ΔΡΑΣΗ INAGRI (Innovation in Agriculture) ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΕΚΤΡΟΦΗΣ ΣΑΛΙΓΚΑΡΙΩΝ [1]

ΔΡΑΣΗ INAGRI (Innovation in Agriculture) ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΕΚΤΡΟΦΗΣ ΣΑΛΙΓΚΑΡΙΩΝ [1]

Περιεχόμενα.Σελ. 1. Εδώδιμα-Εμπορεύσιμα είδη σαλιγκαριών.. 4 1.1 Σύσταση... 4 1.2 Χημική Σύσταση του κρέατος των σαλιγκαριών.4 1.3 Εδώδιμα σαλιγκάρια.4 1.4 Εχθροί-Θηρευτές 4 2. Γεωγραφική εξάπλωση.5 2.1 Περιγραφή..6 3. Επαγγελματική ενασχόληση με την εκτροφή σαλιγκαριών.6 3.1 Εκτατική Εκτροφή 6 3.1.1. Επιλογή χώρου για την εγκατάσταση του εκτροφείου.6 3.1.2. Εργασίες πριν την εγκατάσταση 6 3.1.3. Εγκατάσταση Εξοπλισμός 7 3.1.4. Φύτευση των φυτών.7 3.1.5.Αναπαραγωγή..7 3.1.6. Πάχυνση.8 3.1.7. Παραγωγικότητα..8 3.1.8. ΣΥΜΕΡΑΣΜΑΤΑ..8 4. Εντατική Εκτροφή 8 4.1 Αναπαραγωγή..8 4.2 Πάχυνση.9 4.3 Επιλογή θέσης εγκατάστασης δικτυοκηπίου (αγροτεμάχιο) 9 4.4 Προετοιμασία Εδάφους 9 4.4.1 Υπόγεια Προστασία..10 4.4.2 Υπέργεια Προστασία..10 4.4.3 Εσωτερική Επιφάνεια Διχτυοκηπίου 10 4.5 Αρδευτικό Σύστημα-Διάταξη 11 4.6 Αυτοματισμοί..11 [2]

4.7 Σχεδιασμός & Κατασκευή Πάρκων Εκτροφής 11 4.7.1 Ηλεκτρολογική Διάταξη..11 4.7.2 Σκέπαστρα 11 4.7.3 Διαστάσεις 12 4.7.4 Κατασκευή Σκεπάστρου..12 4.7.5 Ποσότητα ξύλου 12 4.7.6 Ταΐστρες..12 4.8 Αναπαραγωγή.. 12 4.8.1 Περίοδος Έναρξης Αναπαραγωγής 12 4.8.2 Πάρκα Αναπαραγωγής 12 4.8.3 Εισαγωγή Γενετικού Υλικού..13 4.8.4 Έλεγχος 13 4.8.5 Επεξεργασία-Ερμηνεία Καταγραφών-Επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.13 4.8.6 Απομάκρυνση-Διαχείριση Γενετικού Υλικού 14 5. Πάχυνση..14 5.2. 1 η Πάχυνση..14 5.3. 2 η Πάχυνση.14 5.4. 3 η Πάχυνση.15 5.5 Καταγραφές..15 6. Συγκομιδή 6.1 Παράμετροι Συγκομιδής..15 6.2 Μεθοδολογία Συγκομιδής-Αποθήκευσης..15 6.3 Επιλογή Γενετικού Υλικού για την επόμενη Παραγωγική Περίοδο..15 6.4 Διαλογή-Κατηγοριοποίηση Εμπορεύσιμου Προϊόντος 16 7. Παραγωγικά Αποτελέσματα-Σταθεροποίηση Παραγωγής 16 8. Συντήρηση Εκτροφείου-Προετοιμασία για την Επόμενη Παραγωγική Περίοδο.16 [3]

1. ΕΔΩΔΙΜΑ ΕΜΠΟΡΕΥΣΙΜΑ ΕΚΤΡΕΦΟΜΕΝΑ ΕΙΔΗ ΣΑΛΙΓΚΑΡΙΩΝ 1.1 ΣΥΣΤΑΣΗ περιέχει περισσότερο νερό και υδατάνθρακες περιέχει λιγότερες πρωτεϊνες και λίπη Νερό: 70-85%. Λίπη: 2% ολικού νωπού βάρους (μεγαλύτερο στα νεαρά) Na, Mg, Cu βρίσκονται σε μεγαλύτερη ποσότητα από ότι στα άλλα κρέατα, Κ σε μικρότερη 1.2 ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΡΕΑΤΟΣ ΤΩΝ ΣΑΛΙΓΚΑΡΙΩΝ εξαρτάται από: το είδος την ηλικία το βάρος τη φάση του βιολογικού κύκλου τις συνθήκες 1.3 EΔΩΔIMA ΣΑΛΙΓΚΑΡΙΑ EIΔH Οικογένεια Achatinidae 3 είδη του γένους Helix. Helix pomatia Helix lucorum Helix Aspersa 1.4 ΕΧΘΡΟΙ - ΘΗΡΕΥΤΕΣ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ: ποντίκια, νυφίτσες, κουνάβια, σκατζόχοιροι ΠΤΗΝΑ: κόρακας, καρακάξα, κότσυφας, τσίχλα, κοκκινολαίμης ΕΡΠΕΤΑ: φίδια, σαύρες ΑΜΦΙΒΙΑ: βάτραχοι ΕΝΤΟΜΑ: Δίπτερα, κολεόπτερα, ώριμα, προνύμφες Μύκητες: Fusarium sp. Βακτήρια: Psedomonasaerurinose [4]

ΙΟΙ: Δεν παρουσιάζονται προσβολές από ιούς Βιολογικοί Κίνδυνοι : βιοτοξίνες, βαρέα μέταλλα, παράσιτα. Χημικοί Κίνδυνοι : φυτοφάρμακα, άλλες χημικές ουσίες. Φυσικοί/μηχανικοί Κίνδυνοι : σπάνια εμφανίζονται. ΠΑΡΑΣΙΤΑ Νηματώδεις Ακάρεα Αναστέλλουν την αναπαραγωγική δραστηριότητα των σαλιγκαριών Παρασιτικό φορτίο των συντηρημένων σαλιγκαριών. Στο πεπτικό σύστημα των σαλιγκαριών και συγκεκριμένα στο έντερο, υπάρχει μεγάλος αριθμός βακτηριών τα οποία βοηθούν στην πέψη. Κατά την ψύξη των σαλιγκαριών για συντήρηση, ο αριθμός αυτών των ωφέλιμων βακτηρίων μειώνεται. Πιθανές πηγές μικροβιολογικών μολύνσεων κατά τη διαδικασία μεταποίησης Κρίσιμα στάδια: Λήψη ζωντανών σαλιγκαριών Αφαίρεση του κρέατος από το κέλυφος Εξεντέριση Υγιεινή του προσωπικού που συσκευάζει και εξεντερίζει Υλικά συσκευασίας Εργαλεία που χρησιμοποιούνται Θερμοκρασία συντήρησης/ψύξης Μεταφορά Από τα εδώδιμα είδη σαλιγκαριών μόνο η εκτροφή του Helix aspersa έχει αναπτυχθεί και μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι οικονομικά κερδοφόρα. 2. ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΕΞΑΠΛΩΣΗ Το Helix aspersa είναι είδος μεσογειακής καταγωγής το οποίο, με τη βοήθεια του ανθρώπου έχει διαδοθεί σε εύκρατες και τροπικές περιοχές, ώστε να συναντάται πλέον σε πολλές περιοχές του κόσμου. Στην χώρα μας είναι ευρύτατα διαδεδομένο στη νότια ηπειρωτική χώρα ( από το νόμο Φθιώτιδας και νοτιότερα) και στα νησιά του Αιγαίου. [5]

2.1 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Το κέλυφος του H. αspersa έχει σχήμα σφαιρικό με τη μεγάλη διάμετρο του κελύφους να κυμαίνεται από 25 εως 40 mm και το ύψος από 25 εως 35 mm. Χαρακτηριστικό του κελύφους των σαλιγκαριών είναι ο πολυχρωμισμός και ο πολυμορφισμός. O χρωματισμός της βάσης του κελύφους ποικίλλει από ανοιχτό κίτρινο μέχρι σκούρο καφετί. 3. Επαγγελματική ενασχόληση με την εκτροφή σαλιγκαριών Η αναπαραγωγική περίοδος του H. αspersa στη χώρα μας ξεκινά από τα μέσα Σεπτεμβρίου και λήγει στα μέσα Νοεμβρίου. Η έναρξη και η λήξη της αναπαραγωγικής περιόδου ποικίλλει ανάλογα με την περιοχή και το είδος του βιοτόπου. Στην Πελοπόννησο η αναπαραγωγή ξεκινά από τα μέσα Σεπτεμβρίου και λήγει στα τέλη Οκτωβρίου, ενώ στην Κρήτη ξεκινά στα μέσα Οκτωβρίου και λήγει στα μέσα Νοεμβρίου ΤΡΟΠΟΙ ΕΚΤΡΟΦΗΣ Εκτατική Εκτροφή Εντατική Εκτροφή 3.1 Εκτατική Εκτροφή Η μεθοδολογία εκτατικής εκτροφής διακρίνεται στα παρακάτω στάδια: 3.1.1. Επιλογή χώρου για την εγκατάσταση του εκτροφείου Προτιμούνται επίπεδες η επικλινείς εκτάσεις ανοιχτές, μη σκιερές με χώμα που αποστραγγίζεται εύκολα. Το έδαφος πρέπει να περιέχει υψηλά ποσοστά ασβεστίου άνω του 3% και το ph να κυμαίνεται από 5,8 έως 7,5. Τα πηλώδη χώματα πρέπει να αποφεύγονται. Επιπλέον επειδή τα παραπάνω χαρακτηριστικά του εδάφους αφορούν τα σαλιγκάρια θα πρέπει να συνδυάσουμε και εδάφη που δίνουν ικανοποιητικό καλλιεργητικό αποτέλεσμα και για τα φυτά που θα καλλιεργήσουμε για την θρέψη των σαλιγκαριών. 3.1.2. Εργασίες πριν την εγκατάσταση Καλλιεργητικές εργασίες όπως όργωμα, φρεζάρισμα κ.λπ. Εκκαθάριση του χώρου από τα αγρωστώδη ζιζάνια Απεντόμωση Λίπανση [6]

3.1.3. Εγκατάσταση Εξοπλισμός Τοποθετούνται περιμετρικά πάσσαλοι πάνω τους εφαρμόζεται μεταλλική γαλβανισμένη λαμαρίνα ξεκινώντας μέσα από το έδαφος και σε βάθος 30 με 40 cm, για την αποφυγή εισόδου θηρευτών μέσα από το χώμα. Εσωτερικά κατασκευάζονται διαμερίσματα με δίκτυ κατάλληλα διαμορφωμένο ώστε να αποφεύγονται οι μετακινήσεις των σαλιγκαριών. Γίνεται γραμμική τοποθέτηση κατά μήκος του πάρκου ξύλινων η κεραμικών κατασκευών για την δημιουργία επιφανειών και την προστασία των σαλιγκαριών. Τοποθετούμε το σύστημα δροσισμού 3.1.4. Φύτευση των φυτών Τα φυτά που χρησιμοποιούνται για την θρέψη των σαλιγκαριών είναι λάχανο, ραδίκια, αγκινάρες, ραπανάκι, μαρούλι, ηλίανθο, λάπαθο κλπ.. Θα πρέπει να επισημάνουμε πως οι ανάγκες των σαλιγκαριών σε ασβέστιο είναι πολύ μεγάλες με αποτέλεσμα ακόμη και αν εμπλουτίσουμε τον χώρο εκτροφής δεν θα επιτύχουμε υψηλό παραγωγικό αποτελέσματα λόγω έλλειψης ασβεστίου. Η σπορά των φυτών γίνεται γραμμικά κατά μήκος και επιλέγουμε να φυτεύουμε περισσότερα τους ενός είδους φυτού σε κάθε πάρκο ώστε να υπάρχουν διαφοροποιήσεις τόσο στον χρόνο ανάπτυξης του κάθε φυτού, όσο και στην διάρκεια ζωής του ώστε να υπάρχει συνεχώς διαθέσιμη τροφή για τα σαλιγκάρια. 3.1.5.Αναπαραγωγή Στο εκτατικό μοντέλο εκτροφής τα σαλιγκάρια αναπαράγονται σύμφωνα με τον βιολογικό τους κύκλο στη φύση. Στην Ελλάδα το Helix aspersa αναπαράγεται το φθινόπωρο ενώ στις χώρες τις δυτική Ευρώπης την άνοιξη. Αναπαραγωγή την άνοιξη παρατηρείται στα είδη Helix pomatia και Helix lucorum που η κατανομή τους είναι στην βόρεια Ελλάδα στις χώρες τις βαλκανικής της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης που το κλίμα είναι ψυχρό και υγροθερμικό. Κατά την αναπαραγωγή τοποθετούμε 20 με 25 γεννήτορες ανά τετραγωνικό μέτρο μέσα στο πάρκο αναπαραγωγής. Κατά την αναπαραγωγική περίοδο παρατηρούνται υψηλά ποσοστά θνησιμότητας από 25 έως 75%. Τα ποσοστά θνησιμότητας είναι μεγαλύτερα κατά την πρώτη αναπαραγωγική περίοδο λόγο της μεταφοράς σαλιγκαριών από περιοχή με διαφορετικό κλίμα, για αυτό και προτιμούμε σαν γεννήτορες ζώα από την φύση που διαβιούν στην ευρύτερη περιοχή εγκατάστασης του εκτροφείου. Ο μέσος αριθμός αυγών που αποθέτουν τα σαλιγκάρια σε αυτό τον τύπο εκτροφής είναι 75 αυγά. Οι εκκολαπτικές και μεταεκκολαπτικές απώλειες είναι της τάξης του 50 έως 60%. 3.1.6. Πάχυνση Μετά την εκκόλαψη τους τα νεαρά σαλιγκάρια μεταφέρονται σε καινούργιο πάρκο με νέα βλάστηση. Συνήθως χρησιμοποιούνται λευκές κόλες χαρτί η λευκά φύλα πλαστικού που [7]

τοποθετούνται μέσα στο χώρο αναπαραγωγής. Το λευκό χρώμα έλκει τα σαλιγκάρια και ένα ποσοστό μετακινείται και κάθεται πάνω στο χαρτί η το πλαστικό. Η διάρκεια της πάχυνσης ανάλογα με την γεωγραφική περιοχή κυμαίνεται από 12 έως 18 μήνες (για το Helix aspersa). 3.1.7. Παραγωγικότητα Η παραγωγικότητα ανά στρέμμα σε κάθε κύκλο πάχυνσης δεν υπερβαίνει τα 1200 κιλά. Η συλλογή των εμπορευσίμων σαλιγκαριών γίνεται σταδιακά και μπορεί να διαρκέσει μέχρι και τρεις μήνες για κάθε πάρκο πάχυνσης, μια και υπάρχει μεγάλη ετερογένεια στο ρυθμό αύξησης. Επιπλέον εμφανίζεται μεγάλη ποικιλομορφία στο τελικό μέγεθος των σαλιγκαριών. 3.1.8. ΣΥΜΕΡΑΣΜΑΤΑ Η διατροφή των σαλιγκαριών με φυτά σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι τα ζώα είναι πιο «φυσικά» η βιολογικά. Επιπλέον η διαχείριση των φυτών και οι αναγκαίες απεντομώσεις λόγω της συγκέντρωσης οργανικού υλικού σε ένα ανοιχτό σύστημα κάνουν αναγκαία την χρήση φαρμάκων 4. Εντατική Εκτροφή Ο τρόπος εκτροφής του Helix aspersa διακρίνεται σε δύο βασικά στάδια: α) Αναπαραγωγή β) Πάχυνση 4.1 Αναπαραγωγή Η αναπαραγωγική διαδικασία μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσα σε ειδικά διαμορφωμένο κτίριο ή στο χώρο πάχυνσης Αναπαραγωγή σε κτίριο Στο κτήριο αναπαραγωγής επικρατούν ελεγχόμενες συνθήκες θερμοκρασίας, υγρασίας και φωτοπεριόδου. Μέσα στους χώρους αυτούς υπάρχουν ειδικοί κλωβοί που τοποθετούνται οι γεννήτορες για να ζευγαρώσουν και να ωοαποθέσουν. Οι ωοαποθέσεις μεταφέρονται στο εκκολαπτήριο που γίνεται η εκκόλαψη των νεαρών σαλιγκαριών. Τα νεαρά σαλιγκάρια μετά την εκκόλαψη τους μεταφέρονται στο χώρο πάχυνσης Αναπαραγωγή στο χώρο πάχυνσης Η αναπαραγωγή ξεκινά με την εισαγωγή γενετικού υλικού. Γίνεται σε ειδικά διαμορφωμένους χώρου δικτυοκηπίου. Η αναπαραγωγική περίοδος ξεκινά στα μέσα Απριλίου και λήγει στα μέσα Νοέμβριου. [8]

4.2 Πάχυνση Ο χώρος πάχυνσης είναι δυκτιοκήπια ειδικά διαμορφωμένα για τις ανάγκες της εκτροφής. Εσωτερικά είναι διαχωρισμένα σε πάρκα πάχυνσης που διαθέτουν ηλεκτροφόρα περίφραξη, ταΐστρες και σκέπαστρα. 4.3 Επιλογή θέσης εγκατάστασης δικτυοκηπίου (αγροτεμάχιο) Δυνατότητα άμεσης πρόσβασης Έδαφος με μηχανική σύσταση η οποία επιτρέπει την απορροή της εδαφικής υγρασίας. Παροχή νερού, εδάφους απαλλαγμένου από βαρέα μέταλλα Χημική, μηχανική ανάλυση εδάφους, χημική ανάλυση νερού Παροχή Ρεύματος Οριοθέτηση Διχτυοκηπίου Διαστάσεις Διχτυοκηπίου Διαστάσεις αγροτεμαχίου στο οποίο πρόκειται να εγκατασταθεί το Διχτυοκήπιο Σήμανση ορίων Διχτυοκηπίου στο έδαφος Προαιρετικά: Προσανατολισμός βορρά-νότου κατά τη φορά της μεγάλης πλευράς του Διχτυοκηπίου για τη βέλτιστη διάχυση της ηλιακής ακτινοβολίας στο εσωτερικό του. Ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις σε όσο το δυνατόν μικρότερη απόσταση από το Διχτυοκήπιο για ελαχιστοποίηση των απωλειών ενέργειας Βαρέα Μέταλλα που πρέπει να προσέξουμε κατά την ανάλυση νερού: (Κάδμιο, Μόλυβδος, Υδράργυρος, Χρώμιο) 4.4 Προετοιμασία Εδάφους Μηχανική κατεργασία εδάφους Όργωμα στα 40 cm (καταστροφή ενδιαιτημάτων τρωκτικών & θηρευτών και απομάκρυνσή τους από το χώρο) Ελαφρύς καλλιεργητής για ψιλοχωμάτισμα, καταστροφή ζιζανίων και διευκόλυνση των εργασιών Αναφορά σε 1000 τ.μ. Διχτυοκηπίου: Σκελετός: Τριπλό τοξωτό θερμοκήπιο διαστάσεων 3(αριθμός τόξων) * 7 έως 8,5m (διάμετρος αψίδας) * 40 έως 50m (μήκος μεγάλης πλευράς) [9]

1 πόρτα εισόδου 4.4.1 Υπόγεια Προστασία Αποτροπή εισόδου τρωκτικών-θηρευτών από το έδαφος στο εσωτερικό του δικτυοκηπίου Περιμετρικό αυλάκι βάθους 35 cm και πάχους 5-7 cm το οποίο πληρώνεται με σκυρόδεμα. Επικουρικά τοποθετείται πλέγμα σιδήρου για αυξημένη στατικότητα. Τοποθέτηση γαλβανιζέ λαμαρίνας σε βάθος 35 cm 4.4.2 Υπέργεια Προστασία Ηλιακή Ακτινοβολία Αυξημένος κίνδυνος κατά τη θερινή περίοδο και ιδιαίτερα κατά το διάστημα εκείνο στο οποίο οι ακτίνες του ηλίου τείνουν προς καθετοποίηση Κάλυψη κατασκευής με δίχτυ σκίασης 50-85%. Ο δείκτης σκίασης είναι άμεσα εξαρτώμενος με το γεωγραφικό πλάτος της τοποθεσίας Θερμοκρασία-ρύθμιση Υγρασία-ρύθμιση Πτηνά Αποτροπή της εισόδου πτηνών στο εσωτερικό του δικτυοκηπίου Τρωκτικά-θηρευτές 4.4.3 Εσωτερική Επιφάνεια Διχτυοκηπίου Μηχανική κατεργασία (ψιλοχωματισμός εδάφους) Σχεδιασμός διαδρόμων εργασίας Σχεδιασμός διαδρόμων εκτροφής Τοποθέτηση υδατοπερατού εδαφόπανου κατά μήκος των διαδρόμων εργασίας βάσει της διαστασιολόγησης των πάρκων εκτροφής Γραμμική σπορά λεπτόφυλλου γκαζόν ή διχόνδρας (καλλωπιστικό τριφύλλι) Κάλυψη της επιφάνειας του εσωτερικού του διχτυοκηπίου με αδρανές ύλικό (χαλίκι 3Α). Αποτελεσματικότερη στράγγιση νερού και καλύτερες συνθήκες καθαριότηταςυγιεινής 4.5 Αρδευτικό Σύστημα-Διάταξη Παροχή νερού (γεώτρηση, πηγάδι, αρδευτικό δίκτυο, δίκτυο ύδρευσης) Δεξαμενή αποθήκευσης νερού (αυτόματη πλήρωση με νερό της παροχής) [10]

Υπέργεια Αντλία-Πιεστικό Συγκρότημα (άντληση νερού από τη δεξαμενή και διοχέτευση αυτού με δεδομένη πίεση στον Αγωγό Διανομής) Αγωγός Διανομής (κατεύθυνση νερού στο δικτυοκήπιο) Ηλεκτροβάνα (αυτόματη επιλογή αγωγού εφαρμογής) Αγωγός εφαρμογής (διανομή νερού μέσα στο δικτυοκήπιο) Καταιονιστήρες τεχνητής βροχής (εφαρμογή τεχνητής βροχής-βελτίωση περιβάλλοντος υγρασίας) 4.6 Αυτοματισμοί Ενδεικτικά Πλήρωση δεξαμενής αποθήκευσης νερού Αγωγός διανομής. Επιλογή αγωγού εφαρμογής Ενεργοποίηση εφαρμογής τεχνητής βροχής Φυσικός αερισμός (μετακίνηση διχτυών) 4.7 Σχεδιασμός & Κατασκευή Πάρκων Εκτροφής Προσεκτική μελέτη της διαστασιολόγησης των πάρκων εκτροφής Κατασκευή πάρκων αναπαραγωγής Κατασκευή πάρκων πάχυνσης Στο ανώτερο σημείο του εσωτερικού των πλευρών του κάθε πάρκου στερεώνεται ηλεκτροφόρο πλέγμα με σκοπό τη συγκράτηση του πληθυσμού των σαλιγκαριών στο έδαφος. Τροφοδότηση ηλεκτροφόρου πλέγματος με εναλλασσόμενο ρεύμα χαμηλής τάσης (12V) 4.7.1 Ηλεκτρολογική Διάταξη Παροχή 220-230 V Μετασχηματισμός ρεύματος σε 12V Τροφοδοσία των πάρκων εκτροφής με εναλλασσόμενο ρεύμα χαμηλής τάσης 12V Ηλεκτροφόρο πλέγμα 4.7.2 Σκέπαστρα Ξύλο Λεύκης (214) Υψηλή απορροφητικότητα υγρασίας Διατήρηση Υγρασίας Χαμηλή εμπορική τιμή Ανθεκτικότητα Μακροβιότητα 4.7.3 Διαστάσεις Τάβλες 1 * 0,2 * 0,02 m Τάβλες 1 * 0,18 * 0,02 m [11]

4.7.4 Κατασκευή Σκεπάστρου Οι δύο τάβλες στερεώνονται σε ορθή γωνία και βιδώνονται με ξυλόβιδες έτσι ώστε να εφάπτονται στεγανά. Η τομή του σκεπάστρου είναι ισόπλευρο τρίγωνο δίχως τη βάση του. Το σκέπαστρο τοποθετείται πάνω σε 2 ξύλινα πηχάκια (διαστάσεων 0,02 * 0,03 * 0,70). Επαρκής αερισμός της εσωτερικής του επιφάνειας 4.7.5 Ποσότητα ξύλου 1200 σκέπαστρα/στρ (με αναγωγή μας δίνουν κατά προσέγγιση 10m3 ξύλου) 4.7.6 Ταΐστρες Τοποθετείται το σιτηρέσιο των σαλιγκαριών Το σχήμα της ταΐστρας παίζει σημαντικό ρόλο και αποτελεί αντικείμενο μελέτης και συνεχόμενων ερευνών Επηρεάζει τη φυσιολογία και τη συμπεριφορά των ζώων Επικρατέστερα υλικά: Πολυαιθυλένιο (PΕ), Plexiglas Επικρατέστερες διαστάσεις: 0,70 * 0,14 m 4.8 Αναπαραγωγή 4.8.1 Περίοδος Έναρξης Αναπαραγωγής Κλειστός θάλαμος αναπαραγωγής: Ιανουάριος-Μάρτιος Εξωτερικές συνθήκες (Διχτυοκήπιο): Μάρτιος-Οκτώβριος 4.8.2 Πάρκα Αναπαραγωγής 4 πάρκα ίσου εμβαδού Διάσταση 2,17m * 4m το κάθε ένα Υπόστρωμα αναπαραγωγής: Έδαφος, Χαλίκι, Άμμος. Εύκολη στράγγιση νερού, Αυξημένη θερμοχωρητικότητα, Μειωμένη ανάπτυξη παθογόνων οργανισμών 4.8.3 Εισαγωγή Γενετικού Υλικού Γενετικό Υλικό: Ώριμα αναπαραγωγικά άτομα με μέγιστη αναπαραγωγική ικανότητα (Ωοαπόθεση 100-120 αυγά) [12]

Ποσότητα: 9.000-10.000 άτομα/στρ Πυκνότητα: 200-500 άτομα/m2 πάρκου αναπαραγωγής Εγκλιματισμός-Απώλειες-Ποσοστά Θνησιμότητας Διατήρηση θνησιμότητας στα ελάχιστα ανεκτά επίπεδα Ελαχιστοποίηση Απωλειών 4.8.4 Έλεγχος Καθημερινός Ελέγχεται η υγρασία του υποστρώματος αναπαραγωγής Εντατική-συστηματική-προσεκτική απομάκρυνση περιττωμάτων Απομακρύνονται τα περιττώματα από την επιφάνεια αναπαραγωγής Απομακρύνονται τα περιττώματα και τα υπολείμματα τροφής από τις ταΐστρες Παροχή σιτηρεσίου αναπαραγωγής Καταγράφονται: Αριθμός γονιμοποιήσεων Αριθμός ωοαποθέσεων Δειγματοληπτική σήμανση ωοαποθέσεων Περιοδική παρακολούθηση ωοαποθέσεων Θνησιμότητα (αριθμός νεκρών ζώων) 4.8.5 Επεξεργασία-Ερμηνεία Καταγραφών-Επιδιωκόμενο αποτέλεσμα Τα αποτελέσματα των καταγραφών της αναπαραγωγής συγκεντρώνονται ανά 10-12 ημέρες. Κατά την ερμηνεία των αποτελεσμάτων ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις περιόδους εκείνες στις οποίες εμφανίζεται ο μεγαλύτερος όγκος των ωοαποθέσεων Τέλος Αναπαραγωγής Στιγμή που ο ρυθμός ωοαπόθεσης του γενετικού υλικού ελαχιστοποιείται Στιγμή που συμπληρώνεται ένας ορισμένος αριθμός ωοαποθέσεων/πάρκο αναπαραγωγής Στιγμή που εμφανίζεται το πρώτο 20% των αναμενόμενων εκκολάψεων-νεογνών Τα συγκεκριμένα χρονικά σημεία βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση με την υγρασία και τη θερμοκρασία του υποστρώματος αναπαραγωγής 4.8.6 Απομάκρυνση-Διαχείριση Γενετικού Υλικού [13]

Κατά το πέρας του κάθε κύματος αναπαραγωγής το γενετικό υλικό απομακρύνεται Χρησιμοποιείται νέο γενετικό υλικό Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται συνεχόμενη διαδικασία αναπαραγωγής κατά το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα της παραγωγικής περιόδου 5. Πάχυνση 5.1 Συνθήκες Εκκόλαψης Θερμοκρασία υποστρώματος αναπαραγωγής (15-30 C) Υγρασία υποστρώματος αναπαραγωγής (45% του επιπέδου κορεσμού) Ομοιογένεια υποστρώματος Χρονικό διάστημα από την ωοαπόθεση έως την εκκόλαψη: 12-30 ημέρες 5.2 1 η Πάχυνση Πραγματοποιείται στους χώρους έκκόλαψης (πάρκα αναπαραγωγής). Διάρκεια: 20 ημέρες Περιοδική-συστηματική παροχή σιτηρεσίου 1 ης πάχυνσης Περιοδική-συστηματική απομάκρυνση περιττωμάτων Όταν η επιφάνεια των σκεπάστρων αναπαραγωγής καλυφθεί με νεαρά άτομα σε ποσοστό 80% τότε γίνεται μεταφορά στους χώρους πάχυνσης 5.3 2 η Πάχυνση Πραγματοποιείται στους χώρους πάχυνσης (πάρκα πάχυνσης). Διάρκεια: 40 ημέρες Περιοδική-συστηματική παροχή σιτηρεσίου 2 ης πάχυνσης Περιοδική-συστηματική απομάκρυνση περιττωμάτων Όταν η επιφάνεια των σκεπάστρων 2 ης πάχυνσης καλυφθεί με άτομα σε ποσοστό 80% τότε γίνεται μεταφορά-επέκταση στους χώρους 3ης πάχυνσης 5.4 3 η Πάχυνση Πραγματοποιείται στους χώρους πάχυνσης (πάρκα πάχυνσης). Διάρκεια: 40 ημέρες Περιοδική-συστηματική παροχή σιτηρεσίου 3 ης πάχυνσης Περιοδική-συστηματική απομάκρυνση περιττωμάτων Το πέρας της 3 ης πάχυνσης μας δίνει εμπορεύσιμο μέγεθος σαλιγκαριού 5.5 Καταγραφές Με την έναρξη της περιόδου 2 ης πάχυνσης [14]

Ημερομηνία παροχής σιτηρεσίου, ποσότητας και είδος αυτού Καθημερινή καταγραφή θνησιμότητας Αρίθμηση πάρκων πάχυνσης Ιχνηλασιμότητα πάρκων (ηλικία, πάρκο προέλευσης ζώων) Η ερμηνεία των καταγραφών πάχυνσης πραγματοποιείται καθημερινά για κάθε περίοδο πάχυνσης 6. Συγκομιδή 6.1 Παράμετροι Συγκομιδής Πέρας 3 ης πάχυνσης (90-110 ημέρες) Αρίθμηση πάρκων Ηλικιακή κλάση ζώων Μέγεθος μεγάλης διαμέτρου (D) Γενετικός πολυμορφισμός 6.2 Μεθοδολογία Συγκομιδής-Αποθήκευσης Παύση τεχνητής βροχής & παροχής σιτηρεσίου 3 ημέρες πριν τη συγκομιδή. Αποβολή περιττωμάτων και καθαρισμός πεπτικού συστήματος Ξεχωριστή συγκομιδή από κάθε πάρκο Διχτάκια των 3 κιλών (160-200 ζώα) Αποθήκευση σε επαρκώς αεριζόμενο χώρο Διοχέτευση τεχνητού αέρα-απομάκρυνση υγρασίας-στέγνωμα Τεχνητή δημιουργία επιφραγμάτων 6.3 Επιλογή Γενετικού Υλικού για την επόμενη Παραγωγική Περίοδο Επιλέγονται τα πιο εύρωστα ζώα Εντονότερη ανάπτυξη βάσει γενετικού πολυμορφισμού Συγκομίζονται και αποθηκεύονται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο με αυτόν των σαλιγκαριών προς πώληση Αποθήκευση σε συνθήκες συντήρησης (2-5 οc, 50% σχ. Υγρασία) 6.4 Διαλογή-Κατηγοριοποίηση Εμπορεύσιμου Προϊόντος Απαιτήσεις αγοράς Μεγέθη σαλιγκαριών Κατηγορίες προϊόντος Εμπόριο νωπού προϊόντος Εμπόριο μεταποιημένου προϊόντος 7. Παραγωγικά Αποτελέσματα-Σταθεροποίηση Παραγωγής [15]

Η παραγωγικότητα μιας μονάδας εκτροφής σαλιγκαριών υπολογίζεται ανά στρέμμα δικτυοκηπίου και κυμαίνεται από 3 έως 10 τόνους το χρόνο. Η δυναμικότητα παραγωγής σε κάθε κύκλο παραγωγής διάρκειας 3,5 μηνών είναι 3-4 τόνοι. Μεγάλες παραγωγές επιτυγχάνουν μονάδες που διαθέτουν κλειστό θάλαμο αναπαραγωγής και μπορούν να φορτίσουν με γόνο το δικτυοκήπιο στην πλήρη δυναμικότητα του. Επικαλυπτόμενη αναπαραγωγή Κατάλληλος χειρισμός γενετικού υλικού Η παραγωγική διαδικασία σταθεροποιείται μετά τους 18 μήνες εκτροφής 8. Συντήρηση Εκτροφείου-Προετοιμασία για την Επόμενη Παραγωγική Περίοδο Προστασία ξυλείας. Σκέπαστρα-πηχάκια (μακροβιότητα ξύλου) Πλύσιμο-αποθήκευση ταϊστρών Αποσύνθεση οργανικής ουσίας περιττωμάτων Απομάκρυνση ασβεστούχων υπολειμμάτων Πλήρης απομάκρυνση νεκρού φορτίου Μάζεμα διχτιού σκίασης Εκτόνωση αρδευτικού συστήματος Μόνωση συνδεσμολογιών αρδευτικού συστήματος για προστασία από παγετό Διακοπή ρεύματος κατά μήκος του διχτυοκηπίου Φυσική απολύμανση. Ελεύθερη έκθεση πάρκων εκτροφής σε φυσικές συνθήκες αερισμού, υγρασίας, ηλιακής ακτινοβολίας Το σχέδιο αυτό χρηματοδοτήθηκε με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η παρούσα δημοσίευση [ανακοίνωση] δεσμεύει μόνο τον συντάκτη της και η Επιτροπή δεν ευθύνεται για τυχόν χρήση των πληροφοριών που περιέχονται σε αυτήν. [16]