Πρόταση εκδηλώσεων τουριστικής προβολής

Πρόταση εκδηλώσεων τουριστικής προβολής στην παραλία Αιγίου, με αφορμή και αντικείμενο τον «πολιτισμό της σταφίδας» του χτες, μέσα από την καλλιτεχνική και επιστημονική ματιά του σήμερα. Αντιδημαρχία ανάπτυξης δήμου Αιγιαλείας Απρόσμενη Αιγιάλεια

Περιεχόμενα Εισαγωγή 3 Περιγραφή 4 α) Τα Πριμαρόλια του χτες: Παραγωγή, εμπόριο και πολιτισμός στον 19 ο αιώνα 4 β) Τα Πριμαρόλια του αύριο: Εκδηλώσεις πολιτισμού και τουρισμού στον 21 ο αιώνα 5 Δρόμοι και λιμάνια της μαύρης σταφίδας: Δικτύωση και εξωστρέφεια 6 Μια ματιά στο μέλλον 7 Σχεδιασμός και μεθοδολογία υλοποίησης 8 α) Ομαδοποίηση και παρουσίαση δράσεων 9 Ομάδα δράσεων 1. Υλικό προβολής και διαφήμισης των εκδηλώσεων 9 Ομάδα δράσεων 2. Διαχείριση ΜΜΕ και προώθηση ηλεκτρονικής προβολής 9 Ομάδα δράσεων 3. Μουσικές εκδηλώσεις και συναυλίες 10 Ομάδα δράσεων 4. Θεατρικά, εικαστικά και καλλιτεχνικά δρώμενα 10 Ομάδα δράσεων 5. Φεστιβάλ γεύσεων και γαστρονομίας 13 Ομάδα δράσεων 6. Ημερίδες και εκθέσεις 14 Δράση 7. Σχεδιασμός, διοργάνωση, συντονισμός και τεχνική στήριξη 15 β) Οργανωτικά θέματα 16 Χρόνος και διάρκεια 16 Τόπος υλοποίησης 16 Συμμετοχή επώνυμων 17 Άλλες εργασίες και παράλληλες ενέργειες 18 γ) Τεχνικά στοιχεία πρότασης 18 Παραδοτέα έργου 18 Προϋπολογισμός έργου 19 Ωριμότητα, αποδοχή πρότασης 19 Πριμαρόλια Ιδέα, σχεδιασμός: Σωτήρης Μπόλης Εικαστικά: Δημήτρης Κωστόπουλος Συντονισμός και επιμέλεια έργου: Λεωνίδας Μαυρουδής, Αντιδήμαρχος ανάπτυξης Αντιδημαρχία Ανάπτυξης δήμου Αιγιαλείας - Απρόσμενη Αιγιάλεια 2

Εισαγωγή Τα Πριμαρόλια είναι μια πρόταση εκδηλώσεων τουριστικής προβολής στην παραλία του Αιγίου, με αφορμή και αντικείμενο τον «πολιτισμό της σταφίδας» του χτες, μέσα από την καλλιτεχνική και επιστημονική ματιά του σήμερα. Συνδυάζει την ιστορία και την αξία ενός εξαιρετικού αγροτικού προϊόντος της περιοχής, της μαύρης σταφίδας Βοστίτσα, με τον πολιτισμό που δημιούργησε ο πλούτος από την παραγωγή, εμπορία και εξαγωγή της κατά το 19 ο αιώνα. Η περίφημη σταφίδα Βοστίτσα, αναγνωρισμένης αξίας και ποιότητας προϊόν Π.Ο.Π. σήμερα, δημιούργησε πλούτο και προσέφερε για πολλά χρόνια υψηλό βιοτικό επίπεδο στους κατοίκους της περιοχής κατά τον 19 ο αιώνα. Στην ακμή της η σταφίδα ήταν για την Ελλάδα «ότι και ο καφές για τη Βραζιλία» (Ξ. Ζολώτας), με τεράστια συνεισφορά στην εξαγωγική δραστηριότητα της χώρας, έφερε όμως μεγάλη εθνική αναστάτωση στην παρακμή της. Από το περίφημο «σταφιδικόν ζήτημα» έγινε εθνικού βεληνεκούς οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό πρόβλημα, με εξεγέρσεις, αγώνες, θύματα και εμφύλιες διαμάχες μεταξύ παραγωγών περιοχών της ΒΔ Πελοποννήσου. Το «δυστυχώς επτωχεύσαμεν» του Τρικούπη το 1893 έκλεισε με τον πιο δύσκολο τρόπο μια εποχή ευμάρειας, ανοίγοντας μια περίοδο φτώχειας, πολέμων, ταραχών αλλά και παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης. Κάπως έτσι, η σταφίδα άφησε πλούσια σημάδια μιας εποχής που πέρασε. Αν πέρασε ανεπιστρεπτί; Ίσως όχι. Σήμερα, στο 2012 και στον κύκλο της ιστορίας, βλέπουμε μετά από μια περίοδο ευμάρειας να πλησιάζει απειλητικά ένα νέο «δυστυχώς επτωχεύσαμε», συνοδεύοντας -ή και ξεκινώντας- μια νέα παγκόσμια ύφεση. Οι προτεινόμενες εκδηλώσεις Πριμαρόλια είναι ένας νέος θεσμός ο οποίος θα προσπαθήσει να θέσει το Αίγιο στο κέντρο ενός υποτιθέμενου «σταφιδικού» ευρωπαϊκού χάρτη, καταγράφοντας ως «δρόμους της σταφίδας» τις διαδρομές των πλοίων προς τα μεγάλα λιμάνια της Ευρώπης του 19 ου αιώνα. Ο θεσμός αυτός έχει την προοπτική να ξεφύγει από τα στενά όρια μιας τοπικής εκδήλωσης και να δημιουργήσει συνεργασίες, πολιτιστικές και τουριστικές ανταλλαγές με τα λιμάνια της σταφίδας της Ευρώπης του σήμερα. Αντιδημαρχία Ανάπτυξης δήμου Αιγιαλείας - Απρόσμενη Αιγιάλεια 3

Περιγραφή α) Τα Πριμαρόλια του χτες: Παραγωγή, εμπόριο και πολιτισμός στον 19 ο αιώνα Το Αίγιο απέκτησε φήμη, ιδιαίτερα κατά τα τέλη του 19 ου και τις αρχές του 20 ου αιώνα, χάρη στην καλλιέργεια, την παραγωγή και την εμπορία της μαύρης σταφίδας που φέρει την ονομασία Βοστίτσα (κηπούπολη), από το μεσαιωνικό όνομα της πόλης. Πολλοί επιχειρηματίες ξελογιάστηκαν από τα θέλγητρα της «Μαυρομάτας Κίρκης». Η σταφίδα της Βοστίτσας αποτελεί ξεχωριστή ποιότητα λόγω των ιδιοτήτων του καλλιεργούμενου εδάφους και του τρόπου παραγωγής, που προσδίδουν στο τελικό προϊόν την ιδιαίτερη γεύσης τη, το άρωμα, την πολύ λεπτή επιδερμίδα, την υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, του ιδιαίτερου χρωματισμού της και εξ ου και η υψηλότερη τιμή στην αγορά. Καθοριστικό ρόλο, εκτός από την ποιότητα των κλημάτων, παίζει και το έδαφος της περιοχής. Έτσι το Αίγιο συμμετείχε στο διεθνές εμπόριο, ενώ οι μεγάλες εξαγωγές προκάλεσαν ανάπτυξης των θαλάσσιων μεταφορών. Γρήγορα δημιουργήθηκε μεγάλη εμπορική κίνηση στο λιμάνι, απ όπου έφευγαν κατά τον 19 ο αιώνα και τα «Πριμαρόλια», τα πρώτα καράβια με τη νέα σταφίδα για τα μεγάλα λιμάνια της Ευρώπης, τους 6 ή 7 συνήθεις λιμένες προορισμού. Το Πριμαρόλι του Λίβερπουλ, το Πριμαρόλι του Κόντινεντ, του Λονδίνου, της Μασσαλίας, της Τεργέστης, της Οδησσού, του Άμστερνταμ, του Αμβούργου. Το φορτίο τους ήταν η πρώτη και καλύτερη ποιότητα σταφίδας, αποφέροντας μεγάλα κέρδη στους παραγωγούς και εμπόρους, μιας και έπιαναν τις καλύτερες τιμές σε μια αγορά διψασμένη και χωρίς ανταγωνισμό από άλλες ποσότητες ήδη αποθηκευμένες. Γι αυτό και όλοι οι εξαγωγείς επεδίωκαν να φορτώσουν σε ένα -ή σε περισσότερα- πριμαρόλια. Προεορτάζοντας τα επερχόμενα κέρδη, οι κάτοικοι της πόλης επιδίδονταν σε εορτές και πανηγύρια στο λιμάνι. «Πριμαρόλι, η πρώτη θαλασσία αποστολή εις Εσπερίαν σταφιδοκάρπου, χαιρετιζομένη άλλοτε δια κανονιοβολισμών» (Λεξικό Λεωνίδα Ζώη). Στο Πριμαρόλι γινόταν μεγάλη γιορτή με επικεφαλής τη δημοτική αρχή και τη φιλαρμονική, που έκανε πλατεία στις 12 βρύσες του Αιγίου, περνούσε απ όλες τις λόντζες και έπαιζε διάφορα εύθυμα μουσικά κομμάτια με ευχές για καλά κέρδη στους σταφιδέμπορους. Όλο το Αίγιο ήταν στον Μώλο, όπως αποκαλούσαν στα παλιά χρόνια το λιμάνι. Στον κατάπλου και στον απόπλου των πλοίων έριχναν από τα πλοία και από τη στεριά ρουκέτες και άσφαιρες χαιρετιστήριες ομοβροντίες κανονιοβολισμών, αναγγέλλοντας έτσι την άφιξη των πλοίων και την έναρξη της σταφιδικής περιόδου. Η μεγάλη εμπορική κίνηση στο λιμάνι του Αιγίου (το καθημερινό δελτίο έδινε τις τιμές της σταφίδας, των συναλλαγμάτων και την κίνηση του λιμανιού) και η σημαντική του προσφορά στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής και της χώρας έρχεται να επιβεβαιώσει το γεγονός της θεσμοθέτησης του φορέα διοίκησης του λιμανιού, δηλαδή του λιμενικού ταμείου Αιγίου το 1870, με έκδοση βασιλικού διατάγματος (Επί του λιμένος Αιγίου εφορευτικής επιτροπής). Από τα πρακτικά των ετών 1892 έως 1896 Αντιδημαρχία Ανάπτυξης δήμου Αιγιαλείας - Απρόσμενη Αιγιάλεια 4

συνάγεται ότι από το 1892 άρχισε ένα σύνολο έργων. Τα έργα αυτά συμπεριλαμβάνουν την προέκταση και επίστρωση του λιμενοβραχίονα και την δημοπρασία φωταψίας του φάρου. Στο λιμένα τοποθετήθηκαν κατά περιόδους και αρκετοί «χυτοσίδηροι, φανοστάται, μετά φανών και λυχνιών προς φωτισμόν των αποβαθρών τας ασελήνους νύκτας τους θερινούς μήνας, ίνα μη προσκόπτωσι αι αποβιβάσεις και επιβιβάσεις επιβατών και εμπορευμάτων». Το 1896, όπως μας πληροφορεί το 197 των αρχείων της λιμενικής εφορευτικής επιτροπής έγινε «αποπεράτωσις της προεκτάσεως της εμβασίας του λιμένος προϋπολογισθείσης δαπάνης 24.759 δραχμών», αξιόλογης δαπάνης για την εποχή εκείνη. Έτσι αναπτύχτηκε ένας ολόκληρος κόσμος που ασχολείτο με το σταφιδεμπόριο που έδινε κίνηση και ανάπτυξη στο λιμάνι και εξασφάλιζε έναν αέρα πλούτου στο Αίγιο που δεν τον εύρισκες σε κανένα άλλο μέρος της Ελλάδας εκτός του Ναυπλίου και των Πατρών. Η εξαιρετική ποιότητα της σταφίδας έφερε πλούτο στην περιοχή, τέτοιον που να μιλούμε για τον «πολιτισμό της σταφίδας» του 19 ου αιώνα, την ανύψωση του βιοτικού επιπέδου και τη διαβίωση σε συνθήκες ευμάρειας. Η σταφίδα της Αιγιάλειας και της Πελοποννήσου κράτησε για χρόνια τα ηνία των εξαγωγών της χώρας με ποσοστά άνω του 50%, «...ως η Βραζιλία με τον καφέν..». Όμως η εξάρτηση της τοπικής κοινωνίας κυρίως από το προϊόν αυτό την κατέστησε εύθραυστη και επηρέασε σύντομα τους ρυθμούς της πόλης του Αιγίου αλλά και όλων των σταφιδοπαραγωγών περιοχών της Πελοποννήσου και των Ιονίων νήσων. Την ακμή ακολούθησε η κρίση και η παρακμή, ώσπου ο κόσμος «μια μέρα αίφνης εξύπνησε από πλούσιος φτωχός, από ξεχρέωτος ως το λαιμό χρεωμένος». Το σταφιδικό ζήτημα και το «δυστυχώς επτωχεύσαμεν» του Χ. Τρικούπη το 1893 ακολουθήθηκαν από φτώχεια, ταραχές, πολέμους, μετανάστευση αλλά και παγκόσμια οικονομική ύφεση. Το λιμάνι του Αιγίου ακολούθησε τις επιλογές του Ελληνικού Κράτους μέχρι σήμερα. Αλλά όποιος και να ήταν ο ρόλος που επιφυλάχθηκε στην πόλη, το λιμάνι ουδέποτε παρέμεινε αδρανές. Μια περιδιάβαση στην περιοχή της παραλίας και του λιμανιού είναι σαν να επισκέπτεσαι το μουσείο της ιστορίας της πόλης. Όλες οι περίοδοι εκπροσωπούνται και περιμένουν την εκδίπλωση του μέλλοντος. β) Τα Πριμαρόλια του αύριο: Εκδηλώσεις πολιτισμού και τουρισμού στον 21 ο αιώνα Οι προτεινόμενες εκδηλώσεις ΠΡΙΜΑΡΟΛΙΑ σκοπό έχουν να αναδείξουν τον πολιτισμό της σταφίδας στην περιοχή της Αιγιάλειας, της περιοχής που παρήγαγε και διακινούσε την Βοστίτσα, την καλύτερη ποιότητα μαύρης κορινθιακής σταφίδας παγκοσμίως. Υπό αυτή την οπτική, οι σύγχρονες εκδηλώσεις ΠΡΙΜΑΡΟΛΙΑ μπορούν να θεωρηθούν ως μετεξέλιξη και συνέχεια εκείνων των αρχικών γιορτών, με ένα διάλλειμα 130 ετών και προφανώς με αλλαγή ύφους και στόχευσης. Σήμερα δεν έχουμε καράβια-πριμαρόλια να φορτώνουν σταφίδα, αν και οι εξαγωγές κινούνται σε υψηλά επίπεδα. Προσδοκούμε όμως «καράβια» επισκεπτών και τουριστών οι οποίοι θα συνεορτάσουν τα σύγχρονα Πριμαρόλια. Αντιδημαρχία Ανάπτυξης δήμου Αιγιαλείας - Απρόσμενη Αιγιάλεια 5

Βασικός στόχος των εκδηλώσεων είναι η τουριστική προβολή και ανάδειξη της παραλίας και της πόλης του Αιγίου και σε δεύτερο επίπεδο ολόκληρης της Αιγιάλειας. Επί μέρους στόχοι είναι: η ανάδειξη της ιστορίας της πόλης του Αιγίου και της γύρω περιοχής, όταν αυτές αποτελούσαν κομβικό σημείο της χώρας για την παραγωγή, την οικονομία και τον πολιτισμό, η ανάδειξη της εμπορικής αξίας και του ένδοξου παρελθόντος του λιμανιού, εν μέσω μάλιστα των εργασιών κατασκευής του νέου λιμανιού, η ανάδειξη της παραλίας του Αιγίου ως ζωντανού μνημείου βιομηχανικής παραγωγής και ανάπτυξης (Χαρτοποιία, ΕΤΕΛ, λιμάνι, σταφιδαποθήκες, σιδηρόδρομος) αλλά και ως χώρου χαράς και αναψυχής, με τη συνδρομή των αναγνωρισμένων Μνημείων της Φύσης «Πλάτανος του Παυσανία» και «Δώδεκα βρύσες» αλλά και του κοντινού προστατευόμενου βιότοπου της Αλυκής (δίκτυο Natura 2000), η ανάδειξη της ενδότερης Αιγιάλειας και των πλαγιών της ως χώρου συνύπαρξης των ιδιαίτερων αμπελώνων της, με τη σταφίδα και τους αναγνωρισμένους Π.Ο.Π και Π.Γ.Ε. τοπικούς οίνους ([Τα εδάφη της Αιγιάλειας] «τὰ δὲ περὶ τὴν Φελλόην, ἐς φυτείαν ἀμπέλων ἐστὶν ἐπιτήδεια», Παυσανία «Αχαϊκά») και των ελαιώνων της, με την ελιά και το εξαιρετικό ελαιόλαδο της περιοχής, η υποστήριξη των δυναμικών προϊόντων της περιοχής (σταφίδα, κρασί, ελαιόλαδο, εσπεριδοειδή) με αναγνώριση ποιότητας και σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα και η ανάδειξή τους σε εργαλεία επιβίωσης για τις δύσκολες εποχές που έρχονται, η ανάδειξη των «κρυφών» εναλλακτικών τουριστικών πόρων και προορισμών της περιοχής, με τις σοβαρές αγρο-οικοτουριστικές δυνατότητες, τον Οδοντωτό σιδηρόδρομο, τις προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000, τα Ύδατα της Στυγός, τα μοναστήρια, τα φαράγγια, τη ροδοζάχαρη, το παραπέντε, τους δρόμους κρασιού, τις αρχαιότητες (αρχαίο θέατρο Αιγείρας, αρχαίες πόλεις των Ρυπών, Κερύνειας, Καμαρών, χαμένη αρχαία Ελίκη), ακόμα και τη Βρύση της Γκόλφως, η αξιοποίηση του στοιχείου της θάλασσας -σημαντικότατου ιστορικά παράγοντα για την επιβίωση των κατοίκων και την ανάπτυξη της περιοχής- και της εκ νέου στροφής του βλέμματος της πόλης προς τη θάλασσα, η τουριστική αξιοποίηση της θέσης της πόλης και της παραλίας, η οποία, με την υλοποίηση έργων ανάπλασης και ανάδειξης, αναμένεται να γίνει σημείο αναφοράς για την ομορφιά της, όσο λίγα -στην ηπειρωτική τουλάχιστον- Ελλάδα. Δρόμοι και λιμάνια της μαύρης σταφίδας: Δικτύωση και εξωστρέφεια Το Αίγιο του σήμερα γιορτάζει την εποχή που ήταν σημαντικό σημείο για την Ευρώπη όντας, λόγω της μοναδικής σταφίδας Βοστίτσα, ένα από τα σημαντικότερα σταφιδικά κέντρα. Αντιδημαρχία Ανάπτυξης δήμου Αιγιαλείας - Απρόσμενη Αιγιάλεια 6

Σε έναν ιδεατό χάρτη της Ευρώπης θα μπορούσε το Αίγιο να φαντάζει ως η αρχή των δρόμων της μαύρης σταφίδας, στο τέλος των οποίων βρίσκονται μέσα από ακτοπλοϊκές διαδρομές το Λονδίνο, το Λίβερπουλ, το Άμστερνταμ, η Μασσαλία, η Τεργέστη, η Οδησσός, το Αμβούργο, τα σημαντικά λιμάνια της σταφίδας. Η αξιοποίηση αυτής της οπτικής μπορεί να σημαίνει αφιέρωση κάθε έτους σε ένα τιμώμενο λιμάνι. Ο πολιτισμός της σταφίδας του 19 ου αιώνα μπορεί σήμερα να μετεξελιχθεί σε πολιτιστικές και τουριστικές ανταλλαγές μεταξύ των λιμανιών της σταφίδας, ενώ παράλληλα μπορεί να αναπτύσσεται επιχειρηματική συνεργασία. Μέσα σε αυτή την άτυπη «αδελφοποίηση» των λιμανιών της σταφίδας χωρούν ο τουρισμός, με την τουριστική ανάδειξη και προβολή της Αιγιάλειας εντός και εκτός συνόρων, ο πολιτισμός (τέχνη, μουσική, εικαστικά κ.ά.), η επιστήμη (ιστορία, οικονομία, κοινωνιολογία κ.ά.), οι επιχειρηματικές και εμπορικές συναλλαγές, με την προβολή των τοπικών προϊόντων και τις πιθανές επαφές μεταξύ επιχειρηματιών, φορέων κ.ά. Η θεσμοθέτηση των εκδηλώσεων μπορεί να σημάνει την έναρξη ενός τουλάχιστον εξαετούς κύκλου με τιμώμενα λιμάνια της σταφίδας. Για την πρώτη υλοποίηση μπορεί να επιλεγεί π.χ. η Μασσαλία ή το Λονδίνο. Στο πλαίσιο αυτό μπορούν να προσκληθούν και να συμμετάσχουν Μαρσεγιέζοι ή Λονδρέζοι καλλιτέχνες, πολιτικοί, επιχειρηματίες περί της σταφίδας και ότι άλλο έχει σχέση ή έχει απομείνει από τη χρυσή εποχή. Μια ματιά στο μέλλον Είναι φανερό ότι η επιτυχής υλοποίηση των εκδηλώσεων θα δημιουργήσει τις βάσεις για ένα δίκτυο πόλεων και χωρών το οποίο, με αφορμή ή και πρόσχημα τη σταφίδα, θα μπορεί να υλοποιεί κοινές δράσεις. Οι δρόμοι της σταφίδας πιάνουν την Μ. Βρετανία, τη Γαλλία, την Ολλανδία, την Ιταλία, τη Γερμανία, τη Ρωσία αλλά αγγίζουν ολόκληρη την Ευρώπη, μιας και όλοι κατανάλωναν σταφίδα τότε. Και σήμερα όμως οι εξαγωγές μαύρης σταφίδας είναι σημαντικές, ενώ γίνονται βήματα και υλοποιούνται δράσεις για την προώθηση και σε τρίτες χώρες όπως Ουκρανία, Ρωσία, Β. Αμερική κ.α. Ένα τέτοιο δίκτυο, όπως συμβαίνει με αρκετά τέτοια θεματικά δίκτυα στην Ευρώπη, θα μπορεί στη συνέχει να αποκτήσει και τυπική οντότητα. Κατόπιν, με ιδίους πόρους, αυτοχρηματοδοτούμενες δράσεις ή και κοινοτικούς πόρους, θα μπορούσε να σχεδιάζει και να υλοποιεί δράσεις και πέρα από το Αίγιο, εξασφαλίζοντας διαρκή εξωστρέφεια και προβολή της περιοχής, π.χ. Πριμαρόλια στη Μασσαλία, πολύγλωσσες εκδόσεις και τεκμηρίωση κ.ά. Αυτό το δίκτυο θα μπορεί να λειτουργεί παράλληλα και συμπληρωματικά με τις όποιες εμπορικές ή marketing ενέργειες προώθησης εξαγωγών υλοποιούνται από άλλους φορείς εμπορικού/επιχειρηματικού προσανατολισμού, ενισχύοντας την προσπάθεια μέσα από μια καλλιτεχνική, τουριστική, επιστημονική και γαστρονομική διάσταση. Αντιδημαρχία Ανάπτυξης δήμου Αιγιαλείας - Απρόσμενη Αιγιάλεια 7

Σημείωση: Δεν πρέπει να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι η Πάτρα ήταν το μεγαλύτερο λιμάνι εξαγωγών σταφίδας, πολύ μεγαλύτερο από το Αίγιο. Εκεί τα Πριμαρόλια ήταν περισσότερα σε αριθμό πλοίων, σε ποσότητα διακινούμενου εμπορεύματος και σε ποικιλία λιμανιών προορισμού. Το Αίγιο όμως και η Αιγιάλεια διέθεταν και ακόμα διαθέτουν και εξάγουν την καλύτερη μαύρη κορινθιακή σταφίδα (VOSTIZZA, προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης), διεκδικώντας έτσι ένα ιδιαίτερο ρόλο στην ιστορία της σταφίδας και των εξαγωγών της. Σχεδιασμός και μεθοδολογία υλοποίησης Η επιτυχία των εκδηλώσεων «Πριμαρόλια» και η αναμενόμενη θετική επίπτωση στην τουριστική προβολή της πόλης και της περιοχής θα βασιστεί στην ιδέα της ανάδειξης της περιοχής μέσα από την ιστορία και τον πολιτισμό της, τα ποιοτικά της προϊόντα, τη γεύση και τη γαστρονομία της, τις τουριστικές της υποδομές και δυνατότητες. Ο συνδυασμός των παραπάνω θα αναμίξει προϊόντα, γεύσεις, τέχνη και πολιτισμό σε διαχρονικούς χώρους ιστορικής αξίας και φυσικής ομορφιάς, παράλληλα με δράσεις ενημέρωσης και πληροφόρησης. Οι εκδηλώσεις Πριμαρόλια θα δομηθούν σε μια τέτοια λογική, ώστε να διακρίνονται σε 4 ενότητες: α) Λόγος και γνώση (ημερίδες, παρουσιάσεις και συναντήσεις) β) Ήχος και μουσική (μουσικές εκδηλώσεις και συναυλίες) γ) Φως και τέχνη (καλλιτεχνικά δρώμενα, θεατρικές παραστάσεις και εκθέσεις) δ) Γεύση και γαστρονομία (φεστιβάλ γαστρονομίας, έκθεση προϊόντων) Ο σχεδιασμός των εκδηλώσεων θα έχει ως βασικό στόχο να καλύψει ποικίλα ενδιαφέροντα διαφορετικών τύπων επισκεπτών, πάντα υπό την «ομπρέλα» της αίγλης και της ποιότητας που προσφέρει η θεματολογία «Πριμαρόλια», όπως αναλύθηκε νωρίτερα. Οι διαφορετικοί επισκέπτες θα ωθηθούν να ανακαλύψουν και πρόσθετα χαρακτηριστικά της περιοχής, πέραν των προσωπικών τους ενδιαφερόντων. Η επιτυχία της διοργάνωσης θα προωθήσει την ιδέα ότι το Αίγιο και η Αιγιάλεια δεν είναι απλά ένα σημείο της διαδρομής Αθηνών - Πατρών. Είναι μια ενιαία περιοχή με τη δική της ταυτότητα και με πολλά, ποιοτικά, διαφορετικά και αξιόλογα πράγματα και εμπειρίες να προσφέρει, όπως υποστηρίζει και η καμπάνια «Απρόσμενη Αιγιάλεια» της Αντιδημαρχίας ανάπτυξης και τουρισμού του δήμου Αιγιαλείας. Στη γενική ιδέα λοιπόν του «απρόσμενου» ανήκει και η παρούσα προσπάθεια ποιοτικής τουριστικής αξιοποίησης της ιδέας ανάδειξης του Αιγίου και της Αιγιάλειας ως του κέντρου των δρόμων της μαύρης σταφίδας της Ευρώπης. Αντιδημαρχία Ανάπτυξης δήμου Αιγιαλείας - Απρόσμενη Αιγιάλεια 8

α) Ομαδοποίηση και παρουσίαση δράσεων Οι επιμέρους δράσεις της πράξης «Εκδηλώσεις Πριμαρόλια» διακρίνονται στις εξής ομάδες δράσεων: Ομάδα δράσεων 1. Υλικό προβολής και διαφήμισης των εκδηλώσεων Περιλαμβάνονται οι ενέργειες έντυπης και ηλεκτρονικής προβολής: Καταγραφή και επεξεργασία υλικού: Θα γίνει συλλογή και επεξεργασία στοιχείων περί σταφίδας, πριμαρολίων, περιοχής (κείμενα, εικόνες, χάρτες, φωτογραφίες κ.ά.) Από τη διαδικασία θα προκύψουν το ύφος του υλικού, τα κείμενα των εντύπων και τα απαραίτητα μηνύματα/σλόγκαν/μότο (όπου θεωρηθούν απαραίτητα). Γραφιστικός και εικαστικός σχεδιασμός: Ο γραφιστικός σχεδιασμός θα διαθέτει ύφος με έντονα εικαστική προσέγγιση. Θα σχεδιαστεί ο λογότυπος και μια εικαστική ομπρέλα (θέμα) για όλα τα σχεδιαστικά των επιμέρους στοιχείων, όπως έντυπο υλικό (έντυπα, αφίσες, προσκλήσεις, banners, κατάλογοι, καταχωρήσεις κ.λπ.) Παραγωγή έντυπου υλικού: Θα σχεδιαστούν και θα παραχθούν (ενδεικτικές ποσότητες) 5.000 δίφυλλα ενημερωτικά φυλλάδια/προγράμματα, 5.000 12- σέλιδα πληροφοριακά έντυπα (ιστορία πριμαρολίων, στόχος εκδηλώσεων), 500 αφίσες, 1.000 προσκλήσεις, 20 banners, 1.000 κατάλογοι εκθέσεων κ.ά. Διακίνηση έντυπου υλικού: Ταχυδρομική αποστολή, διανομή, αφισοκόλληση κ.λπ. Παραγωγή ηλεκτρονικού υλικού: Θα γίνει προσπάθεια να δημιουργηθούν παρουσιάσεις και videos σχετικά με τις εκδηλώσεις. Ομάδα δράσεων 2. Διαχείριση ΜΜΕ και προώθηση ηλεκτρονικής προβολής α) Ενέργειες ηλεκτρονικής προβολής και διαδικτύου Θα δημιουργηθεί ιστοσελίδα στην οποία θα αναφέρεται με ελκυστικό τρόπο ό,τι έχει να κάνει με τις εκδηλώσεις. Στην ιστοσελίδα θα αναρτηθεί μεγάλο μέρος από το επεξεργασμένο υλικό, ως εικόνα και ως κείμενο. Η ιστοσελίδα θα λειτουργήσει και ως ηλεκτρονικό γραφείο τύπου, φιλοξενώντας και διακινώντας το υλικό ενημέρωσης και προβολής. Παράλληλα θα δημιουργηθούν λογαριασμοί και σελίδες σε social media (facebook, twitter κ.ά.), με τρόπο ώστε να διαδοθεί ευρέως το μήνυμα των εκδηλώσεων, ενώ θα οργανωθούν και άλλες δράσεις προβολής, όπως παιχνίδια, διαγωνισμοί κ.ά. β) Διαχείριση ΜΜΕ Παραγωγή και προώθηση υλικού για ΜΜΕ: Θα σχεδιαστούν και θα παραχθούν ραδιοφωνικά μηνύματα, καταχωρήσεις, δελτία τύπου, άρθρα, ρεπορτάζ, press kits κ.ά. Το υλικό θα προωθηθεί σε ΜΜΕ εσωτερικού και εξωτερικού. Λειτουργία γραφείου τύπου. Αντιδημαρχία Ανάπτυξης δήμου Αιγιαλείας - Απρόσμενη Αιγιάλεια 9

Διαχείριση δημοσιογράφων και εξασφάλιση δημοσιότητας: Μια προσπάθεια εξασφάλισης δημοσιευμάτων και αφιερωμάτων για την περιοχή και τις εκδηλώσεις θα είναι η πρόσκληση και φιλοξενία (κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων) δημοσιογράφων από κεντρικά ΜΜΕ του εσωτερικού και εξωτερικού, από τον χώρο του τουριστικού ρεπορτάζ, του πολιτισμού και της γεύσης. Εκτός της φιλοξενίας, θα προσφερθούν δώρα (π.χ. καλάθια τοπικών προϊόντων και εκδόσεις) και το απαραίτητο press kit (δημοσιογραφικό υλικό). Ομάδα δράσεων 3. Μουσικές εκδηλώσεις και συναυλίες Κάθε βράδυ των εκδηλώσεων θα υπάρχουν συναυλίες με καταξιωμένα ονόματα του καλλιτεχνικού χώρου και πιθανή θεματική σχέση με τις εκδηλώσεις: Συγκρότημα/ καλλιτέχνες εξωτερικού, από την τιμώμενη χώρα: Μπορεί να είναι ένα σχετικά γνωστό συγκρότημα ή καλλιτέχνες χαμηλού σχετικά κόστους π.χ. Belleruche, The Bamboos (Αγγλία), Zaz, Babylon Circus (Γαλλία) κ.ά. Συγκρότημα/ καλλιτέχνες Αθήνας: Θα είναι μια θεματική συναυλία από αναγνωρισμένα ονόματα της ελληνικής μουσικής π.χ. τραγούδια της θάλασσας από τον Γιάννη Κούτρα, τη Ρίτα Αντωνοπούλου με μουσικές και τραγούδια Μικρούτσικου, Καββαδία κ.ά. Συγκρότημα/ καλλιτέχνες τοπικό (Αιγίου ή Πάτρας): Θα είναι ντόπιοι νέοι καλλιτέχνες από την Αιγιάλεια και την Αχαΐα, με έντεχνη ελληνική και ξένη μουσικής με jazz, pop, ethnic κ.ά. επιρροές. Ενδεικτικά αναφέρονται τοπικά συγκροτήματα όπως: Les Skartoi (reggae, ska, soul, Αίγιο) Los Dos o Mas (reggae, blues, swing jazz, flamenco, funk, Αίγιο) Lacrimosa (jazz, rock, Αίγιο) Night and Day (Swing και electro-swing, Πάτρα) Sazman (Balkan ethnic, Πάτρα) κ.ά. Μουσικές DJ set, με αναγνωρισμένους ντόπιους DJs, π.χ. Palov & Mishkin κ.ά. Στην ομάδα συμπεριλαμβάνονται και διάφορα έξοδα υλοποίησης των μουσικών εκδηλώσεων (ηχητικά, φωτισμοί, εξέδρες κ.ά.) Ομάδα δράσεων 4. Θεατρικά, εικαστικά και καλλιτεχνικά δρώμενα Η ομάδα περιλαμβάνει διάφορες καλλιτεχνικές δράσεις με προσωρινές ή/και μόνιμες εικαστικές παρεμβάσεις σε παλιά κτίρια του λιμανιού και της παραλίας. Αναφέρονται τα εξής κτίρια: Παλιές σταφιδαποθήκες λιμανιού. Μεγάλα πέτρινα κτίρια, κάποια εκ των οποίων, ιδιωτικά πια, έχουν ήδη αξιοποιηθεί και αναπαλαιωθεί. Τα υπόλοιπα είναι σε κατάσταση η οποία μπορεί εμπνεύσει καλλιτεχνικές δράσεις, αφού γίνει η σχετική περιποίηση (καθαρισμός, πρόσβαση, ηλεκτροδότηση και φωτισμός). Αντιδημαρχία Ανάπτυξης δήμου Αιγιαλείας - Απρόσμενη Αιγιάλεια 10

Χαρτοποιία Αιγίου. Τεράστιες εγκαταστάσεις, μνημεία βιομηχανικής αρχιτεκτονικής. Η μεγάλη βιομηχανία σημαντικότατης αρχιτεκτονικής, ιστορικής, οικονομικής και κοινωνικής αξίας, έχουν δυστυχώς μετατραπεί σε κτίρια εγκαταλελειμμένα στο μεγαλύτερο ποσοστό τους και υπό διαρκή λεηλασία του παλαιού μουσειακής αξίας εξοπλισμού τους. Μέρος του κτιρίου χρησιμοποιείται από το παράρτημα Αιγίου του ΤΕΙ Πατρών ενώ άλλο μέρος του για αποθήκες του δήμου Αιγιαλείας. Το μεγάλο μέρος των εγκαταστάσεων είναι διαθέσιμο προς αξιοποίηση. Ανήκει στο ΤΕΙ Πατρών, από το οποίο δεν είναι δύσκολο να ληφθεί άδεια για την υλοποίηση καλλιτεχνικών γεγονότων. Σιδηροδρομικός σταθμός. Η σιδηροδρομική σύνδεση δεν λειτουργεί πλέον και δεν πρόκειται να ξαναλειτουργήσει στην υπάρχουσα γραμμή που περνάει από το λιμάνι, μιας και η νέα χάραξη είναι αρκετά μακρύτερα. Οι γραμμές και ο σιδηροδρομικός σταθμός, αναπόσπαστο μέρος της διακίνησης σταφίδας, είναι διαθέσιμα πλέον προς πολιτιστική αξιοποίηση. Θεωρείται ότι δεν θα είναι δύσκολο να ληφθεί άδεια για υλοποίηση ήπιων καλλιτεχνικών γεγονότων, π.χ. έκθεση κ.ά. Οι επιμέρους δράσεις θα είναι: Θεατρική παράσταση: Τουλάχιστον μία θεατρική παράσταση θα υλοποιηθεί στο πλαίσιο των εκδηλώσεων. Θα γίνει προσπάθεια οι παραστάσεις που θα ανεβούν να είναι ντόπιων συντελεστών και να σχετίζονται κατά το δυνατόν με το αντικείμενο των εκδηλώσεων. Αναφέρεται το έργο της Μαρίας Παναγιωτακοπούλου «Στη Βοστίτσα του 30», ένα θεατρικό έργο για το Αίγιο στις αρχές του 20 ου αιώνα, για το Αίγιο της σταφίδας και της Χαρτοποιίας, της αστικής κοινωνίας αλλά και της προσφυγιάς, για το Αίγιο του μεσοπολέμου. Οι παραστάσεις μπορούν να ανεβούν στο Πολύκεντρο της Μυρτιάς. Θα καλυφθούν τα έξοδα για τη δημιουργία και παρουσίαση της παράστασης, σκηνικά, κοστούμια, ορχήστρα, πρόγραμμα, φωτισμός, ηχητικά κ.ά. Εικαστικές δράσεις ξένων καλλιτεχνών: Ως ξένοι καλλιτέχνες θεωρούνται οι μη ντόπιοι έλληνες καλλιτέχνες αλλά και οι καλλιτέχνες του εξωτερικού. Θα αναζητηθούν εικαστικοί καλλιτέχνες από ευρωπαϊκές χώρες και κυρίως από την τιμώμενη χώρα αλλά και καλλιτέχνες από την Αθήνα. Όλοι αυτοί θα δημιουργήσουν εικαστικά έργα και θα πραγματοποιήσουν μια ομαδική έκθεση στη Χαρτοποιία ή και τις παλιές αποθήκες της παραλίας. Η συμμετοχή των ξένων καλλιτεχνών από Ευρωπαϊκές χώρες θα προσφέρει μια σοβαρή ευκαιρία εικαστικής εξωστρέφειας και δικτύωσης. Ο σχεδιασμός θα είναι τέτοιος ώστε να δημιουργήσει μια διαδραστικού τύπου έκθεση με χαρακτήρα εικαστικών ανταλλαγών με τις χώρες αυτές μέσω των ξένων καλλιτεχνών και των έργων τους. Οι ξένοι καλλιτέχνες μπορούν να δημιουργήσουν έργα τους και Αντιδημαρχία Ανάπτυξης δήμου Αιγιαλείας - Απρόσμενη Αιγιάλεια 11

να εκθέσουν είτε με φυσική παρουσία τους επί τόπου στη Χαρτοποιία ή σε ανάλογα σημεία στις χώρες τους, ή και τα δύο. Στην τελευταία περίπτωση θα δημιουργηθεί ζωντανή (on line) σύνδεση με τη Χαρτοποιία για ανταλλαγή εικόνας και ήχου μέσω internet. Παράλληλα, αξιοποιώντας τα δίκτυα των καλλιτεχνών, θα γίνουν ενέργειες προβολής της εκδήλωσης και των καλλιτεχνικών έργων στις χώρες των καλλιτεχνών. Ως προς τη συμμετοχή Ελλήνων καλλιτεχνών, αναφέρεται το υπαρκτό ενδιαφέρον καλλιτεχνών της ομάδας Φιλοπάππου (www.omadafilopappou.net) για συμμετοχή στις εκδηλώσεις με έργα και παρεμβάσεις εμπνευσμένα από τη θεματολογία των εκδηλώσεων. Οι συζητήσεις είναι ήδη σε προχωρημένο επίπεδο. Οι καλλιτέχνες έχουν ήδη επισκεφτεί τις εγκαταστάσεις της Χαρτοποιίας και τα υπόλοιπα κτίρια της παραλίας και εντυπωσιάστηκαν από τις δυνατότητες καλλιτεχνικών παρεμβάσεων που προσφέρονται. Θα καλυφθούν τα έξοδα δράσεων, υλικών, αναλωσίμων, φιλοξενίας κ.ά. Εικαστικές δράσεις ντόπιων καλλιτεχνών: Ντόπιοι καλλιτέχνες της Αιγιάλειας θα δημιουργήσουν και θα εκθέσουν έργα τους στην παραλιακή ζώνη Αιγίου και σε διαθέσιμα κτίρια. Τα αντικείμενά τους μπορεί να είναι φωτογραφία, ζωγραφική, γλυπτική ή άλλα εικαστικά κι η θεματολογία τους σχετική με τη σταφίδα, το λιμάνι, την πόλη και την περιοχή. Μια πρώτη μικρής κλίμακας απόπειρα έγινε ήδη στο συνεδριακό κέντρο του λιμανιού (Πολύκεντρο Μυρτιάς) με 40 φωτογραφίες εποχής από το 1900 και μετά, σχετικές με το λιμάνι και την πόλη του Αιγίου, την παραγωγή και το εμπόριο σταφίδας. Υπάρχουν νεανικές ομάδες δράσης, όπως π.χ. η ομάδα που διοργάνωσε την εκδήλωση Creative Park(ing) day (λεπτομέρειες στο Παράρτημα), αναγνωρισμένοι ντόπιοι καλλιτέχνες και φωτογράφοι (Παναγόπουλος, Ζησιμόπουλος, Κουτσαντώνης, Τζουρά κ.ά.) που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν σε ανάλογες δράσεις. Θα καλυφθούν τα έξοδα δράσεων, υλικών, αναλωσίμων κ.ά. Σημειώνεται ότι τα έργα των καλλιτεχνών, Ελλήνων και ξένων, θα παραμείνουν στην πόλη του Αιγίου μετά το πέρας των εκδηλώσεων. Θα μετακινηθούν σε κάποιον εκθεσιακό ή μουσειακό χώρο (υπάρχει η σκέψη για το Πολιτιστικό Κέντρο Αιγίου), ώστε να αποτελέσουν την πρώτη ομάδα έργων ενός μοντέρνου μουσείου της πόλης, το οποίο θα μπορεί χρονιά με τη χρονιά να εμπλουτίζεται με έργα των επόμενων εκδηλώσεων ΠΡΙΜΑΡΟΛΙΑ, αποτελώντας έτσι έναν ακόμα πόλο έλξης και έναν λόγο προβολής της περιοχής. Απώτερος στόχος είναι να μεταφερθούν και να εγκατασταθούν σε μια μόνιμη έκθεση στο μελλοντικό Μουσείο σταφίδας που φιλοδοξεί να αποκτήσει η πόλη στις παλιές αποθήκες μπροστά από τον σιδηροδρομικό σταθμό, δράση που βρίσκεται υπό σχεδιασμό. Αντιδημαρχία Ανάπτυξης δήμου Αιγιαλείας - Απρόσμενη Αιγιάλεια 12

Ομάδα δράσεων 5. Φεστιβάλ γεύσεων και γαστρονομίας Θα σχεδιαστεί και θα υλοποιηθεί ένα φεστιβάλ γεύσεων με βάση τη σταφίδα. Αναφέρεται η επαφή με το Δίκτυο Διατήρησης της Μεσογειακής Γαστρονομίας CICM (έδρα Μασσαλία, www.cuisinesmed.com) και οι πετυχημένες εκδηλώσεις που διοργανώνει σε διάφορα σημεία της Μεσογείου με επίκεντρο ένα χαρακτηριστικό τοπικό προϊόν. Συνεργάτες του δήμου Αιγιαλείας (Σωτ. Μπόλης) έχουν ήδη συνεργαστεί με το δίκτυο CICM στην Ελλάδα, στις πετυχημένες διοργανώσεις φεστιβάλ μεσογειακής γαστρονομίας στο Λεωνίδιο (Φεστιβάλ Τσακωνιάς www.festivaltsakonias.gr για την τσακώνικη μελιτζάνα, 5 φορές), στη Νεμέα (για τον αγιωργίτικο οίνο) και στις Καρυές (τοπικά αγροτικά προϊόντα και γαστρονομία). Το δίκτυο συμμετείχε στις εκδηλώσεις με το προεδρείο του και εξασφάλισε τη συμμετοχή μαγείρων και chef από συνολικά 9 χώρες (Γαλλία, Ιταλία, Τυνησία, Λίβανο, Κύπρο, Τουρκία, Κροατία, Αίγυπτο, Ελλάδα). Θα επιδιωχθεί στο φεστιβάλ να συμμετάσχουν chef και μάγειρες από 3 χώρες της Μεσογείου και την τιμώμενη χώρα. Οι chef θα μαγειρέψουν και θα δημιουργήσουν εδέσματα τα οποία θα προσφερθούν στο κοινό με τη μορφή finger food ή μικρομερίδων, ώστε να έχουν την ευκαιρία οι επισκέπτες να δοκιμάσουν γεύσεις από όλες τις κουζίνες. Υπολογίζεται να προσφερθούν συνολικά 2.000 μικρομερίδες σε δύο βράδια αφιερωμένα σε δύο κουζίνες το καθένα ή σε ένα βράδυ πανηγυρικής παρουσίασης όλων των κουζινών. Η δράση περιλαμβάνει όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την επαφή, πρόσκληση, συμμετοχή, μεταφορά και φιλοξενία των chef και μαγείρων, την επιλογή και διαμόρφωση συνταγών και τις απαραίτητες μεταφράσεις, την προμήθεια υλικών, το μαγείρεμα και τον συντονισμό του catering, το στήσιμο και τη διοργάνωση της εκδήλωσης, την αμοιβή των διοργανωτών κ.λπ. Γευστικές δοκιμές και κεράσματα: Στις διάφορες επί μέρους εκδηλώσεις (π.χ. ημερίδες, συναυλίες, σημεία δοκιμής στην παραλιακή ζώνη) θα προσφέρονται εδέσματα και γεύσεις με βάση τη σταφίδα και άλλα ποιοτικά τοπικά προϊόντα. Θα υπάρχει η λογική του κεράσματος - finger food για τους επισκέπτες και τον κόσμο με εδέσματα όπως: σταφίδα Βοστίτσα, σταφιδόψωμα, κέικ σταφίδας, μπουγάτσα σταφίδας, μήλα ψητά με σταφίδες, χαλβά με σταφίδες κ.ά. Θα γίνουν ενέργειες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης επιχειρηματιών εστίασης, ώστε να μπουν στη λογική των εκδηλώσεων και να εμπλακούν στα δρώμενα τοπικές επιχειρήσεις εστίασης, προσφέροντας στο menu τους ειδικά πιάτα για τις ημέρες των εκδηλώσεων, παραδοσιακά ή gourmet. Ενδεικτικά αναφέρονται Αντιδημαρχία Ανάπτυξης δήμου Αιγιαλείας - Απρόσμενη Αιγιάλεια 13

ριζότο με σταφίδες, πέρκα με σουσάμι και μαύρες σταφίδες, ιμάμ μπαϊλντί με μαύρες σταφίδες, γαλοπούλα με κουκουνάρι και σταφίδες, μπακαλιάρος με σταφίδα. Αναφέρεται ότι κατά τον 19 ο αι. οι Άγγλοι έπαιρναν την κορινθιακή σταφίδα και μας έδιναν για αντάλλαγμα τον παστό μπακαλιάρο τους από τις βόρειες θάλασσες. Διαφορετικό από τον βακαλάο της Μεσογείου, το τότε «ψάρι του φτωχού» και ακριβό έδεσμα σήμερα τάισε γενιές ολόκληρες. Όμως δεν έχουμε δει το κεφάλι του ποτέ, γνωρίζοντάς το μόνο ως παστό φιλέτο! Ομάδα δράσεων 6. Ημερίδες και εκθέσεις Η δράση περιλαμβάνει τη διοργάνωση των παρακάτω εκδηλώσεων: α) Ημερίδες / παρουσιάσεις / επιχειρηματικές συναντήσεις: Θα σχεδιαστούν και θα υλοποιηθούν ημερίδες παρουσίασης και ενημέρωσης καθώς και εκδηλώσεις ανταλλαγών με τιμώμενη χώρα του εξωτερικού. Η θεματολογία θα αντληθεί από τη σταφίδα, το λιμάνι, το εμπόριο και την οικονομία της περιοχής, την ιστορική, αρχαιολογική και πολιτιστική της αξία και την τουριστική της προοπτική. Ενδεικτικά αναφέρονται οι τίτλοι και το περιεχόμενο ως εξής: "Ο πολιτισμός της σταφίδας". Αναδρομή στο Αίγιο και την Αιγιάλεια του 19 ου και 20 ου αι. Ιστορικο-οικονομική διάσταση της εποχής. Κοινωνιο-λαογραφική και πολιτιστική διάσταση της εποχής. "Προϊόντα, εμπόριο και τουρισμός: Κοιτώντας στο μέλλον". Δυνατότητες και ευκαιρίες οικονομικής ανάπτυξης: Η ελκυστικότητα, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και οι ιδιότητες της περιοχής ως εργαλεία ανάδειξής της και δημιουργίας εσόδου για τους ντόπιους Ανάλυση της σημερινής κατάστασης και των δυνατοτήτων και ευκαιριών που παρουσιάζονται για εμπορική και οικονομική δραστηριότητα. Προοπτικές, ιδέες και προγραμματισμός δράσεων επιβίωσης και ήπιας ανάπτυξης της περιοχής. Forum απόψεων και συζητήσεων επιχειρηματικού ενδιαφέροντος Συναντήσεις και επαφές με εκπροσώπους επιχειρήσεων και φορέων του εξωτερικού για ανάπτυξη δραστηριοτήτων και συνεργασιών. Η συγκεκριμένη εκδήλωση θα έχει έντονα επιχειρηματικό χαρακτήρα. Θα κληθούν να συμμετάσχουν ενεργά τα επιμελητήρια της περιοχής και οι επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται σε σχετικούς κλάδους, ενώ θα επιδιωχθεί εκπροσώπηση επιχειρηματικών κλάδων από χώρες του εξωτερικού, Αντιδημαρχία Ανάπτυξης δήμου Αιγιαλείας - Απρόσμενη Αιγιάλεια 14

της τιμώμενης χώρας και του θεωρητικού δικτύου των δρόμων της σταφίδας. Θα διερευνηθεί επίσης η πιθανότητα και δυνατότητα σύστασης του δικτύου. "Ο αμπελώνας της Αιγιάλειας": Παρουσίαση του αμπελώνα των πλαγιών της Αιγιάλειας και των ιδιαιτεροτήτων του, της σταφίδας και των αναγνωρισμένων Π.Ο.Π. και Π.Γ.Ε. οίνων της περιοχής. Γευσιγνωσία τοπικών οίνων. Η περιοχή διαθέτει αμπελώνες με ιδιότητες ενός «ιδιαίτερου terroir» και παραγωγή ποιοτικών οίνων Π.Ο.Π. και Π.Γ.Ε. Η άμεση σχέση της σταφίδας, των αμπελώνων και του κρασιού δίνει μια καλή ευκαιρία για να γίνει μια πανηγυρική εκδήλωση γευσιγνωσίας. Μετά την παρουσίαση των αμπελώνων της Αιγιάλειας, θα ακολουθήσει γευσιγνωσία των τοπικών οίνων με τη βοήθεια, την τεχνική επιμέλεια και τη φροντίδα των ντόπιων οινοποιείων και οινοποιών. Θα γίνει παράλληλα προσπάθεια να υποστηριχθεί η εκδήλωση και να ενταχθεί σε κάποια ευρύτερη οινική δράση, μέσω του Αιγιώτη οινοποιού Άγγελου Ρούβαλη, προέδρου του ΣΕΟ - Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου. Ως πετυχημένο παράδειγμα αναφέρεται η υλοποίηση εκδήλωσης με θέμα «Λιμάνι Αιγίου: από το χθες στο αύριο» στις 12/11/2011 (αναλυτική παρουσίαση στο παράρτημα). Στη δράση συμπεριλαμβάνονται έξοδα διοργάνωσης, λιτός μπουφές για 200 άτομα, ηχητικά, φιλοξενία, προετοιμασία κ.λπ. β) Έκθεση τοπικών προϊόντων: Θα υλοποιηθεί μια έκθεση τοπικών προϊόντων σε ειδικά διαμορφωμένα περίπτερα εξωτερικού χώρου. Εκεί θα εκτεθούν συσκευασμένα τοπικά προϊόντα, σε μια προσπάθεια ανάδειξης των ποιοτικών τοπικών παραγωγών και επιχειρήσεων. Τα προϊόντα μπορεί να είναι συσκευασμένη σταφίδα, οίνος, ελαιόλαδο, ελιές και προϊόντα ελιάς, ζυμαρικά, μαρμελάδες και γλυκά, ροδοζάχαρη, σαπούνι, μέλι, οινοπνευματώδη, χυμοί και αναψυκτικά κ.ά. Οι υποδομές και τα περίπτερα θα παραμείνουν στον δήμο Αιγιαλείας ώστε να είναι διαθέσιμες στις επόμενες εκδηλώσεις. Γι αυτό θα επιδιωχθεί ο σχεδιασμός τους να είναι κατά το δυνατόν διαχρονικός. Δράση 7. Σχεδιασμός, διοργάνωση, συντονισμός και τεχνική στήριξη Περιλαμβάνει την αμοιβή του διοργανωτή/ καλλιτεχνικού διευθυντή εκδηλώσεων για: τον γενικό σχεδιασμό των εκδηλώσεων (ύφος, προσωπικότητα, κείμενα, επιμέρους δράσεις), τον συντονισμό και την τεχνική στήριξη της διοργάνωσης και των επί μέρους δράσεων, τις επαφές με χώρες του εξωτερικού και την τιμώμενη χώρα. την εξεύρεση και τον συντονισμό υποστηρικτών των εκδηλώσεων ("υπό την αιγίδα", "με την υποστήριξη" κ.ά.) Αντιδημαρχία Ανάπτυξης δήμου Αιγιαλείας - Απρόσμενη Αιγιάλεια 15

β) Οργανωτικά θέματα Χρόνος και διάρκεια Ιδανικές για την θεσμοθέτηση και υλοποίηση των εκδηλώσεων θεωρούνται ημερομηνίες μετά τον Δεκαπενταύγουστο π.χ. το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου και έως και το πρώτο Σαββατοκύριακο του Σεπτέμβρη. Είναι μια εποχή που γενικά βολεύει (ακόμα καλοκαίρι-καλός καιρός, αυξημένη προσέλευση κόσμου, έλλειψη ανταγωνισμού από παράλληλες εκδηλώσεις) αλλά και σηματοδοτεί τη σύνδεση με το παρελθόν, μιας και τέτοια περίπου εποχή ξεκινούσαν τα πριμαρόλια για τα λιμάνια της Ευρώπης. Ως προς τη διάρκεια, στόχος είναι να εμπεδωθεί η σημασία και η αξία του θεσμού, η οποία βασίζεται στη δύναμη και την ιστορία του προϊόντος και του τρόπου ζωής που αυτό δημιούργησε. Οι εκδηλώσεις θα έχουν τουλάχιστον τριήμερη διάρκεια, για να μπορεί να αναδειχθεί επαρκώς το κλίμα και το ύφος τους αλλά και για να υπάρχει χρόνος να απολαύσουν πολλοί επισκέπτες τα καλλιτεχνικά δρώμενα μεγάλης διάρκειας (π.χ. εκθέσεις) αλλά και την πληθώρα των υπόλοιπων δράσεων. Προτείνονται οι ημέρες Πέμπτη έως Κυριακή της εβδομάδας που θα επιλεγεί, ενώ θα εξεταστεί η περίπτωση εβδομαδιαίας διάρκειας των εκδηλώσεων. Για το 2012 προτείνονται οι ημερομηνίες Πέμπτη 23 - Κυριακή 26 Αυγούστου 2012. Τόπος υλοποίησης Ο τόπος υλοποίησης θα είναι όλη η παραλία του Αιγίου γύρω από το παλιό λιμάνι. Μπορεί να ξεκινά ανατολικά από τη μαρίνα στον Αη-Νικόλα, τις παλιές αποθήκες και τον σιδηροδρομικό σταθμό και να καταλήγει δυτικά στη Χαρτοποιία, το νέο λιμάνι, ως και το ιστιοπλοϊκό όμιλο. Θα επιδιωχθεί η χρήση των παλιών αποθηκών κοντά στο παλιό λιμεναρχείο και των ιδιωτικών κτιρίων κάτωθεν της Τρυπητής. Επίκεντρο των εκδηλώσεων μπορεί να οριστεί το σχετικά πρόσφατα ολοκληρωμένο κτήριο Πολύκεντρο Μυρτιάς, το οποίο βρίσκεται σε ιδανική θέση για τον σκοπό των εκδηλώσεων: πάνω στη θάλασσα, ακριβώς πριν τη Χαρτοποιία και ανάμεσα στο παλιό και το νέο λιμάνι. Το Πολύκεντρο είναι ένα συνεδριακό κέντρο στο οποίο γίνονται εκδηλώσεις εσωτερικού χώρου, ημερίδες, συνέδρια, παραστάσεις κ.ά. διαθέτοντας ένα άνετο, καινούριο και σύγχρονο αμφιθέατρο χωρητικότητας 300 ατόμων. Σημαντικός είναι ο προαύλιος χώρος του Πολύκεντρου, η παλιά αυλή-κήπος της Χαρτοποιίας με τα κιόσκια και τους θεόρατους ψιλόλιγνους φοίνικες. Εκεί μπορούν να γίνουν διάφορες εκδηλώσεις, συναυλίες, παραστάσεις και άλλα δρώμενα. Ιδιαίτερη σημασία και αξία έχουν τα δύο μνημεία Πλάτανος του Παυσανία και Δώδεκα βρύσες. Πρόκειται για επίσημα χαρακτηρισμένα Διατηρητέα μνημεία της φύσης, 2 από τα 52 που διαθέτει η χώρα. Δυστυχώς έως σήμερα δεν έχει γίνει καν στοιχειώδης σήμανση, ώστε να αναγνωριστεί η αξία τους και να προσφέρουν υπεραξία στο τουριστικό ενδιαφέρον της περιοχής. Αντιδημαρχία Ανάπτυξης δήμου Αιγιαλείας - Απρόσμενη Αιγιάλεια 16

Δίπλα από αυτά τα μνημεία και το Τουριστικό υπάρχει ο χώρος του πάρκου, όπου γίνονται συνήθως εκδηλώσεις του πολιτιστικού καλοκαιριού του δήμου. Εκεί θα διοργανωθούν επίσης κάποια από τα δρώμενα των εκδηλώσεων Πριμαρόλια. Συμμετοχή επώνυμων Θα επιδιωχθεί και θα εξασφαλιστεί η συμμετοχή επώνυμων προσώπων από διαφορετικούς χώρους, για την αύξηση του κύρους των εκδηλώσεων. Μπορεί να πρόκειται για απλή παρουσία, εισηγήσεις/παρουσιάσεις ή άλλου είδους βοήθεια και διευκόλυνση στην αρτιότητα της διοργάνωσης. Αναφέρονται ενδεικτικά οι παρακάτω: Πρέσβεις και εκπρόσωποι τιμώμενων λιμανιών/ χωρών. Εκπρόσωποι επιχειρηματικών οργανώσεων και επιμελητηρίων εσωτερικού και εξωτερικού. Πολιτικοί από την δημοτική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση αλλά και από την κεντρική κυβέρνηση, όπως ο Αιγιώτης υφυπουργός Κώστας Σπηλιόπουλος, οι Αχαιοί βουλευτές Μαρία Κυριακοπούλου, Ανδρέας Τρανταφυλλόπουλος, Νίκος Νικολόπουλος, Μιχάλης Μπεκίρης, Νίκος Καραθανασόπουλος, Θανάσης Παπαδόπουλος, Αλέξανδρος Χρυσανθακόπουλος, Νίκος Τσούκαλης, Νατάσα Ράγιου, ο Περιφερειάρχης Απόστολος Κατσιφάρας κ.ά.) Αθηνά Κακούρη, συγγραφέας (έχει γράψει το μυθιστόρημα «Πριμαρόλια»). Καίτη Αρώνη-Τσίχλη, καθηγήτρια Νεότερης Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο (έχει γράψει «Το σταφιδικό ζήτημα και οι κοινωνικοί αγώνες»). Θανάσης Καλαφάτης, καθηγητής Οικονομικής Ιστορίας Πανεπ. Πειραιώς (έχει γράψει την τρίτομη «Αγροτική πίστη και οικονομικός μετασχηματισμός στη Β. Πελοπόννησο - Αιγιάλεια τέλη 19ου αιώνα: (α) Αγροτική πίστη και παραγωγή, (β) Χαρακτηριστικά του αναπτυξιακού μετασχηματισμού, (γ) Πιστωτικό σύστημα, οικονομία και κοινωνία»). Μάγια Τσόκλη, π. βουλευτής, δημοσιογράφος, πρέσβειρα του επώνυμου ελληνικού κρασιού (έχει πει «Πλαγιές της Αιγιάλειας: Η Τοσκάνη της Ελλάδας»). Σταυρούλα Κουράκου, επίτιμη πρόεδρος του O.I.V. - Διεθνούς Οργανισμού Αμπέλου και Οίνου (έχει πει «...αμπελώνας της Αιγιάλειας...παγκόσμια μοναδικό αμπελοοινικό βιόκλιμα»). Άγγελος Ρούβαλης, οινοποιός, Πρόεδρος Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου. Ηλίας Μαμαλάκης, συγγραφέας, μάγειρας, δημοσιογράφος. Εύη Βουτσινά, συγγραφέας, μαγείρισσα κ.ά. Η ενεργή συμμετοχή αρκετών εκ των παραπάνω έχει ήδη εξασφαλιστεί. Σημειώνεται επίσης ότι το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Αιγιαλείας και ο Εμπορικός Σύλλογος Αιγίου έχουν ήδη λάβει αποφάσεις των Διοικητικών Συμβουλίων τους για στήριξη των εκδηλώσεων Πριμαρόλια. Αντιδημαρχία Ανάπτυξης δήμου Αιγιαλείας - Απρόσμενη Αιγιάλεια 17

Άλλες εργασίες και παράλληλες ενέργειες Βελτίωση της εικόνας της περιοχής και των σημείων ενδιαφέροντος: παραλία, πλακόστρωτο-τεμπελόραχη, σπηλιά, πλάτανος Παυσανία και 12 βρύσες, βράχος Τρυπητής, πάρκα, κτίρια και περιβάλλοντες χώροι, Χαρτοποιία, προαύλιος χώρος Πολύκεντρου. Εργασίες κοπής χόρτων, καθαρισμού δρόμων και κλιμάκων, εγκατάσταση φωτισμού, σήμανσης, ασφάλειας πρόσβασης κ.λπ. Προετοιμασία των χώρων των εκδηλώσεων για τις εκθέσεων και τα δρώμενα: επιλογή κτιρίων, εξασφάλιση σχετικών αδειών όπου απαιτηθεί, εξασφάλιση συνθηκών πρόσβασης, ασφάλειας, φωτισμού, καθαριότητας κ.ά. Σχεδιασμός των κυκλοφοριακών παρεμβάσεων για την κίνηση, πρόσβαση και στάθμευση οχημάτων κατά τις ημέρες των εκδηλώσεων (π.χ. κλείσιμο οδού Ζωοδόχου Πηγής κατά τις βραδινές ώρες κ.ά.) Για τις εργασίες δημιουργία ή βελτίωσης υποδομών που τυχόν απαιτηθούν, θα χρησιμοποιηθούν ίδια μέσα του δήμου και των δημοτικών φορέων καθώς και κονδύλια από άλλα προγράμματα χρηματοδότησης, ήδη εγκεκριμένα ή αναμενόμενα, όπως π.χ. η ανάπλαση της παραλιακής ζώνης του Αιγίου μέσω του προγράμματος Ολοκληρωμένα Σχέδια Αστικής Ανάπτυξης (Ο.Σ.Α.Α.) του Ε.Σ.Π.Α. γ) Τεχνικά στοιχεία πρότασης Παραδοτέα έργου Ομάδα δράσεων 1. Υλικό προβολής και διαφήμισης των εκδηλώσεων Ενέργειες έντυπης και ηλεκτρονικής προβολής με παραδοτέα: Γραφιστικό και εικαστικό σχεδιασμό. Έντυπο υλικό προβολής. Διακίνηση και διανομή υλικού Ομάδα δράσεων 2. Διαχείριση ΜΜΕ και προώθηση ηλεκτρονικής προβολής Περιλαμβάνει Ιστοσελίδες διαδικτύου και social media, ηλεκτρονική προβολή. Λειτουργία ηλεκτρονικού γραφείου τύπου. Διάφορες δράσεις προβολής. Παραγωγή και προώθηση υλικού ΜΜΕ. Φιλοξενία και διαχείριση τουλάχιστον 5 δημοσιογράφων. Εξασφάλιση δημοσιευμάτων για τις εκδηλώσεις και την περιοχή. Ομάδα δράσεων 3. Μουσικές εκδηλώσεις και συναυλίες Διοργάνωση μουσικών εκδηλώσεων με παραδοτέα: Μία μουσική εκδήλωση με συγκρότημα / καλλιτέχνες του εξωτερικού, από την τιμώμενη χώρα. Τρεις μουσικές εκδηλώσεις με συγκροτήματα / καλλιτέχνες / DJs από την Αθήνα ή τοπικά (Αιγίου ή Πάτρας). Κάλυψη διαφόρων εξόδων υλοποίησης των μουσικών εκδηλώσεων (ηχητικά, φωτισμοί, εξέδρες κ.ά.) Αντιδημαρχία Ανάπτυξης δήμου Αιγιαλείας - Απρόσμενη Αιγιάλεια 18

Ομάδα δράσεων 4. Θεατρικά, εικαστικά και καλλιτεχνικά δρώμενα Διοργάνωση δρώμενων με παραδοτέα: Μία θεατρική παράσταση. Εικαστικές δράσεις ξένων καλλιτεχνών. Εικαστικές δράσεις ντόπιων καλλιτεχνών. Κάλυψη διαφόρων εξόδων υλοποίησης των εκδηλώσεων. Ομάδα δράσεων 5. Φεστιβάλ γεύσεων και γαστρονομίας Διοργάνωση και υλοποίηση ενός φεστιβάλ με: Συμμετοχή chef και μαγείρων από χώρες της Μεσογείου. Δημιουργία γεύσεων και εδεσμάτων και προσφορά στους επισκέπτες. Κάλυψη διαφόρων εξόδων υλοποίησης του Φεστιβάλ και αμοιβής διοργανωτή. Ομάδα δράσεων 6. Ημερίδες και εκθέσεις Διοργάνωση και υλοποίηση: Τριών εκδηλώσεων (Ημερίδες / παρουσιάσεις / επιχειρηματικές συναντήσεις) και εκδήλωσης γευσιγνωσίας οίνου. Μιας έκθεσης τοπικών προϊόντων. Δράση 7. Σχεδιασμός, διοργάνωση, συντονισμός και τεχνική στήριξη Περιλαμβάνει την αμοιβή του διοργανωτή/ καλλιτεχνικού διευθυντή και συντονιστή των εκδηλώσεων. Προϋπολογισμός έργου Α/Α ΟΜΑΔΕΣ ΔΡΑΣΕΩΝ ΚΟΣΤΟΣ 1. Υλικό προβολής και διαφήμισης των εκδηλώσεων 15.000,00 2. Διαχείριση ΜΜΕ και προώθηση ηλεκτρονικής 10.000,00 προβολής 3. Μουσικές εκδηλώσεις και συναυλίες 19.300,00 4. Θεατρικά, εικαστικά και καλλιτεχνικά δρώμενα 29.000,00 5. Φεστιβάλ γεύσεων και γαστρονομίας 15.500,00 6. Ημερίδες και εκθέσεις 30.000,00 7. Σχεδιασμός, διοργάνωση, συντονισμός και τεχνική 20.000,00 στήριξη ΣΥΝΟΛΟ 138.800,00 ΦΠΑ (23%, πλην καλλιτεχνικών 13%) 27.594,00 ΣΥΝΟΛΟ ΜΕ ΦΠΑ 166.394,00 Ωριμότητα, αποδοχή πρότασης Δεν απαιτούνται ιδιαίτερες μελέτες ή αδειοδοτήσεις για την υλοποίηση της πρότασης. Αντιδημαρχία Ανάπτυξης δήμου Αιγιαλείας - Απρόσμενη Αιγιάλεια 19

Η άδεια χρήσης χώρων των παλαιών κτιρίων της παραλίας Αιγίου για τις μέρες των εκδηλώσεων θεωρείται ότι θα εξασφαλιστεί εύκολα για όσα κτίρια δεν ανήκουν στον δήμο Αιγιάλειας ή σε εποπτευόμενους φορείς, ώστε να υλοποιηθούν ομαλά οι προσωρινές εκθέσεις και καλλιτεχνικές δραστηριότητες. Για την υλοποίηση των εκδηλώσεων έχει ήδη εξασφαλιστεί η συνδρομή και υποστήριξη του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Αιγιαλείας και του Εμπορικού Συλλόγου Αιγίου με αποφάσεις των Διοικητικών τους Συμβουλίων. Έχει παράλληλα εξασφαλιστεί, με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, η σύμφωνη γνώμη του δήμου Αιγιαλείας για υποβολή επενδυτικής πρότασης για την χρηματοδότηση των εκδηλώσεων Πριμαρόλια από το ΕΣΠΑ (πρόσκληση 07600101 Δημιουργία/υποστήριξη πολιτιστικών θεσμών και ενίσχυση δραστηριοτήτων στον πολιτιστικό τομέα [κωδ.6001], του άξονα Αειφόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα Ζωής Δυτικής Ελλάδας [κωδ.07], του Ε.Π. Δυτική Ελλάδα - Πελοπόννησος - Ιόνιοι Νήσοι [κωδ.10] του ΕΣΠΑ). Για τα παραπάνω επισυνάπτονται αποσπάσματα πρακτικών. Παράρτημα Κατάλογος επισυναπτόμενων 1. Απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου δήμου Αιγιαλείας. 2. Απόφαση Διοικητικού Συμβουλίου Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Αιγιαλείας. 3. Απόφαση Διοικητικού Συμβουλίου Εμπορικού Συλλόγου Αιγίου. 4. Υλικό από τη συμμετοχή του δήμου Αιγιαλείας στην έκθεση εναλλακτικού τουρισμού ActiveTrip 2011 στην Πάτρα. 5. Υλικό από τη διοργάνωση «Πέρασμα στο φαράγγι του Βουραϊκού 2011». 6. Υλικό από τη διοργάνωση «Park(ing) day» 2011. 7. Υλικό από τη συμμετοχή του δήμου Αιγιαλείας στη διεθνή έκθεση Polis 2011 στη Θεσσαλονίκη. 8. Υλικό από την εκδήλωση «Λιμάνι Αιγίου: από το χθες στο αύριο». 9. Πρόσθετο έντυπο υλικό, φυλλάδια, προσκλήσεις κ.ά. από τις εκδηλώσεις που αναφέρθηκαν και από το υλικό προβολής του δήμου Αιγιαλείας. Αντιδημαρχία Ανάπτυξης δήμου Αιγιαλείας - Απρόσμενη Αιγιάλεια 20