ΤΙΤΛΟΣ ΣΧΕ ΙΟΥ Σχέδιο Προώθησης της Κατανάλωσης Φρούτων και Λαχανικών στα Σχολεία 2012-2013 ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ Κανονισμός (ΕΚ) του Συμβουλίου με αριθμό 1234/2007 όπως τροποποιήθηκε από τον Κανονισμό (ΕΚ) 13/2009 της 18 ης εκεμβρίου 2008. Κανονισμός (ΕΚ) της Επιτροπής με αριθμό 288/2009 της 7ης Απριλίου 2009. ΦΟΡΕΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ Αρμόδια Αρχή για την ετοιμασία, εφαρμογή, παρακολούθηση και αξιολόγηση του Σχεδίου είναι το Τμήμα Γεωργίας του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος. Το Τμήμα Γεωργίας έχει αρμοδιότητα επίσης για την εφαρμογή μέρους των συνοδευτικών μέτρων. Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού έχει αρμοδιότητα στον καθορισμό της ομάδας στόχου των μαθητών που θα συμμετάσχουν στο Σχέδιο, το Υπουργείο Υγείας έχει αρμοδιότητα στην εφαρμογή μέρους των συνοδευτικών μέτρων του Σχεδίου (προμήθεια του αναγκαίου εκπαιδευτικού υλικού) και ο Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών την χορήγηση των ενισχύσεων στους δικαιούχους καθώς και τον έλεγχο και την επιβολή κυρώσεων. ΧΑΡΑΚΤΗΡΗΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ Σύντομη Περιγραφή Η υγιεινή διατροφή είναι αναπόσπαστο κομμάτι της υγείας μας και παίζει καθοριστικό ρόλο στην μείωση της παχυσαρκίας καθώς και στην μείωση της πιθανότητας προσβολής από σοβαρές παθήσεις όπως καρδιαγγειακή νόσος και ιαβήτης τύπου ΙΙ.
Οι σχετικές μελέτες υποδεικνύουν ότι οι καλές διατροφικές συνήθειες δημιουργούνται κατά την παιδική ηλικία και κατά συνέπεια τα άτομα που καταναλώνουν φρούτα και λαχανικά κατά την παιδική τους ηλικία συνεχίζουν να τα καταναλώνουν και στην ενήλικη τους ζωή. Με τα ποσοστά της παιδικής παχυσαρκίας να ανεβαίνουν κατακόρυφα και την φθίνουσα κατανάλωση φρούτων και λαχανικών από παιδιά, η ανάγκη αναπροσαρμογής των διατροφικών συνηθειών των μικρών καταναλωτών κρίνεται πλέον απαραίτητη. Για τους πιο πάνω λόγους μέσα από την Κοινή Οργάνωση Γεωργικών Αγορών (Κοινοτικός Κανονισμός 1234/2007 του Συμβουλίου) έχει προβλεφθεί η χορήγηση Κοινοτικής ενίσχυσης για την εφαρμογή συγχρηματοδοτούμενου προγράμματος προώθησης της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών σε παιδιά που φοιτούν σε αναγνωρισμένα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Απώτερος στόχος του Σχεδίου προώθησης της κατανάλωσης φρούτων στα σχολεία είναι η αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας και η αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών. Περιοχές εφαρμογής Το Σχέδιο κατά το τρίτο έτος θα τύχει εφαρμογής σε όλα τα δημόσια και ιδιωτικά δημοτικά σχολεία και νηπιαγωγεία της Κυπριακής ημοκρατίας (τα ιδιωτικά που δήλωσαν συμμετοχή), όπου φοιτούν περίπου 66.500 μαθητές σε 610 δημοτικά σχολεία και νηπιαγωγεία. Περίοδος Εφαρμογής Το παρόν Σχέδιο καλύπτει τη σχολική χρονιά 2012-2013. Για τα επόμενα έτη το Σχέδιο θα αναθεωρηθεί με βάση τα αποτελέσματα και την εμπειρία που θα αποκτηθεί καθώς και με βάση τους διαθέσιμους πόρους χρηματοδότησης. 2
ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ Οι σκοποί του Σχεδίου είναι οι ακόλουθοι: 1. Προώθηση κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών στα παιδιά. 2. Καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας. 3. Εισαγωγή καλών διατροφικών συνηθειών σε παιδιά μικρής ηλικίας. ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ Με την εφαρμογή του Σχεδίου αναμένεται ότι θα επιτευχθούν τα ακόλουθα: Με την προώθηση της κατανάλωσης φρούτων στα παιδιά και κατ επέκταση στους ενήλικες θα ανατραπεί η φθίνουσα κατανάλωση οπωροκηπευτικών. Με την προώθηση της κατανάλωσης φρούτων στα παιδιά θα επιτευχθεί η σταθερή αύξηση του μεριδίου των οπωροκηπευτικών στο διαιτολόγιο των παιδιών στο στάδιο κατά το οποίο διαμορφώνονται οι διατροφικές τους συνήθειες. Με την αύξηση της κατανάλωσης των φρούτων και λαχανικών θα βελτιωθούν οι διατροφικές συνήθειες των παιδιών και κατά συνέπεια θα μειωθούν τα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας. Με την αύξηση της κατανάλωσης των φρούτων και λαχανικών θα επιτευχθούν και οι στόχοι της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των εισοδημάτων του γεωργικού τομέα, της σταθεροποίησης των αγορών και της διαθεσιμότητας τόσον τρεχουσών όσο και μελλοντικών προμηθειών. ΙΚΑΙΟΥΧΟΙ - ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ικαιούχοι του Σχεδίου είναι ιδιωτικές εταιρείες με την διαδικασία της κατακύρωσης προσφορών από την συσκευασία μέχρι την διανομή που θα προμηθεύουν οπωροκηπευτικά και μπανάνες στα παιδιά σε εκπαιδευτικά ιδρύματα, στο πλαίσιο 3
Σχεδίου Προώθησης της Κατανάλωσης Φρούτων στα Σχολεία. Επίσης δικαιούχες είναι ιδιωτικές εταιρείες οι οποίες θα αναλάβουν ορισμένες συναφείς δαπάνες επικοινωνίας, οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνουν τουλάχιστον δαπάνες για την αφίσα που αναφέρεται στο Άρθρο 14 παράγραφος 1 του Κανονισμού (ΕΚ) 288/2009. Επίσης δικαιούχοι είναι ιδιωτικοί φορείς για παρακολούθηση και αξιολόγηση όπως αναφέρεται στο άρθρο 12, οι οποίες συνδέονται άμεσα με το Σχέδιο Προώθησης της Κατανάλωσης Φρούτων στα Σχολεία. ΕΠΙΛΕΞΙΜΑ ΜΕΤΡΑ Τα επιλέξιμα μέτρα του Σχεδίου είναι τα ακόλουθα: 1. Αγορά περιλαμβανομένης της διανομής ενός από τα ακόλουθα φρούτα και λαχανικά μία φορά την εβδομάδα, στα σχολεία που θα συμμετέχουν στο Σχέδιο: Μανταρίνια Σταφύλια Μήλα Αχλάδια Μπανάνες Καρότα Αγγουράκια Βιολογικές Σταφίδες Τομάτες (cherry) Τα προϊόντα θα είναι πλυμένα και σε ατομική συσκευασία, έτοιμα προς άμεση κατανάλωση. Οι ποσότητες ανά είδος, τα μεγέθη και οι ποικιλίες των πιο πάνω προϊόντων θα καθορίζονται αναλυτικά στους όρους των προσφορών. 4
2. Συναφείς δαπάνες, δηλαδή δαπάνες που είναι άμεσα συνδεδεμένες με την εφαρμογή του Σχεδίου προώθησης της κατανάλωσης φρούτων στα σχολεία και αφορούν δαπάνες για παρακολούθηση και αξιολόγηση όπως αναφέρεται στο άρθρο 12, οι οποίες συνδέονται άμεσα με το σχέδιο προώθησης της κατανάλωσης φρούτων στα σχολεία δαπάνες επικοινωνίας, οι οποίες περιλαμβάνουν δαπάνες για την αφίσα που αναφέρεται στο Άρθρο 14 παράγραφος 1 του Κανονισμού (ΕΚ) 288/2009 καθώς και τη δημιουργία ιστοσελίδας για το Σχέδιο. ΥΨΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης για το σχολικό έτος 2012 2013 ανέρχεται στις 350.000, εκ των οποίων το ποσό των 175.000 θα αποτελεί Κοινοτική Ενίσχυση και οι 175.000 από πόρους της Κυπριακής ημοκρατίας. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ Οι ενισχύσεις θα δίδονται εφόσον υποβληθούν οι σχετικές αιτήσεις και τα απαραίτητα αποδεικτικά έγγραφα και διενεργηθούν όλοι οι απαραίτητοι έλεγχοι από την Αρμόδια Αρχή. Η αίτηση ενίσχυσης ειδικά για την προμήθεια φρούτων και λαχανικών θα πρέπει να περιλαμβάνει τις ποσότητες που διανεμήθηκαν συνολικά αλλά και ανά δημοτικό σχολείο όπου θα αναφέρεται και ο αριθμός παιδιών που φοιτούν σε κάθε δημοτικό σχολείο. Επιπρόσθετα με την αίτηση ενίσχυσης θα αναλαμβάνονται εγγράφως από τον αιτητή έναντι της Αρμόδιας Αρχής οι ακόλουθες δεσμεύσεις: α) να χρησιμοποιεί τα προϊόντα που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο σχεδίου προώθησης της κατανάλωσης φρούτων στα σχολεία για την κατανάλωση από 5
τα παιδιά που φοιτούν στο εκπαιδευτικό ίδρυμά ή στα εκπαιδευτικά ιδρύματα για τα οποία ζητεί την ενίσχυση, β) να επιστρέφει οποιοδήποτε ποσό ενίσχυσης έχει καταβληθεί αχρεωστήτως, για τις αντίστοιχες ποσότητες, σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι τα εν λόγω προϊόντα δεν διατέθηκαν στα παιδιά που προβλέπονται ή σε περίπτωση που η ενίσχυση καταβλήθηκε για προϊόντα που δεν είναι επιλέξιμα, γ) σε περίπτωση απάτης ή σοβαρής αμέλειας, να καταβάλει ποσό ίσο με τη διαφορά μεταξύ του αρχικώς καταβληθέντος ποσού και του ποσού που δικαιούται ο αιτητής, δ) να θέσει στη διάθεση των Αρμοδίων Αρχών όλα τα δικαιολογητικά έγγραφα, που ζητηθούν, ε) να υπόκειται σε κάθε έλεγχο, ιδίως έλεγχο των αρχείων του και φυσικό έλεγχο, που έχει αποφασίσει η Αρμόδια Αρχή. Περισσότερες πληροφορίες για την εφαρμογή του Σχεδίου καθώς και όλα τα απαραίτητα έντυπα αιτήσεων θα περιλαμβάνονται σε σχετικό έντυπο ενημέρωσης. ΣΥΝΟ ΕΥΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ Κατά τη σχολική χρονιά 2012 2013 θα εφαρμοστούν τα ακόλουθα συνοδευτικά μέτρα του Σχεδίου με προβλεπόμενο κόστος εφαρμογής τις 50.000 (δεν συγχρηματοδοτούνται από την Ε.Ε.), ώστε να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα εφαρμογής του: α) Ετοιμασία και διανομή ενημερωτικού υλικού γα τα φρούτα και λαχανικά. β) Εκδηλώσεις τόσο για την έναρξη του Σχεδίου κατά το σχολικό έτος 2012 2013 όσο και για την λήξη. 6
γ) Μαθήματα γευσιγνωσίας φρούτων και λαχανικών και διαγωνισμό δημιουργίας πρωτότυπης συνταγής με φρούτα και λαχανικά. δ) Σχολικοί Λαχανόκηποι και κομποστοποίηση απορριμάτων των φρούτων και των λαχανικών. ε) Θεατρικές παραστάσεις. στ) Το Υπουργείο Υγείας θα ετοιμάσει και θα αποστείλει σε όλους τους μαθητές των δημοτικών σχολείων που συμμετέχουν στο Σχέδιο σχετικό ενημερωτικό υλικό με στόχο τη βελτίωση της γνώσης των μαθητών για τις υγιεινές διατροφικές συνήθειες. ΕΛΕΓΧΟΙ ΚΑΙ ΚΥΡΩΣΕΙΣ Τον έλεγχο της εφαρμογής του Σχεδίου και την επιβολή κυρώσεων όπου διαπιστωθεί ότι δεν πληρούνται οι πρόνοιες των σχετικών Κοινοτικών Κανονισμών έχει ο Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. Οι πιο πάνω έλεγχοι και κυρώσεις θα εφαρμόζονται σύμφωνα με τις πρόνοιες των Άρθρων 13 και 16 (3) του Κανονισμού (ΕΚ) 288/2009. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Το Τμήμα Γεωργίας σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού και το Υπουργείο Υγείας θα παρακολουθεί και θα αξιολογεί το Σχέδιο προώθησης της κατανάλωσης φρούτων στα σχολεία σε ετήσια βάση που θα πραγματοποιείται σύμφωνα με τις πρόνοιες του Άρθρου 12 του Κανονισμού (ΕΚ) 288/2009. 7