ΑΠΟ ΡΑΣΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΦΥΣΗ ΜΕ ΕΝΑ ΚΛΙΚ ΚΕΡ ΙΣΤΕ 1 ΣΟΥΠΕΡ ΠΟΖΕ & 2 x 250 ΦΥΣΙΓΓΙΑ 22.1.2014 ΤΕΥΧΟΣ 218 ΑΓΩΝΕΣ ΙΧΝΗΛΑΤΩΝ Τα προσόντα & τα κριτήρια ΠΡΟΠΑΓΑΝ Α Από τα παραµύθια στην πραγµατικότητα ΒΛΗΤΙΚΗ Το κατάλληλο όπλο για γυναικεία χέρια Καρτέρια για τσίχλες Διανέμεται με το περιο ελληνικησ ΠΑΡΑΓΩΓησ ΠΑΡΑΓΩΓη: POWER VISION ΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ
www.e-typos.com EDITORIAL Η «κατάρα» του λιόκαρπου Από το φθινόπωρο, περιδιαβαίνοντας στους κυνηγότοπους, καταγράφηκε ένα περίεργο φαινόµενο από χιλιάδες κυνηγούς, όµως παρέµεινε ως µια τυπική διαπίστωση, όπως τόσες άλλες για τις οποίες λίγοι δείχνουν το απαιτούµενο ενδιαφέρον. Οι προβληµατισµοί αφορούν στην ανεξήγητη καταστροφή του λιόκαρπου στα περισσότερα λιοστάσια της χώρας. Τον Οκτώβρη ο λιόκαρπος είναι καταπράσινος, έχοντας εκείνο το χαρακτηριστικό «λαδί» λαµπερό χρώµα, χρωµατική ονοµασία που προέρχεται από το χρώµα του χυµού του, του ελαιόλαδου. Είναι πραγµατικά ευλογηµένος αυτός ο καρπός, ο οποίος εκτός από τις πολλές ωφέλιµες ιδιότητές του που θωρακίζουν την ανθρώπινη υγεία, αποτέλεσε από τα αρχαία χρόνια µια διαθέσιµη θρεπτική - φθηνή τροφή των φτωχών. Αρκετοί ίσως πρόφτασαν τα τελευταία παραδοσιακά καπηλειά, τα εστιατόρια του φτωχόκοσµου, όπου ο βασικός «µεζές» που προσφερόταν ήταν µερικές παστές ή ξιδάτες ελιές, λίγο ξερό κρεµµύδι, ένα µικρό πιάτο µε φάβα ή νερόβραστα φασόλια συνοδευόµενα από το παραδοσιακό «κατρούτσο», γεµάτο από γευστική ρετσίνα. Η χώρα µας λοιπόν ήταν ανέκαθεν ελαιοπαραγωγική, όπως και οι περισσότερες της Μεσογείου, που από τα αρχαία χρόνια καλλιεργούσαν συστηµατικά την ελιά. Κι αυτή η καλλιέργεια αποτέλεσε για τον αρχαίο αλλά και το σύγχρονο κόσµο βασικό άξονα ανάπτυξης του εµπορίου. Σήµερα το λάδι της πατρίδας µας είναι φηµισµένο και περιζήτητο, οι σοδειές «καπαρώνονται» εκ των προτέρων, όµως αυτό ίσως και να αντιπαλεύει άλλα συµφέροiδιοκτησία ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Α.Ε. Εκδότης Αλέξης Σκαναβής ιευθυντής Πάνος Αµυράς ιεύθυνση έκδοσης Απόστολος Χρ. Αντωνάκης Σύνταξη ύλης Θοδωρής Κρητικός Σύνταξη Στέλιος Φωκάς, Θεανώ Καρούτα Οι απόψεις των αρθρογράφων εκφράζουν τους ίδιους και δεν αποτελούν κατ ανάγκην και απόψεις του περιοδικού. Συνεργάτες Μαίρη Βαρνάβα, Νίκος Βασάλος, Βλάσης Βλασακούδης, Κώστας Καλφόπουλος, Αντώνης Καµπούρης, Μάνος Καραντώνης, Μανώλης Κατσίπης, Μυθοπλάστης, Γιώργος Ψωµαδέλλης ντα εκτός των ελληνικών συνόρων. υστυχώς φέτος για άγνωστους λόγους τα λιόδεντρα δεν έβγαλαν στο σύνολό τους καρπό, µα κι όσα καρποφόρησαν, οι λιγοστές ελιές µαράθηκαν ανεξήγητα πάνω στις κλάρες. Μ ένα φύσηµα του ανέµου σαρώθηκαν κι έπεσαν στη γη και ήταν τόσο άσχηµες στην όψη που ούτε τ αγριοπούλια πλησίαζαν για να τις φάνε. εν ήταν µεµονωµένο το φαινόµενο µε τις µαραζωµένες ελιές, αλλά µια γενικευµένη εικόνα συµφοράς που αναµένεται να εκτινάξει την τιµή του λαδιού στα ύψη. Η ακαρπία των λιόδεντρων «έδιωξε» και τα αποδηµητικά από τα λιοστάσια, όπως τα τσιχλοκότσυφα, που τέτοια εποχή γέµιζαν τα κλαριά και τα γύρω πυκνά φτεροκοπώντας από τα χαράµατα. Κάτι «καταράστηκε» το λιόκαρπο κι αυτό το κάτι, εκτός από την οικονοµία, επηρέασε αρνητικά το κυνήγι του καρτεριού, αλλά και τη συµπεριφορά αρκετών ειδών της άγριας πανίδας. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΧΡ. ΑΝΤΩΝΑΚΗΣ υστυχώς φέτος για άγνωστους λόγους τα λιόδεντρα δεν έβγαλαν στο σύνολό τους καρπό, µα κι όσα καρποφόρησαν, οι λιγοστές ελιές µαράθηκαν ανεξήγητα πάνω στις κλάρες aantonakis@e-typos.com Art director Νικήτας Φραγκάκης Υπεύθυνη διόρθωσης Κατερίνα Μπεχράκη ιεύθυνση διαφήµισης Λουκάς Παπανικολάου Υποδοχή διαφήµισης Μαίρη Κούρτη Φωτό Αρχείο Ελεύθερου Τύπου, Μανώλης Κατσίπης Power Vision, Κασσάνδρα Χρυσοµάλλη, Shutterstock, Ιdeal image, Visual Photos, ΑΠΕ, Eurokinissi Υπεύθυνος κυκλοφορίας Κώστας Μπαλής Εκτύπωση ΤΥΠΟΕΚ ΟΤΙΚΗ Α.Ε. ιανοµή ΕΥΡΩΠΗ ωρεάν κάθε Τετάρτη µε τον Ελεύθερο Τύπο ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ Αγίας Λαύρας 2 & Σαρανταπόρου Νέο Ηράκλειο, Τ.Κ. 14121 Τηλ.: 210 8113000 Fax: 210 8113001 e-mail: kinigi@e-typos.com EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι 3
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 22.1.2014 ΤΕΥΧΟΣ 218 6 ΝΕΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑ Α και τον κόσµο 10 ΑΓΡΙΟΧΟΙΡΟΣ Ενα θήραµα, πολλές προοπτικές 16 ΤΣΙΧΛΕΣ Εξυπνα τρικ για τις δύσκολες 18 ΚΥΝΟΦΙΛΙΑ Αγώνες ιχνηλατών 10 16 24 ΑΝΤΙΚΥΝΗΓΕΤΙΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝ Α σε παιδικά παραµύθια 30 ΟΠΛΟ Κατάλληλα µέτρα για γυναικεία σώµατα 18 24 36 ΠΑΝΙ Α Σύγκρουση ενστίκτων 40 ΠΑΓΙ ΕΣ Υ ΡΟΒΙΩΝ Μια διαµάχη από το παρελθόν 44 ΑΛΛΟΙ ΘΗΡΕΥΤΕΣ Ιαγουάρος, ο θηρευτής των πάντων 46 ΑΦΗΓΗΣΗ Το καµουφλάζ των θηραµάτων 30 50 ΒΟΤΑΝΑ Φασκόµηλο το εξαγόµενο 40 52 ΦΤΙΑΞ ΤΟ ΜΟΝΟΣ ΣΟΥ Κλειδοθήκη από κλειδιά! 54 ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ που αξίζει να µείνουν 56 ΜΙΚΡΕΣ ΑΓΓΕΛΙΕΣ 62 ΜΥΘΟΠΛΑΣΤΗΣ Tο αγριογουρουνόψαρο 4 EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι
Για κυνηγούς που έχουν άποψη και θέλουν να ξεχωρίζουν και να κερδίζουν! Από σήµερα και ΚΑΘΕ ΕΒ ΟΜΑ Α πλούσια δώρα για τους αναγνώστες του «Τύπος-Κυνήγι» Κερδίστε 1 όπλο & 2 x 250 φυσίγγια Ο πρώτος τυχερός θα κερδίσει ένα super poze CZ-USA MALLARD ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒ ΟΜΑ Α 3 ΤΥΧΕΡΟΙ ία ό απ την ιρ ετα Κ Κ ΑΛ ΑΝ Α ΤΖ Σ ΚΟ 2 τυχεροί θα κερδίσουν από 250 ΦΥΣΙΓΓΙΑ από την εταιρία Gorilla Shoots Xάρης Γώγος Στείλτε γραπτό µήνυµα: ΕΤ2 κενό ονοµατεπώνυµο στο 54890 Ο διαγωνισµός ισχύει από την Τετάρτη 22/1 έως την Κυριακή 26/1 Χρέωση Lexitel 1,48 /sms (µε ΦΠΑ). Τηλ. εξυπηρέτησης: 211-1885511. ιεύθυνση: Μπενάκη 5, Χαλάνδρι. Οι νικητές θα ενηµερωθούν µε απαντητικό sms για την παραλαβή των δώρων. ΚΑΘΕ ΤΕΤΑΡΤΗ ΜΕ ΤΟΝ
ΝΕΑ Οι νικητές της κλήρωσης του προηγούµενου τεύχους Γιώργος Πάζιος, 250 φυσίγγια Τσιαπλές Χρήστος, GPS Σπύρος Λιάπης, GPS Γιάννης Βαρδακαστάνης, µπίπερ Παύλος Αναγνωστόπουλος, µπίπερ Αγώνας ΑΚΙ στα Καλάβρυτα Αγώνα κυνηγετικών ικανοτήτων µε θήραµα µπεκάτσα πραγµατοποίησε σε δύο διαφορετικά τερέν στα Καλάβρυτα ο Οµιλος Εργασίας Κυνηγετικών Σκύλων Αχαΐας στις 12 Ιανουαρίου. Το τερέν των ηπειρωτικών δεικτών ήταν σε διαφορετική κατεύθυνση απ ό,τι των αγγλικών. Και στα δύο µέρη τα σκυλιά είχαν λίγες ευκαιρίες και χρόνο για να µπλοκάρουν το θήραµα, καθώς και επανακλήσεις απ τους κριτές για τους σκύλους που έδειξαν καλό επίπεδο. Στο τερέν των ηπειρωτικών δεικτών ο κ. Τερζής έκρινε 12 σκυλιά και τόνισε ότι χρειάζεται πολύ σωστούς χειρισµούς ο σκύλος που θα κυνηγάει µπεκάτσα καθώς και αρκετή εκπαίδευση, ενώ επεσήµανε πως θα ήθελε περισσότερη µεθοδικότητα κατά την έρευνα των σκύλων στα ντυ- µένα κοµµάτια. Ξεχώρισαν ο Calou del Cakic και η Lakopetra Poly, Κούρτσχααρ του Γιώργου Παντελή, η Lakopetra Rita, Κούρτσχααρ των αδελφών Λιάπη, και ο Οµηρος του Αχαιού, ένα νεαρό Επανιέλ Μπρετόν του Θεόδωρου Γιούλη. Στο τερέν των αγγλικών φυλών ο κ. Χήνος παρά τα 13 ζευγάρια σκύλων που έκρινε δεν θέλησε να ξεχωρίσει κανένα αν και είδε πάρα πολύ καλό επίπεδο κυνηγόσκυλων και τόνισε πως είχαν λίγες ευκαιρίες για συνάντηση µε το θήραµα. Ο επόµενος αγώνας είναι στις 22-23 Μαρτίου, σε φασιανό, µαζί µε τον Παµπελοποννησιακό αγώνα. Ναι στην κοπή ουράς για λόγους ευζωίας Επιστολή µε θέµα την αλλοίωση των θέσεών του σε πρόσφατη επιστολή της Πανελλήνιας Φιλοζωικής & Περιβαλλοντικής Οργάνωσης - ΠΦΠΟ έστειλε ο Πανελλήνιος Κτηνιατρικός Σύλλογος στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Ο ΠΚΣ τάσσεται υπέρ του βουλευτή Κορινθίας Κώστα Κόλια της Ν.. και εισηγητή του νοµοσχεδίου «ιοικητικά µέτρα, διαδικασίες και κυρώσεις στην εφαρµογή της ενωσιακής και εθνικής νοµοθεσίας στους τοµείς των τροφίµων, των ζωοτροφών και της υγείας και προστασίας των ζώων και άλλες διατάξεις». Παράλληλα επισηµαίνει πως «από ιατρικής άποψης µία τέτοια αφοριστική αντίληψη όπως της ΠΦΠΟ είναι τουλάχιστον αντιεπιστηµονική. Υπάρχουν, περιπτώσεις στις οποίες είναι επιβεβληµένος ο ακρωτηριασµός ζώων για λόγους που σχετίζονται σοβαρά µε την ευζωία τους. Την τοποθέτηση του βουλευτή επικρότησε και η Γ Κυνηγετική Οµοσπονδία Πελοποννήσου. Η ΑΤΑΚΑ ΤΗΣ ΕΒ ΟΜΑ ΑΣ Η συκοφαντία χτυπά τους άξιους ανθρώπους... ες τα σκουλήκια... Τρώνε µε βουλιµία τα καλύτερα φρούτα DE PROFUNDIS ΜΕΤΑ ΤΟ ΣΟΚ που προήλθε προ λίγων µηνών από την αρχειοθέτηση των µηνύσεων για σοβαρές κυνηγετικές παραβάσεις που χαρακτηρίσθηκαν «παραπτώµατα χαµηλής κοινωνικής απαξίας», τα νέα µάς αναστάτωσαν και πάλι. Για νοµικά φυσικά θέµατα... ΑΠΟ ΜΗ ΙΑΣΤΑΥΡΩΜΕΝΕΣ πληροφορίες, τις οποίες και διερευνούµε προκειµένου να τις επαληθεύσουµε, κατηγορούµενοι στον Κ.Σ. Αµαρουσίου για παραβάσεις και οικονοµικές ατασθαλίες µάλλον δεν θα οδηγηθούν στο εδώλιο. ΙΟΤΙ ο κ. εισαγγελέας Πρωτοδικών αποφάσισε -αν ισχύει- να θέσει την όλη υπόθεση στο αρχείο 6 EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι
Στις ευρωεκλογές κατεβαίνει το ΚΕΚ Την πρωτοχρονιάτικη πίτα του έκοψε προ ηµερών ο Κ.Σ. Αχαρνών, αλλά το ενδιαφέρον δεν στράφηκε στο φλουρί, αλλά το µονοπώλησε ο εκδότης των «Κυνηγετικών Ειδήσεων» και πρόεδρος του κόµµατος Ελλήνων Κυνηγών Γιώργος Τσαγκανέλιας, ο οποίος ανακοίνωσε την κάθοδο του κόµ- µατος στις προσεχείς ευρωεκλογές. Παρών και ο Νίκος Σταθόπουλος, που εκπροσώπησε την Κυνηγετική Οµοσπονδία Στερεάς Ελλάδος, στον οποίο απονεµήθηκε τιµητική πλακέτα, για την πολυετή και πολύτιµη προσφορά του στα κυνηγετικά δρώµενα. Στα του φλουριού τώρα, η κλήρωση για τη βασιλόπιτα ανέδειξε νικητή τον Αντώνη Παπαδάκη, ο οποίος κέρδισε µια κυνηγετική άδεια περιόδου 2014-2015 από τον Κυνηγετικό Σύλλογο Αχαρνών, ενώ κληρώθηκαν και κυνηγετικά όπλα. Λυσσύποπτη αλεπού στο δάσος Κυργιών Στην περισυλλογή µιας λυσσύποπτης αλεπούς προχώρησε ο Κυνηγετικός Σύλλογος οξάτου, µετά από ειδοποίηση κατοίκου από την περιοχή του Πευκοδάσους Κυργίων όπου εντοπίστηκε το νεκρό ζώο. Συγκεκριµένα ο Φώτης Καλογήρου, που διατηρεί κτή- µα µε οικόσιτα ζώα στην περιοχή, βρήκε κοντά στο κτήµα του τη νεκρή αλεπού και προσπάθησε να έρθει σε επαφή µε κάποιον αρµόδιο. Ενηµέρωσε το κτηνιατρείο οξάτου το οποίο υπολειτουργεί, έτσι δοκί- µασε την τύχη του σε µία φιλοζωική οργάνωση της ράµας, αλλά τον ενηµέρωσαν ότι είναι αναρµόδιοι και του είπαν να αποταθεί σε κάποιο Κυνηγετικό Σύλλογο. Ετσι την περασµένη Πέµπτη το απόγευµα ο υπεύθυνος για την περισυλλογή των λυσσύποπτων αλεπούδων, οµοσπονδιακός θηροφύλακας του Κ.Σ. Προσοτσάνης Αλέξης Λιγοµενίδης πήγε στην περιοχή όπου εντόπισε όχι µία αλλά δύο νεκρές αλεπούδες, τη µία µέσα σε ρυάκι. Η δεύτερη βρισκόταν σε αποσύνθεση, έτσι δεν αποτελούσε αντικείµενο εξέτασης, η άλλη όµως ήταν σε καλύτερη κατάσταση και δεν φαινόταν δηλητηριασµένη, έτσι την περισυνέλεξε και την παρέδωσε στην Κτηνιατρική Υπηρεσία της ράµας. ΟΜΩΣ ΕΑΝ ΟΛΟΙ ΑΥΤΟΙ οι πλιατσικολόγοι και καιροσκόποι µπορούν να συµπεριφέρονται όπως θέλουν, να γράφουν τους νόµους στα παλαιότερα των υποδηµάτων τους και να καταχρώνται χρήµατα που δεν τους ανήκουν χωρίς να δικάζονται, τότε θα πρέπει και η κοινωνία που λιµοκτονεί να τους µιµηθεί. ΣΕ ΜΙΑ ΕΠΟΧΗ όταν γίνονται τόσα προκειµένου να αποδείξουµε ως λαός ότι δεν είµαστε διεφθαρµένοι, τότε νοµίζουµε ότι ακόµα και σε σωµατεία ή οργανισµούς θα πρέπει να εφαρµοστεί η ίδια λογική ελέγχων διαφάνειας και κατανοµής ευθυνών. ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ επί του προκειµένου η υπόθεση έχει και συνέχεια. Καθότι υπάρχει ένα αξεπέραστο γεγονός. Η χρήση πλαστών εγγράφων και κρατικών σφραγίδων, παραπτώµατα για το οποία ουδείς µπορεί να σιωπήσει. EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι 7
ΝΕΑ Η πίτα του ΟΦΚΑΘ ΠΟΤΕ ΣΤΑ ΠΑΝΩ ΜΑΣ ΚΑΙ... ΠΟΤΕ ΣΤΑ ΚΑΤΩ ΜΑΣ Την πρωτοχρονιάτικη πίτα του κόβει την 1η Φεβρουαρίου ο Οµιλος Φίλων Κυνηγών Ακτής Θερµαϊκού. Η εκδήλωση για την κοπή θα πραγµατοποιηθεί στο καφέ µπαρ Εντελβάις. Οσοι πιστοί προσέλθετε. Στην Αυστραλία κυνηγούν καρχαρίες Παρά το γεγονός ότι στην περιοχή τους έχουν σηµειωθεί µόλις 20 θανατηφόρες επιθέσεις καρχαριών τα τελευταία 100 χρόνια, η κυβέρνηση της υτικής Αυστραλίας αποφάσισε να επιτρέψει την εξολόθρευση καρχαριών µήκους άνω των 3 µέτρων που πλησιάζουν στις παραλίες της. Για το σκοπό αυτό επετράπη η ανάπτυξη γραµµών µε δολώµατα σε αγκίστρια ένα χιλιόµετρο µακριά από την ακτή, αλλά και οι ένοπλες περιπολίες αλιέων, οι οποίοι έχουν εντολή να πυροβολούν λευκούς καρχαρίες, ταυροκαρχαρίες και καρχαρίες τίγρεις, δηλαδή τα πιο επικίνδυνα είδη. Την κίνηση αυτή καταδίκασαν επιστήµονες και οργανισµοί προστασίας της φύσης ως βάρβαρη και ως «βιτρίνα» για να δοθεί στο κοινό η ψευδαίσθηση ότι προστατεύεται. Στην πραγµατικότητα, όπως υποστηρίζουν, η εµπειρία έχει δείξει ότι οι γραµ- µές δολωµάτων δεν επιτυγχάνουν την απαραίτητη µείωση των καρχαριών και βλάπτουν άλλα θαλάσσια ζώα. ΣΤΗΝ ΚΟΠΗ της πίτας του Κυνηγετικού Συλλόγου Αχαρνών, που έγινε στις 15 Ιανουαρίου, παραβρέθηκε και ο τα- µίας της Κυνηγετικής Οµοσπονδίας Στερεάς Ελλάδος κ. Νίκος Σταθόπουλος, ο οποίος µίλησε για τον κ. Αγγελέτο και για το τι γίνεται µε την τροποποίηση που επίκειται στο νόµο που αφορά τα κυνηγόσκυλα. ΜΑΣ ΚΑΝΕΙ ιδιαίτερη εντύπωση που η Πανελλήνια Οµοσπονδία Φιλοζώων δεν σκέφτεται καθόλου το ενδεχόµενο της επώδυνης ταλαιπωρίας ενός σκύλου µετά από τραυµατισµό στην ουρά του, σε κάποιο κυνηγότοπο. Από έναν τέτοιο τραυµατισµό ο σκύλος µπορεί να πάθει µέχρι και γάγγραινα, υποθέτουµε ότι το γνωρίζουν αυτό. ΘΕΤΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ η κάθοδος του Κόµ- µατος Ελλήνων Κυνηγών, µε τον πρόεδρό του Γιώργο Τσαγκανέλια, στις ευρωεκλογές. Μακάρι η ελληνική κυνηγετική οικογένεια να αποκτήσει φωνή και στις Βρυξέλλες. Ζητείται θηροφύλακας µε έδρα τη Λέσβο Στην πρόσληψη ενός φύλακα θήρας προχωρά η Β Κυνηγετική Οµοσπονδία Αρχιπελάγους. Η θέση αφορά την έδρα της Β ΚΟΑ στη Λέσβο και οι υποψήφιοι µπορούν να υποβάλλουν τις αιτήσεις τους µαζί µε τα απαιτούµενα δικαιολογητικά µέχρι και τις 3/2/2014 στην έδρα της οµοσπονδίας, Βουρνάζων 10, πλατεία Αλυσίδας, Μυτιλήνη. Τ.Κ. 81100, τηλ./φαξ 22510 25259. Περισσότερες πληροφορίες στο ίδιο τηλέφωνο και στα γραφεία της οµοσπονδίας. ΑΝ ΑΛΗΘΕΥΕΙ η πληροφορία ότι εκείνη η υπόθεση µε τις ατασθαλίες στον Κ.Σ. Αµαρουσίου µπήκε στο αρχείο, τότε να αρχίσουµε όλοι µαζί να κλαίµε. Μια τέτοια εξέλιξη θα αποτελέσει κακό παράδειγµα, που σηµαίνει αβέβαιο µέλλον και για τις οργανώσεις. 8 EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι
ΘΗΡΑΜΑ ΑΓΡΙΟΧΟΙΡΟΙ Πληθυσµιακές αναζητήσεις 10 EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι
Η αύξηση του πληθυσµού των αγριόχοιρων στη χώρα µας είναι δεδοµένη, πλέον σε αρκετές περιοχές ο αριθµός τους είναι κάτι παραπάνω από επαρκής. Ετσι, όχι µόνο συντηρείται η κυνηγετική δραστηριότητα στο συγκεκριµένο είδος θήρας, αλλά αυξάνεται και η µερίδα των κυνηγών που στρέφονται σε αυτό. Η εξέλιξη αυτή όµως ανοίγει µια µεγάλη συζήτηση που αφορά περισσότερο στους νεοεισερχόµενους στο κυνήγι του αγριόχοιρου κυνηγούς και λιγότερο στη διαχείρισή του, χωρίς αυτό να σηµαίνει ότι η τελευταία δεν έχει τη σηµασία της. Του Στέλιου Φωκά Το κυνήγι του αγριόχοιρου πλέον είναι ένα κυνήγι το οποίο προσελκύει ολοένα και περισσότερους κυνηγούς, οι οποίοι, παρακινούµενοι από την αφθονία πλέον του είδους, επιχειρούν να δοκιµάσουν την τύχη τους. Οπως µας ενη- µερώνει ο δρ. δασολόγος - θηραµατολόγος Περικλής Μπίρτσας, πλέον υπάρχουν ικανοποιητικοί πληθυσµοί σε περιοχές της Ηπείρου και της δυτικής Μακεδονίας. Παρ όλα αυτά, της ανατολικής Μακεδονίας οι πληθυσµοί δεν είναι τόσο µεγάλοι όσο ήταν τα προηγούµενα 2-3 χρόνια, όπως συνέβαινε για παράδειγµα στη ράµα. Αυτό σηµαίνει ότι έχει επέλθει µια ισορροπία. Στο ερώτηµα αν οι ικανοποιητικοί πληθυσµοί αγριόχοιρου που υπάρχουν πλέον στη χώρα µας µπορούν να αποτελέσουν πάγια θηρευτική διέξοδο για τους κυνηγούς, η απάντηση του κ. Μπίρτσα είναι θετική. «Πάντα υπάρχει διέξοδος», τονίζει, «σε όλα τα θηράµατα. Ουσιαστικά είναι συγκοινωνούντα δοχεία. Οταν δεν υπάρχει κάποιο είδος σε επάρκεια ο κυνηγός στρέφεται σε κάποιο άλλο το οποίο έχει αφθονία. Ετσι δεν επικεντρώνεται η πίεση σε ένα µόνο είδος, αλλά υπάρχει ισορροπία». Οι νεοεισερχόµενοι Οσον αφορά στην κυνηγετική πίεση προς τον αγριόχοιρο είναι λογικό αυτή τη στιγµή να έχει αυξηθεί. Οι ικανοποιητικοί πληθυσµοί αγριόχοιρου έχουν ως αποτέλεσµα ολοένα και περισσότεροι κυνηγοί να στρέφονται προς αυτό το είδος θήρας, δεδοµένου και του γεγονότος της έλλειψης σε κάποια άλλα θηράµατα που µέχρι πρότινος κυνηγούσαν. Ετσι ο αγριόχοιρος, όσο το επιτρέπουν οι πληθυσµοί του, µπορεί να αποτελέσει µια πάγια θηρευτική διέξοδο. Εδώ όµως, όπως επισηµαίνει ο κ. Μπίρτσας, ανοίγει µια µεγάλη συζήτηση για το πώς θα πρέπει να προσεγγίζονται και να αντιµετωπίζονται οι νέοι γουρουνοκυνηγοί, αλλά και το πώς θα πρέπει οι ίδιοι να λειτουργούν. Και είναι λογικό να υπάρχει η συζήτηση αυτή καθώς αυξάνονται οι Η αύξηση εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα εντείνει την ηλιοφάνεια, η οποία είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη δύο δέντρων των οποίων ο καρπός αποτελεί λιχουδια για τον αγριόχοιρο: των βελανιδιών και των καστανιών EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι 11
ΘΗΡΑΜΑ ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΜΠΙΡΤΣΑΣ «Tης ανατολικής Μακεδονίας οι πληθυσµοί δεν είναι τόσο µεγάλοι όσο ήταν τα προηγούµενα 2-3 χρόνια. Αυτό σηµαίνει ότι έχει επέλθει µια ισορροπία» Το να γυρίσεις ξαφνικά από το κυνήγι φτερωτών ή λαγού στο γουρουνοκυνήγι δεν είναι εύκολο. Πρέπει να θηρεύσεις για αρκετό καιρό δίπλα σε έµπειρους... κυνηγοί που στρέφονται στο αγριογούρουνο, είτε µπαίνοντας σε ήδη υπάρχουσες παρέες γουρουνοκυνηγών είτε σχηµατίζοντας καινούργιες. Σε κάθε περίπτωση, το ερώτηµα είναι το αν διαθέτουν και την επαρκή εµπειρία για να το κάνουν αυτό µε ασφάλεια και χωρίς παρατράγουδα. Το να γυρίσεις ξαφνικά, για παράδειγµα, από το κυνήγι φτερωτών ή του λαγού στο γουρουνοκυνήγι δεν είναι ό,τι πιο εύκολο. Το πιο σωστό θα ήταν να θηρεύσεις για αρκετό καιρό δίπλα σε παλιούς και έµπειρους κυνηγούς αγριόχοιρου που θα σε µυήσουν στα µυστικά αυτού του είδους θήρας. ιαφορετικά και εσύ ο ίδιος θα κινδυνεύεις και η υπόλοιπη παρέα που θα έχει ανάµεσά της ένα στρεσαρισµένο αρχάριο που παρά την απειρία του θα θέλει να δείξει στους υπόλοιπους ότι µπορεί. Αλλά η βιασύνη, το στρες, η απειρία είναι ίσως ο πιο επικίνδυνος συνδυασµός που µπορεί να υπάρξει. Μάλιστα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που αποδίδουν την αύξηση των ατυχηµάτων στα γουρουνοκυνήγια µεταξύ άλλων και στη συµµετοχή κυνηγών χωρίς εµπειρία στο είδος. «Φροντιστήριο» πρώτα, λοιπόν. Βγαίνουµε δίπλα σε έναν παλιό και έµπειρο κυνηγό αγριόχοιρου που θα µας µάθει τα µυστικά. Θα µας δείξει πώς λειτουργεί η οµάδα και πώς εµείς µέσα σε αυτή και θα µας µάθει να αποφεύγουµε τις κακοτοπιές. Ασφαλώς, η βοήθειά του αυτή, η εµπειρία και οι γνώσεις που θα µας µεταδώσει θα αυξήσουν και το επίπεδο ασφάλειας, αλλά και τις πιθανότητες επιτυχίας µας. ιαχείριση πληθυσµού Ολοι οι θηραµατικοί πληθυσµοί χρειάζονται διαχείριση, ο αγριόχοιρος δεν αποτελεί λοιπόν εξαίρεση. Ειδικά όταν ο υπερπληθυσµός του έχει τις γνωστές συνέπειες: ζηµιές σε καλλιέργειες, αγροικίες κ.λπ. Η ανάγκη αυτή της διαχείρισης του πληθυσµού τους φαίνεται και από τις ρυθµιστικές αποφάσεις των τελευταίων ετών, από τις οποίες διαπιστώνεται πως κάθε χρόνο το υπουργείο Περιβάλλοντος ανεβάζει το όριο της επιτρεπόµενης κάρπωσης, αφού φέτος έχει φτάσει στα 4 άτοµα ανά κυνηγοπαρέα. Αν οι συνθήκες το απαιτήσουν, θα ανέβει και άλλο και δεν αποκλείεται στο πλαίσιο αυτό να επιµηκυνθεί και η κυνηγετική περίοδος του είδους. Οριο κάρπωσης και εύρος περιόδου είναι σαφέστατα δύο βασικά εργαλεία στη διαχείριση των πληθυσµών και φυσικά οι κυνηγοί δεν έχουν καµία αντίρρηση στο να αυξηθούν και τα δύο. Πανευρωπαϊκό πρόβληµα Οπως έχουµε ξαναγράψει, ο υπερπληθυσµός των αγριόχοιρων είναι ένα πρόβληµα που αντιµετωπίζουν πολλές χώρες της «γηραιάς ηπείρου». Γαλλία, Γερµανία, Ιταλία, Ισπανία, Βαλκάνια, ακόµα και η Αγγλία, πλέον διαθέτουν µεγάλους πληθυσµούς του συγκριµένου τριχωτού θηράµατος. Πού οφείλεται η αύξησή τους; Η αλλαγή των καιρικών συνθηκών αλλά οι αλλαγές στις χρήσεις της γης ίσως είναι η απάντηση στο ερώτηµα αυτό. Η άνοδος της θερµοκρασίας ευνοεί τόσο την αναπαραγωγή του είδους, ενώ οι ζεστοί χειµώνες των τελευταίων ετών έχουν µειώσει τη θνησιµότητα τόσο των ηλικιωµένων όσο και των νεογέννητων αγριόχοιρων. Παράλληλα, αυξάνεται η διαθέσι- µη τροφή. Οι καλλιέργειες που προσελκύουν τον αγριόχοιρο αυξάνονται ραγδαία (κυρίως σιτηρά που προορίζονται µεταξύ άλλων και για την παραγωγή βιοκαυσίµων), ενώ υπάρχει και ένα άλλο φαινόµενο που βοηθά στην εξάπλωσή του: Οι εγκατελειµµένες καλλιέργειες. Ως χωροκατακτητικό είδος ο αγριόχοιρος κάνει κατάληψη σε ακαλλιέργητους αγρούς µε φουντωµένη πλέον βλάστηση. Η ανάπτυξη της τελευταίας ευνοείται και από την αύξηση εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα που εντείνει την ηλιοφάνεια, η οποία είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη δύο δέντρων για τον αγριόχοιρο: βελανιδιών και καστανιών, οι καρποί των οποίων έχουν µεγάλη ενεργειακή απόδοση. 12 EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι
Η άνοδος της θερµοκρασίας ευνοεί την αναπαραγωγή του είδους. Οι ζεστοί χειµώνες των τελευταίων ετών έχουν µειώσει τη θνησιµότητα τόσο των ηλικιωµένων όσο και των νεογέννητων αγριόχοιρων. Ο υπερπληθυσµός των αγριόχοιρων είναι ένα πρόβληµα που αντιµετωπίζουν πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Γαλλία, Γερµανία, Ιταλία, Ισπανία, ακόµα και η Αγγλία, αλλά και βαλκανικές χώρες. EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι 13
ΘΗΡΑΜΑ ΦΘΙΝΟΥΝ ΤΑ ΑΠΟ ΗΜΗΤΙΚΑ Ή ΜΗΠΩΣ ΟΧΙ; Μιλώντας για τη στροφή των κυνηγών στο αγριογούρουνο, δεν είναι λίγοι εκείνοι που την αποδίδουν στην έλλειψη άλλων θηραµάτων και συγκεκριµένα των αποδηµητικών, που τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να αραιώνουν. Κατά τις τελευταίες κυνηγετικές περιόδους παρατηρείται το φαινόµενο να µην υπάρχουν πολλά αποδηµητικά εκεί όπου παλιότερα υπήρχαν. Σε κάποιες περιοχές έχουν µειωθεί πολύ τα περάσµατα. Παρ όλα αυτά, όπως επισηµαίνει ο κ. Μπίρτσας, δεν µπορούµε να µιλήσουµε ακόµα για φθίνουσα πορεία: «εν µπορούµε να µιλήσουµε για φθίνουσα πορεία ακόµα διότι πρέπει να διαθέτουµε στοιχεία από πολλές χρονιές για να βγάλουµε τα κατάλληλα και ασφαλή συµπεράσµατα. Σ αυτό µας βοηθάει το πρόγραµµα Αρτεµις, από τα στοιχεία του οποίου µπορούµε να διαπιστώσουµε τις αυξοµειώσεις των θηραµάτων συγκρίνοντας διαφορετικά έτη µεταξύ τους στη χώρα µας. Κάποιες αυξοµειώσεις εξηγούνται εύκολα, κάποιες άλλες δύσκολα και κάποιες άλλες καθόλου. Αλλά δεν µπορούµε να µιλήσουµε ακόµα για φθίνουσα πορεία, περιµένου- µε. Το γεγονός ότι φέτος δεν βρέθηκε κάποιος πληθυσµός ενός είδους σε κάποια περιοχή δεν σηµαίνει ότι το είδος αυτό αντιµετωπίζει κάποιο πρόβληµα. Μπορεί να φταίει κάτι άλλο. Οι καιρικές συνθήκες τα τελευταία χρόνια είναι κάπως περίεργες, στη βόρεια Ελλάδα για παράδειγµα δεν χιονίζει όσο χιόνιζε παλιά. Αντιθέτως, χιονίζει πιο συχνά απ ό,τι παλιά στη νότιο Ελλάδα. Γενικώς, υπάρχει µια διαφοροποίηση στις καιρικές συνθήκες, που αυτό µπορεί, όσον αφορά στους πληθυσµούς, να έχει κάποιο αντίκτυπο (π.χ. µη ευνοϊκές συνθήκες για φωλεοποίηση ή αναπαραγωγή). Αντίκτυπο σε αυτό που φαίνεται και βλέπουµε, όχι όµως απαραίτητα και σ αυτό που συµβαίνει στην πραγµατικότητα». Αυτό ισχύει πράγµατι, τα µεταναστευτικά πουλιά είναι για έναν ακόµα λόγο ιδιαίτερα ευάλωτα στις κλιµατικές αλλαγές. Αυτό συµβαίνει καθώς εξαρτώνται σε µεγάλο βαθµό από ξεχωριστούς τόπους αναπαραγωγής, διαχείµασης, αλλά και µεταστάθµευσης. Οποιαδήποτε αλλαγή σε καθένα από τα ενδιαιτήµατα αυτά µπορεί κάλλιστα να αλλάξει τις ισορροπίες και είτε να θέσει τους πληθυσµούς τους σε κίνδυνο είτε να τους απο- µακρύνει. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που οι επιστήµονες θεωρούν ότι τα µεταναστευτικά πουλιά αποτελούν σηµαντικούς δείκτες της κλιµατικής αλλαγής. 14 EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι
ΤΣΙΧΛΕΣ Εξυπνα τρικ για τις δύσκολες Σε πολλές περιοχές της χώρας φέτος, οι ελαιοπαραγωγοί µιλούν για µία εξαιρετικά κακή χρονιά ως προς την απόδοση των δενδροκαλλιεργειών τους. Μαζί µε αυτούς «κλαίνε» και οι τσιχλοκυνηγοί, διότι η µανία που έχει πιάσει τις τσίχλες τα τελευταία χρόνια µε τα πυκνά ίσως φέτος να έχει επιδεινωθεί από την έλλειψη ελαιόκαρπου, που θα τις προσείλκυε στους κάµπους. Το ερώτηµα λοιπόν είναι «πού θα τις βρούµε και πώς θα τις καρπωθούµε;». Του Θοδωρή Κρητικού 16 EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι
Οσοι κυνηγούν τσίχλα συστη- µατικά έχουν παρατηρήσει ότι τα τελευταία χρόνια το συγκεκριµένο θήραµα έχει αποκτήσει µία συµπεριφορά που το κάνει όλο και πιο δύσκολο. Πρόκειται για τη συνήθειά του να παραµένει στα πυκνά καθ όλη τη διάρκεια της µέρας, κάνοντας την ανεύρεσή του όλο και πιο κουραστική. Αυτή είναι µία τακτική του συγκεκριµένου πανέξυπνου µικρού θηράµατος, που παρατηρείται φυσιολογικά το τελευταίο διάστηµα κάθε κυνηγετικής περιόδου. Αυτό συµβαίνει παραδοσιακά, όπως και µε τα περισσότερα θηράµατα, διότι όσο αυτά κυνηγιούνται τόσο πονηρεύουν κι όσο πονηρεύουν, εφευρίσκουν και εφαρµόζουν διάφορες τακτικές αποφυγής των κυνηγών. Ελλείψει ελιών Φέτος, η συνήθεια των τσιχλών να κατοικοεδρεύουν µέσα στην πυκνή βλάστηση έχει γίνει ακόµα πιο έντονη, ειδικά στις περιοχές που οι ελαιώνες δεν είχαν παραγωγή. Οι κά- µποι και οι φυτεµένες πλεύρες δεν έχουν να προσφέρουν τροφή στα πουλιά, τα οποία έχουν έτσι έναν παραπάνω λόγο για να µην ξεµυτίσουν από τις κρυψώνες τους. Το πρόβληµα, λοιπόν, που προκύπτει στις περιοχές όπου οι τσίχλες έχουν σταµατήσει τις εσωτερικές µετακινήσεις, καταργώντας έτσι πρωινά και απογευµατινά καρτέρια, είναι το πού θα τις βρούµε και κυρίως πώς θα τις ξεσηκώσουµε. Το περπατητό δείχνει να είναι αναπόφευκτο, αλλά και δύσκολο, αφού πολλά πουλιά βρίσκονται µέσα σε πουρναροτόπια ή περιοχές µε εκτεταµένα βάτα. Πιο εύκολα είναι τα πράγµατα σε καναλιές µικρού πλάτους, οι οποίες µπορούν να κυνηγηθούν από δύο άτοµα µε επιτυχία. Με παγάνα Σε τόπους που η πυκνή βλάστηση είναι εκτεταµένη, ο µόνος τρόπος να τουφεκιστούν πουλιά είναι η παγάνα. Ενα ή δύο άτοµα από την παρέα θα πρέπει να αναλάβουν το ρόλο του παγανιέρη προχωρώντας µέσα στη βλάστηση, ενώ οι υπόλοιποι θα έχουν ακροβολιστεί στις άκρες του πυκνού «διαβάζοντας» τις πιθανές διαφυγές των πουλιών που θα ξεσηκώνονται. Αυτό προϋποθέτει βέβαια την τήρηση των κανόνων ασφαλείας, που σηµαίνει ότι οι βολές αυτών που βρίσκονται ως καρτέρια γύρω από το πυκνό θα πρέπει να γίνονται µόνο σε πουλιά που θα κινούνται προς τα έξω. Αν και πρόκειται για έναν τρόπο που κατά κανόνα αναγκάζει τα πουλιά να σηκωθούν και να βγουν στο καθαρό, έχει παρατηρηθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις είναι τόσο πονηρεµένα που προτιµούν να µετακινούνται µέσα στη βλάστηση. Πολλά από αυτά, δε, όταν αναγκαστούν να βγουν στο καθαρό κινούνται πολύ χαµηλά στο έδαφος, απαιτώντας τουφεκιές που δεν είναι ασφαλείς και πρέπει να αποφεύγονται. Επίσης έχουµε δει πουλιά που αµέσως µόλις βγουν από ένα µεγάλο θάµνο κάνουν µία απότοµη στροφή και ξαναπιάνουν µέσα µόλις ένα µέτρο πιο κάτω, δίνοντας ελάχιστο χρόνο στον κυνηγό, που δεν προλαβαίνει ούτε καν να επωµίσει Σε καναλιές Σε ηµιορεινά τσιχλοτόπια πουλιά κρατάνε τα κανάλια που βρίσκονται µεταξύ χωραφιών και αποτελούνται συνήθως από βάτα ή καλα- µιώνες. Οι καναλιές αυτές µπορούν να προσφέρουν ένα σχετικά εύκολο και αποδοτικό περπατητό κυνήγι. Το πρώτο τους πλεονέκτηµα είναι ότι το έδαφος στις δύο πλευρές τους είναι καθαρό, που σηµαίνει ότι περπατιέται εύκολα. Το δεύτερο έχει να κάνει µε το ότι µπορούν να κυνηγηθούν από δύο µόνο κυνηγούς, έναν από κάθε µεριά, µε τη λογική ότι ο ένας θα σηκώνει πουλιά για τον άλλον. Ενα ακόµα πλεονέκτηµα αυτών των σηµείων αφορά τον εντοπισµό των πουλιών, τα οποία κατά κανόνα τουφεκιούνται στο καθαρό δεξιά και αριστερά, µέσα δηλαδή στα χωράφια όπου δεν υπάρχουν ψηλά αγριόχορτα, ενώ αυτή την περίοδο πολλά είναι και φρεζαρισµένα. Τα πράγµατα δεν είναι εύκολα σε καναλιές µε µεγάλο πλάτος, αφού εκεί οι τσίχλες έχουν τη δυνατότητα να διαφύγουν πετώντας ευθεία µπροστά πάνω από τη βλάστηση, µε αποτέλεσµα ο κυνηγός να µην τις βλέπει καθόλου ή µόνο όταν βρίσκονται πια εκτός βολής. Οι καναλιές που βρίσκονται µεταξύ καλλιεργειών µπορούν να προσφέρουν ένα σχετικά εύκολο και αποδοτικό περπατητό τσιχλοκυνήγι ΣΙΓΑΝΟ ΠΕΡΠΑΤΗΜΑ Για να µην αφήσουµε πίσω µας πουλιά δεν πρέπει να βιαζόµαστε. Πόσες φορές δεν έχει τύχει να περπατάµε δίπλα σε ένα πυκνό και η τσίχλα να φεύγει πίσω µας, στα δέκα και δεκαπέντε µέτρα, αφότου έχουµε περάσει το σηµείο όπου ήταν «πιασµένη». Αυτό συµβαίνει διότι τα πουλιά νιώθουν όταν περπατά- µε γρήγορα ότι δεν τα έχουµε εντοπίσει, ενώ όταν κινούµαστε αργά και κάνουµε συχνές στάσεις περιµένοντας κάποια κίνηση, θεωρούν πως έχουµε αντιληφθεί τη θέση τους, µε αποτέλεσµα να πιέζονται και να φεύγουν. Οι ελαιώνες φέτος σε πολλές περιοχές δεν έδωσαν καρπό στους αγρότες και κατ επέκταση ούτε τσίχλες στους κυνηγούς. EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι 17
ΑΓΩΝΕΣ Ιχνηλάτες στην εκκίνηση 18 EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι
Οι ιχνηλάτες και οι εκπρόσωποί τους ακόµα τηρούν στάση αναµονής απέναντι στο υπουργείο Περιβάλλοντος, που δεν λέει να τους δώσει µια απάντηση για το κατά πόσο θα επιτραπούν και επίσηµα οι αγώνες κυνηγετικών ικανοτήτων τους. Παρ όλα αυτά, δεν εφησυχάζουν, αλλά τελειοποιούν την αναζήτηση, την προσέγγιση, το ξεφώλιασµα και την καταδίωξη του θηράµατος, στοχεύοντας στους πόντους που θα δώσουν µετέπειτα τα ιδανικά κυνηγόσκυλα! Της Θεανώς Καρούτα Ο κυριότερος λόγος ύπαρξης των οµίλων των φυλών είναι φυσικά η διοργάνωση κυνολογικών εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων, µε τους αγώνες κυνηγετικών ικανοτήτων να αποτελούν το πετράδι στο στέµµα τους. Ο Οµιλος Φίλων Ελληνικού Ιχνηλάτη δεν έχει επίσηµα -ακόµα τουλάχιστον- την άδεια του υπουργείου να διενεργεί τέτοιους, κάτι που όπως µας επισήµανε ο κ. ηµήτρης Βαβουράκης, πρόεδρός του, είναι αρκετά επιζήµιο τόσο για την εξέλιξη των ατόµων της φυλής όσο και για την προώθηση της υγιούς κυνοφιλίας στο σύνολό της. Παρά την κωλυσιεργία των «υπευθύνων», όµως, και τα γρανάζια της γραφειοκρατίας που καθυστερούν τη λήψη της καίριας απόφασης, ο ΟΦΕΙ διοργανώνει ανεπίσηµους αγώνες Ελληνικών Ιχνηλατών και ζητά από τους κυναγωγούς τους ετοιµότητα, ικανότητες και πάνω απ όλα µεθοδική έρευνα! Αξιολόγηση και κατανοµή πόντων Στους αγώνες κυνηγετικών ικανοτήτων των σκύλων φέρµας τα πράγ- µατα που ζητούνται από τους αγωνιζόµενους σκύλους και εξετάζονται από τους κριτές είναι συγκεκριµένα. Το ίδιο ισχύει λοιπόν και στην περίπτωση των ιχνηλατών, όπου στο τερέν θα κριθεί η ικανότητά τους στην αναζήτηση του θηράµατος, στην προσέγγιση, στο ξεφώλιασµα και φυσικά την καταδίωξη. Οι τέσσερις αυτές φάσεις της ιχνηλασίας έχουν µεγάλη σηµασία, τόνισε ο κ. Βαβουράκης, και αξιολογούνται µε την αντίστοιχη βαθµολογία, ενώ περισσότεροι βαθµοί περιµένουν το σκύλο που φωνάζει κατά την αναζήτηση και την προσέγγιση. «Μια διαφορά του ελληνικού τρόπου διεξαγωγής των αγώνων και του γαλλικού-ιταλικού στον οποίο έχουµε και εµείς βασίσει το καταστατικό µας είναι πως σε εµάς δεν βαθµολογείται µε παραπάνω πόντους το ξεφώλιασµα, αλλά η καταδίωξη, µε το πρώτο να παίρνει 30 βαθµούς και τη δεύτερη 40, ενώ ακολουθούν η προσέγγιση και η αναζήτηση του θηράµατος µε λιγότερους», µας είπε, παράλληλα το ¼ της συνολικής βαθµολογίας (50 βαθµούς) µπορεί να κερδίσει ο ιχνηλάτης που η εργασία του είναι σύµφωνη µε το εργασιακό πρότυπο της φυλής. Η διαφοροποίηση αυτή της βαθµολόγησης καταδεικνύει φυσικά και τις διαφορές νοοτροπίας που υπάρχουν στο κυνήγι του λαγού, καθώς στη χώρα µας υπάρχει η πεποίθηση πως το παν είναι το ξεφώλιασµα, ενώ το πρόβληµα των περισσότερων λαγουτζήδων δεν είναι η καταδίωξη, αλλά το να βρουν και να ξεφωλιάσουν το θήραµα. Επι- EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι 19
ΑΓΩΝΕΣ πλέον, στην Ελλάδα, το λαγό οι περισσότεροι κυνηγοί προσπαθούν να τον «πάρουν» στο «ξεπέταγμα», κάτι που στην Ευρώπη όχι απλά δεν συνηθίζεται, αλλά θεωρείται άνανδρο και αντιαθλητικό. «Στο εξωτερικό δεν νοείται λαγοκυνήγι αν τα σκυλιά δεν κυνηγήσουν το θήραμα κάποια ώρα μέχρι να τουφεκιστεί». Τέτοιες μικρές διαφορές στις κυνηγετικές συνήθειες έχουν αφήσει σαφώς το στίγμα τους και στη διαδικασία εξέτασης των κυνηγετικών ικανοτήτων, όμως, όπως λέει και ο κ. Βαβουράκης, «όλα εξετάζονται τηρουμένων των αναλογιών». Τα τέσσερα στάδια της ιχνηλασίας πρέπει να τηρούνται απαρέγκλιτα σε όποια κατηγορία και αν διαγωνίζεται ο κυναγωγός, κάτι που σημαίνει πως τα πράγματα δυσκολεύουν όταν πρόκειται για τον αγώνα αγέλης, στην οποία επισημαίνεται πως οι ιχνηλάτες πρέπει να είναι της ίδιας φυλής. «Η βαθμολογία θα δοθεί από τη στιγμή που ο σκύλος, το ζευγάρι ή η αγέλη εκτελέσει και τα τέσσερα στάδια της ιχνηλασίας, ενώ δεν θα βαθμολογηθεί αν για παράδειγμα απουσιάζει η καταδίωξη από τη μέθοδο εργασίας», είπε, ενώ παράλληλα μας ενημέρωσε πως η διαγραφή μελών από την αγέλη δεν συνεπάγεται και τον αποκλεισμό της, αρκεί να μένουν αρκετά άτομα ώστε να μη μείνει αριθμός μικρότερος από αυτόν που απαιτείται (4 έως 8 άτομα). Παράλληλα, οι κανονισμοί για τον αγώνα και τη βαθμολόγηση ισχύουν με τον ίδιο τρόπο είτε πρόκειται για λαγό είτε για ζαρκάδι ή αλεπού. Περί κανονισμών Τα κυνηγετικά χαρίσματα των κυνηγόσκυλων βρίσκονται στο επίκεντρο Μια διαφορά του ελληνικού τρόπου διεξαγωγής των αγώνων και του γαλλικού-ιταλικού είναι πως στη χώρα μας δεν βαθμολογείται με παραπάνω πόντους το ξεφώλιασμα, αλλά η καταδίωξη 20 eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι
του ενδιαφέροντος των αγώνων, αφού στόχος τους είναι ακριβώς αυτά να αναδειχθούν, συμβάλλοντας έτσι στην ποιοτική βελτίωση της φυλής. Δεν είναι μόνο ο σκύλος που θα μάθει όμως, μας είπε ο κ. Βαβουράκης, «στόχος μας είναι και ο ιδιοκτήτης του σκύλου να μυηθεί στο παραδοσιακό λαγοκυνήγι. Εχοντας μόνιμα την απορία του για ποιους λόγους κρίνεται από το υπουργείο πως οι ιχνηλάτες δεν επιτρέπεται να διοργανώνουν αγώνες ικανοτήτων αλλά οι δείκτες μπορούν, ο κ. Βαβουράκης επισήμανε πως αρκεί να τους επιτραπεί η διεξαγωγή αγώνων και στη συνέχεια ο Ομιλος είναι διατεθειμένος να συζητήσει, ακόμα και να δεχτεί, μια σειρά προϋποθέσεων για τη διοργάνωσή τους. «Αρκεί να μας τους επιτρέψουν», λέει. Σύμφωνα με το καταστατικό του Ομίλου, οι αγώνες μπορούν να πραγματοποιηθούν οποιαδήποτε εποχή του χρόνου, εκτός από αυτές που το έδαφος είναι καλυμμένο με χιόνι, ενώ σε ό,τι αφορά το τερέν, θα πρέπει ιδανικά να είναι τέτοιο που να φιλοξενεί όλων των ειδών τα θηράματα, θηλαστικά και φτερωτά. Προκειμένου το τερέν να είναι κατάλληλο, βέβαια, θα πρέπει να είναι ευρύ, ώστε να επιτρέπονται οι αγώνες κάθε κατηγορίας χωρίς να καθιστά αναγκαίες επιστροφές σε έδαφος που έχει ήδη ιχνηλατηθεί από τους σκύλους, ενώ πρέπει και η γεωμορφολογία να είναι τέτοια που να μην εμποδίζει την εργασιακή μέθοδο των σκύλων. Ρητά απαγορεύονται οι αγώνες σε θηράματα που έχουν απελευθερωθεί σε διάστημα μικρότερο του μήνα. Το «πάντρεμα» κυναγωγών για το διαγωνισμό στην κατηγορία του ζευγαριού ή της αγέλης είναι θεμιτό και επιτρέπεται, εκτός αν ορίζεται Η ένταση της φωνής, η χροιά, η κίνηση του κεφαλιού θα δείξουν στον κριτή πως είναι έτοιμοι να ξεφωλιάσουν μεθοδικά και όχι με τον ενθουσιασμό που προκαλεί η θέα του λαγού eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι 21
ΑΓΩΝΕΣ Στο τερέν θα κριθεί η ικανότητά τους στην αναζήτηση του θηράµατος, στην προσέγγιση, στο ξεφώλιασµα και, φυσικά, την καταδίωξη διαφορετικά από τον προσωρινό κανονισµό συγκεκριµένου αγώνα, κάθε σκύλος όµως θα µπορεί να διαγωνιστεί µόνο µία φορά. Ο οδηγός του αγώνα είναι ένας στην περίπτωση του ενός σκύλου, ενώ δύο µπορούν να είναι όταν διαγωνίζεται ζευγάρι ή αγέλη, και έχουν τη δυνατότητα να χρησιµοποιήσουν κολάρο κατά τον εντοπισµό, απαγορεύεται όµως όποιο άλλο καταναγκαστικό µέσο. Ο κυναγωγός ορίζεται από τον κανονισµό πως θα πρέπει να επεµβαίνει και να σταµατά το σκύλο όταν αυτός «πέσει» σε θήραµα που δεν είναι αυτό που ζητείται στον αγώνα. Οι διαγωνιζόµενοι θα είναι χωρισµένοι σε τερέν και κάθε διαδρο- µή δεν θα µπορεί να ξεπεράσει τις 6 συµµετοχές στις κατηγορίες του ενός σκύλου και του ζευγαριού και τις 5 για την αγέλη. Οροι συµµετοχής Μπορεί τα αποτελέσµατα των άτυπων αγώνων να µη θεωρούνται επίσηµα για τους ιχνηλάτες που θα συµµετάσχουν, αυτό όµως δεν σηµαίνει πως ο ΟΦΕΙ θα µείνει σε απραξία, καθώς όπως µας είπε ο κ. Βαβουράκης µέσα στο 2014 ο όµιλος έχει κατά νου να πραγµατοποιήσει συνολικά πέντε αγώνες. Ξεκινώντας στις αρχές Μαρτίου µε τους τρίτους µέχρι στιγµής αγώνες ιχνηλασίας του Οµίλου, αποκλειστικά για τη φυλή του Ελληνικού Ιχνηλάτη και όχι όλων των ιχνηλατών γενικά, οι σκύλοι και οι κυναγωγοί τους θα κληθούν να αποδείξουν στα τερέν τις ικανότητές τους στην ιχνηλασία του λαγού στις κατηγορίες του ενός σκύλου, του ζευγαριού αλλά και της αγέλης. Οι προϋποθέσεις για να συµµετάσχουν οι ενδιαφερόµενοι είναι συγκεκριµένες και απλές. Ο σκύλος πρέπει να έχει πιστοποιητικό καθαροαιµίας και να είναι εγγεγραµµένος στα γενεαλόγια του ΚΟΕ, να φέρει απαραιτήτως µικροτσίπ και να συνοδεύεται από το βιβλιάριο υγείας του, το οποίο οφείλει ο κυναγωγός να κρατά ενηµερωµένο, πράγµα που σηµαίνει πως θα πρέπει να αναγράφονται όλα τα εµβόλια του σκύλου 22 EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι
και να βεβαιώνονται με υπογραφή και σφραγίδα κτηνιάτρου. Φυσικά, στην περίπτωση που κάποιος κυναγωγός ενδιαφέρεται να αγωνιστεί στην κατηγορία της αγέλης, οι ίδιες προϋποθέσεις ισχύουν για όλα τα σκυλιά του, ενώ στην ίδια περίπτωση επισημαίνεται πως καλό θα είναι οι ιχνηλάτες να φορούν περιλαίμια διαφορετικού χρώματος προς διευκόλυνση των κριτών. Ο Ομιλος δεν παύει να προβληματίζεται, όπως μας ενημέρωσε ο κ. Βαβουράκης, για τη στάση που κρατά το ΥΠΕΚΑ και τη συνεπακόλουθη ανεπίσημη φύση των αγώνων, όμως μη έχοντας σταματήσει τις προσπάθειες συνεννόησης, οι υπεύθυνοι ελπίζουν πως σύντομα κάτι θα αλλάξει. Βαθμός δυσκολίας Ο κανονισμός του ΟΦΕΙ έχει προβλέψει τις συνθήκες που πρέπει να ικανοποιούνται για να διαγωνιστούν οι σκύλοι σε όλα τα θηράματα που μπορούν να ιχνηλατηθούν, όπως μας είπε ο κ. Βαβουράκης, όμως, «ό,τι ισχύει για το λαγό, ισχύει και για τα υπόλοιπα». Κατά τη σύνθετη διαδικασία της ιχνηλασίας του λαγού, ο κριτής εξετάζει μια σειρά πραγμάτων, όπως το ότι η αναζήτηση των νυχτερινών διαδρομών του θηράματος -δεν επιτρέπεται ο σκύλος να πάει απευθείας στο γιατάκι- πρέπει να πραγματοποιείται από τον ιχνηλάτη με πάθος και τη μύτη στο έδαφος, χωρίς περιττές διαδρομές και «κούφια» γαβγίσματα. Η σχολαστική έρευνα του εδάφους, χωρίς όμως επιστροφές στα ήδη ιχνηλατημένα σημεία, θα εκτιμηθεί επίσης, καθώς και η τήρηση συνεχούς επαφής με τον κυναγωγό. Στην περίπτωση ζευγαριού ή αγέλης, αναζητείται η χρυσή τομή ανάμεσα στην αυτόνομη εργασία του κάθε σκύλου και την επαφή μεταξύ τους, ενώ πιθανή παθητική στάση ενός από τους σκύλους τιμωρείται από τους κριτές. Κατά την προσέγγιση τα πράγματα γίνονται πιο πολύπλοκα όταν πρόκειται για αγέλη ή ζευγάρι, αφού ο σκύλος που θα βρει τον ντορό θα πρέπει να είναι «σίγουρος» πριν ειδοποιήσει τα άλλα μέλη. Στη συνέχεια εξετάζεται η μέθοδος που οι σκύλοι προσεγγίζουν το γιατάκι. Το ζητούμενο που θα καθορίσει την έκβαση του αγώνα είναι το ξεφώλιασμα, κατά το οποίο όλοι οι ιχνηλάτες θα πρέπει να αποδείξουν, σύμφωνα με τις μεθόδους και τα εργασιακά πρότυπα, πως «νιώθουν» το θήραμα και είναι έτοιμοι να δράσουν αν αυτό ξεπεταχτεί. Η ένταση της φωνής, η χροιά, η κίνηση του κεφαλιού θα δείξουν στον κριτή πως είναι έτοιμοι να ξεφωλιάσουν μεθοδικά και όχι με τον ενθουσιασμό που προκαλεί η θέα του λαγού. Με το ξεπέταγμα θα ξεκινήσει και η καταδίωξη, που πρέπει να είναι πιεστική με τους σκύλους να δείχνουν με τα γαβγίσματα και την κίνησή τους αυτοπεποίθηση. Αλλαγή πορείας ή λάθος εδώ επιτρέπεται μόνο αν έχει προκληθεί από φυσικά εμπόδια και όχι σφάλματα του ιχνηλάτη, και σε αυτή την περίπτωση όμως οι σκύλοι πρέπει να είναι έτοιμοι να τα διορθώσουν γρήγορα και αποφασιστικά. Περισσότεροι βαθμοί περιμένουν το σκύλο που φωνάζει κατά την αναζήτηση και την προσέγγιση Τα τέσσερα στάδια της ιχνηλασίας πρέπει να τηρούνται απαρέγκλιτα σε όποια κατηγορία και αν διαγωνίζεται ο κυναγωγός, κάτι που αυξάνει το βαθμό δυσκολίας στον αγώνα αγέλης, η οποία πρέπει να αποτελείται από ιχνηλάτες της ίδιας φυλής. eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι 23
ΚΟΙΝΩΝΙΑ Τα... παραµύθια των αντικυνηγών 24 EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι
Ο καιρός που κάθε παιδί στην ελληνική επικράτεια λάµβανε κυνηγετικά ερεθίσµατα, καθώς είχε τουλάχιστον ένα µέλος της οικογένειάς του που ασχολείτο µε το κυνήγι, έχει παρέλθει προ πολλού. Ταυτόχρονα, πέρασε και ο καιρός που την Κοκκινοσκουφίτσα την έσωζε από τον Κακό Λύκο ο καλός κυνηγός. Τώρα, τη σώζει ο ξυλοκόπος, που µάλλον είναι καλύτερος. Τι συνδέει αυτά τα δύο φαινοµενικά άσχετα µεταξύ τους γεγονότα; Πρόκειται για σύµπτωση ή µήπως για κινήσεις µεθοδευµένες που θα έκαναν τον Γιόζεφ Γκέµπελς να φουσκώνει από υπερηφάνεια; Της Θεανώς Καρούτα Εύκολα µπορείς να διαχειριστείς ένα λαό, όταν καταφέρεις να διαχειριστείς την παιδεία που λαµβάνει. Ετσι λέγεται, και πρόκειται για µεγάλη αλήθεια. Και µπορεί µιλώντας γενικά να φαίνεται δύσκολο να το αντιληφθούµε, αν όµως µπούµε στη διαδικασία να εξετάσουµε συγκεκριµένους τοµείς και αντικείµενα της καθηµερινότητας στην πράξη, το τοπίο ξεδιαλύνει. Ενας τέτοιος τοµέας είναι δυστυχώς το κυνήγι, το οποίο αποτελεί πλέον συνήθεια πολύ λιγότερων ανθρώπων απ ό,τι τα παλαιότερα χρόνια, κατάσταση στην οποία συνέβαλε σε µεγάλο βαθµό η αλλαγή του τρόπου ζωής, καθώς και η διαφορετικότητα στο ρόλο που διαδραµατίζει η θήρα για τον άνθρωπο. Παλιά ήταν κατά µεγάλο ποσοστό ένας τρόπος διασφάλισης τροφής και κατά µικρότερο ένας απολαυστικός τρόπος να περάσει ο κυνηγός το χρόνο του, συσχετισµός που σήµερα έχει αντιστραφεί. Ταυτόχρονα, µε γεωµετρική πρόοδο µειώνονται οι νέοι άνθρωποι που εντάσσονται στους κόλπους της κυνηγετικής οικογένειας, κάτι που έχει το εξής τραγικό αποτέλεσµα: το κυνήγι γερνάει. Γερνάει µαζί µε τους κυνηγούς που µεγαλώνουν, αφήνοντας πίσω τους θέσεις που σπανιότερα ένας νέος άνθρωπος αναπληρώνει. Τραγική συνέπεια η οποία όµως προσφέρει πολύ ενδιαφέρουσες παραµέτρους προς εξέταση. Παραµέτρους που και µε τη µεγαλύτερη αφέλεια να εξεταστούν, δύσκολα µπορούν να χαρακτηριστούν τυχαίες. Με τον κυνηγό να αντικαθίσταται σε παραµύθια και ιστορίες ή να παρουσιάζεται ως κακός, αµελής, µοχθηρός, κουτοπόνηρος, ενίοτε και χαζός, στα παιδικά που µαζικά προωθούνται και προβάλλονται παγκοσµίως, το ερώτηµα που προκύπτει είναι το εξής: Βρίσκεται η θήρα απέναντι σε µια προπαγανδιστική αντικυνηγετική κουλτούρα που στόχο της έχει τα παιδιά; Η λαϊκή παράδοση δεν παραδίδεται Τα νέα παιδιά είναι το µέλλον για κάθε δραστηριότητα και τα ερεθίσµατα που θα λάβουν σε νεαρή ηλικία παίζουν πολύ σηµαντικό ρόλο για τις απόψεις που µετέπειτα θα σχηµατίσουν. Κάποιοι µπορεί να µην έχουν αξιολογήσει σωστά αυτό το γεγονός, όµως η αλήθεια είναι πως µόνο ήσσονος σηµασίας δεν µπορεί να χαρακτηριστεί η «εξαφάνιση» της φιγούρας του κυνηγού από τη λαϊκή µας κουλτούρα. Σίγουρα έχει παίξει ρόλο σε αυτό το γεγονός πως έχει αλλάξει η θέση που έχει το κυνήγι στην Ελλάδα τού σήµερα. Ολο και Η πλειονότητα των καρτούν προωθεί µηνύµατα που κατά κύριο λόγο απευθύνονται στο υποσυνείδητο των παιδιών, αποτελώντας κοµµάτι µιας αντικυνηγετικής καµπάνιας EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι 25
ΚΟΙΝΩΝΙΑ Ο Elmer Fudd, που παραδοσιακά έχει το ρόλο του κυνηγού, πάντα φαίνεται κακομοίρης, κουτοπόνηρος, ασυνείδητος κυνηγός, έτοιμος να «πιαστεί κότσος» από τον Bugs Bunny και τον Duffy Duck. λιγότερα παιδιά έρχονται σε επαφή με τη θήρα, μιας και πλέον δεν αποτελεί έναν τρόπο να εξασφαλιστεί ο επιούσιος. Παύοντας λοιπόν να είναι συνήθεια, έξη, για τον Ελληνα η θήρα περιθωριοποιήθηκε ως η δραστηριότητα μιας μειονότητας ανθρώπων, και δη ανήθικη (η ρίζα της λέξης ήθος, άλλωστε, βρίσκεται στη λέξη έθος, που σημαίνει το έθιμο, αυτό που συνηθίζεται). Εκτός όμως από τη σταδιακή και κατά συνθήκη απομάκρυνση των ανθρώπων από τη θήρα, εντοπίζονται και άλλες αιτίες λόγω των οποίων έχει πάψει να διαβιβάζεται αυτό που αποκαλούμε λαϊκή παράδοση στις νέες γενιές. Από τη μία το σχολείο, που τα τελευταία χρόνια έχει εισαγάγει δυναμικά μαθήματα οικολογικής συνείδησης και ευαισθητοποίησης, πέφτοντας συχνότατα στο ατόπημα της άδικης γενίκευσης και της λανθασμένης -ή εσκεμμένα αποκρυμμένης- πληροφόρησης, θέτοντας το γονέα κυνηγό στη θέση του εγκαλούμενου για τη δραστηριότητα που έχει επιλέξει απέναντι στο ίδιο το παιδί του. Και αν το υπουργείο Παιδείας έχει στην ατζέντα του μια οργανωμένη αντικυνηγετική πολιτική, σαφή και συγκεκριμένη, δεν μπορούμε να ισχυριστούμε πως το ίδιο εύκολα διακριτή γίνεται η αντικυνηγετική προπαγάνδα που έχει ως στόχο τα παιδιά σε άλλες πτυχές της καθημερινότητάς τους, ίσως πιο δύσκολα ελεγχόμενες, όπως είναι η διασκέδαση. Τι συνιστά διασκέδαση, όμως, για ένα παιδί νηπιακής ηλικίας; Κατά κύριο λόγο οι παιδικές τηλεοπτικές σειρές και τα παραμύθια, στην πλειονότητα των οποίων ο κυνηγός στην καλύτερη περίπτωση εκτοπίζεται ως φιγούρα, αγνοείται ως οντότητα που υπάρχει στη φύση, ενώ στη χειρότερη διαβάλλεται και αμαυρώνεται, δυσφημείται, ενίοτε και χλευάζεται. Το τέλος των παραμυθιών Τα ελληνικά παραμύθια και οι μύθοι, όπως είναι του Αισώπου, αλλά και οι ιστορίες που παραδοσιακά έλεγαν οι παππούδες και οι γιαγιάδες στα εγγόνια τους, πολλές φορές τύχαινε να έχουν έναν κυνηγό στη θέση του κεντρικού ήρωα ή ενός δευτερευούσης σημασίας για την πλοκή της υπόθεσης χαρακτήρα. Απόλυτα λογικό είναι αυτό, μια και, όπως αποδέχονται οι λαογράφοι, οι συνήθειες της καθημερινότητας ήταν στενά συνδεδεμένες και επηρέαζαν τους θρύλους και τους μύθους κάθε περιοχής. Σύνηθες, επίσης, ήταν και να προσαρμόζονται παραμύθια και ιστορίες στα δεδομένα της κάθε κοινωνίας. Ετσι, αν ανατρέξουμε σε μύθους της χώρας μας, θα συναντήσουμε αρκετές φορές το χαρακτήρα που όσο κανένας άλλος έχει συνδεθεί με την ελληνική ύπαιθρο, αυτόν του κυνηγού. Το πρόβλημα έγκειται εδώ στο ότι τα παιδιά δεν έρχονται πλέον σε επαφή με τους μύθους αυτούς, δεν μεγαλώνουν με τον Αίσωπο ούτε με τους αδερφούς Γκριμ, ακόμα περισσότερο δεν μεγαλώνουν με τις λαϊκές παραδόσεις του τόπου τους. Αν διάβαζαν τον Αίσωπο, θα ήξεραν το παραμύθι με τον κυνηγό και το λιοντάρι, την ιστορία για την αλεπού που πιάστηκε στην παγίδα του κυνηγού και πολλά ακόμα από τα ηθικοδιδακτικά, συμβολικά και αλληγορικά αφηγήματα. Αν άκουγαν από τους μεγαλύτερους τους λαϊκούς μύθους, θα ήξεραν παραμύθια όπως «Ο κυνηγός και η αρκούδα», στο οποίο περιγράφεται ένας κυνηγός που τρέφει ένα μικρό αρκουδάκι σαν δικό του παιδί, όταν τρόμαξε τη μητέρα του με το όπλο του και αυτή το εγκατέλειψε. Επειτα από καιρό η αρκούδα, εκτιμώντας τη στάση του κυνηγού στο μικρό της, γίνεται προ- Η τάση της εποχής θέλει την αντικατάσταση των κυνηγών με άλλους χαρακτήρες, κάτι που κινεί, αν μη τι άλλο, υποψίες. Χαρακτηριστικό- 26 eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι
τερο παράδειγμα το γνωστό παραμύθι της Κοκκινοσκουφίτσας, όπου τη θέση του κυνηγού την έχει πάρει ένας ξυλοκόπος. στάτιδα του κυνηγού. Και σε άλλα παιδικά, και μη, διηγήματα όμως, όπως του Παπαδιαμάντη, ο ρόλος του κυνηγού, όταν παρουσιαζόταν, ήταν στις πραγματικές του διαστάσεις. Δεν ήταν ο άκαρδος, κακός δολοφόνος, ήταν διαχειριστής και φίλος του δάσους και των ζώων του, ήταν κομμάτι του. Ιδια μοίρα και παραγκωνισμός περίμενε και τα κείμενα της αρχαιοελληνικής μυθολογίας. Ετσι κανένα παιδί δεν ξέρει σήμερα πως, σύμφωνα με τον Παυσανία, ο ποταμός Αλφειός ονομάστηκε από τον Αλφειό, το γιο του Ωκεανού και της Τηθύος, που ήταν άριστος κυνηγός, ούτε ξέρει επίσης πως λατρευόταν από τους θνητούς ως θεός της γονιμότητας. Σαν να μην έφτανε που αυτά τα παραμύθια πλέον δεν τα ακούει κανένα παιδί, η τάση της εποχής θέλει και την αντικατάσταση των κυνηγών με άλλους χαρακτήρες, κάτι που κινεί, αν μη τι άλλο, υποψίες. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το γνωστό παραμύθι της Κοκκινοσκουφίτσας, στο οποίο το μικρό κορίτσι σώζει από τον Κακό Λύκο ένας περαστικός κυνηγός. Σύμφωνα τουλάχιστον με την αρχική διήγηση, όπως αυτή καταγράφηκε από τον Σαρλ Περό και εν συνεχεία αποδόθηκε από τους Γερμανούς αδερφούς Γκριμ κατά το εγχείρημά τους γύρω στο 1807 να συγκεντρώσουν τους λαϊκούς μύθους και τις παραδόσεις της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης. Σήμερα, τα περισσότερα παιδιά που γνωρίζουν το παραμύθι αγνοούν τη συμβολή του κυνηγού στην έκβαση της υπόθεσης. Τη θέση του σε πολλές παραλλαγές της ιστορίας, για λόγους ανεξήγητους, έχει πάρει ένας ξυλοκόπος, απομακρύνοντας το πρότυπο του (επικίνδυνου;) κυνηγού από τα αθώα παιδιά. Αντίστοιχα συνέβη και με το παραμύθι «Ο μαγικός αυλός», του οποίου ο αρχικός τίτλος ήταν «Τα παιδιά της πόλης Χάμελν ή ο ποντικοκυνηγός», τίτλος που πλέον ελάχιστοι γνωρίζουν, ενώ η ιδιότητα του σωτήρα της πόλης από την επέλαση των ποντικών, ως κυνηγού, έχει εκτοπιστεί δίνοντας τη θέση της στην ιδιότητα του μουσικού. «Γκρίζα» δυσφήμηση Η εντονότερη όμως αντικυνηγετική προπαγάνδα δεν εφαρμόζεται από τα παραμύθια ή την απουσία τους, αλλά από το μέσο που έχει στην εποχή μας τη μεγαλύτερη δύναμη, την τηλεόραση. Οι παιδικές σειρές που βλέπουν εδώ και δύο δεκαετίες και πλέον τα παιδιά διατηρούν μια σαφή αντικυνηγετική στάση, συγκαλυμμένη ή εντελώς απροκάλυπτη. Με την πλειονότητα των καρτούν να εισάγονται στη χώρα μας από τις ΗΠΑ και εταιρίες παραγωγής όπως η Disney και η Warner Bros, τα μηνύματα που προωθούν και απευθύνονται στο υποσυνείδητο των παιδιών αποτελούν κομμάτι μιας αντικυνηγετικής καμπάνιας που θα ζήλευε και η πιο οργανωμένη οικολογική οργάνωση. Στα παιδικά που έχουν μεγαλώσει τις τελευταίες γενιές ερχόμαστε αντιμέτωποι με τον κυνηγό που είναι ασυνείδητος, κακός, βλάκας. Χαρακτήρες καρικατούρες, στους οποίους έχουν απομονωθεί τα αρνητικά στοιχεία των κυνηγών -έχουν άλλωστε τέτοια, όπως κάθε ανομοιογενής κοινωνική ομάδα- και προβάλλονται με τρόπο χλευαστικό και με ξεκάθαρη διάθεση να γίνει ο κυνηγός ένα είδος ανθρώπου, αν όχι αντιπαθές, τουλάχιστον που κανείς δεν θα ήθελε να είναι στη θέση του. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από διάφορες λεπτομέρειες, τόσο στο θέμα του τεχνικού σχεδιασμού του ήρωα-κυνηγού όσο και από Ο Bugs Bunny είναι ένας δημοφιλής ήρωας που ως θήραμα καταφέρνει πάντα να γελοιοποιεί τον κυνηγό. eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι 27
ΚΟΙΝΩΝΙΑ Σε παιδικά διηγήµατα, όπως του Παπαδιαµάντη, ο ρόλος του κυνηγού ήταν στις πραγ- µατικές του διαστάσεις. εν ήταν ο άκαρδος, κακός δολοφόνος, ήταν διαχειριστής και φίλος του δάσους και των ζώων του, ήταν κοµµάτι του την αντιπαραβολή µε το εκάστοτε «θήραµα», το οποίο είναι συνήθως συµπαθές, έξυπνο, µε χιούµορ και µε πολλά ανθρώπινα χαρακτηριστικά, τόσο στην εµφάνιση όσο και στο χαρακτήρα. Ενδεικτικό παράδειγµα αυτής της τακτικής ήρωες της Warner Bros, όπως ο Porky Pig, το κατά τ άλλα συµπαθέστατο γουρουνάκι, που του προσδίδονται χαρακτηριστικά όπως η χαζο- µάρα, όταν κυνηγά τον Duffy Duck ή ο Elmer Fudd που παραδοσιακά έχει το ρόλο του κυνηγού και πάντα φαίνεται κακοµοίρης, κουτοπόνηρος, ασυνείδητος κυνηγός, έτοιµος να «πιαστεί κότσος» από τον Bugs Bunny και τον Duffy Duck. Τέτοιες σκηνές δεν αποτελούν µεµονωµένα καρέ ενός επεισοδίου, έχουν γίνει ολόκληρες ταινίες ακριβώς µε αυτό το θέµα: Το πώς οι καλοί και συµπαθείς ήρωες, που αποτελούν το «θήραµα» του Fudd ή του Porky Pig, καταφέρνουν να γλιτώσουν όχι γιατί η ίση µάχη µε τον κυνηγό τούς έχρισε νικητές, αλλά γιατί ο κυνηγός τυχαίνει να είναι βλάκας, αφελής, γραφικός και «αλαφροΐσκιωτος» ή απλά γίνεται αντικείµενο της «θείας δίκης» η οποία τον τιµωρεί, µε την απουσία της κάρπωσης, για την κακή του συνήθεια να κυνηγά. Ποιο παιδάκι θα ταυτιζόταν µε ένα χαρακτήρα που φέρει αυτά τα στοιχεία; Πιθανότατα κανένα. Μετρ του είδους της αντικυνηγετικής προπαγάνδας, όµως, ήταν αναµφίβολα ο Walt Disney. Και µπορεί αυτός ο γνωστός για τις αντικυνηγετικές του απόψεις δηµιουργός να έχει πεθάνει, οι ταινίες του όµως συνεχίζουν να προβάλλονται, επηρεάζοντας γενιές και γενιές παιδιών σε όλο τον κόσµο. Το «φαινόµενο Μπάµπι» «Μπάµπι το ελαφάκι», ένα γλυκό, καλοσχεδιασµένο και ευχάριστο καρτούν του Walt Disney, που στα µάτια ενός µυηµένου αποτελεί το υπέρτατο αντικυνηγετικό µανιφέστο. Αν έχετε κατά νου την ταινία, θα θυµάστε πως κατά τη διάρκειά της δεν εµφανίζεται ούτε µια σταγόνα αίµατος, δεν ακούγεται ανθρώπινη Στην πλειονότητα των παιδικών σειρών και παραµυθιών, ο κυνηγός στην καλύτερη περίπτωση εκτοπίζεται ως φιγούρα, αγνοείται ως οντότητα που υπάρχει στη φύση, ενώ στη χειρότερη διαβάλλεται και αµαυρώνεται, δυσφηµείται, ενίοτε και χλευάζεται 28 EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι