ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΊΔΡΥΜΑ ΠΕΙΡΑΙΑ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΦΑΡΜΟΣΙΜΕΣ Λ ΥΣΕΙΣ ΒΕΛ ΤΙΩΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΚΤΙΡΙΟΥ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΊΔΡΥΜΑ ΠΕΙΡΑΙΑ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΦΑΡΜΟΣΙΜΕΣ Λ ΥΣΕΙΣ ΒΕΛ ΤΙΩΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΥΠΑΡΧΟΝΤΟΣ '~ ~ Κατσιαούνης ΚΤΙΡΙΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓ ΑΣΙΑ Αλέξανδρος Σαμαρτζής Μελέτιος ~~ ~~ ~~. Επιβλέπων Νάζος Αντώνιος Sί,. ::z:: '-lj π,φααις Οnώμβρως_:_ ~: ~ ~ ΤΕ Ι ' ~ '~ ι ";~ΙΑ

ΕΦΑΡΜΟΣΙΜΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΥΠΑΡΧΟΝΤΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ 2

3 Ευχαριστίες Η παρούσα πτυχιακή εργασία με θέμα «ΕΦΑΡΜΟΣΙΜΕΣ Λ ΥΣΕΙΣ ΒΕΛ ΤΙΩΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΥΠΑΡΧΟΝΤΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ» πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της πτυχιακής εργασίας του τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών Τ.Ε. του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Πειραιά. Στο σημείο αυτό θα θέλαμε να δηλώσουμ ε τ ις ευχαριστίες μας στα άτομα τα οποία συνέβαλλαν στην εκπόνηση αυτής της προσπάθειας. Αρχικά, τον επιβλέποντα καθηγητή μας, κύριο Αντώνιο Νάζο για την αδιάκοπη υποστήριξη, τη συνεχή καθοδήγηση, καθώς και για την άμεση παροχή συμβουλών κατά τη διάρκεια της συγγραφής της πτυχιακής μας εργασίας. Ακόμα, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον Βασίλειο Σαρλή, Πολιτικό Μηχανικό ΕΜΠ, για την διάθεση των λογισμικών, της βιβλιογραφίας αλλά και του εξοπλισμού κατά τη περάτωση της εργασίας.

4 Περίληψη Αντικε ίμ ενο μ ελέτης τη ς παρούσα ς πτυχιακή ς εργασία ς ε ίναι η παρουσίαση και η ε φαρμογή λύσ ε ων β ελτίωση ς τη ς ενε ργ ε ια κή ς συμπε ριφοράς υφιστάμενης κατασκευή ς. Το ζήτημα που θίγεται στην παρούσα ε ργασία καθίσταται ιδιαιτέρως σημαντικό στις μ έ ρ ε ς μας καθώς ο ενεργειακός κλάδος αναπτύσσεται ταχέ ως. Η εργασία αναπτύσσεται σε τρία κεφάλαια, στόχο ς των οποίων ε ίναι η προσ έγγιση του ζητήματο ς, υπό το πρίσμα των κυριότ ε ρων συνισταμένων του. Συγκεκριμ ένα στο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζεται το θ εσμικό πλαίσιο ενεργ ειακή ς πολιτικής που έχε ι υιοθετήσ ε ι η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ελλάδα. Στο δεύτε ρο κεφάλαιο καταγράφονται τα χαρακτηριστικά της υφιστάμενη ς συμβατικής κατοικίας, (σχέδια, φωτογραφίες, παθολογία, τεχνική πε ριγραφή, ενεργ ε ιακές απώ λε ιες). Στο τρίτο κεφάλαιο, υπολογίζονται οι ενε ργειακές ανάγκες του κτιρίου με βάση τα στοιχε ία που συλλέχθηκαν και παρουσιάστηκαν στο πρώτο κεφάλαιο. Εν συνεχε ία στο τρίτο κεφάλαιο της μ ελέτης θα αναλυθούν, όσο πιο αναλυτικά επιτρέπεται, τα τεχνολογικά μ έσα ενεργειακής β ελτίωσης (φωτοβολταικά, οικιακή ανε μογ εννήτρια, αίθρια, φωτοβολταικά φωτιστικά, κλπ. ) του κτιρίου και θα υπολογιστούν τα ενε ργ ε ιακά οφ έλη που προκύπτουν. Στα συμπε ράσματα τη ς μ ελέτη ς γίνεται σύγκριση τη ς συμβατική ς και ενεργ ε ιακά βελτιωμ ένη ς κατοικία ς.

Summary The subject of this thesis is the presentation and implementation of solutions to improve the energy performance of existing construction. The issue raised ίη this paper is particularly important nowadays as the energy sector is growing rapidly. The work developed ίη three chapters, the aίιη of which is to approach the issue ίη the light of the main components of the. Specifically ίη the first chapter, the institutional framework for energy policy adopted by the European Union and Greece.!η the second chapter, the characteήstics of current conventional housing ( drawings, photographs, pathology, technical descήption, energy losses). Ιη the third chapter, calculate energy needs ofthe building based οη the data collected and presented ίη the first chapter. Then ίη the third chapter of the study will be analyzed ίη as much detail allowed the technological means to improve energy (photovoltaic, home wind turbine, patios, photovoltaic lighting, etc.) ofthe building and calculate the energy benefits. The conclusions ofthe study are related with the compaήson between conventional and energy-improved house. 5

Περιεχόμενα Ευρετήριο Εικόνων... 8 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... J Ο. ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑ ΙΣ ΙΟ ΕΝΕ ΡΓΕΙΑ ΚΗΣ ΠΟΛ ΙΤΙΚΗΣ........ 2. Το Χρονικό τη ς Ενεργε ια κή ς Πολ ιτική ς.................. 2.2 Βιώ σιμη Κατασκευή......................... 3.3 Η Κοινοτική Οδηγία 2002/9 Ι/ Ε Κ............................. 5.4 Η Κοινοτική Οδηγία 2 006/32/Ε Κ...................... 7.5 Ελληνικό Θεσμικό Πλαίσιο.................. 7.5. Νόμο ς 366 /2008............................ 8.5.2 Νό μος 385 /200................. 9.5.3 Προ εδρικό Διάταγμα 00/200..................... 9.5.4 Προ εδ ρικό Διάταγμα 72/2 0Ο......................... 20.5.5 Υπουργική Απόφαση Δ6 /Β/οικ.5 8 25/20Ο........ 20.5.6 Υπουργ ική Απόφαση 778/200................. 20.6 Στόχοι Ενε ργε ιακής Πολιτική ς............ 22. 7 Οφ έλη από τη Β ελτίωση τη ς Ενεργε ια κή ς Απο δοτικότητας των Κτιρίω ν... 23 2. ΠΕΡΙΠΤΩΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ... 24 2. Π εριγραφή Κτιρίου................................................. 24 2.2 Προσανατο λισμός.......................... 26 2.3 Σχέδ ια Κατασκευή ς Τυπικού Ορ ό φου........................ 28 2.4 Δώ μα........................ 32 3. ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ... 33 3.! Δ ιαδ ικασία Συλλογής Πληροφοριών................... 33 6

3. Διαχωρισμός Κτιρίου σε Θερμικές Ζώνες...... 33 3.2 Συνθή κες Λειτουργίας................ 35 3.3 Υπολογισμός Θερμικών Αναγκών Κτιρίου............... 36 3.4 Υπολογισμός Κατανάλωσης Ρεύματος Συσκευών Οικιακής Χρήσης... 39 3.5 Σύστημα Θέρμανσης Χώρων..... 40 3.6 Απαιτούμενες Επεμβάσεις - Προτάσεις... 43 4. ΕΦΑΡΜΟΣΙΜΕΣ Λ ΥΣΕΙΣ ΒΕΛ ΤΙΩΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ... 44 4. Εγκατάσταση Συστήματος Καύσης Φυσι κού Αερίου...... 44 4.. Στοιχεία Σχεδιασμού......... 45 4..2 Εκπομπές Αερίων.............. 47 4..3 Ενεργε ιακή Κατανάλωση... 48 4. l.4 Σχεδίαση Συστήματος...................... 48 4.2 Μελέτη Τοποθέτησης Φωτοβολταικών Πάνελ.............. 49 4.2. Ι Τύπος Σύνδεση ς............ 49 4.2.2 Άδεια Παραγωγή ς - Εγκαταστάσεις έως 20 Κ~... 50 4.2.3 Ηλ ιακό Δυναμ ικό........ 50 4.2.4 Ενεργειακή Απόδοση...... 54' 4.2.5 Βασικό ς Εξοπλισμός...... 56 4.2.6 Υπολογ ισμό ς Εγκατεστημένης Ισ;cύ ς... 56 4.3 Αντικατάσταση Συσκευών Ο ικιακής Χρήση ς μ ε Αντίστοιχι:ς Λιγότερο Ενεργοβόρες......... 58 4.4 Αντικατάσταση Κλιματ ιστικών με Ανεμιστή ρες Οροφή ς............ 59 7

5.ΣΥΜΠΕΡ ΑΣΜΑ ΤΑ... 60 ί.σύγκριση Συμβατικής και Ενεργε ιακά Β ελτιωμένης Κατοικίας... 60 ίί.κόστο ς και Απόσβ εση Επένδυση ς................................ 60 ίίί. Προοπτικές Εξέλ ιξη ς..................................... 6 6.ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ......... 62 Ευρετήριο Εικόνων Ε ικόνα Κατανομή τελ ική ς κατανάλωση ς ενέ ργε ια ς στην Ελλάδα (2000) (Α. Δημούδη, 2008).................. 4 Εικόνα 2 Κατανομή κατανάλωσης ενέργε ιας τελικής χρήσης στην Ε. Ε. για κτίρια κατοικιών και εμπορικά κτίρια ( 998).............. 4 Ε ικόνα 3 Φωτογραφική σχεδιαστική παρουσίαση του κτιρίου μ ελέτη ς... 24 Ε ικόνα 4 Τρισδιάστατη απε ικόνιση του κτιρίου μελέτης................. 24 Ε ικόνα 5 Κάτοψη τυπικού ορόφου............ 25 Εικόνα 6 Σκαρίφημα ηλιακής τροχιάς.......... 26 Ε ικόνα 7 Υπνοδωμάτια, ιδιωτικοί χώ ροι.................. 28 Ε ικόνα 8 Σαλόνι, καθιστικό................. 29 Ε ικόνα 9 Φωτογραφία του καθιστικού του τυπικού ορόφου... 29 Εικόνα \Ο Η κάτοψη του τυπικού ορόφου (ροζ: δημόσιος, μπλε: ιδιωτικοί)..... 30 Εικόνα Εξώστες, πρόβολοι κατασκευής........................... 30 Ε ικόνα 2 Ο χώρο ς του λουτρού και του w.c.................... 3 Εικόνα Ι 3 Ο χώρος του κλιμακοστασίου, με εμβαδόν Ι 3,9Οτ.μ..................... 3 Ε ικόνα 4 Φωτογραφική τεκμηρίωση του δώματος............ 32 Ε ικό να Ι 5 Διαχωρισμό ς τυπικού ορόφου σε θ ερμικές ζώνες....................... 34 Ε ικόνα 6 Φύλλο Ελέγχου Καυστήρα...............................4 Ε ικόνα 7 Χαρακτηριστικά λέ βητα................. 42 8

Εικόνα 8 Φωτογραφίες από το λεβητοστάσιο......... 43 Εικόνα 9 Τρισδιάστατη απεικόνιση κτιρίου............. 44 Εικόνα 20 Σωλήνωση φυσικού αερίου με ράγα στήριξη ς, υπόγεια γραμμή φυσικού αερίου,........................... 45. Εικόνα 2 Κάτοψη εγκατάστασης λέβητα στο υπόγειο της κατασκευή...... 48 Εικόνα 22 Το Ηλιακό δυνα μικό της Ελλάδος........ 54 Εικόνα 23 Σκαρίφη μα δώματος................... 57 9

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ολο κληρ ώνοντας το κύ κλο σπου δών του Τεχνο λογικού Ε κπαιδ ευτικού Ιδρύματο ς Πε ιραιά τη ς σχολή ς Τεχνολογικών Ε φαρμογών του τμήματο ς Μηχανολογία ς οι σπουδαστές του ιδρύματο ς καλούνται να συντάξουν μια πτυχιακή μελέ τη. Μ έσα από αυτή την εργασία μας δίνεται η δυνατότητα να ε μβαθύνουμε τις γνώσεις μας σχετικά με εξε ιδικευμένα ζητήματα τη ς επιστήμης του Μηχανολόγου. Η παρούσα μελέτη πραγματεύ εται την ανάλυση του θεσμικού πλαισίου και των κριτηρίων α ξ ιολόγηση ς γ ια την Ε νε ργε ιακή Επιθ εώ ρηση Κτιρίων. Τα κτίρια ευθύνονται για το 40% τη ς συνολ ική ς κατανάλωση ς ενέργε ια ς στη ν Ένωση. Ο τομέας αυτός δι ευρύνε ται, πράγμα που μετά βεβαιότητας θα αυ ξήσε ι την ενεργειακή του κατανάλωση. Συνεπώς, η μ ε ίωση της κατανάλωσης ενέ ργε ια ς και η χρήση ενέ ργειας από ανανε ώσιμε ς πηγές στον κτιριακό τομέα αποτελούν σημαντικά μ έτρα που απαιτούνται για τη με ίωση των ε κπομπών αερίων θ ερμοκηπίου. Από κοινού μ ε την αυξημ ένη χρήση ενέργε ια ς από ανανεώσιμες πηγές, τα μ έτρα για τη με ίωση της κατανάλωσης ενέ ργ ε ιας στην Ένωση θα της επέτρεπαν τη συμμόρφωση προς το πρωτόκολλο του Κιότο της σύμβασης πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή UNFCCC, καθώς και την εκπλήρωση τόσο της μακροπρόθεσμη ς δ έσμευσής της για τη διατήρηση της ανόδου τη ς θερμοκρασία ς τη ς γη ς κάτω από του ς 2 C ό σο και τη ς δ έσμευσή ς τη ς να με ιώσε ι έως το 2020 τις συνολικέ ς ε κπομπές αερίων του θ ερμοκηπίου κατά 20 % τουλάχιστον κάτω από τα επίπε δα του 990 και κατά 30 % σε περίπτωση που θα επιτευχθε ί διεθνής συμφωνία. Η μ ε ιωμένη κατανάλωση ενέ ργε ιας και η αυξημένη χρήσης της ενέ ργε ια ς από ανανεώσιμες πηγ έ ς θα διαδραματίσουν επίσης σημαντικό ρόλο στην προώθηση της ασφάλε ιας του ενεργε ιακού εφοδιασμού και τη ς τεχνολογική ς ανάπτυξη ς και στη δημιουργία ευκα ιριώ ν απασχόληση ς και περιφ ε ρ ε ιακής ανάπτυ ξη ς, ιδ ίω ς στις αγροτικές περιοχές.η διαχε ίριση τη ς ενε ργ ε ιακής ζήτησης είναι σημαντικό εργαλείο που επιτρέπει στην Ένωση να επηρ εάζει την παγκόσμια αγορά ενέργ ε ιας, και ως εκ τούτου την ασφάλε ια του ενεργειακού ε φοδιασμού μεσοπρόθεσμα και μα κροπρόθεσμα. Στην Ελλάδ α η ανάγ κη γ ια εξοικονό μηση ενέ ργε ια ς ε ίναι πο λύ ε μφανή ς στα κτίρια του οικιακού και τριτογενού ς τομ έ α, όπου η χρήση των ηλε κτρομηχανο λογικών εγ καταστάσεων κα ι συσκευών καλύπτε ι ένα ποσοστό 30% πε ρίπου της συνολικής τελική ς κατανάλωση ς ενέργ ε ια ς στη χώρα, με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 4% από τα

μέσα της δεκαετίας του '70. Επιπλέον, η λειτουργία των κτιριακών ενεργε ιακών συστημάτων προκαλε ί το 40% περίπου των συνολικών ε κπομπών C02 στην ατμόσφαιρα, ενός α ε ρίου που ευθύνεται γ ια τη δημιουργία του φαινόμ ενου του θ ε ρμοκηπίου στον πλανήτη. Όσον αφορά το βιομηχανικό τομέα, αν και η συνολική κατανάλωση ενέργε ια ς τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει ελαφριά κάμψη (κυρίως λόγω της ύφεσης σε ενεργοβό ρου ς βιομηχανικούς κλάδους), η συνεισφορά του στην τελική κατανάλωση ενέργειας είναι σημαντική (- 25%). Κατά συνέπ ε ια, η ανάγκη γ ια επίτευξη του στόχου περιορισμού των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα απαιτ ε ί ένα ολοκληρωμ ένο θεσμ ικό πλαίσιο κινήτρων και κανονισμών ενεργειακού σχεδιασμού κτιρίων, όπως και ένα ρεαλιστικό, εθν ικό πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργε ιας, που θα αποσκοπούν στην βελτίωση τη ς ποιότητας κατασκευής των κτιρίων και την ευαισθητοποίηση του χρήστη σε ενεργειακά θ έματα. Ένα σημαντικό βήμα για την καταπολέμηση της αλλαγής κλίματος ε ίναι το πρωτόκολλο του Κιότο του 997. Αυτό θέτει εθν ικού ς στόχους για τα κράτη μέλη του ΟΟΣΑ (Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας & Ανάπτυξης) να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά ένα ποσοστό 5,2% από τα επίπεδα του 990 μέχρι το 202.( )

l. ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ. Το Χρονικό της Ενεργειακής Πολιτικής Πριν από την πετρελαϊκή κρίση του 973, η ενεργ ε ια κή απόδοση τω ν επιμ έρου ς τμημάτω ν του κελύφους των κτιρίων ποτέ δ εν αποτέλεσε κρίσ ιμο κα ι σημαντ ικό παρ άγο ντα στο σχεδιασμό των κτιρίω ν. Ωστόσο, η μέχρι το 973 κατάσταση άλλαξε ρι ζ ικά μ ε την ανάπτυξη και την εφαρμογή αρκετών προτύπων και κανονισμών, με στόχο τη β ελτίω ση τη ς ενεργειακή ς απόδοση ς διάφορ ω ν στοιχε ίων του κτιριακού κελύφου ς. Έ τσι, η μέχρι πρότινο ς τακτική, το κέλυφο ς τω ν κτιρίων να σχε διάζεται ι ι καvωrδίη ση Σ τα 974 ε μφ ανίζο νται, ο ι πρ ώτο ι κα νον ισμοί θε ρμο μό νωση ς στις υρωπαϊκές χώ ρ ες (Γαλλία, ε ρ μανία) μ ε στόχο μ έσα από την σωστή θ ε ρ μ μόνω σ η κτηρ tων -ιηv ' 0 ν μη 'Π] ν ά α, η ι.;?i fl ολη Ο ρ μο μό νώσ η ~ τα ν Ί~ Κ'τίρ ι α ρυθμίστη κε για πρώτη φ ο ρ ά νο μοθετικά στα τέλη τη ς δ ε κα ε τ ίας του 80' (Φ ΕΚ362 /! 979) Μ την πρ ' β λε ψη γ ια Ο ρμ μόνω η στις κτ ιρ ιακές κατασ κ υ ές λαμβ άνοντα ι τα κατάλλη λα μ έτρα ώστε να πα ρ εμποδί ζεται η δ ιαφυγή τη ς θ ε ρμική ς εν έργ ε ιας από ένα χώ ρ ο πρ ο ς την ατμό σφ α ιρα ή προ ς ένα άλλο, ψυχρ ότε ρο γειτονικό χώ ρο - ή αντίστροφα - κα ι συγχρ όνω ς δημιουργε ίται αίσθημα θ ερμικής άνεση ς γ ια του ς χρήστες του κτιρ ίου καθ ' όλη τη διάρκε ια του έτου ς. Σ ε παλα ιότε ρ ες εποχές, η α νάγ κη γ ια μ ια τέτο ια πρό βλε ψη δ ε ν ή τα ν επι β ε βλημ έ νη, αφού οι βαριές κατασκευές του πε ριβλήματο ς (τοίχοι, στέγη), η δ ιάτα ξη των χώ ρων καθώ ς κα ι η σύνθεση των όγ κων των παραδοσιακών κτισμάτων, ήταν καθοριστικοί πα ράγοντες ρύ θμιση ς τη ς θ ερμο μονωτική ς ικανότητα ς, α λλά κα ι τη ς ροή ς θ ερμότη τας. Σταδ ιακά στα μ έσα τ η ς δεκαετί α ς τ ου 80, η Ε υρώπη ανα καλύπτ ε ι, κα ι μια άλλ η συνιστώ σα π έ ρα από την θ ερμ ο μό νω ση, π ο υ ε ίναι η Βιοκλ ιματι κ ή Αρχ ιτε κ τονική. Αυτή μας δ ιδ άσκε ι, όχι μ ό ν ο να θε ρμομο ν 6JVουμ ε τα σπίτι α, αλλ ά και να τα προσανατο λ ί ζουμε σωστά σ ε σ χέση μ ε τον ή λ ιο (χε ιμων ιά τι κο κα ι κ αλοκα ιριν ό ) αλλά κα ι μ ε τ ο υ ς επ ικρατο ύ ντες ανέμους. 2

Αξιοσημείωτο είναι πω ς, σε αντίθ εση με σήμ ε ρα και μολονότι τα βασικά υλικά κατασκευής ήταν κο ινά, η τυπολογ ία ο ικισ μών κα ι κτ ισ μάτων δ ιαφοροπο ιούνταν από τόπο σ ε τόπο με βάση τις κλιματολογικές συνθήκες κάθε πε ριοχή ς. Επιπλέον, η ορθή ένταξη και προσανατολισμό ς των κτιρίων αυτών στο π ε ριβάλλον, μ ε τη σωστή δ ια μόρφωση χώρω ν κα ι επιλογή υλικών κατασκευή ς, καθ ιστού σε επ ιτρεπτό τον επιθυμητό φωτισμό-ηλιασμό και παρ ε ίχε τη δυνατότητα φυσικού δροσισμού. Δυστυχώς σύγχρονες αρχιτεκτονικές τάσ ε ις που υιοθ ετήθηκαν στη χώρα μα ς τα προηγού μ ενα χρ ό νια αγνο ούν σε μεγάλο βαθμό τον παρ άγοντα κλίμ α, ήλ ιο κ.λπ. και στα πλαίσια ενός κακώ ς νοούμενου διεθνισμού δημιουργήθηκαν κτ ίρια απομακρυσμ ένα από την παράδοση, και των οποίων μιμήσ ε ις συναντά καν ε ίς σ ε τόπου ς με δ ιαφορ ετικό εντελώς κλίμα. Μ ε την πάρο δ ο του χρόνου, οι κατασ κευ ές έγιναν ελαφρότερ ες, π ε ρισσότ ε ρο σύνθετες και λιγότε ρο ανθ εκτικές στις καιρικές συνθήκες. Με την εξ έλιξη τη ς τ εχνολογίας η προστασία από τις θερμικές μεταβολέ ς μεταβιβάστηκε στα διάφορα συστήματα ελέγχου του μικροκλίματος, όπως η κεντρική θέ ρμανση κα ι ο κλιματισμό ς. Η κατανάλωση εν έ ργ ε ιας για τη λειτουργία τω ν συστημάτων αυτών δ εν αποτελούσε πρόβλημα μέχρι τη στιγμή που τα διαθ έσιμα αποθ έ ματα των συμβατικών καυσίμων - ουσιαστικά του πετρ ελαίου - μ ε ιώθηκαν και έπαψαν να ε ίναι φτηνά. Επακόλουθο αυτού ήταν μια παγκόσμια προσπάθ ε ια διαφύλαξη ς και ορθολογική ς εκμ ετάλλευσης των αποθ ε μάτων εν έργ ε ιας και έτσι άρχισ ε να διαφαίνεται, μ εταξύ άλλων, ο πρωτεύοντας ρόλος της θ ε ρμομόνωση ς στο κα ίριο ζήτημα τη ς εξοικονόμησης εν έ ργεια ς..2 Βιώσιμη Κατασκευή Τις τελευταίες δυο δεκα ετίε ς έχει κατά κοινή ομολογία παρατηρηθεί έντονο ενδ ιαφ έ ρον γ ια το π εριβάλλον, ενώ τελευταία αυτό εκδηλώνεται όλο και πιο δυναμικά τόσο από κυβ ε ρνήσεις παγκοσμίως, όσο και από διάφορα κοινωνικά στρώ ματα, οργανώσ ε ις κλπ. Το οικουμενικό ενδιαφ έρον για το π ε ριβάλλον δεν άφησ ε αδιάφορους και τους διάφορους παραγωγικού ς τομε ίς και βιομηχανίε ς όπω ς η κατασκευαστική βιομηχανία η οποία επιδιώ κε ι την προσαρμογή της στις απαιτήσ ε ις και αρχές τις Βιώσιμη ς Ανάπτυ ξη ς μ έσω τη ς Βιώ σιμης Κατασκευή ς.(σιούτα Ν., 200) 3

4 Μεταφορές Βιομηχανία Κτίρια Εικόνα!Κατανομή τελικής κατανάλωσης ενέργε ιας στην Ελλά δα (2000) (Α. Δημούδη, 2008) Φωτισμός και =----- Συσκευές ; % Μαγείρεμα 5% Θέρμανση Νερού 9% Εικόνα 2Κατανομή κατανάλωσης ενέ ργειας τελικής χρήσης στην Ε.Ε. για κτίρια κατοικιών και εμπορικά κτίρια (998). (Α. Δημούδη 2008)

Κάνοντα ς μια σύντομη αναδρομή στην κατασκευή διαπιστώνε ται ότι ο ορισμό ς τη ς Βιώσιμης Κατασκευής δεν έχε ι ακόμη αποσαφηνιστε ί, ενώ η κατανόηση και ερμηνεία της έννοιας της βιώσιμης κατασκευής έχε ι υποστεί αρκετέ ς μεταβολές με την πάροδο του χρόνου και ιδιαίτερα κατά την διάρκεια των τελευταίων χρόνων. Πα ρατηρ ε ίται ότι υπάρχουν πολύ διαφορ ε τικές απόψ ε ις και ε ρμηνε ί ες γ ια την Βιώσιμη Κατασκευή μετα ξύ των διαφόρων χωρών. Οι διαφορ έ ς αυτές απορρ έουν αφ ' ενός μεν από τις κοινωνικέ ς διαρθρώσ ε ις και δομές των ίδιων των χωρών, αφ ε τέ ρου δε από τις διαφορές που παρατηρούνται μεταξύ των οικονομικά αναπτυγμένων χωρών, των εξ ελισσόμενων και των αναπτυσσόμενων χωρών. Έτσι, στα πλαίσια τη ς βιώσιμη ς κατασκευή ς δόθηκε αρχικά έμφαση στη διαχε ίριση των προς εξάντληση ή περιορισμένων φυσικών πόρων, κυρίως ενέ ργεια ς, και στη μ ε ίωση των επιδράσ ε ων στο φυσικό περιβάλλον. Στη συνέχε ια δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση σε πιο τεχνικά θέματα όσον αφορά τις κατασκευέ ς όπως υλικά, τα δομικά στοιχεία μιας κατασκευής, η τεχνολογία της και ο ενε ργ ειακό ς σχεδιασμό ς. Ιδιαίτερα στις οικονομικά αναπτυγμ ένε ς χώρε ς δόθηκε έ μφαση στα βιώσιμα κτίρια μέσω του ολοκληρωμένου σχεδιασμού των κτιρίων, με την χρήση νέων τεχνολογιών και νέων προϊόντων. Σήμερα έχει γίνει αποδεκτό ότι τα μη τεχνικά θέματα, τα λεγόμενα ' απλά ' θέματα, ε ίναι εξίσου σημαντικά για τη βιώσιμη ανάπτυξη στον τομέα των κατασκευών και θ ε ωρ ε ίται απαραίτητο να δίνεται η ίδια προσοχή στην οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική διάσταση. Επίση ς, προσφάτω ς οι συνέπε ι ες τη ς κατασκευαστική ς δραστηριότητας, του δομημ ένου πε ριβάλλοντος στον πολιτισμό και την πολιτιστική κληρονομιά αντιμετωπίζονται ως θέματα ιδιαίτερα σημαντικά για την κατασκευαστική βιομηχανία. (Σιούτα Ν., 200).3 Η Κοινοτική Οδηγία 2002/9/ΕΚ Στόχος της Οδηγίας 2002 /9\ ε ίναι η β ελτίωση της ενεργ ειακής απόδοσης των κτιρίων λαμβάνοντας υπόψη τις εξωτερικές κλιματολογικέ ς και τις τοπικές συνθήκες, καθώς και τις κλιματικές απαιτήσεις των εσωτερικών χώρων και τη σχέση κόστου ς/οφέλους. Η οδηγία μ εταξύ άλλων έχε ι στόχο τη θ έσπιση απαιτήσ εων που αφορούν :./ το γ ενικό πλαίσιο για μια μ ε θοδολογία υπολογισμού της ολοκληρωμ ένη ς ενεργ ε ιακής απόδοσης κτιρίων 5

,/ τη ν εφαρμογή ελα χίστων απαιτήσεω ν γ ια την εν ε ργε ιακή απόδοση των ν έων κτ ιρ ίω ν,/ την εφαρμογή ελαχίστων απαιτήσεων γ ια την ενεργ ε ιακή από δ οση μεγάλων υ φισταμένων κτιρ ίω ν στα οποία γίνετα ι μεγάλη ς κλ ίμακας ανακαίνιση,/ την ενε ργ ε ιακή πιστοποίηση των κτιρίων ( έ κδοση πιστοποιητικού εν ε ργε ιακή ς απόδοση ς ) και,/ την τακτική επιθ εώρηση τω ν λε βήτων κα ι των εγκαταστάσε ων κλιματισμού κτιρίων κα ι, ε πί πλέ ον, μια αξ ιολόγηση των εγ καταστάσεων θ έ ρμανση ς των οπο ίων ο ι λέ βητες ε ίνα ι παλαιότε ρο ι των 5 ε τών. Σύμφωνα μ ε την Οδηγία, τα κράτη μέλη οφ είλουν να εφαρμόσουν, σε εθνικό ή π ε ριφ ερ ε ια κό επίπεδο, μ ε θοδολογία υπο λογισμού τη ς εν εργ ειακής απόδοση ς των κτιρίων καθώ ς και να καθορίσουν απαιτήσε ις ελάχιστης ενε ργ ε ιακή ς από δοση ς. Κατά τον καθορισμό των απαιτήσεων, τα κρ άτη μέλη δύνανται να κάνουν δ ιάκριση μ εταξύ νέων και υφισταμένων κτιρίων και δ ιάφορ ων κατηγοριών κτιρίων. Στις απαιτήσ ε ις πρ έπε ι να συνε κτιμώνται οι γενικές απαιτήσε ις εσωτε ρικών κλιματικών συνθηκώ ν, προκε ιμ ένου να αποφ εύγονται ενδ εχόμενε ς αρνητικέ ς επιπτώ σ ε ις όπω ς ο ανεπαρκή ς α ερισμός, καθώς και οι τοπικές συνθήκες, η προβλεπόμενη χρήση και η η λ ικία του κτιρίου. Οι απαιτήσε ις θα πρ έπε ι να αναθ ε ωρούνται σε τακτά διαστήματα τα οποία δεν υπε ρβ α ίνουν τα πέντε έτη και, εάν χρ ε ιαστε ί, να ενημε ρώνοντα ι προκε ιμ ένου να αντικατοπτρίζουν την τεχνική πρόοδ ο στον τομέα των κτιριακών κατασκ ευών. Για τα νέα κτίρια συνο λ ική ς ωφέλιμης επιφάνε ιας άνω τω ν.000 m 2, τα κράτη μέλη εξασφαλ ίζουν ότι η τεχνική, περιβαλλοντική και οικονομική σκοπιμότητα εγκατάσταση ς εναλλακτικώ ν συστημάτω ν, μελετάται και συνυπολογ ίζεται πριν από την έναρξη τη ς ανέγερση ς. Γ ια τα υφιστάμενα κτίρια, όταν κτίρια συνο λική ς ω φέλιμη ς επιφάνε ιας άνω των ι OOOm 2 υφίστανται ριζική ανακαίνιση, προνο ε ίται ότι η ενε ργ ε ιακή απόδοσή του ς θα πρ έπε ι να αναβαθμίζετα ι ώ στε να πληροί τις ελάχιστες απαιτήσεις, στο βαθμό που αυτό ε ίνα ι τ εχνικά, λειτουργικά κα ι οικονομικά εφικτό. Τέλος, η Οδηγ ία αναφ έ ρ ε τα ι στην τακτική επιθεώ ρηση των λεβήτω ν κα ι των εγ καταστάσεω ν κλ ιματισμού δεδομένη ς τη ς μεγάλη ς συνε ισφοράς των εγ καταστάσ ε ων αυτών στη συνο λική κατανάλωση του κτιρίου. 6

.4 Η Κοινοτική Οδηγία 2006/32/ΕΚ Το 2006, θ εσπίστηκε η οδηγία 2006 /32 /ΕΚ που σκοπός τη ς ε ίναι να ενισχυθ ε ί η οικονομικώ ς αποτελεσματική βελτίωση τη ς εν ε ργειακή ς απόδοση ς κατά την τελική χρήση στα κράτη μέλη μ ε :./ την παροχή των αναγ καίων ενδεικτικών στόχων καθ ώς κα ι μηχανισμών, κινήτρων και θεσμικών, χρηματοδοτικώ ν κα ι νο μικών πλα ισ ίων γ ια την ά ρση των υφιστάμενων φραγμών και ατελε ιών της αγορά ς που παρ εμποδί ζουν την αποδοτική τελική χρήση της εν έργεια ς,./ τη δημιουργία των συνθηκών για την ανάπτυξη και την προώθηση τη ς αγορά ς ενε ργε ιακών υπηρ εσιών και για την παροχή, στου ς τελικού ς καταναλωτέ ς, άλλων μ έτρων β ελτίωση ς τη ς ενε ργ ε ιακή ς από δ οση ς. Τα κράτη μέλη θεσπίζουν και προσπαθούν να επιτύχουν εθνικό ενδεικτικό στόχο εξοικονόμησης ενέ ργεια ς 9% για ένατο έτος εφαρμογής τη ς Οδηγίας, με τη βοήθ ε ια ενε ργειακών υπηρ εσιών και άλλων μέτρων β ελτίωση ς τη ς εν ε ργ ε ιακή ς απόδοση ς. Τα κράτη μ έλη λαμβάνουν οικονομικώ ς αποδοτικά, εφικτά και εύλογα μ έτρα που αποσκοπούν να συμβάλλουν στην επίτευ ξη του στόχου αυτού. (7)Σύμφωνα με την ίδια οδηγία τα κράτη μέλη μ ε ριμνούν ώστε ο δημόσιος τομέας να επιτ ελεί υποδ ε ιγματικό ρόλο. Πολλές δέσμες μέτρων που απορρ έουν από την εν λόγω Οδηγία αφορούν τα κτίρια του δημοσίου τομ έ α, τα οποία πρ έπε ι να αποτελούν πρότυπα για του ς πολίτ ες ό σον αφορά την ενε ργειακή του ς από δοση. l.5 Ελληνικό Θεσμικό Πλαίσιο Η Ελλάδα ήδη από τις αρχές τις δ εκαετίας του 90 έχει δ εσμευθεί για την προώθηση σχετικών θ εσμικών διοικητικών και οργανωτικών μέτρων, καθώς και των εν εργειακά αποδοτικών και πε ριβαλλοντικά φιλικών τεχνολογιών. Η χώρα συμμ ε τέχε ι σ ε συμφωνίες, δ ιακηρύξε ις και προγράμματα τη ς Ευρωπαϊκή ς Ένωση ς../ Παγκόσμια διάσκε ψη Ρίο,./ Ευρωπαϊκά προγράμματα SA VE, THERMIEAL TENER./ Εθνικό Επιχε ιρησιακό Πρόγραμμα ΕΝΕΡΓΕΙΑ του Υπουργείου Ανάπτυξης στα πλαίσια του Β κοινοτικού Πλαισίου Στήριξη ς,./ Σχέδιο Δ ρ άση ς του ΥΠ ΕΧΩΔΕ ΕΝ Ε ΡΓ Ε ΙΑ 200, 7

../ Κοινοτική Οδηγία 9/2 002/Ε Κ για την ενε ργε ιακή απόδ οση τω ν κτιρίω ν. Στα πλαίσια αυτών των δεσμ εύσεων έχε ι εκδοθ ε ί ο κανονισμό ς Ενεργ ειακών Ε πιθ εωρήσ εων (ΦΕΚ 5268/27.07.99) ο οποίο ς ε ίναι ένας αναλυτικό ς κανονισμό ς για ενεργε ιακές επιθ εωρήσε ις σ ε κτίρια και στην βιομηχανία. Σ τα πλαίσ ια τη ς μεταφορά ς τη ς κοινοτικής οδηγίας 9 /2002 /ΕΚ για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων στην Ελληνική Νομοθ εσία θα δημιουργηθ ε ί και ο Κανονισμό ς για το Μητρώο Ενε ργειακών Επιθ εωρητών(α. Δημούδη, 2008) Πίνακας : Απαιτούμενες επιμέρους μελέτες τη ς Μ ελέτης Ενεργε ι ακής Απόδο ση ς κτ ιρ ίου -- - - - Μ ελέτη Ενεργει α ή ς ΤΕΥΧΟΣ Β Απόδ οση ς Συ σrήιιατα εl ο ικ ο νόuηση c ε ν έργ ει α( στιc ΗΙΜ εν κα ασ τάσ ε ι c ΤΕΥΧΟ Σ Α Μελ t ιη ~ Εν εργ ειακ ός Μ ελt ι η ενεργειακής Μελtι η ε νεργει ακής Μ ελέη ενεργειακής ενεργειακής σχεδ ιασ μός κ ι ιρ ια κ ού σποδοπκόrητος καιανάλωσης κατανάλωσ ης αποδο.-ότητας κ ελ ύ φο υ ς ο υ σήμα ος συσrήματος σuστή μ α r σς σιισ~ήμαιος θέρμσνσης παραγωγή ς ΖΝΧ τεχνηιού φωοομού ψύξης( ") Γ nnmεfa././././ Ειι:παιδεu κό κτ ίριο Π ρω ι αβάθμtσς Ι Δεuιεραβάθμ ιας././././ Εκπαίδευσης Ε κπα.δευκό κιlριο././././ Τρ ιιοβάθμια ς Εκπα lδεvο ης Ν οσοκομεlο - Κλινική./././././ Διαγνωσκό κέντρα - Ι αιρεlο./././././ Ξενοδοχεiο./././././ Εμ πορι<ό καιάστημα././././ Αθληκή εγκα ι άστασ η. Κλεισιό./././././ yυμνασιήρ :ο Αθληκή εγκα άσ αση : Κλεισιό καλuμβη rή ριο./././././ Μονοκατοικία././././ Π ολυκατοκία././././ Αεροδρόμιο././././ ("} Εάν ε νκαθ.'σrαrα, ΗΙΜ σύσrjα ιuύfrιc.5.νόμος 366/2008 Ο νόμος 366 /2008 «Μέτρα γ ια τη μ είωση της ε νερ γειακής κατανά λωση ς των κτιρίων και άλλες διατά ξε ις» ενσωματώνει στο εθνικό μας δίκαιο την Οδηγία 2002/9 /ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της Ι 6ης Δεκεμβρίου 2002, γ ια την ενεργε ιακή απόδοση των κτιρίων. Πεδίο εφαρμογής του νόμου αποτελούν τα κτίρια του τριτογενού ς τομέα καθ ώς και τα κτίρια κατοικία ς. Βασικότε ρ ες ρυθμίσ ε ις του οποίου ε ίναι : 8

v' Θέσπ ιση ελάχιστων απαιτή σεων ενεργειακή ς απόδοση ς για όλα τα ν έ α κτίρ ια κα ι τα υ φιστά μενα άνω των 000 m 2 που ανακαιν ίζοντα ι ρι ζικά κα ι υποχρέωση εκπόνηση ς μελέτης ενε ργ ε ιακής απόδοση ς. v' Έ κδο ση Πιστοπο ιητικού Ενε ργε ιακή ς Απόδο ση ς (Π. Ε. Α. ) κτ ιρίου γ ια όλα τα νέα και τα ρι ζ ικά ανακα ινιζό μενα καθώς και σε περ ίπτωση αγο ραπωλησία ς, μίσθω ση ς ή μεταβ ίβ αση ς υφισταμένων. v' Τακτ ι κή επιθεώρη ση Λ ε βή των, Εγκαταστάσ ε ων Θ έρ μανση, Ψύ ξη ς και Κλιματισμού..5.2 Νόμος 385/200 Ο νό μος 385/20 0 με τίτλο (( Επιτάχυνση της ανάπτυξη ς των Ανανεώσιμων Πη γών Ενέργειας γ ι α την αντιμετώπιση της κλ ιματικής αλλαγής και άλλες δ ι α τάξε ι ς σε θέμα τα αρμο διότητας του Υπο υργε ίου Περιβάλλοντο ς, Ενέργε ιας και Κλιματικής Αλλαγής» τροποποιε ί ρυθμίσε ις' του Νόμου 366 /2008. Β ασικότ ερη τροποποίηση αποτελε ί η κατά ργηση του ορίου των 000 m 2 για την τή ρηση των ελάχιστω ν απα ιτήσεων ενε ργε ιακή ς απόδ οση ς υφισταμένων κτι ρίων που ανακα ινίζονται ριζ ικά. Επίση ς, πρ οστίθετα ι η υποχρ έωση κάλυ ψη ς του 60% τω ν αναγ κών γ ια ζεστό νερό χρήση ς από η λιοθ ερμικά συστήματα, καθ ώς κα ι η πρόβ λε ψη γ ια κτίρια σχεδόν (<μ ηδενικής ενερ γε ιακής κα τανάλω ση ς»..5.3 Προεδρικό Διάταγμα 00/200 Όπως δημοσιεύτηκε στο Φ Ε Κ Α ' 77/200 το προ εδρικό διάταγ μα (( Ενεργε ι ακοί Επιθεωρητές κτιρίω ν, λεβήτων και εγκατα στά σεω ν θέρμ ανση ς και εγκατα στάσεω ν κλ ιμ ατισμού» προβ λέπε ι θ έ ματα που σχετίζονται με τα απαιτούμενα προσόντα τω ν Ενεργε ια κώ ν Επιθεω ρητώ ν, τη δ ιαδ ικασία εγγραφή ς στα σχετικά μητρ ώα, τις αμοιβ ές τους κα ι τις κυρώσε ι ς σε πε ρ ίπτωση πα ρ α β άσεων. άρθρο 0 9

.5.4 Προεδρικό Διάταγμα 72/200 Στο ΦΕΚ Α' 32/200 δημοσιεύτηκε το προεδρικό διάταγμα «Συγκρότηση, διοικητική -οργανωτική δομή και στελέχω ση της Ειδικής Υπηρεσία ς Επιθεωρητών Ενέργειας (Ε. Υ.ΕΠ.ΕΝ) >). Σύμφωνα με το προεδρικό διάταγμα συγκροτείται η δημόσ ια υπηρεσία ε'λέγχου του έργου των Ενεργειακών Επιθεωρητών..5.5 Υπουργική Απόφαση Δ6/Β/οικ.5825/200 Στο ΦΕΚ Β' 407/200 δημοσιέυτηκε η Υπουργική Απόφαση «Έγκριση Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑ.Κ )». Βασικότερες ρυθμίσε ις της υπουργική ς απόφασης είνα ι :./ Ορίζεται μεθοδολογία υπολογισμού της ενεργειακή ς απόδοσης των κτιρίων../ Καθορίζονται ελάχισ τ ες απαιτήσεις για την ενεργε ιακή απόδοση και κατηγορίες γ ια την ενεργειακή κατάταξη των κτιρίων../ Καθορίζονται οι ελάχιστες προδιαγραφ ές για τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, τα θερμικά χαρακτηριστικά των δομικών στοιχείων του κτιριακού κελύφους και οι προδιαγραφ ές των Η /Μ εγκαταστάσεων των υπό μελέτη νέων κτιρίων καθώς και των ριζικά ανακαινιζόμενων../ Ορίζεται το περιεχόμενο τη ς με'λέτης ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων../ Καθορίζεται η μορφή του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίου, καθώς και τα στοιχεία που αυτό θα περιλαμβάνει../ ΚαΟ ο p ίζ L η δ ι δ ιeα ί τω ν ε ν ι::ργ ιαιcώ ν mοι;ωρ ) ω ν τω ν ιρ ίων, t.s.6 Υπου ργική Απόφαση 778/200 «'Εγ ρ ιση αι α p μ o'fii των Τ εχνι ώ ν δηγιών Τ για την νs pγsιαl\ή Απόδοση Κ τ φί ν» (Φ Κ 8 ' 87). Γ ια την πλή ρη εφ α ρμογή του Κ. ΕΝ. Α. Κ. εγ κρίνοντα ι και ορίζοντα ι υποχρ ε αι τ ι κέ ι; οι παρακάτω Τ χν ι κέ ς Ο ηγ ί ι; ς Τ (Τ.Ο.Τ...): 20

Πίνακας 2Τεχνικές Οδηγίες ΤΕΕ όπως ορίζονται από την Υ.Α. 778/200 Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 2070- /20 Ο Η οδηγία καθοδηγ ε ί τον επιθεωρητή για την επιλογή «Αναλυτικές Εθνικές Προδιαγραφ ές παραμ έτρων υπολογισμού της ενεργειακής των κατάλληλων παραμ έτρων και δεδο μένων που θα χρησιμοποιήσει για τους υπολογισμούς τη ς ενεργε ιακή ς απόδοσης του κτιρίου απόδοσης κτιρίων και την έκδοση πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης». Τ.Ο.Τ.Ε. Ε. 2070-2/200 Η οδηγία καθοδηγεί τον επιθεω ρητή για τον «Θερμοφυσικές ιδιότητε ς δομικών υλικών και έλεγχο ς της υπολογισμό των θερμοφυσικών ιδιοτήτων των δομικών υλικών και στοιχε ίων του εξωτερικού κτιριακού θ ερμομονωτικής επάρκειας των κελύφους (τοίχοι, οροφές, κουφώματα, κ.τ.λ. κτιρίων». Τ.Ο.Τ.Ε.Ε. 2070-3/200 «Κλιματικά δεδομένα Ελληνικών Περιοχών». Η οδηγία περιλαμβάνει τα κλιματικά δεδομένα (συνθήκες σχεδιασμού) για την διαστασιολόγησητων ηλεκτρομηχανολογικών συστημάτων ενός κτιρίου, καθώς και τα κλιματικά δ εδομένα (θ ε ρμοκρασία, υγρασία, ηλιακή ακτινοβολία, κ.τ.λ. ) για τους υπολογισμούς της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου. Τ.Ο.Τ. Ε.Ε. 2070-4/200 Η οδηγία καθοδηγ ε ί τον επιθεωρητή για την συλλογή «Οδηγίες και έντυπα ενεργειακών επιθεωρήσεων κτιρίων, λεβήτων & των απαραίτητων δεδομένων και παραμέτρων κατά την ενεργειακή επιθεώρηση του κτιρίου καθώς και των εγ καταστάσεων θέρμανσης, και εγ καταστάσεων θέρμανσης, ψύξης και κλιματισμού. εγ καταστάσεων κλιματισμού». Δίνονται αναλυτικά τα έντυπα επιθεωρήσεων και επεξηγήσεις για την συμπλήρωσή τους Προκε ιμένου να καταστεί ευχερέστερη η εφαρμογή των παραπάνω ρυθμίσεων, το Υ.Π.Ε.Κ. Α. προχώρησε στην έκδοση δύο σχετικών ερμηνευτικών εγκυκλίων ( 603/4-0-20 Ο και 2279/22-2-20 Ο). 2

.6 Στόχοι Ενεργειακής Πολιτικής Στην κορυφή τη ς ι ε ραρχία ς των προτεραιοτήτων σχε τικά με την ενεργε ια κή πολιτική τη ς ένωση ς, γ ια τις επόμενες δυο δεκα ετίες, βρίσκονται οι υποδ ομές. Στόχο ς ε ίνα ι η προ ώ θηση τη ς ενεργε ια κή ς ασφ άλε ιας κα ι ο μη δενισμός τω ν πιθανοτήτων κάπο ιο από τα κρ άτη μέλη τη ς έ νω ση ς να μ ε ίνε ι απο μο νω μ ένο από τα δ ιευρ ωπαϊκά δ ίκτυα η λε κτρική ς ενέ ργε ιας και φυσικού αε ρίου. Για την ε πίτευξη του στόχου αυ τού απαιτε ίται αντικατάστα ση των πεπαλαιωμένων υπο δο μών κα ι κατασκευή νέων διηπε ιρωτικών αγωγών. Η Ε. Ε. οφε ίλει να ανταποκριθ εί όσο το δυνατόν γρηγορότε ρα στις δ εσμεύσ ε ις τη ς στο ν το μέα τη ς ε νε ργ ε ιακή ς αποδοτικότη τας. Για την εξο ικο νό μηση εν έ ργε ιας στι ς μ εταφορ έ ς, στα κτίρια και στις παραγωγικές διαδικασί ες έχε ι τεθ ε ί ο στόχος του 20%. Σύμφ ωνα μ ε την Ευρωπα ία Επίτροπο γ ια ζητήματα τη ς Κλιματική ς Αλλαγή ς Conie Hedegaard, σε αυτό τον τομέα η Ε. Ε. απέτυχε να ανταποκριθ ε ί στις δ εσμεύσεις τις στο πλαίσιο του «κλ ιματικού και ε νεργ ειακού πακέτου» του 2009. Σύμφωνα με την Ε πιτρ οπή : «Από την Ιη Ιανουαρίου 202, όλα τα κράτη μέλη θα πρ έπε ι να συμπε ριλαμβ άνουν πρό τυπα ενεργε ιακή ς απόδ οση, λαμβάνοντα ς υπ ' ό ψιν τον πρωταρχικό στόχο τη ς Ε. Ε. στις δημόσι ες συμβάσε ις που αφορούν δημόσια κτίρια και υπηρ ε σίες». Παράλλη λα, αναμ ένεται μια νέα πρόταση της Επιτροπή ς για ένα νέο «Σχέ διο Ενε ργε ιακή ς Απόδοσης», μ ε την οποία θα επανεξεταστε ί η υλοποίηση του στόχου ενε ργε ιακή ς απόδο ση ς τη ς Ε. Ε. ως το 203 κα ι θα προβλέπε ται η μελέτη πε ρ α ιτέρ ω μ έτρων, αν κριθούν απαραίτητα. Σημε ιώνουμε, εδώ, ότι το 40% τη ς τελική ς κατανάλω ση ς ενέργε ιας οφ είλε ται στα κτίρια. Μ ε τον εκσυγχρονισμό των ηλε κτρικών συσκευ ώ ν, τη ς θ ε ρμομόνωσης, των συστημάτων θ έρμανση ς και ψύξη ς και των εγ καταστάσε ων εξαερισμού θα έχουμ ε σαφώ ς μικρότε ρη κατανάλωση ενέργε ια ς αλλά και μικρότε ρη ρύπανση από τις ε κπομπές του διοξε ιδίου άνθρακα. Ευρ ωπαϊκή Ε πιτροπή αλλά και το Συμβούλιο Υπουργών τη ς Ε.Ε. έχουν θ έσε ι τρ ε ις άξον ες-στόχου ς γ ια την ενε ργε ιακή πολιτική και στρατηγ ική :../ Ασφ άλε ια τροφοδοσία ς τη ς Ευρώπης../ Π εριβάλλον (με ίωση των επιπτώσεων από την καύση τη ς ενέργ ε ια ς)../ Ανταγωνιστικό κόστο ς τη ς ενέργ ε ια ς 6 Η 22

.7 Οφέλη από τη Βελτίωση της Ενεργειακής Αποδοτικότητας των Κτιρίων Η εφα ρμογή μέτρων ενεργειακής αποδοτικότητας, σ ε κτίρια και βιομηχανικές εγκαταστάσε ις, μπορ εί να αποδώσει οφέλη στα τρία παρακάτω διακριτά επ ίπεδα: Πίνακας 3Τα οφέλη που προκύπτουν από την εφαρμογή της ενεργειακής πολιτικής Οικονομικά Συμβάλλουν στη μείωση των λειτουργικών εξόδων ή στην οφέλη αύξηση των κερδών της επιχείρησης. Αυτά πρ έπει να αξιολογηθούν μ ε βάση το κόστος τη ς εφαρμογής των μ έτρων ενε ργ ε ιακής αποδοτικότητας Λειτουργικά Βοηθούν τη διαχείριση μιας βιομηχανικής μονάδα ς ή ενός οφέλη κτιρίου να βελτιώσει τα επίπεδα άνεσης, ασφάλειας και αποδοτικότητας των εργαζομένων της (ή των ενοίκων του κτιρίου) ή, διαφορετικά, να βελτιώσε ι τη γενικότερη λειτουργία τη ς. Περιβαλλοντικά Αφορούν κυρίως τη μείωση των εκπομπών του C02 ή /και άλλων οφέλη ρύπων (αέρια θερμοκηπίου), τη μείωση των ενεργ ειακών αναγκών σ ε εθνικό επίπεδο και τη διατήρηση των φυσικών πόρων. Το καθ ένα από τα παραπάνω οφέλη αναμένεται να ε κπληρωθ ε ί σταδιακά και να έχε ι αθροιστική επίπτωση. Τα κύρια οφέλη μπορ ε ί να γίνουν άμεσα αισθητά, προ ερχό μ ενα από μ έτρα μηδ ενικού κόστους, ή μετά από μία εύλογη περίοδο, απαιτούμενη γ ια την αποπληρωμή των όποιων επενδύσεων. Κάποια άλλα οφ έλη μπορ ε ί να γ ίνουν αισθητά αρκετά αργότερα, μ ετά από την υλοποίηση κάποιων μακροπρόθ εσμων μ έτρων Ενεργειακή ς Αποδοτικότητας. 23

2. ΠΕΡΙΠΤΩΣlΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ 2. Περιγραφή Κτιρίου Στα πλαίσια τεκμηρίωσης τη ς έρευνας θα μελετηθ εί συγκεκριμένη κτιριακή κατασκευή. Συγκεκριμένα το παράδ ε ιγμα μελέτης θα αποτελέσει μια τετραώροφη πολυκατοικία κατασκευής 993 στην περιοχή της Πεύ κης. Η κατασκευή έγ ινε με βάση τις προδιαγραφές του ΓΟΚ 85. Αποτελείται από 3 ορόφους το ισόγ ε ιο, στο οποίο υπάρχε ι η πιλοτή και το γκαράζ, και υπόγειο, στο οποίο βρίσκονται οι αποθηκευτικοί χώροι των διαμερισμάτων, ο καυστήρας και η δεξαμενή πετρελαίου. Το κτίριο πέραν της φωτογραφικής του τεκμηρίωσης, σχεδιάστηκε στον υπολογιστή με το πρόγραμμα AutoCAD 202 αρχικώς δισδιάστατα και στην συνέχε ια τρισδιάστατα. Εικόνα 3 Φωτογραφ ική σχεδ ιαστική παρουσίαση του κτιρίου μελέτη ς Το κτίριο έχει ένα τυπικό όροφο, ο οποίος διαμορφώνεται ως αυτόνομο οροφοδιαμέρισμα συνολικού εμβαδού 26,00m 2. Εικόνα 4Τρισδιάστατη απεικόνιση του κτιρίου μελέτης 24

J ~ _c:;;~:::τ=ί!~~/~ D ο,.;

2.2 Π ρ οσανατολισμός Ο ορθό ς σχεδιασμός τη ς τοποθ εσία ς και του κτιρίου επιτρ έπε ι την αξιοποίηση τη ς ηλιακή ς ακτινοβολία ς κατά τη ν ψυχρή περίοδο κα ι προστατεύ ε ι το κτίριο από την υπ ε ρθ έ ρμανση από τον ή λιο κατά τη θ ε ρμή περίοδο. Ανατολή 7:00 Μεαημtρι 2:00 ----,----. Διίαη 8:00 Ε ικ ό να 6Σκαρίφημα η λ ιακής τροχιάς 26

Δυτική πλευρά: Η δυτική πλευρά του κτιρίου μπορ ε ί να προβλεφθε ί μ ε μικρ ές δ ιαστάσ ε ις κα ι να πρ οστατεύ ετα ι από κατάλλη λη σκ(αση. Παράλλη λα προβλέπε τα ι καλή μόνωση τη ς δυτική ς όψη ς και αποφ εύγονται ανοίγματα γιατί το καλοκαίρι από το μεσημέρι και μετά δέχονται τον ήλιο άμ εσα. Καλό ε ίναι λοιπόν να επιλέγουμε ανοίγματα στη δυτική όψη μόνο σε περιπτώσεις φωτισμού και Θ έας. Τέλος στις δυτικές όψεις, στέγες και αμμοσκεπές δ εν παρέχουν μεγάλη προστασία, έτσι συνιστάται εξ ωτε ρική σκίαση κατακόρυφου τύπου η οποία επιτυγχάνετε μ ε τη τοποθ έτηση αε ιθαλή ς β λάστηση ς μ ε προτίμηση δ έντρων πυκνού φυλλώ ματο ς (κυπαρίσσι). Ανατολική πλευρά: Η ανατολική πλευρά παρουσιάζει κοινά χαρακτηριστικά με την δυτική πλευρά. Β έ βαια όμως λόγω τη ς ηλιακής τροχιάς ένα κτίριο που αναπτύσσεται κατά μήκο ς του άξονα ανατολή ς - δύ ση ς έχε ι μεγαλύτερα οφ έλη από έ να α ντίστο ιχο που αναπτύσσεται κατά τον άξονα βοράς - νότος. Νότια πλευρά: Η νότια πλευρά το χειμώνα είναι ιδιαίτερα ευεργετημένη από την άμ εση ακτινοβολία που δέχεται, αλλά το καλοκαίρι το προνόμια αυτό μετατρ έπεται σ ε μειονέ κτημα. Για να αποφ ευχθεί αυτή η ανεπιθύμητη έ κθεση του κτιρίου στον ή λ ιο προβ λέπονται τοίχοι μάζας, δ εντροφυτεύσ ε ις καθώ ς και πέ ργκολες αναρριχόμενων φυτών. Η νότια πλευρά, επίσης, ενδείκνυται και για εισροή φυσικού φωτισμού στον χώρο. Βόρεια πλευρά: Ανοίγματα στη βορινή πλευρά του κτιρίου βοηθούν στην καλλίτερη ποιότητα φωτισμού γ ιατί δ έχονται φ ως διάχυτο και όχι άμεσο. Παράλληλα όμω ς τα ανοίγματα δ εν πρ έπει να ε ίναι μεγάλων διαστάσεων γιατί τους χε ιμ ε ρινούς μήνες αποκομίζουν ελάχιστα κέρδη για τη θέρμανση του κτιρίου και το χρεώνουν με μεγάλες απώλει ε ς. 27

2.3 Σχέ δια Κατασκευής Τυπικού Ορόφου Στα σχέδια που ακολουθούν παρουσιάζοντα ι τα χαρακτηριστικά του κάθε χώρου του τυπικού ορόφου της κατασκευής. Για κάθε χώρο προσδ ιορίζονται η χρήση του, τα τετραγωνικά κάλυψης, τα Θερμαντικά σώματα καθώς και τα ανοίγματα που διαθέτει. Αρχικώς παρουσιάζο νται τα υπνοδωμάτια. Πρόκειται για τρία υπνοδωμάτια που βρίσκονται στην βορινή και βορ ε ιοανατολική πλευρά του κτιρίου και έχουν ε μβαδόν,80 m 2 έκαστο. Σε κάθ ε υπνοδωμάτιο υπάρχει ένα θερμαντικό σώμα και ένα άνο ιγμα (μπαλκονόπορτα) -- - - - - Γ - - - -l :..,..:! Εικόνα 7Υπνοδωμάτια, ιδιωτ ικοί χώροι Το καθιστικό μαζί με την κουζίνα καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος του διαμ ερίσματο ς. Βρίσκονται στην νοτιοανατολική πλευρά και έχουν συνολικά έκταση 6!,00ιη 2. Στο χώρο της κουζίνας υπάρχουν δύο ανοίγματα (παράθυρο πάνω από τον ν εροχύτη και μπαλκονόπορτα) και ένα θερμαντικό σώμα. Η συσκευή της κουζίνας λε ιτουργεί με ηλεκτρικό ρ εύ μα. 28

ί :... Εικόνα 8Σαλόν ι, καθ ιστ ικό Εικόνα 9 Φωτογραφία του καθιστικού του τυπικού ορόφου 29

Κατά τον σχεδιασμό της εσωτε ρ ική ς δ ιαμόρφωση ς των ορόφων ακολουθήθηκε η αρχή του δ ιαχωρισμού των δημόσιων από του ς ιδιωτικού ς χώρους. Η απομόνωση των χώρων προσβλέπε ι στην λειτουργικότητα τη ς κατοικίας. hl [J Εικόνα loh κάτοψη του τυπικού ορόφου (ροζ: δημόσιος, μπλε: ιδιωτικοί). ~ Εικόνα Η Εξώ στ ες, πρόβο λο ι κατασκευή ς 30

\.. + :ι:. Ε ικόνα 2 Ο χώρος του λουτρού και του w.c.,.-... l L-- --!- j ~ :τ ι ( -, : -! Εικόνα 3 Ο χώρος του κλιμακοστασίου, με εμβαδόν l 3,90m 2 3

2.4 Δώμα Στο δώμα υπάρχει μόνο στην νοτιοανατολική του πλευρά η κατάληξη του κλιμακοστασίου. Το εμβαδόν της είναι Ι 3,9Οm 2. και έχε ι ύψο ς 2,90m. Στη συν έχε ια παρουσιάζονται φωτογραφίε ς του δώματος Εικόνα 4 Φωτογραφική τεκμηρίωση του δώματος 32

3. ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 3. Διαδικασία Συλλογής Πληροφοριών Η βασική δ ια δ ικασία της Ενεργε ιακής Επιθεώρησης είναι η επί τόπου επίσκεψη και η επιθ εώρηση των κτιριακών εγκαταστάσεων για την καταγραφή των στοιχείων. Κατά την ενεργειακή επ ιθεώ ρηση συγκεντρώνονται όλα τα δεδομένα που απαιτούνται για τους υπολογισμούς της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου. Συγκεκριμένα οι εργασίες που πρόκειται να γίνουν είναι:./ Διαχωρισμός κτιρίου σε θερμικές ζώνες./ Ανάλυση Γεω μ ετρίας και Προσανατο λισμού Πολυκατοικία ς./ Προσδιορισμός συνθηκών λειτουργίας των διαμερισμάτων της πολυκατοικία ς./ Ανάλυση Συστήματος Θέρμανσης Κτιρίου./ Υπολογ ισμό ς Θερμικών Απωλειών Πολυ κατοικίας./ Προτάσ ε ις Επε μβάσεων 3. Διαχωρισμός Κτιρίου σε Θερμικές Ζώνες Για την καταγραφή των δεδομένων και τεχνικών χαρακτηριστικών ενός κτιρίου θα πρέπει να χωριστεί το κτίριο σ ε θερμικές ζώνες. Οι θερμικές ζώνες είνα ι χώροι με παρόμοια χρήση και ίδιες συνθήκες λειτουργίας. Χώροι που καταλαμβάνουν όγκο μικρότε ρο του 0% του συνολικού όγκου του κτιρίου ή/κα ι έχουν χαμηλή ενεργε ιακή κατανάλωση συγκριτικά με την συνολική κατανάλωση του κτιρίου δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως αυτόνομες θερμικές ζώ νες. Η ακρίβεια των υπολογισμών γ ια την ενεργε ιακή απόδοση του κτιρίου δεν επηρεάζετα ι σημαντικά από το διαχωρισμό του κτιρίου σε περισσότερες θερμικές ζώνες από αυτές που προκύπτουν από την εφα ρμογή των παραπάνω κριτηρίων. Ως εκ τούτου, καλό είνα ι ο διαχωρισμός του κτιρίου σ ε ζώνες να είναι κατά το δυνατόν μικρότερος. Αν το κτίριο δεν παρουσιάζε ι ιδιαίτερες διαφορές μεταξύ των τμημάτων 33

του, η β έλτιστη προσ έγγιση ε ίναι να αντιμετωπιστ ε ί ως μία ε νιαία θ ε ρμική ζώ νη. Για το δ ιαχω ρισμό του κτιρίου σ ε ζώνες συνιστά τα ι : v' Ο καθορισμός του μικρότε ρου δυνατού αριθμού θ ερμικών ζωνών στο κτίριο για ευκολία και συντομία στην ε κπόνηση τη ς μ ελέτη ς. v' Επιφ άνε ια θ ερμική ς ζώνης μικρ ότε ρη από 0% τη ς συνολική ς επιφ άνε ιας άλλων ζωνών με παρ ό μοιες συνθήκες να κατανέ μεται σε αυτές τις ζώνες. Το υπό μελέτη κτίριο χωρίζεται σ ε δύο θερμικές ζώνες '. Στην πιο ψυχρή ζώ νη λόγω του προσανατο λισμού του ς τοποθ ετούνται τα δύο βορινά υπνοδωμάτια. Στην πιο θ ε ρμική ζώνη τοποθετε ίται το καθιστικό και η κουζίνα (λόγ ω του προσανατολισμού και την συν εχή χρήση από του ς κατοίκου ς) το λουτρό το w.c. και το υπνοδωμάτιο (λόγω προσανατολ ισμού).. Εικόνα 5Διαχω ρισμό ς τυπικού ορόφου σ ε θερμικές ζώ νες Δ εδ ομ έ νου ότι ο δ ιαχω ρισμ ός σ ε θ ε ρμικές ζώνες αφορά κυρίω ς στα κτίρια του τριτογενού ς τομ έ α, ν ο σοκομ ε ία, ξε νο δ ο χε ία κ. ά. που αποτ ελούνται από χώρου ς με διαφορ ε τικές συνθήκες και ωράριο λε ιτουρ γ ίας. Γι α τα κτίρια κ ατοικιών και γ ια μικρά κτίρια του τριτογενή τομέα, όπω ς τα κτίρια γ ραφε ίων, ο δ ιαχω ρισ μό ς σε θ ε ρμικές ζώ ν ες δ εν επιφ έ ρ ε ι σημαντικές αλλαγές στου ς υπολ ογ ισμού ς και για το λόγο α υ τό δεν συνιστ άτα ι ο π ε ρ α ιτ έ ρ ω δ ιαχω ρισμός κατά τους υπο λογ ισμ ο ύ ς. 34

3.2 Συνθήκες Λειτουργίας Οι πραγματικές συνθήκες λ ε ιτουργίας ενός κτιρίου μπορ ε ί να διαφ έ ρουν κατά περίπτωση, ανάλογα τη χρήση ή /και τους χρήστες του κτιρίου. Για το λόγο αυτό στη σχετική Τ.Ο. Τ. Ε.Ε. 2070\-200 (παράγραφοι 2.3 και 2.4) καθορίζονται σε εθνικό επίπεδο συγκεκριμένες τιμές για τις συνθήκες λειτουργίας ανά χρήσηκτιρίου ή θερμικής ζώνη ς και σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Με την παραδοχή και χρήσηκαθορισμένων τιμών γ ια τις συνθήκες λε ιτουργία ς ανά χρήση κτιρίου ή θερμικής ζώνης, προσδιορίζεταικατά τους υπολογισμούς η εκτιμώμενη κατανάλωση ενέργειας, η οποία και τελικά θα χαρακτηρίζει τηνενεργειακή απόδοση του κτιρίου. Οι συνθήκες λειτουργίας του κτιρίου ή της θερμικής ζώνης πουεπηρεάζουν την ενεργειακή συμπεριφορά του κτιρίου είναι οι εξής:../ η χρονική περίοδος και ωράριο λειτουργία ς κτιρίου../ η επιθυμητή θερμοκρασία του χώρου για την θερινή και χειμερινή περίοδο../ η επιθυμητή υγρασία του χώρου για την θερινή και χειμερινή περίοδο ν' ο απαιτούμενος νωπός αέρας του χώρου../ η στάθμη γενικού φωτισμού του χώρου../ η τυπική κατανάλωση ζεστού νερού χρήσης ανά τύπο κτιρίου Πίνακας 4 Επιθυμητές θερμοκρασίες κτιρίου Χρονική περίοδος & ωράριο Πρόκειται για ιδιωτική κύρια κατοικία, και λειτουργίας κτιρίου γίνεται χρήση της όλο τον χρόνο, όλες τις ώρες της ημέρας Επιθυμητή θερμοκρασία την 20 c χειμερινή περίοδο Επιθυμητή θερμοκρασία την 20 C θερινή περίοδο 35

3.3 Υπολογισμός Θερμικών Αναγκών Κτιρίου Καθώς δ εν υπάρχει διαθέσιμη μηχανολογική μελέτη του κτιρίου, μια αξιόπιστη εξίσωση η οποία αποδίδει την θερμική ισχύ που χρειάζεται το κτίριο - σύμφωνα με τις Τεχνικές Οδηγίες (ΤΟΤΕΕ) του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ)- το οποίο θα θερμανθεί είναι η εξής: όπου Pgen = Αχ ΔΤ χ Um χ 2,5 Pgen η θερμική ισχύς του κτιρίου σε W (μονάδα ισχύος) Α η επιφάνεια του κελύφους: εκφρασμένη σε μl τοποθετούμε όλη την επιφάνεια του κελύφους που θερμαίνεται, περιλαμβάνοντας δάπεδο, οροφή και κατακόρυφη επιφάνεια των τοίχων και ανοιγμάτων που έρχονται σε επιφάνεια με τον αέρα ή βρίσκονται σε επαφή με όμορα κτίρια. ΔΤ επιδιωκόμενη διαφορά θερμοκρασίας κατά τη θέρμανση σε βαθμούς κελσίου, επιλέγω τις τιμές Δ Τ= 8, 20, 23, 28 ανάλογα με τη κλιματική ζώνη (Α, Β, Γ, Δ ζώνη) στην επικράτεια. Um συντελεστής που σχετίζεται με την ποιότητα θερμομόνωσης του κτιρίου 2,5 ο συντελεστής περιλαμβάνει τα φορτία λόγω αερισμού και τους συντελεστές προσαύξησης λόγω διακοπτόμενης λειτουργίας, απωλειών δικτύου διανομής κτλ. Η υπό εξέταση πολυκατοικία έχει τρία διαμερίσματα. Τα διαμερίσματα του πρώτου και του τρίτου ορόφου θα υπολογιστούν με την ίδια μεθοδολογία ενώ το δεύτερο ενδιάμεσο θα μετρηθεί ελαφρώς διαφορετικά.οι ζώνες Α, Β, Γ, Δ κατά τον Κ. ΕΝ.Α.Κ. (Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων) περιλαμβάνουν νομούς σε 4 κατηγορίες από κλιματολογικά ευνοϊκότερους ως δυσμενέστερους. Επιλέγ ε ται 3,5 για εντελώς αμόνωτο κτίριο (προ 978-980) 0,95 για κλ ιματική ζώνη Α,20 γ ια κλιματική ζώνη Β,55 γ ια κλιματική ζώνη Γ & Δ ή (εφόσον το κτίριο έχει κατασκευαστεί με κανονισμό Θερμομόνωση ς) 36

Πίνακα ς 5 Νομοί της Ελλάδα ς ανά κλιματική ζώνη Κλ ιμ οη κι\ Ζών F Αηοκή \Ν ο μ οί Ηpάκ ειο, Χανιά, Ρέ θυμ ν ο, Λασίθι, Κυκλά δ ες, Δωδεκάνησο, Σάμος, Ζ ΩΝΗ Α Μεσση ιο, Λοκων ι ο, Αp γ ο ίδσ, Ζ άκυνθ ο ς, Κεφ ο λ ο ν ι ά, Ι θάκη, Κυθ η pο & F Αpκσδ;σ Ν ησιά Σοpω ι κού (Αττικής), Αpκοδ ίο ς ( nεδ ι νή ) {' 'ός Κuθήpω & ησ ώ Σσp ω,οκσύ), Κσp.,e;σ, Η,;σ, Αχσσ, Αιτω _οοκοp ο ν ίο, Φθιώτιδα, Φ ω ί δο, Β οιωτία, Εύβοι α, Mov _ ησ ι ο,, Σnο pοδε ς, Λέσβος, Χίος, Κέpκυpο, Λευκάδα, Θεσ npω ι ο, Π pεβεζο, pτο {op" ή), Εup"'ο,;σ, Ι ωό"" " Λόp σσ, Κσpδ;ωσ, τp;κσ σ, Πι ε~ίο, Η μοθιο, Π έλλα, Θεσσαλονίκη, Κ ι λκί ς, Χαλκ ι δική, Σέppες (εκτός ΒΑ τ μημοτος), Καβάλο, Ξ ά θη, Ρ οδό nη, Έ βpος \ z ΩΝ Η Δ Γp εβε ά, Κ ο ζά η, Κασ; οpι ά, Φ λώp ι νο, Σ εppών (ΒΑ τμή μ α), Δρά μ ας Στην συνέχε ια γίνεται εφαρμογή του ως άνω τύπου. Το κτίριο βρίσκεται στην ευρύτε ρη π ε ριοχή της Αττικής οπότε ανήκε ι στην κλιματική ζώνη Β. Συγκεκριμένα για κάθε όροφο προκύπτουν τα εξής : Πίνακας 6 Θερμικές ανάγκες Ισόγειου Α δαπέδου Α οροφης Om 2 26,00ml Α περ.τοι-χων 26,00m 2 ΔΤ Um Pgen 20 για την ζώνη Β,20 για μονωμένο σπίτι στη ζώνη Β (26+26) * 20 *,20 * 2,5 = l5,25kw Πίνακας 7 Θερμικές ανάγκες ορόφου Α Α δαπέδου O,OOmL Α οροφης OmL Α περ.τοι-χων 26,00ΠlL ΔΤ 20 για την ζώνη Β Um Pgen l,20 για μονωμένο σπίτι στη ζώνη Β (26) * 20 *,20 * 2,5 = 7,SSkW 37

Πίνακας 8 Θερμικές ανάγκες ορόφου Β Α δαπέδου O,OOml Α οροφης Om 2 Α π ερ.τοιχων 26,00mL ΔΤ Um Pgen 20 για την ζώνη Β,20 για μονωμένο σπίτι στη ζώνη Β (26) * 20 *,20 * 2,5 = 7,55kW Πίνακας 9 Θερμικ ές ανάγκες ορόφου Γ Α δαπέδου OmL Α οροφης 26,0mL Α περ.τοιχων 26,00m 2 ΔΤ Um Pgen 20 για την ζώνη Β,20 για μονωμ ένο σπίτι στη ζώνη Β (26+ 26) * 20 *,20 * 2,5 = 5,25 kw Ω ς συνολικό P gcn προκύπτε ι 2*5,25 + 2*7,55 = 45,35kW. Προκύπτε ι πως οι θερμικές ανάγκες του κτιρίου για θέρμανση είνα ι 45,35kW. Με αυτό το δεδομένο μπορούν να προσδιοριστούν οι απαιτήσεις του λέβητα. 38

3.4 Υπολογισμός Κατανάλωσης Ρεύματος Συσκευών Οικιακής Χρήσης Για τον προσδιορισμό της ενεργειακής κατανάλωσης του κάθε διαμε ρίσματος κατασκευάστηκε ένα πίνακας καταγραφής της κατανάλωση ς κάθ ε οικιακής συσκευής. Ο υπολογισμός έγ ινε με παραδοχή συγκεκριμένων ωρών χρήσης της κάθ ε συσκευής. Επιπρόσθετα υπολογίστηκε το ετήσιο και το ημε ρήσιο κόστο ς χρήσης τη ς κάθ ε συσκευής. Στόχος του υπολογισμού ε ίναι η σύγκριση των τιμών με αυτές μετά την εφαρμογή νέων πιο φιλικών ενε ργ ειακά μεθόδων. Πίνακας 0 Υπολογισμός κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος συσκευών οικιακής χρήσης Συσκ ευή Τεμάχια WattfΩl!α Ώ(!ες/Ημέl!α /έτος για τη /ημέ(!αγια ΙΙ!Μ!Ι.ς Χ!!Μ! τ!j ΧΙ!ήσ!J Υπολογιστή ς 50 5 24,64 0,07 Φορητός υπολογιστής 25 2 9,86 0,03 Εκτυπωτή ς 80 ο 0,00 0,00 Τηλεόραση 250 8 65,70 0,8 Ψυγ ε ίο 440 24 346,90 0,95 Καφετιέρα 200 0, 0,66 0,00 Π λυντήριο Πιάτων 200 0,5 9,7 0,05 Π λυντ ήριο Ρούχων 500 0,2 3,29 0,0 Σίδερο 000 0,5 6,43 0,05 Κλιματιστικό 3 000 4 394,20,08 Φώτα 4 200 9 236,52 0,65 Φ όηα 6 00 4 78,84 0,22 Κ ουζίνα 2000 2 3,40 0,36 Συνολικό ετίσιο κόστος ηλεκτρικού ρ εύ ματος 7.245 l.328,3 3,64 39

~ 3.5 Σύστημα Θέρμανσης Χώρων Ως σύστημα θ έ ρμανσης χώρων νο ε ίται κάθ ε σύστημα που παράγ ε ι και διαν έ με ι θερμική εν έργεια μέσα στο κτίριο. Ο λέβητας βρίσκεται στο υπόγ ε ιο με καυστήρα π ετρ ελαίου. Κάθ ε διαμέρισμα έχε ι το δικό του κύκλωμα, με κυκλοφορητή WILO RS 30- (30 ετίας). Η εγκατάσταση δουλεύ ε ι με ωρομ ετρητ ές. Ο λέβητας ε ίναι γ ε ρμανική ς κατασκ ευής Buderus κατασκευή ς Ι 989με μέγιστη ισχύς 7 ΚW (όπω ς αναγράφ εται στην πινακίδα του). Σήμερα στην αγορά δ εν κυκλοφορεί το ίδιο μοντέλο και έχει αντικατασταθ ε ί απο το G2 l 5-78 του οποίου τα χαρακτηριστικά παρουσιάζονται στον ακόλουθο πίνακα. Πίνακας 4 Χαρακτηριστικά λεβήτων της εταιρείας Buderus ΤΥΠΟΣ \ ΦΕΤΕΣ ΒΑΡΟΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΙΣΧΥΣ Ι ΣΧΥΣ ΤΙΜΗ KG ΥΧΠΧΜ (Μ Μ ) Ι<!Ν KCAUH G 25-25 3 50 003 χ 600 χ 597 25,0 2.500.200,00 G 25-32 4 83 003 χ 600 χ 77 32,0 27.520.350,00 G 25-40 5 26 003 χ 600 χ 837 40,0 34.400.520,00 G 25-52 4 227 χ 600 χ 787 52,0 44. 72Ό.800,00 G 25-64 5 272 χ 600 χ 907 64,0 55040 2.050,00 G25-78 6 37 χ 600 χ 027 78,0 67.080 2.350,00 G 25-95 \ 7 362 χ 600 χ 47 95,0 8.700 2.600,00 GE 35-05 5 543 266 χ 880 χ 25 05,00 90.300 3.380,00 GE35-40 j 6 63 266 χ 880 χ 285 40,00 20.400 3.720,00 - GE 35-70 r 7 79 266 χ 880 χ 445. "0,00 --46.200 4 0,00 GE 35-200 8 807 266 χ 880 χ 605 200,00 72.000 4.440,00 GE 35-230 9 895 266 χ 880 χ 765 230,00 97.800 4.840,00 Εχε ι καθιε ρωθ ε ί, να υ π ολογ ίζετ αι ο ονομαστ ικ ό ς βαθμό ς απόδοση ς ενό ς λέ βητα βάση τη ς Κατώτ ε ρη ς Θ ερμογ όνου Δύναμη ς. Στην π ερίπτωση μας αυτ ή είναι 7 t KW 40

~~r ~t~r~ 9 ~~ η '44, _,.,? -..,...ς. ~ τ '~.,.. Ι)ρτσ! - οτ &. - t - "?. ΤΤΜ~Τ! : e~ g~ ~ρττcqν Α~ ~~ ι.ιc-τ ~,...?θ ο~ % :.:::::: ~~~ ~2~ (~i: ::::: Q?. : ~ Cι;)i~ 8.-: -.......... 4 C'L~E c. ~..... t ee Z~LT C.. ~ τ F IT T E~ ρ ~ΤΕ ~Τ ~....... ~. co ""'"' ' ").. '-O'SSES ~ ~a,/~ ~~l c:~ : : : : : Η Ο >> Nf)y Hf) Nf) ιι; 7,. F. 3 5 '-6... '~ ~.ee Εικόνα 6. Φύλλο Ελέγχου καυστήρα Ο ονο μαστικός β αθ μός απόδοση ς λέβητα πετρ ελαίου είνα ι 92,4%. Ό μως ο πραγ ματικός β αθμός απόδοσης των λε βήτων ε ίναι μικρ ό τερος στην πρ άξη, δ ιότ ι πρ έπ ε ι να ληφθούν υπόψη οι απώλε ιες από το φύλλο ελέγχου του συντηρητή, οι οπο ί ες ε ίνα ι 7,6%. Οπότ ε στην π ε ρίπτωση μας υπολογ ίζεται ως 84,8%. Ο υ φιστά μενος λέ βητα ς πετρ ελαίου έχε ι ισχύς 7lkW. Η αποροφούμ ενη ισχύ ς του μηχανήματος πρ οκύπτε ι ως εξή ς : 7 lkw / 0,848 = 83,73kW Η θ ε ρμογό νος δύναμη του πετρ ελα ίου ε ίναι,7 kw/lt. Μ ε την παρ αδ οχή ότι ο λέ βητας θα λειτουργεί 5 ώ ρ ες την ημ έρα για 50 μέ ρ ες και μ ε τιμή π ετρ ελα ίου,40 ευ ρώ/ λίτ ρ ο π ρ οκύπτ ει η ετήσια κατανάλω ση πετρ ελα ίου. 5 * 50 * 83,73 = 62.797,5 kwh 62.797,5kWh / \ l,7kw/lt = 5.367,3 lt 5.367,3 lt *,40 /lt = 7.54,23 4

Πίνακας 52Εκπομπές αέριων ρύπων από την καύση πετρελαίου Καύσιμο Εκπομπές Αέριου Ρύπου (g/kwh) Διοξείδιο Διοξείδιο Μονοξείδιο Μονοξε ίδιο Υδρογονάν Σωματίδια Άνθρακα του Θ είου Άνθρακα του Αζώτου θρακες Γενικά Πετρέλαιο 244 0.54 0.044 0.85 0.05 0.022 Περίπτωση Μελέτης Περίπτωση Μελέτης 62477 35943,59 2928,737 23 4,0 998,433 464,368 Εικόνα 67 Χαρακτηριστικά λέβητα Ονομαστική ισχύς λέβητα ε ίναι η θερμική ισχύ ς που καθορίζει και εγγυάται ο κατασκευαστής ότι μπορεί να αποδίδ ε ι ο λέβ ητ ας σ ε συνεχή λειτουργ ία με συγκεκριμένο καύσιμο, με το συντελεστή απόδοση ς που καθορίζει ο ίδιο ς ο κατασκ ευαστή ς. Εκφράζεται σε Κιλοβάτ (kw). 42