ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΗΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΩΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΜΑΘΗΤΗ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΧΡ. ΜΠΟΥΡΑΣ Δεκέμβριος 2005
Εισαγωγικά στοιχεία Αξιολόγηση Αξιολόγηση του μαθητή Αξιολόγηση της επίδοσης του μαθητή Εξατομικευμένη αξιολόγηση Πρόοδος επίδοση του μαθητή Παράγοντες που διαφοροποιούν την επίδοση των μαθητών ΑΡΧΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Αντικείμενο και σκοπός Μεθοδολογία Συνδυασμός τεχνικών Καλή ενημέρωση Αυτοσκοπός Διαδικασία δυναμική Διαγνωστική Ποσοτική - Εκτελεστική όψη Βελτίωση
Αξιολόγηση του μαθητή και φιλοσοφία της Επιχειρήματα κατά της αξιολόγησης Οι θέσεις που προβάλλονται για την κατάργηση προέρχονται από τρεις διαφορετικές κατευθύνσεις με βάση τρεις διαφορετικές διαστάσεις των επιπτώσεων Κατά της αξιολόγησης Παιδαγωγική διάσταση Ψυχολογική διάσταση Κοινωνιολογική διάσταση Μεθοδολογική Παιδαγωγική Κοινωνική εκπαιδευτική κριτική
Η Παιδαγωγική διάσταση Διατάραξη παιδαγωγικής σχέσης Βαθμολογία παιδαγωγικά ερασιτεχνική Υποκειμενικότητα Οι εξετάσεις είναι όργανο επιρροής Η αξιολόγηση μετατρέπεται από μέσο σε αυτοσκοπό Ασυμφωνία μεταξύ αγωγής και αξιολόγησης Πρόβλημα καταλληλότητας της μεθοδολογίας Πρόβλημα στην εκπαίδευση των εκπαιδευτικών Η μεθοδολογία αξιολόγησης δε στηρίζεται σε δεδομένα εμπειρικής έρευνας
Η Ψυχολογική διάσταση Αρνητικές οι ψυχολογικές επιδράσεις στη συμπεριφορά Επηρεάζεται αρνητικά η ψυχοσωματική εξέλιξη Μετατροπή συμπεριφοράς από γνωσεοθηρική σε βαθμοθηρική Μεταφορά της τάσης βαθμοθηρίας στο σπίτι Φράγμα στη δημιουργική εξέλιξη του ατόμου Δημιουργία ψυχικής έντασης, αναστάτωσης, κόπωσης Η αποτυχία οδηγεί σε διάφορες μορφές εκπαιδευτικής ανισότητας Τα αντισταθμιστικά προγράμματα δε φαίνεται να είναι αποτελεσματικά
Η Κοινωνιολογική διάσταση Στο σχολείο γίνεται κοινωνική επιλογή Το σχολείο λειτουργεί ως φορέας επιλογής και διαφοροποίησης Η σχολική επίδοση επιδρά στο μορφωτικό και κοινωνικό status των μαθητών Το σχολείο παρέχει τα μορφωτικά του αγαθά κατά επιλεκτικό τρόπο Η αξιολόγηση δεν είναι κοινωνικά ουδέτερη αλλά γίνεται όργανο κοινωνικής επιλογής
Επιχειρήματα υπέρ της αξιολόγησης Η σκοπιά των μαθητών Ο μαθητής έχει ανάγκη αξιολόγησης για να διαπιστώσει την πρόοδό του Με την αξιολόγηση απονέμεται δικαιοσύνη στους μαθητές Αναπτύσσεται η καλώς ευνοούμενη άμιλλα Ο Ο μαθητής πληροφορείται για τον ίδιο του τον εαυτό, αποκτά εαυτογνωσία και εαυτοαντίληψη Η Η γνώση των αποτελεσμάτων της προσπάθειας μάθησης (ανατροφοδότηση), παρωθεί τους μαθητές για μάθηση Η Η αξιολόγηση αναγκάζει τους μαθητές να εντείνουν την προσοχή τους και την προσπάθειά τους για υψηλότερη επίδοση
Η σκοπιά του σχολείου Η σχολική αξιολόγηση είναι απαραίτητη αφού υπάρχει ως θεσμός στο κοινωνικό σύνολο Με την αξιολόγηση των μαθητών αξιολογείται το ίδιο το σχολείο και το σύστημα Η Η σχολική αξιολόγηση τροφοδοτεί την εκπαιδευτική έρευνα Ο Ο δάσκαλος έχει ανάγκη για ανατροφοδότηση της αποτελεσματικότητας της προσπάθειάς του Η Η αξιολόγηση είναι άριστο μέσο για τον έλεγχο της υλοποίησης των εκπαιδευτικών σκοπών Η Η αξιολόγηση αποτελεί μέσο ελέγχου της συμπεριφοράς Είναι δυνατή η ταξινόμηση, η κατάταξη σε ομάδες Η Η αξιολόγηση είναι ένα μέτρο της προόδου της προσπάθειας μάθησης
Η σκοπιά των γονέων Οι γονείς πρέπει να πληροφορούνται για την προσπάθεια των παιδιών τους Η Η επίδοση των μαθητών έχει προγνωστική αξία Η σκοπιά του κοινωνικού συστήματος Εξασφαλίζεται η αξιοκρατική μεταχείριση Οι ίσες ευκαιρίες για εκπαίδευση και εξέλιξη δίνονται μόνο μέσω της διαφοροποίησης της προσφοράς Εντοπίζονται άτομα με ιδιόμορφες ανάγκες Απαραίτητη για τη σχεδίαση, προγραμματισμό και λειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος
Η μεθοδολογία αξιολόγησης του μαθητή Η μεθοδολογία αξιολόγησης αναφέρεται στο πως της αξιολόγησης. Είναι ανάγκη να έχει ξεκαθαρίσει με σαφήνεια το τι και το γιατί της αξιολόγησης Ένα μοντέλο μεθοδολογίας αξιολόγησης Φορέας αξιολόγησης Αντικείμενο αξιολόγησης Θεωρητικό υπόβαθρο Σκοπός και στόχοι Κριτήρια Είδη αξιολόγησης Προσεγγίσεις Μέθοδοι αξιολόγησης Τεχνικές αξιολόγησης Μέσα και υλικά Διαδικασία Πλαίσιο Δυναμική αξιολόγηση της αξιολόγησης
Τεχνικές αξιολόγησης του μαθητή Η Η Γραπτή εξέταση στο σχολείο (ανοικτά ή κλειστά βιβλία) Γραπτή εξέταση στο σπίτι Προφορική εξέταση (σκόπιμη καθημερινή) Προφορική ή γραπτή εξέταση; Εργασίες Τεχνικές για διαπίστωση άλλων χαρακτηριστικών του μαθητή Μη ψυχομετρικά ποιοτικά μέσα Έργα και ασχολίες του μαθητή - Ημερολόγια Πληροφορίες και απόψεις τρίτων Ερωτηματολόγια Συνέντευξη
Το τεστ επίδοσης Η εκτίμηση της επίδοσης του μαθητή δεν είναι δυνατό να γίνει χωρίς την ύπαρξη των απαραίτητων οργάνων που είναι τα τεστ. Σταθμισμένα μη σταθμισμένα Σταθμισμένα τεστ Έχουν σχεδιαστεί για να συγκρίνουν την επίδοση ενός μαθητή με εκείνη των συνομιλήκων του στην τάξη, σε επίπεδο σχολικής περιφέρειας ή εθνικό επίπεδο Μη Σταθμισμένα τεστ Κατασκευάζονται από το δάσκαλο και χρησιμεύουν για τον έλεγχο της προόδου των μαθητών
Ανάλυση και αξιολόγηση ενός τεστ Τα χαρακτηριστικά ενός τεστ είναι: Κύρος (η ικανότητά του να μετράει αποτελεσματικά αυτό που κατασκευάστηκε να μετρήσει Αξιοπιστία (πόση εμπιστοσύνη μπορούμε να έχουμε στα αποτελέσματα κάποιας διαδικασίας Αντιπροσωπευτικότητα και περιεκτικότητα Αντικειμενικότητα (ίδια βαθμολογία από διαφορετικούς δασκάλους Πρακτικότητα (ευκολία κατασκευής) Διακριτικότητα - ευκολία
Τα σύγχρονα είδη ερωτήσεων ενός τεστ Ερωτήσεις εναλλακτικής απάντησης Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Ερωτήσεις προσαρμογής ή σύζευξης Ερωτήσεις ανοικτής απάντησης Ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού Ερωτήσεις σύντομης απάντησης Ερωτήσεις ιεράρχησης Ερωτήσεις αντικειμένων Ερμηνευτικές ερωτήσεις
Τύποι μη σταθμισμένων τεστ Τεστ συμπλήρωσης Τεστ σωστό - λάθος Τεστ πολλαπλής εκλογής Δίνονται προτάσεις με ένα ή δυο κενά Επιβεβαίωση σωστού η λάθους Επιλογή μιας απάντησης Τεστ αντιστοίχησης Σύνδεση δυο πραγμάτων
Η διαδικασία της οργανωμένης εξέτασης ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΞΕΤΑΣΗ Προγραμματισμός σχεδίαση Παροχή ευκαιριών μάθησης Προετοιμασία για αξιολόγηση ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΞΕΤΑΣΗ Εφαρμογή των τεχνικών και μέσων αξιολόγησης ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΞΕΤΑΣΗ Ανάλυση αποτελεσμάτων Διόρθωση για τυχαίες επιλογές Ερμηνεία αποτελεσμάτων - ανατροφοδότηση
Έκφραση της επίδοσης Περιγραφική έκφραση Αριθμητική έκφραση Έκφραση μέσω συμβόλων Έκφραση θέσης ή τάξης Γραφική έκφραση Συνδιασμοί