Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων Εν συντομία

Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων Εν συντομία

2 Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων Εν συντομία Τι είναι το EIGE Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) είναι ένας αυτόνομος οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ιδρύθηκε με στόχο να συμβάλει και να ενισχύσει την προώθηση της ισότητας των φύλων, ενσωματώνοντας, μεταξύ άλλων, τη διάσταση της ισότητας των φύλων σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ και τις συνακόλουθες εθνικές πολιτικές, καθώς και να καταπολεμήσει τις διακρίσεις λόγω φύλου και να προωθήσει τη συνειδητοποίηση του θέματος της ισότητας των φύλων από τους πολίτες της ΕΕ. Η ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα, κοινή αρχή και βασική αξία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνεπώς, το όραμα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των φύλων (EIGE) είναι «να κάνει την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών πραγματικότητα για όλες τις Ευρωπαίες και τους Ευρωπαίους αλλά και πέραν της Ευρώπης». Για να γίνει αυτό το όραμα πραγματικότητα, το EIGE δημιουργήθηκε με στόχο να γίνει κέντρο γνώσης αλλά και πρωτοπόρος στην ανάπτυξη αξιόπιστων στοιχείων, στη συλλογή γνώσεων και στην ανταλλαγή χρήσιμων εμπειριών και εμπειρογνωμοσύνης στον τομέα της ισότητας των φύλων. Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2010. Ποιο είναι το πλαίσιο του έργου του EIGE; Παρότι η ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών είναι μία από τις θεμελιώδεις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήδη από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας της, υπάρχει ακόμα σαφές και αποδεδειγμένο δημοκρατικό έλλειμμα όσον αφορά τη συμμετοχή των γυναικών στη διαμόρφωση πολιτικής στην ΕΕ. Παρά τις ισχυρές δεσμεύσεις των οργανισμών και των κρατών μελών της, η ΕΕ βρίσκεται μόνο στα μισά του δρόμου για τη δημιουργία μιας κοινωνίας ισότητας μεταξύ των δύο φύλων. Ως αυτόνομος οργανισμός, το EIGE λειτουργεί στο πλαίσιο των πολιτικών και πρωτοβουλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν καθορίσει, μέσω του ιδρυτικού κανονισμού του Ινστιτούτου, το πεδίο δραστηριοτήτων και αρμοδιοτήτων του και του έχουν αναθέσει κεντρικό ρόλο στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που συνδέονται με την ισότητα των φύλων και με την προώθησή της σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το όραμα του Ινστιτούτου είναι να κάνει την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών πραγματικότητα για όλες τις Ευρωπαίες και τους Ευρωπαίους αλλά και πέραν της Ευρώπης. Η αποστολή του είναι να καταστεί το Ινστιτούτο ευρωπαϊκό κέντρο γνώσης σε θέματα ισότητας των φύλων.

Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων Εν συντομία 3 Η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής V. Reding, η πρόεδρος της Λιθουανίας D. Grybauskaitė και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου M. Schulz στην τελετή εγκαινίων του Σπιτιού της ΕΕ, Μάιος 2013 Με σκοπό να στηρίξουμε τη χάραξη βελτιωμένων πολιτικών συμβάλλουμε στην προώθηση της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών στην Ευρώπη μέσω της παροχής εμπειρογνωμοσύνης υψηλού επιπέδου προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα κράτη μέλη, τις χώρες διεύρυνσης και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση όλων των δραστηριοτήτων του EIGE βασίζεται σε μια συνεκτική προσέγγιση που περιλαμβάνει τη συλλογή, ανάλυση και επεξεργασία πληροφοριών για την ισότητα των φύλων στην Ευρώπη, με στόχο την ενεργή διάδοσή τους. Με αυτόν τον τρόπο, το Ινστιτούτο εκπληρώνει την αποστολή του να καταστεί ευρωπαϊκό κέντρο γνώσης σε θέματα ισότητας, μια ανεξάρτητη πηγή πληροφοριών και γνώσεων σε θέματα ισότητας των φύλων. Το Ινστιτούτο διοικείται από Διοικητικό Συμβούλιο που αποτελείται από δεκαοχτώ αντιπροσώπους των κρατών μελών και έναν αντιπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το Σώμα Εμπειρογνωμόνων του Ινστιτούτου υποστηρίζει το EIGE ως συμβουλευτικό σώμα. Για να διασφαλίσει συνέργειες, να αποφύγει την επικάλυψη και να αυξήσει την αποτελεσματικότητα των δραστηριοτήτων του, το Ινστιτούτο έχει αναπτύξει στενές σχέσεις και συνεργασίες με συναφείς οργανισμούς της ΕΕ. Επίσης, στο πρώτο Σπίτι της ΕΕ που δημιουργήθηκε στο Βίλνιους, στην Gedimino Prospectus, συστεγάζονται το EIGE, η Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και το Γραφείο Πληροφοριών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

4 Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων Εν συντομία Δουλεύοντας για την ισότητα των φύλων Μία από τις αρμοδιότητες του EIGE είναι να υποστηρίζει τις Προεδρίες του Συμβουλίου της ΕΕ στην επανεξέταση και ανάπτυξη των δεικτών που θεσπίστηκαν για τους τομείς προβληματισμού της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου. Η Πλατφόρμα Δράσης του Πεκίνου είναι η δέσμευση που ανέλαβε η ΕΕ σε επίπεδο ΟΗΕ το 1995. Από το 2010, το EIGE έχει δημοσιεύσει τέσσερις εκθέσεις στους τομείς προβληματισμού της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου, παρέχοντας για πρώτη φορά συγκρίσιμα και αξιόπιστα δεδομένα σε επίπεδο ΕΕ και αναπτύσσοντας τους πρώτους δείκτες φύλου σε επίπεδο ΕΕ στους τομείς του περιβάλλοντος και των μέσων ενημέρωσης. Εν συντομία, το EIGE συλλέγει, αναλύει, επεξεργάζεται και διαδίδει δεδομένα και πληροφορίες σχετικά με ζητήματα ισότητας των φύλων και ταυτόχρονα τα καθιστά συγκρίσιμα, αξιόπιστα και χρήσιμα για τους χρήστες. Επισκόπηση της εφαρμογής της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου στα κράτη μέλη της ΕΕ 1. Επισκόπηση της εφαρμογής της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου στον τομέα ΣΤ «Γυναίκες και Οικονομία». Η έκθεση και τα βασικά πορίσματα εκπονήθηκαν για την υποστήριξη της πολωνικής προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, το 2011. 2. Επισκόπηση της εφαρμογής στην ΕΕ του τομέα Κ της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου «Ισότητα Φύλων και Κλιματική Αλλαγή». Η έκθεση και τα βασικά πορίσματα εκπονήθηκαν για την υποστήριξη της δανικής προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, το 2012. 3. Επισκόπηση της εφαρμογής της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου στα κράτη μέλη της ΕΕ στον τομέα «Βία κατά των γυναικών Υποστήριξη θυμάτων». Η έκθεση και τα βασικά πορίσματα αναπτύχθηκαν για την

Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων Εν συντομία 5 υποστήριξη της κυπριακής προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, το 2011. 4. Επισκόπηση της εφαρμογής της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου στα κράτη μέλη της ΕΕ στον τομέα «Γυναίκες και μέσα ενημέρωσης Προώθηση της ισότητας των φύλων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων στα μέσα ενημέρωσης». Η έκθεση και τα βασικά πορίσματα εκπονήθηκαν για την υποστήριξη της ιρλανδικής προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, το 2013. Η πιο πρόσφατη έκθεση του EIGE με τίτλο «Women and the Media Advancing gender equality in decision-making in media organisations» (Γυναίκες και μέσα ενημέρωσης Προώθηση της ισότητας των φύλων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων στα μέσα ενημέρωσης) παρουσιάζει για πρώτη φορά αξιόπιστα και συγκρίσιμα δεδομένα από όλη την ΕΕ για γυναίκες και άνδρες στη διαδικασία λήψης αποφάσεων στα μέσα ενημέρωσης. Καθιερώνει επίσης τους πρώτους δείκτες σε επίπεδο ΕΕ για την παρακολούθηση της εφαρμογής του τομέα «Γυναίκες και Μέσα Ενημέρωσης» της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου στα κράτη μέλη της ΕΕ. Τα βασικά πορίσματα αυτής της έκθεσης αποκαλύπτουν ότι ο τομέας των μέσων ενημέρωσης στα κράτη μέλη της ΕΕ εξακολουθεί να κυριαρχείται από άνδρες και ότι το ποσοστό των γυναικών που συμμετέχουν σε διαδικασίες λήψης αποφάσεων υψηλού επιπέδου στα μέσα ενημέρωσης είναι εξαιρετικά χαμηλό, παρά το γεγονός ότι οι γυναίκες συνιστούν σχεδόν το ήμισυ του εργατικού δυναμικού και το ήμισυ των αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που επιλέγουν επαγγέλματα που αφορούν τα μέσα ενημέρωσης. Συνεχιζόμενες καταστάσεις ανισότητας, όπως η υποεκπροσώπηση των γυναικών, η «γυάλινη οροφή» και η μισθολογική διαφορά μεταξύ των δύο φύλων παραμένουν βαθιά ριζωμένες στον τομέα των μέσων ενημέρωσης. Η έκθεση υπογραμμίζει επίσης τη σημασία των εσωτερικών πολιτικών για την ισότητα των φύλων στα μέσα ενημέρωσης, όπως σχεδιασμοί ισότητας των φύλων, πολιτικές πολυμορφίας και κώδικες δεοντολογίας που εφαρμόζονται σήμερα στο ένα τέταρτο περίπου των μέσων ενημέρωσης. Βάσει αυτής της έκθεσης, το Συμβούλιο Απασχόλησης, Κοινωνικής Πολιτικής, Υγείας και Καταναλωτών (EPSCO) υιοθέτησε συμπεράσματα σχετικά με το «Πώς θα προαχθεί ο ρόλος των γυναικών ως υπευθύνων για τη λήψη αποφάσεων στα μέσα ενημέρωσης» και έλαβε υπόψη του τους πρώτους δείκτες, ζητώντας ταυτόχρονα αύξηση του αριθμού των γυναικών σε θέσεις λήψης αποφάσεων στα μέσα ενημέρωσης. Η Pauline M. Moreau, επικεφαλής του Τμήματος Ισότητας των Φύλων και νυν πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του EIGE στη συνάντηση Θεματικού Δικτύου Δημοσιογράφων κατά τη διάρκεια της οποίας παρουσιάστηκε η έκθεση του EIGE σχετικά με τις γυναίκες και τα μέσα ενημέρωσης, Δουβλίνο, Ιούνιος 2013.

6 Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων Εν συντομία Βάση δεδομένων του EIGE «Γυναίκες και άνδρες στην ΕΕ. Στοιχεία και αριθμοί» σχετικά με τους δείκτες του Πεκίνου Για να υποστηρίξει την παρακολούθηση της εφαρμογής της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου στην ΕΕ και να προωθήσει την προβολή των Δεικτών του Πεκίνου, το EIGE δημιούργησε τη βάση δεδομένων «Γυναίκες και άνδρες στην ΕΕ Στοιχεία και αριθμοί» ( Women and men in the EU facts and figures ). Αυτή η βάση δεδομένων παρέχει σε υπευθύνους λήψης αποφάσεων, στατιστικολόγους, ερευνητές και εμπειρογνώμονες σε θέματα ισότητας των φύλων μια συνεκτική και φιλική προς τον χρήστη κεντρική πηγή δεδομένων διαχωρισμένων κατά φύλο και σχετικών στατιστικών στοιχείων σε όλους τους τομείς προβληματισμού της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου. Η βάση δεδομένων επικαιροποιείται τακτικά και στα τέλη του 2012 περιείχε 47 δείκτες που παρείχαν πληροφορίες για 10 από τους 12 τομείς προβληματισμού της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου. Το EIGE κατά της έμφυλης βίας σύντροφό τους είναι γυναίκες. Θύματα της βίας δεν είναι μόνο οι ίδιες οι γυναίκες, αλλά ολόκληρες οικογένειες, κοινότητες και η κοινωνία συνολικά. Η έμφυλη βία αντανακλά και ενισχύει τις ανισότητες μεταξύ γυναικών και ανδρών και παραμένει μέγιστο πρόβλημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα τελευταία χρόνια, οι οργανισμοί και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ ενίσχυσαν τη δέσμευσή τους για την καταπολέμησή της έμφυλης βίας. Η έμφυλη βία εξακολουθεί να είναι μία από τις πιο διαδεδομένες μορφές παραβίασης των ανθρώπινων δικαιωμάτων των γυναικών της εποχής μας. Στην ΕΕ, 9 στα 10 θύματα που υφίστανται βία από την/τον Για να διευκολυνθεί η ανάληψη αποτελεσματικών δράσεων και η χάραξη πολιτικών που βασίζονται σε τεκμηριωμένα στοιχεία στον τομέα της έμφυλης βίας απαιτείται η παροχή σχετικών συγκρίσιμων δεδομένων στα 28 κράτη μέλη της ΕΕ. Το EIGE στοχεύει να υποστηρίξει τις/τους υπεύθυνες/υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και όλα τα εμπλεκόμενα όργανα στην προσπάθειά τους να καταπολεμήσουν και να αποτρέψουν την έμφυλη βία, παρέχοντάς

Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων Εν συντομία 7 τους αξιόπιστα και συγκρίσιμα δεδομένα και πληροφορίες. Για τον σκοπό αυτό, το EIGE έχει εκπονήσει από το 2010 αρκετές πρωτοποριακές μελέτες και έχει συλλέξει δεδομένα και στοιχεία που αφορούν την έμφυλη βία. Το έργο του EIGE στον τομέα αυτό παρουσιάζεται λεπτομερέστερα στη συνέχεια. Ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων Η μελέτη του EIGE για «τον προσδιορισμό της σημερινής κατάστασης και των τάσεων όσον αφορά τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ και στην Κροατία» εκπονήθηκε κατόπιν αιτήματος της αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Viviane Reding. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης περιλαμβάνουν τη δημοσίευση της έκθεσης με τα βασικά ευρήματα της έρευνας, τις συστάσεις και τα ενημερωτικά δελτία που παρουσιάζουν την κατάσταση στην ΕΕ των 27 και στην Κροατία σχετικά με τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Επιπλέον, χάρη στην έρευνα συλλέχθηκαν: Μέθοδοι και εργαλεία υποστήριξης που αφορούν τον τομέα ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων Καλές πρακτικές για την καταπολέμηση του ακρ ωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων οι οποίες εμπίπτουν στους τομείς της πρόληψης, προστασίας και δίωξης, καθώς και υπη ρε σιών υποστήριξης και συνεργασίας φορέων. Ενδοοικογενειακή βία Το 2012 το EIGE εκπόνησε μελέτη για τη συλλογή μεθόδων, εργαλείων και καλών πρακτικών στον τομέα της ενδοοικογενειακής βίας (όπως περιγράφεται στον τομέα Δ της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου). Μέσω αυτής της μελέτης αναπτύχθηκε Εκστρατεία του EIGE στο Facebook: Άνδρες κατά της βίας κατά των γυναικών μια συλλογή στοιχείων, μεθόδων, εργαλείων και καλών πρακτικών για την πρόληψη και την προστασία από την ενδοοικογενειακή βία. Η μελέτη επικεντρώθηκε σε τρεις βασικούς τομείς: εκπαίδευση σε θέματα φύλου, ευαισθητοποίηση και υπηρεσίες υποστήριξης θυμάτων. Η βάση δεδομένων σχετικά με τις μεθόδους και τα εργαλεία για την προστασία και την πρόληψη της ενδοοικογενειακής βίας και συλλογή καλών πρακτικών για την καταπολέμησή της είναι οργανωμένες σύμφωνα με αυτούς τους τρεις τομείς. Οι μέθοδοι και τα εργαλεία έχουν συλλεχθεί μέσω συνεντεύξεων και ερωτηματολογίων με συναφείς φορείς στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ και στην Κροατία, καθώς και με την υποστήριξη εθνικών εμπειρογνωμόνων σε κάθε χώρα.

8 Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων Εν συντομία Δείκτης Ισότητας των Φύλων Ο Δείκτης Ισότητας των Φύλων, ο οποίος παρουσιάστηκε τον Ιούνιο του 2013, αποτελεί την πρώτη συνθετική μέθοδο μέτρησης της ισότητας των φύλων και έναν ολοκληρωμένο χάρτη των χασμάτων μεταξύ των δύο φύλων στην ΕΕ και τα κράτη μέλη. Ο Δείκτης Ισότητας των Φύλων παρέχει στους υπευθύνους χάραξης πολιτικής και σε άλλους ενδιαφερόμενους φορείς δεδομένα και στοιχεία για να βελτιώσουν τις πολιτικές και να επιταχύνουν τη διαδικασία για την επίτευξη ισότητας των φύλων στην Ευρώπη, ενισχύοντας τη δέσμευση στις βασικές αξίες της ΕΕ. Ο Δείκτης Ισότητας των Φύλων αποτελείται από έξι βασικούς τομείς: εργασία, χρήματα, γνώσεις, χρόνος, εξουσία και υγεία, και από δύο περιφερειακούς τομείς: ανισότητες σε διάφορους τομείς και βία. Ο Δείκτης Ισότητας των Φύλων αποκαλύπτει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται μόνο στα μισά του δρόμου για τη δημιουργία μιας κοινωνίας ισότητας των φύλων. Παρά τα 50 χρόνια πολιτικής για την ισότητα των φύλων σε επίπεδο ΕΕ, η μέση βαθμολογία της ΕΕ είναι μόλις 54 (όπου το 1 ισούται με απόλυτη ανισότητα μεταξύ των φύλων και το 100 με πλήρη ισότητα των φύλων). Τα μεγαλύτερα χάσματα μεταξύ των φύλων παρατηρούνται στον τομέα της εξουσίας, όπου η μέση βαθμολογία είναι μόλις 38 σε επίπεδο ΕΕ, ενώ παρατηρούνται μεγάλες διαφορές στην αναλογία γυναικών και ανδρών σε θέσεις λήψης αποφάσεων και στις 27 χώρες της ΕΕ. Χάσματα μεταξύ των φύλων παρατηρούνται επίσης στον τομέα κατανομής χρόνου. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας είναι περιορισμένη εξαιτίας της δυσανάλογης απασχόλησής τους σε ρόλους φροντίδας. Η Virginija Langbakk, διευθύντρια του EIGE, στη διάσκεψη για την παρουσίαση του Δείκτη Ισότητας των Φύλων, στις Βρυξέλλες, τον Ιούνιο του 2013 Από τον Δείκτη Ισότητας των Φύλων προκύπτουν μεγάλα χάσματα μεταξύ γυναικών και ανδρών σε αυτόν τον τομέα, με μέση βαθμολογία μόλις 39 σε επίπεδο ΕΕ σημαντικά χαμηλότερη και από τη μέση του στόχου για την ισότητα των φύλων. Ο Δείκτης Ισότητας των Φύλων ξεκίνησε βάσει της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να καθιερωθεί ως εργαλείο αξιολόγησης για την ισότητα των φύλων, στον Χάρτη πορείας για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών (2006-2010). Το εργαλείο ενσωματώθηκε στη συνέχεια στα καθήκοντα του EIGE στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης της Στρατηγικής της Επιτροπής για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών 2010-2015. Μπορείτε να βρείτε τον Δείκτη Ισότητας των Φύλων στη διεύθυνση: http://eige.europa.eu/ content/gender-equality-index

Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων Εν συντομία 9 Συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου, μέθοδοι, εργαλεία και καλές πρακτικές Τι είναι η συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου Η συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου είναι η διαδικασία αξιολόγησης των επιπτώσεων που προκύπτουν για τις γυναίκες και τους άνδρες από κάθε σχεδιαζόμενη ενέργεια, από τη νομοθεσία, τις πολιτικές και τα προγράμματα, σε όλους τους τομείς και σε όλα τα επίπεδα. Πρόκειται για μια στρατηγική η οποία επιδιώκει να εντάξει τα μελήματα και τις εμπειρίες των γυναικών και ανδρών ως αναπόσπαστο τμήμα στον σχεδιασμό, την εφαρμογή, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των πολιτικών και των προγραμμάτων σε όλα τα πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά πεδία, έτσι ώστε να ωφελούνται εξίσου γυναίκες και άνδρες και να μη διαιωνίζονται οι ανισότητες. Απώτατος στόχος αυτής της διαδικασίας είναι η επίτευξη ισότητας των φύλων (Ηνωμένα Έθνη, 1997). Στο πλαίσιο της χάραξης πολιτικής της ΕΕ, η συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου αποτελεί προτεραιότητα των πολιτικών από το 1996. Το 1999 ενσωματώθηκε στη Συνθήκη του Άμστερνταμ και αποτέλεσε δεσμευτική νομική βάση για την εφαρμογή της σε επίπεδο ΕΕ. Εκπαίδευση σε θέματα φύλου Εργαλείο για την ισότητα των φύλων Μια από τις βασικές αιτίες της ανομοιογενούς και διάσπαρτης εφαρμογής των αρχών που διέπουν τη συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου στις χώρες της ΕΕ είναι η έλλειψη κατανόησης των αρχών

10 Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων Εν συντομία αυτών, σε συνδυασμό με την έλλειψη δεξιοτήτων για την εφαρμογή τους. Πολύ συχνά, η δέσμευση της πολιτικής για τη συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου δεν συνεπάγεται και κατανόηση των ικανοτήτων που χρειάζονται για την εφαρμογή της. Η ειδική και εστιασμένη εκπαίδευση είναι ένα από τα συνηθέστερα εργαλεία που χρησιμοποιούνται στον τομέα «εκπαίδευση σε θέματα φύλου» και κατέχει κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη των ικανοτήτων που χρειάζονται οι υπέυθυνες/υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής για να μπορούν να εκπληρώνουν τις δεσμεύσεις τους όσον αφορά τη συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου. Τομέα προτεραιότητας για το EIGE αποτελεί η έρευνα για τη χρησιμότητα της εκπαίδευσης σε θέματα φύλου στην ΕΕ και τη συμβολή της στην ανάπτυξη ικανοτήτων για τη συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου. Έτσι, το 2012-2013 το EIGE πραγματοποίησε ένα έργο σχετικά με την εκπαίδευση σε θέματα φύλου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα αποτελέσματα της έρευνας, τα στοιχεία που συλλέχθηκαν, οι καλές πρακτικές και οι συστάσεις που διατυπώθηκαν διατίθενται στον δικτυακό τόπο του EIGE: Η βάση δεδομένων με στοιχεία για την εκπαίδευση σε θέματα φύλου (Gender Training resources database) του EIGE περιέχει χρήσιμο υλικό, κατευθυντήριες γραμμές, δοκιμασμένες πρακτικές, ιδέες, προτάσεις και συμβουλές για τους τρόπους εφαρμογής της συνεκτίμησης της διάστασης του φύλου και της εκπαίδευσης σχετικών φορέων. Η βάση δεδομένων εκπαιδευτριών και εκπαιδευτών σε θέματα φύλου (Gender Trainers database) περιλαμβάνει σύντομες παρουσιάσεις των εκπαιδευτριών και εκπαιδευτών και των οργανισμών που παρέχουν εκπαίδευση σε θέματα φύλου στην Ευρωπαϊ κή Ένωση. «Υπάρχει η ανάγκη συνέχειας στην εφαρμογή της συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου στις πολιτικές σε όλους τους τομείς, και αυτό είναι δύσκολο να εξασφαλιστεί εάν η κρίσιμη μάζα των δημόσιων υπαλλήλων δεν λάβει εκπαίδευση σε θέματα φύλου». (Maruša Gortnar, Κρατική Υπηρεσία Ίσων Ευκαιριών, Σλοβενία)

Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων Εν συντομία 11 Καλές πρακτικές συνεκτίμησης της διάστασης του φύλου Τι σημαίνει «καλή πρακτική» συνεκτίμησης της διάστασης του φύλου; Ως καλή πρακτική ορίζεται μια πρακτική η οποία, ύστερα από αξιολόγηση, αποδεικνύεται επιτυχής και παράγει αποτελέσματα που θεωρούνται «καλά». Η τεκμηρίωση καλών πρακτικών συνίσταται στην καταγραφή των θετικών βημάτων που γίνονται προς την επίτευξη της ισότητας των φύλων, στην παροχή επιχειρησιακών ενεργειών για την εφαρμογή στρατηγικών που συνεκτιμούν τη διάσταση του φύλου και για την ενίσχυση της ανάπτυξης ικανοτήτων και αμοιβαίας μάθησης μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών. Το EIGE έχει αναπτύξει μια προσέγγιση και κριτήρια για τον προσδιορισμό, την αξιολόγηση και τη διάδοση καλών πρακτικών σε διάφορους τομείς του έργου του. Κατά την περίοδο 2011-2014, το EIGE συνέλεξε και θα εξακολουθήσει να συλλέγει καλές πρακτικές στους ακόλουθους τομείς: συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου, εκπαίδευση σε θέματα φύλου, ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων, ενδοοικογενειακή βία, γυναίκες και μέσα ενημέρωσης, γυναικεία επιχειρηματικότητα (με έμφαση στις νέες γυναίκες), εναρμόνιση επαγγελματικής, οικογενειακής και ιδιωτικής ζωής. Ο διάλογος για το πώς να συμμετέχουν περισσότεροι άνδρες σε πρωτοβουλίες για την ισότητα των φύλων και για το πώς η ανισότητα των φύλων επηρεάζει διάφορες ομάδες ανδρών συνεχίζεται εδώ και μία δεκαετία τουλάχιστον στην Ευρώπη. Ορισμένα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν ενσωματώσει πολιτικές που αφορούν τους άνδρες σε ένα ευρύτερο πλαίσιο πολιτικών ισότητας των φύλων. Εντούτοις, αυτές οι πρωτοβουλίες είναι αρκετά ανομοιογενείς μεταξύ των χωρών της Ευρώπης. Ο ρόλος των ανδρών στην προώθηση της ισότητας των φύλων αποτελεί ολοένα και περισσότερο το αντικείμενο μελετών και πολιτικών για τα φύλα στην Ευρώπη. Ο Χάρτης Πορείας για την Iσότητα μεταξύ Γυναικών και Aνδρών 2006-2010 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τονίζει την ανάγκη μεγαλύτερης συμμετοχής των ανδρών σε δραστηριότητες φροντίδας. Η Στρατηγική για την Ισότητα μεταξύ Γυναικών και Aνδρών 2010-2015 ορίζει ότι η ισότητα των φύλων χρειάζεται την ενεργή συμβολή, υποστήριξη και συμμετοχή των ανδρών και οι πολιτικές πρέπει επίσης να λαμβάνουν υπόψη τους ανισότητες που οφείλονται στο φύλο και έχουν επιπτώσεις σε άνδρες/αγόρια, όπως τα ποσοστά αλφαβητισμού, η πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου και η επαγγελματική υγεία. Η έμφαση στις καλές πρακτικές στηρίζει το έργο του EIGE στην οικοδόμηση και ανάπτυξη συνεργασίας και δικτύωσης με ενδιαφερόμενα μέρη που συμμετέχουν στον σχεδιασμό και την εφαρμογή στρατηγικών για τη συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου και πολιτικών και πρακτικών για την ισότητα των φύλων. Άνδρες και ισότητα των φύλων

12 Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων Εν συντομία φύλων, το EIGE επιδιώκει την αποτελεσματικότερη υποστήριξη των προσπαθειών ενθάρρυνσης για ευρύτερη συμπερίληψη της ισότητας των φύλων στα πολιτικά προγράμματα των κρατών μελών της ΕΕ. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στη σημερινή εποχή που μαστίζεται από την οικονομική και κοινωνική κρίση. Το EIGE θεωρεί πολύ σημαντικό το έργο στον τομέα που αφορά τους άνδρες και την ισότητα των φύλων. Το 2012 το Ινστιτούτο παρουσίασε τη μελέτη σχετικά με τη συμμετοχή των ανδρών σε πρωτοβουλίες που αφορούν την ισότητα των φύλων (The Involvement of Men in Gender Equality Initiatives) και δημοσίευσε στον δικτυακό του τόπο τη βάση δεδομένων για οργανισμούς που δραστηριοποιούνται στον τομέα που αφορά τους άνδρες και την ισότητα των φύλων (Database on Men and Gender Equality Organisations). Το Ινστιτούτο θα ενσωματώσει την προοπτική των ανδρών στις βασικές του δραστηριότητες, τονίζοντας τη συμμετοχή των ανδρών στην υποστήριξη της ισότητας των φύλων, παρουσιάζοντας για παράδειγμα το έργο που επιτελούν οι άνδρες για την ισότητα των φύλων στη Δεξαμενή πόρων Γυνακών και Ανδρών στην Ευρώπη του EIGE (Women and Men of Europe Resource Pool). Επιπλέον, το EIGE θα συνεχίσει τις δραστηριότητες ευαισθητοποίησης που διεξάγει σε αυτόν τον τομέα μέσω διαδικτυακών συζητήσεων, εκστρατειών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συναντήσεων, συνεντεύξεων κ.λπ. Οφέλη από την ισότητα των φύλων Τον Απρίλιο του 2013, το EIGE ξεκίνησε μια μελέτη σχετικά με τα οφέλη από την ισότητα των φύλων. Εστιάζοντας τον διάλογο στα οφέλη από την ισότητα των Η μελέτη θα αναλύσει έννοιες και ορισμούς, βασικά συστατικά και το σκεπτικό στο οποίο βασίζεται η χάραξη πολιτικών ισότητας των φύλων και οι συναφείς πρωτοβουλίες στην ΕΕ. Επιπλέον, θα εξετάσει ποια είδη στοιχείων σχετικά με τα οφέλη της ισότητας των φύλων μπορούν να στηρίξουν τη χάραξη βελτιωμένων πολιτικών και να συνεισφέρουν σε έναν δημόσιο διάλογο σχετικά με το ευρωπαϊκό οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο. Μηχανισμός Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ) Η παροχή πληροφοριών στα θεσμικά όργανα της ΕΕ σχετικά με την ισότητα των φύλων και τη συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου στις υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες χώρες είναι ένα από τα καθήκοντα του EIGE. Το 2013 ζητήθηκε από το EIGE να συμμετάσχει στον Μηχανισμό Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ), και το Ινστιτούτο ξεκίνησε ένα έργο με τίτλο Preparatory Measures for the participation of candidate countries and potential candidates in EIGE s work (Προπαρασκευαστικά μέτρα για τη συμμετοχή υποψήφιων και δυνάμει υποψήφιων χωρών στο έργο του EIGE). Βασικός στόχος αυτού του έργου είναι η ενίσχυση της ικανότητας συμμόρφωσης των υποψήφιων και δυνάμει υποψήφιων χωρών με τις πολιτικές της ΕΕ στον τομέα της ισότητας των φύλων. Πρόκειται για ένα πιλοτικό έργο που χρησιμεύει στη δημιουργία επαφών, στην αξιολόγηση των αναγκών και προσδοκιών των υποψήφιων και δυνάμει υποψήφιων χωρών και στην εξέταση των τρόπων συνεργασίας με το EIGE στο μέλλον.

Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων Εν συντομία 13 Κέντρο Πόρων και Τεκμηρίωσης του EIGE (RDC) Ο μακροπρόθεσμος στόχος του Κέντρου Πόρων και Τεκμηρίωσης (Resource and Documentation Centre / RDC) του EIGE είναι η συλλογή όλου του θεσμικού έργου που επιτελείται στον τομέα της ισότητας των φύλων σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών και η διάθεσή του σε όλους, ενισχύοντας έτσι τη συνεργασία μεταξύ φορέων ισότητας των φύλων σε διάφορες χώρες της ΕΕ. Ο απώτερος στόχος είναι να διατεθούν σωστές γνώσεις για την ισότητα των φύλων στην κατάλληλη χρονική στιγμή και στους κατάλληλους φορείς. Το Κέντρο Πόρων και Τεκμηρίωσης (RDC) του EIGE έχει τρεις βασικές λειτουργίες: συλλογή, οργάνωση και διάθεση, μέσω ενός ενιαίου σημείου πρόσβασης, ενός θησαυρού πόρων για την ισότητα των φύλων, οι οποίοι μέχρι πρότινος ήταν διάσπαρτοι σε πολλές διαφορετικές πηγές, διάδοση των νέων γνώσεων και των στοιχείων που παράγονται από το ίδιο το Ινστιτούτο, παροχή διαδικτυακής πλατφόρμας συνεργασίας όπου οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων, οι εμπειρογνώμονες και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη μπορούν να συμμετέχουν σε διάλογο για την ισότητα των φύλων και να ανταλλάσσουν τις γνώσεις και τα στοιχεία που διαθέτουν σε αυτόν τον τομέα. Το RDC του EIGE έχει αναπτύξει τρία βασικά εργαλεία για την επίτευξη αυτών των στόχων: Ηλεκτρονική και φυσική βιβλιοθήκη Κέντρο Γνώσης Δίκτυο EuroGender Η ηλεκτρονική βιβλιοθήκη παρέχει πρόσβαση σε μεγάλο αριθμό πόρων που αφορούν την ισότητα των φύλων μέσω μιας ενιαίας, ομοιόμορφης διεπαφής. Μέχρι σήμερα, περισσότεροι από 400 000 πόροι είναι διαθέσιμοι μέσω του RDC του EIGE. Το 2012 αναπτύχθηκε μια ειδική συλλογή πληροφοριών σχετικά με την έμφυλη βία που περιλαμβάνει περισσότερους από 26 000 πόρους. Από το 2013 αναπτύσσονται συλλογές πόρων σχετικά με το φύλο και τα μέσα ενημέρωσης, το φύλο και την κλιματική αλλαγή, την εναρμόνιση της επαγγελματικής,, οικογενειακής και ιδιωτικής ζωής, τους άνδρες και την ισότητα των φύλων και θεσμικούς μηχανισμούς για την προώθηση των γυναικών, με ιδιαίτερη έμφαση στη συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου. Οι εν λόγω πόροι είναι διαθέσιμοι μέσω ενός διευρυνόμενου δικτύου συνεργασιών μεταξύ του EIGE και των σημαντικότερων κέντρων τεκμηρίωσης και πληροφοριών στα κράτη μέλη της ΕΕ. Μέχρι σήμερα, το EIGE έχει θεσπίσει συνεργασίες με το Atria το Ινστιτούτο για την Iσότητα των Φύλων και την Iστορία των Γυναικών στο Άμστερνταμ, το Amazone το Κέντρο Πόρων για την Ισότητα μεταξύ Γυναικών

14 Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων Εν συντομία και Aνδρών στις Βρυξέλλες, το Cid-femmes et genre το Κέντρο Πληροφοριών και Τεκμηρίωσης για τις Γυναίκες και τα Ζητήματα Φύλου στο Λουξεμβούργο, τη Βιβλιοθήκη του Φύλου του Κέντρου Διακλαδικών Σπουδών Φύλου στο Humboldt- Universität του Βερολίνου, την KvinnSam την Εθνική Βιβλιοθήκη Πόρων για Σπουδές Φύλου στο Πανεπιστήμιο του Gothenburg, και πιο πρόσφατα με το Kvinfo το δανικό Κέντρο Ερευνών και Πληροφοριών για το Φύλο, την Ισότητα και τη Διαφορετικότητα, το Ariadne το Κέντρο Τεκμηρίωσης Γυναικείων σπουδών στην Αυστριακή Εθνική Βιβλιοθήκη στη Βιέννη, την Biblioteca delle Donne την Ιταλική βιβλιοθήκη για τις Γυναίκες στην Μπολόνια, τη Βιβλιοθήκη Θεμάτων Ισότητας και Φύλου της Ελληνικής Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων του Υπουργείου Εσωτερικών στην Αθήνα και το Κέντρο Τεκμηρίωσης του Ευρωπαϊκού Συνδικαλιστικού Ινστιτούτου (ETUI). Η φυσική βιβλιοθήκη βρίσκεται στο Σπίτι της ΕΕ στο Βίλνιους και αποτελείται από δύο κύριους χώρους: Έναν γενικό χώρο στο ισόγειο (σημείο εισόδου), όπου παρέχονται πληροφορίες και δωρεάν έντυπα σχετικά με το έργο της ΕΕ στον τομέα της ισότητας των φύλων, αναγνωστήριο, δωρεάν ασύρματο δίκτυο και άλλες εγκαταστάσεις. Το σημείο εισόδου είναι ανοιχτό για όλους τους πολίτες και διατίθεται για τη διοργάνωση εκδηλώσεων σχετικά με την ισότητα των φύλων (προβολές ταινιών, συζητήσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, εκθέσεις κ.λπ.). Υπάρχει επίσης δυνατότητα αναζήτησης στη βάση δεδομένων του RDC. Για περισσότερο εξειδικευμένη έρευνα οι ενδιαφερόμενες/ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκεφτούν την ειδική βιβλιοθήκη. Μια ειδική βιβλιοθήκη, οργανωμένη γύρω από πέντε κύριες συλλογές: Βασική συλλογή Συλλογή γκρίζας βιβλιογραφίας Συλλογή του EIGE Πόροι πολυμέσων Περιοδικές εκδόσεις, περιοδικά και επιστημονικά περιοδικά Το Κέντρο Γνώσης απαρτίζεται από ερευνητικές εκθέσεις του EIGE, βάσεις δεδομένων μεθόδων, εργαλείων και καλών πρακτικών, καθώς και στοιχεία και αριθμούς για την ισότητα των φύλων. Αυτή η συλλογή είναι διαθέσιμη και στη διαδικτυακή διεπαφή του RDC του EIGE. Το EuroGender το ηλεκτρονικό Ευρωπαϊκό Δίκτυο για την Ισότητα των Φύλων είναι μια ηλεκτρονική πλατφόρμα συνεργασίας που φιλοξενείται στον δικτυακό τόπο του EIGE. Λειτουργεί ως γέφυρα μεταξύ των υπευθύνων λήψης αποφάσεων και χάραξης πολιτικής και των επαγγελματιών, ερευνητριών/ερευνητών, ιδιωτών και οργανισμών για την ανταλλαγή απόψεων, εμπειριών, πληροφοριών και σχετικών δεδομένων στον τομέα της ισότητας των φύλων. Μπορείτε να επισκεφθείτε το Κέντρο Πόρων και Τεκμηρίωσης ηλεκτρονικά στη διεύθυνση: http://eige.europa.eu/rdc

Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων Εν συντομία 15 Ας μιλήσουμε Μπορείτε να βρείτε το EIGE σε διάφορες πλατφόρμες. Όλες οι δημοσιεύσεις μας είναι διαθέσιμες στον δικτυακό τόπο του EIGE, μέσω του Κέντρου Πόρων και Τεκμηρίωσης, και του βιβλιοπωλείου της ΕΕ. Μπορείτε επίσης να επικοινωνήσετε μαζί μας μέσω του εικονικού τόπου συνάντησης EuroGender, όπου μπορείτε να γίνετε μέλος μιας διαδικτυακής κοινότητας. Επίσης, στο γραφείο μας στο Βίλνιους επισκεφθείτε το σημείο εισόδου του Κέντρου Πόρων και Τεκμηρίωσης, στο ισόγειο του κτιρίου στη διεύθυνση Gedimino pr. 16. Οι ώρες λειτουργίας του είναι από Δευτέρα έως Παρασκευή, από τις 10.30 ως τις 14.30 και από τις 16.00 ως τις 19.30. Το σημείο εισόδου είναι ένας τόπος συνάντησης, διάδρασης και μάθησης σχετικά με το έργο που επιτελείται στον τομέα της ισότητας των φύλων στην ΕΕ. Για περισσότερες πληροφορίες στείλτε μήνυμα στη διεύθυνση rdc.info@eige.europa.eu Για σκοπούς έρευνας και αναλυτικές πληροφορίες, επισκεφθείτε την ειδική βιβλιοθήκη μας στον τέταρτο όροφο. Για να προγραμματίσετε την επίσκεψή σας στην ειδική βιβλιοθήκη μας, παρακαλούμε κλείστε ραντεβού στέλνοντας μήνυμα στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου rdc@eige.europa.eu. Μπορείτε επίσης να μας βρείτε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: Εγγραφείτε στο ενημερωτικό δελτίο του EIGE: http://eige.europa.eu/newsletter/subscriptions

MH-32-12-499-EL-C http://eige.europa.eu Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των φύλων (EIGE) είναι ένας αυτόνομος οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ιδρύθηκε με στόχο να συμβάλει και να ενισχύσει την προώθηση της ισότητας των φύλων, ενσωματώνοντας, μεταξύ άλλων, τη διάσταση της ισότητας των φύλων σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ και τις συνακόλουθες εθνικές πολιτικές, καθώς και να καταπολεμήσει τις διακρίσεις λόγω φύλου και να προωθήσει τη συνειδητοποίηση του θέματος της ισότητας των φύλων από τους πολίτες της ΕΕ. Περισσότερες πληροφορίες διατίθενται στον δικτυακό τόπο του EIGE (http://eige.europa.eu). Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων Gedimino pr. 16 LT-01103 Vilnius LIETUVA/ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ Τηλ. +370 52157444 E-mail: eige.sec@eige.europa.eu http://eige.europa.eu http://www.twitter.com/eurogender http://www.facebook.com/eige.europa.eu EuroGender: http://eurogender.eige.europa.eu http://www.youtube.com/eurogender ISBN: 978-92-9218-408-7 doi: 10.2839/36901