ΜΑΘΗΜΑ: ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ, ΠΑΝ. ΕΤΟΣ 2014-2015 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ-ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ «Δευτερογενής, ερμηνευτική και αναστοχαστική ανάλυση κατευθυνόμενων συνεντεύξεων αφηγήσεων ζωής με έμφαση στη μνήμη της παιδικής ηλικίας» ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Αγάθωνος-Γεωργοπούλου, Ελένη (επιμέλεια) (1993). Οικογένεια, παιδική προστασία, κοινωνική πολιτική, Αθήνα: Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού. Αδαμαντίου, Αδ. (1911-1912), «Αγνείας πείρα, μέρος Γ λαογραφικόν», Λαογραφία, Γ, σσ. 51-147. Αλεξάκης, Ελευθ. Π (1980). Τα γένη και η οικογένεια στην παραδοσιακή κοινωνία της Μάνης, διδακτορική διατριβή, Αθήνα.. (1995). «Η πρόσληψη της δεύτερης συζύγου ή η στρατηγική της πατρογραμμικής γενιάς στην Ελλάδα», Εθνολογία, 3,σσ.51-83. Αντμάν, Μαρί-Ελιζαμπέτ (1987). Βία και πονηριά. Άντρες και γυναίκες σ ένα ελληνικό χωριό, Αθήνα: Καστανιώτης. Αριές, Φιλίπ (1990). Αιώνες παιδικής ηλικίας, Αθήνα: Γλάρος. Αυδίκος, Ευάγγελος (1996). Το παιδί στην παραδοσιακή και τη σύγχρονη κοινωνία, Αθήνα: Ελληνικά γράμματα. Αυδίκος, Ευάγγελος (2012). Παιδική ηλικία και διαβατήριες τελετές, Αθήνα: Πεδίο 1. Αφιέρωμα (Σωτήρης Δημητρίου. επιμ.) (1995). «Τιμή και ντροπή. Ανθρωπολογικές προσεγγίσεις», Διαβάζω, 351, σσ. 11-43. Αφιέρωμα «Το παιδικό παιχνίδι» (1993). Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα, Εθνογραφικά, Τόμος 9, 1993. 1 Η Βιβλιογραφία που είναι τονισμένη με έντονα γράμματα είναι εντελώς απαραίτητη για την εκπόνηση γραπτής εργασίας 1
Bertaux, Daniel & Paul Thompson (eds.), Between Generations: Family Models, Myths & Memories, New Brunswick (U.S.A.) and London (U.K.): Transaction Publishers Βοναζούντα Μαρία (1963-64). «Ζητήματα σχετικά με το παιδί εκ Σαλαμίνος», Λαογραφία, ΚΑ, σσ. 522-27. Βρόντης Αναστ. (1956). «Το παιδί στη Σάμο», Λαογραφία, ΙΣΤ, σσ. 214-44. Γκουγκουλή, Κλ. & Κούρια, Αφρ. (επιμ.), (2000). Παιδί και παιχνίδι στη νεοελληνική κοινωνία (19 ος και 20 ος αιώνας), Αθήνα: Ίδρυμα Ερευνών για το παιδί / εκδ. Καστανιώτη. Γκουγκουλή, Κλ. & Καρακατσάνη, Δ. (επιμ.) (2008). Το ελληνικό παιχνίδι Διαδρομές στην ιστορία του, Αθήνα: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης / Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο. Γριτσόπουλος, Τάσος (1956), «Βαπτιστικά Ονόματα, εκ Πελοποννήσου των χρόνων της Τουρκοκρατίας», Λαογραφία, ΙΣΤ, σσ. 37-74. Guilbot-Benoit, Ο., Αλιπράντη-Μαράτου, Λ., Παπλιάκου, Β., Σορώκος, Ε., Τσανίρα, Ε., Χατζηγιάνν,η Α., (1998). Διαδικασίες κοινωνικού μετασχηματισμού στον Πειραιά: Μετακινήσεις, Οικογένεια, Εργασία, Αθήνα, ΕΚΚΕ. Δαμιανάκος, Στ. (2002). Από τον χωρικό στον αγρότη: η ελληνική κοινωνία απέναντι στην παγκοσμιοποίηση, Αθήνα: Εξάντας / ΕΚΚΕ. Διαμαντάρας, Αχ. Σ. (1916). «Απαντήσεις εις τα ερωτήματα περί του ομφαλού», Λαογραφία, Ε : Δ, σ.652. Δραγώνα, Θάλεια (1987). Γέννηση. Η γυναίκα μπροστά σε μια καινούρια ζωή, Αθήνα-Γιάννινα: Δωδώνη. Dubisch, Jill (1992). «Κοινωνικό φύλο, συγγένεια και θρησκεία: Αναπλάθοντας την ανθρωπολογία της Ελλάδας», στο βιβλίο: Ε. Παπαταξιάρχης, Θ. Παραδέλης (επιμέλεια), Ταυτότητες και φύλο στη σύγχρονη Ελλάδα, Αθήνα: Καστανιώτης- Πανεπιστήμιο Αιγαίου, σσ. 99-126. Fabieti, Ugo (1986). «Η οικοδόμηση της νεότητας: μια ανθρωπολογική προσέγγιση», Πρακτικά του Διεθνούς Συμποσίου: Ιστορικότητα της παιδικής ηλικίας και της νεότητας (Αθήνα, 1-5 Οκτωβρίου 1984), τ. Α, Αθήνα: Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς, σσ. 115-23. Ζιώγου-Καραστεργίου, Σιδηρούλα (1986). Η μέση εκπαίδευση κοριτσιών στην Ελλάδα: 1830-1893, Αθήνα: Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς. 2
Hall Stuart, Held David & McGrew Antony (2003). Η νεωτερικότητα σήμερα. Οικονομία, κοινωνία, πολιτική, πολιτισμός, μετάφραση: Θανάσης Τσακίρης, Βίκτωρας Τσακίρης, Αθήνα: Σαββάλας. Handman, Marie-Elisabeth (1993). «Ο παραδοσιακός τρόπος υιοθεσίας», στο βιβλίο: Ε. Παπαταξιάρχης, Θ. Παραδέλης (επιμέλεια), Ανθρωπολογία και παρελθόν, Συμβολές στην Κοινωνική Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας, Αθήνα, Αλεξάνδρεια, σσ. 193-215. Θανάτσης, Γιώργος (1993). Αρραβώνες και γάμοι μικρής ηλικίας. Λαογραφική εξέταση, διδακτορική διατριβή, Αθήνα. Κακάμπουρα, Ρέα (2013). «Η λαογραφική έρευνα των προσωπικών αφηγήσεων στο διεθνή χώρο», ειδικό αφιέρωμα: Πρακτικά Ημερίδας Η έρευνα των λαϊκών διηγήσεων στον ελληνικό και τον διεθνή χώρο, Λαογραφία, 42, (2010-2012), σ. 1047-1060. _ (2013). «Δευτερογενής αφηγηματική ανάλυση βιογραφικών συνεντεύξεων: ένα εργαστήρι», στο Ρ. Βαν Μπούσχοτεν κ. ά. (επιμ.), Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου με θέμα Γεφυρώνοντας τις γενιές: Διεπιστημονικότητα και αφηγήσεις ζωής στον 21 ο αιώνα. Προφορική Ιστορία και άλλες Βιο-ιστορίες, Βόλος, Ένωση Προφορικής Ιστορίας, σ. 505-519. (Διαθέσιμο στο: http://www.epi.uth.gr/uploads/2013_proceedings.pdf) _ (2013). «Ο μικρασιατικός ξεριζωμός στις προσωπικές αφηγήσεις και τη λογοτεχνία», Πρακτικά Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου με θέμα Λαϊκός πολιτισμός και έντεχνος λόγος (ποίηση-πεζογραφία-θέατρο), τόμος Α, Αθήνα: Δημοσιεύματα του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών αρ. 30, σ.453-470. _ (2013). «Προϋποθέσεις και προβληματισμοί για μια δευτερογενή ανάλυση αφηγήσεων ζωής», στο Δ. Δασκαλάκης (επιμ.), Οι κοινωνικές επιστήμες και η υφιστάμενη κρίση, Αθήνα: Παπαζήση, σ. 531-557. _ (2012). «Ανιχνεύοντας το νόημα της παράδοσης μέσα από προσωπικές αφηγήσεις» στο: Μ. Βαρβούνης & Μ. Σέργης (επιμ.), Ελληνική λαογραφία. Ιστορικά, θεωρητικά, μεθοδολογικά, θεματικές, Αθήνα: εκδ. Ηρόδοτος, σ. 527-544. 3
_ (2012). «Γραπτή αυτοβιογραφία και προφορικές αφηγήσεις ζωής: Το πρόβλημα της αλήθειας», στο Χ. Μπαμπούνης (επιμ.), Ιστορίας Μέριμνα, τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Γ. Λεοντσίνη, Αθήνα: Π.Τ.Δ.Ε./Ε.Κ.Π.Α., σ. 463-470. _ (2012). «Εικόνες των Τούρκων μέσα από προσωπικές αφηγήσεις του ξεριζωμού Ελλήνων Μικρασιατών προσφύγων», στο Ευάγγελος Αυδίκος (επιμ.), Λαογραφικές αναγνώσεις στην Ελλάδα και την Τουρκία, Αθήνα: Πεδίο, σ. 421-461. _ (2012). «ʽΤα παλιά χρόνια ήταν δύσκολα αλλά καλύτερα ʼ: Ρεαλισμός και εξιδανίκευση του παρελθόντος σε αφηγήσεις ζωής», στο Τ. Τσιλιμένη (επιμ.), Αφηγήσεις «μες στον ανασασμό των φύλλων», Βόλος: Εργαστήριο Λόγου και Πολιτισμού Π.Τ.Π.Ε., Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, σς. 27-40. _ (2011). Αφηγήσεις ζωής. Η βιογραφική προσέγγιση στη σύγχρονη λαογραφική έρευνα, Αθήνα: διάδραση. _ (2004). «Λαϊκή αυτοβιογραφία και Λαογραφία: Η διυποκειμενικότητα της πρόσληψης του παρελθόντος», Πρακτικά Συνεδρίου με θέμα: Η Λογοτεχνία σήμερα. Όψεις, αναθεωρήσεις, προοπτικές, οργάνωση: Π.Τ.Δ.Ε., Πανεπιστήμιο Αθηνών Κέντρο Έρευνας Επιστήμης και Εκπαίδευσης, Αθήνα: Ελληνικά γράμματα, σ. 588-597. Καραπατάκης Κώστας, (1983 2 ). Η μάνα και το παιδί στα παλιότερα χρόνια. Αθήνα. Κατάκη, Χάρις (1998). Οι τρεις ταυτότητες της ελληνικής οικογένειας, (8 η έκδοση), Αθήνα: Ελληνικά γράμματα. Καυτατζόγλου, Ρωξάνη (1988). «Η ιστορία της οικογένειας στην Ελλάδα. Μερικά προβλήματα μεθόδου», Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, 69, σσ. 225-342. Κεραμιδά, Όλ. (1929-1932). «Έθιμα για το παιδί από τη Στρώμνιτσα», Λαογραφία, Ι, σσ. 449-58. Κλάδη, Αναστασία (1956). «Δεισιδαιμονίαι», Λαογραφία ΙΣΤ, σ. 554. Κολιού Νίτσα (1997). Ενθύμιον εκπαιδεύσεως θηλέων, Βόλος. Κόνσολας, Νίκιος (1963-64). «Λαογραφικά Ολύμπου Καρπάθου», Λαογραφία ΚΑ, σσ. 215-68. (1966). «Λαογραφικά Ολύμπου Καρπάθου», Λαογραφία ΚΔ, σσ. 228-53. 4
Κυριαζής, Ν. Η. (1926). «Γάμος-εγκυμοσύνη», Κυπριακά Χρονικά, 4, σσ. 116-52. Κυριακίδου-Νέστορος, Ά. (1989). «Η οργάνωση του χώρου στον παραδοσιακό πολιτισμό» στο: Λαογραφικά Μελετήματα Ι, Εταιρεία Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου, σελ. 41-55. _ (1993α), «Προφορική ιστορία και λαογραφία», στο: Λαογραφικά Μελετήματα ΙΙ., Αθήνα: εκδ. Πορεία, σ. 227-232. _ (1993β). «Ιστορία, προφορική ιστορία, ανθρωπολογία και λαογραφία», στο: Λαογραφικά Μελετήματα ΙΙ., Αθήνα: εκδ. Πορεία, σ. 251-257. _ (1993γ). «Ο χρόνος της προφορικής ιστορίας», στο: Λαογραφικά Μελετήματα ΙΙ., Αθήνα: εκδ. Πορεία, σ. 258-270. _ (1993δ). «Παράδοση και παραδοσιακός πολιτισμός: μια απαραίτητη ιστορική διάκριση», στο Λαογραφικά μελετήματα ΙΙ., Αθήνα: Πορεία, σ. 39-52. Κωνσταντίνου, Χαρίλαος Χ. (1953). «Ταχταρίσματα», Λαογραφία ΙΕ, σσ. 442-3. Λαζαρίδης, Κώστας Π. (1975). «Παραδοσιακά παιχνίδια του χωριού μου (Κουκουλίου Ζαγορίου)», Ηπειρωτική Εστία, 24, σσ. 28-42 και 166-189. Ληξουργιώτης, Γιάννης Δ. (1986). Κοινωνικές και νομικές αντιλήψεις για το παιδί τον πρώτο αιώνα του νεοελληνικού κράτους, Αθήνα-Γιάννινα, Δωδώνη. Λουκάτος, Δημήτριος Σ. (1958-59). «Ο σύζυγος εις τα κατά την γέννησιν έθιμα και λαογραφικαί ενδείξεις περί αρρενολοχείας», Επετηρίς του Λαογραφικού Αρχείου Ακαδημίας Αθηνών, 11-12 (1958-59), σσ. 124-68. Μαμέλης, Γεώργιος (1976), «Το παιδί στη Θρακική λαογραφία», Πρακτικά Β Συμποσίου Λαογραφίας του Βορειοελλαδικού Χώρου, Θεσσαλονίκη: Ι.Μ.Χ.Α., σσ. 245-63. Μανιάς, Γ. Ηλ. (1916). «Νανουρίσματα Καρδαμύλων Χίου», Λαογραφία Ε : Δ, σ. 609. Μανολάκος, Γεώργιος Δ. (1915). «Τα έθιμα κατά την γέννησιν και την βάπτισιν εν Μάνη», Λαογραφία Ε, σσ. 401-2. Μαρινέλλης, Ελευθ. (1976-1978). «Γέννηση, γάμος, θάνατος στο Σούλι Πατρών», Λαογραφία ΛΑ, σσ. 174-94. Mauger, Gerard (1984). «Η κατηγορία της νεότητας: προσπάθειες δόμησης κοινωνιολογικών αντικειμένων», Πρακτικά του Διεθνούς Συμποσίου: 5
Ιστορικότητα της παιδικής ηλικίας και της νεότητας (Αθήνα, 1-5 Οκτωβρίου 1984), τ.α, Αθήνα: Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς, σσ. 131-46. Mauriras-Bousquet, Martine (1993). «Συμβολή της ηθολογίας στην κατανόηση των σχέσεων μεταξύ παιχνιδιού και παιχνιδιών», Εθνογραφία, 9, σς. 29-33. Μέγας, Γεώργιος (1988). Ελληνικές γιορτές και έθιμα της λαϊκής λατρείας, Αθήνα: Οδυσσέας. Μερακλής, Μ. Γ. (1983). «Αυτοβιογραφίες Ηπειρωτών χωρικών», Δ Συμπόσιο Λαογραφίας Βορειοελλαδικού Χώρου (Ιωάννινα, 10-12 Οκτωβρίου 1979), Θεσσαλονίκη, σ. 181-187 και στο: Έντεχνος Λαϊκός Λόγος, Αθήνα: Καρδαμίτσα, 1993, σ. 247-255. (1992). «Pueri Ludentes, Η μεταφορική λειτουργία του παραδοσιακού παιχνιδιού», στο βιβλίο: Αντιπελάργηση, τιμητικός τόμος για τον Νικόλαο Α. Δημητρίου, Αθήνα, Πνευματικό Ίδρυμα Σάμου «Νικόλαος Δημητρίου», σσ. 28-35. (1993). «Τα παιδικά τραγούδια και η σημασία του ήχου», στο βιβλίο του: Έντεχνος λαϊκός λόγος, Αθήνα: εκδ. Καρδαμίτσα, σσ. 239-46. _ (1993). «Μεσσήνιοι χωρικοί αυτοβιογραφούμενοι», στο: Έντεχνος Λαϊκός Λόγος, Αθήνα: εκδ. Καρδαμίτσα, σ. 257-264. (2011). Ελληνική Λαογραφία. Κοινωνική συγκρότηση. Ήθη και έθιμα. Λαϊκή τέχνη, Αθήνα: Καρδαμίτσα. Μηλίγκου-Μαρκαντώνη, Μαρία (1991). «Η θέση της γυναίκας ως συζύγου και κόρης στην ελληνική παραδοσιακή οικογένεια μέχρι το 1940 (αποκλίσεις και παρεκτροπές από τα νόμιμα)», στο βιβλίο: Μαρκαντώνης Ι. Σ., και Ρήγα Α. Β. (επιμέλεια), Οικογένεια, μητρότητα, Αναδοχή, Αθήνα: εκδ. Δέσποινα Δ. Μαυρομάτη, σσ. 277-318. Μισέλ, Α. (1987). Κοινωνιολογία της οικογένειας και του γάμου, Αθήνα: Gutenberg. Μουσούρου, Λουκία Μ. (1985). Οικογένεια και παιδί στην Αθήνα, Αθήνα: Βιβλιοπωλείον της «Εστίας». Μπάδα-Τσομώκου, Κωνσταντίνα (1993). Ενδυματολογικοί κώδικες της παιδικής-νεανικής ηλικίας. Το κοινωνικό-ιστορικό τους ισοδύναμο, Ιωάννινα: Επιστημονική Επετηρίδα Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (Ιωάννινα, παράρτημα αριθμ. 48). 6
Μπακαλάκη, Αλ. & Ελεγμίτου, Ελ. (1987). Η εκπαίδευση «εις τα του οίκου» και τα γυναικεία καθήκοντα. Από την ίδρυση του ελληνικού κράτους έως την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του 1929, Αθήνα: Ιστορικό Αρχείο της Ελληνικής Νεολαίας, Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς. Μπουρντιέ, Πιερ (1996). Η ανδρική κυριαρχία, Αθήνα, Δελφίνι. Νιτσιάκος, Β. Γ. (1991). Παραδοσιακές κοινωνικές δομές, Αθήνα, Οδυσσέας. Οικονομίδης, Δημ. Β. (1962). «Όνομα και ονοματοθεσία εις τας δοξασίας και συνηθείας του ελληνικού λαού», Λαογραφία Κ, σσ. 446-542. Οικονομόπουλος, Χ. Θ. (1987-1989). «Η λαογραφία του αμποδέματος και η ιατρο-ψυχολογική ερμηνεία της», Λαογραφία ΛΕ, σσ. 199-222. Παπαγεωργίου, Γιώργος (1986). Η μαθητεία στα επαγγέλματα (16 ος -20 ος αι.), Αθήνα, Ιστορικό Αρχικό Ελληνικής Νεολαίας. Παπαθανασίου, Μαρία (2003). Μεγαλώνοντας στον ορεινό χώρο. Παιδιά και παιδική ηλικία στο Κροκύλειο Δωρίδας τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, Αθήνα: Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας. Παπαϊωάννου, Γεώργιος και Αναστάσιος (1916). «Η ευκή και η κατάρα των γονέων», Λαογραφία Ε :Δ, σσ. 626-34. Παπαμιχαήλ, Επ. Γ. (1911-1912). «Αρκαδικαί προλήψεις και δοξασίαι», Λαογραφία Γ, σσ. 686-91. Παραδέλλης, Θ. (1999). «Ανθρωπολογία της μνήμης», στο: Ρ. Μπενβενίστε και Θ. Παραδέλλης (επιμ.), Διαδρομές και τόποι της μνήμης: Ιστορικές και ανθρωπολογικές προσεγγίσεις, εκδ. Αλεξάνδρεια / Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Αθήνα, σ. 27-58. Παπαταξιάρχης, Ε. & Θ. Παραδέλης (επιμ.). (1992). Ταυτότητες και φύλο στη σύγχρονη Ελλάδα. Ανθρωπολογικές προσεγγίσεις, Αθήνα: Καστανιώτης- Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Πετρόπουλος, Δ. (1952). «Η ακληρία εις τα έθιμα του ελληνικού λαού», Επετηρίς του Λαογραφικού Αρχείου Ακαδημίας Αθηνών, 7, σσ. 28-44. Πέτρου, Πέτρος Γ. (1912-1913). «Ευχαί και κατάραι επιχωριάζουσαι εν Σωζουπόλει (Θράκης)», Λαογραφία Δ, σσ. 289-91. Πετρούνιας, Βασίλειος Ε. (1966). «Μανιάτικα μοιρολόγια», Λαογραφία ΚΔ, σσ. 362-72. Πολίτης, Ν. Γ. (1918). «Ωκυτόκια», Λαογραφία ΣΤ, σσ. 299-346. 7
(1931). «Τα κατά την γέννησιν», Λαογραφικά Σύμμεικτα, Γ, σσ. 206-21. (1931). «Ο γάμος παρά τοις νεωτέροις Έλλησιν», Λαογραφικά Σύμμεικτα, Γ, σσ. 232-322. Ρηγάτος, Γεράσιμος (1989). Το άρρωστο και κακοποιημένο παιδί στη λογοτεχνία (1922-1988), Αθήνα-Γιάννινα, Δωδώνη. Ρηγίνος, Μιχάλης (1995). Μορφές παιδικής εργασίας στη βιομηχανία και τη βιοτεχνία (1870-1940), Αθήνα: ΙΑΕΝ / Κ.Ν.Ε. Ε.Ι.Ε. Roscher, W. H. (1911-1912). «Ερώτημα περί των εις τον ομφαλόν αναφερομένων νεοελληνικών δοξασιών», Λαογραφία Γ, σσ. 697-701. Rushton, Lucy (1992). «Η μητρότητα και ο συμβολισμός του σώματος», στο βιβλίο: Ε. Παπαταξιάρχης, Θ Παραδέλλης (επιμέλεια), Ταυτότητες και φύλο στη σύγχρονη Ελλάδα, Αθήνα, Καστανιώτης-Πανεπιστήμιο Αιγαίου, σσ. 151-70. Σεφερλής, Π. Δ. (1911-1912). «Παιδικά βαυκαλήματα», Λαογραφία Γ, σσ. 491-4. (1912-1913). «Πρόγνωσις του γένους του εμβρύου», Λαογραφία Δ, σσ. 308-9. Σκανδάλης, Χρήστος και Κοντογιάννη, Ευτυχία, (1983 και 1984). «Παιδικός βίος περιοχής Κρυφοβού και Πεστών», Ηπειρωτική Εστία, 32 (1983), 33 (1984), σσ. 369-75, 538-45, 679-93, 37-45, 223-9, 345-54. Σολομών, Ιωσήφ (1992). Εξουσία και τάξη στο νεοελληνικό σχολείο: Μια τυπολογία των σχολικών χώρων και πρακτικών 1820-1900, Αθήνα, Αλεξάνδρεια. Thompson, P. (1978). The voice of the past. Oral History, Oxford: Oxford University Press, [ελληνική έκδοση: Φωνές από παρελθόν. Προφορική ιστορία, μετάφραση: Ρ. Β. Μπούσχοτεν Ν. Ποταμιάνος, επιμέλεια: Κ. Μπάδα Ρ. Β. Μπούσχοτεν, Πλέθρον, Αθήνα 2002]. Τσιώλης, Γ. (2006). Ιστορίες ζωής και βιογραφικές αφηγήσεις. Η βιογραφική προσέγγιση στην κοινωνιολογική ποιοτική έρευνα, πρόλογος: Prof. Dr Dr Peter Alheit, Αθήνα: Κριτική _ (2011). «Δευτερογενής ανάλυση ποιοτικών δεδομένων: μια ερευνητική στρατηγική συμβατή με την ποιοτική προσέγγιση;». Στο Γ. Τσιώλης, Ν. Σερντεδάκις, Γ. Κάλλας (επιμ.), Ερευνητικές υποδομές και δεδομένα στην 8
εμπειρική κοινωνική έρευνα. Ζητήματα καταγραφής, τεκμηρίωσης και ανάλυσης κοινωνικών δεδομένων, Αθήνα: νήσος, σ. 129-159. Χατζηβασιλείου, Βαγγέλης (1988). Το σύστημα ποινών στην ελληνική εκπαίδευση του 19 ου αιώνα, Βασίλης Γ. Χατζηβασιλείου, Θεσσαλονίκη, Αφοί Κυριακίδη. Επιμέλεια: Ρέα Κακάμπουρα Επίκ. Καθηγήτρια Λαογραφίας 9