Γιώργος Γκορέζης. ΤΑ ΑΔΙΕΞΟΔΑ (Δεύτερη Έκδοση)

Γιώργος Γκορέζης ΤΑ ΑΔΙΕΞΟΔΑ (Δεύτερη Έκδοση)

Γιώργος Γκορέζης ΤΑ ΑΔΙΕΞΟΔΑ (Δεύτερη Έκδοση)

Όλα τα αντίτυπα φέρουν την υπογραφή του συγγραφέα Γιώργος Γκορέζης Παραµυθία 0666-23322 Ιωάννινα 0651-74242 Αθήνα 01-3413527 ISBN 960-90732-0-4

Αφιερώνεται Στην ηρωική και πολύπαθη Θεσπρωτία

- 1 - ΠΡΟΛΟΓΟΣ Το βιβλίο µου αυτό στη 2 η έκδοση του οποίου προβαίνω µετά την εξάντληση της 1 ης έκδοσης και ύστερα από ζωηρή επιθυµία του αναγνωστικού κοινού για τη προµήθεια του - περιλαµβάνει µια επιλογή δηµοσιευµάτων και άρθρων µου της χρονικής περιόδου 1992-19996 στις τοπικές εφηµερίδες «Θεσπρωτική», «Ηπειρωτικός Αγών», τις Αθηναϊκές «Έθνος», «Νέα» και τα περιοδικά «Τετράδια», «Άµυνα και Τεχνολογία», που αντανακλούν την αγωνία και ανησυχία του συγγραφέα για το πολιτικό σκηνικό της εποχής. Από την πληθώρα των κριτικών της πρώτης έκδοσης γίνεται µια περιορισµένη και επιλεκτική παράθεση ορισµένων απ αυτές, ώστε να αντιπροσωπεύεται ένα ευρύ φάσµα της κοινωνίας µας. Η επικαιρότητα των µηνυµάτων µου στα άρθρα αυτά παραµένει σήµερα ακέραιη. Και αυτό είναι φυσικό να συµβαίνει, αφού τα εθνικά µας θέµατα περιήλθαν σε στασιµότητα, και τα προβλήµατα της κοινωνικής, οικονοµικής και πολιτικής µας ζωής δεν αντιµετωπίζονται, αλλά παραπέµπονται κάθε φορά στις καλένδες. Είναι εµφανής η προσπάθεια µου να δοθεί στο αναγνωστικό κοινό ένα µήνυµα γενικότερης αποδοχής, και όχι στενού κοµµατικού ενδιαφέροντος. Να αποκαλυφθεί µια µεγάλη αλήθεια για τη δηµόσια ζωή του τόπου. Η αλήθεια αυτή είναι ότι η χώρα µας έχει οδηγηθεί σε αδιέξοδα και αντιµετωπίζει τεράστια προβλήµατα. Και η λύση στα προβλήµατα έρχεται µόνο µε γενναίες πολιτικές και βαθιές δοµικές παρεµβάσεις, που αποσκοπούν στον εκσυγχρονισµό της κοινωνίας µας. Με νέα σχήµατα που ξεπερνούν το παρελθόν και ενώνουν το λαό σε ένα κοινό όραµα. Τα γραφόµενα µου δεν αξιώνουν το αλάθητο. Θα ήµουν όµως ευτυχής αν και κατ ελάχιστον συµβάλουν στην αυτογνωσία και αυτοκριτική που έχουµε ανάγκη, αν θέλουµε να επιζήσουµε σαν λαός. «Χρη λέγειν τα καίρια» (Ανάγκη να λέµε αυτά που καίρια µας αφορούν) γράφει ο Αισχύλος. Αν και κατά πόσο το κατάφερα στα κείµενα µου, ας το κρίνει ο αναγνώστης.

- 2 - ΚΡΙΤΙΚΗ ΠΡΩΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Ιερόθεος Μητροπολίτης Ναυπάκτου Το βιβλίο σας το βρήκα πολύ αξιόλογο και ενδιαφέρον στο περιεχόµενο του. Η Παραµυθία είναι γενέτειρα της µητέρας µου, και πολλές είναι οι αναµνήσεις µου από τα καλοκαίρια που παραθέριζα εκεί στη νεαρή µου ηλικία. Ναπολέων Δοκανάρης Φιλόλογος, µέλος της Διεθνούς Ενώσεως Συγγραφέων Ο Στρατηγός Γιώργος Γκορέζης, µε ολοκληρωµένη στρατιωτική συγκρότηση και µόρφωση (Αποφοίτησε από την Ανωτάτη Σχολή Πολέµου, τη Σχολή Εθνικής Αµύνης, τη Σχολή Διοικήσεως και Επιτελών του Αµερικανικού Στρατού, και µε διετή επιτελική υπηρεσία σε καίρια θέση του ΝΑΤΟ ), στη πιο πάνω εργασία του µας παρουσιάζει διερευνητικά, περιεκτικά και τεκµηριωµένα ολόκληρο το πολιτικοστρατιωτικό δράµα της τελευταίας τεσσαρακονταετίας ( 1955-1995 ) που οδήγησε στα σηµερινά αδιέξοδα. Με βαθιά διεισδυτικότητα, µε θάρρος και παρρησία επισηµαίνει τα σφάλµατα και τις παραλείψεις της πολιτικής ηγεσίας. Η υποτέλεια στους Αµερικανούς και η ενδοτικότητα και υποχωρητικότητα στις Τουρκικές αξιώσεις ανέτρεψαν τα υπέρ της χώρας µας ευµενή δεδοµένα. Η παραµέληση των εξοπλισµών των Ενόπλων µας Δυνάµεων γεµίζουν µε πόνο και θλίψη τη ψυχή του Στρατηγού και η µελαγχολία αποτυπώνεται στη γραφίδα του. Παραθέτει τους συσχετισµούς δυνάµεων ανάµεσα στην Ελλάδα και τη Τουρκία µε προέκταση στο δηµογραφικό, τα οικονοµικά και τις απώτερες επιδιώξεις και επισηµαίνει τα αδιέξοδα ( Εθνικά, Οικονοµικά και Κοινωνικά ) από τα οποία είναι δύσκολο να απεγκλωβιστούµε. Οι ξένες παρεµβάσεις στα πολιτικά πράγµατα της χώρας µας αποπροσανατόλισαν και απογοήτευσαν το λαό µας, και µε τη δυσπιστία προς όλους και προς όλα το χάος διευρύνεται.

- 3 - Ο στυγνός κοµµατισµός, η αναξιοκρατία, το πελατειακό σύστηµα και η εισαγωγή από την εσπερία του ευδαιµονισµού και του υπερκαταναλωτισµού διέφθειραν τα χρηστά ελληνικά ήθη και έσπρωξαν το λαό µας στο βάραθρο της ανηθικότητας και της κοινωνικής παρακµής. Για όλα φταιει ο τρόπος που λειτουργεί µέχρι τώρα το πολιτικό µας σύστηµα. Κοντολογίς πρόκειται για ένα αξιόλογο βιβλίο που θίγει όλες τις πλευρές των σηµερινών αδιεξόδων και θα πρέπει να διαβασθεί από κάθε σκεπτόµενο Έλληνα. Εφηµερίδα ΘΕΣΠΡΩΤΙΚΗ Ο συµπατριώτης µας από την Παραµυθιά Στρατηγός Γιώργος Γκορέζης, πριν από λίγες µέρες κυκλοφόρησε ένα καινούργιο βιβλίο µε τίτλο «Αδιεξοδα Εθνικά-Οικονοµικά-Κοινωνικά», στο οποίο περιλαµβάνονται δηµοσιεύµατα της χρονικής περιόδου 1992-1995, που φιλοξενήθηκαν από τις εφηµερίδες «Έθνος», «Νέα», «Ηπειρωτικός Αγών», «Θεσπρωτική», καθώς και από τα περιοδικά «Τετράδια» και «Άµυνα και Τεχνολογία». Η επικαιρότητα των άρθρων του κ. Γκορέζη παραµένει σταθερή, γιατί τα θέµατα τα οποία θίγει βρίσκονται πάντα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Η γενικότερη αντικειµενική, έγκυρη και πολύπλευρη προσέγγιση των ζητηµάτων που χαρακτηρίζει τη συγγραφή των άρθρων, προσδίδει σ αυτά µια ιδιαίτερη σηµασία, και καθιστά την ανάγνωση τους άκρως ενδιαφέρουσα και πολύτιµη για όλους αυτούς που θέλουν να έχουν µια σωστή ενηµέρωση για το σηµερινό κοινωνικο-πολιτικό και οικονοµικό γίγνεσθαι. Τα θέµατα που διαπραγµατεύεται στα άρθρα του ο κ. Γκορέζης τα αντλεί από τη κοινωνική µας ζωή, τα τοπικά προβλήµατα, τα εθνικά ζητήµατα, την πολιτιστική και πνευµατική ανάπτυξη, τη προστασία του περιβάλλοντος, τις οικονοµικές εξελίξεις, την πολιτική επικαιρότητα. Η Διεύθυνση της Θεσπρωτικής, της οποίας ο κ. Γκορέζης αποτελεί εκλεκτό συνεργάτη, τον συγχαίρει για την εκδοτική του αυτή προσπάθεια, η οποία έρχεται να δώσει µια νέα πνοή στην ενηµέρωση της κοινής γνώµης, πάνω σε κρίσιµα και ζωτικής σηµασίας θέµατα για την κοινωνία µας. Του εύχεται δε, τόσο µέσα

- 4 - από την αρθρογραφία, όσο και γιατί όχι και µε την κυκλοφορία και άλλων παρόµοιων έξοχων βιβλίων, να συνεχίσει την προσπάθεια του αυτή, που τόσο ωφελεί όλους µας. Σπύρος Εργολάβος Φιλόλογος, τ. Αντιδήµαρχος Ιωαννίνων Απόφοιτος της Σχολής Ευελπίδων-στην οποία είχε εισαχθεί µεταξύ των τεσσάρων πρώτων- και των Σχολής Διοικήσεως και Επιτελών Αµερικής, Ανωτάτης Σχολής Πολέµου, Σχολής Εθνικής Αµύνης και όλων των Σχολών επιµόρφωσης του Εσωτερικού, ο Γιώργος Γκορέζης αποστρατεύθηκε στο 1992, σε πολύ νεαρή ηλικία από τη κυβέρνηση της Νέας Δηµοκρατίας. Με πλούσια εµπειρία από τη στρατιωτική και πολιτική ζωή της Ελλάδος και του Εξωτερικού-όπου και υπηρέτησε-παρακολούθησεκαι παρακολουθεί τα δρώµενα στη πατρίδα µας και καταστάλαξε σε ορισµένα θλιβερά-και συνεπώς χρήσιµα-συµπεράσµατα. Αυτά τα συµπεράσµατα παρουσιάζει στο βιβλίο του «Αδιέξοδα» ( Εθνικά, κοινωνικά, οικονοµικά ) που πρόσφατα κυκλοφόρησε. Πρόκειται, βασικά, για άρθρα του, δηµοσιευµένα στον τοπικό και στον Αθηναϊκό τύπο «που αντανακλούν-όπως γράφει-την αγωνία και την ανησυχία του συγγραφέα για το πολιτικό σκηνικό της εποχής». Μια αγωνία που δικαιολογείται απ το γεγονός ότι «η χώρα µας έχει οδηγηθεί σε αδιέξοδα και αντιµετωπίζει τεράστια προβλήµατα. Τα εθνικά µας θέµατα περιήλθαν σε στασιµότητα και τα οικονοµικά, κοινωνικά και πολιτικά προβλήµατα δεν αντιµετωπίζονται, αλλά, κάθε φορά παραπέµπονται στις καλένδες». Τα αίτια γι αυτή τη κατάσταση είναι κατά το συγγραφέα γνωστά: «Τα ελληνικά κόµµατα δεν κατόρθωσαν να αποκτήσουν σωστή οργάνωση, παρέµειναν προσωποπαγή και υποταγµένα στην εκλογική πελατεία. Τα πρόσωπα που στέλνονται στη Βουλή αφοµοιώνονται τελικά στους µηχανισµούς του κατεστηµένου και προδίδουν την εντολή του λαού.

- 5 - Στη χώρα µας υπάρχει οικονοµική ολιγαρχία που εξαρτά µεγάλα συµφέροντα από τη διατήρηση της σχέσης υποτέλειας προς τους ξένους και από τις υποανάπτυκτες οικονοµικές,κοινωνικές και πολιτικές δοµές στο εσωτερικό. Η κοινωνία µας κρατήθηκε µακριά από πολιτικά, κοινωνικά και οικονοµικά συστήµατα θεσµών. Και εκεί που υπάρχουν θεσµοί, υπάρχουν στην επιφάνεια µόνο. Οι θεσµοί υπάρχουν για τα πρόσωπα, και τα πρόσωπα δεν εξυπηρετούν τους θεσµούς. Αυτή η απίστευτη φθορά και, πολλές φορές, ανυπαρξία θεσµών, είναι συγχρόνως αίτιο και αποτέλεσµα διαφθοράς. Μιας διαφθοράς που διατρέχει τη κοινωνία µας οριζόντια και κατακόρυφα, σε βαθµό ώστε οι έννοιες της αξιοκρατίας, της ισότητας, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της αξιοπρέπειας, έχασαν τη σηµασία τους, ή έπαυσαν να υπάρχουν. Το οικοδόµηµα της κοινωνικής ηθικής εκθεµελιώθηκε, και επικράτησε ο καιροσκόπος, ο ανίκανος, ο ανέντιµος, ο κενός. Τα µέσα µαζικής επικοινωνίας στο βαθµό που παρουσιάζουν πλαστές πραγµατικότητες, είναι επικίνδυνο ναρκωτικό όχι µόνο για τη κοινωνία, αλλά και για τη δηµοκρατία. Γιατί η τελευταία δεν είναι αγαθό που διδάσκεται ή επιβάλλεται από τους κόλακες του λαϊκισµού, αλλά βιώνεται διαµέσου των δηµοκρατικών θεσµών που υπερασπίζονται τα δικαιώµατα του πολίτη». Αυτές είναι µερικές από τις διαπιστώσεις στις οποίες προβαίνει ο συγγραφέας και που έχουν σχέση µε τα τροµερά εθνικά, κοινωνικά, και οικονοµικά αδιέξοδα της χώρας µας. Και το ερώτηµα: Υπάρχει διέξοδος σ αυτά τα αδιέξοδα; Λέει ο συγγραφέας: «Διέξοδος υπάρχει µόνο µε συστηµατική παιδεία, µε νέους και άφθαρτους θεσµούς, που θα δώσουν τη δυνατότητα να φθάσουµε σε µια δηµοκρατία ελεύθερων πολιτών που να έχουν, βέβαια, συνειδητοποιήσει τις υποχρεώσεις τους, όπως και το δικαίωµα για µια αξιοπρεπή ζωή». Να, λοιπόν, ένα µήνυµα που έρχεται απ το βιβλίο του στρατηγού Γιώργου Γκορέζη, µήνυµα επίκαιρο και γι αυτό ενδιαφέρον.

- 6 - Γεώργιος Φώτσης Δηµοσιογράφος Ο Γιώργος Γκορέζης ανήλθε όλες τις βαθµίδες της στρατιωτικής ιεραρχίας µεταξύ των τεσσάρων πρώτων συναδέλφων του στη Σχολή Ευελπίδων. Αργότερα µετέβη στην Αµερική και φοίτησε στη Σχολή Διοικήσεως και Επιτελών του Αµερικανικού Στρατού. Τελευταία υπηρέτησε επί τριετία στη Νότια πτέρυγα του ΝΑΤΟ στη Νάπολη της Ιταλίας. Το 1993 απεστρατεύθη από την κυβέρνηση της Νέας Δηµοκρατίας, χωρίς παρ όλα αυτά να το βάλει κάτω. Αρθρογραφεί, σχολιάζει και κριτικάρει τη σηµερινή πολιτική κρίση της χώρας, χτυπώντας µια στο καρφί και µια στο πέταλο, για να περισώσει ότι µπορεί από τη καµένη γη στων Ψαρών την ολόµαυρη ράχη! Και αυτό προσπαθεί να πετύχει µέσα από το βιβλίο του «Αδιέξοδα» που παρουσιάζουµε σήµερα. Όπως λοιπόν είναι ευνόητο, µια τέτοια προσπάθεια χρειάζεται βαθιά γνώση των πραγµάτων, ανάλυση των αιτιών που προκαλούν τις κακοδαιµονίες και υπεύθυνες εισηγήσεις για την επίλυση τους. Με όσα γράφει ο κ. Γκορέζης Γιώργος στο βιβλίο του µε τον τίτλο «Αδιέξοδα» διαφαίνεται πως και την ικανότητα έχει και τετραγωνικούς στοχασµούς της λογικής διαθέτει, ώστε µέσα από το βιβλίο του να προτείνει λύσεις για την κακοδαιµονία και την κρίση που βολοδέρνει τη χώρα µας. Ακόµα ο συγγραφέας µε όσα αναφέρει ρίχνει έτσι µια πέτρα στο πολιτικό, κοινωνικό, οικονοµικό και ηθικό τέλµα για να αναταράξει λίγο τα νερά για τους εθελοτυφλούντες υπεύθυνους και αρµοδίους πατέρες και δελφίνους του έθνους. Εµείς σύµφωνα µε τη ρήση «ουκ εν τω πολλώ το ευ» συνοψίζουµε εδώ, αφήνοντας άλλους κριτικούς να ασχοληθούν αναλυτικότερα µε το πιο πάνω βιβλίο. Σηµειώνουµε µόνο πως το πολιτικό αυτό δοκίµιο πρέπει να βρίσκεται σ όλες τις βιβλιοθήκες κάθε σκεπτόµενου έλληνα στα νοµικά και λοιπά πρόσωπα, οργανισµούς, και ιδιαίτερα στο Πεντάγωνο του κ. Αρσένη και κ. Κουρή.

- 7 - To Φάσµα της Ανεργίας Η δυναµική της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης παρουσιάζει τελευταία ανησυχητικά σηµεία κάµψης. Το κέντρο βάρους έχει µετακυλισθεί στην υλοποίηση της Οικονοµικής και Νοµισµατικής Ένωσης ( ΟΝΕ ), η ενοποίηση καθίσταται εκ του λόγου αυτού προβληµατική, και ο ευρωσκεπτικισµός άρχισε να διαχέεται σε όλα τα κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και η επιδίωξη της πλήρους απασχόλησης, που µέχρι τώρα ήταν πρωταρχικός στόχος των Ευρωπαϊκών κρατών, και επιτυγχάνετο έστω και µε τη διεύρυνση των δηµοσίων ελλειµµάτων, µεταβλήθηκε τώρα σε µέσο µείωσης των ελλειµµάτων. Το φαινόµενο της ΟΝΕ και οι επιπτώσεις του αποδίδεται διαυγέστατα µε δήλωση του Πρωθυπουργού του Βελγίου κ. Ντεάν την 21-10-96: «Η ΟΝΕ µέχρι τώρα, ως προς µεν την οικονοµική διάσταση παραµένει ασαφής, ως προς δε την πολιτική απασχόλησης εντελώς βωβή». Μέσα στο δυσµενές αυτό πλαίσιο, η δηµοσιονοµική και νοµισµατική πολιτική των χωρών της Ευρ. Ένωσης καθίστανται µονοδιάστατες πολιτικές που έχουν µοναδική πολιτική τη συγκράτηση του πληθωρισµού. Η νοµισµατική ένωση µε τα αυστηρά και εξυγιαντικά κριτήρια της οικονοµίας, δεν δίδει άµεση απάντηση στις προσδοκίες των λαών, ενώ συγχρόνως ωθεί ευρέα και οικονοµικώς ασθενή στρώµατα του κοινωνικού συνόλου στο περιθώριο και την ανεργία. Ο κοινωνικός σεισµός που σηµειώνεται σήµερα, µε τη µέση ανεργία στην Ευρώπη να πλησιάζει το 13%, έχει τις ρίζες του στην παγκοσµιοποίηση της οικονοµίας και την υπεροχή των ΗΠΑ σε όλους τους τοµείς της νέας τεχνολογίας, αλλά κυρίως στη πληροφορική. Όλα αυτά δικαιολογούν το γερµανικό «Spiegel» να κυκλοφορεί µε εξώφυλλο την Ευρώπη και µε τη κραυγή «Hilfe» (Βοήθεια). Οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν καθηµερινά τον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ που προέβλεψε ότι στην Ελλάδα, όπως και στις άλλες χώρες της Ε. Ένωσης, οι πολιτικοί χάνουν σταθερά τις εξουσίες τους, που περιέρχονται στα χέρια των τραπεζιτών. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που θα λειτουργεί την 1-1-99 θα είναι αυτή που θα ρυθµίζει τη νοµισµατική πολιτική. Αυτός που αποφασίζει τελικά για την οικονοµική ανάπτυξη του 2000 δεν είναι ούτε καν ο εκλογείς

- 8 - από τον Γερµανικό λαό καγκελάριος Χέλµουτ Κόλ, αλλά ο πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας Μπουντεσµπαγκ κ. Χάνς Τιτµάγιερ. Και τον κ. Τιτµάγιερ δεν τον ενδιαφέρει πόσους ανέργους έχει η Ελλάδα ή η Γαλλία, ή πόσο πίσω από τον Ευρωπαϊκό Βορρά είναι το εισόδηµα του Έλληνα και του Πορτογάλου, αλλ άν το Ευρώ είναι το παγκόσµιο νόµισµα που το εµπιστεύονται σ όλο τον κόσµο. «Σήµερα», γράφει ο Αµερικανός πολιτειολόγος Έντουαρντ Λούτβακ, «ενώ η αξία του χρήµατος προστατεύεται από τις κεντρικές τράπεζες, η βιοµηχανία και η εργασία δεν προστατεύεται από κανένα, µονάχα από κυβερνήσεις και κοινοβούλια, που και αυτά λειτουργούν επηρεασµένα από τις φοβέρες των κεντρικών τραπεζών. Η δικτατορία των κεντρικών τραπεζών απειλεί να διαλύσει τον κοινωνικό ιστό της Ευρώπης, αφού οι αντιπληθωριστικές πολιτικές τους οδηγούν σε υψηλή ανεργία και χαµηλή ανάπτυξη». Στη χώρα µας η ανεργία, χάρις στα µέτρα της κυβέρνησης, διατηρήθηκε σε πολύ χαµηλά επίπεδα σε σχέση µε όλες τις χώρες της Ευρώπης, αλλά εξακολουθεί να αποτελεί το υπ αριθ. 1. πρόβληµα. Είναι εντονότερη στους νέους παρά στις µεγαλύτερες ηλικίες, και στις γυναίκες παρά στους άνδρες,και αυτό συνδέεται µε προσπάθειες εξορθολογισµού και µείωσης του εργατικού κόστους. Κλάδοι µε φθίνουσα οικονοµική δραστηριότητα παρουσιάζουν συρρίκνωση από πλευράς απασχόλησης εργατικού δυναµικού, ή, οι εργοδότες αντάλλαξαν την ανανέωση του προσωπικού και των νέων γνώσεων που οι νεώτεροι φέρουν στη παραγωγή, µε τη σταθερότητα και υπευθυνότητα. Σε κάθε περίπτωση, το ερώτηµα που βασανίζει σήµερα τους οικονοµολόγους είναι : Πώς θα πετύχουµε τη ταχύτερη ανάπτυξη, που εξασφαλίζει νέες θέσεις εργασίας, όταν σε αντίθεση η δηµοσιονοµική και νοµισµατική µας πολιτική έχουν στόχο τη συγκράτηση του πληθωρισµού. Η απάντηση που δίνουν στο πρόβληµα αυτό η πλειοψηφία των οικονοµολόγων, είναι τα διαρθρωτικά µέτρα, που συµπληρώνουν οι αντίστοιχες µε αυτά πολιτικές, όπως: Η απελευθέρωση των αγορών, οι εκσυγχρονιστικές τοµές στο σύστηµα δηµόσιας διοίκησης για τη δηµιουργία κρατικών λειτουργών που να µπορούν να παρακολουθούν και να κατευθύνουν την οικονοµία, οι περισσότερες ιδιωτικοποιήσεις, η αξιοποίηση της κρατικής

- 9 - περιουσίας κ.λ.π. Όλα αυτά, µαζί µε τη προοπτική ένταξης της χώρας µας σε µια αξιόπιστη και βιώσιµη νοµισµατική ένωση ( ΟΝΕ ), παρέχουν µακροχρόνια εξασφάλιση αποδόσεων, και δηµιουργούν ευνοϊκότερες προϋποθέσεις επενδυτικής και επιχειρηµατικής δραστηριότητος, που θα δηµιουργήσουν ευκαιρίες απασχόλησης. Η µαζική είσοδος νέων τεχνολογιών στη παραγωγική διαδικασία της χώρας µας, δηµιούργησε, ή επέτεινε υπάρχουσες διαρθρωτικές ανισορροπίες στην αγορά εργασίας. Οι επιπτώσεις είναι διαφορετικές σε διαφορετικές οµάδες εργαζοµένων. Για παράδειγµα, ενώ ο αριθµός των ανειδίκευτων µειώθηκε, νέες ανειδίκευτες εργασίες εµφανίσθηκαν. Ιδιαίτερα ο τοµέας παροχής υπηρεσιών παρουσιάζει αυξητικές τάσεις, αλλά η κάλυψη των θέσεων εργασίας που δηµιουργούνται είναι απελπιστικά βραδεία, λόγω έλλειψης των κατάλληλων µηχανισµών. Και όλα αυτά συµβαίνουν, ενώ είναι παγκοίνως αποδεκτό ότι, ο εργαζόµενος του άµεσου µέλλοντος χρειάζεται γενικές και εµπλουτισµένες γνώσεις και µια εργατική προσαρµοστικότητα, αντί της προβαλλόµενης σήµερα τεχνικής εξειδίκευσης, που και αυτή χωλαίνει σε απαράδεκτο βαθµό. Είναι εξ άλλου σ όλους γνωστό, ότι η υποτονική παρουσία της επαγγελµατικής εκπαίδευσης στο χώρο της Ελληνικής παιδείας, έδωσε τη θέση της σε µια πληθώρα προγραµµάτων, σεµιναρίων και δραστηριοτήτων, που αναλαµβάνονται από δηµόσιους και ιδιωτικούς φορείς, µε µόνο κίνητρο την απορρόφηση πόρων από τα διαρθρωτικά ταµεία της Ε. Ένωσης. Στο ταµειακό αυτό στόχο ούτε η ποιότητα, ούτε η αποτελεσµατικότητα παίζουν σηµαντικό ρόλο. Και αυτό όταν είναι σ όλους µας γνωστό ότι η εκπαίδευση είναι ουσιαστικό µέσο για τη καταπολέµηση της ανεργίας, και ιδιαίτερα της διαρθρωτικής ανεργίας. Αλλά ακόµα και οι θιασώτες µιας πολιτικής ανάπτυξης βασισµένης κυρίως στην εκπαίδευση του εργατικού δυναµικού, προϋποθέτουν και υποστηρίζουν την εφαρµογή συµπληρωµατικών µακροοικονοµικών και επί µέρους κλάδων πολιτικών, οι οποίες θα αξιοποιούν τη βελτίωση των ανθρωπίνων πόρων. Όπως και τη λήψη συµπληρωµατικών µέτρων και πολιτικών, που να θίγουν εισοδήµατα παραοικονοµίας, που τροφοδοτούν τον παρασιτισµό και όχι τις υγιείς ροπές οικονοµικής προόδου. Που να περιορίζουν

- 10 - το σκέλος των εισαγοµένων καταναλωτικών αγαθών. Που να ενδυναµώνουν την εσωτερική ζήτηση. Που να καταπολεµούν τον στάσιµο πληθωρισµό και την υποαπασχόληση. Και που τελικά θα επιλύουν τα µεγάλα προβλήµατα που αντιµετωπίζει τελευταία η Ελληνική οικονοµία, µε σηµαντικότερο όλων το πρόβληµα της ανεργίας. Δεν υπάρχει αµφιβολία ότι στο παγκόσµιο οικονοµικό περιβάλλον που χαρακτηρίζει η µεταβατική περίοδος από την GATT στη ΠΟΕ ( Παγκόσµια Οργάνωση Εµπορίου), ευνοούµενες είναι οι χώρες που έχουν ισχυρές παραγωγικές δοµές, επαρκείς χρηµατοδοτικούς πόρους, και ικανή δηµόσια διοίκηση. Έχει όµως και η χώρα µας τα ισχυρά χαρτιά της : Τη καλή ποιότητα του ανθρωπίνου δυναµικού, τις εξαίρετες προσβάσεις στις αναδυόµενες µεγάλες αγορές των Βαλκανίων, της Παρευξείνιας ζώνης και της Μεσογείου, την ισχυρή µας εµπορική ναυτιλία, και κυρίως τη θεσµική συµµετοχή µας στη µεγαλύτερη αγορά του κόσµου, την Ευρωπαϊκή. Και µπορούµε µε τις σωστές κινήσεις πολιτικής, που θα µας κάνουν να αξιοποιήσουµε τα συγκριτικά µας πλεονεκτήµατα, να ελπίζουµε. Δεν πρέπει να ξεχνάµε ότι στη διάρκεια του πυρετού για τον χρυσό( gold-rush) στην Καλιφόρνια, εκτός από τους λίγους τυχερούς χρυσοθήρες, κέρδισαν κυρίως εκείνοι που εµπορεύονταν φτυάρια και σκαπάνες. Μετά την απόφαση µας για τη σύγκλιση µε την οικονοµία της Ευρώπης οι εξελίξεις επιταχύνουν το βήµα τους, και οφείλουµε να επιταχύνουµε και εµείς το δικό µας. Λόγοι κοινωνικής δικαιοσύνης, αλλά και κοινωνικής συνοχής, επιβάλλουν να εφεύρουµε και να εφαρµόσουµε τάχιστα τις κατάλληλες πολιτικές για την αντιµετώπιση του προβλήµατος. Η ανεργία και η κακοπληρωµένη εργασία δηµιουργούν εξαθλιωµένους πολίτες, πολίτες εκτός των τειχών ή σε κοινωνικό αποκλεισµό. Και τέτοιοι πολίτες, χωρίς ασφάλεια και κοινωνική ταυτότητα, εύκολα µεταβάλλονται σε µάζα, ευάλωτη στην αντιδραστική προπαγάνδα, ή στην πελατειακή πρακτική. Και τα δύο τελευταία εγκυµονούν κινδύνους στη κοινωνική συνοχή και τη δηµοκρατία.-

- 11 - Ο Τουρισµός στην Ήπειρο και τη Δυτ. Ελλάδα Οι Ευκαιρίες που Χάνονται από την Αδιαφορία των Υπεύθυνων Φορέων Ο Τουρισµός είναι ο σηµαντικότερος κλάδος της Ελληνικής οικονοµίας. Παράγει το 10% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος και δηµιουργεί το 18% των θέσεων εργασίας και το 15% των άδηλων πόρων σε συνάλλαγµα. Στη χώρα µας, µε τα 10,5 εκατοµµύρια των κατοίκων και τα 15 εκατοµµύρια των τουριστών, ο τουρισµός, πέραν από τη παροχή υπηρεσιών, συνιστά µια αύξηση της ενεργού ζήτησης για τα εγχώρια προϊόντα µας, τόσο της πρωτογενούς παραγωγής, όσο και του βιοµηχανικού και του µεταποιητικού τοµέα. Το παλαιό σλόγκαν «ο τουρισµός πουλάει ήλιο, αέρα και θάλασσα» περιορίσθηκε, ως προς τη σηµασία του, στο χώρο της διαφήµισης. Σύµφωνα µε στοιχεία του Παγκόσµιου Οργανισµού Τουρισµού, οι διαφαινόµενες τάσεις δείχνουν για το µέλλον µια περαιτέρω αύξηση της τουριστικής κίνησης σε παγκόσµια κλίµακα. Ως το 2000 προβλέπεται αύξηση των κατ έτος τουριστικών αφίξεων κατά 50%, ενώ το 2010 το σύνολο των τουριστών θα φθάσει τα 940.000.000 ( διπλασιασµός έναντι του 1990). Στην Ελλάδα το 1990 είχαµε 9 εκατ. αφίξεις, έναντι 3 εκατ. το 1975, και το 2000 αναµένονται πλέον των 15 εκατ. αφίξεις. Οι σηµερινές συγκυρίες στην Ευρώπη δηµιουργούν ανακατατάξεις στη τουριστική κίνηση. Οι πολιτικές αλλαγές στα Ανατολική κράτη και άλλες αρνητικές κοινωνικοοικονοµικές επιπτώσεις, η οικονοµική ύφεση και ανεργία, και οι πόλεµοι στα Βαλκάνια επιφέρουν ανακατανοµή του τουριστικού ρεύµατος. Ταυτόχρονα, η ευρεία αναδιάρθρωση στον Ευρωπαϊκό χώρο, που έρχεται σαν αποτέλεσµα της κατάργησης των εσωτερικών συνόρων, βάσει της ενιαίας Ευρωπαϊκής πράξης και των εκτεταµένων έργων υποδοµής και µεταφορών, δηµιουργεί νέους πόλους έλξης σοβαρού τουριστικού ρεύµατος για τα χρόνια που έρχονται. Στους νέους πόλους περιλαµβάνεται, κατά τους ειδικούς µελετητές, και ολόκληρη η Ήπειρος και Δυτ. Ελλάδα. Οι άλλοι πόλοι είναι η περιοχή εκατέρωθεν των στενών της Μάγχης, το

- 12 - τρίγωνο Βιένης-Βουδαπέστης-Πράγας,και το νησιωτικό σύµπλεγµα της Ανατ. Μεσογείου. Η Ελλάδα µετατοπίζει σταδιακά το γεωοικονοµικό της κέντρο βάρους προς Δυσµάς, κοντά στις πύλες εισόδου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ήπειρος και η Δυτ. Ελλάδα άρχισαν να δηµιουργούν υποδοµή. Τα Δυτικά λιµάνια ( Ηγουµενίτσας, Πάτρας, Κατάκωλου, Κυλήνης ) εκσυγχρονίζονται, νέοι οδικοί άξονες ( Εγνατία, ΠΑΘΕ ) διανοίγονται, κατασκευάζονται πορθµιακές ζεύξεις( Ρίο-Αντίρριο, Άκτιο ) και βελτιώνονται άλλες προσπελάσεις( Παραϊόνιος οδός, Αντίρριο- Ιωάννινα, Ηγουµενίτσα-Πρέβεζα). Γενικά οι συνθήκες για την υποδοχή νέων τουριστών βελτιώνονται. Πλέον των ανωτέρω, η περιοχή διαθέτει και το βελτιωµένο περιβάλλον έναντι της υπόλοιπης Μεσογείου, όπου, εκτός των άλλων, το τουριστικό προϊόν έχει ήδη εξαντληθεί Όπως επίσης διαθέτει πλούσιο δίκτυο µνηµείων και τοποθεσιών, που αποτελούν ενιαίο και αδιάσπαστο χώρο µε το περιβάλλον, τον άνθρωπο και την ιστορία του, σηµαντικότατο πόλο έλξης τουριστών. Ο Ελληνικός τουρισµός στηρίχθηκε ανέκαθεν στην ανάδειξη δύο βασικών στοιχείων του πλούτου της χώρας : Της πολιτιστικής κληρονοµιάς και του φυσικού περιβάλλοντος. Η νέα κουλτούρα του τουρισµού, που προσπαθεί να επιβληθεί στον τύπο του µαζικού τουρισµού, βασίζεται τα τελευταία χρόνια στην αρµονική συµβίωση µε τα πολιτιστικά και οικολογικά στοιχεία των τόπων επίσκεψης. Ο τουρισµός αυτός ( πολιτιστικός τουρισµός ) µπορεί άριστα να ανθήσει στη γεωµορφολογική, περιβαλλοντική και πολιτιστική δοµή της Ηπείρου και της Δυτικής Ελλάδος. Θα µπορούσε για παράδειγµα να αναπτυχθεί συνδυασµένη πολιτιστική περιήγηση µε επίκεντρο τις ακτές της Δυτικής Ελλάδος, ή θαλάσσιος τουρισµός µε θαλαµηγό, κρουαζιερόπλοιο ή φέρυ. Όπως επίσης θα µπορούσε να ευνοηθεί η ανάπτυξη εναλλακτικών µορφών τουρισµού, όπως : Ο θαλάσσιος, ο συνεδριακός, ο αθλητικός, ο ορεινός, ο οικοτουρισµός, που έχουν το πλεονέκτηµα να διασπείρονται σε τόπο και χρόνο και να αποφύγουµε έτσι τις τουριστικές αιχµές, που είναι συνήθεις στη χώρα µας. Τέτοιες δραστηριότητες θα αποτελούσαν σηµαντικό παράγοντα για την ανάπτυξη εγκαταλειµµένων σήµερα περιοχών µε έργα γενικής υποδοµής, για τη δηµιουργία νέων συνθηκών απασχόλησης και συγκράτησης του πληθυσµού, για την άνοδο του βιοτικού επιπέδου

- 13 - των κατοίκων της υπαίθρου. Και θα µπορούσαν να ανασάνουν, µπαίνοντας σε αναπτυξιακή τροχιά, ολόκληρες περιοχές που φηµίζονται για την ιστορική, περιβαλλοντική και πολιτιστική τους κληρονοµιά, όπως : Τα χωριά του Σουλίου, τα Ζαγοροχώρια, η περιοχή Πωγωνίου, τα χωριά της Μουργκάνας, η περιοχή των χωριών της Λάκας Σουλίου. Το Συµβούλιο της Ευρώπης έχει κινηθεί µέχρι τώρα σε πολλαπλά επίπεδα για να βοηθήσει στη κατανόηση των λαών µέσω της ανάπτυξης του πολιτιστικού τουρισµού. Στη Γρανάδα δηµιουργήθηκε ο θεσµός των «Ευρωπαϊκών Πολιτιστικών Διαδροµών», µε στόχο να αξιοποιείται η πολιτιστική κληρονοµιά µε τρέχουσες τουριστικές πρακτικές. Στο σύνολο µιας «διαδροµής» µελετούνται και συσχετίζονται πόλεις, µνηµεία, µουσεία, τοποθεσίες, γεγονότα, γιορτές, επέτειοι κ.λ.π. Και το 1994 η Ευρωπαϊκή Ένωση θέσπισε συγκεκριµένα µέτρα για νέες αναπτυξιακές δυνατότητες που προσφέρουν οι λεγόµενες ήπιες µορφές τουρισµού ( αγροτοτουρισµός, οικοτουρισµός ). Η συνεργασία και συµµετοχή των περιφερειακών και τοπικών αρχών στις εκδηλώσεις αυτές κρίθηκε καθοριστική, όπως απαραίτητη είναι η συµβολή των επιχειρηµατιών τουρισµού, και η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώµης µέσω των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας. Σηµαντική είναι η παρέµβαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο χρηµατοδοτικό πλαίσιο : Σε επίπεδο κατευθύνσεων µε το Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης 1993-1997, στον τοµέα του περιβάλλοντος µε τα προγράµµατα Envireg, στην ενίσχυση παραµεθορίων περιοχών µε τα προγράµµατα Intereg, στον αγροτουρισµό και πολιτιστικό τουρισµό µε τα προγράµµατα Leader. Παρά το θεσµικό πλαίσιο και τα κίνητρα που τέθηκαν από πλευράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα µέχρι τώρα µέτρα Ελληνικής τουριστικής και λοιπής πολιτικής για το θέµα είναι αναιµικά και αποσπασµατικά, χωρίς στόχους και στρατηγική ανάπτυξης. Η έµφαση έχει δοθεί στα καζίνο που έχουν αναχθεί σε κύριο στοιχείο τουρισµού και σε νοµοθετικές ρυθµίσεις εκτάσεων γης ιδιοκτησίας ΕΟΤ, και κανείς δεν ασχολείται µε τις ευκαιρίες που διανοίγονται για τον τουρισµό της Ηπείρου και της Δυτ. Ελλάδος. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση Α και Β βαθµού, που έπρεπε να αποτελέσει τον κύριο φορέα γι αυτού του είδους τις αναπτυξιακές

- 14 - δραστηριότητες, λάµπει, σε πανελλήνια κλίµακα, µε την απουσία της. Μέχρι τώρα αρέσκεται σε πολύ φιλολογία και σε ηχηρές διαπιστώσεις για την ερήµωση των περιοχών της, και αρνείται ή αδυνατεί να δράξει τις ευκαιρίες που προσφέρει το θεσµικό και χρηµατοδοτικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι λιγοστές εξαιρέσεις που παρατηρούνται σε ορισµένες περιοχές υπάρχουν για να επιβεβαιώνουν τον κανόνα, και πρέπει να επαινεθούν και να προβληθούν, µήπως και αποτελέσουν παράδειγµα µίµησης για τους δικούς µας τοπικούς άρχοντες. Απ ότι γράφηκε µέχρι τώρα στον τύπο, αυτές είναι : Oi παραδοσιακοί ξενώνες της Μάνης, το δίκτυο Μουσείων, που εντάχθηκε στις «Ευρωπαϊκές πολιτιστικές διαδροµές» µε µέριµνα του Υπουργείου πολιτισµού, και το πρόγραµµα πολιτιστικού τουρισµού στον κάµπο της Χίου µε πρωτοβουλία της εκεί Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Στο µεταξύ συνεχίζεται και επιδεινώνεται η υστέρηση και η αποµόνωση ολόκληρων περιοχών της Ηπείρου και της Δυτικής Ελλάδος. Όπως επίσης συνεχίζεται η έκδοση περίεργων ψηφισµάτων για αγώνα και διεκδικήσεις από οργανωτικές συσκέψεις «Συµβουλίων Τοπικής Αυτοδιοίκησης» και άλλων φορέων υπευθύνων για την ανάπτυξη του τόπου, χαρακτηριστικό παράδειγµα παράλυτου κράτους που ασχολείται µε τον οµφαλό του._

- 15 - Η Κρίση του Εκπαιδευτικού µας Συστήµατος Το εκπαιδευτικό σύστηµα µιας χώρας συνδέεται µε σηµαντικότατους στόχους, όπως η κοινωνική, πολιτική και οικονοµική ανάπτυξη, η παροχή ίσων ευκαιριών στους πολίτες, η µείωση των εισοδηµατικών ανισοτήτων και η καταπολέµηση της ανεργίας. Οι µεταβολές στους στόχους έχουν επιπτώσεις στις δοµές του συστήµατος και στα προϊόντα που παράγει. Και η αναφορά στην εναλλαγή των στόχων µας επιτρέπει να κατανοήσουµε τον κοινωνικό ή ιδιωτικοοικονοµικό ρόλο του εκάστοτε εκπαιδευτικού συστήµατος. Υπάρχουν τέσσερις διαφορετικοί τρόποι προσέγγισης του εκπαιδευτικού προβλήµατος από την εκάστοτε πολιτική φιλοσοφία του κράτους. Η προσέγγιση του κοινωνικού κράτους, η νεοφιλελεύθερη προσέγγιση, η µαρξιστική προσέγγιση και η πλουραλιστική προσέγγιση. Στην προσέγγιση του κοινωνικού κράτους, η εκπαίδευση είναι αντικείµενο δηµοσίου συµφέροντος. Η εκπαιδευτική πολιτική αφορά σε όλους τους πολίτες και στοχεύει στην ισότητα των ευκαιριών και στη διασφάλιση ενός µίνιµουµ στάνταρντ στην παροχή των εκπαιδευτικών αναγκών. Το εκπαιδευτικό σύστηµα είναι δηµόσιο και είναι εµφανής η διαπλοκή των κορπορατικών συµφερόντων ( συνδικάτα των εκπαιδευτικών κυρίως ) µε το πολιτικό σύστηµα και τους µηχανισµούς διακυβέρνησης. Έµφαση δίνεται στην εξασφάλιση της κοινωνικής συναίνεσης και στην αναπαραγωγή του κοινωνικού συστήµατος. Η προσέγγιση αυτού του συστήµατος εκπαίδευσης οδηγεί σε πρακτικές, όπως η επέκταση της χρονικής διάρκειας της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, ( δευτεροβάθµια εκπαίδευση για όλους ), η εύκολη κινητικότητα µεταξύ των εκπαιδευτικών βαθµίδων, και η διαπερατότητα µεταξύ των σχολικών δικτύων. Στο νεοφιλελεύθερο κράτος, σε αντίθεση µε το προηγούµενο κράτος πρόνοιας, η εκπαίδευση είναι ατοµικό µόνο δικαίωµα και εφόδιο του ατόµου στην αγορά εργασίας. Ο κρατικός παρεµβατισµός νοµιµοποιείται µόνο στη βασική εκπαίδευση. Εξυγίανση των εκπαιδευτικών θεσµών νοείται µόνο µέσω της

- 16 - εισαγωγής της αγοράς και στην εκπαίδευση, που κάνει δυνατή τη παράκαµψη του διπλού µονοπωλίου που συγκροτούν κράτος και κορποριστικά συµφέροντα. Οι νεοφιλελεύθερες εκπαιδευτικές πολιτικές ευνοούν την ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης και τον περιορισµό της χρηµατοδότησης της από το κράτος. Η µαρξιστική προσέγγιση αναπτύχθηκε στην Ευρώπη σαν έντονη κριτική στη σοσιαλδηµοκρατική εκπαιδευτική πολιτική της δεκαετίας του 70, υποστηρίζοντας ότι τα παιδιά των κατωτέρων τάξεων έχουν ανάγκη όχι από ίσες, αλλά από περισσότερες ευκαιρίες. Αναζητεί την εκπαιδευτική µεταρρύθµιση, που θα ανατρέψει τον χαρακτήρα της εκπαίδευσης σαν θεσµού αναπαραγωγής της κυρίαρχης σχέσης κεφαλαίου- εργασίας. Και τέλος η πλουραλιστική, που είναι περισσότερο θεωρητική προσέγγιση, κατανοεί την εκπαίδευση σαν αποτέλεσµα αλληλοεπίδρασης παραλλήλων συµφερόντων, όπως της πολιτείας, των επαγγελµατικών οµάδων, των γονέων, και άλλων, και προτείνει τη συλλογική διαχείριση, σαν λύση στη σύγχρονη κρίση των εκπαιδευτικών θεσµών. Στη δεκαετία του 60 και 70 στην Ευρώπη, στα πλαίσια της γενικότερης προσέγγισης του κράτους πρόνοιας, συγκροτήθηκε και το εκπαιδευτικό σύστηµα. Κύριο χαρακτηριστικό είναι το άνοιγµα της δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης για τα µικροαστικά και λαϊκά στρώµατα, η επέκταση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης µέχρι την ηλικία των 16 χρόνων και η κατάργηση των εξετάσεων για το πέρασµα στη δευτεροβάθµια εκπαίδευση. Ταυτόχρονα ο β κύκλος δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης διαχωρίζει πλήρως την ακαδηµαϊκή από την τεχνική και επαγγελµατική εκπαίδευση. Σε ορισµένες χώρες γίνεται προσπάθεια συνδυασµού των δύο σ ένα σχολικό θεσµό, το ενιαίο σχολείο, το γνωστό µεταγενέστερα στην Ελλάδα σαν Πολυκλαδικό Λύκειο ( Comprehensive School στην Αγγλία, Gesamptschule στη Γερµανία ). Από τα τέλη όµως της δεκαετίας του 70 αρχίζει η απορύθµιση της δηµόσιας εκπαίδευσης, και δηµιουργούνται σχολεία ελίτ, στα οποία η πρόσβαση για τα χαµηλότερα εισοδηµατικά στρώµατα είναι αδύνατη. Από τότε όλα τα συστήµατα εκπαίδευσης συνιστούν µια συνεχή εκροή πόρων από το δηµόσιο στην ιδιωτική εκπαίδευση, που συµβάλλει ακόµα περισσότερο στη πτώση του επιπέδου εκπαίδευσης και στην