ICAP A.E. ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ Διερεύνηση της Επιχειρηματικής Δραστηριότητας και της Καινοτομίας στην Περιφέρεια Κρήτης Προϋποθέσεις Ανάπτυξης - Προτάσεις Κατάστημα Κρήτης Λεωφ. Δημοκρατίας 77, 713 06 Ηράκλειο Τηλ.: (2810) 324200, Fax: (2810) 230102 email:iraklio@icap.gr Ηράκλειο, Νοέμβριος 2007 0
Διάρθρωση της μελέτης αποτύπωση γενικών στοιχείων για την Κρήτη (δημογραφικά, υποδομές, οικονομική δραστηριότητα) παρουσίαση οικονομικών στοιχείων επιχειρήσεων με ιδιαίτερη ανάλυση στη μεταποίηση αποτύπωση των υποδομών έρευνας & τεχνολογικής ανάπτυξης αξιολόγηση της δυναμικής και της βαρύτητας των κλάδων με τη χρήση τεχνικών όπως η ανάλυση εισροών εκροών και η ανάλυση δυναμικών κλάδων έρευνα σε 319 μικρομεσαίες επιχειρήσεις για τη λειτουργία τους και την καινοτομία καθώς και σε τοπικούς φορείς για τις προτεραιότητες της αναπτυξιακής πολιτικής 1
Περιεχόμενα Συμπεράσματα Γενικά Στοιχεία Περιφέρειας Ανάλυση Κλάδων Περιφέρειας Δειγματοληπτική Έρευνα σε Επιχειρήσεις και Φορείς Προτάσεις 2
1. Συμπεράσματα SWOT Ανάλυση για την Περιφέρεια Κρήτης Δυνατά σημεία Σημαντικός παραθεριστικός προορισμός Πλούσια αγροτική παραγωγή Υποδομές Έρευνας και Ανάπτυξης Χαμηλότερο επίπεδο ανεργίας σε σχέση με τη χώρα Ποικιλία και εναλλαγή του φυσικού περιβάλλοντος Πολιτιστική παράδοση Δημογραφική ανανέωση Έντονη επιχειρηματική δραστηριότητα (Ιδρύονται πολλές νέες επιχειρήσεις) Ευκαιρίες Περαιτέρω ανάπτυξη νέων μορφών τουρισμού (εναλλακτικός, χειμερινός επιμήκυνση τουριστικής περιόδου) Ανάπτυξη εξωστρέφειας διεθνών συνεργασιών Δυνατότητα ανάδειξης της περιφέρειας ως διεθνές διαμετακομιστικό κέντρο Αξιοποίηση από τις επιχειρήσεις των καινοτομιών που αναπτύσσονται στα ερευνητικά κέντρα της Κρήτης Ολοκλήρωση έργων υποδομής Αξιοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων Ελλείψεις στις υποδομές Αδυναμίες Υψηλό κόστος εμπορευματικών μεταφορών Ενδοπεριφερειακές ανισότητες Ενεργειακό πρόβλημα Έλλειψη χωροθέτησης βιομηχανικών και επιχειρηματικών περιοχών Έλλειψη Πανεπιστημιακού Τμήματος Τουριστικής Εκπαίδευσης Μικρότερο ποσοστό πληθυσμού με μέση και ανώτερη εκπαίδευση Χαμηλότεροι δείκτες κερδοφορίας και αποδοτικότητας των επιχειρήσεων Απειλές Ανάδειξη νέων τουριστικών προορισμών σε ανταγωνίστριες χώρες Το νέο ανταγωνιστικό περιβάλλον των αγροτικών προϊόντων και η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) Μη ισορροπημένη ανάπτυξη μεταξύ κλάδων μεγάλη εξάρτηση από την πορεία του τουρισμού Περιβαλλοντική επιβάρυνση 3
1. Συμπεράσματα Αξιολόγηση κύριων κλάδων και τομέων της Κρήτης Ο τουρισμός είναι η ατμομηχανή της Κρητικής οικονομίας αλλά παράλληλα παρουσιάζει σημάδια υπερβάλλουσας προσφοράς Υπηρεσίες συνδεόμενες με τον τουρισμό (ενοικίαση αυτοκινήτων, ταξιδιωτικά πρακτορεία, ψυχαγωγία) είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένες και παρουσιάζουν δυναμική Ο αγροτικός τομέας είναι σημαντικός για την Περιφέρεια αλλά φθίνει ως οικονομική δραστηριότητα Η μεταποίηση είναι μικρής βαρύτητας για την Κρητική οικονομία και εντάσσεται σε κλάδους χαμηλής τεχνολογίας αλλά παρουσιάζει κάποια δυναμική Οι υπόλοιπες υπηρεσίες έχουν χαμηλότερη βαρύτητα από τη χώρα και παρουσιάζουν περιθώρια ανάπτυξης 4
1. Συμπεράσματα Δυνατότητες της Κρήτης στην καινοτομία και τεχνολογία Η Κρήτη είναι σημαντικό κέντρο έρευνας και ανάπτυξης με υψηλό μερίδιο δαπάνης ως προς το ΑΕΠ και με μεγαλύτερη βαρύτητα στην απασχόληση σε σχέση με τις άλλες περιφέρειες της χώρας Η διείσδυση της χρήσης του διαδικτύου στις επιχειρήσεις (ιστοσελίδες, διασύνδεση υψηλών ταχυτήτων) είναι πλέον σε ικανοποιητικά επίπεδα Οι καινοτομίες είναι περιορισμένης κλίμακας και αφορούν περισσότερο σε ενδοεπιχειρησιακές βελτιώσεις και όχι στο ανταγωνιστικό τους περιβάλλον Οι επιχειρήσεις έχουν άγνοια για τις τεχνολογίες που αναπτύσσονται από ερευνητικά κέντρα της Κρήτης 5
Περιεχόμενα Συμπεράσματα Γενικά Στοιχεία Περιφέρειας Ανάλυση Κλάδων Περιφέρειας Δειγματοληπτική Έρευνα σε Επιχειρήσεις και Φορείς Προτάσεις 6
2. Γενικά Στοιχεία Περιφέρειας Ρυθμός Ανάπτυξης ανά Νομό Σύγκριση με την υπόλοιπη Ελλάδα 110% 100% 90% Κατα κεφαλήν Ακαθάριστο Προϊόν ως % της χώρας (2004) 100% 94,89% 97,63% 91,40% 95,20% 91,09% Μέσος ετήσιος ρυθµός ανάπτυξης (2001-2004) 6,00% 5,42% 4,69% 4,78% 4,40% 3,82% 4,03% 4,00% 2,00% 80% Ελλάδα Κρήτη Ηράκλειο Λασίθι Ρέθυµνο Χανιά 0,00% Ελλάδα Κρήτη Ηράκλειο Λασίθι Ρέθυµνο Χανιά Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ΕΣΥΕ Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ΕΣΥΕ 7
2. Γενικά Στοιχεία Περιφέρειας Μερίδια κλάδων στην οικονομία της Κρήτης Μερίδιο Κλάδων στην Ακαθάριστη Προστιθέµενη Αξία (2004) Ξ: 5,10% Ν: 5,98% Μ: 5,43% Λ: 7,59% Α: 8,75% Β: 0,11% Γ: 0,10% : 2,55% Ε: 2,03% ΣΤ: 9,99% Κ: 13,15% Ζ: 9,92% Α: Γεωργία, κτηνοτροφία, δάση Β: Αλιεία 10,00% 5,00% 0,00% -5,00% -10,00% Ι: 2,76% Θ: 6,30% Η: 19,88% ιαφορά µεριδίου κλάδων στην Κρήτη από την Ελλάδα σε σχέση µε την: Ακαθάριστη Προστιθέµενη Αξία (2004) Ακαθάριστες Επενδύσεις Παγίων (2004) Οικονοµικά Ενεργός Πληθυσµός (2001) Α Β Γ Ε ΣΤ Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Γ: Ορυχεία Δ: Μεταποίηση Ε: Ενέργεια και ύδρευση ΣΤ: Κατασκευές Ζ: Χονδρικό και λιανικό εμπόριο Η: Ξενοδοχεία και εστιατόρια Θ: Μεταφορές, αποθήκευση, επικοινωνίες Ι: Χρηματοπιστωτική διαμεσολάβηση Κ: Διαχείριση ακίνητης περιουσίας και επιχ/τικές δραστηριότητες Λ: Δημόσια διοίκηση Μ: Εκπαίδευση Ν: Υγεία και κοινωνική μέριμνα Ξ: Άλλες κοινωνικές και προσωπικές δραστηριότητες Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ΕΣΥΕ 8
2. Γενικά Στοιχεία Περιφέρειας Κέντρα έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης στην Κρήτη Πηγή: ΓΓΕΤ 9
Περιεχόμενα Συμπεράσματα Γενικά Στοιχεία Περιφέρειας Ανάλυση Κλάδων Περιφέρειας Δειγματοληπτική Έρευνα σε Επιχειρήσεις και Φορείς Προτάσεις 10
3. Ανάλυση Κλάδων Περιφέρειας Αναπτυσσόμενοι και Φθίνοντες Κλάδοι 14.000 Απόλυτη µεταβολή οικονοµικά ενεργού πληθυσµού ανά κλάδο (1991-2001) 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0-2.000-4.000-6.000 11 Ξενοδοχεία και εστιατόρια Λιανικό εµπόριο Άλλες επιχειρηµατικές δραστηριότητες Εκπαίδευση Υγεία και κοινωνική µέριµνα Κατασκευές Ταξιδιωτικά πρακτορεία Οικιακό προσωπικό ηµόσια διοίκηση Χονδρικό εµπόριο Βιοµηχανία τροφίµων και ποτών Άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών Χρηµατοπιστωτικοί οργανισµοί Ψυχαγωγικές, πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες Εµπόριο και συντήρηση αυτοκινήτων Κατεργασία ειδών δέρµατος Κατασκευή λοιπού εξοπλισµού µεταφορών Κλωστοϋφαντουργία Κατασκευή ειδών ενδύσεως Γεωργία, κτηνοτροφία, θήρα Σημείωση: Στο διάγραμμα παρουσιάζονται οι κλάδοι με αύξηση του οικονομικά ενεργού πληθυσμού πάνω από 500 άτομα και μείωση πάνω από 100 άτομα Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ΕΣΥΕ
3. Ανάλυση Κλάδων Περιφέρειας Ανάλυση εισροών εκροών Πολλαπλασιαστικά οφέλη Συντελεστές Αλληλεξάρτησης Κλάδων 4,5 4,2 4,01 3,9 3,6 3,3 3,66 3,63 3,6 3,58 3,58 3,5 3 Α: Τρόφιµαποτά-καπνός Ο: Ιδιωτικά νοικοκυριά µε προσωπικό Α: Γεωργία, κτηνοτροφία, δάση Κ: ιαχείριση ακίνητης περιουσίας και επιχ/τικές δραστηριότητες Μ: Εκπαίδευση Ξ: Άλλες κοινωνικές και προσωπικές δραστηριότητες Η: Ξενοδοχεία και εστιατόρια Σημείωση: Στο διάγραμμα παρουσιάζονται οι κλάδοι με συντελεστή αλληλεξάρτησης πάνω από 3,5 Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ΕΣΥΕ 12
3. Ανάλυση Κλάδων Ανάλυση δυναμικών κλάδων Συντελεστής εγκατάστασης 3,5 3,13 3,0 Κλάδοι µε συντελεστή εγκατάστασης µεγαλύτερο της µονάδας 2,5 2,0 1,95 1,90 1,65 1,5 1,22 1,17 1,0 0,5 0,0 1,03 13 K71:Ενοικίαση µηχανηµάτων και εξοπλισµού χωρίς χειριστή H55:Ξενοδοχεία και εστιατόρια Κ73: Έρευνα και ανάπτυξη Α01:Γεωργία, κτηνοτροφία, θήρα και συναφείς δραστηριότητες Ξ91: ραστηριότητες οργανώσεων Θ63: Βοηθητικές προς τις µεταφορές δραστηριότητες και ταξιδιωτικά πρακτορεία ΣΤ45: Κατασκευές Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ΕΣΥΕ
3. Ανάλυση Κλάδων Ανάλυση Δυναμικών Κλάδων - Δείκτες εθνικών προοπτικών και περιφερειακής ανταγωνιστικότητας Α Ε Λ Θ είκτης περιφερειακής ανταγωνιστικότητας Ζ Ξ Ν Μ Σημείωση: Το μέγεθος της κουκίδας δείχνει τον οικονομικά ενεργό πληθυσμό του κλάδου Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ΕΣΥΕ Ι είκτης εθνικών προοπτικών Η Κ Γ ΣΤ Β Α: Γεωργία, κτηνοτροφία, δάση Β: Αλιεία Γ: Ορυχεία : Μεταποίηση Ε: Ενέργεια και ύδρευση ΣΤ: Κατασκευές Ζ: Χονδρικ ό και λιανικ ό εµπόριο Θ: Μεταφορές, αποθήκευση, επικ οινωνίες Η: Ξενοδοχεία και εστιατόρια Ι: Χρηµατοπιστωτική διαµεσολάβηση Κ: ιαχείριση ακίνητης περιουσίας και επιχ/τικές δραστηριότητες Λ: ηµόσια διοίκηση Μ: Εκπαίδευση Ν: Υγεία και κοινωνική µέριµνα Ξ: Άλλες κοινωνικές και προσωπικές δραστηριότητες 14
3. Ανάλυση Κλάδων Στοιχεία για τον τουρισμό 130 120 Κλίνες σε ξενοδοχεία Ξενοδοχεία ιανυκτερεύσεις 110 100 90 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Έτος βάσης: 2000 Πηγή: Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδας, ΕΟΤ 15
Περιεχόμενα Συμπεράσματα Γενικά Στοιχεία Περιφέρειας Ανάλυση Κλάδων Περιφέρειας Δειγματοληπτική Έρευνα σε Επιχειρήσεις και Φορείς Προτάσεις 16
4. Δειγματοληπτική Έρευνα σε Επιχειρήσεις και Φορείς Αποτελέσματα έρευνας Προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις Κυριότερα προβλήµατα 16% 12% 8% Σημείωση: Στο διάγραμμα παρουσιάζονται τα προβλήματα που αναφέρθηκαν από τουλάχιστον 3% των επιχειρήσεων Πηγή: ICAP 4% 0% 17 Έντονος / αθέµιτος ανταγωνισµός Ανεπαρκής κρατικός έλεγχος Έλλειψη επιδοτήσεων και κινήτρων Οικονοµική ύφεση Έλλειψη ρευστότητας Έλλειψη εξειδικευµένου ανθρώπινου δυναµικού Κορεσµός κλάδου - µικρά περιθώρια ανάπτυξης Έλλειψη οργάνωσης του κλάδου Υψηλό κόστος µεταφοράς Ανάγκη βελτίωσης υποδοµών Αποµακρυσµένη περιοχή - προβλήµατα µεταφορών υσλειτουργία δηµόσιων υπηρεσιών Έλλειψη ποιοτικού τουρισµού Υψηλό κόστος α υλών Ανάγκη βελτίωσης οδικού δικτύου
4. Δειγματοληπτική Έρευνα σε Επιχειρήσεις και Φορείς Αποτελέσματα έρευνας Τεχνολογίες και Συστήματα 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 65,5% 51,1% Ποσοστό επιχειρήσεων που διαθέτουν τεχνολογίες / συστήµατα 41,1% 35,1% 33,5% 24,5% 20,7% 15,0% 12,9% 9,4% 9,1% 9,1% 8,2% 7,5% 1,6% 1,6% 1,3% 0,6% E-mail Γρήγορο Internet Website Εµπορική /Λογιστική Dial-up Internet Λογισµικό παραγωγής Data Warehouse E-commerce Σ Π ISO / HACCP Αυτοµατισµοί παραγωγής ιαχείριση αποβλήτων Ανανεώσιµες πηγές ενέργειας ERP Barcode Φορητή παραγγελιοληψία Εξιδικευµένα ιαγνωστικά Extranet Γενετική /βελτίωση φυτών Πηγή: ICAP 18
4. Δειγματοληπτική Έρευνα σε Επιχειρήσεις και Φορείς Αποτελέσματα έρευνας Τεχνολογίες και Συστήματα Ποσοστό επιχειρήσεων που επιθυµούν να εγκαταστήσουν µέσα στην επόµενη 3ετία τεχνολογίες / συστήµατα 25% 20% 15% 5% 10% 0% 20,7% 16,0% 15,4% 11,6% 8,8% 7,2% 6,9% 6,6% 6,3% 6,0% 5,6% 4,7% 4,1% 3,4% 3,1% 2,2% 1,3% 0,3% Σ Π ISO / HACCP Website Ανανεώσιµες πηγές ενέργειας E-commerce Γρήγορο Internet Εµπορική /Λογιστική ERP ιαχείριση αποβλήτων Dial-up Internet Λογισµικό παραγωγής E-mail Data Warehouse Φορητή παραγγελιοληψί Γενετική /βελτίωση φυτών Barcode Αυτοµατισµοί παραγωγής Extranet GPRS Πηγή: ICAP 19
4. Δειγματοληπτική Έρευνα σε Επιχειρήσεις και Φορείς Αποτελέσματα έρευνας - Καινοτομία Τρόποι εισαγωγής καινοτοµιών 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 49,1% 37,4% 12,4% 11,0% 8,7% 8,3% 6,4% 3,5% 20 εν εισάγονται καινοτοµίες Επινοούνται εσωτερικά Αγορά Μίµηση επιχ/σεων λ. Ελλάδας Μιµηση επιχειρήσεων Κρήτης Μίµηση επιχ/σεων εξωτερικού Συνεργασία µε φορείς R&D Υπάρχει Τµήµα R&D Πηγή: ICAP
Περιεχόμενα Συμπεράσματα Γενικά Στοιχεία Περιφέρειας Ανάλυση Κλάδων Περιφέρειας Δειγματοληπτική Έρευνα σε Επιχειρήσεις και Φορείς Προτάσεις 21
5. Προτάσεις Οι επιχειρήσεις της Περιφέρειας πρέπει να κατευθυνθούν στον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας τους... Εξειδίκευση των επιχειρήσεων που εντάσσονται σε κλάδους μεσαίας ή χαμηλής τεχνολογίας σε επιμέρους προϊόντα στα οποία μπορούν να αποκτήσουν ένα πλεονέκτημα απέναντι σε χώρες χαμηλού κόστους εργασίας, δίνοντας έμφαση στην υψηλή ποιότητα ή τις αυτοματοποιημένες γραμμές παραγωγής ή την εξειδικευμένη εργασία Βελτίωση και τυποποίηση της ποιότητας των αγροτικών προϊόντων με σκοπό τη γεωγραφική αναγνώριση τους Αύξηση της προστιθέμενης αξίας από τα παραγόμενα προϊόντα Ανάπτυξη κλάδων που χαρακτηρίζονται από ένταση κεφαλαίου και τεχνολογίας και αξιοποιούν εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό 22
5. Προτάσεις...(συνέχεια) σε συνεργασίες... Στενότερη συνεργασία με φορείς έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης για την αξιοποίηση καινοτομιών σε προϊόντα και παραγωγικές διαδικασίες Δημιουργία οργανωμένων μονάδων με μεγαλύτερο μέγεθος και σύγχρονες μονάδες παραγωγής (δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο οικονομίες κλίμακος) Δημιουργία δικτύων ομοειδών ή/και συμπληρωματικών επιχειρήσεων (clusters) 23
5. Προτάσεις... (συνέχεια) και πελατοκεντρικό προσανατολισμό Αναβάθμιση των μονάδων του τουρισμού με έμφαση στον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων, την παροχή υπηρεσιών που δεν σχετίζονται απαραίτητα με το θερινό τουρισμόκαιτουψηλόεπίπεδοεξυπηρέτησης Καλύτερη οργάνωση του μάρκετινγκ για την προώθηση των προϊόντων και υπηρεσιών Αναπροσανατολισμός των επιχειρήσεων σε νέα προϊόντα και υπηρεσίες που αξιοποιούν τις αλλαγές στις προτιμήσεις των καταναλωτών 24
5. Προτάσεις Οι δημόσιοι φορείς της περιφέρειας πρέπει να υποστηρίξουν την τοπική οικονομίαμετηβελτίωσητωνυποδομών... Επενδύσεις στο οδικό δίκτυο (βόρειος και νότιος άξονας, κάθετοι άξονες) για την ενίσχυση των συναλλαγών εντός της Κρήτης, τον περιορισμό του μεταφορικού κόστους και τη σύνδεση των απομακρυσμένων περιοχών με τα αστικά κέντρα Επέκταση αεροδρομίων και αναβάθμιση των συνοδευτικών υπηρεσιών και της εικόνας τους. Επίσης, διερεύνηση της δυνατότητας και των προϋποθέσεων ανάπτυξης του αεροδρομίου του Ηρακλείου ως ενδιάμεσου σταθμού εναέριας σύνδεσης (hub) μεταξύ των ευρωπαϊκών χώρων και των χωρών της Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής Διερεύνηση, με τη συνεργασία τοπικών φορέων και των ακτοπλοϊκών εταιρειών, της σκοπιμότητας δημιουργίας γραμμών θαλάσσιας σύνδεσης της Κρήτης με χώρες όπως η Ιταλία, ητουρκία, ηαίγυπτοςκαιτοισραήλ Βελτίωση των τουριστικών υποδομών (οργάνωση παραλιών, μαρίνες, κλπ.), συντήρηση και αναστήλωση πολιτιστικών μνημείων 25
5. Προτάσεις (συνέχεια)...με επενδύσεις στα δίκτυα ενέργειας και τηλεπικοινωνιών... Επενδύσεις σε τηλεπικοινωνιακές υποδομές και ειδικότερα σε ευρυζωνικά δίκτυα Επενδύσεις στα δίκτυα μεταφοράς της ενέργειας εσωτερικά στην Κρήτη ώστε να συνδεθούν οι μονάδες παραγωγής που βρίσκονται σε απομονωμένα σημεία με το δίκτυο Ενημέρωση των ενδιαφερόμενων επιχειρήσεων για φωτοβολταϊκά και αιολικές μονάδες από τοπικούς και συλλογικούς φορείς για τις επιδοτήσεις, τις διαδικασίες αδειοδότησης, τιςτεχνικέςαπαιτήσεις, κλπ. Επανεξέταση της σκοπιμότητας διασύνδεσης του δικτύου ενέργειας της Κρήτης με την ηπειρωτική Ελλάδα ή/και άλλα νησιά ώστε να είναι δυνατή η εξαγωγή ή εισαγωγή ενέργειας ανάλογα με τις διαφορές στη ζήτηση 26
5. Προτάσεις (συνέχεια)...με την αποτελεσματική λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών... Τήρηση των ελεγκτικών μηχανισμών για την αποφυγή λειτουργίας παράνομων καταλυμάτων Έλεγχος της τήρησης των κανόνων για την ποιότητα, υγιεινή και προέλευση προϊόντων των Αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης και τήρηση κανόνων σε συντελεστές κάλυψης και δόμησης ώστε να υπάρχει αραιή δόμηση Περιορισμός της γραφειοκρατίας που αποθαρρύνει την επιχειρηματική δραστηριότητα με την απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών για την εξυπηρέτηση του πολίτη και των επιχειρήσεων 27
5. Προτάσεις (συνέχεια)...με επενδύσεις στην έρευνα και εκπαίδευση... Δημιουργία τμημάτων τουριστικής εκπαίδευσης σε πανεπιστημιακό επίπεδο Προγράμματα κατάρτισης του ανθρώπινου δυναμικού σε ανερχόμενους κλάδους και ειδικότητες Προώθηση της συνεργασίας των τοπικών ερευνητικών κέντρων και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με τις επιχειρήσεις για την αξιοποίηση των σχετικών τεχνολογιών που αναπτύσσονται 28
5. Προτάσεις (συνέχεια)...με την προβολή της περιφέρειας και των προϊόντων της... Προσέλκυση ξένων επενδύσεων σε κλάδους αιχμής με την κατάλληλη προβολή των πλεονεκτημάτων της περιφέρειας καθώς και με την παροχή κινήτρων από την πλευρά της Πολιτείας Προβολή και διαφήμιση της Κρήτης ως τουριστικού προορισμού με δική του ταυτότητα (branding) δίνοντας έμφαση σε πλεονεκτήματα που δεν συνδέονται απαραίτητα με το θερινό τουρισμό (π.χ. πολιτιστική παράδοση) και σε αγορές του εξωτερικού που χαρακτηρίζονται από λιγότερη ή διαφορετική εποχικότητα στο χρόνο διακοπών (π.χ. Ασιατικές χώρες) Προώθηση ονομασίας προέλευσης ή / και γεωγραφικής ένδειξης για τα προϊόντα της περιφέρειας και προβολή τους στις αγορές της Ελλάδας και του εξωτερικού 29
5. Προτάσεις (συνέχεια)...με τη σωστή αξιοποίηση του περιβάλλοντος Χωροταξικός σχεδιασμός για τη διάκριση των περιοχών βιομηχανικής, οικιστικής, τουριστικής και εμπορικής δραστηριότητας Μέριμνα για τη διαχείριση των αποβλήτων και απορριμμάτων σύμφωνα με τους κανόνες προστασίας του περιβάλλοντος Προστασία ελεύθερων και δημόσιων χώρων, ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες, μέριμνα για πάρκα, χώρους αναψυχής, χώρους στάθμευσης, πεζοδρόμια Αποτελεσματική προστασία δασικών εκτάσεων και περιοχών με ιδιαίτερο φυσικό κάλλος και σπάνια πανίδα και χλωρίδα και οργανωμένη και ελεγχόμενη αξιοποίηση τους ελαχιστοποιώντας την επιβάρυνση του περιβάλλοντος 30
Διερεύνηση της Επιχειρηματικής Δραστηριότητας και της Καινοτομίας στην Περιφέρεια Κρήτης ICAP A.E. ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ Κατάστημα Κρήτης Λεωφ. Δημοκρατίας 77, 713 06 Ηράκλειο Τηλ.: (2810) 324200, Fax: (2810) 230102 email:iraklio@icap.gr Ηράκλειο, Νοέμβριος 2007 31