Ενότητα 1 : Β. Ετυμολογία Γ. Γραμματική

Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Γ Γυμνασίου Ενότητα 1 : Β. Ετυμολογία Γ. Γραμματική 1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Διαφάνειες Ετυμολογία: Επαναληπτικές ασκήσεις στην ύλη της Β Γυμνασίου Γραμματική: Επαναληπτικές ασκήσεις στην ύλη της Β Γυμνασίου 3-13 14-24 Μεταφορική χρήση λέξεων 25-37 Πρόσθετες ασκήσεις 38-41 Κ. Κολιαράκη 2

Επαναληπτικές ασκήσεις ετυμολογίας 1/ Να σχηματίσετε ουσιαστικά ή επίθετα της α.ε. χρησιμοποιώντας τα παρακάτω συνθετικά μέρη: σύν + ἔχω (ουσ.).. ὑπέρ + μέγεθος (επιθ.) λόχος + ἄγω (ουσ.).. ναῦς + ἄρχω (ουσ.).. ἐπί + οὐρανός (επιθ.) βαρύς + θυμός (επιθ.) ἴσος + βάρος (επιθ.) ἄξιος + θαυμάζω (επιθ.) διά + γράφω (ουσ.).. 3

Επαναληπτικές ασκήσεις ετυμολογίας Απάντηση σύν + ἔχω (ουσ.) συνοχή ὑπέρ + μέγεθος (επιθ.) ὑπερμεγέθης λόχος + ἄγω (ουσ.) λοχαγός ναῦς + ἄρχω (ουσ.) ναύαρχος ἐπί + οὐρανός (επιθ.) ἐπουράνιος βαρύς + θυμός (επιθ.) βαρύθυμος ἴσος + βάρος (επιθ.) ἰσοβαρής ἄξιος + θαυμάζω (επιθ.) ἀξιοθαύμαστος διά + γράφω (ουσ.) διαγραφή 4

Επαναληπτικές ασκήσεις ετυμολογίας 2/ Να δοθούν παράγωγα της α.ε. από τις παρακάτω σύνθετες λέξεις. Να εξετάσετε επιπλέον ποιες από αυτές χρησιμοποιούνται στη ν.ε,ε την ίδια ή παρόμοια σημασία: ρήματα ουσιαστικά ρηματικά επίθετα σε τος ή - τέος ἀτυχής εὐγενής διαβαίνω εὐεργέτης ἀμελής προτιμῶ οἰκοδόμος ἀντιγράφω ἀποδέχομαι ἀσθενής ἄτακτος ἐκλέγω 5

Επαναληπτικές ασκήσεις ετυμολογίας Απάντηση ρήματα ουσιαστικά ρηματικά επίθετα σε τος ή - τέος ἀτυχής ἀτυχἐω - ῶ εὐγενής εὐγένεια διαβαίνω διαβατός, διαβατέος εὐεργέτης εὐεργετέω - ῶ οἰκοδόμος οἰκοδομέω - ῶ ἀμελής ἀμέλεια ἀντιγράφω ἀντιγραφή προτιμῶ προτιμητέος ἀποδέχομαι ἀποδεκτός, αποδεκτέον ἀσθενής ἀσθενέω - ῶ ἄτακτος ἀταξία ἐκλέγω ἐκλεκτός, ἐκλεκτέος 6

Επαναληπτικές ασκήσεις ετυμολογίας 3/ Να χωρίσετε τις παρακάτω λέξεις σε κατηγορίες ανάλογα με το μέρος του λόγου στο οποίο ανήκει το α συνθετικό τους (λέξη κλιτή: ουσιαστικό, ρήμα, επίθετο / λέξη άκλιτη:επίρρημα, πρόθεση, μόριο) και στη συνέχεια να γράψετε τα συνθετικά τους μέρη: ἡ ἀποβολή, ἡ συγγραφή, ὁ συναγερμός, ὁ εὐγενής, ὁ ἐπιθετικός, ὁ φιλαλήθης, ὁ λιθοβόλος, ὁ δύσβατος, ἡ εὐπρεπής, ἡ διακοπή 7

Επαναληπτικές ασκήσεις ετυμολογίας Απάντηση ἡ ἀποβολή < ἀπό + βολή (α συνθ. = λέξη άκλιτη: πρόθεση) ἡ συγγραφή < σύν + γράφω (α συνθ. = λέξη άκλιτη: πρόθεση) ὁ συναγερμός < σύν + ἐγείρω (α συνθ. = λέξη άκλιτη: πρόθεση) ὁ εὐγενής < εὐ + γένος (α συνθ. = λέξη άκλιτη: επίρρημα) ὁ ἐπιθετικός < ἐπί + τίθημι (α συνθ. = λέξη άκλιτη: πρόθεση) 8

Επαναληπτικές ασκήσεις ετυμολογίας Απάντηση ὁ φιλαλήθης < φίλος + ἀλήθεια (α συνθ. = λέξη κλιτή: επίθετο) ὁ λιθοβόλος < λίθος + βάλλω (α συνθ. = λέξη κλιτή: ουσιαστικό) ὁ δύσβατος < δυσ- + βαίνω (α συνθ. = λέξη άκλιτη: μόριο) ἡ εὐπρεπής < εὐ + πρέπον (α συνθ. = λέξη άκλιτη: επίρρημα) ἡ διακοπή < διά + κόπτω (α συνθ. = λέξη άκλιτη: πρόθεση) 9

Επαναληπτικές ασκήσεις ετυμολογίας 4/ Να αναλυθούν οι σύνθετες λέξεις στα συνθετικά μέρη τους: χειροποίητος.. λιθοτόμος.. πολύκαρπος.. ἀκρόπολις.. μισάνθρωπος κακοδαίμων.. δίδραχμον. δημοκρατία 10

Επαναληπτικές ασκήσεις ετυμολογίας Απάντηση χειροποίητος χειρ + ποιέω - ῶ λιθοτόμος λίθος + τέμνω πολύκαρπος πολύς + καρπός ἀκρόπολις ἄκρα + πόλις μισάνθρωπος μισέω - ῶ + ἄνθρωπος κακοδαίμων κακός + δαίμων δίδραχμον δύο + δραχμή δημοκρατία δῆμος + κράτος 11

Επαναληπτικές ασκήσεις ετυμολογίας 4/ Ποια η μεταφορική σημασία των λέξεων στη ν.ε. : λιμήν λάμπω ὁδός λευκός ὑφαίνω φάος φῶς 12

Επαναληπτικές ασκήσεις ετυμολογίας Απάντηση λιμήν καταφύγιο λάμπω είμαι επιφανής, διακρίνομαι (ν.ε. είμι πάρα πολύ καθαρός) ὁδός το μέσο, η μέθοδος λευκός ευτυχής, χαρούμενος, (επί ήχου) ευκρινής (ν.ε. αμόλυντος, καθαρός) ὑφαίνω κατασκευάζω, μηχανορραφώ φάος φῶς διαφώτιση 13

Επαναληπτικές ασκήσεις γραμματικής 1/ Να κλίνετε και στους δύο αριθμούς τη φράση: τῶν παρόντων κακῶν 14

Επαναληπτικές ασκήσεις γραμματικής Απάντηση Ον. Γεν. Δοτ. Αιτ. Κλητ. Ενικός τό παρόν κακό τοῦ παρόντος κακοῦ τῷ παρόντι κακῷ τό παρόν κακό (ὦ) παρόν κακό Πληθυντικός τά παρόντα κακά τῶν παρόντων κακῶν τοῖς παροῦσι κακοῖς τά παρόντα κακά (ὦ) παρόντα κακά 15

Επαναληπτικές ασκήσεις γραμματικής 2/ Να βρείτε τα τριτόκλιτα επίθετα του κειμένου και να γράψετε την ονομαστική ενικού των τριών γενών τους. 16

Η Ελένη και η καταστροφή της Τροίας Εἰ ἐν Ἰλίῳ Ἑλένη ἦν, ἀπέδοντο ἄν αὐτην τοῖς Ἕλλησιν οἱ Τρῶες, ἑκόντος γε ἤ ἄκοντος Ἀλεξάνδρου. Οὐ γάρ δή οὕτω γε φρενοβλαβής ἦν Πρίαμος, οὐδε οἱ ἄλλοι Τρῶες, ὥστε τοῖς σφετέροις σώμασι καί τοῖς τέκνοις καί τῇ πόλει κινδυνεύειν ἐβούλοντο, ὅπως Ἀλέξανδρος Ἑλένη συνοικῇ. Εἰ δέ τοι καί ἐν τοῖς πρώτοις χρόνοις ταῦτα ἐγίγνωσκον, ἐπεί πολλοί μέν τῶν ἄλλων Τρώων, μάλιστα δέ οἱ αὑτοῦ υἱεῖς, ἀπώλλυντο, ὁπότε συμμίσγοιεν τοῖς Ἕλλησιν, Πρίαμος, εἰ καί αὐτός Ἑλένη συνώκει, ἀπέδωκεν ἄν αὐτην Μενελάω, ἵνα αὐτός καί οἱ ὑπήκοοι αὐτοῦ ἀπαλλαγεῖεν τῶν παρόντων κακῶν. Ἀλλ οὐ γάρ εἶχον Ἑλένην ἀποδοῦναι οὐδέ λέγουσιν αὐτοῖς τήν ἀλήθειαν ἐπίστευον οἱ Ἕλληνες, ὡς μέν ἐγώ γνώμην ἀποφαίνομαι, τοῦ δαιμονίου παρασκευάζαντος ὅπως πανωλεθρία ἀπολόμενοι καταφανές τοῦτο τοῖς ἀνθρώποις ποιήσωσι, ὡς τῶν μεγάλων ἀδικημάτων μεγάλαι εἰσί καί αἱ τιμωρίαι παρά τῶν θεῶν. 17

Επαναληπτικές ασκήσεις γραμματικής Απάντηση ὁ ἑκών, ἡ ἑκοῦσα, τό ἑκόν ὁ ἄκων, ἡ ἄκουσα, τό ἆκον ὁ / ἡ φρενοβλαβής, τό φρενοβλαβές ὁ πολύς, ἡ πολλή, τό πολύν ὁ / ἡ καταφανής, τό καταφανές ὁ μέγας, ἡ μεγάλη, τό μέγαν 18

Επαναληπτικές ασκήσεις γραμματικής 3/ Να συμπληρώσετε τον πίνακα με τους τύπους των ρημάτων στα πρόσωπα της ευκτικής των χρόνων που ζητούνται: ρήμα πρόσωπο ενεστώτας αόριστος παρακείμενος κινδυνεύω γ εν. λύω γράφω νομίζω γ πληθ. β εν. α πληθ. 19

Επαναληπτικές ασκήσεις γραμματικής Απάντηση ρήμα πρόσωπο ενεστώτας αόριστος παρακείμενος κινδυνεύω γ εν. κινδυνεύοι κινδυνεύσαι κεκινδυνεύκοι κεκινδυνευκώς εἴη λύω γ πληθ. λύοιεν λύσαιεν λελύκοιεν λελυκότες εἶεν γράφω β εν. γράφοις γράψαις γεγράφοις γεγραφώς εἴης νομίζω α πληθ. νομίζοιμεν νομίσαιμεν νενομίκοιμεν νενομικότες εἴημεν 20

Επαναληπτικές ασκήσεις γραμματικής 4/ Να γράψετε τη γενική και τη δοτική ενικού και πληθυντικού αριθμού των παρακάτω ουσιαστικών: ὁ γραφεύς ἡ δράσις τό πρᾶγμα ὁ πατήρ ὁ ῥήτωρ ὁ σωτήρ ἡ χελιδών ὁ Ἕλλην οἱ Τρῶες γεν. εν. δοτ. εν. γεν. πληθ. δοτ. πληθ. 21

Απάντηση Επαναληπτικές ασκήσεις γραμματικής γεν. εν. δοτ. εν. γεν. πληθ. δοτ. πληθ. ὁ γραφεύς τοῦ γραφέως τῷ γραφεῖ τῶν γραφέων τοῖς γραφεῦσι ἡ δράσις τῆς δράσεως τῇ δράσει τῶν δράσεων ταῖς δράσεσι τό πρᾶγμα τοῦ πράγματος τῷ πράγματι τῶν πραγμάτων τοῖς πράγμασι ὁ πατήρ τοῦ πατρός τῷ πατρί τῶν πατέρων τοῖς πατρᾶσι ὁ ῥήτωρ τοῦ ῥήτορος τῷ ῥήτορι τῶν ῥητόρων τοῖς ῥήτορσι ὁ σωτήρ τοῦ σωτήρος τῷ σωτήρι τῶν σωτήρων τοῖς σωτῆρσι ἡ χελιδών τῆς χελιδόνος τῇ χελιδόνι τῶν χελιδόνων ταῖς χελιδόσι ὁ Ἕλλην τοῦ Ἕλληνος τῷ Ἕλληνι τῶν Ἑλλήνων τοῖς Ἕλλησι οἱ Τρῶες τοῦ Τρωός τῷ Τρωί τῶν Τρώων τοῖς Τρωσί 22

Επαναληπτικές ασκήσεις γραμματικής 5/ Να μεταφέρετε τα ρήματα στους τύπους που ζητούνται: βλάπτω παρέχω πράττω ἀκούω κομίζω α πληθ. οριστ. αορ. ε.φ. γ εν. υποτ. ενεστ. ε.φ. β εν. ευκτ. ενεστ. ε.φ. β πληθ. προστ. ενεστ. μ.φ. γ πληθ. οριστ. πρκ. μ.φ. 23

Απάντηση Επαναληπτικές ασκήσεις γραμματικής βλάπτω α πληθ. οριστ. αορ. ε.φ. ἐβλάψαμεν παρέχω γ εν. υποτ. ενεστ. ε.φ. ἔχῃ πράττω β εν. ευκτ. ενεστ. ε.φ. πράττοις ἀκούω β πληθ. προστ. ενεστ. μ.φ. ἀκούεσθε κομίζω γ πληθ. οριστ. πρκ. μ.φ. κεκόμισθε 24

Επαναληπτικές ασκήσεις συντακτικού 6/ Να βρείτε τα απαρέμφατα των παρακάτω φράσεων και να τα αναγνωρίσετε συντακτικά: α. Δοκεῖ μοι διαφέρειν ἀνήρ τῶν ἄλλων ζῴων. β. Ὁμολογεῖται τήν πόλιν ἡμῶν ἀρχαιοτάτην εἶναι. γ. Ὅμηρος ἔφη ποιμένα λαῶν εἶναι τόν ἀγαθόν στρατηγόν. δ. Συμβουλεύω ὑμῖν τον ἄνδρα τοῦτον ἐκποδών ποιεῖσθαι (= να απομακρύνετε). 25

Επαναληπτικές ασκήσεις συντακτικού Απάντηση α. Δοκεῖ μοι διαφέρειν ἀνήρ τῶν ἄλλων ζῴων. Ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο του ρ. δοκεῖ, ταυτοπροσωπία (ἀνήρ). β. Ὁμολογεῖται τήν πόλιν ἡμῶν ἀρχαιοτάτην εἶναι. Ειδικό απαρέμφατο, υποκείμενο του ρ. ὁμολογεῖται, Υ = τήν πόλιν. γ. Ὅμηρος ἔφη ποιμένα λαῶν εἶναι τόν ἀγαθόν στρατηγόν. Ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο του ρ. ἔφη, Υ = τόν στρατηγόν (ετεροπροσωπία). δ. Συμβουλεύω ὑμῖν τον ἄνδρα τοῦτον ἐκποδών ποιεῖσθαι. Τελικό απαρέμφατο, αντικείμενο του ρ. συμβουλεύω, Υ = ὑμᾶς. 26

Επαναληπτικές ασκήσεις συντακτικού 7/ Να εντοπίσετε τις μετοχές των παρακάτω φράσεων και να τις αναγνωρίσετε συντακτικά: α. Σωκράτης φανερός ἦν θεραπεύων τούς θεούς μάλιστα τῶν ἄλλων ἀνθρώπων. β. Οὐδενός ἀντιπάλου παρόντος ἐνόμισε καταπρᾶξαι ἄν (ότι θα μπορούσε να καταφέρει) τι τῇ πόλει ἀγαθόν. γ. Δίκαια λέγοντες πολλοί ἄδικα ποιοῦσιν. δ. Τῇ ἐπιούσῃ νυκτί ἔφθασαν παρελθόντες (πρόλαβαν να ξεπεράσουν) τήν τῶν Ἀθηναίων οἰκοδομίαν. ε. Ἀθηναῖοι ἀπέπλευσον εἰς Νάξον καί Κατάνην διαχειμάσοντες. 27

Επαναληπτικές ασκήσεις συντακτικού Απάντηση α. Σωκράτης φανερός ἦν θεραπεύων τούς θεούς μάλιστα τῶν ἄλλων ἀνθρώπων. Κατηγορηματική μετοχή από την περίφραση φανερός ἦν. β. Οὐδενός ἀντιπάλου παρόντος ἐνόμισε καταπρᾶξαι ἄν τι τῇ πόλει ἀγαθόν. Επιρρ. αιτιολογική μετοχή, γενική απόλυτη. γ. Δίκαια λέγοντες πολλοί ἄδικα ποιοῦσιν. Επιρρ. εναντιωματική μετοχή, συννημένη στο υποκ. του ρ. δ. Τῇ ἐπιούσῃ νυκτί ἔφθασαν παρελθόντες τήν τῶν Ἀθηναίων οἰκοδομίαν. Επιθετική μετοχή, επιθ. προσδιορισμός στο υποκ. της. Κατηγορηματική μετοχή από το ρ. ἔφθασαν. ε. Ἀθηναῖοι ἀπέπλευσον εἰς Νάξον καί Κατάνην διαχειμάσοντες. Επιρρ. τελική μετοχή, συνημμένη στο υποκ. του ρήματος. 28

Επαναληπτικές ασκήσεις συντακτικού 8/ Στις παρακάτω φράσεις να επισημάνετε και να χαρακτηρίσετε τους τρόπους σύνδεσης (υποτακτική/παρατακτική) όρων ή προτάσεων: α. Χρήμασιν οὐ μόνον δικαίως ἀλλά καί ἐλευθερίως ἐχρῆτο. β. Οἱ Ἀθηναῖοι ἐπυνθάνοντο ὅτι αἱ νῆες ἐν Κερκύρᾳ ἤδη εἰσί τῶν Πελοποννησίων. γ. Φημί δεῖν ἐκείνους μέν ἀπολέσθαι, ὅτι ἠσέβησαν, ἐμε δε σῴζεσθαι, ὅτι μηδέν ἡμάρτηκα. δ. Οὐδείς ἄν ὀνειδίσειε (δε θα κορόιδευε) τυφλῷ, ἀλλά μᾶλλον ἐλεήσαι. 29

Επαναληπτικές ασκήσεις συντακτικού Απάντηση α. Χρήμασιν οὐ μόνον δικαίως ἀλλά καί ἐλευθερίως ἐχρῆτο. Παρατακτική (αντιθετική). β. Οἱ Ἀθηναῖοι ἐπυνθάνοντο ὅτι αἱ νῆες ἐν Κερκύρᾳ ἤδη εἰσί τῶν Πελοποννησίων. Υποτακτική (δευτερεύουσα ονοματική πρόταση. γ. Φημί δεῖν ἐκείνους μέν ἀπολέσθαι, ὅτι ἠσέβησαν, ἐμε δε σῴζεσθαι, ὅτι μηδέν ἡμάρτηκα. Παρατακτική (αντιθετική). Υποτακτική (δευτερεύουσες επιρρηματικές αιτιολογικές προτάσεις). δ. Οὐδείς ἄν ὀνειδίσειε τυφλῷ, ἀλλά μᾶλλον ἐλεήσαι. Παρατακτική (αντιθετική). 30

Επαναληπτικές ασκήσεις συντακτικού 9/ Στις παρακάτω φράσεις να επισημάνετε και να χαρακτηρίσετε τους ομοιόπτωτους και ετερόπτωτους ονοματικούς προσδιορισμούς: α. Τούτῳ πολλοί τῶν νεωτέρων προσέχουσι τόν νοῦν (στρέφουν την προσοχή τους). β. Πᾶσιν ἀνθρώποις ὁ πᾶς χρόνος οὐχ ἱκανός λόγον ἴσον παρασκευάσαι τοῖς τούτων ἔργοις. γ. Τύραννος ἐναντίοις ἐλευθερίᾳ καί νόμῳ ἐστίν. δ. Οὗτος οὖν ὁ ταῦτα ποιήσας θανάτῳ τῷ ἀλγίστῳ ἀπώλετο, λιμῷ. 31

Επαναληπτικές ασκήσεις συντακτικού 9/ Στις παρακάτω φράσεις να επισημάνετε και να χαρακτηρίσετε τους ομοιόπτωτους και ετερόπτωτους ονοματικούς προσδιορισμούς: ε. Ἀρίστανδρος, ἀνήρ Τελμισσεύς, μάντις, θαρρεῖν ἐκέλευσε Ἀλέξανδρον. στ. Ἐξέτασιν καί δοκιμασίαν ποιεῖται τοῦ Φεραίων ἱππικοῦ. ζ. Πολλῶν χρημάτων κρείττων ὁ παρά τοῦ πλήθους ἔπαινος. η. Ἡδίστῃ τῇ γλώττῃ ἀπεκρίνατο. 32

Επαναληπτικές ασκήσεις συντακτικού Απάντηση α. Τούτῳ πολλοί τῶν νεωτέρων προσέχουσι τόν νοῦν. Γενική διαιρετική στο πολλοί. β. Πᾶσιν ἀνθρώποις ὁ πᾶς χρόνος οὐχ ἱκανός λόγον ἴσον παρασκευάσαι τοῖς τούτων ἔργοις. Κατηγ. προσδ. στο ἀνθρώποις. επιθ. προσδ. στο χρόνος. - επιθ. προσδ. στο λόγον. - επιθ. προσδ. στο ἔργοις. - δοτική αντικειμενική στο ἴσον. γ. Τύραννος ἐναντίοις ἐλευθερίᾳ καί νόμῳ ἐστίν. Δοτικές αντικειμενικές στο ἐναντίοις. δ. Οὗτος οὖν ὁ ταῦτα ποιήσας θανάτῳ τῷ ἀλγίστῳ ἀπώλετο, λιμῷ. Επιθ. μτχ. ως επιθ. προσδ. στο οὗτος. επιθ. προσδ. στο θανάτῳ. επεξήγηση στο θανάτῳ. 33

Επαναληπτικές ασκήσεις συντακτικού Απάντηση ε. Ἀρίστανδρος, ἀνήρ Τελμισσεύς, μάντις, θαρρεῖν ἐκέλευσε Ἀλέξανδρον. Παράθεση στο Ἀρίστανδρος. επιθ. προσδ. στο ἀνήρ. - Παράθεση στο Ἀρίστανδρος. στ. Ἐξέτασιν καί δοκιμασίαν ποιεῖται τοῦ Φεραίων ἱππικοῦ. Επιθ. προσδ. στο ἱππικοῦ. γεν. αντικειμενική στα ἐξέτασιν και δοκιμασίαν. ζ. Πολλῶν χρημάτων κρείττων ὁ παρά τοῦ πλήθους ἔπαινος. Επιθ. προσδ. στο χρημάτων. γεν. συγκριτική στο ὁ ἔπαινος. επιθ. προσδ. στο ὁ ἔπαινος. η. Ἡδίστῃ τῇ γλώττῃ ἀπεκρίνατο. κατηγ. προσδ. στο τῇ γλώττῃ. 34

Επαναληπτικές ασκήσεις συντακτικού 10/ Στις παρακάτω φράσεις να επισημάνετε και να χαρακτηρίσετε τους επιρρηματικούς προσδιορισμούς: α. Ἐκεῖνοι διά τούς ἐν Πειραιεῖ κινδύνους ὑπό πάντων ἀνθρώπων ζηλοῦνται. β. Ἐχώρουν ἐκ τῶν οἰκιῶν πρός αὐτούς. γ. Πολλοί Ἀθηναῖοι τῷ λιμῷ ἀπέθανον. δ. Ταχέως τόν ποταμόν διέβαινον. ε. Τοῦ αὐτοῦ θέρους οὐ πολλῷ ὕστερον ἀφίκοντο εἰς τήν χώραν. στ. Μόναι αἱ Ἀμαζόνες ὡπλισμέναι ἦσαν σιδήρῳ. ζ. Νομίζω πᾶσαν φύσιν μαθήσει καί μελέτῃ πρός ἀνδρείαν αὔξεσθαι. 35

Επαναληπτικές ασκήσεις συντακτικού Απάντηση α. Ἐκεῖνοι 1. διά τούς 2. ἐν Πειραιεῖ κινδύνους 3. ὑπό πάντων ἀνθρώπων ζηλοῦνται. 1. εμπρ. προσδ. αιτίας 2. εμπρ. προσδ. τόπου 3. εμπρ. προσδ. ποιητικού αιτίου. β. Ἐχώρουν 1. ἐκ τῶν οἰκιῶν 2. πρός αὐτούς. 1. εμπρ. προσδ. κίνησης από τόπο 2. εμπρ. προσδ. κατεύθυνσης προς πρόσωπο. γ. Πολλοί Ἀθηναῖοι τῷ λιμῷ ἀπέθανον. Δοτική της αιτίας. δ. Ταχέως τόν ποταμόν διέβαινον. 1. επιρρ. προσδ. τρόπου. 36

Επαναληπτικές ασκήσεις συντακτικού Απάντηση ε. 1. Τοῦ αὐτοῦ θέρους οὐ 2. πολλῷ 3. ὕστερον ἀφίκοντο 4. εἰς τήν χώραν. 1. Γενική του χρόνου 2. Δοτική του ποσού 3. επιρρ. προσδ. χρόνου 4. εμπρ. προσδ. τόπου. στ. Μόναι αἱ Ἀμαζόνες ὡπλισμέναι ἦσαν 1. σιδήρῳ. 1. Δοτική οργάνου. ζ. Νομίζω πᾶσαν φύσιν 1. μαθήσει καί μελέτῃ 1. πρός ἀνδρείαν αὔξεσθαι. 1. Δοτικές του μέσου 2. εμπρ. προσδ. σκοπού. 37

Πρόσθετες ασκήσεις 1/ Να αποδώσετε τη σημασία των παρακάτω φράσεων της ν.ε. που περιλαμβάνουν τύπους του ουσ. ἡ φρήν: είμαι έξω φρενών έχω σώας τας φρένας 2/ Να βρείτε σύνθετες λέξεις της ν.ε. που συνδέονται ετυμολογικά με το ρ. οἰκέω -ῶ. 38

Πρόσθετες ασκήσεις 1/ Να γίνει εγκλιτική αντικατάσταση σε όλους τους χρόνους των ρημάτων παύω, παύομαι στο γ εν. 39

Πρόσθετες ασκήσεις 2/ Να συμπληρώσετε τα κενά με τους ζητούμενους τύπους (για τις μετοχές θα βρείτε την πτώση και τον αριθμό με βάση το άρθρο): Πρότερον μέν, ὦ βουλή,. (α εν. οριστ. παρατ. ε.φ. ρ. νομίζω) ἐξεῖναι τῷ (μτχ. ενεστ. ρ. βούλομαι) μήτε. (αιτ. πληθ. ουσ. δίκη).. (απαρ. ενεστ. ε.φ. ρ. ἔχω) μήτε πράγματα νυνί δέ οὕτως ἀπροσδοκήτως πονηροῖς συκοφάνταις περιπέπτωκα, ὥστε δοκεῖ μοι δεῖν καί τούς μή. (μτχ. παρακ. ρ. γίγνομαι) ἤδη δεδιέναι περί τῶν μελλόντων. (απαρ. μελλ. ρ. εἰμί) διά γάρ τους. (τοιοῦτος) οἱ κίνδυνοι κοινοί γίγνονται και τοῖς μηδέν ἀδικοῦσι και τοῖς πολλά ἡμαρτήκοσιν. 40

Πρόσθετες ασκήσεις 3/ Στο παραπάνω κείμενο : Α. να αναγνωριστεί συντακτικά το απαρέμφατο ἐξεῖναι. Β. να κλιθεί και στους δύο αριθμούς η φράση πονηροῖς συκοφάνταις. Γ. να αναγνωριστεί γραμματικά ο τύπος ἡμαρτηκόσιν και να γραφτεί το α ενικό όλων των χρόνων στην οριστική. 41

Τέλος ενότητας Τις απορίες και τις ερωτήσεις σας στείλτε τις στο e-mail: kkoliaraki@arnos.co.gr Η καθηγήτρια κα Κολιαράκη θα ορίσει δωρεάν ζωντανή επικοινωνία για να σας απαντήσει (on line). Περιμένουμε τα σχόλια και τις παρατηρήσεις σας, τα θετικά μας ενθαρρύνουν και τα αρνητικά μας βελτιώνουν www.tutor.uni-learn.gr 42