ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ HELLAS HEALTH IV 1 Ινστιτούτο Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής Οκτώβριος 2011
Τύπος μελέτης: Ποσοτική έρευνα με προσωπικές συνεντεύξεις σε νοικοκυριά με χρήση δομημένου ερωτηματολογίου. Περιοχή μελέτης: Το σύνολο της χώρας. Πληθυσμός έρευνας: Άνδρες και γυναίκες ηλικίας 18 ετών και άνω. Μέγεθος δείγματος: 1.008 άτομα. Επιλογή δείγματος: Τυχαία και αντιπροσωπευτική επιλογή δείγματος με τη μέθοδο της τρισταδιακής δειγματοληψίας. Διεξαγωγή: Η έρευνα διεξήχθη από 4/10/10 έως 23/10/10 από 11 επόπτες και 56 ερευνητές Φορέας Υλοποίησης: METRON ANALYSIS Χορηγοί: ELPEN, GLAXOSMITHKLINE, PFIZER, INTERAMERICAN, ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ ΛΙΛΛΥ, MERK SHARP & DOHME, ROCHE 2
Ερ: «Κατά τη γνώμη σας υπάρχει πολυφαρμακία (υπερβολική κατανάλωση φαρμάκων χωρίς ουσιαστικό λόγο υγείας) στη χώρα μας;» Μια απάντηση, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι Ανώτερη κοινωνικοοικονομική τάξη: 96% 3
Ερ: «Ποιος ευθύνεται κυρίως για την πολυφαρμακία; (υπερβολική κατανάλωση φαρμάκων στη χώρα μας);» Μια απάντηση, Λίστα, Βάση: 846 ερωτώμενοι που πιστεύουν ότι υπάρχει πολυφαρμακία στη χώρα μας Οι γιατροί 50 Οι ασθενείς 24 Οι φαρμακευτικές εταιρείες 19 Οι φαρμακοποιοί 4 ΔΓ 3 4
Ερ: «Πώς μπορεί να μειωθεί η πολυφαρμακία για να καταναλώνουμε μόνο τα αναγκαία φάρμακα;» Πολλαπλή απάντηση, Λίστα, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι Με τον έλεγχο της συνταγογραφίας των γιατρών 80 Με τη διακοπή έμμεσων ή άμεσων "δώρων" από τις φαρμακευτικές εταιρείες στους γιατρούς Με τον έλεγχο των πωλήσεων των φαρμακείων Με την καθιέρωση οδηγιών (πρωτοκόλλων) για τη συνταγογράφηση των γιατρών 26 35 32 Ανώτερη εκ/ση: 45%, Ανώτερη κοινωνικο-οικονομική τάξη: 53% 25-34 ετών: 34%, Ανώτερη εκ/ση: 35% Με την αύξηση της ιδίας συμμετοχής των ασθενών 10 Με τη μείωση των κυκλοφορούντων φαρμάκων 9 ΔΓ 4 5
Ερ: «Βαθμολογείστε από 1-5 (με άριστα το 5) την κοινωνική προσφορά των κάτωθι κατηγοριών επαγγελμάτων» Μια απάντηση ανά κατηγορία επαγγέλματος, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι Άριστα 4 3 2 1 ΔΓ/ΔΑ 67 Δάσκαλοι 36 31 20 7 4 1 64 Φαρμακοποιοί 28 36 24 8 4 58 Οδοντίατροι 23 35 25 10 6 53 Γιατροί 27 26 27 11 8 0 32 Δικαστές 15 17 23 19 25 1 6
Ερ: «Πως κρίνετε τη σχέση σας με τον φαρμακοποιό σας;» Μια απάντηση, Λίστα, Βάση: 723 ερωτώμενοι που δήλωσαν ότι έχουν συγκεκριμένο φαρμακείο Πολύ καλή 63 Ανώτερη εκ/ση: 68% Καλή 35 Μέτρια 2 ΔΓ/ΔΑ 1 7
Ερ: «Εάν διαπιστώσετε κάποιο πρόβλημα υγείας, σε ποιον θα απευθυνθείτε κατά κανόνα για μια πρώτη συμβουλή;» Μια απάντηση, Λίστα, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι Στον γιατρό σας 84 55-64 ετών: 89%, Βασική εκ/ση: 89% Στον φαρμακοποιό σας 10 Στο περιβάλλον σας (φίλοισυγγενείς) 5 18-24 ετών: 14% Στο internet 1 Πουθενά 1 8
Ερ: «Πόσο συχνά επισκέπτεστε τον φαρμακοποιό σας;» Μια απάντηση, Λίστα, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι 1-3 φορές την εβδομάδα 6 Βασική εκ/ση: 11% 1-3 φορές το μήνα 48 Κατώτερη κοινωνικο-οικονομική τάξη: 55%, Γυναίκα: 56%, 65+ ετών: 73%, Βασική εκ/ση: 66% 1-3 φορές το εξάμηνο 35 1 φορά το χρόνο 7 Πιο σπάνια/ Καθόλου 3 9
Πολύ Ερ: «Πόσο ικανοποιημένος είστε από την ενημέρωση που σας παρέχει ο φαρμακοποιός σας;» Μια απάντηση, Λίστα, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι 34 65+ ετών: 50%, Βασική εκ/ση: 44% Αρκετά 58 Μέτρια 6 Λίγο 1 Καθόλου 1 10
Ερ: «Σας δίνει ο φαρμακοποιός σας συνταγογραφούμενα φάρμακα, δηλαδή φάρμακα που πρέπει να δίνονται μόνο με συνταγή γιατρού, όπως αντιβιοτικά, χωρίς να έχετε συνταγή;» Μια απάντηση, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι Ανώτερη εκ/ση: 30% Βασική εκ/ση: 80% 11
Ερ: «Ποιος σας συστήνει συνήθως τα φάρμακα που παίρνετε χωρίς συνταγή;» Μια απάντηση, Λίστα, Βάση: 250 ερωτώμενοι που δήλωσαν ότι δεν λαμβάνουν συνταγογραφούμενα φάρμακα από τον φαρμακοποιό τους Ο φαρμακοποιός 50 Άνδρες: 54% Ο γιατρός 41 Κάποιος φίλος/ γνωστός 8 ΔΓ/ΔΑ 1 12
Ερ: «Για ποιους λόγους παίρνετε φάρμακα χωρίς συνταγή γιατρού;» Πολλαπλή απάντηση, Λίστα, Βάση: 250 ερωτώμενοι που δήλωσαν ότι δεν λαμβάνουν συνταγογραφούμενα φάρμακα από τον φαρμακοποιό Εμπιστεύομαι αυτόν που μου το συνέστησε 60 Δεν έχω λεφτά/ χρόνο να επισκεφτώ γιατρό για να τα συνταγογραφήσει 34 Εμπιστεύομαι την κρίση μου και τις γνώσεις μου 19 Άλλο 4 13
Ερ: «Πιστεύετε ότι είναι αναγκαίο να είναι ανοικτά όλα τα φαρμακεία τα Σάββατα και τα απογεύματα της Δευτέρας και Τετάρτης;» Μια απάντηση, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι Κατώτερη κοινωνικοοικονομική τάξη : 64%, Αγροτικά: 67% Βασική εκ/ση: 65% Ανώτερη εκ/ση: 46% Ταμείο Δημόσιο: 53% 14
Ερ: «Αντιμετωπίσατε προσωπικά ποτέ πρόβλημα να βρείτε φαρμακείο ανοικτό το Σάββατο ή τα απογεύματα;» Μια απάντηση, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι 15
Ερ: «Θα θέλατε να λειτουργήσουν περισσότερα φαρμακεία;» Μια απάντηση, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι 16
Ερ: «Σας έχει συμβεί ποτέ να χρειάζεστε φάρμακα και να δυσκολεύεστε να τα βρείτε σε φαρμακεία λόγω ελλείψεων των φαρμάκων αυτών;» Μια απάντηση, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι Κατώτερη κοινωνικοοικονομική τάξη : 71% Αγροτικά: 71% Ανώτερη κοινωνικοοικονομική τάξη : 46% 17
Ερ: «Θα προτιμούσατε πολλά φαρμακεία με έναν φαρμακοποιό στο καθένα ή λίγα φαρμακεία με πολλούς φαρμακοποιούς στο καθένα;» Μια απάντηση, Λίστα, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι 18
Ερ: «Σας έχει ρωτήσει ποτέ ο φαρμακοποιός σας εάν έχετε βλάβη νεφρών ή ήπατος ή έχετε εμφανίσει αλλεργία;» Μια απάντηση, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι 19
Για να λάβω τα φάρμακά μου Ερ: «Για ποιο λόγο κυρίως απευθύνεστε στο φαρμακείο;» Πολλαπλή απάντηση, Λίστα, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι 95 Για να ρωτήσω συμβουλές υγείας 25 Για να προμηθευτώ καλλυντικά και παραφάρμακα 23 Γυναίκες: 29%, Ανώτερη εκ/ση: 33% Για να μετρήσω την πίεσή μου 17 65+ ετών: 45%, Βασική εκ/ση: 39%, Κατώτερη κοινωνικο-οικονομική τάξη: 27% 20
Ερ: «Θεωρείτε ότι είστε καλά ενημερωμένος για τα φάρμακα που παίρνετε;» Μια απάντηση, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι 21
Ερ: «Γνωρίζετε καλά τις οδηγίες για το πως πρέπει να λαμβάνετε τα φάρμακά σας (πχ. πότε, πως, παρενέργειες από ταυτόχρονη χρήση άλλων φαρμάκων κ.λπ.);» Μια απάντηση, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι 22
Ερ: «Πόσο κατανοητές βρίσκετε τις εσώκλειστες οδηγίες στις συσκευασίες των φαρμάκων;» Μια απάντηση, Λίστα, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι Πολύ 16 Ανώτερη εκ/ση: 27%, Ανώτερη κοινωνικο-οικονομική τάξη: 30% Αρκετά 52 Ανώτερη εκ/ση: 58% Μέτρια 18 Λίγο 6 65+ ετών: 12%, Βασική εκ/ση: 14% Καθόλου 5 65+ ετών: 12%, Βασική εκ/ση: 12% ΔΓ/ΔΑ 2 23
Ερ: «Παίρνετε φάρμακα συνέχεια για κάποιο χρόνιο πρόβλημα;» Μια απάντηση, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι Γυναίκες: 41% 65+ ετών: 81% Βασική εκ/ση: 69% Ανώτερη κοινωνικο-οικονομική τάξη: 42% Συνταξιούχοι: 77% 24
Ερ: «Γνωρίζετε τις παρενέργειες/ανεπιθύμητες ενέργειες των φαρμάκων που παίρνετε;» Μια απάντηση, Βάση: 360 ερωτώμενοι που δήλωσαν ότι λαμβάνουν φάρμακα για χρόνιο πρόβλημα Βασική εκ/ση:29% Κατώτερη κοινωνικοοικονομική τάξη: 28% Ανώτερη εκ/ση: 92% 25
Ερ: «Είχατε ποτέ ανεπιθύμητες παρενέργειες από τη φαρμακευτική σας θεραπεία;» Μια απάντηση, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι 26
Ερ: «Είχατε συνέπειες στην υγεία σας λόγω των παρενεργειών;» Μια απάντηση, Βάση: 109 ερωτώμενοι που δήλωσαν ότι είχαν ανεπιθύμητες ενέργειες από τα φάρμακα που λαμβάνουν 27
Ερ: «Γνωρίζετε εάν υπάρχουν αλληλεπιδράσεις μεταξύ των φαρμάκων που παίρνετε;» Μια απάντηση, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι Βασική εκ/ση: 55% Ανώτερη κοινωνικοοικονομική τάξη: 67% Ανώτερη εκ/ση: 61% 28
Ερ: «Γνωρίζετε ότι με την ίδια δραστική ουσία κυκλοφορούν πολλά φάρμακα πιο φθηνά, με άλλα ονόματα και διαφορετικών φαρμακευτικών εταιριών, ονομαζόμενα γενόσημα ή αντίγραφα;» Μια απάντηση, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι Βασική εκ/ση: 74% Κατώτερη κοινωνικοοικονομική τάξη: 69% Ανώτερη εκ/ση: 48% Ανώτερη κοινωνικοοικονομική τάξη: 56% 29
Ερ: «Ο γιατρός σας σάς έχει προτείνει να αντικαταστήσετε τα φάρμακα που παίρνετε με ισοδύναμα αντίγραφα, τα οποία κοστίζουν λιγότερο;» Μια απάντηση, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι 30
Ερ: «Θα θέλατε ο φαρμακοποιός σας να σας υπενθυμίζει την ανανέωση συνταγής;» Μια απάντηση, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι 65+ ετών: 65% Βασική εκ/ση: 64% Συνταξιούχοι: 66% 31
Ερ: «Τι κάνετε με τα ληγμένα ή αχρησιμοποίητα φάρμακα που έχετε στο σπίτι;» Πολλαπλή απάντηση, Λίστα, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι Τα πετάω στα σκουπίδια 92 Τα δίνω στον φαρμακοποιό μου 8 Τα φυλάω 6 Τα δίνω σε άλλους 1 32
Ερ: «Πόσα κουτιά φαρμάκων (ανοιγμένα ή όχι) έχετε αυτή στη στιγμή στο σπίτι σας, τα οποία δεν χρησιμοποιείτε;» Μια αυθόρμητη απάντηση, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι Κανένα 23 Κατώτερη κοινωνικο-οικονομική τάξη: 29%, Βασική εκ/ση: 32%, Συνταξιούχοι: 31% Ένα 7 Δύο 13 Τρία 9 Τέσσερα 7 Πέντε Έξι έως δέκα 10 14 Ανώτερη κοινωνικοοικονομική τάξη: 29% Πάνω από δέκα ΔΓ/ΔΑ 5 13 Ανώτερη κοινωνικο-οικονομική τάξη: 11%, Ανώτερη εκ/ση: 10%, Ιδ. Ασφάλιση Υγείας: 15% 33
Ερ: «Κατά τη γνώμη σας οι γιατροί συνταγογραφούν ακριβά φάρμακα χωρίς να είναι πάντα απαραίτητο;» Μια απάντηση, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι 65+ ετών: 58% Βασική εκ/ση: 56% Κατώτερη κοινωνικο-οικονομική τάξη: 47% Μέση εκ/ση: 61% Ανώτερη κοινωνικοοικονομική τάξη: 70% 34
Ερ: «Κατά τη γνώμη σας οι γιατροί συνταγογραφούν περισσότερα φάρμακα από ό,τι χρειάζεται;» Μια απάντηση, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι Βασική εκ/ση: 48% Κατώτερη κοινωνικοοικονομική τάξη: 42% Μέση εκ/ση: 70% A/B τάξη: 77% 35
Ερ: «Έχετε ζητήσει από τον γιατρό σας να σας γράψει φάρμακα, χωρίς να το προτείνει ο ίδιος;» Μια απάντηση, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι 36
Ερ: «Θα έπρεπε η Πολιτεία να ελέγχει τη συνταγογράφηση των γιατρών;» Μια απάντηση, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι 37
Ερ: «Κατά τη γνώμη σας οι φαρμακευτικές εταιρίες επηρεάζουν τους γιατρούς για να προωθούν περισσότερα ή ακριβότερα φάρμακα;» Μια απάντηση, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι Ανώτερη κοινωνικοοικονομική τάξη: 99% 38
Ερ: «Σας ρωτάει ο γιατρός σας στην επόμενη επίσκεψη εάν εμφανίσατε ανεπιθύμητες ενέργειες;» Μια απάντηση, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι Αγροτικά: 53% 65+ ετών: 56% 18-24 ετών: 64% 39
Ερ: «Σας ρωτάει ο γιατρός σας πριν σας συνταγογραφήσει φάρμακα, ποια άλλα φάρμακα λαμβάνετε από άλλους γιατρούς;» Μια απάντηση, Βάση: Όλοι οι ερωτώμενοι Αγροτικά: 76% Συν/χοι: 76% 40