Να θυμόμαστε ότι ο νόμος Ν 3199/2003 για την προστασία και διαχείριση υδάτων ψ ηφίστηκε από την Ελλάδα ώστε να εναρμονισθεί με την οδηγία πλαίσιο 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου «Διαχείριση και Αξιοποίηση Υδατικού Δυναμικού», αποκαλείται το καινοτόμο σχέδιο που εφαρμόζει ο Ο.Α.ΔΥ.Κ. το οποίο προβλέπει την ορθολογιστική αξιοποίηση των διαθέσιμων υδατικών πόρων της περιοχής, σε όλες τις μορφές που διατίθενται από τη φύση (υπόγειοι υδροφορείς, ποτάμια, λίμνες) Το σχέδιο έχει ως βάση ένα ενιαίο σύστημα κλειστών αγωγών το οποίο εκτείνεται σχεδόν σε ολόκληρο τον Βόρειο Άξονα της Δυτικής Κρήτης και διανέμει το νερό. Τελικός στόχος η ισόρροπη και διαρκής κάλυψη των υδρευτικών και αρδευτικών αναγκών της περιοχής ευθύνης του οργανισμού. Αξίζει να σημειωθεί ότι το κόστος κατασκευής του έργου είναι από τα χαμηλότερα στην Ελλάδα, καθώς εκτιμάται ότι στοιχίζει ανά στρέμμα 294 για την δεκαετία του 80 και 382 για σήμερα! Έως αυτή τη στιγμή το ύψος των επιχορηγήσεων για την υλοποίηση του σχεδίου ανέρχεται στα 103 εκ. Στόχος, είναι η κάλυψη των αναγκών άρδευσης και ύδρευσης των νομών Χανίων και Ρεθύμνης. Εκτιμάται ότι με την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης των έργων 1 / 25
θα παρέχεται νερό για την άρδευση 200.000 στρεμμάτων και την ύδρευση 200.000 κατοίκων κυρίως της βόρειας ακτής. Έως σήμερα έχουν κατασκευασθεί 430.000 μέτρα κεντρικών αγωγών και δικτύων διανομής, μέσω των οποίων διακινούνται 30 εκατομμύρια κυβικά νερού ανά έτος. Εξυπηρετούνται, περίπου 11.000 μικροί καταναλωτές, οι μεγάλοι δήμοι του Βόρειου Άξονα της Δυτικής Κρήτης και οι Τοπικοί Οργανισμοί Εγγείων Βελτιώσεων. Φράγματα Η κατασκευή των ταμιευτήρων (φραγμάτων) αιχμής και ασφαλείας βελτιστοποιεί την παροχή υπηρεσιών του ΟΑΔΥΚ. Ήδη κατασκευάζονται τα δύο πρώτα φράγματα τα οποία θα λειτουργήσουν συμπληρωματικά στο έργο το οποίο έχει υλοποιηθεί. Το φράγμα Ποταμών Αμαρίου στο Ρέθυμνο 2 / 25
με προϋπολογισμό 28,8 εκ., χρηματοδοτείται από το ΠΕΠ Κρήτης και βαίνει στην ολοκλήρωση του. Θα εξασφαλίζει 22,5 εκ. κυβικά νερού τον χρόνο θα χρησιμοποιηθεί δε για την ύδρευση και άρδευση των Δήμων Ρεθύμνης, Αρκαδίου & Συβρίτου. Το φράγμα Βαλσαμιώτη με προϋπολογισμό 28,5 εκ., του οποίου η κατασκευή ήδη έχει ξεκινήσει, χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας (εθνικοί πόροι) και θα εξασφαλίζει 5,5 εκ. κυβικά νερού με στόχο να υποστηριχθεί η αγροτική και η τουριστική ανάπτυξη του βόρειου τμήματος του Νομού Χανίων Συνοπτική περιγραφή έργων 3 / 25
Υδατικού Δυναμικού Έχουν ήδη ολοκληρωθεί και λειτουργούν οι πρώτες φάσεις της "Αξιοποίησης του Υδατικού Δυναμικού της Δυτικής Κρήτης" που εφαρμόζουν όλες τις σύγχρονες μεθόδους περί ενιαίας διαχείρισης υδάτινων πόρων. Έχει επίσης κατασκευαστεί και λειτουργεί μια σειρά μικρών τοπικών υδροαρδευτικών έργων άμεσης απόδοσης. Έτσι η βόρεια παραλία απέκτησε σύγχρονη υποδομή στο νερό, μετέτρεψε τη γεωργία της από ξηρική 4 / 25
σε αρδευόμενη και στηρίχθηκε η έντονη τουριστική και οικιστική της ανάπτυξη. Οι θετικοί οικονομικοί δείκτες των έργων και τα πολλαπλασιαστικά οφέλη, για την τοπική οικονομία, όσο και για την εθνική ξεπέρασαν ότι είχαν προβλέψει οι μελέτες. Η κατασκευή των επόμενων φάσεων, προβλέπει την ενιαία διακίνηση και διαχείριση των διαθέσιμων στη βόρεια παραλία υδατικών πόρων. Τελικός στόχος η πλήρης κάλυψη των αναγκών σε νερό (ύδρευση - άρδευση) της περιοχής, οπότε και θα αρδεύονται 260.000 στρέμματα και θα υδρεύονται 200.000 άτομα στη βόρεια παραλία και στις δύο πόλεις (Χανιά και Ρέθυμνο). Είχε προηγηθεί έρευνα για τον εντοπισμό και την καταγραφή των διαθέσιμων 5 / 25
Υδατικών Πόρων. Η όλη προσπάθεια και οι μελέτες στράφηκαν στον προσδιορισμό της αξιοποίησης του ετήσιου διαθέσιμου όγκου νερού και όχι στη διαθέσιμη παροχή τον μήνα αιχμής των καταναλώσεων, που στην περιοχή της Δυτικής Κρήτης, είναι ο Αύγουστος. Εκπονήθηκε και εγκρίθηκε πριν από την ίδρυση του ΟΑΔΥΚ το 1979, γενικό σχέδιο διακίνησης και αξιοποίησης των υδατικών Πόρων της Δυτικής Κρήτης. Το σχέδιο αυτό που θεωρούμε απαραίτητο να υπάρχει σε κάθε προσπάθεια κάλυψης των αναγκών μιας περιοχής σε νερό. 6 / 25
Συμπληρώνεται δε και τροποποιείται από τον ΟΑΔΥΚ με συμπληρωματικές μελέτες ή αναθεωρήσεις των υπαρχουσών. Ας σημειωθεί πως το σχέδιο ενιαίας διακίνησης και ορθολογιστικής εκμετάλλευσης των υδατικών πόρων, χρησιμοποιείται ως μέθοδος σε όλα τα προηγμένα κράτη. Τα έργα μελετήθηκαν έτσι ώστε να μπορούν να κατασκευάζονται και να λειτουργούν τμηματικά και κατά φάσεις. Η διακίνηση του νερού, γίνεται με χρονική προτεραιότητα από τις πηγές της περιοχής, τους φυσικούς ταμιευτήρες (που είναι οι υπόγειοι υδροφόροι ορίζοντες) και από 7 / 25
τέσσερεις μεγάλους τεχνητούς ταμιευτήρες. Η υλοποίηση των έργων γίνεται βάσει στρατηγικής. Κατασκευάζονται: Α. έργα άμεσης ανάγκης και απόδοσης σε περιοχές καλλιεργημένες και τουριστικά ανεπτυγμένες. Β. αρδευτικά και υδρευτικά έργα, που μπορούν να λειτουργήσουν προσωρινά, μέχρι να συνδεθούν με τα κεντρικά δίκτυα σε τελική φάση, χρησιμοποιώντας τοπικούς υδατικούς πόρους ώστε να αποδίδονται άμεσα σε χρήση. Στην συνέχεια προσαρμόζονται στις τοπικές συνθήκες των περιοχών και 8 / 25
συνδυάζονται με άλλα υφιστάμενα έργα. Εφαρμόζεται σύγχρονη τεχνολογία στην κατασκευή και επίβλεψη, τηρούνται αυστηρά οι προβλεπόμενες προδιαγραφές ποιότητας. Γίνεται έλεγχος και παραλαβή των βασικών υλικών στις πηγές παραγωγής τους, ενώ προχωρεί η κατασκευή των έργων, και καταβάλλεται προσπάθεια για άμεση επίλυση των προβλημάτων που προκύπτουν. Σήμερα λειτουργούν τα αρδευτικά έργα : 9 / 25
Κίσσαμος 11.000 στρεμ. Χανιά - Κολυμπάρι " 73.000 Ακρωτήρι 8.000 " 10 / 25
Δυτ. -Κεντρικός Αποκόρωνας 31.000 " Ανατολικός Αποκόρωνας 14.000 " 11 / 25
---------------------------- Σύνολο: 137.000 Μικρά αρδευτικά Χανίων 20.000 στρεμ. 12 / 25
---------------------------- Σύνολο: 157.000 " Ρέθυμνο 13 / 25
50.000 " ---------------------------- Σύνολο: 07.000 2 14 / 25
Είναι υπό κατασκευή: Κεραμειά 4.000 στρεμ. Ακρωτήρι 2.000 " Υπόλοιπα Ακρωτηρίου 15 / 25
3.000 " ----------------------------- Σύνολο: 9.000 " 16 / 25
Βρίσκονται στο στάδιο της μελέτης: Γραμβούσα 1.000 στρεμ. Υψηλή ζώνη Κολυμβαρίου 10.000 " 17 / 25
Κεντρικός Αποκόρωνας 10.000 " Ρέθυμνο μετά από το Φράγμα.000 22 " ------------------------------ 18 / 25
Σύνολο 43.000 Τα έργα έγιναν με τη χρηματοδοτική υποστήριξη του Ελληνικού Κράτους και της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Πιο συγκεκριμένα: 19 / 25
Έργα Α ΦΑΣΗΣ (χρηματοδότηση Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων Δημόσιες Επενδύσεις) Λειτουργούν. Έργα Β ΦΑΣΗΣ,(Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων- Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα - 1ο Σχέδιο Περιφερειακής Ανάπτυξης - ΠΕΠ Κρήτης) Λειτουργούν. Έργα Γ ΦΑΣΗΣ, (ΠΕΠ Κρήτης- Γ' ΚΠΣ ) Λειτουργεί ένα τμήμα και κατασκευάζεται το υπόλοιπο. Διαχείριση έργων 20 / 25
(Λειτουργία -συντήρηση & εκμετάλλευση των έργων) Στο τέλος της 10ετίας του 1980, ο ΟΑΔΥΚ, ανέλαβε την λειτουργία των κεντρικών πολλαπλού σκοπού έργων, ενώ παρέδωσε σταδιακά και μόλις 21 / 25
τελείωναν όλα τα έργα που στηριζόταν σε τοπικές πηγές νερού και εξυπηρετούσαν μεμονωμένες περιοχές μέσα στα όρια των υπαρχόντων ΤΟΕΒ και των Δήμων και Κοινοτήτων, όπου δεν υπήρχαν ΤΟΕΒ. Με την έναρξη κατασκευής και λειτουργίας του έργου, "Αξιοποίηση Υδατικού Δυναμικού Δυτικής Κρήτης", δημιουργήθηκε μία νέα 22 / 25
κατάσταση στις συνθήκες άρδευσης και ύδρευσης στη Δυτική Κρήτη. Τα προαναφερόμενα έργα, ανέτρεψαν την οργανωτική δομή που προϋπήρχε, όσο αφορά τα εγγειοβελτιωτικά και υδροαρδευτικά έργα, τα οποία χρησιμοποιώντας τοπικά τρεχούμενα νερά ή αντλήσεις μικρού μεγέθους και διά μέσου ανοικτών αγωγών και ιδίων μέσων των παραγωγών, άρδευαν ένα μικρό μέρος της γεωργικής γης στο βόρειο άξονα της Κρήτης (περίπου 40.000 23 / 25
στρεμ.) Η ύπαρξη του πολλαπλής χρήσεως έργου, διευκολύνει, καλύπτει και αντιμετωπίζει όλες τις ανάγκες σε νερό στην περιοχή με ορθολογικό, τρόπο. Η ενιαία διαχείριση, εξασφαλίζει ισότιμη ικανοποίηση όλων των χρηστών νερού. Ικανοποιούνται διαφορετικού χαρακτήρα ανάγκες (άρδευση - ύδρευση Βιομηχανία- Τουρισμός), δίχως 24 / 25
συγκρούσεις ως προς τις προτεραιότητες των χρήσεων. Γίνεται επίσης εφικτή η αντιμετώπιση της αυξημένης ζήτησης λόγω της αλματώδους αστικοποίησης πολλών περιοχών, του τουρισμό και της επέκτασης των αρδεύσεων. 25 / 25