμούμε όπως θέλουμε. «Μου άρεσε πολύ αυτή η εμπειρία. Ήταν κάτι το διαφορετικό από άλλες φορές. Ήταν τέλειο! Είμαι περήφανος γι αυτή μου την κατασκευή. «Μετά από έρευνα για τα αρχαία μουσικά όργανα, σκέφτηκα να φτιάξω έγχορδο μουσικό όργανο. Εμπνεύστηκα από το μονόχορδο αρχαίο μουσικό όργανο και αποφάσισα να φτιάξω ένα δίχορδο μουσικό όργανο.»
«Το «μπαστούνι της βροχής» ή «βροχοποιός» κατασκευάζεται από κάκτο και σπανιότερα από μπαμπού. Έλκει την καταγωγή του από τη Λατινική Αμερική, όπου ο ήχος του συνδέθηκε με τη βροχή και την καταιγίδα»..» Γιάννης Παπακλεοβούλου Βροχοποιός (Γιάννης Παπακλεοβούλου Αντώνης Κρητικός) 1 άδειο ρολό κουζίνας καρφίτσες ρύζι χαρτόνι μαλλί κόλλα, ψαλίδι, κολλητική ταινία «Αυτή η εμπειρία ήταν καταπληκτική και είμαι πάρα πολύ ικανοποιημένος. Ένιωσα τόσο περήφανος που κατάφερα να φτιάξω ένα μουσικό όργανο που βγάζει τόσο όμορφο ήχο.» Γιάννης Παπακλεοβούλου «Αυτή η δραστηριότητα μου άρεσε πολύ, γιατί μου αρέσουν οι κατασκευές. Πάντα ήθελα να φτιάξω ένα μουσικό όργανο. Αντώνης Κρητικός Τρυπάμε με καρφίτσες ένα άδειο ρολό κουζίνας σε όσα περισσότερα σημεία μπορούμε. Κλείνουμε το ένα άκρο με χαρτόνι και κολλητική ταινία. Ρίχνουμε στο εσωτερικό του ρύζι και κλείνουμε το άλλο άκρο του ρολό με τον ίδιο τρόπο. Στολίζουμε την κατασκευή μας με μαλλί, με το οποίο καλύπτουμε όλη την επιφάνεια του μουσικού μας οργάνου.
Μαράκα (Στυλιανή Λουκά, Λην Αλχαπούλ) 1 χάρτινο κύλινδρο από χαρτί κουζίνας χαρτόνια, κορδέλες κολλητική ταινία ρύζι Κόβουμε 2 χάρτινους κύκλους ίσης διαμέτρου με τον χάρτινο κύλινδρο. Στερεώνουμε με κολλητική ταινία τον ένα κύκλο στην μια άκρη του χάρτινου κυλίνδρου. Ρίχνουμε μέσα το ρύζι και κλείνουμε με τον ίδιο τρόπο το άλλο άνοιγμα. Διακοσμούμε την μαράκα μας με χρωματιστά χαρτόνια και κορδέλες. * Μπορούμε αν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε έτοιμο πλαστικό δοχείο με καπάκι, το οποίο γεμίζουμε με ρύζι και διακοσμούμε όπως θέλουμε.
Μαράκα (Φυτούλα Χρίστου) πλαστική σωλήνα μήκους 15-20 cm άδειο πλαστικό αυγό από kinder κλωστή πετρούλες Κόβουμε με προσοχή σε τέσσερα σημεία τη σωλήνα όπως φαίνεται στη φωτογραφία. Μέσα στο αυγό kinder βάζουμε μερικές πετρούλες. Σφηνώνουμε το αυγό στο σημείο που έχουμε κόψει τη σωλήνα και το στερεώνουμε γερά με κλωστή. Με σπρέι δίνουμε στη μαράκα μας το χρώμα που μας αρέσει.
1 πλαστική γλάστρα Αλουμινόχαρτο Κομμάτι ύφασμα Γκοφρέ χαρτί Ψαλίδι, υγρή γόμα 2 ξυλάκια στις άκρες των οποίων έχουμε στερεώσει λίγη πλαστελίνη σε σχήμα σφάιρας. Τύμπανο (Κατερίνα Ιωαννίδου) Κόβουμε 4 κομμάτια αλουμινόχαρτο πιο μεγάλα από το άνοιγμα της γλάστρας. Τα βάζουμε στο άνοιγμα της γλάστρας και από πάνω βάζουμε το πανί το οποίο στερεώνουμε με σπάγκο. Τραβάμε το πανί, ώστε να είναι πολύ καλά ταντωμένο. Διακοσμούμε με γκοφρέ χαρτί κάνοντας κρόσσια και μυτούλες. «Το τύμπανο παράγει ήχο κυρίως μέσω της κρούσης. Ανάλογα με τον τύπο του οργάνου και την επιλογή τεχνικής παίζεται με διάφορους τρόπους: το αφρικανικό ντζέμπε παίζεται με τα χέρια, τα ινδικά τάμπλα με τα δάκτυλα, ενώ στην περιπτωση του ταμπαρού, ο τυμπανιστής χρησιμοποιεί μπαγκέτες.
2 γλάστρες 1 κομμάτι μεμβράνης σπάγκος γόμα Τουμπελέκι (Δημήτρης Κολοβός) Τοποθετούμε τη μια γλάστρα ανάποδα και κολλάμε την άλλη από πάνω. Κόβουμε τη μεμβράνη στο μέγεθος του ανοίγματος της γλάστρας αφήνοντας 2-3 cm να εξέχουν. Ανοίγουμε τρύπες στην περιφέρειά της ανά 3 cm περίπου και την τοποθετούμε πάνω στη γλάστρα. Περνάμε τον σπάγκο από μια τρύπα, ύστερα από κάτω από τις δυο γλάστρες φτάνοντας στη διαμετρικά αντίθετη τρύπα και μετά ακολουθούμε την ίδια διαδρομή φτάνοντας στη διπλανή τρύπα της πρώτης. Ακλουθώντας αυτή τη διαδικασία περνάμε τον σπάγκο από όλες τις τρύπες, δένοντας το τέλος με την αρχή Στο τέλος, σφίγγουμε ένα κομμάτι σπάγκου στη μέση του οργάνου γύρω από τους άλλους σπάγκους, ώστε να τεντωθεί η μεμβράνη.
Μικρό τυμπανάκι χεριού (Βερόνικα Μαρκίεβιτς) 1 κυλινδρικό κουτί 1 μακρύ ξυλάκι 20-30 cm 2 χάντρες γόμα, σπάγκο Περνάμε το ξυλάκι κατά μήκος του κουτιού και το στερεώνουμε με γόμα. Κάθετα στο ξύλο στερεώνουμε δυο κομμάτια σπάγκου (ένα σε κάθε πλευρά) που στην άκρη τους έχουμε στερεώσει μια χάντρα. Το μήκος του σπάγκο πρέπει να είναι τόσο ώστε η χάντρα να χτυπά στις επίπεδες πλευρές του κυλίνδρου. Διακοσμούμε το τυμπανάκι όπως θέλουμε. «Το μικρό τυμπανάκι χεριού παίζεται περιστρέφοντας το ξύλο δεξιά και αριστερά, ώστε οι χάντρες να κτυπούν στο κουτί. Το όργανο αυτό χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα στην Αφρική για διασκέδαση..»
Κουνίστρα της Αφρικής (Σάββας Κυριάκου) 1 κολότζι 10 καρφάκια στερέωσης καλωδίων κοχύλια χάντρες μισίνα Παίρνουμε το «κολότζι» και τη ζωγραφίζουμε αν θέλουμε. Στερεώνουμε τα καρφάκια στο «κολότζι» περιμετρικά, περίπου στη μέση του. Κόβουμε ένα κομμάτι μισίνα περίπου 10 cm και περνάμε χάντρες και κοχύλια. Στερεώνουμε την άκρη της μισίνας σε ένα από τα καρφάκια και επαναλαμβάνουμε το ίδιο για τα υπόλοιπα καρφάκια. Τέλος ανοίγουμε μια τρύπα στο κολότζι και βάζουμε ρύζι.
Πιθκιάβλιν (Τροοδία Ελευθερίου, Ραφαέλλα Ανδρέου) Καλάμι Ξύλο (τσούννα) «Το πιθκιάβλιν είναι ένα πνευστό κυπριακό όργανο. Με το πιθκιάβλιν έπαιζαν όμορφους σκοπούς οι βοσκοί όταν έβγαζαν τα πρόβατά τους για βοσκή.» Ραφαέλλα Ανδρέου Πρώτα κόβουμε το καλάμι σε μάκρος 30cm. Σκαλίζουμε ένα ξύλο ώστε να χωράει στο πάνω άνοιγμα του καλαμιού. Τρυπάμε 5-6 τρύπες πάνω στο καλάμι. Χαράζουμε σχέδια στο πιθκιάβλιν και το διακοσμούμε. «Τελικά κατάφερα να κατασκευάσω το μουσικό μου όργανο και είμαι ικανοποιημένη, γιατί τώρα έμαθα να φτιάχνω ένα ξεχωριστό μουσικό όργανο.» Τροοδία Ελευθερίου
Άρπα (Κατερίνα Κέλπη,Σεμέλη Μίτα) 1 χάρτινο κουτί παπουτσιών μισίνα «Η άρπα είναι έγχορδο μουσικό όργανο. Ο ήχος που παράγει είναι ξεκούραστος και χαλαρωτικός. Έχει συνήθως 8 χορδές.» Παίρνουμε από το χάρτινο κουτί παπουτσιών μόνο το καπάκι (πιο ρηχό). Κάνουμε 8 τρύπες με μια οδοντογλυφίδα σε δυο απέναντι πλευρές. Στερεώνουμε τη μισίνα σε κάθε ζεύγος τρυπών, ώστε να σχηματιστούν 8 παράλληλες γραμμές. Τέλος, το διακοσμούμε «Μας άρεσε πολύ αυτή η δραστηριότητα, γιατί είχαμε την ευκαιρία να μάθουμε περισσότερα για την άρπα. Είμαστε πολύ ικανοποιημένες με το αποτέλεσμα.»
Ξυλάκια (Ανατόλης Απακίδης) Κιθάρα (Λεωνίδας Μχιταριάν) 2 κυλινδρικά ξυλάκια Πρόκειται για 2 μακρόστενα ξυλάκια μεγέθους 10-15 cm. Όσο πιο ξερά είναι τα ξύλα, τόσο πιο έντονο ήχο κάνουν. «Τα ξυλάκια συναντιούνται στη μουσική πολλών πρωτόγονων πολιτισμών στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική.» 1 άδειο κουτί λάστιχο Κόβουμε μια οβάλ τρύπα στη μέση του κουτιού. Στερεώνουμε 6 λάστιχα κατά μήκος του κουτιού. Διακοσμούμε όπως μας αρέσει «Η κιθάρα υπήρξε μουσικό όργανο της αρχαιότητας, το οποίο ανήκε στην ευρύτερη οικογένεια της λύρας. Στις μέρες μας, η κιθάρα αναφέρεται στο σύγχρονο μουσικό όργανο, το οποίο δανείζεται το όνομά του από το αρχαιοελληνικό ομώνυμο όργανο, ωστόσο αποτελεί εξέλιξη μιας ξεχωριστής οικογένειας εγχόρδων οργάνων, που περιλαμβάνει το λαούτο.»
Μπόγκος (Έλενα Σταύρου) 6 μπαλόνια 3 άδεια πλαστικά δοχεία Ψαλίδι Γόμα Ταινία συσκευασίας «Τα μπόγκος είναι κουβανέζικα κρουστά που μαζί με τα Congas και τα Timbales κυριαρχούν στην χορευτική λάτιν μουσική. Χρησιμοποιούνται στην τζαζ και ροκ μουσική.» «Ήθελα να φτιάξω κάτι ξεχωριστό. Ήθελα να φτιάξω μπόγκος. Τα έφτιαξα και είναι τέλεια. Τώρα μπορώ να παίξω με αυτά.» Παίρνουμε τα πλαστικά δοχεία και καλύπτουμε το στόμιό τους με δυο μπαλόνια τα οποία έχουμε κόψει και έχουμε τεντώσει καλύπτοντας το άνοιγμα. Ενώνουμε τα δοχεία με κολλητική ταινία, βάζοντας το ένα δίπλα στο άλλο. Διακοσμούμε τα μπόγκος όπως μας αρέσει