ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ - ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΧΑΡΤΙΟΥ ΜΕΛΑΝΩΝ & ΕΚΤΥΠΩΤΙΚΩΝ ΠΛΑΚΩΝ Οι παραγωγοί χαρτιού και χαρτονιού διαθέτουν πολυσύνθετο εξοπλισμό δοκιμών και διαδικασίες ελέγχου που εξασφαλίζουν τη µη απόκλιση του τελικού προϊόντος από τα όρια ελέγχου. Δοκιμές, όπως το πάχος, το μάδημα, η απορρόφηση, η αντοχή στο σκίσιμο και στην παραμόρφωση, η φωτεινότητα και το χρώμα, τους επιτρέπει να προβλέψουν τη διάρκεια ζωής και τη λειτουργικότητά τους. Οι περισσότεροι λιθογράφοι δεν έχουν τη δυνατότητα να χάνουν αυτές τις δοκιμές, αλλά μπορούν να αναπτύξουν προδιαγραφές για να ελαχιστοποιήσουν τα προβλήματα που προέρχονται από το χαρτί. Ακόμη, οι παραγωγοί χαρτιού στηρίζονται στην εκτυπωτική μηχανή για τον τελικό προσδιορισμό της εκτυπωτικής ικανότητας. ΧΑΡΤΙ - ΧΑΡΤΟΝΙ α) Προδιαγραφές Χαρτιού Οι λιθογράφοι μπορούν να φτιάξουν έναν κατάλογο ο οποίος θα μπορούσε να περιλαμβάνει τα παρακάτω στοιχεία:. 1. Εμπορική ονομασία 2. Χρώμα 3. Τύπο χαρτιού (επιχρισμένο ή µη, λευκασμένο ή µη κ.λπ.) 4. Διαστάσεις (ζητούμε, αν θέλουμε, τα φύλλα να είναι ξακρισμένα σε όλες τις πλευρές) 5. Βάρος (σε gr/m 2 ) 6. Πάχος (σε µm ή mm) 7. Νερά χαρτιού 8. Ποσότητα φύλλων ανά δέμα 9. Συσκευασία (παλέτες, χαρτόκουτα, ρόλοι). β) Έλεγχος ποιότητας 'Έλεγχος του packing slip (χαρτί συσκευασίας). Οπτικός έλεγχος του φορτίου πριν από την εκφόρτωση. Ποσότητα (φύλλα/δέμα ή βάρος ρόλου) που αναγράφεται πάνω στην ετικέτα. Κόψιμο του περιτυλίγματος για παραλαβή δειγμάτων. Πληροφορίες από τον προμηθευτή για τις δοκιμές που κάνει. 1
ΜΕΛΑΝΕΣ α) Προδιαγραφές µελανών Οι προδιαγραφές προς τους προμηθευτές μελανών πρέπει να είναι ακριβείς και να περιλαμβάνουν τα ακόλουθα στοιχεία: Ποσότητα Δείγμα χρώματος Αριθμό συνταγής Τύπο συσκευασίας (π.χ. κουτιά 1 kg) Χρόνο παραλαβής Μέθοδο παραλαβής Σειρά εκτύπωσης μελανών Μέθοδο εκτύπωσης Τύπο υποστρώματος (µη επιχρισμένο χαρτί, επιχρισμένο χαρτί, επιχρισμένο χαρτόνι, πλαστικό κ.λπ.) Τύπο διαλύματος ύγρανση ς Απαιτήσεις ξήρανσης (παραδοσιακή ή γρήγορη ξήρανση) Τύπο βερνικιού, που τυχόν θα χρησιμοποιηθεί (συμβατικό, υδατικό, UV ή EB) Ταχύτητα πιεστηρίου Αντοχή στην τριβή Αντοχή στο ξεθώριασμα Αντοχή σε ορισμένα χημικά Όσο πληρέστερα πληροφορήσετε τον προμηθευτή σας, τόσο καλύτερα αυτό; θα είναι σε θέση να σας συστήσει τις κατάλληλες μελάνες. β) 'Έλεγχος ποιότητας μελανών Ο έλεγχος των μελανών συνήθως περιορίζεται στην ποσότητα, καθώς και σε τυχόν εμφανή ελαττώματα ή στη µη ανταπόκριση µε την αρχική παραγγελία αγοράς. Είναι βεβαίως δυνατές και οι εργαστηριακές δοκιμές, αλλά δεν συνηθίζονται. Οι ακόλουθες συστάσεις μπορούν να μειώσουν τα προβλήματα των μελανών: Χρησιμοποιήστε ένα σύστημα απογραφής «first-in, first-out». Ξανακλείστε καλά όλα τα μερικώς χρησιμοποιημένα δοχεία για να αποφύγετε την ξήρανση των μελανών. Καλέστε αμέσως τον προμηθευτή μελανών, αν παρουσιαστεί πρόβλημα. Επιβεβαιώστε τη συμβατότητα των μελανών µε διάφορα υποστρώματα. Αποφύγετε τη χρήση πρόσθετων μελάνης για να ρυθμίσετε τις μελάνες πάνω στο πιεστήριο. 2
Συμβουλευτείτε τον προμηθευτή μελανών για να εξασφαλίσετε τη συνολική ποιότητα και συμβατότητα. Εφοδιάστε τον προμηθευτή μελανών με ένα συγκεκριμένο από τον πελάτη δείγμα χρώματος καθώς και δείγματα χαρτιού της εργασίας που θα τυπωθεί. ΕΚΤΥΠΩΤΙΚΕΣ ΠΛΑΚΕΣ Η παραγγελία και η αποθήκευση εκτυπωτικών πλακών μπορεί να είναι ένα περίπλοκο θέμα. Σε αυτή την περίπτωση, η κατάλληλη πολιτική μπορεί να ελαχιστοποιήσει τα προβλήματα τα οποία οφείλονται στην ευαισθησία που παρουσιάζουν οι πλάκες στο φως, στη θερμοκρασία και στην υγρασία. α) Προδιαγραφές Εκτυπωτικών πλακών Ο τύπος της εκτυπωτικής πλάκας που θα παραγγελθεί εξαρτάται από την ποιότητα και το μέγεθος της εργασίας. Η παραγγελία αγοράς εκτυπωτικών πλακών πρέπει να περιλαμβάνει: Εμπορική ονομασία Τύπο (αρνητική ή θετική και υδατική ή διαλύτη) Πάχος Διαστάσεις Ανοχές διαστάσεων (ιδιαίτερα για τις µμηχανές τροφοδοσίας ρόλου) Ποσότητα Οδηγίες φόρτωσης και συσκευασίας (αριθμό πλακών ανά χαρτοκιβώτιο, µμέγιστο αριθμό πλακών ανά σκελετοκιβώτιο, τύπο διαχωριστικών φύλλων µμεταξύ των πλακών, απαιτήσεις φραγμού στην υγρασία και μέσα μεταφοράς). β) Eλεγχoς ποιότητας Εκτυπωτικών πλακών Όταν παραλαμβάνουμε τις πλάκες, συγκρίνουμε το τιμολόγιο, την παραγγελία φόρτωσης, την ποσότητα, τον τύπο και το μέγεθος των πλακών µε τις πληροφορίες της παραγγελίας αγοράς και ελέγχουμε πάλι τα χαρτοκιβώτια για τυχόν ζημιές. Αν υπάρχει πρόβλημα, το φωτογραφίζουμε και ερχόμαστε σε άμεση επαφή µε τον προμηθευτή και τον μεταφορέα. Η αποδοχή ή µη του φορτίου θα πρέπει να βασίζεται στην έκταση της ζημιάς και πρέπει να θυμόμαστε ότι οι πλάκες είναι πολύ ευαίσθητες στις περιβαλλοντικές συνθήκες και στο φως. Το τμήμα κατασκευής εκτυπωτικών πλακών πρέπει να διεξάγει τυποποιημένες δοκιμαστικές εκθέσεις για να προσδιορίσει αν οι πλάκες, το μηχάνημα έκθεσης και ο επεξεργαστής συμμορφώνονται µε τις καθορισμένες απαιτήσεις. 3
Χρησιμοποιώντας έναν οδηγό ευαισθησίας (π.χ. GATF Plate Control Target) κάνουμε δοκιμές έκθεσης σε κάθε νέο φορτίο πλακών, τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα, για να προσδιορίσουμε αν η ανάλυση είναι αποδεκτή ή αν η έκθεση είναι σωστή. Πάνω στο σύστημα κενού εκτίθενται οι στόχοι στο κέντρο και στις τέσσερις γωνίες για να προσδιοριστεί αν ο φωτισμός του είναι ομαλός ή μειώνεται στα εξωτερικά άκρα. Προσδιορίζουμε τη σταθερότητα έκθεσης σε µια βηματο-επαναληπτική μηχανή, εκθέτοντας μέχρι 8 βήματα εγκάρσια της πλάκας. Μετά τη δοκιμή έκθεσης, συγκρίνουμε τα αποτελέσματα των δοκιμιών µε τις προδιαγραφές του κατασκευαστή για την ακρίβεια έκθεσης. ΚΑΟΥΤΣΟΥΚ α) Προδιαγραφές καουτσούκ Οι προδιαγραφές των καουτσούκ θα πρέπει να περιλαμβάνουν τα ακόλουθα : στοιχεία: Εμπορική ονομασία/κατασκευαστής Τύπο (κοινό ή συμπιέσιμο)' Πάχος (3, 4 ή 5 στρώματα' η διακύμανση δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη από ± 0,025 mm κατά πλάτος της συνολικής επιφάνειας κάθε καουτσούκ). Μέγεθος και τετραγώνιση (πολλοί λιθογράφοι καθορίζουν ένα μέγεθος διαφορετικό από εκείνο που συνιστά ο κατασκευαστής για να ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες του πιεστηρίου). Προδιαγραφές της μπάρας του καουτσούκ (διατρητές, μη διατρητές, προ-τοποθετημένες αλουμινένιες μπάρες). Διαδικασία εφαρμογής (συμβατική τροφοδοσία φύλλων, κυλινδρική - θερμαινόμενη ή μη- εκτύπωση εφημερίδας, UV, ΕΒ). Ημερομηνία παραλαβής και προορισμό. Οδηγίες φόρτωσης. Οι προδιαγραφές ανοχής του πάχους είναι σημαντικές και πρέπει να αναφέρονται όταν συμβουλευόμαστε τον προμηθευτή. Το πάχος ενός καουτσούκ δεν πρέπει να κυμαίνεται περισσότερο από 0,025 mm κατά πλάτος ολόκληρης της επιφάνειάς του (βεβαιωθείτε ότι αυτό θα εμφανίζεται σε όλες τις παραγγελίες σας). β) Έλεγχος ποιότητας Το πάχος του καουτσούκ πρέπει να μετριέται με ένα μικρόμετρο, σε εννέα (9) τουλάχιστον σημεία κατά πλάτος του καουτσούκ. Απορρίψτε κάθε καουτσούκ που είναι εκτός προδιαγραφών και επιστρέψτε το στον προμηθευτή για αντικατάσταση. 4
ΚΥΛΙΝΔΡΟΙ Η επιλογή των σωστών κυλίνδρων και η κατάλληλη συντήρησή τους είναι ουσιώδεις παράμετροι, ιδιαίτερα αν χρησιμοποιείτε διάλυμα ύγρανσης χωρίς αλκοόλη ή άνυδρη διεργασία. Οι κύλινδροι αποσυντίθενται περισσότερο από τα καουτσούκ µε την πάροδο του χρόνου και γι' αυτό πρέπει να αντικαθίστανται. α) Προδιαγραφές Συμβουλευτείτε τον προμηθευτή σας όταν καθιερώνετε τις ακόλουθες προδιαγραφές: Εφαρμογή (τροφοδοσία φύλλων, τροφοδοσία ρόλου µε ή χωρίς θέρμανση) Τύπος μελανών (κοινές μελάνες, μελάνες UV, θερμοσκληρυνόμενες μελάνες) Κλασική όφσετ ή άνυδρη όφσετ Τύπος κυλίνδρου/θέση (μελανωτήρας, διανομέας, υγραντήρας, κινητός) Κύλινδρος ύγρανσης (διαλύματα ύγρανσης µε ή χωρίς αλκοόλη) Προδιαγραφές του κατασκευαστή του πιεστηρίου Σκληρότητα κυλίνδρου Διαστάσεις κυλίνδρου Ανοχή απόληξης (τιμή λοξότμητης γωνίας στις άκρες του κυλίνδρου) Ταλαντευόμενοι κύλινδροι μελάνωσης Οδηγίες φόρτωσης (προστασία από υπεριώδη ακτινοβολία και ανθεκτικό περιτύλιγμα) Ημερομηνία και τοποθεσία παραλαβής β) Έλεγχoς κυλίνδρων Οι κύλινδροι πρέπει να ελέγχονται κατά την παραλαβή τους για να διαπιστωθεί αν ανταποκρίνονται στην παραγγελία αγοράς και στις καθορισμένες απαιτήσεις. Επίσης, να ελέγχονται για τυχόν ζημιές. Η σκληρότητα των κυλίνδρων μετριέται µε ένα ντουρόμετρο τύπου Α και το μήκος τους µε έναν ειδικό κανόνα. Πηγή: Τεχνολογία Γραφικών Τεχνών, Δ τόμος, ΕΑΠ 5