ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 2013 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΑ ΚΤΙΡΙΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Β ΠΕΡΙΟΔΟΥ Διδάσκων: Σταύρος Γανωτής 1. Ερώτηση ανάπτυξης: θεωρείτε ότι η συγκυρία της οικονομικής κρίσης καθιστά τη συζήτηση για μείωση των εκπομπών των Αερίων του Φαινομένου του Θερμοκηπίου ανεπίκαιρη και εκτός πραγματικότητας στο επίπεδο τουλάχιστον της Τοπικής Αυτοδιοίκησης; (ζητείται τεκμηριωμένη απάντηση περιορισμένη στις 50 λέξεις) (βαρύτητα 7,5) Ακριβώς το αντίθετο. Καθώς η μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, συνδέεται με την εξοικονόμηση ενέργειας, η μέχρι σήμερα καθαρά περιβαλλοντική διάσταση αποκτά στην παρούσα οικονομική συγκυρία μια καθαρά οικονομική διάσταση κατανοητή και αποδεκτή από πολύ περισσότερο κόσμο από ότι στο παρελθόν. Σε αυτή τη συγκυρία οι Δήμοι τόσο σαν καταναλωτές ενέργειας (και μάλιστα αρκετά μεγάλοι καταναλωτές) αλλά και σαν φορείς ενημέρωσης και διαμόρφωσης κοινής γνώμης είναι πιο "ανοικτοί" στην εφαρμογή μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας αλλά και δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης εργαζομένων και κατοίκων. Απαραίτητη ωστόσο σε αυτή τη προσπάθειά τους είναι η οικονομική τους στήριξη σε αυτές τους τις πρωτοβουλίες είτε από πόρους του ΕΣΠΑ είτε από άλλες πηγές. AMENTA ΒΑΣΙΛΙΚΗ 2. Ποια από τα παρακάτω αποτελούν συχνά εμπόδια για τους Δήμους που φιλοδοξούν να εντάξουν έργα ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων τους σε χρηματοδότηση μέσω προγραμμάτων του ΕΣΠΑ; (βαρύτητα 5) - Έλλειψη αρχείων καταναλώσεων - Απουσία ειδικού τμήματος σύνταξης προτάσεων σε προγράμματα - Έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού για εκπόνηση ενεργειακών επιθεωρήσεων - Μη οργανωμένη τήρηση αρχείων τίτλων νομιμότητας κυριότητας των κτιρίων 3. Προτείνετε τρόπους με τους οποίους οι Δήμοι δεν θα αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα (βλ. ερώτηση 2) στο μέλλον. (απάντηση έως 50 λέξεις) (βαρύτητα 7,5) Για να τηρούνται αρχεία ενεργειακών καταναλώσεων όλων των δημοτικών κτιρίων πρέπει να οριστούν «ενεργειακοί υπεύθυνοι» που θα ασχολούνται με τη συλλογή όλων των απαραίτητων στοιχείων. Ο ορισμός «ενεργειακού υπεύθυνου» είναι πλέον υποχρεωτικός για κάθε κτίριο του Δημόσιου τομέα σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Όσον αφορά τη μη ύπαρξη τίτλων νομιμότητας κυριότητας δημοτικών κτιρίων προτείνεται καταρχάς για έργα ενεργειακής αναβάθμισης να επιλεγούν κτίρια με επιλυμένο το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς και παράλληλα να ξεκινήσουν
προσπάθειες για επίλυση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος όλων των κτιρίων που διαχειρίζεται ο Δήμος ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ 4. Πρόγραμμα «εξοικονόμηση κατ οίκον»: Περιγράψτε συνοπτικά (έως 100 λέξεις) τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει ο ενδιαφερόμενος για να υποβάλλει αίτηση. (βαρύτητα 5) Για την υποβολή αίτησης ένταξης στο πρόγραμμα «εξοικονόμηση κατ οίκον», ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να ακολουθήσει τα εξής βήματα: Α. Σε συνεργασία με συμβαλλόμενη τράπεζα της επιλογής του θα πρέπει να ελέγξει την πιστοληπτική του ικανότητα με βάση τα κριτήρια εισοδήματος Α1, Α2, Β και να εξασφαλίσει αν χρειαστεί τη συναίνεση των άλλων δικαιούχων (π.χ. σε περίπτωση πολυκατοικίας). Θα πρέπει επίσης να ελέγξει κατά πόσο η κατοικία του αποτελεί «επιλέξιμη κατοικία» με βάση τα κριτήρια της τιμής ζώνης της περιοχής, της νομιμότητας και της ενεργειακής κλάσης του κτιρίου. Για διαπίστωση της ενεργειακής κλάσης του κτιρίου θα χρειαστεί να εκπονηθεί η πρώτη ενεργειακή επιθεώρηση του κτιρίου από ενεργειακό επιθεωρητή της επιλογής του. Ο ενεργειακός επιθεωρητής εκτός από την ενεργειακή κατάταξη του κτιρίου, θα προτείνει τις κατάλληλες παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης καθώς και την εξοικονόμηση ενέργειας που αναμένεται να προκύψει από αυτές και θα εκδώσει το πρώτο απαραίτητο Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ). Β. Σε συνεργασία με τον ενεργειακό επιθεωρητή θα πρέπει να επιλέξει τις επιθυμητές παρεμβάσεις με βάση τις απαιτήσεις που προβλέπονται και έπειτα να αναζητήσει προσφορές για τις εργασίες αυτές από προμηθευτές και συνεργεία. Στη συνέχεια, οι επιλογές αυτές θα πρέπει να συμπληρωθούν στο έντυπο πρότασης παρεμβάσεων όπου θα γίνει και καταγραφή των προσφορών στον αντίστοιχο πίνακα. Τέλος, θα πρέπει να συλλέξει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά (ΠΕΑ κτιρίου, ταυτότητα ωφελούμενου, έγγραφο νομιμότητας κτιρίου, ΕΤΑΚ, έντυπο πρότασης παρέμβασης, προσφορές, απαραίτητες Υπεύθυνες Δηλώσεις, Εκκαθαριστικό, Ε1, Ε9 και όποιο άλλο συμπληρωματικό έγγραφο προβλέπεται κατά περίπτωση) και να υποβάλλει ο ίδιος ή ο συνεργαζόμενος σύμβουλος έργου την αίτηση με όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά σε συμβαλλόμενη τράπεζα. ΑΛΒΕΡΤΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ 5. Στο πρόγραμμα «εξοικονόμηση κατ οίκον» δεν μπορούν να ενταχθούν (βαρύτητα 2,5): - πολυκατοικίες - μονοκατοικίες - σχολικά κτίρια - κτίρια με οικοδομική άδεια μετά το 1980 - κτίρια ενεργειακής κλάσης Γ ή ανώτερη - κτίρια κατοικίας σε περιοχές με τιμή ζώνης άνω των 1750 /m 2 - κτίρια σε παραδοσιακούς οικισμούς
- κτίρια κατοικίας κτισμένα μετά το 1955 που δεν έχουν άδεια οικοδομής 6. Ανεξάρτητα από τον θεσμοθετημένο ρόλο του ενεργειακού υπευθύνου κτιρίων, ένας ολοκληρωμένος ρόλος ενεργειακού υπευθύνου ενός Δήμου, ατόμου ή υπηρεσίας ανάλογα με το μέγεθος του Δήμου, κατά τη γνώμη σας πρέπει να περιλαμβάνει (επιλέξτε τις σωστές απαντήσεις) (βαρύτητα 7,5): - Τήρηση αρχείου κατανάλωσης ενέργειας στα κτίρια (ηλεκτρισμός και πετρέλαιο ή φυσικό αέριο) - Τήρηση αρχείου κατανάλωσης καυσίμου για τον στόλο δημοτικών οχημάτων - Τήρηση αρχείου κατανάλωσης ενέργειας στις εγκαταστάσεις του Δήμου (π.χ. αντλιοστάσια, βιολογικό καθαρισμό κλπ) - Εισήγηση για πολιτική απόφαση εκπόνησης ενεργειακού σχεδιασμού και μείωσης των εκπομπών CO 2 στο πλαίσιο του Συμφώνου των Δημάρχων ή του Συμφώνου των Νησιών - Παρακολούθηση εκπαιδευτικών σεμιναρίων του Συμφώνου των Δημάρχων για την εκπόνηση του Σχεδίου Δράσης Αειφόρου Ενέργειας - Εξ ολοκλήρου εκπόνηση του Σχεδίου Δράσης Αειφόρου Ενέργειας ή σε περίπτωση ανάθεσης, συμμετοχή στην εκπόνηση του Σχεδίου Δράσης Αειφόρου Ενέργειας και επίβλεψη του μελετητή - Παρακολούθηση εκπαιδευτικών σεμιναρίων του Συμφώνου των Δημάρχων για έργα σε άλλους Δήμους που αποτελούν καλή πρακτική και για διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία - Συστηματική συνεργασία με τις δομές υποστήριξης του Συμφώνου των Δημάρχων και του Συμφώνου των Νησιών στην Ελλάδα - Συμμετοχή σε ημερίδες, θεματικές συναντήσεις εργασίας και σεμινάρια σχετικά με τον ενεργειακό σχεδιασμό - Παρακολούθηση της «Ακαδημίας Ενέργειας» - Σύνταξη έκθεσης σκοπιμότητας για παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε κάθε περίπτωση που υπάρχει τέτοιο περιθώριο - Διερεύνηση των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων για επιδότηση μιας παρέμβασης εξοικονόμησης ενέργειας ή για υποστήριξη του Δήμου στην ωρίμανσή της - Τακτική ενημέρωση του Δημοτικού Συμβουλίου για τις ενεργειακές δράσεις του Δήμου 7. Στους διάφορους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς χρηματοδότησης (πλην ΕΣΠΑ) για έργα εξοικονόμησης ενέργειας στους οποίους μπορεί να απευθυνθεί ένας ΟΤΑ, επιλέξιμες δράσεις κατά περίπτωση μπορούν να είναι: (επιλέξτε τις απαντήσεις που θεωρείτε σωστές) (βαρύτητα 7,5) - Παρεμβάσεις αύξησης της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων - Πρόσληψη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού για υποστήριξη στην διαδικασία της ωρίμανσης
- Όλες οι απαραίτητες μελέτες και διαδικασίες αδειοδότησης - Ενεργειακές επιθεωρήσεις κτιρίων - Η επίλυση νομικών θεμάτων που αποτελούν εμπόδιο στην ωρίμανση του έργου - Η εκπόνηση των τευχών δημοπράτησης - Επιδότηση επιτοκίου για την μείωση της περιόδου αποπληρωμής 8. Στο πρόγραμμα MLEI θα μπορούσε να υποβάλλει πρόταση (βαρύτητα 5): - Ένας Δήμος για έργο ενεργειακής αναβάθμισης ενός σχολικού κτιρίου - Ένας Δήμος για έργο ενεργειακής αναβάθμισης όλων των κτιρίων του - Ομάδα 5 Δήμων για έργο ενεργειακής αναβάθμισης του δημοτικού φωτισμού - Μία ESCO για έργο ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίου 9. Η πρωτοβουλία JESSICA αποτελεί (βαρύτητα 5): - Μια νέα πηγή χρηματοδότησης έργων ενίσχυσης της ενεργειακής απόδοσης - Μέσο αξιοποίησης υφιστάμενων χρηματοδοτικών μηχανισμών - Μηχανισμό χρηματοδότησης δράσεων διακρατικής συνεργασίας των κρατών μελών της ΕΕ σε έργα ενεργειακής απόδοσης 10. Τα Ταμεία Αστικής Ανάπτυξης (ΤΑΑ) είναι (βαρύτητα 2,5): - Διαρθρωτικά Ταμεία που επιχορηγούν έργα αστικής ανάπτυξης - Τράπεζες που δανειοδοτούν επενδύσεις ενεργειακής απόδοσης στον αστικό χώρο που αποδεικνύουν ότι δημιουργούν έσοδα ικανά να αποπληρώσουν το δάνειο - Ανεξάρτητες νομικές οντότητες είτε ξεχωριστές χρηματοδοτικές μονάδες στο πλαίσιο ενός χρηματοπιστωτικού ιδρύματος που διαχειρίζονται ένα σύνολο κεφαλαίων το οποίο αποδίδεται για την υλοποίηση έργων αστικής ανάπτυξης 11. Ποιες από τις παρακάτω προϋποθέσεις θα πρέπει να τηρεί ένα επιχειρηματικό σχέδιο, για να χρηματοδοτηθεί μέσω της πρωτοβουλίας JESSICA? (βαρύτητα 5) - να είναι εξαιρετικά κερδοφόρο - να αποδεικνύεται η εξοικονόμηση ενέργειας που επιτυγχάνει - να προωθεί την διακρατική συνεργασία - να αφορά επένδυση που δημιουργεί έσοδα και μπορεί μέσω αυτών να αποπληρωθεί
- να ωφελεί τις τοπικές κοινωνίες - να αποδεικνύεται ότι προκαλεί μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου 12. Στο πρόγραμμα ELENA: (α) μπορεί ένας φορέας για λογαριασμό 10 Δήμων να υποβάλλει μια ενιαία πρόταση για την χρηματοδότηση σε ποσοστό έως 90% της διαδικασίας ωρίμανσης (έως και τεύχη δημοπράτησης) έργου εξοικονόμησης ενέργειας σε μεγάλο αριθμό δημοτικών κτιρίων. (βαρύτητα 2,5) (β) Σε περίπτωση που το έργο για κάποιον λόγο δεν προκηρυχθεί, ο φορέας ενδεχομένως να κληθεί να επιστρέψει το ποσό με το οποίο χρηματοδοτήθηκε; (βαρύτητα 2,5) 13. Ο φορέας ΧΑΤ (Εταιρεία Παροχής Ενεργειακών Υπηρεσιών ΕΕΥ) (βαρύτητα 5): - παρέχει το απαραίτητο κεφάλαιο και λαμβάνει αμοιβή ισοδύναμη με μέρος της εξοικονόμησης ενέργειας που επιτυγχάνεται - εισπράττει αμοιβή για την υλοποίηση παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας - είναι ένας μηχανισμός χρηματοδότησης της προμήθειας εξοπλισμού για κάποιον μισθωτή 14. Γιατί ένας Δήμος να επιλέξει ΧΑΤ, αντί ιδίων κεφαλαίων ή δανείου? (βαρύτητα 7,5) 1. Δεν απαιτείται κεφάλαιο εκ μέρους του Δήμου. 2. Ο Δήμος μπορεί να αξιοποιήσει τα διαθέσιμα κεφάλαια του σε άλλες δραστηριότητες. 3. Βελτιώνεται η εικόνα του Δήμου όσον αφορά την πιστολιπτική του ικανότητα και αποφεύγεται η επιβάρυνση του ισολογισμού με επιπρόσθετα πάγια. 4. Στο τέλος της σύμβασης ΧΑΤ ο εξοπλισμός περιέχεται στον Δήμο, χωρίς επιπλέον επιβάρυνση. 5. Ο κίνδυνος της επένδυσης μετατίθεται και αναλαμβάνεται από τον φορέα ΧΑΤ. 6. Αναβαθμίζονται οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις και διασφαλίζεται η προμήθεια σύγχρονου ενεργειακού εξοπλισμού. 7. Βελτιώνεται η αναταγωνιστικότητα του Δήμου. 9. Παρέχεται εγγύηση του ποσοστού εξοικονόμισης ενέργειας και αντίστοιχη συνάρτηση του οικονομικού ανταλλάγματος του Φορέα ΧΑΤ από τον βαθμό εκπλήρωσης των εγγυήσεων αυτών. ΚΟΥΤΙΒΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ
15. Το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων μπορεί να δανειοδοτήσει τεχνικές και χρηματοοικονομικές μελέτες ωρίμανσης ενός έργου ΟΤΑ. (βαρύτητα 2,5) 16. Ερώτηση ανάπτυξης: αν ήσασταν ενεργειακός υπεύθυνος ενός Δήμου, τι θα συμβουλεύατε τον Δήμαρχο, για τρόπους χρηματοδότησης παρεμβάσεων α) σε σχολείο, β)στο Δημαρχείο (βαρύτητα 7,5) (ζητείται τεκμηριωμένη απάντηση περιορισμένη στις 50 λέξεις) Για τις παρεμβάσεις στο σχολειό είναι ενεργή η προκήρυξη «Δράσεις Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΕΞΕ) και δευτερευόντως έργα αξιοποίησης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) σε υφιστάμενα σχολικά κτίρια σε περιοχές κλιματικής ζώνης Γ & Δ όπως αυτές ορίζονται από τον ΚΕΝΑΚ» (έως 17/3/2014) του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Περιβάλλον Αειφόρος Ανάπτυξη» στο οποίο προβλέπεται ποσοστό συγχρηματοδότησης 100%. Στο συγκεκριμένο πρόγραμμα χρηματοδοτούνται εκτός από τις Δράσεις Ενεργειακής Αναβάθμισης και Εξοικονόμησης Ενέργειας και οι απαιτούμενες Υποστηρικτικές και λοιπές δράσεις. Για τις παρεμβάσεις στο Δημαρχείο είναι ενεργή η προκήρυξη «Πρότυπα επιδεικτικά έργα αξιοποίησης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και δράσεις Εξοικονόμησης Ενέργειας σε νέα, υπό ανέγερση ή υφιστάμενα κτίρια,, των Ο.Τ.Α..» έως 31/12/2015 του Ε. Π.«Περιβάλλον Αειφόρος Ανάπτυξη» ΠΑΠΑΤΖΑΝΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ (+ ΧΑΤ για το Δημαρχείο) 17. Το «Σχέδιο Δράσης Αειφόρου Ενέργειας» ενός Δήμου στο πλαίσιο του Συμφώνου των Δημάρχων μπορεί να περιλαμβάνει παρεμβάσεις σε κτίρια του τριτογενούς και οικιακού τομέα για την υλοποίηση των οποίων δεν έχει την ευθύνη ο Δήμος, και να δώσει κίνητρα στους ιδιοκτήτες ακινήτων να προβούν σε ενεργειακή αναβάθμισή τους (βαρύτητα 5) 18. Οι 440 εγκεκριμένες ΕΤΕΠ (Ελληνικές Τεχνικές Προδιαγραφές) είναι συμβουλευτικά κείμενα, τα οποία μπορεί να λάβει υπ όψιν του ο μελετητής κατά τη σύνταξη της οριστικής μελέτης εφόσον το θέλει και προκειμένου να διευκολυνθεί στη δουλειά του. (βαρύτητα 2,5) 19. Η πιο «δημοφιλής» πρόταση παρέμβασης του προγράμματος «εξοικονόμηση κατ οίκον» είναι η αντικατάσταση κουφωμάτων με νέα θερμομονωτικά, αν
και πολύ δύσκολα αυτή η παρέμβαση εξασφαλίζει την ενεργειακή αναβάθμιση (αλλαγή κατηγορίας) ενός διαμερίσματος. (βαρύτητα 2,5) 20. Το κόστος των δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων που απαιτούνται στο πρόγραμμα «εξοικονόμηση κατ οίκον»: (βαρύτητα 2,5) Α) καλύπτεται από το πρόγραμμα ως μέρος ποσού των 15.000 του προϋπολογισμού, που κατά το μέγιστον εγκρίνει. Β) καλύπτεται από το πρόγραμμα πέραν του ποσού των 15.000 του προϋπολογισμού, που κατά το μέγιστον εγκρίνει. Γ) δεν καλύπτεται από το πρόγραμμα Συνολική βαρύτητα: 100