15ήκεξν Δλεκεξσηηθφ Γειηίν Πνιηηηθήο θαη Οηθνλνκηθήο Σεθκεξίσζεο # 3 1 Ηνπιίνπ 2011
ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ [1] ΠΑΡΑΣΖΡΖΣΖΡΗΟ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΩΝ ΔΞΔΛΗΞΔΩΝ ΚΑΗ ΣΑΔΩΝ 4 [1.Α] ΣΟ ΥΡΔΟ, Ο ΤΠΔΡΓΑΝΔΗΜΟ ΚΑΗ Ζ ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΠΑΟΚ ΚΑΗ ΝΓ 4 ΓΡΑΠΣΖ ΔΗΖΓΖΖ ΓΗΑ ΣΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΗΜΟ ΣΟΤ ΔΣΟΤ 2007 4 [1.Β] ΜΔΟΠΡΟΘΔΜΟ: Ζ ΓΗΟΗΚΖΖ ΣΟΤ ΣΑΜΔΗΟΤ ΑΠΟΚΡΑΣΗΚΟΠΟΗΖΔΩΝ 6 [1.Γ] ΚΤΒΔΡΝΖΣΗΚΖ ΠΟΛΗΣΗΚΖ 7 Δ. Βεληδέινο: «Ύθεζε ζην 3,9% θαη επηζηξνθή ζηελ αλάπηπμε ην 2012» 7 Φπγή θαηαζέζεσλ 4,9 δηζ. ηνλ Μάην, ζηαζεξνπνίεζε ζην ηέινο Ηνπλίνπ 7 Ηηαιία: «Άθπξνο» ν θφξνο ζηηο ρξεκαηνπηζησηηθέο ζπλαιιαγέο 8 [2] ΠΑΡΑΣΖΡΖΣΖΡΗΟ ΓΔΗΚΣΩΝ 9 Βαζχηεξε χθεζε θαη πςειφηεξε αλεξγία γηα ην 2011 πξνβιέπεη ν ΤΠΟΗΚ 9 Γξακαηηθή αχμεζε ησλ ειαζηηθψλ κνξθψλ εξγαζίαο 9 Ζ Διιάδα ζηελ 2 ε ζέζε ηεο Δ.Δ. ζηελ αλαζθάιηζηε εξγαζία 10 πλερίδεηαη ην 2011 ζηελ Διιάδα ε κείσζε ακνηβήο ηεο εξγαζίαο 10 Απμάλεηαη ε νηθνλνκηθή κεηαλάζηεπζε απφ ηελ Διιάδα πξνο ηελ ππφινηπε Δπξψπε 11 Νέα κείσζε θαηαζέζεσλ ζηελ Διιάδα ηνλ Μάην 11 Νέα αχμεζε ηεο εμάξηεζεο ησλ ειιεληθψλ ηξαπεδψλ απφ ηελ ΔΚΣ 11 ε χςνο ξεθφξ ηα κε εμππεξεηνχκελα δάλεηα 11 Δγθιεκαηηθή ε θπβεξλεηηθή πνιηηηθή γηα ηε δεκφζηα πγεία 12 Πνηέ άιινηε δελ ππήξραλ πεξηζζφηεξνη εθαηνκκπξηνχρνη ζηνλ θφζκν 12 [3] ΠΑΡΑΣΖΡΖΣΖΡΗΟ ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΚΑΗ ΔΡΓΑΗΑΚΖ ΠΟΛΗΣΗΚΖ 13 ΓΑΝΔΗΟΛΖΠΣΔ, ΣΡΑΠΔΕΔ & ΥΡΖΜΑΣΟΠΗΣΩΣΗΚΟ ΣΟΜΔΑ 13 [3.Α] ΚΑΣΑΥΡΖΣΗΚΔ ΠΡΑΚΣΗΚΔ ΣΡΑΠΔΕΩΝ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΝΟΜΟΤ 3869.2010 «ΈΞΟΓΑ ΚΑΘΤΣΔΡΖΖ» 13 Σνθνγιπθηθά θπθιψκαηα 15 Δηζπξαθηηθέο εηαηξίεο 16 Δθαξκνγή ηνπ λφκνπ γηα ηα ππεξρξεσκέλα λνηθνθπξηά 16 Απφθαζε δηαγξαθήο ρξένπο ειηθησκέλνπ ζπληαμηνχρνπ 17 Δπηζθαιή δάλεηα 18 πκπεξάζκαηα γηα ηελ πθηζηάκελε θαηάζηαζε γηα ηηο ηξάπεδεο θαη ηα ππεξρξεσκέλα λνηθνθπξηά 19 [3.Β] ΠΡΩΣΟΒΟΤΛΗΔ ΓΗΑ ΣΟΝ ΚΟΗΝΩΝΗΚΟ ΔΛΔΓΥΟ ΣΟΤ ΥΡΖΜΑΣΟΠΗΣΩΣΗΚΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΑΠΟ ΣΟ ΔΞΩΣΔΡΗΚΟ 20 Κνηλσληθή αμηνιφγεζε ηξαπεδψλ (ATTAC Γαιιίαο Amis de la Terre) 20 Finance Watch 22 Ζ παξεκπφδηζε ηεο έμσζεο άλεξγσλ, ν λένο ζηφρνο ησλ Ηζπαλψλ Αγαλαθηηζκέλσλ (αλαδεκνζίεπζε απφ tvxs) 23 [3.Γ] ΔΡΓΑΗΑ ΚΑΗ ΚΟΗΝΩΝΗΑ 23 ΔΡΓΑΗΑ 23 πλδηθαιηζκφο 23 Δξγαζηαθέο ζρέζεηο 24 Αλεξγία 26 ΚΟΗΝΩΝΗΑ 26 Κέληξν ηεο Αζήλαο 26 Μεηαλάζηεπζε 27 2
[4] ΠΑΡΑΣΖΡΖΣΖΡΗΟ ΠΟΛΗΣΗΚΩΝ ΣΑΔΩΝ 29 [4.Α] ΔΤΡΩΒΑΡΟΜΔΣΡΟ ΗΟΤΝΗΟΤ: «ΟΗ ΔΤΡΩΠΑΗΟΗ ΚΑΗ Ζ ΚΡΗΖ» 29 Σα βαζηθά ζπκπεξάζκαηα κηαο ζεκαληηθήο έξεπλαο 29 [4.Β] ΈΡΔΤΝΑ: «ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΤΓΚΤΡΗΑ ΚΑΗ ΓΗΑΚΤΒΔΡΝΖΖ, ΗΟΤΝΗΟ 2011» 32 εκαληηθφηεξα επξήκαηα ηεο έξεπλαο 32 [4.Γ] ΠΟΛΗΣΗΚΔ ΔΞΔΛΗΞΔΗ ΚΑΗ Ο ΓΗΑΛΟΓΟ ΔΝΣΟ ΣΖ ΑΡΗΣΔΡΑ 34 Μεζνπξφζεζκν Πιαίζην Γεκνζηνλνκηθήο ηξαηεγηθήο 2011-2015 34 Ζ πξφηαζε Παπαλδξένπ γηα δηελέξγεηα δεκνςεθίζκαηνο 37 Ζ έθθιεζε ησλ 32 δηαλννπκέλσλ πξνο ηηο πνιηηηθέο δπλάκεηο 39 ΤΡΗΕΑ: Κξηηηθή ζηελ πνιηηηθή ηνπ ΤΡΗΕΑ ζην δήηεκα ηνπ ρξένπο 39 Σν ΚΚΔ γηα ηνπο Αγαλαθηηζκέλνπο 42 Δπξσπατθή Αξηζηεξά 42 [5] ΠΑΡΑΣΖΡΖΣΖΡΗΟ ΔΤΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΑΗ ΓΗΔΘΝΩΝ ΘΔΜΑΣΩΝ 44 [5.Α] ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑΚΖ ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΚΑΗ ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΤΝΟΥΖ ΣΖ ΔΔ ΜΔΣΑ ΣΟ 2013 - Ζ ΝΔΑ ΣΡΑΣΖΓΗΚΖ, Ζ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ ΣΖ ΚΑΗ Ζ ΥΡΖΜΑΣΟΓΟΣΖΖ 44 Ζ λέα κεζνδνινγία 44 Ζ πξφηαζε ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ γηα ην λέν ρξεκαηνδνηηθφ πιαίζην ηεο ΔΔ θαη ηελ πνιηηηθή ζπλνρήο 45 Ζ απάληεζε ηεο Commission γηα ηνλ πξνυπνινγηζκφ ηεο ΔΔ 2014-2020, σο πξνο ηελ πνιηηηθή ζπλνρήο 45 [6] ΒΟΤΛΖ ΚΑΗ ΔΤΡΩΒΟΤΛΖ 47 ρφιηα, παξαηεξήζεηο θαη πξνηάζεηο γηα ην Γειηίν είλαη παξαπάλσ απφ θαινδερνχκελα. Μπνξείηε λα επηθνηλσλείηε καδί καο ειεθηξνληθά ζηηο εμήο δηεπζχλζεηο: o.poulou@parliament.gr (Οπξαλία Πνχινπ) gbalabanidis@hotmail.com (Γηάλλεο Μπαιακπαλίδεο) Δάλ ζαο ελδηαθέξεη λα ιακβάλεηε ειεθηξνληθά ην ΓΔΛΣΗΟ, επηθνηλσλήζηε καδί καο ζηηο παξαπάλσ δηεπζχλζεηο ψζηε λα πξνζζέζνπκε ην e-mail ζαο ζηελ ειεθηξνληθή ιίζηα παξαιεπηψλ. 3
[1] ΠΑΡΑΣΖΡΖΣΖΡΗΟ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΩΝ ΔΞΔΛΗΞΔΩΝ ΚΑΗ ΣΑΔΩΝ Δπηκέιεηα: Ά. Κνχξνο & Γ. αθειιαξίδεο Σν Παξαηεξεηήξην Οηθνλνκηθψλ Δμειίμεσλ θαη Σάζεσλ παξαθνινπζεί θαη απνηππψλεη ηηο θπξηφηεξεο εμειίμεηο ηεο θπβεξλεηηθήο πνιηηηθήο γηα ηελ νηθνλνκία, θαζψο θαη θαηαγξάθεη ζεκαληηθέο ηάζεηο ή κεηαζηξνθέο ζηελ πνξεία ηεο νηθνλνκίαο. Δπηπιένλ, παξαθνινπζεί ηηο θπξηφηεξεο εθζέζεηο θαη κειέηεο δηεζλψλ θαη εγρψξησλ νξγαληζκψλ ζρεηηθά κε ηελ ειιεληθή θαη επξσπατθή νηθνλνκία, ελψ επίζεο θαηαγξάθεη ηηο ηνπνζεηήζεηο ησλ θνηλσληθψλ εηαίξσλ ζηε ρψξα. [1.Α] ΣΟ ΥΡΔΟ, Ο ΤΠΔΡΓΑΝΔΗΜΟ ΚΑΗ Ζ ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΠΑΟΚ ΚΑΗ ΝΓ Δπεηδή είλαη, αλ κε ηη άιιν, παξάδνμν νη άκεζα πνιηηηθνί ππεχζπλνη γηα ην δήηεκα ηνπ ππεξδαλεηζκνχ ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο (θξάηνπο, λνηθνθπξηψλ θαη επηρεηξήζεσλ) λα γίλνληαη νη ηηκεηέο θαη νη επηθξηηέο φιεο ηεο θνηλσλίαο ζέινπκε λα ππελζπκίζνπκε φηη ηα πξνεγνχκελα ρξφληα ηεο "άλζηζεο" ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο νη κφλνη πνπ δελ αλαθέξνληαλ ζε απηφ ην ζέκα είλαη ην ΠΑΟΚ θαη ε ΝΓ. Αληηζέησο ν "αλεχζπλνο", φπσο ηνλ θαηεγνξνχλ, ΤΡΗΕΑ ππελζχκηδε ην ζαζξφ ππφβαζξφ ηεο "ηζρπξήο" ειιεληθήο νηθνλνκίαο κε ηελ ππέξκεηξε αχμεζε ηνπ δαλεηζκνχ ηεο. Βέβαηα ν ππέξκεηξνο δαλεηζκφο δελ ήηαλ ηπραίν γεγνλφο αιιά ζπλεηδεηή πνιηηηθή απφθαζε (ππαγνξεπκέλε πξψηα απφ φια απφ ηηο ηξάπεδεο) θαη γηα απηφ, ηα πξνεγνχκελα ρξφληα, θαλέλαο δελ ζεσξνχζε φηη ζπληζηά κείδνλ πξφβιεκα. Πξνο απφδεημε ησλ παξαπάλσ παξαζέηνπκε έλα απφζπαζκα απφ ηελ γξαπηή εηζήγεζε ηνπ Γηάλλε Γξαγαζάθε ζηελ ζπδήηεζε επί ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ ηνπ 2007 ΓΡΑΠΣΖ ΔΗΖΓΖΖ ΓΗΑ ΣΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΗΜΟ ΣΟΤ ΔΣΟΤ 2007 01/12/2006 Ο Τπεξδαλεηζκφο «Ζ Κπβέξλεζε, δηα ηνπ ππνπξγνχ ηεο θ. Αινγνζθνχθε, απνπεηξάζεθε θαηά ηε ζπδήηεζε ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ζηελ Δπηηξνπή ηεο Βνπιήο, λα δηαζθεδάζεη ηηο εληππψζεηο σο πξνο ηνλ ππεξδαλεηζκφ ησλ λνηθνθπξηψλ θαη ηελ ζε κεγάιν βαζκφ εμάξηεζε ηεο αχμεζε ηνπ ΑΔΠ απφ ηελ θαηαλάισζε θαη ηνλ δαλεηζκφ, αξλνχκελνο νπζηαζηηθά φηη ν ηειεπηαίνο ζπληζηά πξφβιεκα. Ζ Σξάπεδα ηεο Διιάδνο αληηζέησο εθηηκά φηη «ε αχμεζε ηεο ηδησηηθήο θαηαλάισζεο ζηεξίρζεθε ζηελ πηζησηηθή επέθηαζε» ζε έλα πνζνζηφ πνπ ππεξβαίλεη ην 50% (ελδηάκεζε έθζεζε, Οθη. 2006, ζει. 116). χκθσλα επίζεο κε κειέηε ηεο Δζληθήο Σξάπεδαο, ν δαλεηζκφο ησλ λνηθνθπξηψλ, σο πνζνζηφ ηνπ ΑΔΠ, απφ 17% ην 2000 έθηαζε ην 37% ην 2005 κε ηάζεηο ηζρπξήο πεξαηηέξσ αχμεζεο. (βι. Greece: Economic & Market Analysis August 2006). χκθσλα, ηέινο, κε έξεπλα ηεο ICAP ην 28% ησλ λνηθνθπξηψλ δελ ηζνζθειίδεη ηνπο νηθνγελεηαθνχο ηνπ πξνυπνινγηζκνχο, κε απνηέιεζκα λα θαηαθεχγεη ζην δαλεηζκφ ή ζηελ πψιεζε πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, εθφζνλ δηαζέηεη. (βι. Απγή 16.7.06). Απηφ δείρλεη φηη ν δαλεηζκφο, γηα κεξίδα ηνπ πιεζπζκνχ, πνπ ίζσο είλαη αθφκε κηθξή 4
αιιά είλαη ππαξθηή, απνηειεί κέζν επηβίσζεο θαη φρη αχμεζεο ησλ πεξηνπζηαθψλ ηνπ ζηνηρείσλ. Δπίζεο, ζχκθσλα κε ηελ ίδηα κειέηε ηεο Δζληθήο Σξάπεδαο, ε δαπάλε γηα ηελ εμππεξέηεζε παιαηφηεξσλ δαλείσλ απμάλεη, σο πνζνζηφ ηνπ ΑΔΠ, απφ 3,1% ην 2000 ζε 5,3% ην 2005 θαη ζε 6,3% ην 2007 (πξφβιεςε), κε απνηέιεζκα ηε βαζκηαία κείσζε ηεο απνηακίεπζεο, πνπ, σο πνζνζηφ ηνπ δηαζέζηκνπ εηζνδήκαηνο, κεηψζεθε απφ 12% ην 1999 ζε 7,2% ην 2005. πλνιηθά, ν δαλεηζκφο ησλ λνηθνθπξηψλ, ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ηνπ θξάηνπο έρεη πάξεη πξσηνθαλείο δηαζηάζεηο. Γηα θάζε πξνζαχμεζε ηνπ ΑΔΠ θαηά 1 επξψ, ν δαλεηζκφο απμάλεη θαηά 2,5 επξψ, φπσο δείρλεη ν επφκελνο ν πίλαθαο. ΠΗΝΑΚΑ ΒΑΘΜΟ ΔΞΑΡΣΖΖ ΣΟΤ ΑΔΠ ΑΠΟ ΣΟ ΥΡΔΟ ΔΣΟ ΑΤΞΖΖ ΑΔΠ ζε εθ. επξψ ΓΑΝΔΗΜΟ Δπηρεηξήζεσλ θαη λνηθνθπξηψλ Κεληξηθήο Κπβέξλεζεο Λφγνο αχμεζεο ΑΔΠ πξνο Άζξνηζκα αχμεζε δαλεηζκνχ 2001 9.409 14.697 12.230 23.927 2,8 2002 9.323 12.483 10.004 22.487 2,4 2003 12.796 14.668 16.548 31.216 2,4 2004 14.124 16.023 18.854 34.877 2,4 2005 12.876 19.779 14.184 33.963 2,6 Πεγέο: Υξένο επηρεηξήζεσλ θαη λνηθνθπξηψλ, Σξάπεδα ηεο Διιάδνο. Αχμεζε ΑΔΠ θαη ρξένπο Κεληξηθήο Κπβέξλεζεο, εηζεγεηηθέο εθζέζεηο γηα ηνλ πξνυπνινγηζκφ αληίζηνηρσλ εηψλ. Σν γεγνλφο απηφ δείρλεη αχμεζε ηεο εμάξηεζεο ηεο θαηαλάισζεο θαη ηεο αλάπηπμεο απφ ην δαλεηζκφ θαη έρεη σο ζπλέπεηα ηε δέζκεπζε ελφο, νινέλα θαη κεγαιχηεξνπ, κέξνπο ησλ κειινληηθψλ εηζνδεκάησλ ζηελ εμππεξέηεζε παξειζφλησλ δαλείσλ. Ζ εμέιημε απηή, απμάλεη ηελ αζηάζεηα ηεο νηθνλνκίαο θαη ηνπο θηλδχλνπο θξίζεο ηεο ίδηαο, ζην βαζκφ πνπ ν δαλεηζκφο δε γίλεηαη γηα επελδπηηθνχο ζθνπνχο νχηε δεκηνπξγεί κειινληηθά εηζνδήκαηα. ε θάζε πεξίπησζε, ζπληζηά έλαλ κεραληζκφ αλαδηαλνκήο ησλ εηζνδεκάησλ θαη ηνπ πινχηνπ ππέξ ησλ δαλεηζηψλ>> 5
[1.Β] ΜΔΟΠΡΟΘΔΜΟ: Ζ ΓΗΟΗΚΖΖ ΣΟΤ ΣΑΜΔΗΟΤ ΑΠΟΚΡΑΣΗΚΟΠΟΗΖΔΩΝ Δπείγνληα Μέηξα Δθαξκνγήο Μεζνπξφζεζκνπ Πιαηζίνπ Γεκνζηνλνκηθήο ηξαηεγηθήο 2012-2015: ΣΑΜΔΗΟ ΑΞΗΟΠΟΗΖΖ ΗΓΗΩΣΗΚΖ ΠΔΡΗΟΤΗΑ ΣΟΤ ΓΖΜΟΗΟΤ (ΑΠΟΠΑΜΑ απφ ηνλ λφκν 1 ) 1. πληζηάηαη αλψλπκε εηαηξεία κε ηελ επσλπκία «ΣΑΜΔΗΟ ΑΞΗΟΠΟΗΖΖ ΗΓΗΩΣΗΚΖ ΠΔΡΗΟΤΗΑ ΣΟΤ ΓΖΜΟΗΟΤ Α.Δ.» (Σακείν). 1. Σν Γηνηθεηηθφ πκβνχιην (Γ..) ηνπ Σακείνπ είλαη πεληακειέο θαη νξίδεηαη κε απφθαζε ηεο γεληθήο ζπλέιεπ-ζεο ηνπ κεηφρνπ, ε νπνία δεκνζηεχεηαη ζηελ Δθεκεξίδα ηεο Κπβεξλήζεσο, γηα ζεηεία ηξηψλ (3) εηψλ, πνπ κπνξεί λα αλαλεψλεηαη γηα ίζν ρξνληθφ δηάζηεκα. [ ] Πξηλ ηνλ σο άλσ νξηζκφ, ε Δπηηξνπή ηνπ άξζξνπ 49Α ηνπ Καλνληζκνχ ηεο Βνπιήο δηαηππψλεη, κε πιεηνςεθία ησλ 2/3 ησλ κειψλ ηεο, γλψκε γηα ηελ θαηαιιειφηεηα ησλ πξνηεηλνκέλσλ πξνο δηνξηζκφ ή ηελ αλαλέσζε ηεο ζεηείαο ηνπο, ζηηο ζέζεηο Πξνέδξνπ θαη Γηεπζχλνληνο πκβνχινπ ηνπ Γ.. ηνπ Σακείνπ, χζηεξα απφ γλσζηνπνίεζε ηνπ Τπνπξγνχ Οηθνλνκηθψλ ζηνλ Πξφεδξν ηεο Δπηηξνπήο. 2. Καηά ηελ πξψηε εθαξκνγή ηεο πξνεγνχκελεο παξαγξάθνπ, ηα δχν (2) απφ ηα πέληε (5) κέιε ηνπ Γηνηθεηηθνχ πκβνπιίνπ ηνπ Σακείνπ δηνξίδνληαη, κεηά απφ θιήξσζε, γηα ζεηεία ελφο (1) θαη δχν (2) εηψλ, αληίζηνηρα. ηελ θιήξσζε απηή δελ πεξηιακβάλνληαη ν Πξφεδξνο θαη ν Γηεπζχλσλ χκβνπινο ηνπ Σακείνπ. Αλ αλαλεσζεί ε ζεηεία ησλ κειψλ πνπ ζχκθσλα κε ηα πξνεγνχκελα εδάθηα δηνξίζηεθαλ γηα πεξηνξηζκέλε ζεηεία, ε αλαλέσζε ρσξεί γηα πιήξε ζεηεία ηξηψλ (3) εηψλ. 3. ην Γηνηθεηηθφ πκβνχιην δηνξίδνληαη πξφζσπα εγλσζκέλνπ θχξνπο, επηζηεκνληθήο θαηάξηηζεο θαη επαγγεικαηηθήο επάξθεηαο θαη αμηνπηζηίαο, κε πςειφ επίπεδν ηερλνγλσζίαο ή κεγάιε εκπεηξία ζηε δηαρείξηζε [ ] ηηο ζπλεδξηάζεηο ηνπ Γηνηθεηηθνχ πκβνπιίνπ ηνπ Σακείνπ παξίζηαληαη σο παξαηεξεηέο, ρσξίο δηθαίσκα ςήθνπ, δχν (2) εθπξφζσπνη πνπ πξνηείλνληαη απφ ηα θξάηε - κέιε ηεο Δπξσδψλεο θαη ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή. Οη εθπξφζσπνη ελεκεξψλνληαη πιήξσο επί ησλ ζεκάησλ ηεο εκεξήζηαο δηάηαμεο θαη κπνξνχλ λα δεηνχλ εγγξάθσο, απφ ην Γηνηθεηηθφ πκβνχιην, θάζε πιεξνθνξία επί ζεκάησλ πνπ αθνξνχλ ηε ιεηηνπξγία ηνπ Σακείνπ, ην νπνίν ππνρξενχηαη λα ηηο παξέρεη ρσξίο ππαίηηα θαζπζηέξεζε. Οη εθπξφζσπνη ππέρνπλ ππνρξεψζεηο ερεκχζεηαο, ζχκθσλα κε ηνπο θαλφλεο πεξί εκπηζηεπηηθφηεηαο, απνξξήηνπ θαη ζχγθξνπζεο ζπκθεξφλησλ ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο. Οη ππνρξεψζεηο πνπ πξνβιέπνληαη ζην πξνεγνχκελν εδάθην δελ ηζρχνπλ σο πξνο ηελ Δπξσπατθή Έλσζε, ην Γηεζλέο Ννκηζκαηηθφ Σακείν θαη ηελ Δπξσπατθή Κεληξηθή Σξάπεδα. πκβνχιην Δκπεηξνγλσκφλσλ 1. ην Σακείν ζπληζηάηαη επηακειέο πκβνχιην Δκπεηξνγλσκφλσλ (.Δ.). Σν.Δ. νξίδεηαη κε απφθαζε ηνπ Γηνηθεηηθνχ πκβνπιίνπ ηνπ Σακείνπ, γηα ζεηεία ηξηψλ (3) εηψλ, πνπ κπνξεί λα αλαλεψλεηαη γηα ίζν ρξνληθφ δηάζηεκα. Σα κέιε ηνπ.δ. είλαη πξφζσπα εγλσζκέλνπ δηεζλνχο θχξνπο πνπ δηαθξίλνληαη γηα ηελ επηζηεκνληθή ηνπο 1 http://www.hellenicparliament.gr/nomothetiko-ergo/anazitisi-nomothetikou- Ergou?law_id=def41269-857a-42c8-8073-12ff75bfefbf 6
θαηάξηηζε θαη ηελ επαγγεικαηηθή ηνπο εκπεηξία ζηνλ ηερληθφ, νηθνλνκηθφ ή λνκηθφ ηνκέα. Σξία (3) απφ ηα επηά (7) κέιε ηνπ.δ. ππνδεηθλχνληαη ζην Γηνηθεηηθφ πκβνχιην ηνπ Σακείνπ γηα ηνπνζέηεζε, απφ ηνπο εθπξνζψπνπο πνπ πξνβιέπνληαη ζηελ παξάγξαθν 11 ηνπ άξζξνπ 3. (ζεκ.: δειαδή ηα 3 κέιε νξίδνληαη απφ ηελ Commision θαη ην Eurogroup). Με απφθαζε ηνπ Τπνπξγνχ Οηθνλνκηθψλ Δ. Βεληδέινπ πξνο ηνλ Πξφεδξν ηεο Βνπιήο (http://www.minfin.gr/portal/el/resource/contentobject/id/0a012442-e865-446e-a197-57de4a467a84) ζηηο 11 Ηνπιίνπ πξνηείλεηαη ε ζχλζεζε ηνπ Γ. ρνιηαζκφο Ζ ζχλζεζε ηνπ Γ απφ ζηειέρε ηνπ ΠΑΟΚ, ηεο ΝΓ θαη ηνπ ΛΑΟ αληηθαηνπηξίδεη ηελ πνιηηηθή ζπλαίλεζε ησλ θνκκάησλ ηνπ ζπληεξεηηζκνχ θαη ηνπ ζθιεξνχ λενθηιεπζεξηζκνχ γηα ηελ εθπνίεζε ηεο δεκφζηαο πεξηνπζίαο. Σν γεγνλφο φηη 3 κέιε νξίδνληαη απφ ην Eurogroup θαη ηελ Commission θαη σο παξαηεξεηέο ζην Γ θαη σο κέιε ζην ζεκαληηθφ πκβνχιην Δκπεηξνγλσκφλσλ, απνδεηθλχεη ηελ απφιπηε εμάξηεζε ησλ απνθάζεσλ απφ ηα ζπκθέξνληα ζηελ ΔΔ. Γειαδή, φινη ζα «ςσλίζνπλ» απφ ηελ εθπνίεζε αιιά κε θαλφλεο! [1.Γ] ΚΤΒΔΡΝΖΣΗΚΖ ΠΟΛΗΣΗΚΖ Δ. Βεληδέινο: «Ύθεζε ζην 3,9% θαη επηζηξνθή ζηελ αλάπηπμε ην 2012» Με ην θαιεκέξα ν λένο ππνπξγφο Οηθνλνκηθψλ παξαδέρηεθε, κε δήισζε ηνπ ζην Reuters, φηη <<Ζ ειιεληθή νηθνλνκία ζα ζπξξηθλσζεί κε ξπζκφ 3,9% θέηνο πξηλ επηζηξέςεη ζηελ αλάπηπμε ην 2012>>. Ζ λέα πξφβιεςε είλαη ρεηξφηεξε ζε ζρέζε κε ηελ πξνεγνχκελε εθηίκεζε ηεο θπβέξλεζεο γηα χθεζε 3,5%. ε φ,ηη αθνξά ηελ αλεξγία, αλέθεξε πσο αλακέλεηαη λα θηάζεη ζην 16%-17% θέηνο. Φπγή θαηαζέζεσλ 4,9 δηζ. ηνλ Μάην, ζηαζεξνπνίεζε ζην ηέινο Ηνπλίνπ «Βνπηηά» 4,9 δηζ. επξψ ζεκείσζαλ ηνλ Μάην νη θαηαζέζεηο. χκθσλα κε ηα ζηνηρεία ηεο Σξαπέδεο ηεο Διιάδνο, νη θαηαζέζεηο δηακνξθψζεθαλ ζηα 191,9 δηζ. επξψ ζηα ηέιε Μαΐνπ απφ 196,8 δηζ. επξψ ηνλ Απξίιην, παξνπζηάδνληαο απψιεηεο 4,9 δηζ. επξψ ή 2,5%. Απφ ηηο αξρέο ηνπ έηνπο, νη θαηαζέζεηο έρνπλ κεησζεί θαηά 17,7 δηζ. επξψ πνπ αληηζηνηρεί ζε πνζνζηηαία κείσζε ηεο ηάμεο ηνπ 8,4%. εκεηψλεηαη φηη ν Μάηνο ήηαλ κήλαο κεγάιεο αζηάζεηαο θαη ραξαθηεξίζηεθε απφ ηηο δειψζεηο ηεο επηηξφπνπ ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο θ. Μαξίαο Γακαλάθε, φπνπ γηα πξψηε θνξά αμησκαηνχρνο ηεο Δ. Δ. έθαλε ιφγν γηα έμνδν ηεο Διιάδαο απφ ηελ Δπξσδψλε, ηελ παξαδνρή ηνπ ηέσο ππνπξγνχ Οηθνλνκηθψλ θ. Παπαθσλζηαληίλνπ φηη αλ δελ ιάβνπκε ηε δφζε ε ρψξα ζα «θαηεβάζεη ξνιά» θαη ηε δξακαηνπνίεζε ησλ ζπλαληήζεσλ ησλ πνιηηηθψλ αξρεγψλ γηα ηελ επίηεπμε ζπλαίλεζεο (πνπ ιίγν έιεηςε λα νδεγήζεη ζε θαηάξξεπζε ηεο θπβέξλεζεο). Σν ίδην κνηίβν δηαηεξήζεθε θαη θαηά 7
ην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ Ηνπλίνπ θαη ζηειέρε ηξαπεδψλ αλαθέξνπλ φηη ζπλερίζηεθε ε κεγάιε κείσζε θαηαζέζεσλ, ηελ νπνία ππνινγίδνπλ ζε δηζ. επξψ. 5http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_100043_06/07/2011_448160 Ηηαιία: «Άθπξνο» ν θφξνο ζηηο ρξεκαηνπηζησηηθέο ζπλαιιαγέο Ζ ηηαιηθή θπβέξλεζε εγθαηέιεηςε ηειηθά ηελ πξφηαζή ηεο λα ζεζπηζηεί έλαο θφξνο 0,15% ζηηο ρξεκαηνπηζησηηθέο ζπλαιιαγέο ζην πιαίζην ηνπ πξνγξάκκαηνο ιηηφηεηαο φπσο έγηλε γλσζηφ απφ θπβεξλεηηθή πεγή. «Ζ πξφηαζε απηή εγθαηαιείθζεθε», δήισζε ε πεγή πξνο ην Γαιιηθφ Πξαθηνξείν, δηεπθξηλίδνληαο φηη νη ηερληθνί ζχκβνπινη ηεο θπβέξλεζεο εμαθνινπζνχλ λα εξγάδνληαη γηα λα βξνπλ έλα κέηξν πνπ ζα ηελ ππνθαηαζηήζεη. Έλαο θφξνο ζηηο ρξεκαηνπηζησηηθέο ζπλαιιαγέο ππήξμε ήδε θαηά ην παξειζφλ ζηελ Ηηαιία, φκσο θαηαξγήζεθε νξηζηηθά ην 2007. Ζ πξφηαζε ηεο θπβέξλεζεο είρε επηθξηζεί έληνλα απφ ηνπο ηηαιηθνχο ρξεκαηνπηζησηηθνχο θχθινπο. 8
[2] ΠΑΡΑΣΖΡΖΣΖΡΗΟ ΓΔΗΚΣΩΝ Δπηκέιεηα: Γ. Παπαγηαλλάθνο ε απηφ ην κέξνο παξαθνινπζνχληαη θαη ζπγθεληξψλνληαη νξηζκέλνη δείθηεο πνπ αθνξνχλ ηελ νηθνλνκηθή πνιηηηθή, ηελ θνηλσληθή αιιά θαη άιια πεδία πνιηηηθήο. Γείθηεο θαη ζηνηρεία πνπ αλαδεηθλχνπλ ζεκαληηθέο ηάζεηο ή εμειίμεηο θαη είλαη απαξαίηεηα εξγαιεία πνιηηηθήο παξέκβαζεο. Βαζχηεξε χθεζε θαη πςειφηεξε αλεξγία γηα ην 2011 πξνβιέπεη ν ΤΠΟΗΚ Παξά ηελ έιιεηςε επίζεκσλ λεφηεξσλ ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ, αμίδεη λα επηζεκαλζεί ζπλέληεπμε ηνπ ππνπξγνχ Οηθνλνκηθψλ θ. Βεληδέινπ ζην Reuters (Παξ. 2 Ηνπι.) ζχκθσλα κε ηελ νπνία ε χθεζε ην 2011 αλακέλεηαη λα αλέιζεη ζην 3,9% ηνπ ΑΔΠ θαη ε αλεξγία ζην 16-17%. Αμίδεη επίζεο λα επηζεκαλζεί φηη απηέο νη εθηηκήζεηο έγηλαλ 2-3 εκέξεο κεηά απφ ηελ ςήθηζε ηνπ Μεζνπξφζεζκνπ, φπνπ εθεί νη εθηηκήζεηο γηα ην 2011 πξνβιέπνπλ ηελ χθεζε ζην 3,5% θαη ηελ αλεξγία ζην 14,5%. Οη ελ ιφγσ δηαθνξέο ζπληζηνχλ έλα αθφκε πιήγκα απφ ηελ θπβέξλεζε ελάληηα ζηνπο θνηλνβνπιεπηηθνχο ζεζκνχο. Δπίζεο, αλ ε χθεζε θαη ε αλεξγία είλαη πςειφηεξεο απφ ηηο πξνβιέςεηο ηνπ Μεζνπξφζεζκνπ, φπσο δειψλεη ν ΤΠΟΗΚ, ηφηε ηα δεκφζηα έζνδα ζα είλαη ρακειφηεξα πξάγκα πνπ ζεκαίλεη φηη, γηα λα ηεξεζνχλ νη δεζκεχζεηο ηνπ Μλεκνλίνπ, ζα πξέπεη λα ιεθζνχλ θαη λέα κέηξα εληφο ηνπ 2011. Γξακαηηθή αχμεζε ησλ ειαζηηθψλ κνξθψλ εξγαζίαο Σε δξακαηηθή επηδείλσζε ησλ εξγαζηαθψλ ζρέζεσλ θαηαδεηθλχνπλ ηα ζηνηρεία ηνπ ψκαηνο Δπηζεσξεηψλ Δξγαζίαο (ΔΠΔ) γηα ηελ αιιαγή ησλ ζπκβάζεσλ πιήξνπο απαζρφιεζεο ησλ πξνεγνχκελσλ εηψλ πνπ κεηαηξάπεθαλ ζηε δηάξθεηα ηνπ 2011 (πξψην πεληάκελν) ζε ζπκβάζεηο κεξηθήο απαζρφιεζεο (αχμεζε 165,58%), εθ πεξηηξνπήο απαζρφιεζεο θαηφπηλ ζπκθσλίαο κε ηνπο εξγαδνκέλνπο (+667,67%) θαη εθ πεξηηξνπήο απαζρφιεζεο κε κνλνκεξή απφθαζε ηνπ εξγνδφηε (+5.071,70%)! ε φ,ηη αθνξά ηηο λέεο ζπκβάζεηο πνπ ππνγξάθνληαη, απηέο είλαη θαηά 5,56% ιηγφηεξεο ζε ζρέζε κε ην 2010. Δπίζεο, δηαπηζηψλεηαη φηη ην 2011 ππάξρεη θαηά 27,67% κείσζε ησλ ζπκβάζεσλ πιήξνπο απαζρφιεζεο, ελψ αληίζεηα, έρεη απμεζεί θαηά 11% ε εθ πεξηηξνπήο απαζρφιεζε. Οη εμειίμεηο απηέο έξρνληαη κεηά απφ ην 2010 φπνπ επίζεο απμήζεθαλ νη ειαζηηθέο ζρέζεηο εξγαζίαο. Ζ θαηάζηαζε φζνλ αθνξά ηηο λέεο ζπκβάζεηο εξγαζίαο δηακνξθψλεηαη φπσο ηελ απνηππψλεη ν παξαθάησ πίλαθαο. 9
Ζ Διιάδα ζηελ 2 ε ζέζε ηεο Δ.Δ. ζηελ αλαζθάιηζηε εξγαζία Γεχηεξε, πίζσ απφ ηε Βνπιγαξία, ζηε καχξε εξγαζία κεηαμχ ησλ 27 ρσξψλ κειψλ ηεο Δ.Δ. είλαη ε Διιάδα, ζχκθσλα κε επίζεκα ζηνηρεία ηεο Κνκηζηφλ, θαζψο πεξηζζφηεξνη απφ 500.000 εξγαδφκελνη απαζρνινχληαη κε θαζεζηψο αδήισηεο εξγαζίαο, δειαδή αλαζθάιηζηνη θαη ρσξίο ηελ πξνζηαζία φζσλ πξνβιέπνληαη απφ ηηο θιαδηθέο ζπκβάζεηο. χκθσλα κε ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή, ε αδήισηε εξγαζία ζηε ρψξα καο αληηζηνηρεί ζην 20% ηνπ ΑΔΠ θαη νη 500.000 εξγαδφκελνη πνπ εξγάδνληαη ζε απηφ ην θαζεζηψο πξνθαινχλ απψιεηεο ζηα αζθαιηζηηθά ηακεία ηεο ηάμεο ησλ 6-8 δηζ. επξψ, φπσο επηβεβαηψλνπλ ηφζν ην ΔΠΔ φζν θαη ην Ηλζηηηνχην Δξγαζίαο ηεο ΓΔΔ. πλερίδεηαη ην 2011 ζηελ Διιάδα ε κείσζε ακνηβήο ηεο εξγαζίαο Άγξηα πεξηζηνιή ηεο ακνηβήο γηα εξγαζία θαη κείσζε ησλ απνδνρψλ ησλ εξγαδνκέλσλ ζηνλ δεκφζην αιιά θαη ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα θαηαγξάθεηαη ζε πξφζθαηα ζηνηρεία ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο θαη ηεο Eurostat. χκθσλα κε ηα ζηνηρεία απηά, γηα ην πξψην ηξίκελν ηνπ 2011, ην θφζηνο αλά ψξα εξγαζίαο ζηελ Διιάδα ππνρψξεζε θαηά -6,8% ζε ζρέζε κε ην ίδην δηάζηεκα πέξπζη, φηαλ ν κέζνο φξνο ζηελ Δπξσδψλε απμήζεθε θαηά 2,6% θαη ζην ζχλνιν ηεο ΔΔ ησλ 27 θαηά 2,7%. Πξφθεηηαη γηα ηε κεγαιχηεξε κείσζε ηνπ θφζηνπο εξγαζίαο ζηελ ΔΔ. Δηδηθφηεξα, νη απνδνρέο ησλ εξγαδνκέλσλ ην πξψην ηξίκελν θέηνο κεηψζεθαλ ζηε ρψξα καο θαηά - 6,2%, έλαληη αχμεζεο 2,3% ζηελ Δπξσδψλε θαη 2,6% ζηελ ΔΔ ησλ 27. Αθφκε κεγαιχηεξε κείσζε ζεκεηψζεθε ζηα κε κηζζνινγηθά θφζηε, φπνπ ην πξψην ηξίκελν θέηνο, είρακε κείσζε θαηά -9,3%, φηαλ ζε Δπξσδψλε θαη ΔΔ ησλ 27 ζεκεηψζεθαλ απμήζεηο 3,6% θαη 3,5%. Καη ζε απηήλ ηελ πεξίπησζε, σζηφζν, ε Διιάδα αλαδείρζεθε πξσηαζιήηξηα, θαηαιακβάλνληαο ηελ πξψηε ζέζε ζηελ πεξηθνπή ηνπ κε κηζζνινγηθνχ θφζηνπο κε ηαπηφρξνλε κείσζε ησλ απνδνρψλ. 10
Απμάλεηαη ε νηθνλνκηθή κεηαλάζηεπζε απφ ηελ Διιάδα πξνο ηελ ππφινηπε Δπξψπε Μηζφ αηψλα κεηά ην κεγάιν θχκα θπγήο Διιήλσλ εξγαηψλ/ηξηψλ θπξίσο πξνο Γεξκαλία, Απζηξαιία θαη ΖΠΑ, έλα λέν θχκα λέσλ κεηαλαζηψλ είλαη έηνηκν λα μεληηεπηεί πξνο αλαδήηεζε εξγαζίαο. Ήδε ην πξψην πεληάκελν ηνπ 2011, ζχκθσλα κε ηελ επξσπατθή πχιε Europass, ν αξηζκφο ησλ Διιήλσλ πνπ ζπκπιήξσζε ην επξσπατθφ βηνγξαθηθφ ζπλνιηθά 35.349 άηνκα- μεπέξαζε ηνλ αξηζκφ πνπ αληηζηνηρνχζε γηα νιφθιεξν ην 2009 πνπ ήηαλ 32.267 θαη αλακέλεηαη πνιχ ζχληνκα λα ππεξθεξάζεη θαη ην 2010 (46.432). Ο κεγαιχηεξνο αξηζκφο ζπκπιήξσζεο βηνγξαθηθψλ πξνέξρεηαη απφ ηηο ειηθίεο 26 έσο 30 εηψλ (12.629 άηνκα), ηηο ειηθίεο δειαδή πνπ νη λένη νινθιεξψλνληαο ηηο ζπνπδέο ηνπο ή κε ζρεηηθά κηθξή εξγαζηαθή εκπεηξία εηζέξρνληαη ή δηεθδηθνχλ λα παξακείλνπλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Ο αξηζκφο ησλ Διιήλσλ (φρη θαη αλάγθε κφλν ησλ λέσλ) πνπ ζα αλαδεηήζνπλ δνπιεηά ζην εμσηεξηθφ αλακέλεηαη λα απμεζεί ξαγδαία ην πξνζερέο δηάζηεκα. Νέα κείσζε θαηαζέζεσλ ζηελ Διιάδα ηνλ Μάην Νέα κείσζε, γηα πέκπην ζπλερή κήλα, ηεο ηάμεσο ηνπ 2,5% (ή 4,9 δηζ. επξψ), ζεκείσζαλ νη ηξαπεδηθέο θαηαζέζεηο λνηθνθπξηψλ θαη επηρεηξήζεσλ ηνλ Μάην ζε κεληαία βάζε, ζχκθσλα κε ηα ζηνηρεία πνπ αλαθνίλσζε ε Σξάπεδα ηεο Διιάδαο. Οη θαηαζέζεηο δηακνξθψζεθαλ ζηα 191,9 δηζ. επξψ ζηα ηέιε Μαΐνπ, απφ 196,8 δηζ. επξψ ηνλ Απξίιην. Απφ ηελ αξρή ηνπ 2011 νη θαηαζέζεηο έρνπλ ππνρσξήζεη θαηά 17,7 δηζ. επξψ πεξίπνπ, ελψ απφ ηηο αξρέο ηνπ 2010 ε κείσζε είλαη ηεο ηάμεσο ησλ 46,6 δηζ. επξψ. Νέα αχμεζε ηεο εμάξηεζεο ησλ ειιεληθψλ ηξαπεδψλ απφ ηελ ΔΚΣ Αμηνζεκείσηε επηδείλσζε θαηαγξάθεη ε ξεπζηφηεηα ησλ ειιεληθψλ ηξαπεδψλ κε απνηέιεζκα ηνλ Μάην λα ζηξαθνχλ εθ λένπ θαη καδηθά ζηελ ΔΚΣ. πγθεθξηκέλα, ζην ηέινο Μαΐνπ, ε ρξεκαηνδφηεζε απφ ηελ ΔΚΣ έθζαζε ζην πνζφ ησλ 97,53 δηζ. επξψ έλαληη 86,85 δηζ. επξψ ηνπ Απξηιίνπ. Ζ αχμεζε θαηά 10,7 δηζ. επξψ ζε έλα κήλα, αληηζηαζκίδεη ηε κείσζε θαηά 10,85 δηζ. επξψ απφ ηελ αξρή ηνπ έηνπο θαη σο ην ηέινο Απξηιίνπ. εκεηψλεηαη φηη γηα ηελ άληιεζε ησλ θεθαιαίσλ, νη Σξάπεδεο έδσζαλ εγγπήζεηο ζηελ ΔΚΣ χςνπο 141,83 δηζ. επξψ. Σξαπεδηθέο πεγέο παξαδέρνληαη φηη ζρεδφλ παξφκνηα είλαη ε θαηάζηαζε θαη ηνλ Ηνχλην κε ηνλ ζπλνιηθφ δαλεηζκφ λα πξνζεγγίδεη ηα 100 δηζ επξψ. ε χςνο ξεθφξ ηα κε εμππεξεηνχκελα δάλεηα χκθσλα κε δεκνζηνγξαθηθέο πιεξνθνξίεο ζε επίπεδα ξεθφξ θηλνχληαη ηα θαζπζηεξνχκελα δάλεηα παξά ηελ δηαξθή πξνζπάζεηα ησλ ειιεληθψλ ηξαπεδψλ λα ηα αλαδηαξζξψζνπλ. Ο ζπλνιηθφο δείθηεο δαλείσλ ζε θαζπζηέξεζε ην πξψην εμάκελν ηνπ 2011 θπκαίλεηαη γχξσ ζην 14%, πνζνζηφ πνπ νη εθηηκήζεηο ην έθεξαλ γηα ην ζχλνιν ηνπ ηξέρνληνο έηνπο. Αλά θαηεγνξία ηα θαζπζηεξνχκελα δάλεηα δηακνξθψλνληαη σο εμήο: ηα ζηεγαζηηθά ζην 11-12% (πεξίπνπ 8 δηζ. ζε ζχλνιν 11
79,8 δηζ. επξψ), ηα θαηαλαισηηθά ζην 23% (δειαδή 7,8 δηζ. ζε ζχλνιν 33,9 δηζ. επξψ) θαη ηα επηρεηξεκαηηθά ζην 9% (10 δηζ. επξψ). χκθσλα κε εθηηκήζεηο ηξαπεδηθψλ ζηειερψλ ν δείθηεο κε εμππεξεηνχκελσλ δαλείσλ αλακέλεηαη ζην ηέινο ηνπ έηνπο λα θηάζεη ζην 16%, ίζσο θαη πςειφηεξα. χκθσλα κε ηηο ίδηεο πιεξνθνξίεο νη ηξαπεδίηεο δεηνχλ απφ ηελ θπβέξλεζε ηελ ζηαδηαθή άξζε ησλ απαγνξεχζεσλ ζηνπο πιεηζηεξηαζκνχο. εκεηψλεηαη φηη ζήκεξα ππάξρνπλ πεξίπνπ 1 εθαηνκκχξην ππνζήθεο «εθ ησλ νπνίσλ ην 20% είλαη πξνβιεκαηηθφ, δειαδή 150.000 κε 200.000 αθίλεηα έρνπλ επηζηξέςεη ζην ηξαπεδηθφ ζχζηεκα», αλαθέξεη πςειφβαζκν ζηέιερνο ηξάπεδαο θαη ζπλερίδεη: "Έρνπκε δεηήζεη, άηππα, απφ ηελ θπβέξλεζε λα δεη ην ζέκα κε ηδηαίηεξε πξνζνρή θαη ζηαδηαθά λα αλνίμεη ηνπο πιεηζηεξηαζκνχο έηζη ψζηε ε αγνξά λα εθηνλσζεί ζηγά-ζηγά. Κη απηφ γηαηί φηαλ ζα γίλεη ε άξζε ηφηε ζα δνχκε θξαρ ζηελ αγνξά αθηλήησλ θαη ζα ζπκπαξαζχξεη θαη ην ηξαπεδηθφ ζχζηεκα". Δγθιεκαηηθή ε θπβεξλεηηθή πνιηηηθή γηα ηε δεκφζηα πγεία ε ζπλέληεπμε Σχπνπ ηεο Οκνζπνλδίαο Δλψζεσλ Ννζνθνκεηαθψλ Γηαηξψλ Διιάδαο (ΟΔΝΓΔ), ν πξφεδξφο ηεο αλέθεξε φηη 2.500 αζζελείο ράλνπλ θάζε ρξφλν ηε δσή ηνπο έμσ απφ θιεηζηέο θιίλεο κνλάδσλ εληαηηθήο ζεξαπείαο (ΜΔΘ) θαη ζεκείσζε φηη "νη ζάλαηνη ζα απμεζνχλ αλαινγηθά κεηά ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ θιηλψλ ΜΔΘ. Πξφθεηηαη γηα εγθιεκαηηθή πνιηηηθή". Ο ίδηνο πξνεηδνπνίεζε φηη ε πνιηηηθή εγεζία ηνπ ππνπξγείνπ Τγείαο εηνηκάδεη ηελ απφιπζε 9.000 γηαηξψλ θαη 26.000 λνζειεπηψλ, ελψ παξαπνηεί ηα ζηαηηζηηθά ζηνηρεία γηα ηηο ππνδνκέο δεκφζηαο πγείαο, ψζηε λα πεξηνξηζηνχλ νη αληηδξάζεηο γηα ηηο ζρεδηαδφκελεο ζπγρσλεχζεηο. Τπελζπκίδνπκε φηη ζην Μεζνπξφζεζκν γηα ηα έηε 2011-15 πξνβιέπνληαη πεξηθνπέο γηα δαπάλεο δεκφζηαο πγείαο δεκνζηνλνκηθνχ απνηειέζκαηνο 2 δηο επξψ, ην νπνίν ζεκαίλεη φηη νη πφξνη γηα ηε δεκφζηα πγεία ζην ζχλνιν ηεο πεληαεηίαο πξνγξακκαηίδεηαη λα κεησζνχλ θαηά 6,45 δηο επξψ. Πνηέ άιινηε δελ ππήξραλ πεξηζζφηεξνη εθαηνκκπξηνχρνη ζηνλ θφζκν χκθσλα κε πξφζθαηε έθζεζε ηεο Merrill Lynch Wealth Management θαη ηεο Capgemini, ην 2010 ν αξηζκφο ησλ εθαηνκκπξηνχρσλ (κεηξψληαο ζε δνιάξηα) απμήζεθε θαηά 8,3% θηάλνληαο ηα 10,9 εθαηνκκχξηα. Αθφκα θαη πξηλ απφ ηελ θξίζε, νη εθαηνκκπξηνχρνη ήηαλ ιηγφηεξνη (10,1 εθαηνκκχξηα ην 2007). Ζ ζπλνιηθή ηνπο πεξηνπζία αλέξρεηαη ζηα 42.700 δηζεθαηνκκχξηα δνιάξηα! ηελ Δπξψπε, ν αξηζκφο ησλ εθαηνκκπξηνχρσλ απμήζεθε πέξπζη θαηά 6,3% θαη ην ζχλνιν ησλ πεξηνπζηψλ ηνπο αλέξρεηαη ζηα 10.200 δηζ. δνι. ΖΠΑ, Ηαπσλία θαη Γεξκαλία θηινμελνχλ απφ κφλεο ηνπο ην 53% ησλ εθαηνκκπξηνχρσλ παγθνζκίσο. 12
[3] ΠΑΡΑΣΖΡΖΣΖΡΗΟ ΚΟΗΝΩΝΗΚΖ ΚΑΗ ΔΡΓΑΗΑΚΖ ΠΟΛΗΣΗΚΖ Δπηκέιεηα: Γ. Δπζηαζφπνπινο, Α. Καςάιεο & Β. Κνπκαξηαλφο Σν Παξαηεξεηήξην Κνηλσληθήο θαη Δξγαζηαθήο Πνιηηηθήο έρεη δχν ζθέιε: (α) Θέκαηα πνπ ζρεηίδνληαη επξχηεξα κε ηελ ππεξάζπηζε ηνπ δεκφζηνπ ρψξνπ θαη ησλ δεκνζίσλ αγαζψλ: θαηαγξαθή θαη ηεθκεξίσζε ησλ ζπλεπεηψλ ησλ εκπνξεπκαηνπνίεζεο αιιά θαη αλάδεημε θνηλσληθψλ «θαιψλ πξαθηηθψλ» θαη αγψλσλ γηα ηελ επαλνηθεηνπνίεζε ηνπ δεκφζηνπ πινχηνπ. (β) Θέκαηα πνπ αθνξνχλ ηηο εξγαζηαθέο ζρέζεηο ζηελ επνρή ηνπ κλεκνλίνπ, αιιά θαη δεηήκαηα επξχηεξεο θνηλσληθήο ζπλνρήο, φπσο ε θηψρεηα, ν απνθιεηζκφο, ε μελνθνβία θ.ά. ΓΑΝΔΗΟΛΖΠΣΔ, ΣΡΑΠΔΕΔ & ΥΡΖΜΑΣΟΠΗΣΩΣΗΚΟ ΣΟΜΔΑ Σν Παξαηεξεηήξην Κνηλσληθήο Πνιηηηθήο εζηηάδεη ζηελ παξνχζα έθδνζε ηνπ Δλεκεξσηηθνχ Γειηίνπ ζε κηα ζεηξά εμειίμεσλ πνπ ιακβάλνπλ ρψξα ζηελ Διιάδα θαη ζην εμσηεξηθφ ζηνλ ρξεκαηνπηζησηηθφ ηνκέα. Δηδηθφηεξα, ζε πξψην ζηάδην, παξαηίζεληαη πιεξνθνξίεο (α) γηα λέεο θαηαρξεζηηθέο πξαθηηθέο ησλ ηξαπεδψλ ζηελ Διιάδα έλαληη ησλ δαλεηνιεπηψλ πνπ είηε θαζπζηεξνχλ είηε αδπλαηνχλ λα εμππεξεηήζνπλ ηα δάλεηά ηνπο (β) γηα ηηο απνθάζεηο θαη εμειίμεηο απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ λφκνπ γηα ηα ππεξρξεσκέλα λνηθνθπξηά. ε δεχηεξν ζηάδην, παξνπζηάδνληαη πξφζθαηεο πξσηνβνπιίεο απφ ην εμσηεξηθφ κε ζέκα ηνλ θνηλσληθφ έιεγρν θαη εθδεκνθξαηηζκφ ηνπ ηξαπεδηθνχ ηνκέα. [3.Α] ΚΑΣΑΥΡΖΣΗΚΔ ΠΡΑΚΣΗΚΔ ΣΡΑΠΔΕΩΝ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΝΟΜΟΤ 3869.2010 «ΈΞΟΓΑ ΚΑΘΤΣΔΡΖΖ» Ο πλήγνξνο ηνπ Καηαλαισηή αλαθνίλσζε ζηηο 27/6/2011 ηα απνηειέζκαηα απηεπάγγειηεο έξεπλαο γηα ηα «έμνδα θαζπζηέξεζεο» πνπ ρξεψλνληαη ζηνπο δαλεηνιήπηεο θαη θαηφρνπο πηζησηηθψλ θαξηψλ γηα ππεξήκεξεο νθεηιέο 2 (ζηνλ παξαθάησ πίλαθα παξαηίζεληαη ηα έμνδα αλά θαηεγνξία δαλείνπ). Όπσο παξαηεξείηαη, ηα έμνδα απηά θπκαίλνληαη απφ 8 επξψ γηα θαηαλαισηηθφ δάλεην κέρξη θαη 120 επξψ γηα επηρεηξεκαηηθφ αλνηθηφ αιιειφρξεν ινγαξηαζκφ. χκθσλα κε ζρεηηθφ άξζξν ηεο Διεπζεξνηππίαο (28/6/2011) 3, επηζηνιή ηξάπεδαο θαιεί ηνπο πειάηεο λα παξαιάβνπλ «αληίγξαθν ηνπ ζρεηηθνχ παξαξηήκαηνο, ην νπνίν απνηειεί πιένλ εληαίν θείκελν κε ηε χκβαζή ηνπο» (ε ηξάπεδα δελ θαηνλνκάδεηαη αιιά ε ΔΚΠΟΗΕΩ ζε αλαθνίλσζή ηεο αλαθέξεη ηελ MILLENIUM). Ζ δηθαηνιφγεζε ηεο πξφζζεηεο ρξέσζεο πνπ επηβάιιεηαη έπεηηα απφ 7 εκέξεο θαζπζηέξεζεο έγθεηηαη ζην 2 http://www.synigoroskatanaloti.gr/docs/press/2011-06-27.%ce%94%ce%a4- %CE%95%CE%9E%CE%9F%CE%94%CE%91%20%CE%9A%CE%91%CE%98%CE%A5%CE% A3%CE%A4%CE%95%CE%A1%CE%97%CE%A3%CE%97%CE%A3%20%CE%94%CE%91%C E%9D%CE%95%CE%99%CE%A9%CE%9D.pdf 3 http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=288440 13
γεγνλφο φηη «ε αχμεζε ηνπ αξηζκνχ ησλ ιεμηπξφζεζκσλ νθεηιψλ έρεη νδεγήζεη ζε αχμεζε ηνπ θφζηνπο παξαθνινχζεζεο θαη δηαρείξηζεο» ησλ δαλείσλ. Μελαία Έμνδα Καζπζηέξεζεο Πεγή: Διεπζεξνηππία Με βάζε ηελ έξεπλα ηνπ πλεγφξνπ ηνπ Καηαλαισηή, πξνθχπηνπλ νη αθφινπζεο παξαηεξήζεηο: Οη ελ ιφγσ ρξεψζεηο επηβιήζεθαλ επί ην πιείζηνλ κεηαγελέζηεξα, ζε ελεξγείο ζπκβάζεηο δαλείσλ, πηζηψζεσλ θαη πηζησηηθψλ θαξηψλ ζηηο νπνίεο δελ ζπκπεξηιακβάλνληαλ ζηνπο ππνγεγξακκέλνπο απφ ηα ζπλαιιαζζφκελα κέξε φξνπο, ζπληζηψληαο θαηά ηνλ ηξφπν απηφ κνλνκεξή ηξνπνπνίεζε ησλ ζπκβαηηθψλ ηνπο φξσλ. Ζ ελ ιφγσ ρξέσζε επηβάιιεηαη παξάιιεια κε ηελ επηβνιή ηφθσλ ππεξεκεξίαο νη νπνίνη πξνθχπηνπλ γηα ηνλ ίδην αθξηβψο ιφγν (θαζπζηέξεζε εκπξφζεζκεο θαηαβνιήο) επηβαξχλνληαο κε ηνλ ηξφπν απηφ δηπιά ηνλ ππεξήκεξν νθεηιέηε δαλείνπ, πίζησζεο ή πηζησηηθήο θάξηαο. Ο πλήγνξνο ηνπ Καηαλαισηή ζεκεηψλεη φηη νη φξνη κε ηνπο νπνίνπο επηβάιινληαη «έμνδα θαζπζηέξεζεο» ζε ππεξήκεξνπο νθεηιέηεο, πιένλ ησλ ηφθσλ ππεξεκεξίαο πνπ ηνπο θαηαινγίδνληαη, είλαη θαηαρξεζηηθνί γηαηί παξαβηάδνπλ ηελ αξρή ηεο δηαθάλεηαο θαη δηαηαξάζζνπλ ηελ ηζνξξνπία ησλ δηθαησκάησλ θαη ππνρξεψζεσλ ησλ ζπκβαιινκέλσλ εηο βάξνο ησλ θαηαλαισηψλ. Δηδηθφηεξα, ζεκεηψλεηαη φηη νη ζρεηηθέο ρξεψζεηο πνπ εηζπξάηηνληαη απφ ηηο ειιεληθέο ηξάπεδεο επηβάιινληαη θαηαρξεζηηθά θαηά παξάβαζε ηνπ Ν. 2251/1994 πεξί πξνζηαζίαο ησλ θαηαλαισηψλ θαη ησλ αξρψλ ηεο θαιήο πίζηεο θαη ησλ ζπλαιιαθηηθψλ εζψλ. εκεηψλεηαη φηη κε ηελ ελ ιφγσ «παξάλνκε ζπκπεξηθνξά νη ηξάπεδεο γίλνληαη αδηθαηνιφγεηα πινπζηφηεξεο εηο βάξνο ηεο πεξηνπζίαο ησλ θαηαλαισηψλ-δαλεηνιεπηψλ θαηά ηα αληίζηνηρα πνζά εμφδσλ». Ο πλήγνξνο ηνπ Καηαλαισηή κε βάζε ηα παξαπάλσ θαιεί ηελ Διιεληθή Έλσζε Σξαπεδψλ λα παξέκβεη ζηα κέιε ηεο γηα λα παχζνπλ λα ρξεψλνπλ ηα παξαπάλσ έμνδα θαζπζηέξεζεο θαη λα ηνπο επηζηξέςνπλ ηα εηζπξαρζέληα πνζά σο 14
αρξεσζηήησο θαηαβιεζέληα θαζψο θαη ηελ Σξάπεδα ηεο Διιάδνο λα πξνβεί ζε έιεγρν γηα ηε δηαπίζησζε ηπρφλ παξαβάζεσλ ηνπ ηξαπεδηθνχ θαλνληζηηθνχ πιαηζίνπ θαη ηελ επηβνιή θπξψζεσλ εληφο ησλ αξκνδηνηήησλ ηεο. Σν ελ ιφγσ έγγξαθν θνηλνπνηήζεθε επίζεο θαη ζηελ Δπηηξνπή Αληαγσληζκνχ γηα λα πξνβεί ζε έξεπλα γηα ηπρφλ χπαξμε ελαξκνληζκέλεο πξαθηηθήο κεηαμχ ησλ Σξαπεδψλ θαη ζηε Γεληθή Γξακκαηεία Καηαλαισηή πξνθεηκέλνπ λα πξνβεί ζε έιεγρν γηα δηαπίζησζε παξαβάζεσλ ηνπ Ν.2251/1994 θαη ηελ επηβνιή πξνζηίκσλ, βάζεη ησλ αξκνδηνηήησλ ηεο. Σνθνγιπθηθά θπθιψκαηα Ο πλήγνξνο ηνπ Καηαλαισηή αλαθνίλσζε επίζεο ζηηο 24/5/2011 ηα πνξίζκαηα απηεπάγγειηεο έξεπλαο γηα κηα κνξθή ηνθνγιπθηθνχ θπθιψκαηνο πνπ ιακβάλεη ηελ νλνκαζία «γξαθεία δηεθπεξαίσζεο θαη πξνψζεζεο δαλεηαθψλ ππνζέζεσλ» 4. πλνπηηθά, μερσξίδνπλ ηα αθφινπζα ζηνηρεία: Οκάδα-ζηφρν ησλ «γξαθείσλ» απηψλ θαζίζηαληαη πνιίηεο κε άκεζεο θαη πηεζηηθέο νηθνλνκηθέο αλάγθεο, νη νπνίνη έρνπλ εμαληιήζεη ηα πεξηζψξηα ηξαπεδηθνχ δαλεηζκνχ, εμαθνινπζνχλ σζηφζν λα δηαζέηνπλ ελεξγέο πηζησηηθέο θάξηεο, αζρέησο ηνπ πηζησηηθνχ ηνπο ππνινίπνπ θαη αλεμάξηεηα απφ ην αλ είλαη ππεξρξεσκέλεο ή θαη απιήξσηεο γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα. Πνιίηεο πνπ έρνπλ έξζεη ζε επαθή κε ηέηνηα «γξαθεία» κε ζθνπφ λα δαλεηζηνχλ ρξήκαηα σζνχληαη ζηελ πξαγκαηνπνίεζε αγνξψλ πξντφλησλ κεγάιεο αμίαο απφ θαηαζηήκαηα (ζπλήζσο ειεθηξνληθψλ θαη ειεθηξηθψλ εηδψλ) κε ηηο πηζησηηθέο ηνπο θάξηεο. Μεηά ηελ νινθιήξσζε ηεο αγνξαπσιεζίαο ησλ πξντφλησλ, ηα «γξαθεία» ηα θξαηνχλ ζηελ θαηνρή ηνπο, θαηαβάιινληαο ζηνπο ελδηαθεξφκελνπο ζε κεηξεηά έλα πνζνζηφ κφλν (ζπλήζσο ην 50%) ηεο ζπλνιηθήο ρξέσζεο πνπ έρνπλ θάλεη ζηελ πηζησηηθή ηνπο θάξηα. Οη ελδηαθεξφκελνη ιακβάλνπλ κε απηφλ ηνλ ηξφπν πξάγκαηη ην ρξεκαηηθφ πνζφλ πνπ έρνπλ επείγνπζα αλάγθε, ζηελ νπζία φκσο έρνπλ θαηαζηεί καθξνρξφληνη νθεηιέηεο ηνπ δηπιάζηνπ θαη πιένλ πνζνχ ζηηο ηξάπεδέο ηνπο. Ζ δηθηχσζε απηψλ ησλ "γξαθείσλ" θαη ε δξάζε ηνπο είλαη παλειιαδηθή, δηαζέηνληαο εθπξνζψπνπο ζε φιεο ζρεδφλ ηηο πεξηνρέο ηεο ρψξαο. Σα ζηνηρεία επηθνηλσλίαο πνπ δίλνπλ πεξηιακβάλνπλ σο επί ην πιείζηνλ θηλεηά ή ζηαζεξά ηειέθσλα, πνπ φκσο δελ είλαη θαηαρσξεκέλα ζε δεκφζηνπο ηειεθσληθνχο θαηαιφγνπο, ζρεδφλ πνηέ σζηφζν ηαρπδξνκηθά ζηνηρεία θπζηθήο έδξαο, θαζηζηψληαο θαη' απηφλ ηνλ ηξφπν εμαηξεηηθά δχζθνιν ηνλ εληνπηζκφ ηνπο. Σν θέξδνο ησλ ελ ιφγσ «γξαθείσλ» πνπ πξνθχπηεη απφ ηε δξάζε ηνπο είλαη πξνθαλψο δπζαλάινγν πξνο ηελ παξνρή πνπ ηειηθψο ιακβάλνπλ νη ζπλαιιαρζέληεο καδί ηνπο πνιίηεο. 4 http://www.synigoroskatanaloti.gr/docs/press/2011-05-24.%ce%94%ce%a4- %CE%A3%CF%8D%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7- %CE%A4%CE%BF%CE%BA%CE%BF%CE%B3%CE%BB%CF%85%CF%86%CE%AF%CE%B1.pdf 15
Σα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο ηνπ πλεγφξνπ ηνπ Καηαλαισηή δηαβηβάζηεθαλ ζηελ Πξντζηακέλε ηεο Δηζαγγειίαο Πξσηνδηθψλ Αζελψλ, θα Διέλε Ράηθνπ, κε ην εξψηεκα ηεο δηεξεχλεζεο δηάπξαμεο ηνπ πνηληθνχ αδηθήκαηνο ηεο θαη' επάγγεικα ηνθνγιπθίαο. Δπηζεκαίλεηαη ζην Γειηίνπ Σχπνπ ηνπ πλεγφξνπ ηνπ Καηαλαισηή φηη νη κεζνδεχζεηο πνπ κεηέξρνληαη ηα ζπγθεθξηκέλα "γξαθεία" είλαη πξνδήισο αζέκηηεο, αθνχ εθκεηαιιεχνληαη ηελ πηεζηηθή αλάγθε ησλ πνιηηψλ γηα δαλεηζκφ πνπ ηνπο θάλεη επάισηνπο, επηθέξνληαο ελ ηέιεη ζνβαξφηαηεο αξλεηηθέο ζπλέπεηεο ζηελ ηδησηηθή θαη νηθνλνκηθή ηνπο δσή, δεδνκέλνπ φηη απηήο ηεο κνξθήο εμσηξαπεδηθφο δαλεηζκφο απνηειεί πξφζθαηξε κφλν ιχζε ζηα επείγνληα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεησπίδνπλ, φκσο ζηελ νπζία ζε βάζνο ρξφλνπ ηνχο δεκηνπξγεί πνιιά πεξηζζφηεξα θαη ζνβαξφηεξα. Δηζπξαθηηθέο εηαηξίεο Γεκνζίεπκα ηεο Καζεκεξηλήο (19/6/2011) θαηαγγέιιεη λέεο θαηαρξεζηηθέο πξαθηηθέο εηζπξαθηηθψλ εηαηξηψλ 5. Αθνινπζνχλ απνζπάζκαηα ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ άξζξνπ: Απμάλνληαη ηα θξνχζκαηα φπνπ νη ππάιιεινη εηζπξαθηηθψλ εηαηξεηψλ εκθαλίδνληαη σο ζπλεξγάηεο δηθεγνξηθψλ γξαθείσλ, πξνθεηκέλνπ λα αζθήζνπλ αζθπθηηθέο πηέζεηο, ελψ πνιιέο θνξέο εθπέκπνπλ θαη απεηιέο πξνο ηνπο κηθξνθεηιέηεο, ιέγνληαο ηνπο φηη ζα εθδνζνχλ ζε βάξνο ηνπο δηαηαγέο πιεξσκψλ ή ζα ιεθζνχλ αζθαιηζηηθά κέηξα, θ.ιπ. Οξηζκέλεο εηζπξαθηηθέο εηαηξείεο ζηελ νπζία «ελνηθηάδνπλ» ην νλνκαηεπψλπκν λέσλ, θαηά θαλφλα, δηθεγφξσλ θαη ελ ζπλερεία νη ππάιιεινί ηνπο ηειεθσλνχλ ζε κηθξνθεηιέηεο σο ζπλεξγάηεο ησλ δηθεγνξηθψλ απηψλ γξαθείσλ, επηθαινχκελνη ην φλνκα ηνπ δηθεγφξνπ. Παξάιιεια, νη ππάιιεινη ησλ εηζπξαθηηθψλ εηαηξεηψλ θαινχλ ηειεθσληθά αιιά θαη ζε θηλεηά ηειέθσλα ηνπο κηθξνθεηιέηεο πνιχ πξηλ ηελ εκεξνκελία ιήμε ηεο δφζεο, ελδηακέζσο θαη ιίγν πξηλ ηελ πξνβιεπφκελε εκεξνκελία, αθφκε θαη ζε αθαηάιιειεο ψξεο (ψξεο θνηλήο εζπρίαο θ.ιπ.) ή ζε επαγγεικαηηθνχο ρψξνπο πνπ ν κηθξνθεηιέηεο δελ κπνξεί λα κηιήζεη. Δίλαη κφληκν θαηλφκελν πιένλ νη ππάιιεινη ησλ εηζπξαθηηθψλ εηαηξεηψλ λα κελ θιείλνπλ ην ηειέθσλν εάλ δελ εθκαηεχζνπλ απφ ηνλ νθεηιέηε ηελ εκεξνκελία θαηαζέζεηο (θαζπζηεξνχκελεο ή κε) ηεο δφζεηο ζηελ Σξάπεδα. Ζ δε ζπκπεξηθνξά ησλ ππαιιήισλ απηψλ, πιένλ ηνπ φηη είλαη πηεζηηθή θαη απεηιεηηθή, ζηεξείηαη ησλ θαλφλσλ επγελείαο θαη θαιήο αγσγήο. Δθαξκνγή ηνπ λφκνπ γηα ηα ππεξρξεσκέλα λνηθνθπξηά Ζ πξψηε δηθάζηκνο γηα ηηο αηηήζεηο ππαγσγήο ζηνλ λφκν γηα ηα ππεξρξεσκέλα λνηθνθπξηά ζηα δηθαζηήξηα ηεο Θεζζαινλίθεο έιαβε ρψξα ζηηο 8 Ηνπλίνπ. Βάζεη ζρεηηθνχ δεκνζηεχκαηνο 6, πξνθχπηνπλ νη εμήο ελδηαθέξνπζεο επηζεκάλζεηο γηα ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο δηαδηθαζίαο θαη ηα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεησπίδνπλ νη δαλεηνιήπηεο: Οη ηξάπεδεο παξαζηάζεθαλ καδηθά ζηελ πξνζπάζεηά ηνπο λα απνξξηθζνχλ νη αηηήζεηο ησλ πνιηηψλ θαη ππέβαιαλ βξνρή δηθνλνκηθψλ ελζηάζεσλ. 5 http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathbreak_1_19/06/2011_395158 6 http://www.agelioforos.gr/default.asp?pid=7&ct=8&artid=98291 16
Παξάιιεια, επηδίσμαλ λα επηξξίςνπλ ηηο επζχλεο ζηνπο δαλεηνιήπηεο, κε εξσηήζεηο γηα ηνπο ιφγνπο ηνπ δαλεηζκνχ αιιά θαη ηεο ησξηλήο ηνπο αδπλακίαο σο πξνο ηελ εμππεξέηεζε ησλ δαλείσλ ηνπο. Ηδηαίηεξε επηζήκαλζε θαηά ηελ εθδίθαζε ησλ ππνζέζεσλ έγηλε γηα ηελ επζχλε ησλ ηξαπεδψλ απφ ηελ άθξηηε παξνρή δαλείσλ θαη πηζησηηθψλ θαξηψλ ρσξίο πξνεγνχκελν έιεγρν ηεο δπλαηφηεηαο απνπιεξσκήο ηνπο. Δθηηκάηαη φηη δελ ππήξμε θάπνηα νπζηαζηηθή ελίζρπζε ή βνήζεηα ησλ αηηνχλησλ απφ ηηο ελψζεηο θαηαλαισηψλ θαηά ην ζηάδην ηεο πξνδηθαζηηθήο απφπεηξαο ζπκβηβαζκνχ πνπ πξνβιέπεηαη θαη φηη ζε θακία πεξίπησζε δελ ππήξμε ζπκβηβαζηηθή επίιπζε ηεο δηαθνξάο νχηε θαη ζην αθξναηήξην, γεγνλφο πνπ θαηαδεηθλχεη ηε ζθιεξή θαη άθακπηε ζηάζε ησλ ηξαπεδψλ. πλνιηθά, εθηηκάηαη φηη είλαη αλαγθαία ή άκεζε απινπνίεζε ησλ δηαδηθαζηψλ πξνθεηκέλνπ λα κεησζεί ην θφζηνο θαζψο θαη λα ζπληνκεπηεί ε ρξνλνβφξα πξνδηθαζία πνπ δίλεη αθνξκέο γηα δηθνλνκηθέο θαη ηππνιαηξηθέο ελζηάζεηο ησλ ηξαπεδψλ ή θαη λα θαηαξγεζεί εληειψο θαζψο θαίλεηαη φηη νπδεκία ρξεζηκφηεηα έρεη ελ φςεη ηεο ζζελαξήο ηνπο άξλεζεο λα πξνβνχλ ζε νπνηνλδήπνηε ζπκβηβαζκφ κε ηνπο πνιίηεο. Με αθνξκή ηελ πξψηε δηθαζηηθήο απφθαζεο γηα ηα ππνρξεσκέλα λνηθνθπξηά (δηαγξαθή ρξεψλ 200.000 επξψ ππέξ ειηθησκέλνπ ζπληαμηνχρνπ), ε Γεληθή γξακκαηεία Καηαλαισηή εμέδσζε αλαθνίλσζε βάζεη ηεο νπνίαο 3.200 πνιίηεο έρνπλ ππνβάιεη αηηήζεηο δηθαζηηθήο δηεπζέηεζεο ζηα Δηξελνδηθεία 7. Ζ θαηαλαισηηθή νξγάλσζε ΔΚΠΟΗΕΩ ζεκεηψλεη απφ ηελ πιεπξά ηεο ηηο δπζιεηηνπξγίεο ηνπ λφκνπ φζνλ αθνξά ηελ πξνζηαζία ησλ δαλεηνιεπηψλ απφ πιεηζηεξηαζκνχο 1 εο θαηνηθίαο 8. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη θαηάζεζε ηεο αίηεζεο ζην Δηξελνδηθείν απφ ηνλ νθεηιέηε δελ επηθέξεη ηελ απηνδίθαηε αλαζηνιή θάζε θαηαδησθηηθνχ ή αζθαιηζηηθνχ κέηξνπ έλαληη ηεο θχξηαο ή κνλαδηθήο ηνπ θαηνηθίαο. Σν γεγνλφο απηφ, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ αξηζκεηηθή αλεπάξθεηα δηθαζηηθψλ ιεηηνπξγψλ θαη ππαιιήισλ ην θφζηνο άζθεζεο αζθαιηζηηθψλ κέηξσλ γηα ηελ πξνζηαζία ηεο αθίλεηεο πεξηνπζίαο πξνθαιεί ζνβαξά πξνβιήκαηα ζηνπο δαλεηνιήπηεο ηε ζηηγκή πνπ ε ζπκπεξηθνξά ησλ ηξαπεδψλ γίλεηαη νινέλα θαη πην επηζεηηθή, κηαο θη έρνπλ πξνζδηνξίζεη δεθάδεο πιεηζηεξηαζκνχο, ήδε απφ ηελ πξψηε Σεηάξηε ηνπ Ηνπιίνπ, ζηηο 6/7/2011. Γηα ηνλ ζπγθεθξηκέλν ιφγν ζπκπεξηιήθζεθε ξχζκηζε ζηνλ εθαξκνζηηθφ λφκν ηνπ Μεζνπξφζεζκνπ Πιαηζίνπ Γεκνζηνλνκηθήο Πξνζαξκνγήο πνπ παξαηείλεη ηελ αλαζηνιή πιεηζηεξηαζκψλ κέρξη ηηο 31/12/2011 9. Απφθαζε δηαγξαθήο ρξένπο ειηθησκέλνπ ζπληαμηνχρνπ 10 Με πξφζθαηε απφθαζε ηνπ Δηξελνδηθείνπ Αζελψλ, δηαγξάθνληαη ρξέε χςνπο 200.000 επξψ βάζεη ηνπ λφκνπ γηα ηα ππεξρξεσκέλα λνηθνθπξηά. πγθεθξηκέλα, ε απφθαζε αθνξά ειηθησκέλν ζπληαμηνχρν πνπ θξίζεθε ζε κφληκε αδπλακία λα εμνθιήζεη ην ζχλνιν ησλ νθεηιψλ ηνπ (222.000 επξψ) πξνο 9 ηξάπεδεο. Ζ απφθαζε ηνπ Δηξελνδηθείνπ εθδφζεθε ζηηο 28 Ηνπλίνπ 2011 θαη απνηειεί ζηελ νπζία ηελ 7 http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=290441 8 http://www.ekpizo.gr/deltio_tupou_22-6-11.html 9 http://www.efpolis.gr/filesbase/1307_sitefile-10496.pdf 10 http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=289679 17
πξψηε κε ηελ νπνία απνξξίθζεθαλ φιεο νη ελζηάζεηο ησλ αληίδηθσλ ηξαπεδψλ. Οη ηξάπεδεο αθνχ αξλήζεθαλ λα ζπκθσλήζνπλ ζε εμσδηθαζηηθφ ζπκβηβαζκφ, πξφβαιιαλ ηζρπξέο αληηζηάζεηο σο πξνο ην ελδερφκελν δηαγξαθήο ρξεψλ. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη επηρείξεζαλ αλεπηηπρψο λα βγάινπλ ζε πιεηζηεξηαζκφ ην ζπίηη ηνπ δαλεηνιήπηε (πξψηε θαηνηθία 73 η.κ. θαη αμίαο 124.000 επξψ), ππνζηεξίδνληαο φηη ε αίηεζε εμαίξεζεο απφ ηελ εθπνίεζε δελ έγηλε λφκηκα. Δθηηκάηαη σζηφζν φηη νη ηξάπεδεο δελ έρνπλ εμαληιήζεη φια ηα πεξηζψξηα πνπ ηνπο παξέρεη ν Νφκνο θαη ζεσξείηαη βέβαην φηη ζα πξνζθχγνπλ ζε δεχηεξν βαζκφ ψζηε ε ππφζεζε λα εμεηαζηεί απφ ηελ αξρή. * Ζ απφθαζε: «Απφ ηηο κεληαίεο θαηαβνιέο ηνπ αηηνχληνο γηα κηα ηεηξαεηία ζα θαιπθζεί κφλν κέξνο ησλ νθεηιψλ ηνπ θαη εηδηθφηεξα 14.880 επξψ, επί ζπλφινπ νθεηιψλ 222.220,86 επξψ, δειαδή απνκέλεη ππφινηπν 207.340,86 επξψ. Ζ ηθαλνπνίεζε ησλ ππφινηπσλ απαηηήζεσλ ησλ πηζησηψλ κε πεξαηηέξσ θαηαβνιέο πξνο δηάζσζε ηεο πξψηεο θαηνηθίαο, πνπ, ζχκθσλα κε ην λφκν, κπνξεί λα αλέιζεη κέρξη ην 85% ηεο εκπνξηθήο αμίαο ηνπ αθηλήηνπ, δειαδή κέρξη 105.400 επξψ, πρέπει να οριστεί στο ποσό των 37.200 εσρώ, αυού λήυθηκαν σπόψη η ηλικία τοσ αιτούντος, η τωρινή οικονομική τοσ κατάσταση και η μη προοπτική βελτίωσή της». * χκθσλα κε ηνλ δηθεγφξν ηνπ νθεηιέηε Γεκήηξε Λπξίηζε, «πξφθεηηαη γηα κηα κλεκεηψδε απφθαζε-ξάπηζκα γηα ηηο ηξάπεδεο θαη κε δεδνκέλν φηη δελ ππάξρεη πξνεγνχκελε λνκνινγηαθή εκπεηξία, ζα απνηειέζεη νδεγφ γηα ηελ πεξαηηέξσ εθαξκνγή ηνπ λφκνπ, θαζψο επηιχεη ζεκαληηθά εξκελεπηηθά δεηήκαηα». Δπηζθαιή δάλεηα ε άξζξν ηεο Ζκεξεζίαο παξαηίζεληαη ζηνηρεία θαη εθηηκήζεηο ηξαπεδηθψλ ζηειερψλ γηα ηελ εμέιημε ησλ επηζθαιψλ δαλείσλ 11. Δηδηθφηεξα, μερσξίδνπλ: Δθηηκάηαη φηη ζην ηέινο ηνπ 2011 ην πνζνζηφ ησλ επηζθαιψλ δαλείσλ επί ηνπ ζπλνιηθνχ δαλεηαθνχ ειιεληθνχ ραξηνθπιαθίνπ ησλ ηξαπεδψλ ζα αλέιζεη ζην 13% επί ηνπ ζπλνιηθνχ δαλεηαθνχ (έλαληη 10.4% ζην ηέινο ηνπ 2010). Σα κε εμππεξεηνχκελα δάλεηα ζρεδφλ δηπιαζηάζηεθαλ ζηελ πεξίνδν 2008-2010 (5,3% ην 2008). Σν 15% ησλ επηρεηξεκαηηθψλ ρνξεγήζεσλ ην 2010 ήηαλ επηζθαιή δάλεηα (δάλεηα ζπλνιηθνχ χςνπο 18,5 δηζ. επξψ). ηα θαηαλαισηηθά δάλεηα νη επηζθάιεηεο έθηαζαλ ην 20% ή 7 δηζ. επξψ. ρνιηαζκφο γηα ηελ ζπκπεξηθνξά ησλ ηξαπεδψλ θαη ησλ ΜΜΔ έλαληη ησλ δαλεηνιεπηψλ πνπ αδπλαηνχλ λα εμππεξεηήζνπλ ηα δάλεηά ηνπο Αλαπηχζζεηαη ζήκεξα εθ κέξνπο ησλ ηξαπεδψλ αιιά θαη κεξίδαο ησλ ΜΜΔ κηα πξνζπάζεηα επίξξηςεο ηεο ζπλνιηθήο επζπλψλ γηα ην πξφβιεκα ηεο ππεξρξέσζεο ζηα ίδηα ηα λνηθνθπξηά. Ζ ελ ιφγσ ζηξαηεγηθή επηδηψθεη λα απαιιάμεη ηηο ηξάπεδεο απφ ηηο αληηθεηκεληθέο επζχλεο ηνπο, ηφζν ζε κηθξννηθνλνκηθφ επίπεδν, φζνλ αθνξά ηελ αλεχζπλε πηζηνδνηηθή πνιηηηθή πνπ άζθεζαλ, φζν, ζπλνιηθφηεξα ζε καθξννηθνλνκηθφ επίπεδν (ε παγθφζκηα νηθνλνκηθή θξίζε είρε σο αθεηεξία ηηο ρξεκαηηζηηθέο αγνξέο). 11 http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=12336&subid=2&pubid=111367242 18
Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη θείκελν εξγαζίαο ηεο Σξάπεδαο ηεο Διιάδνο ζπζρεηίδεη ηνλ αξηζκφ κε εμππεξεηνχκελσλ δαλείσλ κε ηνπο δχν απηνχο παξάγνληεο 12. πγθεθξηκέλα, μερσξίδνπλ νη εμήο ζεκαληηθέο δηαπηζηψζεηο: Όπσο ήηαλ αλακελφκελν, ε επηβξάδπλζε ηεο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο επεξεάδεη ηνλ αξηζκφ κε εμππεξεηνχκελσλ δαλείσλ θαη εηδηθφηεξα ησλ επηρεηξεκαηηθψλ. Απηφ νθείιεηαη ζην φηη ην κηθξφ κέγεζνο ησλ ειιεληθψλ επηρεηξήζεσλ ηηο θαζηζηά πην επάισηεο ζε νηθνλνκηθέο δηαηαξαρέο. Ζ αχμεζε ηεο αλεξγίαο επεξεάδεη επίζεο ηελ ηθαλφηεηα εμππεξέηεζεο ησλ δαλείσλ, θπξίσο ησλ θαηαλαισηηθψλ θαη επηρεηξεκαηηθψλ. χκθσλα κε ηνπο εξεπλεηέο ηεο ΣηΔ, ην γεγνλφο απηφ απνδίδεηαη ζην φηη ηα ελππφζεθα ζηεγαζηηθά δάλεηα ρνξεγνχληαη ζε κεγαιχηεξν βαζκφ ζε δεκφζηνπο ππαιιήινπο θαη πςειφβαζκα ζηειέρε ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα πνπ δελ εθηίζεληαη ζηελ αλεξγία. Σα λνηθνθπξηά πνπ έρνπλ ιάβεη θαηαλαισηηθφ δάλεην δπζθνιεχνληαη λα αλαρξεκαηνδνηήζνπλ ην δάλεην ηνπο ιφγσ ηεο ζθιήξπλζεο ηεο πηζηνδνηηθήο πνιηηηθήο ησλ ηξαπεδψλ ζε πεξίνδν χθεζεο. Καηαγξάθεηαη ζπλνιηθά πςειή ζπζρέηηζε κεηαμχ ηνπ χςνπο ησλ κε εμππεξεηνχκελσλ δαλείσλ θαη ησλ νηθνλνκηθψλ επηδφζεσλ ηεο ηξάπεδαο. Με άιια ιφγηα, ηα κε εμππεξεηνχκελα δάλεηα νθείινληαη ζε θαθέο απνθάζεηο θαη πεληρξέο επηδφζεηο αλαθνξηθά κε ηελ δηνίθεζε ηεο ηξάπεδαο (ιαλζαζκέλε απνηίκεζε πηζησηηθψλ θηλδχλσλ, ππνζεθεπκέλσλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ, θαθή παξαθνινχζεζε δαλεηζηψλ, θιπ). πκπεξάζκαηα γηα ηελ πθηζηάκελε θαηάζηαζε γηα ηηο ηξάπεδεο θαη ηα ππεξρξεσκέλα λνηθνθπξηά Ζ κειέηε ηεο ΣηΔ δχλαηαη λα αμηνπνηεζεί ψζηε λα απνθαηαζηεζεί ζηε δεκφζηα ζπδήηεζε κηα ζεκειηψδεο δηαπίζησζε γηα ηα πξνβιήκαηα ησλ δαλεηνιεπηψλ: πξσηεχνπζα επζχλε γηα ην θαηλφκελν ησλ κε εμππεξεηνχκελσλ δαλείσλ έρεη ν ρξεκαηηζηηθφο ηνκέαο, είηε έκκεζα, κέζσ ησλ επηπηψζεσλ πνπ πξνθάιεζε ε χθεζε ζηα εηζνδήκαηα ησλ εξγαδνκέλσλ (θαη αλέξγσλ), είηε, άκεζα, ιφγσ αλεχζπλεο θαη ρακειήο πνηφηεηαο πηζηνδνηηθήο πνιηηηθήο. Οπνηαδήπνηε ζπδήηεζε θαη πξσηνβνπιία επίιπζεο ησλ πξνβιεκάησλ ησλ ππεξρξεσκέλσλ λνηθνθπξηψλ ζα πξέπεη σο εθ ηνχηνπ - γηα λα δηέπεηαη απφ ζηνηρεηψδνπο θαλφλεο θνηλσληθήο δηθαηνζχλεο- λα έρεη σο αθεηεξία ην ζπγθεθξηκέλν γεγνλφο. Οη ηξάπεδεο ζπλερίδνπλ λα επηδεηθλχνπλ ηελ ίδηα απερζή ζπκπεξηθνξά έλαληη ησλ πειαηψλ ηνπο φπσο, κεηαμχ άιισλ, θαηαρξεζηηθέο θαη παξάλνκεο πξαθηηθέο/ρξεψζεηο, αζπδνζία εηζπξαθηηθψλ εηαηξηψλ, απξνζπκία εμεχξεζεο ζπκβηβαζηηθψλ ιχζεσλ κε ηα ππνρξεσκέλα λνηθνθπξηά, δηεμαγσγή πιεηζηεξηαζκψλ, άξλεζε επηζηξνθήο θαηαρξεζηηθψλ εμφδσλ (π.ρ. «δαλείνπ) ζε πείζκα ησλ ζρεηηθψλ δηθαζηηθψλ απνθάζεσλ, θιπ. Γηα πεξαηηέξσ πιεξνθνξίεο γηα ζέκαηα ππεξρξέσζεο, απνθιεηζκνχ απφ ην ηξαπεδηθφ ζχζηεκα, θνηλσληθήο «αλεπζπλφηεηαο» ηξαπεδψλ, εηζπξαθηηθψλ εηαηξηψλ, 12 Louzis, P., Vouldis, A., Metaxas,V. (2010) Macroeconomic and bank-specific determinants of nonperforming loans in Greece: a comparative study of mortgage, business and consumer loan portfolios, Bank of Greece, Working Paper 118, September 2010. 19
εηαηξίεο επεμεξγαζίαο νηθνλνκηθψλ δεδνκέλσλ, θιπ, βιέπε ζρεηηθά: Απφ ηελ θνηλσληθή επζχλε ζηελ θνηλσληθή ρξεζηκφηεηα ησλ ηξαπεδψλ, δηαζέζηκν ζηελ ηζηνζειίδα http://www.slideshare.net/arilak16/book-koinoniki-euthiniforweb Καηαγξάθνληαη πξνβιήκαηα θαη θαζπζηεξήζεηο ζηελ εθαξκνγή ηνπ λφκνπ γηα ηα ππεξρξεσκέλα λνηθνθπξηά πνπ νθείινληαη ζε αλεπάξθεηα ησλ δηθαζηηθψλ αξρψλ αιιά θαη ζηελ αξλεηηθή ζηάζε ησλ ηξαπεδψλ. Σα παξαπάλσ πξνζηίζεληαη ζε ζεηξά πξνβιεκάησλ ηνπ ελ ιφγσ λφκνπ πνπ είραλ επηζεκαλζεί αλαιπηηθά ζε ζεκείσκα ηεο Δπηηξνπήο Μειεηψλ & Σεθκεξίσζεο ηεο Κ.Ο ηνπ ΤΡΗΕΑ (ην ζρεηηθφ θείκελν είλαη δηαζέζηκν εδψ), πλνιηθά, ζα πξέπεη λα παξαθνινπζεζεί ε αληίδξαζε ησλ ηξαπεδψλ θαη ηεο Διιεληθήο Έλσζεο Σξαπεδψλ ζηελ απφθαζε-ζηαζκφ γηα δηαγξαθή ρξένπο χςνπο 200.000 επξψ αιιά θαη ηεο απφθαζεο αθχξσζεο 2/3 ηνπ ρξένπο αγξφηε ηνπ Ννκνχ Μαγλεζίαο ιφγσ εζθαικέλνπ θαη κε λφκηκνπ ηξφπνπ ππνινγηζκνχ ησλ «παλσηνθηψλ» 13. Θα πξέπεη ηέινο λα ζεκεησζεί φηη ε ζθιήξπλζε ηεο ζηάζεο ησλ ηξαπεδψλ ιακβάλεη ρψξα ηε ζηηγκή πνπ ε θπβέξλεζε εηνηκάδεηαη λα πξνρσξήζεη ζε πψιεζε ησλ ελαπνκελφλησλ κεηνρψλ ηεο ζηνλ ηξαπεδηθφ ηνκέα, εμαζζελίδνληαο αθφκα πεξηζζφηεξν ηελ ηθαλφηεηά γηα άκεζε θαη νπζηαζηηθή παξέκβαζε ζηνλ θξίζηκν απηφ πεδίν ηεο νηθνλνκίαο. Σέινο, πξέπεη λα ηνληζηεί φηη ε δέζκε λνκνζεηηθψλ πξσηνβνπιηψλ ηεο θπβέξλεζεο γηα ηελ ξχζκηζε ησλ ηξαπεδψλ πξαθηηθψλ πνπ είρε αλαγγειζεί επί ππνπγείαο Λ.Καηζέιε νπδέπνηε νινθιεξψζεθε. Έηζη, αληί γηα ηε δηαζθάιηζε κηαο πξαγκαηηθήο ηθαλφηεηαο παξέκβαζεο ζηα ηξαπεδηθά δξψκελα πξνο φθεινο ησλ λνηθνθπξηψλ θαη ηεο βηψζηκεο αλάπηπμεο, ν ηξαπεδηθφο ηνκέαο φρη κφλν ηδησηηθνπνηείηαη πιήξσο αιιά δελ πξνβιέπνληαη θαλ λνκνζεηηθέο ξπζκίζεηο ηθαλέο λα δηαζθαιίζνπλ ζηνηρεηψδε δηθαηψκαηα ησλ θαηαλαισηψλ έλαληη ησλ ηξαπεδψλ (πέξαλ ηνπ λφκνπ γηα ηα ππεξρξεσκέλα λνηθνθπξηά). [3.Β] ΠΡΩΣΟΒΟΤΛΗΔ ΓΗΑ ΣΟΝ ΚΟΗΝΩΝΗΚΟ ΔΛΔΓΥΟ ΣΟΤ ΥΡΖΜΑΣΟΠΗΣΩΣΗΚΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ ΑΠΟ ΣΟ ΔΞΩΣΔΡΗΚΟ Κνηλσληθή αμηνιφγεζε ηξαπεδψλ (ATTAC Γαιιίαο Amis de la Terre) Με αθνξκή ην G20 γηα ηνλ ρξεκαηνπηζησηηθφ ηνκέα πνπ έιαβε ρψξα ηνλ πεξαζκέλν Απξίιην, ε ATTAC Γαιιίαο θαη ε πεξηβαιινληηθή νξγάλσζε Amis de la Terre εγθαηλίαζαλ κηα θνηλή εθζηξαηεία κε ηίηιν «Οη ηξάπεδεο είλαη δηθέο καο!». Ζ ελ ιφγσ πξσηνβνπιία μεθίλεζε κε κηα δηαδηθαζία αμηνιφγεζεο ησλ ηξαπεδψλ ψζηε λα θαηαγξαθεί κε αληηθεηκεληθά θξηηήξηα ε ζπλνιηθφηεξε νηθνλνκηθή, θνηλσληθή θαη πεξηβαιινληηθή επίπησζε ηνπ ρξεκαηνπηζησηηθνχ θιάδνπ. πλνιηθά, 8 απφ ηηο 10 κεγαιχηεξεο ηξάπεδεο απάληεζαλ ζην ζρεηηθφ εξσηεκαηνιφγην πνπ ηνπο είρε ζηαιεί. Οη ππεχζπλνη ηεο πξσηνβνπιίαο έρνπλ ήδε εθπνλήζεη κηα πξψηε ζχλνςε ησλ ελ ιφγσ απαληήζεσλ 14. Θα αθνινπζήζεη ε εθπφλεζε θαη παξνπζίαζε νινθιεξσκέλεο 13 http://www.enet.gr/?i=news.el.oikonomia&id=291076 14 http://www.france.attac.org/sites/default/files/rapport_banques_transparentes_0.pdf 20
έθζεζεο αμηνιφγεζεο ηνλ επηέκβξην ηνπ 2011. Δηδηθφηεξα, ην εξσηεκαηνιφγην απαξηίδεηαη απφ ηηο αθφινπζεο ελφηεηεο: Α. Κεξδνζθνπία θαη ιήςεο ξίζθσλ Α.1. Παξνπζία ηξαπεδψλ ζε θνξνινγηθνχο παξαδείζνπο Α.2. Ύςνο ησλ κπφλνπο θαη stock-options πνπ θαηαβιήζεθαλ ζε ζηειέρε ηελ πεξίνδν 2008-2010. Α.3. Μεξίδην δξαζηεξηνηήησλ επελδπηηθήο ηξαπεδηθήο επί ηνπ ζπλνιηθνχ θχθινπ εξγαζηψλ. Α.4. Μεξίδην κεηνρηθψλ κεξηζκάησλ επί ηνπ θαζαξνχ πξντφληνο. Β. Πνιηηηθή έλαληη ησλ πειαηψλ Β.1. Αμηνπηζηία ζπκβνπιεπηηθψλ ππεξεζηψλ πξνο ηνπο πειάηεο (ππεπζπλφηεηα κάξθεηηλγθ ηεο ηξάπεδαο). Β.2. Δμέιημε ρξεψζεσλ ησλ ηξαπεδψλ ζηελ πεξίνδν 2008-2010. Β.3. Μεξίδην κηθξνκεζαίσλ θαη πνιχ κηθξψλ επηρεηξήζεσλ σο πξνο ην ζχλνιν ησλ επηρεηξεκαηηθψλ δαλείσλ. Β.4. Μεξίδην αιιειέγγπαο θαη θνηλσληθήο νηθνλνκίαο ζην ζχλνιν ησλ πηζηψζεσλ. Β.5. Μεξίδην θαηαζέζεσλ ηχπνπ «Βηβιηάξην Α» πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ ρξεκαηνδφηεζε ηεο θνηλσληθήο ζηεγαζηηθήο πνιηηηθήο. Β.6. Παξνρή πηζηψζεσλ revolving θαη χςνπο επηηνθίνπ (πξφθεηηαη γηα θαηαλαισηηθά δάλεηα κε δπζκελείο επηπηψζεηο σο πξνο ην θαηλφκελν ηεο ππεξρξέσζεο). Β.7. πκβνιή ζηελ θαηαπνιέκεζε ηνπ ηξαπεδηθνχ απνθιεηζκνχ. Γ. ρέζεηο κε ηνπο εξγαδφκελνπο Γ.1. Δξγαζηαθέο ζπκβάζεηο. Γ.2. Πνζνζηφ θπκαηλφκελσλ απνδνρψλ επί ησλ ζπλνιηθψλ κηζζνινγηθψλ απνδνρψλ. Γ.3. πκθσλίεο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηνπ εξγαζηαθνχ ζηξεο. Γ.4. Μέζε απφθιηζε κηζζψλ κεηαμχ γπλαηθψλ θαη αλδξψλ. Γ.5. Μηζζνινγηθέο αληζφηεηεο εληφο ηεο ηξάπεδαο (χςνο 10 πςειφηεξσλ ακνηβψλ). 21
Γ. Κνηλσληθή θαη Πεξηβαιινληηθή Δπίπησζε Γ.1. Λίζηα κε κεγάια ρξεκαηνδνηνχκελα έξγα. Γ.2. Υξεκαηνδφηεζε ακθηιεγφκελσλ ζρεδίσλ. Γ.3. Πνιηηηθέο πιαηζίσζεο επελδχζεσλ θαη ρξεκαηνδφηεζεο ζρεδίσλ πςεινχ θηλδχλνπ. Γ.4. Ύςνο εθπνκπψλ ζεξκνθεπίνπ ηνπ αεξίνπ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ ρξεκαηνδφηεζε έξγσλ θαη πξσηνβνπιίεο γηα ηελ κείσζή ηνπο. Γ.5. Μεξίδην ΑΠΔ σο πξνο ην ζχλνιν ηεο ρξεκαηνδφηεζεο πξνο ηνλ ελεξγεηαθφ ηνκέα. Γ.6. Δλεκέξσζε πειαηψλ γηα ηνπο ρξεκαηηζηηθνχο θηλδχλνπο ηξαπεδηθψλ πξντφλησλ θαζψο θαη ησλ ζρεηηδφκελσλ θνηλσληθψλ θαη πεξηβαιινληηθψλ ηνπο επηπηψζεσλ. Δ. Γεκνθξαηία Δ.1. πκκεηνρή ελδηαθεξφκελσλ κεξψλ ζηελ πηζηνδνηηθή πνιηηηθή ηεο ηξάπεδαο. Δ.2. πκκεηνρή κεηφρσλ ζηηο εθινγέο ηνπ Γ. (γηα ηηο ζπλεηαηξηζηηθέο ηξάπεδεο). Δ. 3. ΚΛΠ. Finance Watch Σν Παξαηεξεηήξην Υξεκαηηζηηθνχ Σνκέα δεκηνπξγήζεθε έπεηηα απφ έθθιεζε επξσβνπιεπηψλ πξνο ηελ θνηλσλία ησλ πνιηηψλ γηα ηελ ίδξπζε ΜΚΟ πνπ ζα αλαιάβεη ηελ δηεμαγσγή εκπεηξνγλσκνζπλψλ ζε ζέκαηα ρξεκαηηζηηθήο πνιηηηθήο θαη νηθνλνκίαο θαη θπξίσο, γηα ηηο πξαθηηθέο ησλ ηξαπεδψλ, αζθαιηζηηθψλ εηαηξηψλ, hedge funds, θιπ). ηφρν ηνπ Finance Watch είλαη λα ακβιπλζεί ε ππέξκεηξε ηζρχο πνπ έρεη απνθηήζεη ν ηξαπεδηθφο ηνκέαο έλαληη ηεο θνηλσλίαο ησλ πνιηηψλ. Πεξηζζφηεξνη απφ 200 επξσβνπιεπηέο θαη βνπιεπηέο ρσξψλ-κειψλ ηεο Δ.Δ έρνπλ ππνγξάςεη ηελ δηαθήξπμε ηνπ Παξαηεξεηεξίνπ. Όπσο επηζεκαίλεηαη ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ Finance Watch: ηφρν ηνπ FW είλαη λα εληζρχζεη ηελ ηθαλφηεηα ηεο θνηλσλίαο ησλ πνιηηψλ λα ζπκκεηάζρεη ζηνλ δεκφζην δηάινγν γηα ηελ ξχζκηζε ηνπ ρξεκαηηζηηθνχ ηνκέα. Ζ ξχζκηζε ηνπ ρξεκαηηζηηθνχ ηνκέα δελ απνηειεί απηνζθνπφ. Δίλαη έλα κέζν ψζηε ε θνηλσλία λα εμαζθαιίζεη φηη ν ηνκέαο εθπιεξψλεη ηελ απνζηνιή γεληθνχ ζπκθέξνληνο πνπ ηνπ αλαινγεί, ήηνη ηελ παξνρή θεθαιαίσλ θαη ππεξεζηψλ κε βηψζηκν ηξφπν ζηελ παξαγσγηθή νηθνλνκία. Σν Finance Watch ζηνρεχεη ζηελ ελζσκάησζε ησλ ζπκθεξφλησλ ηεο θνηλσλίαο ζηνπο κεραληζκνχο ιήςεο απνθάζεσλ ηνπ ρξεκαηνπηζησηηθνχ ηνκέα θαη ησλ ιφκπη ηνπ. αξάληα νξγαλψζεηο απφ 12 ρψξεο θαη 17 εκπεηξνγλψκνλεο έγηλαλ κέιε ηνπ Παξαηεξεηεξίνπ. Πέξαλ ησλ κειψλ ηνπ, ην Finance Watch ζα απαζρνιήζεη 12 εηδηθνχο ζε ζέκαηα ηνπ ρξεκαηνπηζησηηθνχ ηνκέα, επηθνηλσλίαο θαη lobbying. 22
Γηα αλαιπηηθέο πιεξνθνξίεο γηα ηελ ζπγθεθξηκέλε πξσηνβνπιία βιέπε ηελ ηζηνζειίδα ηνπ Παξαηεξεηεξίνπ http://www.finance-watch.org/?lang=fr Ζ ιίζηα ησλ κειψλ ηνπ Παξαηεξεηεξίνπ http://www.finance-watch.org/wpcontent/uploads/2011/06/list_members_fw.pdf Ζ παξεκπφδηζε ηεο έμσζεο άλεξγσλ, ν λένο ζηφρνο ησλ Ηζπαλψλ Αγαλαθηηζκέλσλ (αλαδεκνζίεπζε απφ tvxs) 15 Πεξηζζφηεξνη απφ 200 δηαδεισηέο ζπγθεληξψζεθαλ ζήκεξα ζε κία γεηηνληά ηεο Μαδξίηεο, κε ζθνπφ λα εκπνδίζνπλ ηελ έμσζε κηαο άλεξγεο γπλαίθαο θαη ησλ δχν παηδηψλ ηεο, ην έλα εθ ησλ νπνίσλ είλαη αλάπεξν, απφ ην ζπίηη ηνπο. Πξφθεηηαη γηα κία λέα κνξθή δηακαξηπξηψλ ζηελ Ηζπαλία, φπνπ νκάδεο αηφκσλ, θπξίσο κέιε ηνπ άηππνπ θηλήκαηνο ησλ Αγαλαθηηζκέλσλ, ζπγθεληξψλνληαη έμσ απφ ζπίηηα άλεξγσλ, απνηξέπνληαο ηελ έμσζή ηνπο. Παξάιιεια αζθνχλ πίεζε ζε πνιηηηθνχο πξνθεηκέλνπ λα βνεζήζνπλ ην έλα εθαηνκκχξην Ηζπαλνχο νη νπνίνη πξνζπαζνχλ λα πιεξψζνπλ ηηο ππνζήθεο ηνπο. «Με ην ζθάζηκν ηεο θνχζθαο ησλ αθηλήησλ θαη ηελ αχμεζε ηεο αλεξγίαο, νη άλζξσπνη πξέπεη λα επηιέμνπλ, είηε λα ηαΐζνπλ ηα παηδηά ηνπο είηε λα πιεξψζνπλ ηελ ππνζήθε», δήισζε ν Νηέηβηλη Κφκπν, κέινο κηαο νκάδαο πνπ νλνκάδεηαη «Πιεγέληεο απφ ηελ Τπνζήθε». Κάζε εβδνκάδα πξαγκαηνπνηνχληαη αξθεηέο ηέηνηεο δηαδειψζεηο ζηελ Ηζπαλία, νη νπνίεο δηνξγαλψλνληαη κέζσ ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ. ε δεθάδεο πεξηπηψζεηο, ην πιήζνο έθιεηζε κε επηηπρία ηελ είζνδν ηνπ ζπηηηνχ κε απνηέιεζκα λα είλαη αδχλαηε ε παξάδνζε ηεο δηθαζηηθήο εληνιήο γηα έμσζε. Πεξίπνπ 300.000 άλζξσπνη έρνπλ ππνζηεί εμψζεηο θαη έρνπλ αλαγθαζηεί λα εγθαηαιείςνπλ ηηο θαηνηθίεο ηνπο ηα ηειεπηαία δχν ρξφληα, νη πεξηζζφηεξνη εθ ησλ νπνίσλ αλήθνπλ ζηνπο ζρεδφλ πέληε εθαηνκκχξηα άλεξγνπο Ηζπαλνχο. [3.Γ] ΔΡΓΑΗΑ ΚΑΗ ΚΟΗΝΩΝΗΑ ΔΡΓΑΗΑ πλδηθαιηζκφο Μεγαιεηψδεο απεξγηαθή θηλεηνπνίεζε πξαγκαηνπνηήζεθε ζηηο 30 Ηνπλίνπ ζηνλ δεκφζην ηνκέα ηεο Μεγάιεο Βξεηαλίαο κε ηελ ζπκκεηνρή ηνπιάρηζηνλ 750.000 εξγαδνκέλσλ ζε φιε ηελ ρψξα. Οξηζκέλνη αλαιπηέο ζπγθξίλνπλ ηελ ελ ιφγσ απεξγία κε ηηο θηλεηνπνηήζεηο ηνπ 1926 θαη ηελ ηζηνξηθή «απεξγία ησλ 9 εκεξψλ». 15 http://www.tvxs.gr/news/%ce%ba%cf%8c%cf%83%ce%bc%ce%bf%cf%82/%ce%b7- %CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B5%CE%BC%CF%80%CF%8C%CE%B4%CE%B9%CF%83% CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%AD%CE%BE%CF%89%CF%83%CE%B7%CF%82- %CE%AC%CE%BD%CE%B5%CF%81%CE%B3%CF%89%CE%BD-%CE%BF- %CE%BD%CE%AD%CE%BF%CF%82-%CF%83%CF%84%CF%8C%CF%87%CE%BF%CF%82- %CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%B9%CF%83%CF%80%CE%B1%CE%BD%CF%8E%CE%BD- %CE%B1%CE%B3%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC %CE%AD%CE%BD%CF%89%CE%BD 23
Οη εξγαδφκελνη δηακαξηχξνληαη γηα ηα θπβεξλεηηθά ζρέδηα αλαθνξηθά κε ηνλ δεκφζην ηνκέα, ηα νπνία κεηαμχ πεξηιακβάλνπλ: α) απνιχζεηο ηνπιάρηζηνλ 330.000 δεκνζίσλ ππαιιήισλ, β) αχμεζε νξίσλ ζπληαμηνδφηεζεο γηα ηηο γπλαίθεο απφ ηα 65 ζηα 67 έηε, γ) επέθηαζε ηεο βάζεο ππνινγηζκνχ ηεο ζχληαμεο ζην ζχλνιν ηνπ εξγάζηκνπ βίνπ. Σαπηφρξνλα, ε κε ζηήξημε ηεο απεξγίαο απφ ηελ πιεπξά ηνπ θφκκαηνο ησλ εξγαηηθψλ πξνθάιεζε ηελ έληνλε αληίδξαζε ησλ ζπλδηθαιηζηψλ, ηδίσο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ηνκέα (ζπλδηθάην UNISON), νη νπνίνη απείιεζαλ λα δηαθφςνπλ ηελ ρξεκαηνδφηεζε ηνπ θφκκαηνο, εθφζνλ εμαθνινπζεί λα ηεξεί ηελ ίδηα ζηάζε (Κ. Διεπζεξνηππία 26 Ηνπλίνπ, Γξφκνο 2 Ηνπιίνπ, Guardian 1 ε Ηνπιίνπ). ηελ Διιάδα ζπγθέληξσζε θαη πνξεία δηακαξηπξίαο πξαγκαηνπνίεζαλ ζηηο 14 Ηνπλίνπ νη εξγαδφκελνη ζηελ ΔΤΑΘ σο έλδεημε ζπκπαξάζηαζεο ζε ηξείο ζπλαδέιθνπο ηνπο, νη νπνίνη δηθάδνληαλ κε ηελ θαηεγνξία ηεο εμχβξηζεο ζε βάξνο ηνπ πξψελ δηεπζχλνληνο ζπκβνχινπ ηεο εηαηξείαο. Ζ κήλπζε ελαληίνλ ησλ ηξηψλ εξγαδνκέλσλ, εθ ησλ νπνίσλ ν πξφεδξνο θαη ν αληηπξφεδξνο ηνπ ζσκαηείνπ, είρε θαηαηεζεί ζηηο 24 Μαξηίνπ 2007 ζηα πιαίζηα παξέκβαζεο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη αλάξηεζεο παλψ ζην θεληξηθφ θηήξην ηεο ΔΤΑΘ. Ζ πνξεία κε θαηεχζπλζε ην δηθαζηηθφ Μέγαξν θαηέιεμε έμσ απφ ην γξαθείν ηνπ πθππνπξγνχ ππνδνκψλ Γηάλλε Μαγθξηψηε (http://www.xrimatistirio.gr/news/preview_news.asp?news_data_id=213620&categor y_id=62 ). Δξγαζηαθέο ζρέζεηο Ζ θαηάζεζε ηνπ λνκνζρεδίνπ γηα ηελ αλαζχζηαζε ηνπ ψκαηνο Δπηζεψξεζεο Δξγαζίαο θαη ε ςήθηζε ηνπ Μεζνπξφζεζκνπ θαη ηνπ Δθαξκνζηηθνχ λφκνπ απνηεινχλ αλακθίβνια ηα ζεκαληηθφηεξα γεγνλφηα ζην πεδίν ησλ εξγαζηαθψλ ζρέζεσλ θαηά ην πεξαζκέλν δεθαπελζήκεξν, καδί βεβαίσο κε ηελ 48σξε παλεξγαηηθή απεξγηαθή θηλεηνπνίεζε ζηηο 28-29 Ηνπλίνπ. ε φ,ηη αθνξά ζην ΔΠΔ πίζσ απφ ηηο ζηνκθψδεηο εμαγγειίεο γηα θαηαπνιέκεζε ηεο αδήισηεο απαζρφιεζεο ειινρεχεη ε ζεζκηθή εηζθνξνδηαθπγή θαη ε θαη νπζίαλ κεηαηξνπή ηνπ ΔΠΔ ζε ζψκα επηηήξεζεο θαη πξνψζεζεο ηεο επειημίαο ζηελ αγνξά εξγαζίαο (βι. ζπλεκκέλν ζχληνκν ζρνιηαζκφ ηνπ ζρεδίνπ λφκνπ, φπσο δεκνζηεχηεθε ζην www.iskra.gr ζηηο 25 Ηνπλίνπ 2011). Ο Δθαξκνζηηθφο λφκνο απφ ηελ άιιε, εληείλεη ηηο δηαδηθαζίεο θαζνιηθήο επηθξάηεζεο ηνπ λένπ ππεξ-επέιηθηνπ εξγαζηαθνχ πξνηχπνπ ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα, αιιά εηζάγεη νξηζκέλεο επέιηθηεο κνξθέο απαζρφιεζεο θαη ζηνλ δεκφζην ηνκέα (βι. ζρεηηθά Μαχξε Βίβινο ΗΗ ηεο δηαθπβέξλεζεο ΠΑΟΚ, ππφ έθδνζε). Παξάιιεια, ζχκθσλα κε πξφζθαηα δεκνζηεπκέλα ζηνηρεία ηνπ ΔΠΔ είλαη εκθαλήο ε κεηαηξνπή νινέλα θαη πεξηζζφηεξσλ ζε ηζρχ ζπκβάζεσλ πιήξνπο απαζρφιεζεο ζε ζπκβάζεηο κεξηθήο ή εθ πεξηηξνπήο εξγαζίαο. Ήδε θαηά ηνπο πξψηνπο πέληε κήλεο ηνπ 2011 έρνπλ κεηαηξαπεί 24.641 ζπκβάζεηο εξγαζίαο πιήξνπο απαζρφιεζεο, είηε ζε ζπκβάζεηο κεξηθήο, είηε ζε ζπκβάζεηο εθ πεξηηξνπήο εξγαζίαο, ηελ ζηηγκή πνπ θαζ φιε ηελ δηάξθεηα ηνπ 2010 ν αληίζηνηρνο αξηζκφο ήηαλ 26.253 (ήδε θαηά 55% απμεκέλνο ζε ζρέζε κε ην 2009). 24
Μάιηζηα, ε αιιαγή ησλ ζπκβάζεσλ πιήξνπο απαζρφιεζεο ην πξψην πεληάκελν ηνπ 2011 είλαη ζε ζχγθξηζε κε απηή ηνπ 2010 απμεκέλε θαηά 166% ζε φ,ηη αθνξά ζηελ κεξηθή απαζρφιεζε, θαηά 668% γηα ηελ εθ πεξηηξνπήο εξγαζία κε ζχκθσλε γλψκε ηνπ εξγαδφκελνπ θαη θαηά 5000% ρσξίο ηελ ζχκθσλε γλψκε ηνπ εξγαδφκελνπ. Μεγάιν ελδηαθέξνλ ζα είρε ε αλαιπηηθή παξνπζίαζε ηνπ κεησκέλνπ ρξφλνπ εξγαζίαο γηα ηελ κεξηθή απαζρφιεζε, αιιά θπξίσο ν ηχπνο (κείσζε εξγάζηκνπ ρξφλνπ, ζε εκεξήζηα, εβδνκαδηαία ή κεληαία βάζε) ή ελδερνκέλσο θαη ν ζπλδπαζκφο ηχπσλ εθ πεξηηξνπήο εξγαζίαο πνπ εηζάγεηαη, κε ή ρσξίο ηελ ζχκθσλε γλψκε ηνπ εξγαδνκέλνπ. Σέινο, ζπγθξίλνληαο πάληνηε ηα πξψηα πεληάκελα ησλ εηψλ 2009-2010-2011 παξαηεξείηαη φηη ε ζχλαςε λέσλ ζπκβάζεσλ εξγαζίαο θηλείηαη θαηά κέζν φξν ζε ζηαζεξά επίπεδα (280.557, 320.314, 261.969 αληίζηνηρα). Μεηαβάιιεηαη, φκσο, ην κεξίδην ησλ ζπκβάζεσλ πιήξνπο απαζρφιεζεο ζην ζχλνιν ησλ λέσλ πξνζιήςεσλ, ην νπνίν ππνρσξεί, έλαληη ησλ άιισλ δχν ζπκβάζεσλ. Πίλαθαο 1, ΔΠΔ 30/06/2011. Έηζη, ελψ νη ζπκβάζεηο πιήξνπο απαζρφιεζεο αληηπξνζψπεπαλ ην 79% ην 2009, ηα έηε 2010 θαη 2011 αληηπξνζψπεπαλ ην 67% θαη ην 60% αληίζηνηρα. Γελ είλαη καθξηά ν θαηξφο πνπ ε θαλνληθή εξγαζηαθή ζρέζε ζα απνηειεί ηελ ιηγφηεξν δηαδεδνκέλε επηινγή ησλ εξγνδνηψλ, νη νπνίνη ζα θαηαθεχγνπλ, είηε ζηελ απεπζείαο ζχλαςε επέιηθησλ κνξθψλ απαζρφιεζεο, είηε ζηελ κεηαηξνπή επί ην ειαζηηθφηεξνλ ησλ πθηζηάκελσλ ζρέζεσλ εξγαζίαο ζηελ επηρείξεζή ηνπο. Πίλαθαο 2, ΔΠΔ 30/06/2011. 25
Αμίδεη, ηέινο λα ζεκεησζεί φηη ην ΔΠΔ δεκνζηεχεη ζπγθξηηηθέο εθζέζεηο γηα ηηο ζπκβάζεηο εξγαζίαο πιήξνπο, κεξηθήο θαη εθ πεξηηξνπήο εξγαζίαο. Ωο εθ ηνχηνπ δελ ππάξρεη ζαθήο θαη επηθαηξνπνηεκέλε εηθφλα αλαθνξηθά κε ηελ θαηάζηαζε πνπ επηθξαηεί γηα ηηο ππφινηπεο κνξθέο επειημίαο ζηελ αγνξά εξγαζίαο, φπσο ελδεηθηηθά ηνλ δαλεηζκφ, ηελ δηαζεζηκφηεηα, ηηο ζπκβάζεηο νξηζκέλνπ ρξφλνπ θνθ. Δπίζεο, πξέπεη λα επηζεκαλζεί φηη απφ 1 εο Ηνπιίνπ 2011 πξνέθπςε ζχκθσλα κε ηελ ηειεπηαία ΔΓΔ ε απηφκαηε αχμεζε 1,6% ζηνπο κηζζνχο ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα, φζν δειαδή απμήζεθε ν επξσ-πιεζσξηζκφο θαηά ην 2010, δηακνξθψλνληαο ηνλ θαηψηαην κηζζφ ζηα 751,39 επξψ. Μάιηζηα, εξγνδνηηθέο νξγαλψζεηο φπσο ε Δζληθή πλνκνζπνλδία Διιεληθνχ Δκπνξίνπ κε πεξίζζην ζξάζνο δηαηχπσζαλ ηελ άπνςε φηη ε (πξνζπκθσλεκέλε) απηή ππνηππψδεο αχμεζε πνιχ θάησ απφ ηηο ηηκέο ηνπ πιεζσξηζκνχ ζηελ ρψξα, απνηειεί κηα επηινγή ηεο εξγνδνζίαο ηνπ εκπνξίνπ «θφληξα ζην ξεχκα» ηεο γεληθφηεξε κείσζεο απνδνρψλ, κνινλφηη ζπλεπάγεηαη κείσζε ηεο αγνξαζηηθήο δχλακεο ησλ κηζζψλ (http://www.tanea.gr/latestnews/article/?aid=4639795 ). Αλεξγία χκθσλα κε έξεπλα ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Μηθξψλ Δπηρεηξήζεσλ ηεο ΓΔΒΔΔ 225.000 κηθξέο επηρεηξήζεηο (κέρξη 49 άηνκα πξνζσπηθφ) ζα έρνπλ βάιεη ινπθέην εληφο ηνπ 2011 κε απνηέιεζκα λα θηλδπλεχνπλ πεξίπνπ 320.000 ζέζεηο απαζρφιεζεο. Έλα κφιηο κήλα πξηλ ε αληίζηνηρε πξφβιεςε έθαλε ιφγν γηα 175.000 κηθξέο επηρεηξήζεηο ζε θίλδπλν (ε ζρεηηθή κειέηε θαζψο θαη ζηνηρεία ζε ζρέζε κε ηελ βησζηκφηεηα ησλ κηθξψλ επηρεηξήζεσλ βξίζθνληαη ζηελ ζειίδα http://www.imegsevee.gr/index.php. ). Σαπηφρξνλα, έληνλε θξηηηθή αζθείηαη απφ έκπεηξα ζπλδηθαιηζηηθά ζηειέρε ζην δήηεκα ησλ πξνγξακκάησλ πξφζβαζεο ζηελ απαζρφιεζε γηα αλέξγνπο, ηδίσο φηαλ πξφθεηηαη γηα ζχκπξαμε ηνπ Γήκνπ ηεο Θεζζαινλίθεο θαη ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Δξγαζίαο ηεο ΓΔΔ. Με αλαθνίλσζή ηεο ε αλαπιεξψηξηα Γξακκαηέαο ηνπ Δξγαηηθνχ Κέληξνπ Θεζζαινλίθεο Γέζπνηλα Υαξαιακπίδνπ δηεξσηάηαη εάλ πξάγκαηη πξφθεηηαη γηα πξσηνβνπιίεο έληαμεο ζηελ απαζρφιεζε ή γηα κεραληζκνχο αλαθχθισζεο ηεο αλεξγίαο, ηεο θηψρεηαο θαη ηεο αλέρεηαο. Όπσο ραξαθηεξηζηηθά αλαθέξεηαη ζην θείκελν ηεο αλαθνίλσζεο «Σν ζπγθεθξηκέλν πξφγξακκα, επηρνξεγνχκελν εμ νινθιήξνπ κε Δπξσπατθά θνλδχιηα, νπζηαζηηθά κεηαηξέπεη ην ΗΝΔ-ΓΔΔ ζε εξγνδφηε θαη θπξηνιεθηηθά ζε δνπιεκπνξηθφ γξαθείν, αθνχ παξέρεη ηε δπλαηφηεηα, λα πξνζιακβάλεη ην ίδην ηνπο εξγαδφκελνπο θαη λα ηνπο λνηθηάδεη ζηνλ θνξέα πινπνίεζεο ηνπ πξνγξάκκαηνο, ζηελ πξνθεηκέλε πεξίπησζε ζην Γήκν Θεζζαινλίθεο» (νιφθιεξν ην θείκελν ηεο αλαθνίλσζεο ζην ηέινο ηνπ δειηίνπ/ πλεκκέλν 2). ΚΟΗΝΩΝΗΑ Κέληξν ηεο Αζήλαο Με κεγάιε επηηπρία πξαγκαηνπνηήζεθε ζηηο 22 Ηνπλίνπ ζην Γθάδη ε ελδηαθέξνπζα εκεξίδα ηεο Αλνηρηήο Πφιεο κε ζέκα «Ζ ηνπηθή απηνδηνίθεζε, νη θνξείο θαη ηα θηλήκαηα πνιηηψλ, απέλαληη ζηελ θξίζε ηνπ θέληξνπ ηεο Αζήλαο». 26
Μέιε θνηλσληθψλ θαη παξαγσγηθψλ θνξέσλ, εθπξφζσπνη επηηξνπψλ θαηνίθσλ, εηδηθνί επηζηήκνλεο θαη εθπξφζσπνη απηνδηνηθεηηθψλ παξαηάμεσλ θαη πνιηηηθψλ θνξέσλ αλέδεημαλ κε ηηο παξεκβάζεηο ηνπο ηηο νπζηαζηηθέο δηαζηάζεηο ηεο ππνβάζκηζεο ζπγθεθξηκέλσλ πεξηνρψλ ηνπ θέληξνπ θαη ησλ γεηηνληψλ ηνπ Γήκνπ Αζελαίσλ. Παξνπζίαζαλ παξάιιεια ηεθκεξησκέλεο ελαιιαθηηθέο πξνζεγγίζεηο γηα ηα ππαξθηά πξνβιήκαηα (αλαιπηηθή παξνπζίαζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο εκεξίδαο ζηελ Απγή ηεο 25 εο Ηνχλε θαη ζηελ Δπνρή ηεο 26 εο Ηνχλε). Μεηαλάζηεπζε Σν δήηεκα ηεο κεηαλάζηεπζεο απνηειεί έλα απφ ηα πιένλ επαίζζεηα δεηήκαηα γηα φιν ην πνιηηηθφ θάζκα. Οη δειψζεηο ηνπ βνπιεπηή ηνπ γαιιηθνχ ΚΚ Αληξέ Γθεξέλ ζχκθσλα κε ηηο νπνίεο δελ ζεσξεί φηη ε κεηαλάζηεπζε δελ απνηειεί ηχρε γηα ηελ Γαιιία, πξνθάιεζε κεγάια πξνβιήκαηα ζην εζσηεξηθφ ηνπ θφκκαηνο. πγθεθξηκέλα ν ελ ιφγσ βνπιεπηήο θαη δήκαξρνο ηεο πφιεο Βεληζέ αλαθέξεη: «Ζ αξηζηεξά πηνζέηεζε ηηο ζέζεηο ηεο κεγαιν-εξγνδνζίαο κε απηή ηελ αλεχζπλε πξνζέγγηζε, ζχκθσλα κε ηελ νπνία πξέπεη λα λνκηκνπνηεζνχλ φινη νη κεηαλάζηεο, ππνζηεξίδεη ηε κεηαλάζηεπζε φπσο ην δεηάλε ε Λνξάλο Παξηδφ θαη ε Κξηζηίλ Λαγθάξλη γηα λα έρνπλ θζελφ εξγαηηθφ δπλακηθφ». Ο ίδηνο ζεσξεί επίζεο φηη ην ΚΚΓ έρεη ηκήκα ηεο επζχλεο αλαθνξηθά κε ηελ άλνδν ηνπ Δζληθνχ Μεηψπνπ. Πνιιά ζηειέρε ηνπ ΓΚΚ θαπηεξίαζαλ ηηο ζπγθεθξηκέλεο δειψζεηο, σζηφζν κέρξη ζηηγκήο δελ έρνπλ επηβιεζεί θπξψζεηο ζηνλ βνπιεπηή, παξά ην γεγνλφο πσο, φπσο αλακελφηαλ, αθξνδεμηέο ηζηνζειίδεο αλέδεημαλ θαη επηθξφηεζαλ ην πεξηερφκελν ησλ δειψζεψλ ηνπ, θηάλνληαο κάιηζηα ζην ζεκείν λα δεηνχλ ηελ αλαθήξπμε ηνπ ζε «πξέζβε» ησλ απφςεψλ ηνπο (Απγή, 26 Ηνπλίνπ 2011). ε εκεξίδα πνπ δηνξγάλσζε ζηηο 27 Ηνπλίνπ 2001 ν Γηεζλήο Οξγαληζκφο Μεηαλάζηεπζεο, ν θ. Παπνπηζήο αλαθεξφκελνο ζηηο εθνχζηεο επηζηξνθέο παξάλνκσλ κεηαλαζηψλ ζηηο παηξίδεο ηνπο αλέθεξε φηη ην 2009 έθηαζαλ ηα 473 άηνκα, φηη ην 2010 ν αξηζκφο ζρεδφλ δηπιαζηάζηεθε (823 άηνκα), ελψ ην 1ν ηεηξάκελν ηνπ 2011 δηεθπεξαηψζεθε απφ ηελ ΔΛ. Α. ν επαλαπαηξηζκφο 203 αηφκσλ. Παξάιιεια, φπσο κέζσ ηνπ Γηεζλνχο Οξγαληζκνχ Μεηαλάζηεπζεο έρεη ήδε νινθιεξσζεί ε πξψηε θάζε ηεο εζεινχζηαο επηζηξνθήο 586 ππεθφσλ ηξίησλ ρσξψλ, φπσο απφ ην Αθγαληζηάλ, ην Ηξάθ, ην Μαξφθν, ην Παθηζηάλ, ην Μπαλγθιαληέο, ηε Νηγεξία θ. α. (ΣνΒήκα, 27 Ηνπλίνπ 2011). Ζ ηάζε θπγήο ησλ ειιήλσλ ζην εμσηεξηθφ απνηππψλεηαη γιαθπξά ζε ζρεηηθή έξεπλα ηεο Randstad ζηελ νπνία ην 93% ησλ εξσηεζέλησλ απάληεζε φηη ζεσξείηαη πηζαλφ φηη ζην κέιινλ πεξηζζφηεξνη έιιελεο ζα θχγνπλ ζην εμσηεξηθφ γηα αλαδήηεζε εξγαζίαο. Παξάιιεια, ζε πνζνζηφ 39% νη εξσηεζέληεο απάληεζαλ φηη θνβάηαη φηη ζα ράζεη ηελ δνπιεηά ηνπ θαη ην 68% φηη νη απαηηήζεηο ζηελ δνπιεία ηνπ έρνπλ απμεζεί ζεκαληηθά ρσξίο φκσο αληίθξηζκα ζηηο απνδνρέο ηνπο. 27
28
[4] ΠΑΡΑΣΖΡΖΣΖΡΗΟ ΠΟΛΗΣΗΚΩΝ ΣΑΔΩΝ Δπηκέιεηα: Γ. Μπαιακπαλίδεο & η. Μαλψιε Σν Παξαηεξεηήξην Πνιηηηθψλ Σάζεσλ παξαθνινπζεί ηηο πνιηηηθέο εμειίμεηο ηνπ 15εκέξνπ θαη επηζεκαίλεη θπξίσο ηηο ηνπνζεηήζεηο ησλ πνιηηηθψλ θνκκάησλ (ζπλέρεηεο θαη αιιαγέο), αλαιχεη ζεκαληηθέο ηάζεηο ηεο θνηλήο γλψκεο φπσο θαηαγξάθνληαη ζηηο έξεπλεο θαζψο θαη απνηππψλεη ηηο ηάζεηο ηνπ δηαιφγνπ πνπ αλαπηχζζεηαη εληφο (αιιά θαη ελαληίνλ) ηεο Αξηζηεξάο. [4.Α] ΔΤΡΩΒΑΡΟΜΔΣΡΟ ΗΟΤΝΗΟΤ: «ΟΗ ΔΤΡΩΠΑΗΟΗ ΚΑΗ Ζ ΚΡΗΖ» Σα βαζηθά ζπκπεξάζκαηα κηαο ζεκαληηθήο έξεπλαο [α] Οη Δπξσπαίνη είλαη επί ηεο αξρήο ζπληξηπηηθά ππέξ ηεο επηβνιήο ελφο θφξνπ ζηηο ρξεκαηηζηηθέο ζπλαιιαγέο. Τπελζπκίδεηαη φηη ζρεηηθή έθζεζε ηεο Άλλπο Πνδεκαηά έγηλε απνδεθηή ζην Δπξσθνηλνβνχιην ζηηο 8 Μαξηίνπ (κε 529 ςήθνπο ππέξ, 127 θαηά). Σν 61% ησλ Δπξσπαίσλ ζηεξίδεη ηελ πξφηαζε γηα ηελ επηβνιή ηνπ θφξνπ (63% ζηελ επξσδψλε θαη 54% εθηφο απηήο) ελψ κφιηο ην 26% είλαη θαηά. Απφ φζνπο είλαη ππέξ, ην 85 θαη 81% αληίζηνηρα ζεσξεί φηη ν θφξνο πξέπεη λα επηβιεζεί ζε παγθφζκην επίπεδν θαη (αξρηθά) ζε επξσπατθφ. ***ηελ Διιάδα ηα πνζνζηά ζηήξημεο βξίζθνληαη ζηνλ επξσπατθφ κέζν φξν: 61% ππέξ, 33% θαηά. 29
Γηαηί λα επηβιεζεί ν θφξνο; Όπσο θαίλεηαη ζην γξάθεκα, νη θπξηφηεξνη ιφγνη πνπ επηθαινχληαη φζνη ππνζηεξίδνπλ ηελ επηβνιή θφξνπ ζηηο ρξεκαηηζηηθέο ζπλαιιαγέο είλαη πξψηνλ σο αληίδξαζε ζηελ θεξδνζθνπία πξνθεηκέλνπ λα πξνιεθζνχλ κειινληηθέο θξίζεηο θαη δεχηεξνλ λα πιεξψζνπλ κέξνο ησλ βαξψλ ηεο θξίζεο εθείλνη πνπ ηε δεκηνχξγεζαλ, δειαδή νη παίθηεο ηεο ρξεκαηηζηηθήο αγνξάο. [β] Ζ πιεηνςεθία πηζηεχεη φηη ην επξψ δελ έρεη απαιχλεη ηηο ζπλέπεηεο ηεο θξίζεο Σν 57% ησλ Δπξσπαίσλ ζπκθσλνχλ κε απηή ηελ άπνςε κε απμεηηθή ηάζε, έλαληη 44% ην 2009. Σν 34% δηαθσλνχλ έλαληη 39% ην 2009. 30
***ηελ Διιάδα ζπγθεθξηκέλα, νη ζεηηθέο απαληήζεηο (36%) βξίζθνληαη πάλσ απφ ηνλ επξσπατθφ κέζν φξν, ελψ νη αξλεηηθέο είλαη 61%, επίζεο απφ ηα πςειφηεξα πνζνζηά. [γ] Σα θξάηε κέιε ζα έπξεπε λα ιεηηνπξγνχλ κε πην ζπληνληζκέλν ηξφπν Δίλαη ζεκαληηθφ ζηνηρείν φηη ην 56% ησλ Δπξσπαίσλ ηάζζνληαη ππέξ ησλ κέηξσλ ζπληνληζκνχ ηεο νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο ζηελ ΔΔ, σο ζηξαηεγηθή δηεμφδνπ απφ ηελ θξίζε, έλαληη κφιηο 36% πνπ ηάζζνληαη ππέξ ηεο ζε εζληθφ επίπεδν αληηκεηψπηζεο ηεο θξίζεο. Παξαθάησ θαίλεηαη θαη ε δηαρξνληθή εμέιημε ηεο ηάζεο απηήο, φπνπ θαίλεηαη σζηφζν φηη ε ζέζε ππέξ κηαο «εζληθήο» αληηκεηψπηζεο ηεο θξίζεο θεξδίδεη έδαθνο, παξφηη ε ζέζε ππέξ ηνπ «ζπληνληζκνχ ηεο επξσπατθήο πνιηηηθήο» εκθαλίδεηαη θαη πάιη απμεκέλε κεηά απφ κηα ζεκαληηθή πηψζε: ***ηελ πεξίπησζε ηεο Διιάδαο, ππέξ ηεο ζπληνληζκέλεο δξάζεο είλαη ην 51% ησλ εξσηψκελσλ, θάησ απφ ηνλ επξσπατθφ κέζν φξν (56%), ελψ ππέξ ηεο ιήςεο κέηξσλ ζε εζληθφ επίπεδν είλαη ην 47%, απφ ηα πςειφηεξα πνζνζηά. Οη ρψξεο πνπ πξνηάζζνπλ ηνλ ζπληνληζκφ αο ζεκεησζεί φηη είλαη αθελφο ρψξεο ηνπ «ζθιεξνχ ππξήλα» ηεο ΔΔ, φπσο ε Οιιαλδία (72%), ε Φηλιαλδία, ε Γαλία, ην Βέιγην θαη ην Λνπμεκβνχξγν, αιιά θαη ρψξεο ηεο «πεξηθέξεηαο» φπσο ε Πνξηνγαιία, θαζψο θαη ε Γαιιία. Ζ πην ερζξηθή ζηνλ ζπληνληζκφ είλαη ε Αγγιία κε κφιηο 29%! 31
[δ] Μέηξα γηα ηελ ελίζρπζε ηεο νηθνλνκίαο/αλάπηπμεο ή πεξηνξηζκφο ησλ δεκνζίσλ δαπαλψλ; Σν 40% ησλ Δπξσπαίσλ ηάζζεηαη ππέξ ηεο αλάπηπμεο, ην 34% ππέξ ηεο πεξηθνπήο δεκνζίσλ δαπαλψλ, ελψ ην 22% επηζπκεί θαη ηα δχν. Δλδηαθέξνλ είλαη φηη παξνπζηάδνληαη ζεκαληηθέο απνθιίζεηο εληφο θαη εθηφο επξσδψλεο: ηελ επξσδψλε ην 35% ηάζζεηαη ππέξ ηεο αλάπηπμεο, ην 33% ππέξ ηεο πεξηνξηζηηθήο πνιηηηθήο, ελψ ην 28% επηζπκεί θαη ηα δχν Δθηφο επξσδψλεο, ην εληππσζηαθφ 50% ηάζζεηαη ππέξ ηεο επαλεθθίλεζεο ηεο νηθνλνκίαο, ην 34% ππέξ ηεο πεξηνξηζηηθήο πνιηηηθήο ελψ κφιηο ην 12% επηζπκεί θαη ηα δχν ηε Γεξκαλία «θαη ηα δχν» απαληά ην 42% (+7%), φπσο θαη ζηελ Οιιαλδία ην 46% (+38%) ηελ Διιάδα ππέξ ηεο αλάπηπμεο ηάζζεηαη ην 43% (κε ζεκαληηθή αχμεζε απφ ην 36% ηνλ επηέκβξην), ππέξ ησλ πεξηθνπψλ ζηηο δεκφζηεο δαπάλεο ην 30% (κε κείσζε απφ 35% ηνλ επηέκβξην) ελψ «θαη ηα δχν» απαληά ζηαζεξά ην 27%. [4.Β] ΈΡΔΤΝΑ: «ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΤΓΚΤΡΗΑ ΚΑΗ ΓΗΑΚΤΒΔΡΝΖΖ, ΗΟΤΝΗΟ 2011» VPRC πεξηνδηθφ Δπίθαηξα http://tvxs.gr/sites/default/files/parousiasi.pdf εκαληηθφηεξα επξήκαηα ηεο έξεπλαο [α] Ζ πξφηαζε ηεο ζηάζεο πιεξσκψλ θαίλεηαη λα δηαηεξεί κηα δπλακηθή, πνπ φκσο ζπλαληά ηα φξηά ηεο [εδψ, ζην 22%]. Πιεηνςεθηθή παξακέλεη ε πξφηαζε ζπλνιηθήο αλαδηαπξαγκάηεπζεο ηνπ ρξένπο, καδί κε ην αίηεκα ινγηζηηθνχ ειέγρνπ [54% ζηελ έξεπλα]. 32