ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

2013 ôüóéá Îëõåóè 2013 ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Ετήσια Έκθεση 2013

ISSN 1450 040 X Γενική εποπτεία: Εποπτεία: Επιμέλεια έκδοσης: Γλωσσική επιμέλεια: Αίγλη Παντελάκη Γενική Διευθύντρια Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Χρίστος Παρπούνας Συντονιστής ΥΑΠ Γιάννης Οικονομίδης Λειτουργός Eπικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων Γραφείο Υπουργού Ελένη Tρεμετουσιώτη-Λοΐζου Επιθεωρήτρια Φιλολογικών Μαθημάτων Στέλλα Κόντη-Θεοχάρους τ. Πρώτη Λειτουργός Εκπαίδευσης - Αγγλικά Συντονισμός έκδοσης: Επιμέλεια και ηλεκτρονική επεξεργασία εξωφύλλου: Σχεδιασμός και ηλεκτρονική σελίδωση: Μαρίνα Άστρα Ιωάννου Μαριάννα Χριστόφια-Παλάτου Λειτουργοί ΥΑΠ Έλενα Ηλιάδου Γραφίστας, Λειτουργός ΥΑΠ Θεόδωρος Κακουλλής Γραφίστας, Λειτουργός ΥΑΠ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2013 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 7 ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 12 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ Συνολικές δαπάνες Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού 2013 13 ΜΕΡΟΣ Α: ΠΑΙΔΕΙΑ 1. Δομή και Οργάνωση του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού 1.1 Διεύθυνση Δημοτικής Εκπαίδευσης 16 1.2 Διεύθυνση Μέσης Εκπαίδευσης 24 1.3 Μέση Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση 28 1.4 Ανώτερη και Ανώτατη Εκπαίδευση 35 1.5 Παιδαγωγικό Ινστιτούτο 39 1.6 Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών 39 1.7 Πολιτιστικές Υπηρεσίες 39 1.8 Τεχνικές Υπηρεσίες 40 2. Σχολεία κατά βαθμίδα 2.1 Δημοτική Εκπαίδευση 42 2.2 Μέση Γενική Εκπαίδευση 42 2.3 Μέση Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση 43 2.4 Ανώτερη και Ανώτατη Εκπαίδευση 43 3. Διδακτικό Προσωπικό 3.1 Δημοτική Εκπαίδευση 54 3.2 Μέση Εκπαίδευση 55 3.3 Μέση Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση 55 3.4 Ανώτερη και Ανώτατη Εκπαίδευση 56 4. Μαθητικός Πληθυσμός 4.1 Δημοτική Εκπαίδευση 57 4.2 Μέση Γενική Εκπαίδευση 57 4.3 Μέση Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση 58 4.4 Ανώτερη και Ανώτατη Εκπαίδευση 59 5. Δαπάνες 5.1 Δημοτική Εκπαίδευση 62 5.2 Μέση Γενική Εκπαίδευση 64 5.3 Μέση Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση 65 5.4 Ανώτερη και Ανώτατη Εκπαίδευση 66 6. Πρόγραμμα Ανάπτυξης Υλικοτεχνικής Υποδομής 6.1 Δημοτική Εκπαίδευση 68 6.2 Μέση Γενική Εκπαίδευση 68 6.3 Μέση Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση 69 7. Καινοτομίες - Μεταρρυθμίσεις Δομικές Αλλαγές 7.1 Δημοτική Εκπαίδευση 70 7.2 Μέση Γενική Εκπαίδευση 90 7.3 Μέση Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση 125 7.4 Ανώτερη και Ανώτατη Εκπαίδευση 127 7.5 Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου 139 8. Συμμετοχή σε Προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 8.1 Το δίκτυο Ευρυδίκη 141 8.2 Eκδόσεις 142 8.3 Κυπριακή Μονάδα Ευρυδίκη 142 8.4 Erasmus Mundus 143 8.5 Erasmus Mundus Active Participation (EMAP) 144

8.6 Asemundus 144 8.7 Ευρωπαϊκό κοινωνικό πρόγραμμα Tempus IV 145 8.8 Ευρωπαϊκό πρόγραμμα για τη νεολαία «Υοuth in action» 146 8.9 Στρατηγική «Ευρώπη 2020» 146 8.10 Εθνική στρατηγική για τη διά βίου μάθηση 2007-2013 147 8.11 Πρόγραμμα κινητικότητας Erasmus+ 148 9. Άλλες δραστηριότητες 9.1 Μέση Γενική Εκπαίδευση 150 9.2 Μέση Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση 164 9.3 Ανώτερη και Ανώτατη Εκπαίδευση 166 9.4 Γραφείο Πολιτικής Άμυνας, Ασφάλειας και Υγείας 180 10. Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών 10.1 Παιδαγωγικό Ινστιτούτο 182 11. Υπηρεσία Ανάπτυξης Προγραμμάτων 196 12. Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης (ΚΕΕΑ) 199 13. Άλλες Υπηρεσίες του ΥΠΠ 13.1 Γραφείο Ευρωπαϊκών και διεθνών νομοθεσιών 202 13.2 Κρατικά Ινστιτούτα Επιμόρφωσης 207 13.3 Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας 209 13.4 Υπηρεσία Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής 229 13.5 Τεχνικές Υπηρεσίες 245 13.6 Μονάδα Διοίκησης Επιμελητών 257 13.7 Αποθήκη Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού 258 13.8 Μόνιμη Κυπριακή Επιτροπή Τυποποίησης Γεωγραφικών Ονομάτων 258 13.9 Μονάδα Διαχείρισης Ευρωπαϊκών Ταμείων 260 13.10 Έργα Πληροφορικής του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού 267 13.11 Αναλυτικά Προγράμματα 273 ΜΕΡΟΣ Β: ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ 1. Πολιτιστικές Υπηρεσίες 1.1 Γράμματα 276 1.2 Μουσική 284 1.3 Εικαστικές Τέχνες 294 1.4 Λαϊκός Πολιτισμός/Πολιτιστική Κληρονομιά 298 1.5 Άλλες δραστηριότητες 298 1.6 Θέατρο 298 1.7 Διεθνές Φεστιβάλ «Κύπρια 2013» 299 1.8 Χορός 300 1.9 Κινηματογράφος 303 1.10 Περιφερειακή πολιτιστική ανάπτυξη 309 1.11 Συμβούλιο της Ευρώπης 310 1.12 Λειτουργία Μορφωτικών Κέντρων/Γραφείων στο εξωτερικό 311 1.13 Πολιτισμός - Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης 315 1.14 Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα 2017 315 1.15 Διμερείς και πολυμερείς σχέσεις 315 1.16 Μουσεία 317 2. Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών 2.1 Σκοποί και μέσα για την επίτευξή τους 322 2.2 Βιβλιοθήκη και αρχεία 322 2.3 Εκδόσεις 323 2.4 Φετινές δραστηριότητες 323 3. Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου 3.1 Νομικό καθεστώς 325 3.2 Σκηνική Δραστηριότητα 327 3.3 Θεατρική Ανάπτυξη 329

3.4 Θεατρική Υποδομή 331 3.5 Άλλες Επιχορηγήσεις και Δραστηριότητες 332 4. Κυπριακή Βιβλιοθήκη 334 ΜΕΡΟΣ Γ: ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ 1. Κυπριακός Οργανισμός Αθλητισμού Δομή 340 1.1 Τομέας αθλητισμού 341 1.2 Τομέας τεχνικών υπηρεσίων και ελέγχου ιδιωτικών σχολών Γυμναστικής 345 1.3 Κλάδος Οικονομικής Διαχείρισης 348 1.4 Κέντρο Αθλητικών Ερευνών Κύπρου 354 1.5 Πρωτόκολλα 354 1.6 Υπηρεσιακές Επισκέψεις στο Εξωτερικό 354 1.7 Ακαδημία Αθλητισμού 355 ΜΕΡΟΣ Δ: ΝΕΟΛΑΙΑ 1. Οργανισμός Νεολαίας Κύπρου 358 ANNUAL REPORT 2013 PART A: EDUCATION 1. Structure of the Ministry of Education and Culture 1.1 Administration of Primary Education 374 1.2 Secondary General Education 382 1.3 Secondary Technical and Vocational Education (STVE) 387 1.4 Higher and Tertiary Education 392 1.5 The Cyprus Pedagogical Institute 403 1.6 Technical Services Department 404 2. Innovations, Reforms and Structural changes in Education 2.1 Curricula 405 2.2 Primary Education 406 2.3 Department of Information and Communication Technologies (ICTs) 424 2.4 Secondary General Education 429 2.5 Secondary Technical and Vocational Education 438 2.6 The Pedagogical Institute of Cyprus 440 2.7 The Development of Higher Education 451 3. Participation in European Programmes 3.1 Εurydice Network 461 3.2 Higher and Tertiary Education 465 4. Other Activities 4.1 The Youth Parliament Programme 18th Session, 2012-2013 469 4.2 Unesco Associated Schools Project Network 469 4.3 Pancyprian School Competition of Contemporary Plays & Ancient Drama 470 5. Other Services 5.1 Office for European and International Affairs (GEDY) 471 5.2 State Institutes for Further Education 472 5.3 The Educational Psychology Service 473 5.4 The Counselling and Careers Education Service 474 5.5 School Clerks Administration Unit 475 5.6 The Store House 476 5.7 The Competent Cyprus Geographical names Authority for Standardisation 476 5.8 Office of Civil Defence, Health and Safety 478 5.9 European Management Funding Unit 479

PART B: CULTURE 1. Cultural Services 1.1 Letters 484 1.2 Music 489 1.3 Visual Arts 492 1.4 Folk Culture / Cultural Heritage 494 1.5 Theatre 494 1.6 International Festival «Kypria 2013» 494 1.7 Dance 495 1.8 Cinema 498 1.9 Cultural Development in rural areas 501 1.10 Council of Europe 501 1.11 Operation of Cultural Centres / Offices abroad 502 1.12 European Capital of Culture 2017 505 1.13 Bilateral and Multilateral Relations 505 1.14 Museums 507 2. Cyprus Research Centre 456 3. Cyprus Theatre Organisation 512 3.1 Activities of the Cyprus Theatre Organisation 514 3.2 Department of Theatre Development 517 4. The Cyprus Library 521 PART C: SPORTS 1. Cyprus Sports Organisation (CSO) 1.1 Sports Sector 524 1.2 Technical Services Sector & Private Gymnastics Schools Inspection 529 1.3 Financial Management Sector 531 1.4 Human Resources Sector 536 1.5 Service Visits abroad 537 1.6 Sports Academy 537 PART D: YOUTH BOARD Youth Board of Cyprus 540 ΠAPAPTHMATA A. Δημόσια και Κοινοτικά Νηπιαγωγεία κατά τη σχολική χρονιά 2012-2013 550 B. Δημοτικά Σχολεία κατά τη σχολική χρονιά 2012-2013 556 Γ. Ειδικά Σχολεία κατά τη σχολική χρονιά 2012-2013 563 Δ. Σχολεία Mέσης Γενικής Εκπαίδευσης - Γυμνάσια 2012-2013 564 E. Σχολεία Mέσης Γενικής Εκπαίδευσης - Λύκεια 2012-2013 566 Στ. Σχολεία Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης 2012-2013 568

Εισαγωγή Το 2013 υπήρξε αναμφίβολα μία χρονιά κατά την οποία το κλήθηκε να διαχειριστεί σε επίπεδο εκπαιδευτικής πολιτικής αλλά και στο επίπεδο της σχολικής καθημερινότητας τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης που έπληξε την Κύπρο, ως αποτέλεσμα λανθασμένων ενεργειών ή παραλείψεων, καταβάλλοντας, την ίδια ώρα, τη μέγιστη δυνατή προσπάθεια έτσι ώστε να υλοποιηθούν οι προτάσεις που περιλαμβάνονται στους εκπαιδευτικούς προγραμματισμούς της νέας κυβέρνησης. Το πέτυχε μέσα από σκληρές διαπραγματεύσεις με τους διεθνείς δανειστές μας, στο πλαίσιο των μνημονιακών υποχρεώσεων που η νέα κυβέρνηση αναγκάστηκε να ακολουθήσει, αφενός τη διαγραφή πρόνοιας μέσα από την οποία θα οδηγούνταν σε καθεστώς ανεργίας εκατοντάδες εκπαιδευτικοί και αφετέρου, όπως υπάρξει η ελάχιστη, κατά το δυνατό, μείωση στους προϋπολογισμούς του Υπουργείου για το 2014. Έτσι, επιβεβαιώθηκε η εμπιστοσύνη της νέας κυβέρνησης στο έργο που επιτελείται από τον εκπαιδευτικό μας κόσμο και συνάμα η προσήλωσή της στην υλοποίηση της εκπαιδευτικής της πολιτικής. Η εκπαιδευτική πολιτική της νέας κυβέρνησης εδράζεται σε πέντε βασικούς πυλώνες, τους οποίους θεωρούμε αλληλένδετους με τη σχολική επιτυχία: (α) την ανάπτυξη επιμόρφωση και ποιοτική αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού της Εκπαίδευσης, (β) τον εκσυγχρονισμό των διοικητικών δομών του εκπαιδευτικού συστήματος και των σχολικών μονάδων, (γ) την αναβάθμιση της περιεχομένου και της αποτελεσματικότητας της εκπαίδευσης, (δ) τη στήριξη και την ενίσχυση του κάθε εκπαιδευομένου με αναγνώριση της διαφορετικότητας και ανάπτυξη της ενεργού πολιτότητας και (ε) την ενίσχυση και την αναβάθμιση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Στην βάση των παραπάνω πυλώνων, το ΥΠΠ έδωσε ιδιαίτερη έμφαση σε ζητήματα που παραμένουν ανοικτά εδώ και πάρα πολλά χρόνια, όπως είναι για παράδειγμα ο Κατάλογος Διορισίμων και το Σχέδιο Αξιολόγησης. Για το πρώτο θέμα το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού επιδεικνύοντας την αναγκαία πολιτική βούληση προχώρησε σε ανοικτό 7

διάλογο με την κοινωνία και τους εκπαιδευτικούς εταίρους και κατέθεσε, στη βάση αυτού του διαλόγου τη δική του πρόταση. Η πρόταση αυτή αποτελεί αντικείμενο ενός διαλόγου που βρίσκεται σε εξέλιξη. Η συζήτηση και κατάληξη σε μια τελική πρόταση αναφορικά με το Σχέδιο Αξιολόγησης των Εκπαιδευτικών και του εκπαιδευτικού έργου αναμένεται εντός του 2014. Ένα επίσης σημαντικό ζήτημα που αφορά το ίδιο το περιεχόμενο της εκπαίδευσης και απασχόλησε άμεσα το είναι το ζήτημα των Αναλυτικών Προγραμμάτων (ΑΠ) και Ωρολογίων Προγραμμάτων. Αυτό το μεγάλο κεφάλαιο, στο οποίο δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στα πλαίσια της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, βρίσκεται στο επίκεντρο της αξιολόγησης της Επιστημονικής Επιτροπής των ακαδημαϊκών. Η νέα Κυβέρνηση προσέδωσε ιδιαίτερη σημασία στην αξιολόγηση της μέχρι σήμερα πορείας της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, με σκοπό τη διακρίβωση του οφέλους από τα διάφορα μέτρα και προγράμματα σε σχέση με τις δαπάνες που έχουν πραγματοποιηθεί στα προηγούμενα χρόνια, τον εντοπισμό προβλημάτων και αδυναμιών και τον επανασχεδιασμό μέτρων και προγραμμάτων, όπου αυτό κριθεί αναγκαίο, ώστε να προωθηθεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό η υλοποίηση του στόχου μας, που είναι η ποιοτική αναβάθμιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Για το σκοπό αυτό το Υπουργικό Συμβούλιο υιοθέτησε πρόταση του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού για τη σύσταση Επιστημονικής Επιτροπής για τον εκσυγχρονισμό του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Η Επιστημονική Επιτροπή αποτελείται από έξι διακεκριμένους πανεπιστημιακούς καθηγητές, τους Μ. Κουτσελίνη, Π. Πασιαρδή, Π. Παπαπολυβίου, Ν. Στυλιανόπουλο, Λ. Κυριακίδη και Μ. Ζεμπύλα. Ταυτόχρονα, ο Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού προχώρησε στην σύσταση της Διατμηματικής Επιτροπής για την αξιολόγηση των Αναλυτικών Προγραμμάτων (ΔΕΑΠ), στην οποία προεδρεύει ο ίδιος ο Υπουργός και η οποία αποφασίζει σε θέματα πολιτικής για την πορεία των Αναλυτικών Προγραμμάτων. Ακόμα, για τον καλύτερο συντονισμό των ομάδων εργασίας των ΑΠ συστάθηκε η Συντονιστική Επιτροπή Αναλυτικών Προγραμμάτων, υπό την προεδρία της Διευθύντριας του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, η οποία αποτελεί βασική ομάδα εργασίας που παρακολουθεί το έργο που επιτελείται και προχωρεί σε σχετικές εισηγήσεις στη ΔΕΑΠ. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη Διατμηματική Επιτροπή ΑΠ έχουν προσκληθεί και συμμετέχουν και οι εκπαιδευτικές οργανώσεις. Ταυτόχρονα, το είχε να διαχειριστεί και ευρύτερα θέματα, τα οποία προέκυψαν ως απότοκο της οικονομικής κρίσης που διέρχεται ο τόπος, όπως είναι για παράδειγμα το ζήτημα της κάλυψης βασικού προγεύματος εκείνων των μαθητών των οποίων οι οικογένειες αδυνατούν να τους το παρέχουν. Για αυτό το ιδιαίτερα ευαίσθητο ζήτημα, το ΥΠΠ απεύθυνε ανοικτή πρόσκληση συνεργασίας σε οργανωμένα σύνολα και οργανισμούς. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο ζήτημα αυτό υπήρξε συλλογική κινητοποίηση και αλληλεγγύη από την πλειοψηφία των φορέων και οργανωμένων συνόλων από την πρώτη στιγμή, γεγονός που έδωσε στο την ουσιαστική δύναμη να διαχειριστεί αυτό το ευαίσθητο ζήτημα με αποτελεσματικό και ουσιαστικό τρόπο. Το ΥΠΠ έχει περιληφθεί ανάμεσα στα τρία Υπουργεία στα οποία έχει δοθεί προτεραιότητα, στα πλαίσια των ευρύτερων σχεδιασμών της νέας Κυβέρνησης για τη Μεταρρύθμιση και τον Εκσυγχρονισμό της Δημόσιας Υπηρεσίας. Για το σκοπό αυτό οι εμπειρογνώμονες της Παγκόσμιας Τράπεζας, έχουν λάβει εντολές να μας παράσχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες, αφού πρώτα μελετήσουν την κυπριακή πραγματικότητα, τις ανάγκες του εκπαιδευτικού συστήματος και τα σχέδιά μας για τον εκσυγχρονισμό του, με έμφαση στη διοικητική δομή του Υπουργείου. Η διεξαγωγή της μελέτης αυτής εμπίπτει στις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει η Κυπριακή Δημοκρατία στο πλαίσιο του Μνημονίου Συναντίληψης που έχουμε αναγκαστεί να υπογράψουμε με τους διεθνείς δανειστές μας. Ση- 8

μειώνεται ότι ανάλογες μελέτες διεξάγονται την ίδια περίοδο και για άλλα Υπουργεία και Υπηρεσίες. Το από την αρχή της διαδικασίας αυτής διασφάλισε στους όρους εντολής των εμπειρογνωμόνων ότι οι τελικές προτάσεις δε θα έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα. Οι Διευθύνσεις και Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, καθώς και όλοι οι επηρεαζόμενοι εταίροι, είχαν επαφές με τους εμπειρογνώμονες και συμμετείχαν στην όλη διαδικασία, η οποία βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη. Στο Πρόγραμμα Διακυβέρνησης επιδιώκεται η ενίσχυση και η αναβάθμιση της Ανώτερης και Ανώτατης εκπαίδευσης. Εκτιμούμε ότι η ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση, τόσο η ιδιωτική όσο και η δημόσια, μπορεί και πρέπει να συμβάλουν στην ανάπτυξη της οικονομίας και στην έξοδο της χώρας μας από την οικονομική κρίση. Το έργο που έχει επιτελεστεί στον τομέα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, εντός του 2013 συνθέτουν, ανάμεσα σε άλλα, η αύξηση του αριθμού των προσφερόμενων θέσεων σε νεοεισερχόμενους προπτυχιακούς φοιτητές, η μείωση των διδάκτρων σε ιδιωτικά πανεπιστήμια της Κύπρου, η αναβάθμιση της ιδιωτικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και η ενδυνάμωση της παρουσίας μας στη διεθνή σκηνή. Σε αυτό το πλαίσιο άλλωστε μπορεί να ενταχθεί και η σύναψη διακρατικής συμφωνίας του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού με το Υπουργείο Πολιτισμού της Κίνας. Ιδιαίτερη, επίσης, έμφαση έχει δοθεί στη θέσπιση νέου νομικού πλαισίου για τη λειτουργία των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και την ίδρυση Φορέα Πιστοποίησης Ποιότητας. Για το θέμα αυτό το ΥΠΠ έχει επανακαταθέσει στη Βουλή των Αντιπροσώπων για ψήφιση, προσχέδιο νόμου που αφορά στην ίδρυση του Φορέα και ευελπιστούμε στη γρήγορη και θετική ανταπόκριση του Κοινοβουλίου. Ο Φορέας αυτός, αναμένεται να δημιουργήσει τις απαραίτητες προϋποθέσεις για τη διασφάλιση της ποιότητας της ιδιωτικής ανώτερης εκπαίδευσης στην Κύπρο και θα εξυπηρετήσει την εύρυθμη λειτουργία των ιδρυμάτων. Τέλος όσον αφορά τον τομέα της εκπαίδευσης θα πρέπει ακόμα να σημειωθεί ότι το έθεσε για τη σχολική χρονιά 2013-2014 τους ακόλουθους στόχους- 1ος στόχος: Γνωρίζω - Δεν Ξεχνώ - Διεκδικώ Ο πρώτος υπό έμφαση στόχος κάτω από το τρίπτυχο «Γνωρίζω, Δεν Ξεχνώ, Διεκδικώ» έρχεται να ενισχύσει και να αναβαθμίσει τον προηγούμενο στόχο, το «Γνωρίζω, Δεν Ξεχνώ και Αγωνίζομαι», ο οποίος, ομολογουμένως, είχε τεθεί σε αδράνεια τα τελευταία χρόνια. Ο υπό έμφαση στόχος για τη σχολική χρονιά 2013-2014 είναι ένας ευρύτερος στόχος υπό την έννοια ότι δεν αποτελεί στόχο που αναφέρεται μόνο στην κατεχόμενη γη μας αλλά και στην ελεύθερη πατρίδα μας την οποία θέλουμε οι μαθητές μας να γνωρίσουν και να αγαπήσουν. Το «Γνωρίζω», λοιπόν, αναφέρεται στο σύνολο της πατρίδας μας, στην ελεύθερη και την κατεχόμενη γη μας, στις φυσικές ομορφιές, τα θρησκευτικά και τα ιστορικά της μνημεία, στους θρύλους και τις παραδόσεις που καταφέραμε να συντηρήσουμε όλα αυτά τα χρόνια στις τοπικές μας κοινωνίες. Το «Δεν Ξεχνώ» εμφανώς και προτάσσει την αναγκαιότητα όπως τηρηθεί άσβεστη η μνήμη των κατεχομένων. Καθώς συμπληρώνονται 40 χρόνια κατοχής θα πρέπει πρώτα εμείς να στείλουμε το μήνυμα ότι ο πόθος της επιστροφής γίνεται ολοένα και πιο έντονος και ότι όσα χρόνια και να περάσουν θα πεισμώνουμε ακόμη περισσότερο για το δίκαιο του αγώνα μας. Για τούτο και «Διεκδικούμε». Διεκδικούμε αυτό που για την ανθρωπότητα θα έπρεπε να είναι αυτονόητο, την απελευθέρωση και την επανένωσή της πατρίδας μας, το δικαίωμα να ζούμε ελεύθεροι σε μια ελεύθερη πατρίδα, στην οποία γίνονται καθολικά αποδεκτά τα ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες. 9

2ος στόχος: Καλλιέργεια της ενεργού πολιτότητας με έμφαση στην κοινωνική αλληλεγγύη Ο δεύτερος υπό έμφαση στόχος της σχολικής μας χρονιάς επιδιώκει την ανάπτυξη του ενεργού πολίτη με έμφαση σε δράσεις κοινωνικής αλληλεγγύης. Είναι ένας στόχος που έχει προκύψει μέσα από την ίδια την πραγματικότητα που βιώνουμε στα σχολεία μας και την κυπριακή κοινωνία και μέσα από την ανάγκη που προβάλλει για στήριξη των συνανθρώπων μας. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια αναμένεται ότι η κάθε σχολική µονάδα καλλιεργεί µέσα από ποικίλες δραστηριότητες και µέσα από την αξιοποίηση των γνωστικών αντικειµένων του Αναλυτικού Προγράµµατος, όλα εκείνα τα στοιχεία που θα διαµορφώσουν ένα µαθητή αυριανό πολίτη συνειδητοποιηµένο, κοινωνικά ευαίσθητο, που θα σέβεται τη διαφορετικότητα σε όλες της τις µορφές, θα στέκεται κριτικά απέναντι στις διάφορες προκλήσεις των καιρών, θα αναπτύσσει εθελοντική δράση και κοινωνική αλληλεγγύη σε διάφορους χώρους και επίπεδα και θα καλλιεργήσει αξίες και θα υιοθετήσει στάσεις και συµπεριφορές που απαρτίζουν τη σύγχρονη δηµοκρατική πολιτότητα. Στις επόμενες σελίδες της Ετήσιας Έκθεσης παρατίθενται με λεπτομέρεια οι δράσεις και τα επιτεύγματα όλων των Διευθύνσεων και των Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού για το 2013,όπου μπορεί κάθε ενδιαφερόμενος να ενημερωθεί πλήρως για τη σημαντική δράση που αναπτύχθηκε μέσα σε αυτή τη χρονιά. Περιλαμβάνονται επίσης σχετικές πληροφορίες για την ετήσια δράση (2013) του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου, του Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού και του Οργανισμού Νεολαίας, που υπάγονται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού. 10

ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΡΧΕΙΟ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΜΟΝΙΜΗ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΤΙΤΛΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ/ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ ΚΥΠΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΣΩΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΘΕΑΤΡΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΚΥΠΡΟΥ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ ΑΛΛΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΕΣ ΑΠΟΘΗΚΗ Υ.Π.Π. ΓΡΑΦΕΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ ΕΡΓΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΕΥΡΙΔΙΚΗ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΑΓΩΝΑ ΕΟΚΑ 55-59 12

1300 1200 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 1250 1100 950 850 750 650 550 450 350 250 150 50 ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ - 2013 921,431 765,070 156,361 Τακτικές Δαπάνες Αναπτυξιακές Δαπάνες Συνολικές Δαπάνες εκατ. 13

Mέρος Α Παιδεία

1. ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 1.1 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Η Δημοτική Εκπαίδευση αποτελεί την πρώτη βαθμίδα της εκπαίδευσης η οποία θέτει τις βάσεις για την πνευματική, συναισθηματική και ψυχοσωματική ανάπτυξη των παιδιών. Γι αυτό, η Διεύθυνση Δημοτικής Εκπαίδευσης καταβάλλει, διαρκώς, κάθε προσπάθεια για συνεχή βελτίωση και αναβάθμιση της Δημοτικής Εκπαίδευσης. Παράλληλα, στοχεύει στον εκσυγχρονισμό των διδακτικών μεθόδων και προσεγγίσεων, στο σχεδιασμό και στην εφαρμογή σύγχρονων αναπτυξιακών προγραμμάτων, στη βελτίωση των προγραμμάτων ενισχυτικής διδασκαλίας και Ειδικής Εκπαίδευσης, στην επέκταση και ανέγερση νέων σχολικών μονάδων και γενικά, στη δημιουργία της υποδομής εκείνης που απαιτείται για ποιοτική βελτίωση της εκπαίδευσης. Η Δημοτική Εκπαίδευση επιδιώκει, με συστηματικό και υπεύθυνο προγραμματισμό και με συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων, τη συνεχή βελτίωση και ποιοτική αναβάθμιση της προσφερόμενης εκπαίδευσης. Κατά τη σχολική χρονιά 2012-2013, συνεχίστηκε η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και η παραγωγή νέου διδακτικού υλικού. Παράλληλα, συνεχίστηκε: η εφαρμογή διάφορων εκπαιδευτικών προγραμμάτων (Περιβαλλοντικά Προγράμματα, Αγωγή Υγείας, Μουσειακή Αγωγή, Εικαστική Αγωγή, Φυσική Αγωγή, «Οίκαδε», κ.ά.), με στόχο την ανάπτυξη της δημιουργικότητας των μαθητών μέσα και έξω από την τάξη και την επίτευξη της χαράς της μάθησης η προσφορά ενισχυμένων και διαφοροποιημένων προγραμμάτων εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας στα παιδιά των παλιννοστούντων και των αλλοδαπών, ώστε να μπορέσουν να ενταχθούν ομαλά στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα 16

η εφαρμογή του θεσμού του Ενιαίου Ολοήμερου Σχολείου σε 14 Δημοτικά Σχολεία, ενώ o θεσμός του Προαιρετικού Ολοήμερου Σχολείου εφαρμόστηκε σε 113 Δημοτικά και Ειδικά Σχολεία και σε 47 Δημόσια Νηπιαγωγεία. Οι διάφοροι τομείς που υπάγονται στην αρμοδιότητα της Διεύθυνσης Δημοτικής Εκπαίδευσης περιλαμβάνουν: τα Επαρχιακά Γραφεία Παιδείας, τα οποία είναι υπεύθυνα για την ομαλή λειτουργία των Δημόσιων, Ιδιωτικών και Κοινοτικών Νηπιαγωγείων (Προδημοτική Εκπαίδευση), των Δημόσιων και Ιδιωτικών Δημοτικών Σχολείων (Δημοτική Εκπαίδευση) των Ειδικών Σχολείων αλλά και για την παροχή εξατομικευμένης βοήθειας σε παιδιά με ειδικές ανάγκες που είναι ενταγμένα σε δημοτικά σχολεία, νηπιαγωγεία ή ειδικές μονάδες (Ειδική Εκπαίδευση) την Κυπριακή Εκπαιδευτική Αποστολή (Παροικιακά Σχολεία στη Μεγάλη Βρετανία) την Εκπαίδευση των Ελλήνων της Διασποράς τις Εκπαιδευτικές και Θερινές Κατασκηνώσεις τα Επιμορφωτικά Κέντρα. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΘΕΡΙΝΕΣ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΕΙΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΠΡΟΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 1.1.1 ΠΡΟΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Η Προδημοτική Εκπαίδευση επιτελεί έργο αποφασιστικής σημασίας για την ποιοτική αναβάθμιση της Δημοτικής Εκπαίδευσης. Η αντίληψη αυτή είναι σύμφωνη με την ευρωπαϊκή εκπαιδευτική πραγματικότητα και τα πορίσματα επιστημονικών εκπαιδευτικών ερευνών. Η Κύπρος, ως μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης και ως πλήρες κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υιοθετεί προγράμματα που εναρμονίζονται με τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά. Η Προδημοτική Εκπαίδευση παρέχει τη δυνατότητα για μεθοδευμένη ενισχυτική παρέμβαση στους τομείς της φυσικής, κοινωνικής, συναισθηματικής και γνωστικής ανάπτυξης, όπως καταδεικνύουν πολυάριθμα ερευνητικά αποτελέσματα σε παγκόσμια κλίμακα. Ο σεβασμός των ατομικών διαφορών, οι εξατομικευμένες παιδοκεντρικές προσεγγίσεις, οι εξελικτικές μαθησιακές διαδικασίες και η συνεχής παρακολούθηση του ατομικού ρυθμού ανάπτυξης των παιδιών, συμβάλλουν στην απόκτηση και τη μονιμοποίηση δεξιοτήτων ζωής και θετικών γνωρισμάτων προσωπικότητας, στην υιοθέτηση και την έκφραση 17

κοινωνικά αποδεκτής συμπεριφοράς και στη λειτουργία του ατόμου, με γνώμονα γενικά αποδεκτές στάσεις, αξίες και αρχές. Είναι παραδεκτό ότι η Προδημοτική Εκπαίδευση συμβάλλει ουσιαστικά στην προετοιμασία του παιδιού για το Δημοτικό Σχολείο και μειώνει τις πιθανότητες σχολικής αποτυχίας. Για όλα αυτά, το (Υ.Π.Π.) τα τελευταία χρόνια προχώρησε στην εισαγωγή καινοτομιών, με στόχο την ποσοτική και ποιοτική ανάπτυξη της Προδημοτικής Εκπαίδευσης. Το επισφράγισμα όλων αυτών των προσπαθειών ήταν η εισαγωγή της υποχρεωτικής Προδημοτικής Εκπαίδευσης για τα παιδιά ηλικίας 48/12-5 8/12 χρόνων, από τον Σεπτέμβριο του 2004. Η Προδημοτική Εκπαίδευση είναι αρμόδια για την εκπαίδευση παιδιών ηλικίας τριών χρόνων μέχρι 5 8/12 χρόνων, που φοιτούν σε δημόσια, κοινοτικά και ιδιωτικά νηπιαγωγεία. Η Προδημοτική Εκπαίδευση είναι υπεύθυνη για τη συμπλήρωση του έργου της οικογένειας, την υποστήριξη, με κάθε τρόπο, της πληρέστερης δυνατής ανάπτυξης του παιδιού, την ικανοποίηση των βασικών αναγκών της προσωπικότητάς του και την έκθεσή του σε υποστηρικτικές και εποικοδομητικές εμπειρίες, με σκοπό να συνειδητοποιήσει τις ικανότητες και δυνατότητές του και να αναπτύξει θετική αυτοϊδέα. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του νηπιαγωγείου αποσκοπεί σε έναν τρόπο ζωής που να διατηρεί, όσο το δυνατό, περισσότερα στοιχεία από τον φυσικό τρόπο ζωής της οικογένειας, με έμφαση στην ελεύθερη και δημιουργική δραστηριοποίηση του παιδιού, μέσα από εξατομικευμένες παιδοκεντρικές προσεγγίσεις, σε ένα περιβάλλον που ενισχύει τη συνεργατική μάθηση, τον πειραματισμό και την ομαδική εργασία. Έμφαση δίνεται στην απόδοση προσωπικής σημασίας στο κάθε παιδί ξεχωριστά, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες, τα χαρίσματα και τις ανάγκες του, στην αγάπη, στην υποστήριξη, στην εμπιστοσύνη, στην αποδοχή, στην ασφάλεια και στον σεβασμό της ατομικής διαφορετικότητας, ιδιαιτερότητας και ετερότητας. 1.1.2 ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Η Δημοτική Εκπαίδευση είναι υπεύθυνη για την εκπαίδευση παιδιών ηλικίας 5 8/12 μέχρι 11 8/12 χρόνων, που φοιτούν στα δημόσια και ιδιωτικά δημοτικά σχολεία. Ακρογωνιαίος λίθος των επιδιώξεων της Δημοτικής Εκπαίδευσης ήταν και είναι η ισόρροπη ανάπτυξη της προσωπικότητας των παιδιών. Δεν είναι, επομένως, τυχαίο το γεγονός ότι τα Αναλυτικά Προγράμματα βασίζονται σε τρεις κοινούς πυλώνες οι οποίοι συλλειτουργούν για την υλοποίηση των επιδιώξεων αυτών. Συγκεκριμένα, ο πρώτος άξονας αφορά στο συνεκτικό και επαρκές σώμα γνώσεων και δεξιοτήτων που τα παιδιά αναμένεται να κατακτήσουν για κάθε γνωστικό αντικείμενο. Ο δεύτερος πυλώνας εστιάζει στις αξίες, στάσεις και συμπεριφορές που τα παιδιά θα πρέπει να αναπτύξουν ως σύγχρονοι, δημοκρατικοί πολίτες, ενώ ο τρίτος πυλώνας σχετίζεται με την καλλιέργεια ιδιοτήτων, ικανοτήτων και κομβικών δεξιοτήτων που απαιτούνται από και για την κοινωνία του 21ου αιώνα, έτσι ώστε τα παιδιά να καταστούν ικανά να αναλαμβάνουν ευθύνες και να δρουν ενεργά στο σύγχρονο κοινωνικοπολιτισμικό γίγνεσθαι. Αναλυτικότερα, κύριος σκοπός της Δημοτικής Εκπαίδευσης είναι να οργανώνει, να εξασφαλίζει και να προσφέρει σε όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα από ηλικία, φύλο, οικογενειακό και κοινωνικό υπόβαθρο και πνευματικές δυνατότητες, τέτοιες ευκαιρίες μάθησης, με τρόπο που: να αναπτύσσονται ισόρροπα στο γνωστικό, συναισθηματικό και ψυχοκινητικό τομέα, αξιοποιώντας, στον μέγιστο δυνατό βαθμό, τα μέσα που προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία να αντιμετωπίζουν με επιτυχία τα ποικίλα προβλήματα που είναι δυνατό να συναντήσουν και τις τυχόν δυσκολίες προσαρμογής στο σχολικό και ευρύτερο περιβάλλον και 18

να προετοιμαστούν με στόχο την ενεργή και δημιουργική συμμετοχή τους στην κοινωνική, πολιτική, πολιτιστική και οικονομική ζωή να αποκτούν θετικές στάσεις έναντι στη μάθηση να αναπτύσσουν κοινωνική συναντίληψη, αγωνιστικότητα, προσήλωση στις ανθρωπιστικές αξίες και σεβασμό της πολιτιστικής κληρονομιάς και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων να εκτιμούν το ωραίο και να αναπτύσσουν διάθεση για δημιουργικότητα και αγάπη για τη ζωή και τη φύση, ώστε να ευαισθητοποιούνται αποτελεσματικά σε θέματα διατήρησης και βελτίωσης του περιβάλλοντος. 1.1.3 ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ ΣΧΟΛΕΙΑ Στις κατεχόμενες περιοχές, παρά τα εμπόδια και τη λογοκρισία που επέβαλαν οι κατοχικές αρχές, λειτούργησαν αρχικά τρία δημοτικά σχολεία: ένα στο Ριζοκάρπασο, ένα στην Αγία Τριάδα και ένα στον Κορμακίτη. Κατά τη σχολική χρονιά 1996-1997, το Δημοτικό Σχολείο Αγίας Τριάδας έκλεισε, παρά τις έντονες προσπάθειες της Κυπριακής Κυβέρνησης, εξαιτίας της άρνησης του κατοχικού καθεστώτος να επιτρέψει στη δασκάλα κυρία Ελένη Φωκά να επιστρέψει στο χωριό της. Κατά τη σχολική χρονιά 1999-2000 το Δημοτικό Σχολείο Κορμακίτη, που λειτουργούσε μέχρι την προηγούμενη σχολική χρονιά με ένα μαθητή, έκλεισε λόγω αποφοίτησης του μοναδικού αυτού μαθητή. Κατά τη σχολική χρονιά 2004-2005, έπειτα από συνεχείς, επίμονες και επίπονες προσπάθειες της Κυπριακής Κυβέρνησης, επαναλειτούργησε για πρώτη φορά, μετά την τουρκική εισβολή, το Γυμνάσιο Ριζοκαρπάσου. Προς το τέλος της ίδιας σχολικής χρονιάς και συγκεκριμένα στις 11 Απριλίου 2005, έγινε κατορθωτή η λειτουργία και του Νηπιαγωγείου Ριζοκαρπάσου. Το 2013 στις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου διαβιούσαν 330 Ελληνοκύπριοι και 110 Μαρωνίτες. Στο Δημοτικό Σχολείο Ριζοκαρπάσου, το μοναδικό ελληνικό σχολείο που λειτουργεί στα κατεχόμενα καθόλη τη διάρκεια της τουρκικής κατοχής, φοίτησαν κατά τη σχολική χρονιά 2012-2013 δεκαεφτά συνολικά μαθητές και δίδαξαν τέσσερις δάσκαλοι. Στο Νηπιαγωγείο Ριζοκαρπάσου, κατά τη σχολική χρονιά 2012-2013, φοίτησαν πέντε παιδιά και δίδαξε μια νηπιαγωγός. Προβλήματα, όπως λογοκρισία των βιβλίων, άρνηση αποδοχής κάποιων εκπαιδευτικών και προσπάθεια περιορισμού ή ελέγχου της δράσης των σχολείων από τις κατοχικές αρχές υπήρξαν και κατά τη σχολική χρονιά 2012-2013. Παρά τα προβλήματα αυτά, η εκπαίδευση που δόθηκε σε όλους τους μαθητές, προδημοτικής, δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης, κρίνεται ικανοποιητική. Το Υ.Π.Π. φρόντισε να αποσταλούν στα σχολεία όλα τα απαραίτητα βιβλία, υλικά και διδακτικά μέσα και η Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ανταποκρίθηκε άμεσα στις ανάγκες των τριών σχολείων για διδακτικό προσωπικό. 1.1.4 ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Η ειδική αγωγή και εκπαίδευση παρέχεται στα δημόσια σχολεία σε παιδιά με ειδικές ανάγκες, από την ηλικία των τριών χρόνων μέχρι την ολοκλήρωση του κύκλου σπουδών τους. Το Υ.Π.Π., από τον Σεπτέμβριο του 2001, εφαρμόζει τον Περί Αγωγής και Εκπαίδευσης Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Νόμο του 1999 [113(Ι)/1999] καθώς, επίσης, τους Περί Μηχανισμού Έγκαιρου Εντοπισμού Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Κανονισμούς του 2001 [185(Ι)/2001] και τους Περί Αγωγής και Εκπαίδευσης Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Κανονισμούς του 2001 [186(Ι)/2001], οι οποίοι διέπουν την εφαρμογή του Νόμου. Μέσα στα πλαίσια του πιο πάνω Νόμου, παρέχεται η αναγκαία βοήθεια και στήριξη σε παιδιά με ειδικές ανάγκες όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης (Προδημοτικής, Δημοτικής, 19