Αθηρωµάτωση- Στεφανιαία νόσος Μαρίνα Νούτσου Επιµελήτρια Α Παν. Παθολογικής Κλινικής Ιπποκράτειο Νοσοκοµείο Αθήνας
Καρδιαγγειακά Επεισόδια : Πρώτη αιτία θανάτου στις αναπτυγµένες χώρες
Καρδιαγγειακά Νοσήµατα Leading causes of death United States 2001 Females Males 500,000 400,000 300,000 200,000 Males 100,000 0 Total CVD Cancer Chronic lower respiratory disease Diabetes mellitus Females AHA Heart Disease and Stroke Statistics 2004 Update
Mortality from CVD and CHD in Selected Countries 1000 CVD deaths CHD deaths 500 0 Romania Poland Scotland USA Germany Sweden Netherlands Australia Japan International Cardiovascular Disease Statistics 2003: AHA Mortality rate per 100,000 population (men aged 35-74 years)
Θάνατοι από καρδιαγγειακά νοσήµατα παγκοσµίως Σύµφωνα µε τονwho 16.6 εκατ πεθαίνουν παγκοσµίως από καρδιαγγειακά νοσήµατα Το 1/3 των θανάτων συνολικά προέρχονται από καρδιαγγειακά νοσήµατα Το 2001: 7.2 εκατ θάνατοι από στεφανιαία νόσο 5.5 εκατ από ΑΕΕ International Cardiovascular Disease Statistics 2003; AHA
Στεφανιαία νόσος- Θνησιµότητα Coronary mortality: alarming worldwide forecasts
Μελέτη MRFIΤ. Παράγοντες κινδύνου και θνητότητα από καρδιαγγειακά επεισόδια σε άτοµα µε και χωρίς Σ Θνητότητα από ΚΑ επεισόδια ανά 10000 ανθρωποέτη 140 120 100 80 60 40 20 0 Κανένας ΟΧΙ ιαβήτης Ενας ιαβήτης ύο Τρεις Χοληστερόλη>200 mg/dl, κάπνισµα, ΣΑΠ >120 mmhg Stamler J et al. Diabetes Care 1993;16:434-444
Παράγοντες κινδύνου για την εµφάνιση καρδιαγγειακών επεισοδίων * Ηλικία Ανδρες > 45 Γυναίκες > 55 η µεπρόωρηεµµηνόπαυση Οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου Κάπνισµα Υπέρταση Σακχαρώδης ιαβήτης HDL < 40 mg/dl HDL > 60mg/dl Προστατευτικός παράγων * Αµερικανική Καρδιολογική Εταιρεία 2001
Συµπτώµατα Σιωπηρή ισχαιµία Στηθάγχη Στεφανιαία νόσος ύσπνοια Αιφνίδιος θάνατος
Αθηροσκλήρυνση Προοδευτική παθολογική διεργασία που χαρακτηρίζεται από εναπόθεση λιπιδίων, ινώδους ιστού και παραγόντων φλεγµονής υπενδοθηλιακά στις µεσαίες και µεγάλες αρτηρίες και οδηγεί στην δηµιουργία αθηρωµατικής πλάκας
Κλινική εικόνα αθηροσκλήρυνσης Στεφανιαία νόσος Στηθάγχη, έµφραγµα, αιφνίδιος θάνατος, ασταθής στηθάγχη Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια ΑΕΕ, παροδικό ΑΕΕ Περιφερική αρτηριοπάθεια ιαλείπουσα χωλότητα
Σε ποιά ηλικία ξεκινάει η αθηροσκλήρυνση; Hλικία (έτη) Ρήξη πλάκας, Θρόµβωση, Αιµορραγία Αθηρωµατική πλάκα Λιποειδείς γραµµώσεις Φυσιολογική αρτηρία
Αθηροσκλήρυνση Atherosclerosis: a multifactorial disease
Έναρξη διαδικασίας αθηροσκλήρωσης: πρόσληψη οξειδωµένης LDL από µακροφάγα Μόρια Πρόσφυσης VCAM-1 ICAM-1 Μονοκύτταρα Αυλός αγγείου LDL MCP-1 LDL Ενδοθήλιο Αφρώδη κύτταρα Μακροφάγα Οξειδωµένη LDL προσληψη από µακροφάγα Εσω χιτώνας Steinberg D et al. N Engl J Med 1989;320:915-924.
ΜΑΚΡΟΦΑΓΑ - ΑΘΗΡΟΓΕΝΕΣΗ ιείσδυση
Αθηροσκλήρυνση και φλεγµονή Μονοκύτταρα LDL Αυλός αγγείου Μόρια πρόσφυσης Κυττοκίνες MCP-1 LDL Ενδοθήλιο Εσω χιτώνας Οξειδωµένη LDL Αυξητικοί παράγοντες Μεταλλοπρωτεάσες Μακροφάγα Αφρώδη κύτταρα Πολλαπλασιασµός κυττάρων Ross R. N Engl J Med 1999;340:115-126.
Ρόλος των πλούσιων σε τριγλυκερίδια λιποπρωτεινών στην αθηρογένεση Μονοκύτταρα Αυλός αγγείου Κατάλοιπα λιποπρωτεινών Μόρια πρόσφυσης Κυττοκίνες MCP-1 Modified Remnants Remnants Ενδοθήλιο Εσω χιτώνας Αυξητικοί παράγοντες Μεταλλοπρωτεάσες Μακροφάγα Αφρώδη κύτταρα Πολλαπλασιασµός κυττάρων Doi H et al. Circulation 2000;102:670-676.
Η HDL εµποδίζει τον σχηµατισµό αφρωδών κυττάρων Μονοκύτταρα Αυλός αγγείου LDL Μόρια πρόσφυσης MCP-1 LDL Ενδοθήλιο Κυττοκίνες Μακροφάγα Οξειδωµένη LDL Η HDL αποµακρύνει την χοληστερόλη Αφρώδη κύτταρα Εσω χιτώνας Miyazaki A et al. Biochim Biophys Acta 1992;1126:73-80.
Η HDL εµποδίζει την οξείδωση της LDL Μονοκύτταρα LDL Αυλός αγγείου Μόρια πρόσφυσης MCP-1 LDL Οξειδωµένη Κυττοκίνες LDL Αφρώδη κύτταρα Μακροφάγα Η HDL αποµακρύνει την χοληστερόλη Ενδοθήλιο Η HDL εµποδίζει την οξείδωση της LDL Εσω χιτώνας Mackness MI et al. Biochem J 1993;294:829-834.
Η HDL εµποδίζει την έκφραση των µορίων πρόσφυσης Μονοκύτταρα Η HDL εµποδίζει τα µόρια πρόσφυσης Αυλός αγγείου LDL Μόρια πρόσφυσης MCP-1 LDL Οξειδωµένη Κυττοκίνες LDL Αφρώδη κύτταρα Μακροφάγα Η HDL αποµακρύνει την χοληστερόλη Ενδοθήλιο Η HDL εµποδίζει την οξείδωση της LDL Εσω χιτώνας Mackness MI et al. Biochem J 1993;294:829-834.
Πρόοδος αθηροσκληρυντικής διαδικασίας υσλειτουργία ενδοθηλίου Θροµβογένεση Φλεγµονώδεις διεργασίες Αφρώδες κύτταρο Λείο µυϊκό κύτταρο
ηµιουργία αθηρωµατικής πλάκας Φυσιολογικό Λιποειδείς γραµµώσεις Αθηρωµατική πλάκα Αφρώδη κύτταρα Ινώδης κάψα Θρόµβος Πυρήνας λιπιδίων
Ινώδης κάψα Αθηρωµατική πλάκα Πυρήνας λιπιδίων Πυρήνας λιπιδίων
Ανατοµία αθηρωµατικής πλάκας Έσω χιτώνας Ινώδης κάψα Αυλός Πυρήνας λιπιδίων Μέσος χιτώνας T λεµφοκύτταρα Μακροφάγα Αφρώδη κύτταρα SMC (HLA-DR + ) SMC Libby P. Lancet. 1996;348:S4-S7.
ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΡΩΜΑΤΙΚΗΣ ΠΛΑΚΑΣ Ινώδης κάψα Αυλός Πυρήνας Λιπιδίων Έσω χιτώνας Ελαστικός χιτώνας
Πορεία αθηροσκλήρυνσης
ΠΟΡΕΙΑ ΑΘΗΡΟΓΕΝΕΣΗΣ Ισχαιµία µυοκαρδίου ΑΕΕ Έναρξη βλάβης Περιφερική αγγειοπάθεια ΟΧΙ Συµπτώµατα + Συµπτώµατα Συµπτώµατα Χρόνος
Θεωρία της ασταθούς πλάκας Ινώδης κάψα Αυλός Πυρήνας λιπιδίων l Ασταθής πλάκα Αυλός Πυρήνας λιπιδίων Σταθερή πλάκα T λεµφοκύτταρα Μακροφάγα- Αφρώδη κύτταρα SMC (HLA-DR + ) SMC Libby P. Circulation. 1995;91:2844-2850.
Ασταθής αθηρωµατική πλάκα Ρήξεις στην ινώδη κάψα Davies MJ. Circulation. 1996;94:2013-2020.
Ρήξη αθηρωµατικής πλάκας
Ρήξη πλάκας µε θρόµβωση Thrombus Fibrous cap Lipid core
Ισορροπία αθηρωµατικής πλάκας υσλιπιδαιµία Οξείδωση λιπιδίων Γενετική προδιάθεση Υγιεινή διατροφή Υπολιπιδαιµικά φάρµακα Αντιαιµοπεταλιακά ΦΛΕΓΜΟΝΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Ασταθής πλάκα Σταθερή πλάκα Circulation: May 2003, 2068-2077
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!!