ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Σπουδάστρια Δακανάλη Νικολέτα Α.Μ. 5567 "Πώς η εξέλιξη της τεχνολογίας επηρεάζει την απόδοση των επιχειρήσεων" ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Επιβλέπων Καθηγητής - Πρόεδρος Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας κος Μαδυτινός Δημήτριος Καβάλα Απρίλιος, 2015
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 5 ABSTRACT... 6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1... 7 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 7 1.1 Γενικά στοιχεία... 7 1.2 Σκοπός της εργασίας... 8 1.3 Περιγραφή βασικών εννοιών... 9 1.4 Παρουσίαση των κεφαλαίων της εργασίας... 10 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2... 13 ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ... 13 2.1 Μια γενική εικόνα των νέων τεχνολογιών σε σχέση με την επιχειρηματικότητα... 13 2.2 Οι νέες τεχνολογίες στις επιχειρήσεις και τα οφέλη τους... 14 2.3 Μια εισαγωγή στα πληροφοριακά συστήματα... 17 2.4 Ένα πληροφοριακό σύστημα... 17 2.4.1 Ο ορισμός ενός πληροφοριακού συστήματος... 17 2.4.2 Τα μέρη που αποτελούν ένα πληροφοριακό σύστημα... 18 2.4.3 Τα κύρια χαρακτηριστικά ενός πληροφοριακού συστήματος... 18 2.5 Τα πληροφοριακά συστήματα και οι επιχειρησιακές διαδικασίες... 19 2.6 Συστήματα Διαχείρισης Πελατειακών Σχέσεων (C.R.M.)... 20 2.6.1 Ορισμός ενός Συστήματος C.R.M.... 21 2.7 Συστήματα Διαχείρισης Επιχειρησιακών Πόρων (E.R.P.)... 22 2.7.1 Ιστορική αναδρομή στα E.R.P.... 22 2.7.2 Ορισμός ενός Συστήματος E.R.P.... 23 2.7.3 Χαρακτηριστικά και στόχοι των Συστημάτων E.R.P.... 24 2.7.4 Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των Συστημάτων E.R.P.... 25 2.8 Σχέση επιχείρησης και πληροφορίας... 25 2.9 Ο ρόλος των πληροφοριακών συστημάτων και γενικότερα των νέων τεχνολογιών σε μια επιχείρηση... 27 2.10 Οι λόγοι που καθιστούν την πληροφορική σημαντική για τις επιχειρήσεις... 28 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3... 30 ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ... 30 3.1 Γενικά στοιχεία για το διαδίκτυο... 30 3.2 Ιστορική αναδρομή στο διαδίκτυο... 31 3.3 Στοιχεία για την πρόσβαση και την χρήση του διαδικτύου... 32 3.4 Πλεονεκτήματα διαδικτύου για τις επιχειρήσεις... 34 ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 2
3.5 Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (e- mail)... 35 3.5.1 Γενικά στοιχεία για το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και οι λειτουργίες του... 35 3.5.2 Πλεονεκτήματα και κίνδυνοι- προφυλάξεις του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου... 36 3.6 Ηλεκτρονική διακυβέρνηση (e- government)... 37 3.6.1 Η έννοια της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης... 37 3.6.2 Τα στάδια της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης... 38 3.6.3 Οι παράγοντες οι οποίοι συνέβαλαν στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση... 39 3.6.4 Οι εφαρμογές της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης... 40 3.6.5 Στοιχεία για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση... 41 3.6.6 Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης... 42 3.7 Μια εισαγωγή για το ηλεκτρονικό επιχειρείν (e- business)... 44 3.8 Ηλεκτρονικό εμπόριο (e- commerce)... 44 3.8.1 Εισαγωγή στο ηλεκτρονικό εμπόριο και στο ηλεκτρονικό επιχειρείν... 44 3.8.2 Ορισμός και μορφές ηλεκτρονικού εμπορίου... 45 3.8.3 Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα ηλεκτρονικού εμπορίου... 46 3.8.4 Στοιχεία για το ηλεκτρονικό εμπόριο... 49 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4... 51 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ... 51 4.1 Γενικά στοιχεία... 51 4.2 Η υπάρχουσα κατάσταση όσον αφορά τις ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τις νέες τεχνολογίες.... 51 4.3 Η επίδραση των νέων τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας... 53 4.4 Οι προοπτικές στον τομέα τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας στην Ελλάδα... 53 4.5 Η περίπτωση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων- E.R.P.... 55 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5... 56 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ- ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ... 56 5.1 Γενικά στοιχεία για την μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε στην έρευνα... 56 5.2 Ανάλυση του δείγματος των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα... 58 5.3 Παρουσίαση και ανάλυση του ερωτηματολογίου όσον αφορά την χρήση υπολογιστών και διαδικτύου... 59 5.3.1 Χρήση υπολογιστών στις επιχειρήσεις... 59 5.3.2 Αριθμός εργαζομένων που κάνουν χρήση υπολογιστών... 60 5.3.3 Χρήση διαδικτύου στις επιχειρήσεις... 62 5.3.4 Αριθμός εργαζομένων που κάνουν χρήση διαδικτύου στις επιχειρήσεις για επαγγελματικούς σκοπούς... 63 5.3.5 Απασχόληση εξειδικευμένου προσωπικού Τ.Π.Ε. στις επιχειρήσεις... 67 ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 3
5.3.6 Τρόπος κάλυψης των αναγκών της πληροφορικής στις επιχειρήσεις... 69 5.3.7 Ύπαρξη εσωτερικού δικτύου στις επιχειρήσεις με χρήση server... 71 5.3.8 Κατοχή ιστοσελίδας από τις επιχειρήσεις... 72 5.3.9 Χαρακτηριστικά της ιστοσελίδας των επιχειρήσεων... 73 5.3.10 Λειτουργίες όπου χρησιμοποιούνται πληροφοριακά συστήματα από στις επιχειρήσεις... 76 5.3.11 Χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τις επιχειρήσεις... 80 5.4 Παρουσίαση και ανάλυση του ερωτηματολογίου όσον αφορά την ηλεκτρονική διακυβέρνηση (e- government)... 82 5.4.1 Χρήση διαδικτύου για συναλλαγές με το Δημόσιο από τις επιχειρήσεις... 82 5.5 Παρουσίαση και ανάλυση του ερωτηματολογίου όσον αφορά το ηλεκτρονικό εμπόριο (e- commerce)... 84 5.5.1 Πραγματοποίηση παραγγελίας μέσω του ιστότοπου των επιχειρήσεων... 84 5.5.2 Τρόπος πληρωμής πωλήσεων μέσω του ιστότοπου των επιχειρήσεων... 85 5.5.3 Προβλήματα κατά την διεξαγωγή πωλήσεων μέσω ιστότοπου... 86 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6... 87 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ... 87 6.1 Συμπεράσματα της έρευνας... 87 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 90 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ... 92 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ...92 ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 4
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η ραγδαία εξέλιξη της πληροφορικής και των συγγενών τεχνολογιών είναι ένα από τα κυρίαρχα σύγχρονα φαινόμενα με σημαντικές επιδράσεις σε πολλούς τομείς των ατομικών και συλλογικών δραστηριοτήτων. Το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Επαγγελματικών Ενώσεων Πληροφορικής (Council of European Professional Societies) για να περιγράψει το σύνολο αυτών των τεχνολογιών εισήγαγε τον όρο Information and Communications Technologies - I.C.T. Ο αντίστοιχος ελληνικός όρος, Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας - Τ.Π.Ε. είναι ο βασικός μοχλός της διαχείρισης των μεγάλων έργων, της παροχής αναβαθμισμένων υπηρεσιών προς τους πολίτες καθώς επίσης και της συνολικής οικονομικής ανάπτυξης της χώρας μας. Η εξέλιξη των δικτυακών τεχνολογιών και γενικότερα του διαδικτύου ανοίγει νέους δρόμους για την επιχειρηματικότητα η οποία εξελίσσεται αξιοποιώντας τα νέα μέσα και τις τεχνολογίες, εκτός από τις συμβατικές της μορφές. Η ηλεκτρονική επιχειρηματικότητα (e- business) και το ηλεκτρονικό εμπόριο (e- commerce) προσφέρουν νέες διεξόδους και δυνατότητες ανάπτυξης σε μια ηλεκτρονική αγορά η οποία είναι τελείως διαφορετική από την συμβατική και η οποία διαμορφώνει μόνη της τους δικούς της νόμους και κανόνες. Επομένως, εφόσον στην σημερινή εποχή κυριαρχεί η αλματώδης και διαρκής τεχνολογική ανάπτυξη, αλλά και η διεθνοποίηση των αγορών, οι επιχειρήσεις για να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν εξαρτάται κυρίως από το πόσο ανταγωνιστικές είναι και από το πόσο ανταγωνιστικές μπορούν να γίνουν. Η ανταγωνιστικότητα είναι πλέον στενά συνδεδεμένη με επενδύσεις σε τεχνολογία, με την οικονομική δραστηριότητα των επιχειρήσεων και επομένως, μια μη ανταγωνιστική επιχείρηση δεν έχει ούτε θέση ούτε οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον. μέλλον στο παγκόσμιο ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 5
ABSTRACT The rapid development of information technology and related technologies is one of the dominant contemporary phenomena with significant impact in many areas of individual and collective activities. The Council of European Professional Informatics Association (Council of European Professional Societies) to describe all of these technologies introduced the term ''Information and Communications Technologies''- I.C.T. which is the main driver of the management of major projects, providing improved services to citizens as well as the overall economic development of our country. The evolution of network technologies and the general Internet opens new avenues for entrepreneurship which develops the use of new media and technologies, in addition to conventional forms. The e-business and e- commerce offer new openings and opportunities in an electronic market which is completely different from the conventional and which forms itself its own laws and rules. Therefore, since nowadays dominates the rapid and continuous technological development and the globalization of markets, firms to survive and grow depends mainly on how competitive they are and how competitive they can be. Competitiveness is most closely associated with investments in technology, economic activity of enterprises and therefore, an uncompetitive business has neither place nor future in the global economic and social environment. ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 6
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 Γενικά στοιχεία Η ταχύτατη εξέλιξη των δικτυακών τεχνολογιών και του διαδικτύου ανοίγει διάπλατα νέους δρόμους για την επιχειρηματικότητα η οποία, αξιοποιώντας τα νέα μέσα και τις νέες τεχνολογίες, εξελίσσεται. Από την άλλη, η επιχειρηματικότητα υπάρχει ακόμα στις συμβατικές της μορφές. Η ηλεκτρονική επιχειρηματικότητα (ebusiness) και το ηλεκτρονικό εμπόριο (e- commerce) προσφέρουν νέες διεξόδους και δυνατότητες ανάπτυξης σε μια δυναμική ηλεκτρονική αγορά η οποία είναι εντελώς διαφορετική από την συμβατική και η οποία διαπλάθει από μόνη της τους δικούς της κανόνες και τους δικούς της νόμους. Οι αλλαγές οι οποίες έχουν συμβεί τα τελευταία έτη, όπως αυτές εκφράζονται από την εντατικοποίηση του παγκόσμιου εμπορίου, από την απελευθέρωση των διεθνών αγορών, από τη δημιουργία ενιαίων ζωνών οικονομικής δραστηριότητας με κοινούς κανόνες και από την παγκοσμιοποίηση, σχημάτισαν ένα νέο τοπίο ανταγωνισμού για τις χώρες αλλά και για τις επιχειρήσεις. Έτσι, μέσα σε αυτό το περιβάλλον ο ανταγωνισμός είναι πιο άμεσος, πιο έντονος και στηρίζεται όλο και πιο πολύ στις ικανότητες των επιχειρήσεων όπως επίσης και στα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που επιδιώκουν να υιοθετούν. Με αυτόν τον τρόπο, οι επιχειρήσεις επιδιώκουν οι δραστηριότητες τους να είναι μοναδικές και στην ποιότητα του τοπικού ανταγωνισμού εκτός από το μακροοικονομικό, πολιτικό, νομικό και κοινωνικό περιβάλλον και τους χειρισμούς των κυβερνήσεων, οι οποίες καλούνται να σχηματίσουν τις απαραίτητες συνθήκες για ανάπτυξη. Επομένως, εφόσον στην σημερινή εποχή κυριαρχεί η αλματώδης και διαρκής τεχνολογική ανάπτυξη, αλλά και η διεθνοποίηση των αγορών, οι επιχειρήσεις για να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν εξαρτάται κυρίως από το πόσο ανταγωνιστικές είναι και από το πόσο ανταγωνιστικές μπορούν να γίνουν, μέσα σε ένα περιβάλλον το οποίο είναι πιεστικό, με τον χρόνο να είναι βασικός παράγοντας. ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 7
Αυτό το περιβάλλον χαρακτηρίζεται επίσης από τις έγκαιρες αποφάσεις και από το ρίσκο για νέες τεχνολογίες και καινοτομίες, το οποίο αποτελεί την βάση για την σταθερότητα, την ανάπτυξη και το μέλλον των επιχειρήσεων. Η ανταγωνιστικότητα είναι πλέον στενά συνδεδεμένη με επενδύσεις σε τεχνολογία, με την οικονομική δραστηριότητα των επιχειρήσεων και επομένως, μια μη ανταγωνιστική επιχείρηση δεν έχει ούτε θέση ούτε μέλλον στο παγκόσμιο οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον. Όσον αφορά την Ελλάδα και τις Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας, για πολλά χρόνια παρέλειψε να θέσει τις υγιείς βάσεις, οι οποίες είναι απαραίτητες για μια ανταγωνιστική οικονομία και επομένως για ανταγωνιστικές επιχειρήσεις. Η κρίση μας, οδήγησε την χώρα στην ανάγκη αναθεώρησης του παραγωγικού προτύπου και την εισαγωγή μεταρρυθμίσεων για την απελευθέρωση του παραγωγικού δυναμικού της χώρας και για να καταστεί διεθνώς ανταγωνιστικό. Εκτός από τα άμεσα μέτρα για σταθεροποίηση της οικονομίας και άρση εμποδίων στην επιχειρηματικότητα, οι μεταρρυθμίσεις συμπεριλαμβάνουν και πολιτικές οι οποίες είναι μακροπρόθεσμες και ευθυγραμμισμένες με τις πολιτικές και πρακτικές των πιο ανεπτυγμένων ευρωπαϊκών εταίρων μας. Η ανταγωνιστικότητα είναι συνάρτηση της ικανότητας της οικονομίας να προλαμβάνει έγκαιρα επερχόμενες αλλαγές στις τεχνολογίες, σημαντικές για τις παραγωγικές μονάδες και τις συνέπειες που έχουν στα επαγγέλματα και τις αναγκαίες δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού. 1.2 Σκοπός της εργασίας Η παρούσα πτυχιακή εργασία έχει σαν σκοπό πρωτίστως την θεωρητική ανάπτυξη των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας αλλά και όλων των σύγχρονων λειτουργιών που προσφέρονται από το διαδίκτυο. Επίσης, μέσα από την έρευνα η οποία πραγματοποιήθηκε σε δείγμα δέκα επιχειρήσεων του Ηρακλείου σχετικά με την χρήση των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας από αυτές τις επιχειρήσεις, της χρήσης υπολογιστών και του διαδικτύου, της χρήσης ηλεκτρονικής διακυβέρνησης (e- government) και της χρήσης ηλεκτρονικού εμπορίου (e- commerce), γίνεται η προσπάθεια για την ανάλυση των αποτελεσμάτων. ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 8
Για την ανάλυση αυτή χρησιμοποιούνται πίνακες, διαγράμματα αλλά και η επεξήγηση τους με βάση ποσοστά τα οποία προκύπτουν από την ομαδοποίηση των απαντήσεων των επιχειρήσεων στα ερωτηματολόγια. 1.3 Περιγραφή βασικών εννοιών Για να είναι εύκολη η κατανόηση της παρούσας εργασίας και η παρακολούθηση της έρευνας που πραγματοποιήθηκε, είναι σημαντικό σε αυτό το σημείο να γίνει η συνοπτική παρουσίαση των σημαντικότερων εννοιών που χρησιμοποιούνται. Αρχικά, το διαδίκτυο είναι ένα δίκτυο δικτύων, το οποίο συνδέει δίκτυα διαφορετικών τύπων παγκοσμίως και χρησιμοποιείται από εκατομμύρια άτομα για την ανταλλαγή πληροφοριών ή την πραγματοποίηση συναλλαγών και συνεισφέρει με τον τρόπο του στην βελτίωση και την απλοποίηση των σχέσεων των οργανισμών και των επιχειρήσεων. Το διαδίκτυο παρέχει την μέγιστη δυνατότητα κάθε είδους πληροφόρησης, που μπορούν να εξυπηρετούν την οποιαδήποτε επιχειρηματική, εκπαιδευτική, προσωπική, πολιτική ανάγκη. Η συμβολή του διαδικτύου στην μείωση του κόστους των συναλλαγών και της μεσολάβησης που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις αλλά και οι ιδιώτες, είναι μια από της βασικότερες δυνατότητες του. Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (e- mail) αποτελώντας ένα από τα πιο διαδεδομένα επικοινωνιακά μέσα παγκοσμίως, είναι απλό στην χρήση του, εξυπηρετικό και με χαμηλό κόστος. Λόγω των πλεονεκτημάτων του, όπως η ταχύτητα, η αποφυγή παραμονής κ.α., είναι το βασικό μέσο επικοινωνίας στους δημόσιους τομείς των περισσότερων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και πολλών άλλων χωρών. Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση (e- government) θεωρείται πολύ απλά η χρήση της τεχνολογίας της πληροφορίας και επικοινωνίας, συγκεκριμένα του διαδικτύου, για να επιτευχθεί καλύτερη διακυβέρνηση. Το ηλεκτρονικό επιχειρείν (e- business) και το ηλεκτρονικό εμπόριο (ecommerce) είναι δύο έννοιες οι οποίες συχνά συγχέονται εξαιτίας του ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο σχετικά με άλλους τομείς του ηλεκτρονικού επιχειρείν έχει ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 9
μεγαλύτερη χρήση και δημοσιότητα. Δηλαδή, το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι μια υποκατηγορία του ηλεκτρονικού επιχειρείν. Ηλεκτρονικό επιχειρείν ορίζεται ως το σύνολο των επιχειρηματικων στρατηγικών οι οποίες έχουν σκοπό την υποστήριξη και τον μετασχηματισμό συγκεκριμένων τομέων επιχειρηματικής δραστηριότητας χρησιμοποιώντας νέες τεχνολογίες και υλοποιώντας της συναλλαγές με ηλεκτρονικά μέσα. Στον όρο αυτό εμπεριέχονται όλες οι οικονομικές λειτουργίες και δράσεις οι οποίες υποστηρίζονται με την χρήση ηλεκτρονικών μέσων. Το ηλεκτρονικό εμπόριο, είμαι μέρος του παραπάνω συνόλου και αποτελεί μια εφαρμογή που απευθύνεται σε ευρύ αγοραστικό κοινό έχοντας σκοπό την συμβολή του στην επικοινωνία των αγοραστών με των επιχειρήσεων. 1.4 Παρουσίαση των κεφαλαίων της εργασίας Το κύριο μέρος της παρούσας πτυχιακής εργασίας χωρίζεται σε τέσσερα κεφάλαια. Τα τρία κεφάλαια είναι το θεωρητικό μέρος και το πέμπτο κεφάλαιο είναι το ερευνητικό μέρος. Επίσης, υπάρχει το παρόν κεφάλαιο το οποίο ουσιαστικά είναι μια μικρή εισαγωγή για το τι θα ακολουθήσει και το έκτο και τελευταίο κεφάλαιο, όπου παρουσιάζονται τα συμπεράσματα της εργασίας. Στο δεύτερο λοιπόν κεφάλαιο της παρούσας εργασίας, αναπτύσσονται οι νέες τεχνολογίες στις επιχειρήσεις και τα πληροφοριακά συστήματα. Υποδιαιρείται σε αρκετές παραγράφους έτσι ώστε να γίνει καλύτερα κατανοητή η εικόνα των νέων τεχνολογιών σε σχέση με την επιχειρηματικότητα. Επίσης, παρουσιάζονται οι νέες τεχνολογίες στις επιχειρήσεις και τα οφέλη τους και η σχέση επιχείρησης και πληροφορίας. Τα πληροφοριακά συστήματα έχουν την δυνατότητα να παρέχουν βοήθεια στα στελέχη και το προσωπικό μιας επιχείρησης στην ανάλυση των προβλημάτων που προκύπτουν, στην δημιουργία καινούργιων προϊόντων και στην απεικόνιση θεμάτων τα οποία είναι σύνθετα. Λαμβάνοντας υπόψη την συμβολή τους στην λειτουργία της επιχείρησης, αναλύονται εκτενώς. Δίνεται ο ορισμός τους, τα μέρη που τα αποτελούν και τα κύρια χαρακτηριστικά τους. Τα πληροφοριακά συστήματα σε μία επιχείρηση πρέπει να εξυπηρετούν επιχειρησιακές διαδικασίες, οι οποίες αφορούν πολλές λειτουργικές περιοχές και ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 10
ορισμένες φορές είναι διαλειτουργικές. Έτσι, ορισμένες εταιρικές εφαρμογές και ορισμένα συστήματα πληροφορικής δεν περιορίζονται μόνο σε μία συγκεκριμένη λειτουργική περιοχή, αλλά μπορούν να υποστηρίξουν την οργάνωση και την ολοκλήρωση πολλαπλών επιχειρησιακών διαδικασιών στα πλαίσια μιας επιχείρησης. Αυτές οι εταιρικές εφαρμογές συμπεριλαμβάνουν: Συστήματα Διαχείρισης Επιχειρησιακών Πόρων- E.R.P., Συστήματα Διαχείρισης Εφοδιαστικής Αλυσίδας- S.C.M. και Συστήματα Διαχείρισης Πελατειακών Σχέσεων- C.R.M. Παρακάτω λοιπόν στο δεύτερο κεφάλαιο αναφέρεται ο ορισμός, οι στόχοι, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των Ε.R.P. και ο ορισμός και τα πλεονεκτήματα των C.R.M. Το τρίτο κεφάλαιο αφορά τη σχέση του διαδικτύου με την επιχειρηματικότητα. Γίνεται μια ιστορική αναδρομή στο διαδίκτυο και παρουσιάζονται τα πλεονεκτήματα του. Επίσης, γίνεται αναφορά στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (e- mail), στις λειτουργίες του, στα πλεονεκτήματα του αλλά και στους κινδύνους που επιφυλάσσει. Πολύ σημαντική επίσης, είναι η ηλεκτρονική διακυβέρνηση (e- government), δηλαδή με απλά λόγια, η χρήση της τεχνολογίας της πληροφορίας και επικοινωνίας (του διαδικτύου), για να επιτευχθεί συναλλαγές με το κράτος. Αναλύονται τα στάδια της, οι εφαρμογές της, οι παράγοντες οι οποίοι συνέβαλλαν στην ανάπτυξη της, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της. Τέλος, γίνεται μια εισαγωγή και διαχωρισμός στους όρους του ηλεκτρονικού επιχειρείν (e- business) και του ηλεκτρονικού εμπορίου (e- commerce), στα πλεονεκτήματα και στα μειονεκτήματα εφαρμογής τους. Σε όλη την έκταση του κεφαλαίου παρουσιάζονται στατιστικά στοιχεία από έρευνες σε σχέση με το διαδίκτυο, την ηλεκτρονική διακυβέρνηση (e- government) και του ηλεκτρονικού εμπορίου (e- commerce). Το τέταρτο κεφάλαιο αφορά την επίδραση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας και τις προοπτικές του τομέα στην χώρα μας. Αρχικά, αναλύεται η παρούσα κατάσταση της σχέσης των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων με τις νέες τεχνολογίες και με τα E.R.P.Επίσης, γίνεται παρουσίαση της επίδρασης των Τ.Π.Ε. αλλά και οι προοπτικές του τομέα των Τ.Π.Ε. στην Ελλάδα. ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 11
Τέλος, στο πέμπτο και τελευταίο κεφάλαιο του κυρίου μέρους της πτυχιακής εργασίας απεικονίζεται με διαγράμματα και πίνακες η μεθοδολογία της έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε δέκα επιχειρήσεις. Η έρευνα εστιάζει στη διερεύνηση της χρήσης των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας από αυτές τις επιχειρήσεις, της χρήσης υπολογιστών και του διαδικτύου, της χρήσης ηλεκτρονικής διακυβέρνησης (e- government) και της χρήσης ηλεκτρονικού εμπορίου (ecommerce). Η διερεύνηση αυτή στηρίζεται σε δεδομένα έρευνας στο Ηράκλειο Κρήτης, η οποία πραγματοποιήθηκε την τελευταία εβδομάδα του Μαρτίου του 2015 σε διάφορες επιχειρήσεις διαφορετικών δραστηριοτήτων, δηλαδή ο χρόνος διεξαγωγής της έρευνας είναι συγκεκριμένα από την Τρίτη 24 η Μαρτίου ως την Τρίτη 31 η Μαρτίου 2015. ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 12
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 2.1 Μια γενική εικόνα των νέων τεχνολογιών σε σχέση με την επιχειρηματικότητα Η σημερινή εποχή διαφέρει από τις υπόλοιπες γιατί ολοένα και περισσότερες δυνατότητες προσφέρονται από τις τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών για το σύνολο της κοινωνίας αλλά κυρίως για τις επιχειρήσεις. Αυτές οι προσφερόμενες δυνατότητες, είτε με άμεσο είτε με έμμεσο τρόπο, έχουν μεγάλου βαθμού συμμετοχή στις καθημερινές αλλαγές που συμβαίνουν σε διάφορους τομείς, όπως για παράδειγμα στο εμπόριο, στην οικονομία, στην εκπαίδευση, στην ιδιωτική ζωή, στην βιομηχανία κ.α. Η επιχειρηματικότητα στις μέρες μας, καλύπτει ένα πολύ μεγάλο κομμάτι των ανθρώπινων δραστηριοτήτων οποιασδήποτε μορφής, και για να είναι αποτελεσματική και προσοδοφόρα θα πρέπει να υπάρξει ένας πολύ καλά σχεδιασμένος στόχος και μια προσπάθεια, που να στηρίζονται στις προσφερόμενες δυνατότητες της υπάρχουσας υποδομής. Οι νέες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών αποτελούν την βάση για την ανάπτυξη και την υλοποίηση μιας ιδέας και είναι αυτές που παρέχουν την δυνατότητα να σχεδιαστεί και να δημιουργηθεί μια υποδομή σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα αλλά και με μικρό κόστος. Είναι διαθέσιμες σε όλους, ανεξαρτήτως από την οικονομική του κατάσταση και το μέρος διαμονής και εργασίας του (Παπαθανασίου Ε., 2007, σελ. 6-7). Οι επικρατούσες συνθήκες συνεχώς μεταβάλλονται με γρήγορους ρυθμούς και όπως είναι φυσικό στην αγορά αλλά και στις επιχειρηματικές δραστηριότητες, είναι πολύ πιθανόν το αποτέλεσμα πολλών προσπαθειών που έχουν καταβληθεί να είναι μειωμένης αξίας. Αυτό συμβαίνει για δύο λόγους. Ο πρώτος λόγος είναι ότι η τεχνολογία είναι διαθέσιμη για όλους. Οπότε, ο πρώτος που θα πραγματοποιήσει μια ιδέα, βρίσκεται στην κορυφή και οι υπόλοιποι προσπαθούν να ακολουθήσουν. Έτσι, γίνεται αντιληπτό ότι πρέπει να γίνεται χρήση των νέων τεχνολογιών για την πραγματοποίηση μιας ιδέας αλλά και για την ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 13
βελτίωση, την διαφοροποίηση, την διαρκή ενημέρωση και την πληροφόρηση του. Η μη σταθερότητα της τεχνολογίας αποτελεί τον δεύτερο λόγο για τον οποίο κάποιες προσπάθειες ίσως να είναι μειωμένης αξίας, αφού η τεχνολογία απαξιώνει τα προϋπάρχοντα επιτεύγματα και δημιουργεί νέες καταστάσεις απαιτήσεων υποδομής (Παπαθανασίου Ε., 2007, σελ. 7-8). 2.2 Οι νέες τεχνολογίες στις επιχειρήσεις και τα οφέλη τους Οι επιχειρήσεις πρέπει να αντιμετωπίσουν πολλές προκλήσεις καθημερινά σε ένα ανταγωνιστικό αλλά και συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Οι νέες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνίας προσφέρουν στις επιχειρήσεις πολλά και ποικίλα οφέλη τα οποία μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε αυτά που σχετίζονται με στρατηγικά θέματα και σε αυτά που σχετίζονται με οικονομικά πλεονεκτήματα. Οι επιχειρήσεις οι οποίες βασίζουν τη λειτουργία τους σε παραδοσιακές μεθόδους είναι τις περισσότερες φορές λιγότερο αποδοτικές και ευέλικτες στις αλλαγές του εξωτερικού περιβάλλοντος και λιγότερο ανταγωνιστικές. Αντιθέτως, με την χρήση νέων τεχνολογιών, μπορούν να πραγματοποιηθούν βελτιώσεις στον τομέα της αποδοτικότητας και της ανταπόκρισης της επιχείρησης στις νέες συνθήκες. Σε διοικητικό επίπεδο, η χρήση νέων τεχνολογιών συμβάλει στον γρήγορο και έγκαιρο εντοπισμό από την επιχείρηση, των μεταβολών των προτιμήσεων των καταναλωτών, μέσα από πληροφοριακά συστήματα. Σε επίπεδο παραγωγικής διαδικασίας, βοηθά στην γρηγορότερη προσαρμογή και ανταπόκριση της επιχείρησης σε αυτές τις αλλαγές. Η αποδοτικότητα και η ευελιξία των επιχειρήσεων έχει σχέση μεταξύ άλλων και µε τον αριθμό των ιεραρχικών επιπέδων που υπάρχουν. Οι νέες τεχνολογίες και ιδιαίτερα τα πληροφοριακά συστήματα συμβάλουν στην μείωση των ιεραρχικών επιπέδων των επιχειρήσεων και την αύξηση του εύρους ελέγχου των στελεχών τους, έχοντας σαν αποτέλεσμα την πραγματοποίηση των διαδικασιών πιο ευέλικτα και πιο αποδοτικά. Επομένως, περισσότεροι εργαζόμενοι εμπλέκονται στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και τα διοικητικά στελέχη επικεντρώνονται περισσότερο σε θέματα στρατηγικής σημασίας. ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 14
Οι νέες τεχνολογίες προσφέρουν στην επιχείρηση τη δυνατότητα της έγκαιρης αντίληψης των μεταβολών στην αγορά και της εκμετάλλευσης παρουσιαζόμενων νέων ευκαιριών. Επίσης, παρέχουν μεγαλύτερη ευελιξία, έτσι ώστε να μπορέσουν οι επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους να ξεπεράσουν τα εμπόδια σε σχέση µε τους περιορισμούς που αντιμετωπίζουν εξαιτίας μεγέθους. Επομένως, επιχειρήσεις μικρού μεγέθους κάνοντας χρήση των νέων τεχνολογιών, ουσιαστικά των νέων πληροφοριακών συστημάτων, αποκτούν κάποια πλεονεκτήματα που απολαμβάνουν οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις, όπως για παράδειγμα ο συντονισμός των δραστηριοτήτων, η παρακολούθηση των αποθεμάτων κ.α. και οι επιχειρήσεις μεγάλου μεγέθους μπορούν να αποκτήσουν την ετοιμότητα και ευελιξία των μικρότερων οργανισμών. Οι νέες τεχνολογίες δίνουν τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να γίνουν ανταγωνιστικότερες στην εξυπηρέτηση των πελατών, πριν και μετά την αγορά, προσπαθώντας να τους διατηρήσουν ή να τους αυξήσουν µε οποιοδήποτε δυνατό τρόπο. Η χρήση των νέων τεχνολογιών βοηθά στην αποτελεσματική διαχείριση των πελατών, μέσα από την σωστή διοίκηση όλων των τρόπων µε τους οποίους έρχεται σε επαφή µε υπάρχοντες ή µε δυνητικούς πελάτες μια επιχείρηση. Παλιότερα, οι διαδικασίες των πωλήσεων, του marketing και της εξυπηρέτησης πελατών ήταν σχεδόν πάντα ανεξάρτητες και έτσι σημαντικές πληροφορίες για τους πελάτες δεν διαχέονταν σε όλο το εύρος της επιχείρησης. Τα Συστήματα Διαχείρισης Πελατών, ως μορφή νέας τεχνολογίας, προσπαθούν να δώσουν μια λύση στο παραπάνω πρόβλημα με την συγκέντρωση πληροφοριών για τους πελάτες, βοηθώντας έτσι την επιχείρηση στον εντοπισμό της αξίας ενός συγκεκριμένου πελάτη, της πιστότητας των πελατών, των επικερδών πελάτες και των επιθυμιών τους. Αυτά τα στοιχεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παροχή καλύτερης εξυπηρέτησης και υποστήριξης στους πελάτες, για την τροποποίηση προϊόντων ώστε να ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες τους, για την διατήρηση των πελατών και την απόκτηση νέων, ενισχύοντας έτσι τη θέση της έναντι των ανταγωνιστών της. Στο πρίσμα της καλύτερης εξυπηρέτησης πελατών είναι και το ηλεκτρονικό εμπόριο (e- commerce) το οποίο συμβάλει στην ανάπτυξη σχέσεων αλληλεπίδρασης ανάμεσα στην επιχείρηση και στους πελάτες της. Οι πελάτες έχουν ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 15
την δυνατότητα καλύτερης γνωριμίας της επιχείρησης μέσα από την ιστοσελίδα της και οι επιχειρήσεις μπορούν και αυτές να γνωρίσουν καλύτερα τους πελάτες τους, έτσι ώστε να μπορέσουν να ικανοποιήσουν αποτελεσματικότερα τις ανάγκες τους. Με τη χρήση νέων τεχνολογιών, οι επιχειρήσεις μπορούν να συντονίσουν και να ελέγξουν καλύτερα και αποτελεσματικότερα την αλυσίδα αξίας τους, έτσι ώστε να μειώσουν το κόστος τους και να παραδώσουν το προϊόν στο πελάτη γρηγορότερα. Η διοίκηση της αλυσίδας αξίας µέσω των νέων τεχνολογιών επιτρέπει τη σύνδεση όλων των δραστηριοτήτων σε σχέση µε την αγορά, την παραγωγή και τη διακίνηση ενός προϊόντος. Είναι ένα δίκτυο για αγορά πρώτων υλών, μετατροπή τους σε ενδιάμεσα προϊόντα, παραγωγή τελικών προϊόντων και μεταφορά τους στον τελικό καταναλωτή. Οι επιχειρήσεις οι οποίες κάνουν ορθή χρήση των συστημάτων διοίκησης της αλυσίδας αξίας τους μπορούν να επιτύχουν τον συντονισμό, τον προγραμματισμό και τον έλεγχο των προμηθειών, της παραγωγής και των αποθεμάτων τους και έτσι μπορούν να διακινήσουν τη σωστή ποσότητα προϊόντων στους πελάτες τους γρηγορότερα και µε μικρότερο κόστος. Τέλος, οι νέες τεχνολογίες βοηθούν τις επιχειρήσεις να αναπτύξουν σχέσεις αλληλεπίδρασης µε τους προμηθευτές τους και έτσι να βελτιώσουν την παραγωγική διαδικασία και την αποδοτικότητά τους. Επίσης, συμβάλουν στην μείωση του αριθμού των προμηθευτών μιας επιχείρησης, προσφέροντας μεγαλύτερη ευελιξία και γρηγορότερο έλεγχο για την εκπλήρωση των παραγγελιών της. Οι τεχνολογίες ηλεκτρονικών προμηθειών (e- procurement technologies), μέρος του ηλεκτρονικού εμπορίου, προσφέρουν οφέλη στις επιχειρήσεις, τα βασικότερα από τα οποία είναι τα παρακάτω: Η μείωση του κόστους αγοράς των προμηθειών. Η μείωση του απαιτούμενου χρόνου για την ολοκλήρωση της παραγγελίας. Η μείωση του επιπέδου των αποθεμάτων. Η μείωση του κόστους διοίκησης. Η καλύτερη συνεργασία µε τους προμηθευτές (Davila, A. & Gupta, M. & Palmer, R., 2003, σελ. 11-23). ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 16
2.3 Μια εισαγωγή στα πληροφοριακά συστήματα Η ανάπτυξη της πληροφορικής σε επίπεδο υλικού αλλά και σε επίπεδο λογισμικού, η ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας, οι προοπτικές του διαδικτύου αλλά και οι συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες του επιχειρησιακού περιβάλλοντος θέτουν σε άλλη διάσταση την λειτουργία και την διοίκηση των επιχειρήσεων. Οι επιχειρήσεις προσπαθώντας να έχουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των άλλων επιχειρήσεων, τους απασχολεί η ανάπτυξη και η δημιουργία διάφορων εργαλείων σε σύγχρονα συστήματα και εφαρμογές. Επίσης, επικεντρώνονται σε διαδικασίες για την καλυτέρευση των διαδικασιών που έχουν σχέση με την απόδοση και ποιότητα στις συνεργασίες με τους προμηθευτές, με την ταχύτητα ανταπόκρισης στις πελατειακές ανάγκες, και γενικότερα με την όσο το δυνατόν πιο αποδοτική διοίκηση της αλυσίδας εφοδιασμού. Λόγω της σημερινής εποχής, όπου ο όγκος των πληροφοριών είναι τεράστιος και η ταχύτητα ροής τους πολύ μεγάλη, αναπτύχθηκαν πληροφοριακά συστήματα για την κάλυψη αυτών των αναγκών των επιχειρήσεων, τα οποία θα αναλυθούν εκτενώς παρακάτω. Έπειτα, στις μέρες μας, η ανταγωνιστικότητα μιας επιχείρησης καθορίζεται στην πλειοψηφία των περιπτώσεων όλο και περισσότερο από την ικανότητα της να διαχειριστεί σωστά μια πληροφορία και να κάνει χρήση των υπαρχουσών τεχνολογικών εξελίξεων (Πολλάλης Γ., Βοζίκης Α., 2012, σελ. 29). 2.4 Ένα πληροφοριακό σύστημα 2.4.1 Ο ορισμός ενός πληροφοριακού συστήματος Ως πληροφοριακό σύστημα ορίζεται, από τεχνική άποψη, ένα σύνολο από αλληλένδετα στοιχεία, που έχουν ως σκοπό την συλλογή, την επεξεργασία, την αποθήκευση και την διανομή πληροφοριών σχετικές με την λήψη αποφάσεων και τον έλεγχο ενός οργανισμού. Με βάση τον παραπάνω ορισμό, και σύμφωνα πάντα με τους Laudon K. και Laudon J., τα πληροφοριακά συστήματα έχουν και την δυνατότητα να παρέχουν βοήθεια στα στελέχη και το προσωπικό μιας επιχείρησης στην ανάλυση των προβλημάτων που προκύπτουν, στην δημιουργία καινούργιων προϊόντων και στην απεικόνιση θεμάτων τα οποία είναι σύνθετα. ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 17
Ένα πληροφοριακό σύστημα, μηχανογραφικό ή μη, ακολουθούνται οι παρακάτω τέσσερις διεργασίες: Συλλέγονται δεδομένα, τα οποία μπορούν να είναι αριθμοί, ημερομηνίες, γεγονότα, συζητήσεις κ.α. Αποθηκεύονται δεδομένα σε αρχείο, βάση δεδομένων, σε καρτελοθήκη, στο μυαλό, κ.α. Επεξεργάζονται δεδομένα. Τα δεδομένα μπορούν να αναλύονται, να κωδικοποιούνται, να ταξινομούνται, να επεξεργάζονται αριθμητικά κ.α. Παρουσιάζεται η πληροφορία με την κατάλληλη μορφή την οποία υπαγορεύει το κάθε μοντέλου του χρησιμοποιούμενου συστήματος (Πολλάλης Γ., Βοζίκης Α., 2012, σελ. 31). 2.4.2 Τα μέρη που αποτελούν ένα πληροφοριακό σύστημα Ένα πληροφοριακό σύστημα μιας επιχείρησης, είναι ένα σύστημα το οποίο το αποτελούν άνθρωποι, διαδικασίες και εξοπλισμός και μέσω των οποίων γίνεται η παραγωγή, η φύλαξη, η διακίνηση, η επεξεργασία, ο μετασχηματισμός, η αποθήκευση και η διανομή των χρήσιμων για την εκπλήρωση των σκοπών της επιχείρησης πληροφοριών. Έτσι, οι πληροφορίες «ταξιδεύουν» από τμήμα σε τμήμα, ή από άτομο σε άτομο, με τηλέφωνα, εσωτερική αλληλογραφία, ηλεκτρονικούς υπολογιστές κ.α., εξυπηρετώντας όλες τις οργανωτικές ομάδες της επιχείρησης και τα υποκαταστήματα για να μπορούν να έχουν αποδοτική συνεργασία με κοινό σκοπό. 2.4.3 Τα κύρια χαρακτηριστικά ενός πληροφοριακού συστήματος Τα κύρια χαρακτηριστικά ενός συστήματος πληροφορίας είναι τα παρακάτω: Οι άνθρωποι, είναι αυτοί που παράγουν τις πληροφορίες, ως χρήστες. Αυτές τις πληροφορίες τις χρησιμοποιούν έτσι ώστε να ληφθούν αποφάσεις είτε σε καθημερινά είτε σε έκτακτα ζητήματα. Οι διαδικασίες, πάγιες ή έκτακτες, γραπτές ή προφορικές, επίσημες ή μη, είναι αυτές που υποστηρίζουν τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Επίσης, εξασφαλίζουν ότι το κατάλληλο άτομο θα λάβει την κατάλληλη πληροφορία ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 18
την κατάλληλη στιγμή αλλά και καθορίζουν τον τρόπο μετασχηματισμού των πληροφοριών. Ο εξοπλισμός, αποτελείται από όλα αυτά τα μέσα τα οποία χρησιμοποιούνται για να επιτευχθεί η φύλαξη, η διακίνηση και η επεξεργασία όλων των πληροφοριών. Ένα πληροφοριακό σύστημα βασισμένο σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές συμπεριλαμβάνει το λογισμικό και το υλικό. Η βάση δεδομένων, είναι μια συλλογή η οποία διακρίνεται από οργάνωση και η οποία σε ένα πληροφοριακό σύστημα βασισμένο σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές, με τη βοήθεια του λογισμικού, επεξεργάζεται δεδομένα. Τα δεδομένα, είναι η πρώτη ύλη που πρέπει μέσω του πληροφοριακού συστήματος να μετασχηματιστεί σε πληροφορία. Η τεκμηρίωση, η οποία πραγματοποιείται από εγχειρίδια, φόρμες και οποιαδήποτε γραπτή επεξηγηματική πληροφορία η οποία είναι χρήσιμη για τον καθορισμό της χρήσης και της λειτουργίας του συστήματος (Πολλάλης Γ., Βοζίκης Α., 2012, σελ. 32-33). 2.5 Τα πληροφοριακά συστήματα και οι επιχειρησιακές διαδικασίες Ανεξαρτήτως της λειτουργικότητας τους, τα πληροφοριακά συστήματα σε μία επιχείρηση πρέπει να εξυπηρετούν επιχειρησιακές διαδικασίες, δηλαδή: Ο τρόπος οργάνωσης, σχεδίασης και παρακολούθησης της δουλειάς, έτσι ώστε να γίνει η παραγωγή κάποιου προϊόντος ή υπηρεσίας. Οι συγκεκριμένες ροές πληροφοριών, υλικών, γνώσης αλλά και δραστηριοτήτων. Ο τρόπος συντονισμού των εργασιών, των πληροφοριών και της γνώσης. Ο τρόπος συντονισμού της λειτουργίας της επιχείρησης από την διοίκηση (Πολλάλης Γ., Βοζίκης Α., 2012, σελ. 48). Για να γίνει καλύτερα κατανοητός ο όρος των επιχειρησιακών διαδικασιών παρατίθενται κάποια παραδείγματα επιχειρησιακών διαδικασιών, ανάλογα με την λειτουργική περιοχή: ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 19
Τομέας παραγωγής: η συναρμολόγηση των προϊόντων, ο έλεγχος ποσοτήτων κ.α. Τομέας πωλήσεων και marketing: η αναγνώριση των πελατών, η πώληση προϊόντων κ.α. Τομέας οικονομικών και λογιστικής: η πληρωμή πιστωτών, η διαχείριση λογαριασμών κ.α. Τομέας ανθρωπίνων πόρων: η πρόσληψη εργαζομένων, η εκτίμηση απόδοσης εργαζομένων κ.α. (Πολλάλης Γ., Βοζίκης Α., 2012, σελ. 48). Τα πληροφοριακά συστήματα συμβάλουν στην επιτυχία αποτελεσματικότητας των επιχειρήσεων με την αυτοματοποίηση τμημάτων των επιχειρησιακών διαδικασιών. Επίσης, συμβάλουν στην διαδικασία επανένταξης και αναδιάρθρωσης διαδικασιών, στοχεύοντας στην βελτίωση της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας και παραγωγικότητας. Οι επιχειρησιακές διαδικασίες αφορούν πολλές λειτουργικές περιοχές και ορισμένες φορές είναι διαλειτουργικές. Ξεπερνώντας τα όρια των κλασικών λειτουργικών περιοχών και συνδυάζοντας εργαζόμενους και πόρους ποικίλων ρόλων και ειδικοτήτων επιτυγχάνεται η ολοκλήρωση ενός τμήματος μιας εργασίας, όπως για παράδειγμα η ολοκλήρωση μιας παραγγελίας. Επομένως, ορισμένες εταιρικές εφαρμογές και ορισμένα συστήματα πληροφορικής δεν περιορίζονται μόνο σε μία συγκεκριμένη λειτουργική περιοχή, αλλά μπορούν να υποστηρίξουν την οργάνωση και την ολοκλήρωση πολλαπλών επιχειρησιακών διαδικασιών στα πλαίσια μιας επιχείρησης. Αυτές οι εταιρικές εφαρμογές συμπεριλαμβάνουν: Συστήματα Διαχείρισης Επιχειρησιακών Πόρων- E.R.P. Συστήματα Διαχείρισης Εφοδιαστικής Αλυσίδας- S.C.M. Συστήματα Διαχείρισης Πελατειακών Σχέσεων- C.R.M. (Πολλάλης Γ., Βοζίκης Α., 2012, σελ. 48-49). 2.6 Συστήματα Διαχείρισης Πελατειακών Σχέσεων (C.R.M.) Το νέο επιχειρηματικό περιβάλλον, καθιστά αναγκαία για τις επιχειρήσεις την αναζήτηση καινούριων τρόπων ανάπτυξης και ενίσχυσης των επιχειρηματικών ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 20
δραστηριοτήτων τους με την υιοθέτηση αλλαγών στις επιχειρηματικές τους κατευθύνσεις και πρακτικές διοίκησης. Τα Συστήματα Διαχείρισης Πελατειακών Σχέσεων (Customer Relationship Management) διαχειρίζονται όλους τους τρόπους µε τους οποίους οι επιχειρήσεις επικοινωνούν µε ήδη υπάρχοντες ή πιθανούς πελάτες. Ένα τέτοιο σύστημα προσφέρει στον χρήστη µια ενοποιημένη εικόνα του πελάτη, όσον αφορά όλες τις πτυχές των επαφών και των συναλλαγών του µε τη επιχείρηση, ενοποιώντας πληροφορίες για αυτόν που προέρχονται από διάφορες πηγές (Turban, E. & Leidner, D. & McLean,E. & Wetherbe, J., 2008, σελ. 480) 2.6.1 Ορισμός ενός Συστήματος C.R.M. Ένα Σύστημα Διαχείρισης Πελατειακών Σχέσεων (Customer Relationship Management) C.R.M. είναι ένα σύστημα από κανόνες και μια συλλογή από συστήματα και τεχνολογίες πληροφορικής τα οποία επικεντρώνονται στην αυτοματοποίηση αλλά και στην καλυτέρευση των επιχειρηματικών διαδικασιών σχετικά με την διαχείριση των σχέσεων με τους πελάτες και σχετίζονται με τα τμήματα πωλήσεων, marketing, εξυπηρέτησης και υποστήριξης πελατών. Η εφαρμογή ενός C.R.M. είναι μια επιχειρησιακή στρατηγική που υποστηρίζεται από τεχνολογίες πληροφορικής και είναι εντάσεως τεχνολογίας, πληροφορίας και γνώσης, αποτελώντας βασικό εργαλείο αφύπνισης και στρατηγικής μεταβολής της κάθε επιχείρησης (Πολλάλης Γ., Βοζίκης Α., 2012, σελ. 121-122). 2.6.2 Πλεονεκτήματα των Συστημάτων C.R.M. Ορισμένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα παρουσιάζονται επιγραμματικά παρακάτω: Απόκτηση νέων πελατών και αύξηση της πελατειακής πίστης. Μείωση παραπόνων των πελατών. Ελάττωση κόστους και αύξηση εσόδων. Αύξηση της αποτελεσματικότητας και παραγωγικότητας των καναλιών επικοινωνίας. Προσφορά ολοκληρωμένης άποψης για τον πελάτη. Αυτόματη αναγνώριση ευκαιριών πώλησης συμπληρωματικών η συνδυαστικών προϊόντων. ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 21
Διευκόλυνση επικοινωνίας και κοινής χρήσης των πληροφοριών μεταξύ των τμημάτων των πωλήσεων, του marketing και της εξυπηρέτησης (Πολλάλης Γ., Βοζίκης Α., 2012, σελ. 124). 2.7 Συστήματα Διαχείρισης Επιχειρησιακών Πόρων (E.R.P.) 2.7.1 Ιστορική αναδρομή στα E.R.P. Οι σύγχρονες επιχειρήσεις λόγω των απαιτήσεων και των γρήγορων ρυθμών ανάπτυξης της σημερινής εποχής, έχουν οδηγηθεί στην σωστή μηχανοργάνωση τους που εμπεριέχει το σύνολο του υλικού μαζί με τις εφαρμογές που διαχειρίζεται η κάθε εταιρεία για την ορθή και άρτια λειτουργία της εσωτερικά αλλά και με το περιβάλλον της. Την δεκαετία του 1960, οι επιχειρήσεις επικεντρώθηκαν στην μηχανογραφημένη υποστήριξη ορισμένων πολύπλοκων λειτουργιών τους, αναπτύσσοντας: Εξειδικευμένες πληροφοριακές εφαρμογές οι οποίες υποβοηθούσαν τις κύριες διαδικασίες της οικονομικής διαχείρισης, όπως για παράδειγμα την λογιστική και την μισθοδοσία. Εξειδικευμένες τεχνικές εφαρμογές οι οποίες έκαναν ευκολότερη την εφαρμογή αναλυτικών μεθόδων, όπως για παράδειγμα εφαρμογές ελέγχου των αποθεμάτων. Στις αρχές τις δεκαετίας του 1970, έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση τα Συστήματα Material Requirements Planning (M.R.P.), που παρουσίαζαν κάποιο βαθμό ολοκλήρωσης αφού αποκωδικοποιούσαν το κύριο πλάνο παραγωγής των τελικών προϊόντων σε χρονικά ταξινομημένες απαιτήσεις παραγωγής συστατικών, σε απαιτήσεις προμήθειας πρώτων υλών. Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, όταν εμφανίστηκε το Manufacturing Resources Planning (M.R.P.II), το M.R.P. σύνδεσε μεταξύ τους τα κυκλώματα προγραμματισμού παραγωγής, ελέγχου παραγωγής, κοστολόγησης και προμηθειών. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, άρχισε μια ερευνητική προσπάθεια για την επιχειρηματική ολοκλήρωση, η οποία κάνει χρήση τις βάσεις δεδομένων ως ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 22
τεχνολογικό υπόβαθρο και κάνει μια προσπάθεια ενοποίησης των κύριων επιχειρηματικών διαδικασιών με προτεραιότητα το κύκλωμα οικονομικής διαχείρισης και το κύκλωμα παραγωγής. Έτσι, στα τέλη της δεκαετίας του 1980, έκανε την πρώτη του εμφάνιση το φαινόμενο E.R.P. και μέσα σε λίγα μόλις χρόνια, πολλές επιχειρήσεις άρχισαν την εφαρμογή των E.R.P. για να επιτύχουν την αναδιοργάνωση των παραδοσιακών μηχανογραφικών συστημάτων. Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, οι επιχειρήσεις προκειμένου να παραμείνουν ανταγωνιστικές στο περιβάλλον του ηλεκτρονικού εμπορίου, αντιμετώπιζαν διαρκείς προκλήσεις για την ελαχιστοποίηση του χρόνου ανάπτυξης προϊόντων, για την καλυτέρευση της ποιότητας της παραγωγής, για την μείωση του κόστους παραγωγής και του απαιτούμενου χρόνου ανταπόκρισης στις παραγγελίες. Όλες αυτές οι προκλήσεις δεν ήταν δυνατόν να αντιμετωπιστούν από μεμονωμένες αλλαγές σε συγκεκριμένους λειτουργικούς τομείς, αλλά βασίζονταν στις σχέσεις και τις αλληλεξαρτήσεις ανάμεσα σε διαφορετικούς τομείς, όπως για παράδειγμα πωλήσεις, παραγωγή και διακίνηση (Πολλάλης Γ., Βοζίκης Α., 2012, σελ. 133-134). 2.7.2 Ορισμός ενός Συστήματος E.R.P. Αρχικά τα E.R.P., τα χρησιμοποιούσαν οι επιχειρήσεις για την περιγραφή ενός γενικού συνόλου δραστηριοτήτων με τις οποίες οι επιχειρήσεις διαχειρίζονταν τα βασικά τμήματα των εργασιών της, όπως για παράδειγμα ο σχεδιασμός νέων προϊόντων, η αγορά πρώτων υλών, η συντήρηση εξοπλισμού, η παρακολούθηση αποθήκης, η εξυπηρέτηση πελατών κ.α. Συνήθως, ένα E.R.P. συντελείται από μια σειρά διαδικασιών και λογισμικού ειδικά κατασκευασμένο για την υποστήριξη τους. Το Enterprise Resource Planning (E.R.P.) σημαίνει Προγραμματισμός Επιχειρησιακών Πόρων και είναι ένα σύστημα λογισμικού το οποίο αποτελείται από μία ακολουθία από άμεσα υλοποιήσιμα πακέτα εφαρμογών. Αυτά τα πακέτα εφαρμογών, καλύπτουν όλες τις λειτουργίες μιας επιχείρησης, παρέχουν ολοκληρωμένες πληροφοριακές λύσεις για την βέλτιστη και αποδοτικότερη διαχείριση και προγραμματισμό των πόρων της. Με τα E.R.P. μπορεί η λειτουργία μιας επιχείρησης να είναι συντονισμένη ως ενιαίο σύνολο, με την καθοδήγηση από ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 23
τις πληροφορίες τις οποίες δέχεται από το περιβάλλον (Πολλάλης Γ., Βοζίκης Α., 2012, σελ. 137-138). 2.7.3 Χαρακτηριστικά και στόχοι των Συστημάτων E.R.P. Ένα E.R.P. συγκεντρώνει τις καινοτόμες τεχνολογίες ανάπτυξης και σύγχρονες τεχνικές σε ένα ενιαίο ομοιογενές σύστημα. Στην ουσία, είναι ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα για βιομηχανικές, εμπορικές επιχειρήσεις, για επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών, οργανισμούς κ.α. Ένα Σύστημα Διαχείρισης Επιχειρησιακών Πόρων εξυπηρετεί άνετα όλες τις λειτουργίες μιας επιχείρησης, σε οποιαδήποτε δραστηριότητα της, παρέχοντας της ορισμένα θετικά χαρακτηριστικά του, τα οποία παρατίθενται παρακάτω: Αποτελεσματική διαχείριση των δεδομένων. Προσαρμοστικότητα και ευελιξία. Ακρίβεια των δεδομένων. Ασφάλεια των συναλλαγών. Διαθεσιμότητα της πληροφόρησης. Φιλικότητα περιβάλλοντος εργασίας. Ευελιξία στην χρήση προγραμματιστικών εργαλείων. Γραφικά περιβάλλοντα κ.α. (Πολλάλης Γ., Βοζίκης Α., 2012, σελ. 138-139). Ο κύριος στόχος ενός Συστήματος Διαχείρισης Επιχειρησιακών Πόρων είναι η εξυπηρέτηση των διαδικασιών όλης της επιχείρησης έτσι ώστε να έχει την δυνατότητα της διεκπεραίωσης των βασικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων της. Παρακάτω θα αναφερθούν επιγραμματικά οι σημαντικότεροι στόχοι ενός E.R.P. οι οποίοι είναι οι εξής: Η σύνδεση όλων των επιμέρους λειτουργιών και διαδικασιών μιας επιχείρησης μεταξύ των τμημάτων της. Η απλούστευση των επιχειρησιακών λειτουργιών. Η αποτελεσματική διαχείριση των πληροφοριών της επιχείρησης. Η βελτίωση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων, εσωτερικού ελέγχου και διαχείρισης. ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 24
Η εξάπλωση των πληροφοριών σε όλα τα τμήματα της επιχείρησης (Πολλάλης Γ., Βοζίκης Α., 2012, σελ. 149-150). 2.7.4 Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των Συστημάτων E.R.P. Ένα σύστημα E.R.P.,όπως αναφέρθηκε παραπάνω, επηρεάζει και ενισχύει τις διαδικασίες των επιχειρήσεων, συμβάλλοντας στην σωστή διαχείριση των πόρων της (ανθρωπίνων, υλικών και οικονομικών). Τα κυριότερα πλεονεκτήματα που μπορεί να αποκομίσει μια επιχείρηση από την εφαρμογή ενός E.R.P. είναι τα εξής: Καλύτερη εξυπηρέτηση πελατών και αύξηση των πωλήσεων. Αύξηση της παραγωγικότητας. Ελαχιστοποιημένο κόστος αγορών. Καλύτερη διαχείριση της πληροφορίας. Μειωμένα αποθέματα. Προσαρμογή στην παγκοσμιοποίηση. Πρόσβαση στο ιστορικό του πελάτη. Συγχρονισμός των λειτουργιών. Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. Παρά τα πλεονεκτήματα εφαρμογής των E.R.P. είναι φυσικό να υπάρχουν και ορισμένα μειονεκτήματα, από τα οποία τα βασικότερα είναι τα εξής: Το υψηλό κόστος και η μεγάλη χρονική διάρκεια υλοποίησης τους. Το υψηλό κόστος συντήρησης και αναβάθμισης τους Ο μεγάλος βαθμός εξάρτησης από αυτά. Επιπτώσεις στο προσωπικό και πιθανές αντιδράσεις (Πολλάλης Γ., Βοζίκης Α., 2012, σελ. 150-155). 2.8 Σχέση επιχείρησης και πληροφορίας Η χρήση των νέων τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας, ως κομμάτι της καθημερινότητας στην σημερινή εποχή, έχει επιβληθεί από την ραγδαία ανάπτυξη της πληροφορικής και της τεχνολογίας υλικού και λογισμικού. Συνεχώς μεταβάλλεται ο τρόπος εργασίας, η επικοινωνία και ο τρόπος συναλλαγών. ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 25
Τα σημερινά διαδικτυωμένα συστήματα πληροφόρησης έχουν βασικό ρόλο στην επιχειρηματική επιτυχία μιας επιχείρησης. Ένα παράδειγμα αποτελεί το γεγονός ότι το διαδίκτυο, τα ενδοεπιχειρησιακά δίκτυα (intranets) και τα εξωτερικά δίκτυα (extranets) έχουν την δυνατότητα προσφοράς της δομής των πληροφοριών που χρειάζεται μια επιχείρηση για την ορθή λειτουργία και διοίκηση αλλά και της στήριξης του πλεονεκτήματος μιας ανταγωνιστικής θέσης στην αγορά. Από την άλλη πλευρά, αν τα πληροφοριακά συστήματα δεν υποστηρίζουν με σωστό τρόπο τους στρατηγικούς σκοπούς, τις λειτουργίες και τις ανάγκες της διοίκησης μιας επιχείρησης, τότε εμφανίζονται βλαβερά φαινόμενα και υπονομεύονται οι προοπτικές επιβίωσης και επιτυχίας της επιχείρησης. Επομένως, τα κατάλληλα συστήματα πληροφόρησης και διοίκησης είναι μια μεγάλη πρόκληση για τα διευθυντικά στελέχη των επιχειρήσεων. Ο σκοπός και η λειτουργία των πληροφοριακών συστημάτων μέσα σε μια επιχείρηση είναι απαραίτητο να ανταποκρίνεται στα παρακάτω: Να εφαρμόζεται σε μια κύρια λειτουργική περιοχή της επιχείρησης η οποία είναι τόσο σημαντική για την επιτυχία της όσο και οι λειτουργίες της λογιστικής, των οικονομικών, της διοίκησης και του marketing. Να συμβάλει σε μια ικανοποιητική λειτουργία, στην παραγωγικότητα, στο ηθικό των εργαζομένων και στην εξυπηρέτηση και ικανοποίηση των πελατών. Να είναι σημαντική πηγή πληροφοριών και υποστήριξη, αναγκαία για την ορθότερη λήψη αποφάσεων της επιχείρησης. Να είναι κύριο συστατικό της διαδικασίας ανάπτυξης ανταγωνιστικών προϊόντων και υπηρεσιών που προσδίδουν στην επιχείρηση στρατηγικό πλεονέκτημα στην παγκόσμια αγορά. Να είναι βασικό μέρος των πόρων μιας επιχείρησης και του κόστους λειτουργίας της, για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των πόρων της (Τσελέντης, 2006, σελ. 5-6). Οι νέες τεχνολογίες πληροφορίας και επικοινωνίας είναι σημαντικό εργαλείο για τον εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων, την δημιουργία καινοτομιών στην εργασία και την ανάπτυξη ορισμένων δεξιοτήτων για να υπάρξει καλύτερη ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 26
προσαρμογή των επιχειρήσεων στο σύγχρονο και απαιτητικό περιβάλλον. Επίσης, είναι σημαντικό εργαλείο για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Για να ενισχυθεί η οικονομία με την αξιοποίηση στο μέγιστο των νέων τεχνολογιών, πραγματοποιούνται παρεμβάσεις στις αγορές, γίνεται αναβάθμιση στον τομέα της πληροφορικής και υποστηρίζεται η θέσπιση νέων τεχνολογιών στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Επίσης, γίνεται προσαρμογή της εμπορικής νομοθεσίας για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές κ.α. - γενικότερα για το ηλεκτρονικό επιχειρείν. Τέλος, παρέχονται κίνητρα για αξιοποίηση της καινοτομίας στον βιομηχανικό τομέα, σε επιχειρήσεις και σε ερευνητικούς φορείς για συνεργασία σε προγράμματα. Κλείνοντας, οι επιχειρήσεις οι οποίες θεωρούνται επιτυχημένες την εποχή αυτή, είναι αυτές που μπορούν να έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες και κάνουν χρήση αυτών, με περισσότερο αποτελεσματικό και αποδοτικό τρόπο από τις υπόλοιπες επιχειρήσεις (Πολλάλης Γ., Βοζίκης Α., 2012, σελ. 35-36). 2.9 Ο ρόλος των πληροφοριακών συστημάτων και γενικότερα των νέων τεχνολογιών σε μια επιχείρηση Τα πληροφοριακά συστήματα σε μια επιχείρηση έχουν τον σημαντικό ρόλο για τους παρακάτω λόγους: Αποτελούν ένα σημαντικό παράγοντα για την διαχείριση του επιχειρηματικού κεφαλαίου. Είναι απαραίτητο για μια επιχείρηση να γνωρίζει τον βέλτιστο δυνατό τρόπο αξιοποίησης του κεφαλαίου της, όπως για παράδειγμα μια επένδυση στην τεχνολογία της πληροφορικής. Αποτελούν την βάση για την λειτουργία των επιχειρήσεων, αφού οι περισσότερες επιχειρήσεις πλέον είναι αδύνατο να λειτουργήσουν δίχως νέες τεχνολογίες. Επιδρούν στην παραγωγικότητα και στην αποτελεσματικότητα της επιχείρησης θετικά. Επιτρέπουν την δημιουργία ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων και στρατηγικών ευκαιριών (Πολλάλης Γ., Βοζίκης Α., 2012, σελ. 38-39). ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 27
2.10 Οι λόγοι που καθιστούν την πληροφορική σημαντική για τις επιχειρήσεις Ένας λόγος ο οποίος καθιστά την πληροφορική απαραίτητη για τις επιχειρήσεις είναι η συνεχώς αυξανόμενη εξάπλωση του διαδικτύου, το οποίο επιφέρει τεράστιες αλλαγές στην δομή των αγορών και καθιστά απαρχαιωμένα κάποια επιχειρηματικά μοντέλα. Επίσης, το διαδίκτυο είναι η αιτία για την τεχνολογική σύγκλιση των τηλεπικοινωνιών και της πληροφορικής, όπως για παράδειγμα τηλέφωνα μέσω διαδικτύου κ.α. Τέλος, πραγματοποιείται συνεχής ανάπτυξη των μοντέλων e- business, e- commerce, e- government κ.α. Η αυξανόμενη σημασία της πληροφορικής για τις επιχειρήσεις οφείλεται στον μετασχηματισμό των επιχειρήσεων, ο οποίος πραγματοποιείται με βάση τα εξής στοιχεία: Επιπεδοποίηση- ισοπέδωση- λιγότερα επίπεδα. Αποκέντρωση, ευελιξία. Κόστος συναλλαγών μικρότερο. Συνεργασίες. Ο τρίτος λόγος ο οποίος καθιστά την πληροφορική απαραίτητη για τις επιχειρήσεις είναι η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, αφού οι επιχειρήσεις για να μπορούν να ανταγωνίζονται σε παγκόσμιο επίπεδο θα πρέπει να διαθέτουν ομάδες εργασίας σε διάφορες χώρες. Ένας άλλος λόγος ο οποίος καθιστά την πληροφορική αναγκαία για τις επιχειρήσεις είναι η εξάπλωση των οικονομιών και των κοινωνιών της γνώσης. Η πληροφορική μπορεί να συμβάλει στην διευκόλυνση της επιχειρηματικής δράσης αλλά και της επιβίωσης από τον ανταγωνισμό. Σε αυτές τις οικονομίες της γνώσης, δημιουργούνται καινούργια προϊόντα και υπηρεσίες, ο ανταγωνισμός συμβαίνει σε σύντομο χρονικό διάστημα, υπάρχει ασταθές επιχειρηματικό περιβάλλον και η γνώση είναι σημαντικό στοιχείο για την παραγωγικότητα και την στρατηγική. Τέλος, η πληροφορική είναι άκρως απαραίτητα για τις ψηφιακές εταιρείες, οι οποίες έχουν κάνει την εμφάνιση τους τα τελευταία χρόνια. Με την χρήση της πληροφορικής, μια ψηφιακή εταιρεία μπορεί να καταφέρει: ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 28
Σχέσεις με τους πελάτες της, τους προμηθευτές της και τους εργαζόμενους της οι οποίες διαχειρίζονται ψηφιακά. Επιχειρησιακές διαδικασίες μέσα από ψηφιακά δίκτυα. Διαχείριση εταιρικών πόρων ψηφιακά. Άμεση ανταπόκριση σε ανάγκες του περιβάλλοντος. Αδιάκοπη ροή των πληροφοριών εντός και εκτός της επιχείρησης (Πολλάλης Γ., Βοζίκης Α., 2012, σελ. 40-41). ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 29
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ 3.1 Γενικά στοιχεία για το διαδίκτυο Το διαδίκτυο είναι ένα δίκτυο δικτύων, το οποίο συνδέει δίκτυα διαφορετικών τύπων παγκοσμίως και χρησιμοποιείται από εκατομμύρια άτομα για την ανταλλαγή πληροφοριών ή την πραγματοποίηση συναλλαγών. Το διαδίκτυο έχει συνεισφέρει με τον τρόπο του στην βελτίωση και την απλοποίηση των σχέσεων των οργανισμών και των επιχειρήσεων. Η ενημέρωση που παρέχεται από το διαδίκτυο αλλά και οι καινούργιες ανάγκες που εμφανίζονται για την αντιμετώπιση του ανταγωνισμού, καθιστούν περισσότερο αποτελεσματικές τις μορφές οργάνωσης και διεκπεραίωσης των επιχειρηματικών διαδικασιών των συγκεκριμένων επιχειρήσεων. Επίσης, το διαδίκτυο παρέχει την μέγιστη δυνατότητα κάθε είδους πληροφόρησης, που είναι δυνατό να εξυπηρετούν την οποιαδήποτε ανάγκη, είτε αυτή είναι επιχειρηματική, είτε είναι εκπαιδευτική, είτε είναι προσωπική, είτε είναι πολιτική. Η συμβολή του διαδικτύου στην μείωση του κόστους των συναλλαγών και της μεσολάβησης που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις αλλά και οι ιδιώτες, είναι μια από της βασικότερες δυνατότητες του. Παρακάτω με βάση κάποια παραδείγματα γίνεται εύκολα αντιληπτό το μέγεθος της συμβολής του διαδικτύου σε αυτόν τον τομέα: α. πολυεθνικές εταιρείες μπορούν να ενημερώνουν με την χρήση του διαδικτύου με άμεσο τρόπο τα προσωπικό τους, με μικρό κόστος, β. η άμεση βοήθεια «online help», όσον αφορά την χρήση προγραμμάτων λογισμικού, παρέχεται μέσα από το διαδίκτυο και είναι περισσότερο αποτελεσματική και ενημερωμένη από το να ήταν ενσωματωμένη στο εγκατεστημένο πρόγραμμα στον ηλεκτρονικό υπολογιστή (Παπαθανασιου Ε., 2007, σελ. 30). ΔΑΚΑΝΑΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ Σελίδα 30