Ιερολαγόνιαάρθρωση Κλινική Μυοσκελετική Φυσικοθεραπεία ΙΙ (Θεωρία) ΜπίλληΕυδοκία PhD MSc MMACP MCSP ΜουτζούρηΜαρία MSc MMACP MCSP
Ανατοµική συσχέτιση αρθρικών επιφανειών σταθερότητα & κινητικότητα Σταθερότητα επιτυγχάνεται: Ανατοµική αρθρικών επιφανειών ιερού (σφηνοειδές σχήµα) και λαγονίων οστών δηµιουργεί καλή επαφή/συσχέτιση. Οιαρθρικές επιφάνειες είναι σχετικά επίπεδες οπότε ανταποκρίνονται καλά στη µεταφορά συµπιεστικών φορτίων ίδεται δυνατότητα κινητικότητας (1-4º),ολίσθησης (<2mm)και απορρόφησης κραδασµών
Σταθερότητα & κινήσειςιλάρθρωσης Σταθερότητα άρθρωσης Νεύση Η άνω επιφάνεια του ιερού κινείται πρόσθια σε σχέση µε την λεκάνη Επιτυγχάνεταικαιµεσυνδέσµους, µυς και περιτονίες και ιδιαίτερα αυτώνµεφοράινώνκάθετηως προς την ΙΛ άρθρωση. Αντινεύση Η άνω επιφάνεια του ιερού κινείται οπίσθια σε σχέση µε την λεκάνη.
Σταθερότηταµέσωεφαρµογής δυνάµεων Η νεύση αποτελεί πιο σταθερή θέση της άρθρωσης η οποία φέρει τους συνδέσµους σε τάση. Στη βάδιση στη φάση στήριξηςκαιστηνανηφόρα, από ύπτια σε καθιστή, η ΙΛ άρθρωση έρχεται σε θέση νεύσης. Η αντινεύση αποτελεί λιγότερο σταθερή θέση της άρθρωσης η οποία χρειάζεται µυϊκή υποστήριξη. Στη βάδιση στη φάση αιώρησης και στην κατηφόρα, η ΙΛ άρθρωση έρχεται σε θέση αντινεύσης
Κινητικόςέλεγχος Στη βάδιση χρειάζεται τόσο σταθερότητα όσο και κινητικότητα. Για να προαχθεί η σταθεροποίηση και η µεταφορά φορτίων υπάρχει συνδυασµόςενεργοποίησηςµυών, τοπικώνκαιγενικών : Τοπικοί σταθεροποιοί: Μυς πυελικού εδάφους, εγκάρσιος κοιλιακός, πολυσχιδής, διάφραγµα, µείζωνψοίτης, οπίσθιεςίνες µεγάλου γλουτιαίου Γενικοίσταθεροποιοί: έσωλοξός, µείζωνγλουτιαίος, θωρακοοσφυικήπεριτονία, ΤΠΠ.
Περιοχήπόνου Οπίσθια επιφάνεια µηρού Στην περιοχή της ηβικής σύµφυσης Στην βουβωνική περιοχή Στην περιοχή του ιερού
Αιτιολογίαδυσλειτουργίας Τραυµατισµός/πτώση, κάταγµαιερού/πυέλου, διάστασηηβικής σύµφυσης Εγκυµοσύνη (3ος µήνας) Σπονδυλοαρθροπάθεια Οσφυοπυελική αστάθεια Υπερ/υπόκινητικότητα Μυική ανισορροπία Ανατοµικές ασυµµετρίες/ανωµαλίες πχ. ανισοσκελία Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα Αθλητές (µπαλέτο /ρυθµική, εµπόδια κ.α.)
Συνήθεις πηγές µονόπλευρου πόνου ΙΛ περιοχής Μακρύς οπίσθιος ιερολαγόνιος απιοειδής Ισχιοϊερός σύνδεσµος Ισχιακό νεύρο Ιεροϊσχιακός (sacrotuberous) σύνδεσµος
Ιστορικό (Υποκειµενική Αξιολόγηση) Κατά την αξιολόγηση ερωτήσεις που αφορούν τις θέσεις/κινήσεις που επιδεινώνουντασυµπτώµατατουασθενή : Πόνος σε αλλαγή θέσεις στο κρεβάτι Πόνος µπαίνοντας/βγαίνοντας από το αυτοκίνητο, κατά την οδήγηση Συχνά στο πρώτο ή τελευταίο 3µηνο της εγκυµοσύνης Σεασύµµετροδραστηριότητα, κάθισµαπχ. σταυροπόδι, σκαλοπάτι Πτώση στους γλουτούς Βάδιση σε ανηφόρα
Κλινικήεξέταση Αξιολόγηση στάσης Αξιολόγηση ασυµµετρίας (πχ ύψος προσθ/οπ λαγόνιων άκανθων, λαγονιεςακρολοφίες, ανισοσκελία,) Αξιολόγηση κινητικότητας (ενεργητικά/παθητικά) ΙΛ άρθρωσης από διάφορες θέσεις Αξιολόγηση µυϊκής ισορροπίας/ενεργοποίησης τοπικών σταθεροποιών µυών Άρση τεταµµένου σκέλους ενεργητικά (5cm πτέρνα από το κρεβάτι)-αδυναµία εκτέλεσης δίδει πληροφορίες για αστάθεια και µυϊκή αδυναµία Κλινικά τεστ πρόκλησης πόνου του ασθενή Ιατροδιαγνωστικές εξετάσεις
ΚλινικάτεστΙΛάρθρωσης (1) Υπάρχουν πολλά κλινικά τεστ τα οποία ελέγχουν από διάφορες θέσεις την αναπαραγωγή των συµπτωµάτων (πρόκληση κυρίως πόνου) από την ΙΛ οκιµασία Συµπίεσης (compression test) Συµπίεσηλαγόνιου (στούψοςτηςλαγόνιαςακρολοφίας) απόπλάγιαθέσηασθενήµεγόνατακαιισχίασεκάµψη 90
ΚλινικάτεστΙΛάρθρωσης (2) Thigh thrust test Εφαρµογή οπίσθιας δύναµης µέσω του γόνατος από 90 κάµψης ισχίου & γόνατος και µικρή προσαγωγή µηρού, ενώ το άλλο χέρι του εξεταστή ψηλαφά την κίνηση του ιερού στο λαγόνιο οστό οπισθίως Ψηλάφηση & οπισθοπρόσθια ολίσθηση
οκιµασία Patrick ή Faber Θετικό µε αναπαραγωγή πόνου στην περιοχή ισχίου ή οµόπλευρης ιερολαγώνια άρθρωσης +/-περιορισµό τροχιάς Εφαρµογή παθητικής κάµψης (Flexion), απαγωγής (Abduction) & έξωστροφής ισχίου (External Rotation)
Αξιολόγηση µυϊκής λειτουργικής ακεραιότητας ΙΛ άρθρωσης 1 2 3 Η ΙΛ άρθρωση χρειάζεται µυϊκή ενεργοποίηση για την επίτευξη της σταθερότητάς της. Αν οι µυς δεν δραστηριοποιούνται σωστά, ηάρθρωση σταδιακά γίνεται πιο ασταθής και επώδυνη
ιαφορικήαξιολόγηση ΙΛ-ΟΜΣΣ-Ισχίο (1) Συχνά, η περιοχή πόνου που περιγράφει ο ασθενής συµπίπτει µε περιοχές στις οποίες εντοπίζονται συµπτώµατα τόσο από την ΟΜΣΣ, όσο από την ΙΛ άρθρωση αλλά και από το ισχίο. Συνεπώς χρειάζεται τρόπος για να αξιολογηθεί η πηγή των συµπτωµάτων Επιπλέον όµως σε θέσεις στις οποίες αξιολογούµε µια άρθρωση διαφοροποιούµε τη θέση ούτως ώστε να φορτίσουµε ή να αποφορτίσουµε κάποια ανατοµική δοµή και να αναγνωρίσουµε την πηγή των συµπτωµάτων.
ιαφορικήαξιολόγηση Ιερολαγόνιας-ΟΜΣΣ-Ισχίο (2) Πχ από όρθια θέση, κατά την κάµψη ΟΜΣΣ, αξιολογούµε την ΟΜΣΣ, τηνιλαλλάκαιτοισχίο Αν τοποθετήσουµε το πόδι του ασθενούς σε ένα σκαλοπάτι αποφορτίζουµε το ισχίο Αν ασκήσει ο Φ/Θ συµπίεση στη λεκάνη, αποφορτίζουµε την ΙΛ άρθρωση Συγκρίνουµε τα συµπτώµατα αν διαφοροποιούνται από όρθια ή καθιστήθέση, κατάτηνπλάγιακάµψηομσσ, Αν µειώνονται τα συµπτώµατα σε καθιστή θέση πιο πιθανό η πηγήναείναιηιλάρθρωσηκαιτοισχίοκαιλιγότεροπιθανόη ΟΜΣΣ Αν αυξάνονται, τα συµπτώµατα οφείλονται περισσότερο στην ΟΜΣΣ
Φυσικοθεραπευτικήπροσέγγιση Μέσα από την αξιολόγηση θα διαπιστωθεί η πηγή των συµπτωµάτων αλλά και η πιθανή αιτία. Αντίστοιχα λοιπόν για την αποκατάσταση µπορεί να χρησιµοποιηθούν: τεχνικέςκινητοποίησηςτηςιερολαγόνιαςγιαµείωσηπόνου & βελτίωση σε περίπτωση υποκινητικότητας Λύση trigger points π.χ. γλουτιαίων στατική και δυναµική σταθεροποίηση της περιοχής Ισορροπία µήκους-τάσης µυών Βελτίωση στάσης/ λειτουργικών προτύπων κίνησης Κατανοµή βάρους/εργονοµικές συµβουλές
ΚινητοποίησηΙΛάρθρωσης Κινητοποίηση στη δεξιά ΙΛ άρθρωση στη «θέση του ιππότη»
Συµπέρασµα Η σωστή υποκειµενική και αντικειµενική αξιολόγηση µπορεί να δώσει πληροφορίες σχετικά µε την πηγή των συµπτωµάτων χωρίς να αγνοούνται περιοχές όπως η ΙΛ άρθρωση Το σκεπτικό της διαφορικής αξιολόγησης σχετίζεται µε την τροποποίηση απλών ή και λειτουργικών θέσεων και κινήσεων ούτως ώστε να φορτιστούν ή να αποφορτιστούν γειτονικές δοµές και να αναγνωριστεί η πηγή δυσλειτουργίας Υπάρχουν έγκυρα και αξιόπιστα κλινικά τεστ για τον ακριβή εντοπισµό των συµπτωµάτων από την ΙΛ Η αποτελεσµατική Φ/Θ προσέγγιση επιτυγχάνεται µέσα από την βελτίωση του αίτιου της δυσλειτουργίας