Τα φίδια ξύπνησαν Τρία τα δηλητηριώδη στην Κύπρο αλλά μόνο ένα επικίνδυνο. ΧΡΙΣΤΟΣ ΛΑΖΑΝΙΑΣ, 08/05/2019 (τελευταία ενημέρωση 11:34) Η άνοδος της θερμοκρασίας ξύπνησε τα φίδια τα οποία έκαναν την εμφάνισή τους και σε οικιστικές περιοχές. Αν και τα περισσότερα φίδια στην Κύπρο είναι ακίνδυνα, θανατώνονται λόγω άγνοιας. Την άνοιξη τα φίδια παρουσιάζουν ιδιαίτερη κινητικότητα αφού είναι η εποχή ζευγαρώματός τους και γενικά η εποχή που ξυπνούν! Στη θέα των φιδιών λίγοι είναι αυτοί που διατηρούν την ψυχραιμία τους ενώ κάποιοι τρομάζουν ακόμη κι αν τα δουν από απόσταση. Κάποιοι επιχειρούν παιχνίδι μαζί τους αγνοώντας τον εν δυνάμει κίνδυνο, και κάποιοι τα σκοτώνουν παραβλέποντας τη συμβολή τους στο οικοσύστημα. Ο Χάρης Νικολάου, λειτουργός Πανίδας του Τμήματος Δασών, εξηγεί στον «Π» ότι τα φίδια αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της βιοποικιλότητας και πως κάποια από αυτά είναι αρκετά σπάνια. Δυο εξ αυτών είναι ενδημικά, υπάρχουν δηλαδή μόνο στην Κύπρο. Πρόκειται για το κυπριακό φίδι Hierophis cypriensis και το κυπριακό νερόφιδο Natrix natrix cypriaca, το οποίο κινδυνεύει με εξαφάνιση.
Αυτήν την περίοδο τα φίδια είναι πολύ δραστήρια. Το καλοκαίρι λόγω ζέστης μειώνεται η δραστηριότητά τους και ξαναρχίζει τον Σεπτέμβρη Κίνδυνος μόνο η οχιά. Σύμφωνα με τον κ. Νικολάου στην Κύπρο υπάρχουν 8 είδη φιδιών εκ των οποίων μόνο τα τρία έχουν δηλητήριο, και μόνο το ένα είναι επικίνδυνο για τον άνθρωπο, η οχιά (η φίνα). Η οχιά χρησιμοποιεί το δηλητήριό της για να ακινητοποιήσει τη λεία της. Αν όμως προκληθεί τότε θα χρησιμοποιήσει το δηλητήριο και για άμυνα. Επειδή είναι το πιο αργοκίνητο φίδι που έχουμε στην Κύπρο, όταν νιώσει απειλή παίρνει στάση άμυνας σχήματος σίγμα και σφυρίζει δυνατά για να προειδοποιήσει. Ο κ. Νικολάου διευκρινίζει ότι παρόλο που είναι αργοκίνητη είναι πολύ γρήγορη στην επιθετική της ικανότητα δάγκωμα. Τα υπόλοιπα φίδια συνήθως φεύγουν όταν αντιληφθούν την παρουσία ανθρώπου. Τσουχτερά πρόστιμα Όλα τα φίδια προστατεύονται τόσο από ευρωπαϊκές οδηγίες ή Συμβάσεις όσο και από την εθνική νομοθεσία Ν.153/2003 για την προστασία της φύσης και της άγριας ζωής. Σύμφωνα με τον κ. Νικολάου ο φόβος και η έλλειψη ενημέρωσης ευθύνονται εν πολλοίς για τον θάνατο των φιδιών σε βάρος της βιοποικιλότητας. Για τον λόγο αυτό υπάρχουν μεγάλες ποινές: πρόστιμο 17.000 ευρώ ή τρία χρόνια φυλακής ή και οι δυο ποινές μαζί για κάποιον που θα προξενήσει ζημιά, θα σκοτώσει ή θα κρατήσει φίδι παράνομα. 3 θάνατοι σε 50 χρόνια Στην Κύπρο, επισημαίνει ο κ. Νικολάου, το δηλητήριο του φιδιού από μόνο του δεν σκότωσε κανέναν. Τα τελευταία 50 χρόνια καταγράφονται μόνο τρεις θάνατοι που δεν επήλθαν από το δηλητήριο αυτό καθ εαυτό αλλά ήταν αποτέλεσμα του βεβαρημένου ιατρικού ιστορικού. Τι κάνουμε αν μας δαγκώσει φίδι Στην περίπτωση δαγκώματος φιδιού θα πρέπει να έχουμε υπόψη βασικά σημεία. Ο δρ Δημήτρης Δημητρίου ειδικός παθολόγος -γαστρεντερολόγος τονίζει ότι αν κάποιο άτομο δεχθεί δάγκωμα φιδιού θα πρέπει να προσπαθήσει να διατηρήσει την ψυχραιμία του. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι πόνος, οίδημα ή/και αλλαγή του χρώματος στην περιοχή, μουδιάσματα, παραισθησίες, μαύρισμα λόγω νεκρώσεων, αιμορραγίες,
φούσκωμα ολόκληρου του ποδιού με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί το Compartment Syndrome. Λόγω του στρες που βιώνει το άτομο εκείνη τη στιγμή μπορεί να υπάρξουν ταχυκαρδίες, λιποθυμία, αγωνία, αναγούλες, εμετός, δύσπνοια. Μετά το δάγκωμα είναι καλό να αφαιρούνται τα ρούχα ή κοσμήματα που πιέζουν το σημείο. Δεν επιχειρείται τομή στην περιοχή για να ρουφήξει κάποιος το δηλητήριο. Επίσης, η εναπόθεση πάγου δεν βελτιώνει κάτι. Δρ Δημήτρης Δημητρίου ειδικός παθολόγος - γαστρεντερολόγος
Περιορισμός κινήσεων Θα πρέπει να περιορίζονται οι κινήσεις γιατί όσο το άτομο κινείται τόσο περισσότερο θα δουλεύει η καρδιά με αποτέλεσμα να μεταφέρει το δηλητήριο παντού. Έχει σημασία σε ποιο ύψος είναι το δάγκωμα σε σχέση με την καρδιά. Χωρίς χρονοτριβή θα πρέπει να αναζητηθεί το ταχύτερο ιατρική βοήθεια και μεταφορά στο κοντινότερο νοσοκομείο. Το άτομο θα χρειαστεί ενυδάτωση, αντισταμινικά, κορτιζόνη για μείωση του οιδήματος, μορφίνη για τον πόνο και να αντιμετωπιστούν οι αλλεργικές αντιδράσεις, αν υπάρχουν. Επίσης, χορηγείται εμβόλιο τετάνου όταν χρειάζεται. Τέλος, αναλόγως της βαρύτητας του περιστατικού θα ακολουθηθεί και η ανάλογη νοσηλεία. Μέτρα πρόληψης Απλές πρακτικές και χρήσιμες συμβουλές δίνουν μέσω του «Π» ο κ. Νικολάου και ο δρ Δημητρίου που μπορεί ο καθένας μας να εφαρμόσει ώστε να αποτρέψει όσο το δυνατόν
την είσοδο των φιδιών σε αυλές καθώς και να μειώσει τις πιθανότητες μιας τέτοιας συνάντησης κατά τις εξορμήσεις στη φύση. Κατά τις εξορμήσεις μας στη φύση καλό είναι να φοράμε ψηλές μπότες και παντελόνι, να αποφεύγουμε να περπατάμε σε χώρους που δεν έχουμε οπτική επαφή με το έδαφος, όπου δηλαδή υπάρχουν ψηλά χόρτα, κοντά σε στάσιμα νερά όπου τα φίδια αναζητούν τροφή. Για παράδειγμα, κάποιοι πάνε να μαζέψουν αγρέλια ή άλλα εδώδιμα χόρτα χωρίς να είναι προσεκτικοί. Κατά τις εξορμήσεις μας είναι καλό να έχουμε και κάποιο άτομο μαζί μας και σε περίπτωση που έχουμε μαζί μας παιδιά να μην τα αφήνουμε να απομακρύνονται χωρίς επίβλεψη. Είναι πολύ σημαντικό στους χώρους τους οποίους κινούμαστε -αυλές σπιτιών κ.λπ.- να αφαιρούνται τα χόρτα για να μην προσελκύουν τα τρωκτικά που αποτελούν την τροφή των φιδιών. Όσοι έχουν στο σπίτι κλουβί με πουλιά είναι σημαντικό να φροντίζουν ώστε να μην χωράει να περάσει στο κλουβί το φίδι. Ειδικά ο δρόπης ελκύεται από παπαγάλους, καναρίνια κ.λπ. Όσον αφορά τη χρήση των διάφορων απωθητικών φιδιών που υπάρχουν στο εμπόριο, θα πρέπει οι καταναλωτές να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί. *Στην κεντρική φωτογραφία η Macrοvipera lebetina φίνα, το μοναδικό επικίνδυνο φίδι για τον άνθρωπο στην Κύπρο.