Το μενταγιόν που θύμιζε μισοφέγγαρο Περάσανε κάποιοι μήνες. Ο Μάρκος, από την ώρα της ανατολής κι όσην ώρα 95
Τριστάνος και Ιζόλδη 009-168 new.qxp_011-126.qxd 10/09/19 17:40 Page 96 ΜΑΝΟΣ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ ο ήλιος διέσχιζε τον ουρανό, ήταν ένας ηγεμόνας αφοσιωμένος στις υποχρεώσεις της χώρας του τις νύχτες άφηνε τον έρωτα να κυβερνά τον ίδιο κι αναζητούσε τη συντροφιά της Ιζόλδης. Ήταν και κάποιες φορές που προσκαλούσε και τον Τριστάνο να απολαύσουν και οι τρεις μαζί τα παιχνίδια που έκανε με τα σύννεφα η σελήνη. Από τον μεγάλο εξώστη του παλατιού μπορούσες να ρίξεις τη ματιά σου μέχρι το λιμάνι, να τη φτάσεις έως εκεί που ξεκίναγε η ανοιχτή θάλασσα. Και να χαρείς τις εικόνες των πλεούμενων που επέστρεφαν μετά από μια ολοήμερη περιπλάνηση στις μακρινές βραχώδεις ακτές για να ρίξουν τα δίχτυα τους, που τώρα απλωνόντουσαν στα ξύλινα καταστρώματα ενώ πιο δίπλα, μέσα σε μεγάλα κοφίνια, σπαρταρούσε η πλούσια ψαριά. Και πάνω από τα ξάρτια των καϊκιών και ολόγυρα από τις πρύμνες τους, εμείς, οι γλάροι, να ελπίζουμε σε ένα μερτικό από τα όσα θα πηγαίνανε σε λίγο στις ταβέρνες του λιμανιού, στα αρχοντικά στις πλαγιές του λόφου, στο παλάτι πάνω στην κορυφή του μεγάλου βράχου. Κρωξίματα γλάρων και κάποιοι ναύτες ένας από το ένα το σκαρί, δυο, τρεις από κάποια άλλα είχαν μάθει νέο τραγουδάκι για να τραγουδάνε τη χαρά από την επιστροφή στα σπιτικά τους. 96
Τριστάνος και Ιζόλδη 009-168 new.qxp_011-126.qxd 10/09/19 17:40 Page 97 ΤΡΙΣΤΑΝΟΣ ΚΑΙ ΙΖΟΛΔΗ Προς τη δύση στρέφεται η ματιά. Το πλοίο πάει ανατολικά. Δροσερό αεράκι φύσα προς την πατρίδα: Πού να σαι τάχα, μικρή του Ιρλανδέζα; Μήπως από τις πνοές των στεναγμών σου φουσκώνουν τα πανιά μας; Φύσα, φύσα, αεράκι! Φύσα, αχ φύσα, κοριτσάκι! Κορίτσι της Ιρλανδίας, άγριο και ερωτικό.* Έτσι συχνά συμβαίνει. Αυτό που κάνουν στα κρυφά οι άρχοντες και νομίζουν πως κανείς δεν τους έχει πάρει χαμπάρι γίνεται κεφάτο τραγουδάκι στα καπηλειά, σούσουρο που φέρνει πονηρό χαμόγελο στα χείλη των γυναικών όταν βγαίνουν στην αγορά και ανταλλάσσουν μυστικά και τα κουτσομπολιά των άλλων. Θα το έχετε καταλάβει Μπορεί και να το περιμένατε πως έτσι θα γινότανε ο έρωτας δεν υποχωρεί τόσο εύκολα. Ναι, ο Τριστάνος συνέχιζε να συναντιέται στα κρυφά με την Ιζόλδη. * Ρίτσαρντ Βάγκνερ από το λιμπρέτο της όπερας Τριστάνος και Ιζόλδη, μτφρ.: Αλέξανδρος Ίσαρης Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 1995-1996 97
Τριστάνος και Ιζόλδη 009-168 new.qxp_011-126.qxd 10/09/19 17:40 Page 98 ΜΑΝΟΣ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ Στα κρυφά Έτσι νομίζανε. Μα πάντα υπάρχουν ματιές που ξετρυπώνουν τις φωλιές του έρωτα, αυτιά που καταφέρνουν να ακούσουν τα ψιθυρίσματα της αγάπης. Τραγουδάκι, λοιπόν, έγινε στο στόμα των ναυτικών η ιστορία που πάνω σε ένα καράβι είχε ξεκινήσει Πάνω εκεί και μετά από ένα ανεπαίσθητο τίναγμα της φτερούγας μου. Το άκουγε το τραγουδάκι ο Τριστάνος και κοκκίνιζε, χαμήλωνε τα βλέφαρα Πάντα μέσα στ αυτιά του η κουβέντα του Κούρβεναλ Πρέπει να σταματήσετε να βλεπόσαστε Αλλά και η δική του δικαιολογία Έτυχε ποτέ σ εσένα να δώσουνε να πιεις το πιοτό της αγάπης; Η Ιζόλδη, πάλι, άλλον τρόπο διάλεγε να δείξει πως ήταν ψέμα αυτό που τολμούσανε να την κατηγορήσουν έναν αναστεναγμό για έρωτα που τον κρατούσε καλά κρυμμένο. «Πρέπει» ζήταγε από τον Μάρκο «να το απαγορεύσεις αυτό το αισχρό τραγούδι!» Μα ο άρχοντας χαμογέλαγε. «Εσύ είσαι η γυναίκα μου, ο Τριστάνος σχεδόν γιος μου Δε λέω να τον βλέπεις σαν παιδί σου, μήτε αυτός σα μάνα του. Αλλά αδέρφια πέστε πως είστε Εγώ έτσι σας θεωρώ». Μέσα στο σούρουπο που σιγά σιγά γινότανε νύχτα, εγώ κράταγα μισόκλειστα τα μάτια. Μα δεν μπορούσα να βγάλω από τη σκέψη μου εκείνη την εικόνα 98
Τριστάνος και Ιζόλδη 009-168 new.qxp_011-126.qxd 10/09/19 17:40 Page 99 ΤΡΙΣΤΑΝΟΣ ΚΑΙ ΙΖΟΛΔΗ Ξημέρωμα ήταν Κάποιο ξημέρωμα πριν από κάμποσες μέρες. Ώρα αποχαιρετισμού των δυο που λάτρευαν ο ένας τον άλλον. Και η Ιζόλδη βγάζει από τον λαιμό της την αλυσίδα με το μενταγιόν που θύμιζε μισοφέγγαρο και την περνά πάνω από το κεφάλι του Τριστάνου. «Κράτα την εκεί, κάτω από τον χιτώνα σου, φυλακισμένη Δίπλα στη δική σου την καρδιά, το μισό της δικιάς μου που σου ανήκει» Ένα φιλί ακόμα και μετά: «Καληνύχτα». «Όνειρα γλυκά». Τα ψιθυρίσματά τους. Αχ, οι άμυαλοι! Εμείς οι γλάροι λέμε το ακούσαμε σε χώρα του Νότου πως το δώρο που δωρίζεται φέρνει γρουσουζιά. «Αδέρφια Ή και φίλοι καλοί» ο Μάρκος επαναλαμβάνει. Το σούρουπο χάνεται. Το τραγούδι από τα πλεούμενα σβήνει. Ο Μάρκος πιάνει το χέρι της Ιζόλδης. «Ας κοιμηθούμε, τώρα» λέει και αποχαιρετά τον Τριστάνο. «Καληνύχτα» λέει εκείνος και πάνω στα χείλη του ένα φιλάκι αναζητά τρόπο να φτάσει στα χειλάκια της Ιζόλδης. Η αύρα της νύχτας έρχεται 99
Τριστάνος και Ιζόλδη 009-168 new.qxp_011-126.qxd 16/09/19 10:33 Page 100 ΜΑΝΟΣ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ Φύσα, φύσα, αεράκι! Φύσα, αχ φύσα, κοριτσάκι! Κορίτσι της Ιρλανδίας, άγριο και ερωτικό. Έχει μάθει ακόμα κι η αύρα να σιγοτραγουδά τα λόγια. Αχ, κάποια στιγμή το αστόχαστο αεράκι θα μετατραπεί σε θύελλα. Κι εγώ πετώ για το λιμάνι. Τα καΐκια ξεφορτώνουν τις ψαριές τους.